Ողջույններս: Երեկոյան ժամ է, հիշում եմ` մի քանի օր առաջ նման վերնագիր էի տեսել` «Պատմում է Երևանը»: Հետաքրքրեց: Չեմ ուզում շաբլոն տեքստ գրել այն մասին, որ Երևանը ամենահին, ամենագեղեցիկ, տուֆաշեն, բազմադարյա պատմություն ունեցող քաղաք է՝ հիմնադրված Արգիշտի I-ի կողմից: Չէ, չէ, նման բաներ չեմ գրում: Ավելի շատ կխոսեմ այն մասին, որ վերջին տարիներին Երևանը շատ է փոխվել և դեպի լավը՝ միաժամանակ չկորցնելով իր դեմքն ու խառնվածքը: Շատերն ասում են. «Մեր հին շենքերը քանդեցին, տեղը էլիտար շենքեր սարքեցին»: Չեմ առարկում՝ հին շենքերը շատ գեղեցիկ են, իրենց նախշերով, վինտաժային դռներով (մի տեսակ քաղաքի լուռ վկաներն են ), բայց նոր շենքերն էլ են գեղեցկացնում քաղաքը և փոքր-ինչ եվրոպական շունչ են հաղորդում:

Ուզում եմ շրջայց կատարել քաղաքով ու պատմել տպավորություններս: Ես՝ որպես ԵՊՀ-ի ուսանողուհի, պարտքս եմ համարում մեկնարկի վայր դարձնել Ալեք Մանուկյան 1-ը : Է՜հ, գնացի:

Ալեք Մանուկյան փողոց, Ռադիոտուն, փառքի փոքրիկ ծառուղի, որտեղ մի շարք անուններ դեռ իրենց տեղը չեն գտել, Ֆիզկուլտ ինստիտուտ, Մանկավարժական, մի քիչ էլ եմ քայլում, և ահա Վարդան Մամիկոնյանն ու իր փառահեղ ձին, Լունապարկ, Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (քիչ էր մնում Վերնիսաժը շրջանցեի): Մտնում եմ Վերնիսաժ, հիանում եմ ձեռագործ գորգերով ու արծաթի փայլից կուրացած Հանրապետության փողոցով դուրս եմ գալիս փոքրիկ պուրակ: Խոնարհվում եմ Գարեգին Նժդեհի արձանի առջև (Իսահակյանի գրադարան չեմ հասցնի մտնել, երկար ճանապարհ ունեմ), քայլում եմ Հանրապետության հրապարակով՝ Երգող շատրվաններ, Պատմության թանգարան (մի ուրիշ առիթով թանգարաններով կշրջենք, գժվելիք են): Հրապարակում ինձ Պարսկաստանում զգալով՝ քայլերս ուղղում եմ Հյուսիսային պողոտա, որտեղ ոչ պակաս եմ ինձ Պարսկաստանում զգալու: Մտածում եմ՝ արժե՞ կրկին հիանալ թանկարժեք բուտիկների ցուցափեղկերով ու նյարդայնանալ դրամապանակիդ բարակությամբ, թե՞… Հյուսիսային պողոտա՞, թե՞ Աբովյան, Հսյուսիսային պողոտա՞, թե՞ Աբովյան: Վերջ, ընտրում եմ Աբովյանը կամ նախկին Աստաֆյանը, ոնց ուզում եք` ասեք: Չեմ վախենա ու կասեմ՝ Երևանն ինձ համար Աբովյան փողոցն է: Որ ասում էի` հին քաղաքի լուռ վկա շենքեր, ա՜յ, այդ կառույցների մոտով եմ անցնում՝ արծաթեղենի ու գորգերի մի շարք խանութներ (չխոսեմ Աբովյան 12-ի՝ Դալանի մասին, գժվում եմ), վերաբացված «Նոյյան տապան» գրատուն, մի շարք սրճարաններ, «Մոսկվա» կինոթատրոնն իր հսկայական երկաթե սարդով, որից միշտ վախեցել եմ: Հասնում եմ Տերյան-Թումանյան խաչմերուկ: Կարապի լիճ, Առնո Բաբաջանյանի արձան՝ արդեն խունացած (սրտի ցավով եմ ասում), լուսանկարում եմ նոր տեղադրված գորգ-խճանկարը, քայլերս ուղղում եմ Մաշտոցի պողոտա: Հետևում թողնելով Մատենադարանը, պոնչիկանոցն ու կոնսերվատորիան՝ գնում եմ Կասկադ: Թամանյանի արձան, ես քեզ սիրում եմ, որ մի տեսակ Կասկադի սկիզբն ես խորհրդանշում կամ էլ վերջը, նայած որ կողմից դիտես: Բարձրանում եմ աստիճաններով (ամեն անգամ ինձ խոստանում եմ աստիճանները հաշվել, ու գիտե՞ք ինչ, միշտ հաշիվը խառնում եմ):

Չէ~, մենակ չեմ շրջի Հաղթանակ զբոսայգով, իջնում եմ Կասկադով ու էլի շփոթում եմ աստիճանների թիվը: Բրոնզաձույլ արձաններին նայելուց (հատկապես գեր կնոջ արձանին), սրճարաններում երջանիկ դեմքեր ֆիքսելուց հետո կրկին դուրս եմ գալիս Մաշտոցի պողոտա: Ուզում եմ մտնել «Բուկինիստ»-ս: Հոգուս առջև պարտքի նման բան է դարձել այդ գրախանութը մտնելը: «Առաքելությունս իրագործելուց հետո» ուղիղ անցում դեպի Ամիրյան: Վերջ, հոգնած եմ, Հանրապետության հրապարակից էլ հենց մետրո կնստեմ: Մի շարք փողոցներ էլ թող սպասեն, այսօր էլ թող ուրիշները թափառեն այդ վայրերով, և միգուցե այնպիսի բաներ նկատեն, որ ես ուշադրություն չեմ դարձրել կամ էլ հարկ չեմ համարել ուշադրություն դարձնել: Թող ուրիշներն այսօր քայլեն Սարյան, Պուշկին, Սայաթ-Նովա, Մոսկովյան, Հալաբյան, Կիևյան, Բաղրամյան (և հատկապես` 26) փողոցներով: Թող ուրիշներն այցելեն «Դալմա», «Երևան» և էլ չգիտեմ թե ինչ մոլեր: Թումոյի շենքը, «Նաիրի» կինոթատրոնը, Անգլիական ու Սիրահարների այգիներն ինձ կսպասեն: Ինձ կսպասեն շատ ու շատ այլ վայրեր ևս:

Իսկ դու՛, հե՛նց դու, երբևէ փորձե՞լ ես ականջ դնել Երևանի սրտի ձայնին, ա~խր, նա քեզ, հե՛նց քեզ այնքան բան ունի պատմելու: Նա էլ է մարդու նման կենդանի օրգանիզմ, այն էլ ինչ օրգանիզմ: Նա էլ մարդու նման կարիք ունի, որ իրեն լսեն, ավելին՝ հասկանան: Դե ինչ, ուղղիր սխալներդ, լայն բաց արա ականջներդ, լսիր նրան, ա~խր, նա այնքան բան ունի պատմելու:

Կյանքը բեմ է, մարդիկ` դերասաններ, բայց դե մեղավորը մարդիկ չեն. թող կյանքը բեմ չլիներ, որ մարդիկ էլ դերասաններ չդառնային:
Կյանքում լավ դեր ստանալու համար կա երեք տարբերակ: Առաջինը` լավ ծանոթ ունենալը (բախտը), երկրորդը` անկախ ամեն ինչից պայքարելն ու բարձրագույնին ձգտելը և իհարկե` սրանից-նրանից ողորմություն խնդրելը: Առաջին տարբերակը քչերին է վիճակված, երկրորդը ոչ բոլորին է հասու, դե իսկ երրորդը ամենահեշտն է, եթե ունակ ես տրորելու սեփական ես-դ: Լավ, իսկ ի՞նչ իմաստ ունեն այս երեք տարբերակները, հանուն ինչի՞ անցավ գլուխդ դնես ցավի տակ, մեկ է, մի օր մեռնելու ես: Ալեքսանդր Մակեդոնացին, որ աշխարհի տերն էր` մեռնելուց իր հետ ոչինչ չտարավ… Անիմա՞ստ էր պայքարելը: Իսկ ի՞նչ է պայքարը. երևի թե նույն ինքը` կյանքը:
Ասում եք` ինչո՞ւ ենք ծնվում, եթե պիտի մեռնենք… Դե՜, ծնվում ենք մեռնելու համար… Լավ, բա հետո՞. դե հետո էլ մեռնում ենք, որ նորից ծնվենք… Լավ…
Ասում եմ, ինչո՞ւ էիր փոքր ժամանակ խաղալիքի համար լաց լինում ու ծնողներիդ ստիպում, որ գնեին. դե՜, որ քո տարիքի երեխեքի մոտ «կուռաժիտ» լինեիր, կամ էլ էնքան պայքարեիր, որ էն 107-րդ խաղալիքիդ հաշիվը լրացնեիր: Բա ասում եմ` ինչո՞ւ էիր դպրոցում գնահատականի համար կռիվ անում ուսուցիչների հետ: Դե՜, պայքարում էիր բարձր գնահատականի համար: Լավ, բա համալսարանում ինչո՞ւ էիր բոյկոտում, որ էս-էն ծանոթով ստուգարքը ստանում էին, իսկ դասախոսը քեզ կապույտ մազերիդ պատճառով ցածր էր նշանակում: Դե՜, պայքարում էիր անարդարության դեմ, իսկ բարձր գնահատականը ինչի՞դ էր պետք… Հա՜, որ անվճար անցնեիր: Փաստորեն անվճարի համար էիր պայքարում: Բա լավ… Ինչո՞ւ էիր էն տղու  սիրո համար էդքա՜ն քեզ տանջում: Դե՜, պայքարում էիր իրեն հասնելու համար… Հը՞ն, հասա՞ր… Ապրես, որ պայքարում էիր: Սկեսուրիդ մոտ ինչո՞ւ էիր քեզ կոտորում, որ ասեր` «հարսս լավն ա», բարեկամի հարսների մոտ գովեր` խանդից այրվեի՞ն: Շնորհավորում եմ` հասար դրան: Թե ասա` քեզ պե՞տք էր, որ էդքան տանջվում, երեխեքիդ էստեղ-էնտեղ պարապմունքի էիր ուղարկում: Դե՜, որ Մարդ դառնային: Եվս մեկ անգամ շնորհավորում եմ, պայքարդ արդյունք տվեց: Լսիր… Բա որ 80-ն անց էիր ու զգում էիր, որ մեռնելու էիր` ինչո՞ւ չպայքարեցիր ապրելու համար: Դե՜, արդեն մեծ էիր, ինչի՞դ էր պետք, մեկ է, մեռնելու էիր… Իսկ էն «կուռաժիտը» ինչի՞դ պետք եկավ, կամ բարձր գնահատականը, արդարությունը, անվճար անցնելը, էն տղու սերը, սկեսուրիդ գովասանքներն ու հարսների խանդից այրվելը, Մարդ դարձած երեխեքդ. պայքարդ… Էլ ո՞ւմ էր պետք, որ մինչև վերջ չէիր պայքարելու… Ո՞րն էր կյանքիդ իմաստը…
Կյանքի իմաստն այն է, որը ողջ կյանքում փորձում ենք գտնել:

Ուսումնական տարին սկսելուն պես առարկայական ցանկում հաստատվեց «Ձեռնարկատիրություն» առարկան: Բոլորի շրջանում մեծ ոգևորություն մտցրեց,  սկսեցին մեծ սիրով սովորել և ուսումնասիրել ձեռնարկատիրական արժեքները: Հենց սեպտեմբերից հիմնեցինք աշակերտական գործարար ընկերություն՝ ԱԳԸ: Դեռ ամենասկզբից կատարեցինք ընտրություններ: Նախ ընտրեցինք «Ագը» նախագահ, քվեարկության արդյունքում նախագահ դարձավ Լարիսա Գալստյանը: Մարքեթինգի գծով նախագահ ընտրվեցի ես՝ Աննա Մխիթարյանս, ֆինանսների նախարար՝ Իրա Քոչարյանը, արտադրության գծով նախարար՝ Վահե Հմայակյանը, կադրերի գծով նախարար՝ Մարիամ Կարապետյանը: Աշակերտական գործարար ընկերության կազմը ձևավորելուց հետո միանգամից անցանք մի քանի քայլերի կատարմանը՝ շուկայի հետազոտություն, պարտականությունների պարզեցում, վերջնական թիմի ձևավորում: Նպատակը մեկն էր` թողարկել այնպիսի արտադրանք, որ բոլորին հաճելի լինի: Դե ինչպես միշտ, ամեն բան կատարյալ ստացվեց: Ընդամենը 3 շաբաթում արդեն ունեինք հիմնական արտադրանքը և այլ աքսեսուարներ: Եվ այսօր՝ դեկտեմբերի 20-ին, Աշոցքի միջնակարգ դպրոցում առավոտից եռուզեռ էր: Բոլորս պատրաստվում էինք տոնավաճառի, վերջապես կստանայինք այլոց կարծիքները:

-Աննա՛, բեր շուտ էրա, տիա` էկան մարդիկ:
-Էրեխեք, ո՞վ մանր ունի…
-Մեկդ հետս եկեք` էրթանք համայնքապետարան, տեսնինք` ով գուկա…
-Երեխե՛ք, մեկդ մոտեցեք, ընդեղ մարդ կա…
Ու այսպես շարունակ կարող եմ թվարկել, թե ինչ հասցրեցի լսել այս օրվա ընթացքում: Առաջինը տոնավաճառի հարթակին մոտեցավ մեր տնօրենը: Շատ մեծ ոգևորությամբ ընդունեց մեր աշխատանքերը: Տնօրենից հետո ողջ ուսումնական կոլեկտիվը մոտեցավ, և սկսվեց իրական տոնական տոնավաճառը, գեղեցիկի, նուրբ աշխատանքի վերաբերյալ խոսակցությունները հասան մինչև գյուղամեջ: Այցելեց նաև գյուղապետը և այլ աշխատակիցներ:

Ամեն ինչ այնքան ջերմ մթնոլորտում ընթացավ, որ մոռացել էինք ժամանակի գոյության մասին: Շնորհակալ եմ մեր շատ սիրելի ընկեր Դանիելյանին, բոլոր այն մարդկանց, ովքեր իրենց ներդրումն ունեցան այս հաջողության մեջ: Սպասենք հաջորդ  տոնի անակնկալներին:

-Bonjour, mon amie.

-Bonjour mon amie.

Ու ամեն անգամ ես ու Անին ծիծաղում ենք իրար այդպես բարևելու համար:

Նստում եմ մեջտեղի շարքի առաջին նստարանին, որը մի տարի պայքարից հետո կարողացել եմ «սեփականաշնորհել»: Դա ամենալավ տեղն է, որովհետև երկրորդ նստարանից անգամ ակնոցով գրատախտակն այդքան լավ չի երևում: Նաև առաջին շարքում ավելի կենտրոնացած եմ լինում:

-Կարին (ֆրանսիական ակցենտով), էսօր ի՞նչ դաս ունենք:

-Պատմություն, Հաշվապահություն ու ֆրանս:

-Էէէէ, էլի պիտի 70 րոպե պատմության դաս լսե՞մ… Կարին, կողքիս նստարանն ազատ ա, արի:

-Չէ, էսօր դասը լավ չեմ սովորել:

-Դե լավ, առաջին նստարանին նստածներն էդքան նկատելի չեն,-ասացի առաջին շարքի նստարանի առավելություններից մեկը: Չնայած, երևի ինձ համար դա առավելություն չէ:

70 րոպե պատմություն լսելուց հետո հաշվապահության դասն է: Ֆրանսիական քոլեջում կա հինգ ուղղություն՝ էկոնոմիկա, մարկետինգ, ապահովագրություն, ֆինանսներ և ծրագրավորում:  Եվ ինչպես հասկացաք, ես սովորում եմ էկոնոմիկայի կուրսում:

Երևի հաշվապահությունը ավելի հետաքրքիր է լսել, որովհետև դա մեզ համար նորություն է:

-Երեխաներ, գալի՞ս եք գնանք խանութ,- ասում եմ ես քսան րոպեանոց դասամիջոցի ժամանակ:

Քսան րոպեանոց դասամիջոցի ընթացքում հասցնում ենք գնալ քոլեջի տարածքից դուրս խանութ, հետ գալ ու նախաճաշել: Չնայած դրան՝ քսանրոպեանոց դասամիջոցները շատ արագ են անցնում: Հիմնականում այդ քսան րոպեի ընթացքում կրկնում, արտագրում կամ սովորում են դասերը, զբոսնում են քոլեջի մոտակայքում, նախաճաշում են:

Մի օր ես ու Անին որոշեցինք միայն ֆրանսերեն խոսել: Շատ ուրախ ստացվեց:

-Կարին, մյուս ժամը ֆրա՞նս ա:

-Հա:

-Է, վերջին ժամով ֆրանս հավես չի, որ առաջին ժամ լիներ` ավելի հավես կլիներ:

Քոլեջի անունից կարելի է հասկանալ, որ մենք սովորում ենք ֆրանսերեն: Սիրում եմ լեզուներ սովորել: Արդեն երկու տարի է՝ ֆրանսերեն եմ սովորում: Ֆրանսերեն սովորելը ինձ շատ է դուր գալիս:

Դասերից հետո երեքով երեքով (3-րդ համարի ավտոբուսով) գնում ենք տուն: Ես, Կարինեն ու Այծեմնիկը խոսում ենք այդ օրվա դասերի ու այն մասին, թե ինչ ունենք անելու հաջորդ օրվա համար. «Գրականություն, ռուսաց լեզու, ֆրանսերեն»:

Եթե հետաքրքիր է, թե ինչի մասին ենք մենք խոսում չորեքշաբթի օրերը դասից տուն գալիս: Ավելի շուտ, ինչ էինք խոսում չորեքշաբթի օրերը, որովհետև վերջերս մենք քննություններ էինք հանձնում ու համարյա մի ամսով արձակուրդ ենք: Սրանով էլ ենք ավագ դպրոցների մեր հասակակիցներից տարբերվում:

Բա որ ասում էի` չսովորե՞մ

Դասից տուն եկա, հաց կերա և անցա դասերիս: Բացեցի օրագիրս և տեսա, որ շատ դաս ունեմ սովորելու. հանրահաշիվը 10 վարժություն է հանձնարարել, կենսաբանությունից 2 դաս և յուրաքանչյուր դասի ծավալը` մի 3 թերթ, պատմությունից` 1 դաս, բայց երկար, անգլերենս` 7 վարժություն, 1 անգիր ու 1 դաս էլ` պատմելու:

Հուսով եմ այդքանը բավարար պատճառ է վաղը դասի չգնալու համար: Օրագիրս վերցրեցի, գնացի մայրիկիս մոտ ու սկսեցի քարոզ կարդալ:

-Մա՛մ, շատ դաս ունեմ, խնդրում եմ, վաղը դասի չգնամ:

-Ի՞նչ դաս ունես:

-Հանրս լիքը վարժություն է տվել, կենսաբ

-Չէ, նստի՛ր, դասերդ սովորիր, ստուգելու եմ:

Մայրիկիս համոզելը դժվար է: Դրա համար մտա սենյակ և մինչև 12-ը իբր դաս էի սովորում: Հետո կարծեցի, թե մայրիկս արդեն քնել է, զգույշ գրքերս ձեռքիս սենյակից դուրս եկա, բայց… Բախտս չբերեց: Մայրիկս բազկաթոռին նստած` ինձ էր սպասում: Քանի որ մենակ գրավորների կեսն էի արել, դրանից հետո մի 2 ժամ էլ դեռ նստեցինք: Բայց սովորեցի, իսկ մյուս օրը բոլորս քնած մնացինք, և ես դասի չգնացի:

Իզուր էր այդքան սովորելս:

Ռիմա Տոֆանյան

***

Արգիշտի թագավորի արկածները մեր դասարանում

 

Ո՞վ է լսել, որ իններորդ դասարանցիները հանդես անեն:

Լավ, թեկուզ լսած լինեք` դա կապ չունի… Ուղղակի ուզում եմ ասել, որ հիմա այդպիսի բաներ չեն անում: Հասկացա՞ք, դե հիմա փորձեք այդ նույն բանը մեր պատմության երիտասարդ ուսուցչուհուն հասկացնել:

-Երեքշաբթի օրը հանդես ենք անելու:

-Չէ՜:

-Ինչո՞ւ «չէ»:

-Ամոթ է,- ասաց Աշոտը,- չենք անի:

-Ես արդեն խոսքերը բաժանել եմ:

-Չէ՜:

-Ճիշտ է ասում,- դժգոհ ասացի ես,- ինձ Արգիշտի թագավորի խոսքերն եք տվել:

-Հետո՞ ինչ,- զարմացած հարցրեց ուսուցչուհին,- կարո՞ղ է վատ խոսքեր են:

-Բա ի՞նչ են… Լավ, թեկուզ լավ խոսքեր լինեին, ես Արգիշտիին հեչ հման չեմ:

-Էդ ինչի՞ց եզրակացրեցիր:

-Սկսենք նրանից, որ ես աղջիկ եմ… Հետո…,- էլ չկարողացա ասել, որ հետո` անգիրը երկար է: Ամոթ է:

-Աղջիկ-տղա, նման լինելը հեչ կապ չունի: Կարևորը ճիշտ արտասանելն է: Դե, լավ…

Այս խոսքի վրա սիրտս սկսեց «ուրախ» բաբախել: Ուրեմն համաձայն է դերս փոխել, ուրեմն նա հասկացավ ինձ…

-Դե լավ, հերիք է խոսենք: Եկեք փորձ անենք: Արգիշտի՛ թագավոր, սկսի՛ր:

Չէ, նա չհասկացավ ինձ, իմ խոսքերը ուրիշին չտվեց, ու չի էլ տա…

Այսքան գրեցի, գրեցի, երանի գրածս կարդալով գոնե ինձ հասկանա:

Էլեոնորա Հարությունյան

***

Դաստիարակչական քայլ

Գրում ենք ստուգողական աշխատանք: Բոլորը լուռ ու խորասուզված աշխատում են: Հանկարծ մի «նամակ» ստացա. «Անի՛, տո՛ւր պատասխանները»: Երկար մտածելով` հասկացա, որ տալու դեպքում նրան կվնասեմ: Կսկսի հույսը դնել ուրիշների վրա և ամբողջ կյանքում ինքն իրեն չի վստահի: Չուզենալով նրան վնաս պատճառել` մի «նամակ» էլ ես գրեցի. «Չեմ ցանկանում լավամարդ դառնալ, որի արդյունքում դու կտուժես»:

Ընկերուհիս մի «նամակ» էլ գրեց, որտեղ մեղադրում էր ինձ, թե իբր չեմ ցանկանում իրեն օգնել: Իմ սովորության համաձայն, փորձեցի նրան հասկացնել, որ ինձ համար դժվար չի վարժությունները լուծել և տալ, բայց այդպիսով իրեն լավություն չեմ անի:

Ես չտվեցի լուծած վարժությունները, ու նրա կողմից էլ չհասկացվեց իմ լավությունը: Ճիշտ է, ես այնքան էլ չհուսահատվեցի` մտածելով, որ ամեն մարդ չէ, որ ընդունակ է հասկանալու դիմացինին: Ի՞նչ արած…

Բայց այս ամենը գիտակցելու հետ մեկտեղ` մեջս կար նաև տհաճության զգացում, որը, բարեբախտաբար, կարողացա հաղթահարել:

Անի Դեղոյնան

 Հեռավորություն 1

Դու քայլում ես մայթերով: Սովորական երևույթ: Շնչում ես անձրևից հետո մնացած օդը: Շատ սովորական: Նայում ես շուրջդ: Մարդիկ՝ տարբեր, շատ տարբեր: Ի՞նչ է, որ: Միանման մարդիկ չկան: Չէ, դու չես կարող հասկանալ՝ ինչու եմ գրում այսպիսի սովորական, առօրյա-երևույթների մասին: Դու քայլում ես, ֆիզիկապես ոտքերդ դիպչում են գետնին, իսկ մտքե՞րդ: Հանկարծ հասկանում ես, որ մտքերդ ուրիշ հողում են, ուրիշ արմատներ են պահում նրանց: Դու քայլում ես, բայց չես քայլում: Թրջվում ես անձրևից, բայց մեկ է, անձրևը ի զորու չէ թրջել վարսերդ, վերնաշապիկդ, չէ, ուրիշ անձրևը քեզ թրջել չի կարող: Քոնը չէ… Ո՞ւր մնաց անձրևից հետո մնացած օդը, այն օդը, որ շնչում էիր քո պատշգամբում, էդպես էլ չի հերիքելու: Նայում ես մարդկանց, բայց չես տեսնում: Քո մարդիկ ուրիշ մարդկանց մեջ չեն կարող լինել: Հասկացիր, ի վերջո: Սովորել էիր, որ ամբոխի միջից դժվար չգտնվի մեկը, ում ճանաչում ես: Հիմա ինչքան ուզում ես նայիր, բոլորը անծանոթ են, ուրիշ են, ուրիշ՝ ամենակարճ ու երկար իմաստներով: Ուրիշների հայացքները միշտ անավարտ են, միշտ չեն լրացվելու:

 

Հեռավորություն 2

Ուրիշ մարդկանց մեջ չեմ գտնում քեզ՝ այն ամենաթանկին: Հասկանո՞ւմ ես, չկան այն կես հայացքից միտքս կարդացող քո աչքերը: Դեռ չնվագած, արդեն երգը կռահող դու չկաս: Չկաս, բայց կաս: Կաս այնքան, որքան «շողանք միասին», այնքան, որ` ‘«գիտե՞ս՝ ինչքան եմ կարոտել»:

 

Հեռավորություն 3

Չեմ գտնում քեզ: Ինձ գրկող այն ձեռքերդ չկան: Հանգստացնող, ու միևնույն ժամանակ, ամենաանլուրջ կատակը անող, ու «վաղը կիթառս բերելու եմ», դու չկաս: Կիթառն էլ: Կարոտել եմ քեզ այնքան, ինչքան «հեռախոսիդ մեջ փող չկա»: Խելառ ծիծաղդ, որ 2 ամսից ավելի է` չենք համարձակվում լսել: Մենք երկու ամիս ու ավել իրար զանգած չկանք: Այ, այդքան կարոտել եմ («էս անձրևն ու էս լուսինը քո մասին են» լինելու չափ շատ):

 

Հեռավորություն 4

Չկան հեռախոսիս առավոտյան ժամը 8:30-ից սկսվող զանգերը: «Ու՞ր ես հասել, ե՞րբ դուրս գամ»: Դե իհարկե, հասկացար, որ խոսքս քո մասին է, կողքս նստող ու ինձ դիմացող այն ամենաքոյի: Չկան «էս պահը արի նկարվենք, վայ, մեզ են նայում, հըն ո՞ւր ա»: Քեզ կարոտել եմ այնքան, որքան դու՝ «65-ի մեջ եմ»: Այնքան, որ «կարող ա` լավ չե՞ս»:

 

Հեռավորություն 5

Չկաս: Երկնքի ամենասիրուն կապույտը ունեցող աչքերդ չկան: Փողոցում պատահաբար ինձ գտնող ու գրկող դու չկաս: Չկա ամեն ասածս քո չափ հասկացող, հետս ամեն ուրախ ու տխուր միտք ապրած քո տեսակը: Այն ժպիտդ, որ ստիպում էր վեր կենալ, վեր կենալ ու ապրել:

Կարոտել եմ քեզ այնքան, որքան «25-19=6», որքան «go solo» ու «it’s ok» ենք սիրում:

 

ՀԵՌԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ

12 տառ: Չբացատրվող ու չհասկացվող իմաստ ունեցող բառ: Հեռացնող ու հեռվացնող: Մոռացնող ու մոռացվող: Բայց միշտ կարոտով, միշտ կարոտվող: Կարոտով. հեռացումն էլ, մոռացումն էլ:

Ես հոգնել եմ:

Արդեն տարեվերջ է, ու ես հոգնել եմ ամեն ինչից:

Հոգնել եմ իմ մտքերից, որ ինձ կուլ են տալիս: Հոգնել եմ նույն ձայներից, նույն դեմքերից ու նույն շարժումներից: Հոգնել եմ վեճերից: Հա, լուրջ: Ես հոգնել եմ անիմաստ ու զզվելի վեճերից, ներսն ավիրող ու հոգի կրծող վեճերից:

Հոգնել եմ անընդհատ բացատրելուց, որ հեռախոսազանգեր չեմ սիրում: Հոգնել եմ հին երգերն անընդհատ լսելուց ու նոր երգեր փնտրելուց: Հոգնել եմ կինոներ խորհուրդ տալուց: Հոգնել եմ վրձիններով խզբզելուց ու բացիկներ սարքելուց: Հոգնել եմ առանց պիցցա խնջույքներից: Հոգնել եմ ծանոթ փողոցներով քայլելուց: Հոգնել եմ ավտոբուսներ նստելուց: Հոգնել եմ դրսում իրենց անձրևանոցի տակ կանչող մարդկանցից: Հոգնել եմ հեքիաթներ կարդալուց: Հոգնել եմ օծանելիքներիս բույրերից ու շրթներկերիս գույներից: Հոգնել եմ ամեն օր արթնանալ դասի գնալուց: Հոգնել եմ համալսարանում ժամեր սպանելուց: Հոգնել եմ համակուրսեցիներիս դատարկ հայացքներից: Հոգնել եմ դասախոսիս բացատրելուց, որ գրողը տանի, ես ճիշտ եմ արտասանում բառերը, էդ դուք եք, որ իմ ամերիկյան անգլերենին սխալ անունն եք տալիս ու ձեր բրիտանական վատ ակցենտով ուղղում եք:

Հոգնել եմ ճանապարհներին 3 ժամ անցկացնելուց: Հոգնել եմ կանգնած երթևեկելուց: Հոգնել եմ անընդհատ չաթվելուց: Հոգնել եմ խոհանոցում թեյ պատրաստելուց: Հոգնել եմ լավ սերիալ ընտրելուց: Հոգնել եմ շատերիդ կարոտելուց: Հոգնել եմ նույն քաղաքում ապրելուց: Հոգնել եմ միշտ կարմիր կիսաքաղցր ընտրելուց: Հոգնել եմ, լուրջ:

Լավ, դուք ո՞նց չեք հոգնել: Հոգնել եմ մասնագիտական նյութեր կարդալուց ու նեղվելուց, որ չեմ հասցնում շատ գեղարվեստական գրքեր կարդալ: Հոգնել եմ իվենթներին «հետաքրքրված եմ» տալուց ու էդպես էլ չգնալուց: Հոգնել եմ երեկոյան 8-ին տուն մտնելուց: Հոգնել եմ սոցիալական կայքերում անուշադիր վեր ու վար անելուց: Հոգնել եմ երգելուց, նվագելուց ու պարելուց: Հոգնել եմ մայրամուտներ նայել չհասցնելուց: Հոգնել եմ արևի շողերից, որ էլ չեն տաքացնում: Հոգնել եմ սպասելուց ու սպասումից: Հոգնել եմ ցուրտ բակերից: Հոգնել եմ թափառական շներին «ֆու» ասողներից:

Հոգնել եմ քաղաքականությունից ու ձեր քաղաքական տափակ վերլուծություններից: Հոգնել եմ ձեր բալիկների նկարները նայելուց: Հոգնել եմ ստուգարքներից, միջանկյալներից ու քննություներից: Հոգնել եմ պասիվ կյանք վարելուց: Հոգնել եմ հավես չունենալուց: Հոգնել եմ ձեր նեգատիվ կարծիքներից: Հոգնել եմ տառերի համար սիրուն ֆոնտ ու տառաչափ ընտրելուց: Հոգնել եմ թաց մազերս չորացնելուց: Հոգնել եմ սենյակիս պատերի նույնությունից: Հոգնել եմ հանդիպումները հետաձգելուց: Հոգնել եմ ջերմելուց ու հիվանդանալուց: Հոգնել եմ «մազերդ ինչի՞ կարմիր չես ներկել» հարցից: Հոգնել եմ ձեր անհանդուրժող վերաբերմունքից:  Հոգնել եմ ամեն տեսակ նույնությունից:
Մի օր ես ամեն ինչ կփոխեմ, ամեն ինչ իմ սրտով կլինի ու ամեն ինչ լավ կլինի, բայց մինչ էդ, էսօր, ես հոգնել եմ: