Ինչ ընտրել. այս է խնդիրը

Լուսանկարը՝ Էլեն Հարությունյանի

Լուսանկարը՝ Էլեն Հարությունյանի

Ես սովորում եմ իներորդ դասարանում և շուտով պետք է որոշում կայացնեմ իմ մասնագիտության հարցում: Այժմ ինձ ամենաշատը հուզում էայն հարցը, թե ինչ հոսքում եմ ուզում սովորել և ինչ մասնագիտություն պետք է ընտրեմ: Ես դպրոցում լավ եմ սովորում, և այդ պատճառով ինձ համար դժվար է մասնագիտություն ընտրելը: Որոշ առարկաներ սիրում եմ, օրինակ, կենսաբանությունը, ռուսերենը, սակայն կան առարկաներ, որոնք էլ չեմ սիրում` քիմիա, ֆիզիկա, պատմություն, աշխարհագրություն: Տնտեսագետ չեմ ուզում դառնալ, քանի որ այդ ճյուղով սովորողները շատ են, բնագիտություն էլ չեմ ուզում, որովհետև քիմիա ու ֆիզիկա չեմ սիրում: Լավ կլիներ, դպրոցներում գործեին մասնագիտական կողմնորոշման խմբակներ, որպեսզի մենք իմանայինք, թե ինչ մասնագիտություններ կան, ինչ մասնագետներ են անհրաժեշտ մեր երկրում, ինչ հատկանիշներ և գիտելիքներ պետք է ունենա մարդը, որպեսզի կարողանա այս կամ այն մասնագիտությունը ընտրել:

Իսկ առայժմ ես չեմ կողմնորոշվում, թե ինչ մասնագիտություն ընտրել:

Արկած որոնողները

Լուսանկարը՝ Գեղամ Մադաթյանի

Լուսանկարը՝ Գեղամ Մադաթյանի

Երևի 6-րդ դասարան էինք: Հնչեց զանգը և բոլորս դահլիճից վազեցինք հանդերձարան՝ փոխվելու: Շուտով աղջիկների հանդերձարանում աղմուկ բարձրացավ: Աղջիկներից մեկը երգում էր, մյուսը՝ շտապ-շտապ հագնվում, մի քանի հոգի հավաքված բամբասում էին ինչ-որ մեկից, մեկ ուրիշը՝ դասագիրքը ձեռքին փորձում էր դասը կրկնել:

-Հիմա ի՞ նչ դաս ա լինելու,- աղմուկի միջից լսվեց մի ձայն:

-Աշխարհագրություն,- իջեցնելով գիրքը պատասխանեց կրկնողը:

-Դասը սովորել ե՞ ք,-շարունակվեց խոսակցությունը:

-Շատ դժվար էր, ես չեմ կարողացել,-բողոքեց աղջիկներից մեկը:

-Եթե հարցնի, տակից դուրս կգամ,-լսվեց մեկ այլ ձայն:

-Հա, սովորել եմ, բայց ձեռքով չեմ պատասխանի,-խոսեց երրորդը:

-Երեխե՛ք, բան մտածեցի: էկեք մի քիչ դանդաղ գնանք, կասենք, որ փոխվում էինք, դրա պատճառով ուշացանք: Դասից անցած կլինի, բայց համ էլ շատ բան բաց չենք թողնի:

-Հա՛, եկեք,- փայլեցին բոլորիս աչքերը՝ հոյակապ գաղափարից:

Հնչեց զանգը, որը ասում էր աշխարհագրության դասը սկսվելու «գույժը»: Մենք սկսեցինք է՛լ ավելի դանդաղ փոխվել: Երբ բոլորս փոխվեցինք, դուրս եկանք հանդերձարանից: Երկու մանր քայլ անում էինք, տասը վայրկյան զրուցում:

Մենք այդ պահին չգիտես ինչու, շատ ուրախ էինք և ունեինք բարձր տրամադրություն: Ի վերջո, մանր քայլերով հասանք դասարանի դռան մոտ: Երևի 10-20 րոպե դասից անցել էր: Մեզնից մեկը դուռը թակեց, բացեց, և բոլորս մտանք ներս՝ ասելով, որ փոխվում էինք, այդ պատճառով էլ ուշացանք: Մենք ցույց տվեցինք մեր ֆիզկուլտուրայի տոպրակները՝ որպես ապացույց, միևնույն պահին, փորձելով թաքցնել մեր անիմաստ ժպիտները:

-Այդ ինչպե՞ ս է եղել, որ տղաներն ավելի շուտ են եկել, քան դուք: Ինչու իրենց մոտ ֆիզկուլտուրա չէ՞ ր: Իրենք չէի՞ն փոխվում:

Մեր ժպիտները կորան: Մենք լրջացած և լուռ կանգնած էինք: Որոշները գլուխները կախեցին:

-Նստե՛ք, դուք արդեն մատյանում ձեր «երկուսները» ստացել եք:

Այդ լուրը ցնցեց մեզ, քանի որ կանգնածներիցս մեծ մասը գերազանցիկ էին, և այդ երկուսը շատ բան էր փոխում:

Նստելով՝ աղջիկների մի մասը սկսեց լաց լինել: Ես նույնպես գերազանցիկ էի, և այդ «երկուսն» ինձ համար էլ էր շատ բան փոխում: Ես հուզված էի, սակայն արտաքինից պահպանում էի հանգստություն: Քանի որ ես նստում էի ուսուցչի դիմաց, ինձ հստակ երևում էր մատյանի պարունակությունը: Ես անցա գործի՝ աչքերով խորացա մատյանի մեջ: Համոզվելով, որ բացված է աշխարհագրության էջը, սկսեցի նայել թվանշանների բաժինը: Տեսա, որ ոչ մի «երկուս» էլ չկար դրված: Աչքերս բարձրացրեցի մատյանից և սկսեցի տարածել ստացածս նոր տեղեկությունը.

-Աղջիկներ, չկան մատյանում «երկուսներ»:

-Հաստա՞ տ,- տարբեր կողմերից լսվեցին շշուկներ:

-Հա՛, հաստատ,-ևս մեկ անգամ աչքիս տակով նայեցի մատյանը:

Շուտով զանգը հնչեց:

-Էլ նման բան չկրկնվի,- ասաց ուսուցչուհին և դուրս եկավ դասարանից:

Մենք հաստատ համոզվելու համար բացեցինք մատյանը՝ իրոք, «երկուսներ» չկային: Մենք միասին ժպտացինք:

Իհարկե, այդ օրը շատ հետաքրքիր էր, արկածային, ու մեր առաջին փորձն էր աղջիկների ամբողջ խմբով չնստել դասի մի մասին, սակայն դա նաև մեր վերջին փորձն էր միասին դասերից այդքան ուշանալու:

Աթոռի, տրամաբանության և աշխարհի մասին

Տարվա սկզբում ստանալով մեր դասացուցակը՝ բոլորս մի լավ զարմացանք՝ կարդալով չորեքշաբթի օրվա վերջին դասը՝ տրամաբանություն: Ոչ մեկս տեղյակ չէինք, որ դասացուցակում ավելացում էր լինելու՝ այն էլ այդքան տարօրինակ ու անսովոր առարկա: Դասղեկս մեզ հայտնեց, որ տրամաբանություն մեզ դասավանդելու է դասախոս՝ ուղարկված համալսարանից: Այստեղ մեր հետաքրքրասիրությունը կրկնապատկվեց՝ այժմ մեզ հետաքրքիր էր ոչ միայն այն, թե ինչ է իրենից ներկայացնում նոր առարկան, այլև այն, թե ով է լինելու մեր դասախոսը: Վերջապես եկավ երկար սպասված չորեքշաբթին: Մենք անընդհատ մտածում էինք դասախոսի մասին:

-Իսկ ի՞նչ եք մտածում, տղա՞ ա, թե՞ աղջիկ,- վերջապես երեխաներից մեկը բարձրաձայնեց բոլորիս հուզող հարցը:

-Աղջիկ ա, բոյով, սիրուն,- երազեցին տղաները:

-Չէ, կին ա, մեծ ու չաղ, անդուր,- կատակեցին մյուսները:

-Իսկ իմ կարծիքով միջին տարիքի տղամարդ ա, ահավոր սրամիտ ու հումորով,- ասացի ես:

Երբ վերջապես եկավ յոթերորդ ժամը, պարզվեց, որ մեր դասախոսը չի եկել: Կամ դպրոցի տեղն էր մոռացել, կամ ժամերը խառնել: Հուսահատված գնացինք տուն: Մինչ մյուս չորեքշաբթի ամեն օր ինձ սկսում էր ավելի հետաքրքրել նոր առարկան: Մյուս չորեքշաբթի նորից սկսվել էր դասախոսի արտաքին տեսքի նկարագրության գուշակությունները, երբ դասարան մտավ դասղեկս: Նա մենակ չէր:

-Էս տղեն ո՞վ ա,- հանգիստ արտահայտվեցին ոմանք, մտածելով, որ մտնողը 12-րդ դասարանցի է:

Պարզվեց, որ «էդ տղեն» մեր դասախոսն էր: Առաջին ժամին նա անդադար քայլում էր և խոսում տարբեր հասկացությունների մասին: Նրան լսելը շատ հաճելի էր, խոստովանում եմ, դա մասամբ կարող է նաև պայմանավորված լինել իմ աղջիկ լինելով: Դասի վերջում նա մեզ հանձնարարեց մտածել աթոռի մասին, որի մասին խոսել էինք դասի ժամանակ: Մենք մի ամբողջ շաբաթ կատակեցինք աթոռի վերաբերյալ, բայց մյուս չորեքշաբթի օրը պարզվեց, որ բոլորս էլ կատակով կամ լուրջ, կամ կեսկատակ-կեսլուրջ մտածել էինք աթոռի մասին:

Թթուջուր

-Հայրիկ կպատմե՞ս քո ծննդավայրի մասին:

-Ծննդավայրս Գեղարքունիքի մարզի գյուղ Թթուջուրն է:

-Իսկ ինչո՞ւ է գյուղը Թթուջուր կոչվում:

-Գյուղը Թթուջուր է կոչվում, որովհետև գյուղի տարածքում գոյություն ունի հանքային ջրի աղբյուր:

-Իսկ մինչ գյուղը Թթուջուր անվանելը, գյուղը ուրիշ անուն ունեցե՞լ է:

-Բոլոր անունները կապված են եղել հանքային ջրի հետ:

-Անուններից որևէ մեկը կարո՞ղ ես ասել:

-Ղութուբուլաղ, Ջրդիսան:

-Ե՞րբ է հիմնադրվել այդ գյուղը:

-Ներկայիս Թթուջուր գյուղի բնակչությունը վերաբնակեցվել է Տավուշի մարզի Չորաթան գյուղից 1920 թվականին` Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո: Տեղում առաջ էլ եղել է գյուղ, որի մասին վկայում են հին գերեզմանները: Գյուղը գտնվում է Գետիկ գետի աջ ափին:

-Իսկ ինչո՞ւ գյուղում հանքային ջրի վերամշակման գործարան չի կառուցվել:

-Թթուջուրը տարբեր տարիներին համապատասխան մասնագետների կողմից ենթարկվել է մասնագիտական հետազոտման, սակայն, ինչ-ինչ պատճառներով վերամշակման գործարան չի կառուցվել:

-Իսկ ի՞նչ յուրահատկություն ունի այդ ջուրը:

-Ջուրը իր մեջ պարունակում է երկաթի մեծ քանակություն, հաճելի է խմել շոգ, արևոտ եղանակին:

Իմ հերոսը

Լուսանկարը՝ Նարե Խաչատրյանի

Լուսանկարը՝ Նարե Խաչատրյանի

Իմ հերոսն իմ մայրն է՝ մասնագիտությամբ մանկաբարձուհի Քրիստինան: Ես նրանից շատ բաներ եմ սովորել, օրինակ՝ ճանաչել մարդկանց ոչ թե արտաքինով, այլ ներքինով: Նա ինձ դեռ մանկուց դաստիարակել է լինել քաղաքավարի, բարի, հոգատար, աշխատասեր: Ամեն հարցով նա ինձ աջակցում է: Լսելով նրա խորհուրդնեերը ես շատ բաների եմ հասել: Ես ուրախ եմ, որ ունեմ հիանալի, իդեալական, ինձ հասկացող, ճիշտ խորհուրդներ տվող մայրիկ: Ասում են, որ իդեալական մարդ չկա, բայց մայրս իդեալական է: Ճիշտ է, շատերը կասեն, որ իրենց մայրերը իդեալական են, բայց ես հավաստիացնում եմ ձեզ, որ իմ մայրը իրոք իդեալական է: Նա շատ բարի, հոգատար, աշխատասեր կին է: Ես շատ եմ ցանկանում նմանվել նրան:

Անի Մարտիրոսյան

***

Իմ հերոսը քույրիկս է՝ Վալյան: Երբ նա ծնվեց, բժիշկներն ասացին, որ չի ապրի։ Ծնված օրվանից նա պայքարեց կյանքի համար, որովետև փոքրիկ, հիվանդ երեխա էր։ Վեց տարեկանում նշիկները վիրահատեցին։ Հիշում եմ, երբ փոքր էի ու չափից շատ հետաքրքրասեր, իմ հարցերին պատասխանում էր քույրս։ Տասներեք տարեկանից ծնողներս Վալյային տարան ատլետիկայի։ Երբ մասնակցեց առաջին մրցմանը, գրավեց առաջին տեղը, չնայած՝ սկզբում չէր փայլում կարողություններով։ Եվ այստեղից սկսվեց նրա հաջողությունների շղթան։ Իսլանդիայում, Բուլղարիայում, Ֆրանսիայում, Մալթայում, Սլովակիայում, ինչպես նաև մեր հարևան պետություններում (բացի Ադրբեջանից) մասնակցել է թիմային և անհատական մրցումների՝ գրավելով մրցանակային տեղեր։ Վալյան հիմա քսանմեկ տարեկան է։ Սովորում է ՖԿՀՊԻ-ի լրագրության բաժնում և դրան զուգահեռ պարապում և աշխատում է։ Ես փորձում եմ նմանվել նրան աշխատասիրությամբ, համառությամբ, նպատակասլացությամբ։

Անուշ Ավագյան

Խնայեք իրար, մարդիկ

Վերջերս ֆիլմ էի նայում, որտեղ հերոսը ուզում էր ինքն իրեն ոչնչացնել: Ու ասում էր, որ ինքը ոչ թե ցանկանում է մեռնել այլ, ուղղակի չի ուզում ապրել: Իմ կարծիքով նրանք, ովքեր արել են այդպիսի բան կամ երբևէ  ցանկացել են անել, նրանցից ոչ մեկն էլ չի ցանկացել մեռնել, ուղղակի իրեն ինչ-որ հարցում անզոր է զգացել: Ես ու ոչ միայն ես, միշտ կռվում ենք մեր մեջ, մեր հետ, ինքնապատերազմում: Իմ կարծիքով, ինքնասպանությունը այդ պատերազմի հանգուցալուծումներից  է:  Երևի պատերազմը խիստ է եղել, չի եղել այնտեղ ինքնասիրությունը, ինքնահարգանքը ու ճնշել է, սեղմել է, միշտ խեղդել է թերարժեքությունը: Պակասել է ջերմությունը ու երջանկությունը:  Իսկ երջանկությունը այնքան հեշտ ու պարզ է բան է: Վերջերս հասկացա, որ երջանկության համար պետք է միայն վայելել սովորել: Վայելել առավոտը, ընկերներին, թեյը, երաժշտությունը, գիրքը….Այնքա~ն բան կա վայելելու… Ու հետո, եթե վայելում ես, ուրեմն նաև գնահատում ես:  Իսկ եթե գնահատում ես, ուրեմն դժվար թե երբևէ մտածես այդպիսի բանի մասին:

Ամեն անգամ, երբ ինքնասպանության  դեպք եմ լսում, միշտ ինձ մեղավոր եմ զգում: Մեղավոր եմ զգում այն ընկերուհուս առաջ, որին ես չներեցի, ծանոթիս առաջ, որին նեղացրեցի կամ ծաղրեցի: Կամ ինչ-որ մարդկանց առաջ, որոնց անուշադրության մատնեցի: Իմ կարծիքով, հենց այսպիսի բաներն էլ կարող են ինքնասպանության պատճառ դառնալ:

Նման դեպքերը ինձ ստիպում են լինել ավելի ուշադիր բոլորի հանդեպ, բոլորին հաճոյախոսություններ անել ու սիրել, սիրել մարդկանց:

Համ էլ.

«Մի նեղացրեք մարդուն, պետք չէ:

Դուք այնպիսին եք, ինչպիսին նա:

Խնայեք իրար, մարդիկ…»   Լեոնիդ Ենգիբարյան

Այն ժամանակ մեր տանը

Կեսօր էր: Սենյակից դուրս գալով ու տեսնելով, որ մայրս սեղան է դնում, պահարանից մի քանի գիրք վերցրի ու արագ տնից դուրս փախա:   10 րոպե անց ներսից լսեցի մայրիկիս ձայնը:  

-Մանան, գնա լվացվի ու արի հաց ուտելու:
Չարձագանքեցի: Մայրս, տեսնելով, որ չեմ արձագանքում, հասկացավ, որ դուրսն եմ:
-Էլի: Քանի անգամ եմ ասել, որ գրքերը չի կարելի ճղել, չես ափսոսում:
Բանն այն է , որ սիրում էի գրքեր պատռել (պարտադիր պայման էր, որ գիրքը լիներ հաստ ու քիչ թե շատ պատկերազարդ ), այնուհետև պոկված թերթերը խառնել իրար ու սարքել մի գունդ:  Սարքելուց մի քանի րոպե անց գունդը հայտնվում էր աղբամանում, որովհետև ես չէի սիրում գնդով խաղալ, միայն սիրում էի թերթերը շերտ-շերտ պոկել: Գունդն էլ սարքում էի միայն նրա համար, որ թղթերը աղբամանում մեծ տարածք չզբաղեցնեին ու շատ աչք չզարնեին:
Եվ երբ ես նորից զբաղված էի իմ «սև գործով», մայրս կրկին ինձ բռնացրեց «հանցանքի վայրում»: Ինչպես միշտ, ես ունեի իմ անփոփոխ պատասխանը.
-Մամ, եթե չեք ուզում, որ տան գրքերը ճղեմ, ուրեմն ինձ համար խանութից ուրիշ գրքեր առեք:
-Բալես, ինչքան ուզում ես տետր տամ` ճղի, մենակ էդ գրքերը չէ: Հանկարծ մի օր էլ ախպորդ տետրերը կճղես:
Ու այդ օրը հեռու չէր:  Երեք օրից եկավ այդ չարաբաստիկ օրը, երբ իմ թեթև ձեռքով պակասեցին եղբորս ոչ ավել, ոչ պակաս միանգամից երկու գրքերի մի քանի էջեր:
-Սաղ քո պատճառով եղավ, մենակ քո: Գոնե պոկել պոկել էիր, էդ էջերը ընենց պոկեիր, որ պոկած տեղերը չերևային…
Մինչ շնչակտուր խոսում էր եղբայրս, այդ պահին ներս մտավ մայրս.
-Ի°նչ ա եղել, ինչի° ես գոռում:
-Ինչի եմ գոռում, ինչի եմ գոռում: Աղջիկդ ընենց հավեսով էր պոկել գրքերիս էջերը, որ երբ ուսուցիչը տեսավ, հերիք չի մի լավ ամոթանք տվեց, մի հատ էլ «երկուս» դրեց:
Ու այդ պահին պայուսակից հանեց օրագիրը և մեզ ցույց տվեց իմ շնորհիվ ստացած «երկուսը»:
-Հա, ի°նչ վատ ա, լավ էլ կերած-խմած «երկուս» ա: Էսի ավելի լավ չի՞ , քան ճմրթած «հինգը»,-առանց մտածելու ասացի ես:
Սա բավական էր, որ եղբայրս ափերից դուրս գար, բայց զսպեց իրեն ու դուռը հետևից շրխկացնելով դուրս գնաց:
Մայրս այսքան ժամանակ լուռ լսում էր, և երբ եղբայրս դուրս գնաց, նա մոտեցավ ինձ.
-Տեսա՞ր` ինչ եղավ քո պատճառով: Եթե չես ուզում, որ ջղայնանամ, ուրեմն խոստացիր, որ էլ գիրք չես ճղելու:
-Հա մամ, խոստանում եմ,- մի քիչ նեղված ասացի ես,-բայց գոնե կթողնե՞ք բարակ գրքերը…
Մորս զայրացկոտ հայացքը էլ ինձ չթողեց, որ շարունակեմ:
Այդ օրվանից ես ստիպված եղա վերջ տալ գիրք ճղելու իմ այդքան սիրելի սովորությանը:  Եվ որպեսզի ընտանիքիս ու ինձ համոզեմ, որ էլ գրքեր չեմ ճղում ու չեմ ճղելու, հենց որ պատռված գրքեր էի տեսնում, նրանց աչքի առաջ սկսում էի կպցնել, սակայն այդ «վերանորոգման» ընթացքում ձեռքերս կարծես ինձ չէին ենթարկվում և ուզում էին գոնե մի էջ պակասեցնել այդ գրքից:

Եթե ինձ հարցնեն

Եթե ինձ հարցնեն, թե որ ժամանակներում կուզեի ապրել, կպատասխանեի` այնքան հեռավոր, ինչքան հնարավոր է: Այն ժամանակներում, երբ չկար Ամերիկա, ուր մնաց թե` ամերիկյան երազանք: Երբ կար անգամ հայկական երազանք: Երբ Հայաստանում կառուցվող շենքերը սև էին, բայց ոսկի էին շնչում: Երբ չկային ինքնաթիռներ, ու ճանապարհները մեռնում էին գնացքների քաշի ճնշումից, ու երբ մյուս մայրցամաքներ կարելի էր միայն ճամփորդել նավով: Ու երբ մարդիկ սիրահարվում էին գնացքում, նավի վրա, նավահանգիստներում կամ հրուշակեղենի խանութի դիմաց, ոչ թե… Երբ երազանքը ազգություն չէր ճանաչում, ու Հայաստանը զարգանում էր: Երբ Երևանի շենքերի պատուհաններին ծաղիկներ էին աճեցնում, իսկ դռները փայտյա էին: Իսկ ինչի՞ց է բաղկացած այդքան բաղձալի ամերիկյան երազանքը: Իրականում այն անձի ազատություն է: Մեր ամեն ինչից բաղկացած, ազատությամբ փաթեթավորված հայկական երազանքը քանդեցինք, հիմա էլ… 

Տխուր պատկեր

Անցյալ տարի որոշել էի անցկացնել սոցհարցում դպրոցի շրջանակներում՝ 4-րդից մինչև 9-րդ դասարանի աշակերտների հետ: Ինչ-որ նպատակ չունեի, զուտ հետաքրքրության համար: Կարծեմ գրել էի 4 հարց՝ ո՞վ է ստեղծել հայոց այբուբենը, ո՞վ է Մեսրոպ Մաշտոցը և որտե՞ղ է ծնվել, քանի՞ տառ կա հայոց այբուբենում և ձեր վերջին կարդացած գիրքը:  Մեկ օրում, դասամիջոցների ընթացքում պատահական երեխաների մոտենալով հարցրել և նկարահանել եմ նրանց պատասխանները: 

Ճիշտն ասած, հիասթափվել էի:

Այն հարցին, թե ո՞վ է ստեղծել հայոց այբուբենը, 20-ից 5-ը պատասխանել էին Հովհաննես Թումանյանը: Ձեր վերջին կարդացած գիրքը հարցին՝ չեմ հիշում: Քանի տառ ունի այբուբենը՝ 17, 45 և այլն: Մի խոսքով, հասկացա, որ իրոք, երեխաներն էլ չեն սովորում: Նկարահանած վիդեոները ուսուցիչներին ցույց տալուց հետո նրանք նույնպես զարմացան, բայց շատերը պատասխանեցին.

-Եթե չեն սովորում, չեն էլ սովորի:

Ցավոք, վիդեոները հիմա չկան, բայց ծրագրում եմ այս տարի ևս նման հարցում անցկացնել:

Իմ կրթօջախը

Ես սովորում եմ Էջմիածնի պետական քոլեջում բանկային գործ մասնագիտությամբ: Քոլեջում կա մոտ 600 ուսանող: Սկզբում ես չէի ուզում գնալ այնտեղ և նույնիսկ լացելով էի գնում, որովհետև տանել չէի կարողանում այդ քոլեջը, ուսանողներին էլ չէի սիրում: Բայց հետո սկսեցի հարմարվել և հիմա նույնիսկ սիրում եմ իմ կրթօջախը: Մեր դպրոցում շատ լավ են սովորեցնում, և դասախոսներն էլ տիրապետում են իրենց մասնագիտությանը: Հիմա արդեն ավարտական կուրսում եմ: Մեր կուրս քչերն են եկել սովորելու համար. մի մասը եկել է ժամանակ անցկացնելու, մյուսները` դիպլոմ ունենալու, և միայն մի մասն է ուզում լավ մասնագետ դառնալ: Բոլորն էլ ցանկանում են շարունակել կրթությունը բուհում (շատերի համար դա հեղինակության հարց է), իսկ ես ցանկանում եմ լավ մասնագետ դառնալ: