«Տնփեսա», «Քավարան», «Հին արքաներ», «Վերջին գործարք» ֆիլմերից հայտնի դերասան Կառլոս Մուրադյանը անկեղծացավ և պատմեց հինգ տարեկանից բեմում լինելու, դերասանի մասնագիտությունը ընտրելու, կերտած կերպարների, դրանց շուրջ բացասական և դրական արձագանքների, հետաքրքիր միջադեպերի, կերպարներ ստեղծելու, դրանց հոգեբանությունը ուսումնասիրելու մասին և ոչ միայն:
-Ստանիսլավսկին ասում էր. «Թատրոնն սկսում է հանդերձարանից»: Որտեղի՞ց սկսվեց Կառլոս Մուրադյանի թատրոնը, ե՞րբ հասկացաք, որ պետք է դառնաք հենց դերասան, և ինչպես տեղի ունեցավ Ձեր մուտքը դերասանական աշխարհ:
-Դեռ մանկուց՝ հինգ տարեկանից, բեմում եմ եղել, պարի եմ գնացել, դերասան լինելուց զատ մոտ 21 տարի, կարելի է ասել, պրոֆեսիոնալ պարող եմ: Իսկ արդեն 15-16 տարեկանում շուրջ երկու տարի ֆոտոմոդելային փոքր կարիերա եմ ունեցել: Դպրոցում թատերական խմբակները, դպրոցական ներկայացումները միշտ ինձ ուղղորդել են, որ հենց սկզբից էլ՝ փոքր ժամանակվանից, իմանամ և համոզված լինեմ, որ գնալու եմ թատերական: Երկար չեմ մտածել, շատ ժամանակ չեմ ծախսել կողմնորոշվելու համար: Դպրոցի վերջին տարիներին արդեն ինձ համար որոշել էի՝ թատրոն, բեմ: Բացի նրանից, որ բեմը և պարը կային, ցանկություն կար կերպարներ ստեղծել և մարդու հոգեբանությունն ուսումնասիրել, և այդ ամենը գտա հենց դերասանի մասնագիտության մեջ: Ճիշտ է, սկզբից ընտրությունս ռեժիսուրայի վրա էր. ուզում էի թատրոնի ռեժիսոր դառնալ, բայց երբ զրո կուրս ընդունվեցի, նախապատրաստական շրջանում փոխեցի որոշումս և գնացի դերասանական:
- Կհիշե՞ք, թե որ ֆիլմում կամ ներկայացման մեջ եք կերտել Ձեր առաջին կերպարը, և ինչպե՞ս անդրադարձավ այն Ձեր և Ձեր հետագա դերասանական կյանքի վրա:
-Առաջին կերպարս թատրոնում կերտել եմ 2003 թ. ամռանը, երբ դեռ զրո կուրսում էի սովորում, «Հաղթող ճոճաձին» ներկայացման մեջ: Կերտեցի մի բացասական կերպար, որը, կարելի է ասել, դարձավ ճակատագիր, և իմ խաղացած կերպարների մոտ 80-90%-ը եղել են բացասական կերպարներ (ժպտում է): Կինոյում առաջին կերպարս եղել է ռուսական «Ալպինիստներ» ֆիլմում, իսկ առաջին սերիալը, որում խաղացել եմ 2005թ., «Դժբախտ երջանկություն»-ն էր:
-Եղե՞լ է այնպիսի դերասան, ում ցանկացել եք նմանվել:
-Երբեք չեմ պատկերացրել որևէ մեկին նմանակել, նմանվել ինչ-որ մեկին: Բայց եղել են, կան և օր օրի բացահայտվում ու փոփոխվում են դերասաններ, որոնց խաղացած կերպարները, իրենց պրոֆեսիոնալիզմը, ոճը, մոտեցումը՝ իրենց գործին, ինձ միշտ հիացնում է, և ես շատ բան եմ սովորում թե՛ թատրոնում, թե՛ կինոյում: Բայց այնպիսին, որ ասեմ՝ իմ կուռքն է, կամ՝ իմ ամենասիրելի դերասանն է, ում ցանկանում եմ նմանվել, չունեմ: Տարբեր են, տարբեր ոճերի, ամեն մեկի մեջ մի բան է դուր գալիս կամ մի բան դուր չի գալիս: Հիմնականում սիրում եմ այն դերասաններին, ովքեր ամեն տեղ նույնը չեն, ովքեր կերպար են կերտում, կերպար են ստեղծում և քեզ միշտ նորովի են մատուցում նոր կերպարներ նոր արտահայտչամիջոցներով:
-Հայ հեռուստադիտողին դուք հայտնի դարձաք տարբեր հեռուստասերիալներից: Շատերը Ձեզ ճանաչում են որպես սերիալի դերասան, ի՞նչ կասեք Ձեր թատերական գործունեության մասին:
-Նախ 2004 թվականին ընդունվել եմ թատերական ինստիտուտ՝ դերասանական արվեստի բաժին, ավարտել եմ 2008 թվականին: Այդ ընթացում ուսանողական ներկայացումները եթե չհաշվենք, 2006 թվականին ես և ընկերներս միասին հիմնեցինք «Փոփոխությունների թատրոն» թատերախումբը, որը 2010 թվականին դարձավ հասարակական կազմակերպություն: Մեր ներկայացումները միայն ֆորում՝ ինտերակտիվ թատրոն ոճի ներկայացումներ էին: Թատրոնի այս տեսակը առաջացել է Բրազիլիայում 1960-ական թվականներին՝ թատրոնի գործիչ Ավգուստ Օբուալի կողմից:
Այսպիսով, 2006 թվականից մենք սկսեցինք մեր խմբով ներկայացումներ բեմադրել, նոր պիեսներ գրվեցին մեր սցենարիստի կողմից, ակտիվ գործունեություն էինք ծավալում, և առաջին անգամ էր Հայաստանում, որ հանդիսատեսը բարձրացավ բեմ ու սկսեց խաղալ դերասանների հետ, որը հենց «Ֆորում» թատրոնի հիմնական բնութագրերից մեկն է: Վերջերս «Ֆորում թատրոն» թատերախումբը և հասարակական կազմակերպությունը զբաղվում է նաև տարբեր մշակութային միջոցառումների կազմակերպմամբ և կինոփառատոների անցկացմամբ:
- Արդյոք լինո՞ւմ են շրջագայություններ, և ո՞ր երկրներում:
-Շրջագայություններ հենց դերասանական առումով եղել են 3-4 անգամ՝ ոչ այդքան շատ, փառատոների, հենց «Ֆորում» թատրոնի փառատոների ժամանակ: Լեհաստանում անցկացվող արևելաեվրոպական ցուցադրողական արվեստի փառատոնին եմ մասնակցել, մոտ 5-6 անգամ եղել են շրջագայություններ զուտ պրոֆեսիոնալ դասընթացների մասնակցելու, սեմինարների՝ թատրոնի հետ կապված, և երբեմն էլ այցեր են եղել այլ երկրներ` ներկայացնելու կամ մարդկանց ծանոթացնելու «Ֆորում» թատրոնին. հիմնականում այս ֆորմատով են եղել:
- Իսկ ո՞րն է Ձեզ ավելի հոգեհարազատ, կինո՞ն, թե՞ թատրոնը: Որտե՞ղ եք Ձեզ ավելի հանգիստ և լիարժեք զգում:
-Ինձ համար կինոն և թատրոնը լրիվ ուրիշ աշխարհներ են: Հաճախ նույնիսկ պետք չէ համեմատել, որովհետև ամեն տեղ ուրիշ բան ես ստանում, մի ուրիշ բան ես տալիս: Թատրոնում ստանում ես մի բան, որը տեղի է ունենում հենց այդ պահին, այդ 1.5-2 ժամում սկսվում է, զարգանում է և ավարտվում է: Կինոն մի քիչ ուրիշ բնութագիր ունի ինձ համար. կինոյում ժամանակ ունես աշխատելու, ժամանակ ունես ուրիշ ձև ստեղծելու, բայց էմոցիոնալ առումով թատրոնի այդ 2 ժամը տալիս է այն զգացողությունները, որոնք դու ապրում ես սկզբից մինչև վերջ, դու առանց դադարի այդ կերպարի մեջ ես: Կինոյում այսօր կարող ես խաղալ կինոյի սկիզբը, վաղը՝ վերջը, այնուհետև ուրիշ տեսարան, և քո պրոֆեսիոնալիզմից է կախված, թե ինչպես ես մարսել սցենարը, ինչպես ես ստեղծել կերպարը, ինչ արտահայտչամիջոցներով ես ներկայացնում, որ սկիզբ, զարգացում և ավարտ չխառնվեն, և հանդիսատեսը քո կերպարը տեսնի սկզբից մինչև վերջ զարգացող, ձևավորվող և ավարտ ունեցող մի ամբողջական կերպար:
- 2017թվականին «Արմենիա պրեմիումի» եթերում հայտնվեց հայկական առաջին պատմագրական ֆիլմը՝ «Հին արքաները», որը մեծ արձագանք ստացավ հանրության շրջանում և դարձավ նաև քննարկման առիթ: Առաջին անգամ էի՞ք նկարահանվում պատմագրական ֆիլմում: Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ առանձնահատկություններ ունեն այս ֆորմատի ֆիլմերը:
-Առաջին անգամ էի նկարահանվում պատմագրական ֆիլմում, և վերջին շրջանում Հայաստանում եզակի երևույթ է պատմական ֆիլմը և այն էլ՝ 20 մասից բաղկացած սերիալ: Պատճառներից մեկը այն է, որ շատ բարդ է նկարահանել այդպիսի ֆիլմ, հետո շատ պատասխանատու աշխատանք է՝ վերցնել պատմական որևէ ժամանակաշրջան և կերպարներ, բայց դրա կարիքը շատ կա, և դա շատ կարևոր է, որպեսզի մենք բացի առօրյա թեմաներից՝ սերիալային մակարդակի, ունենանք նաև կրթող, մեր պատմությանը ծանոթացնող և որակով արված աշխատանք: «Հին արքաներ» սերիալը մի մեծ քայլ էր առաջ, որ վաղը կնկարվի ավելի լավը, հետո է՛լ ավելի լավը: Մեզ՝ հայ ժողովրդիս համար, կարևոր է ու պետք է ցույց տալ, թե ով ենք մենք եղել, ինչ ենք մենք մեզնից ներկայացնում և լինենք մեր պատմության, հայ լինելու գաղափարի կրողը:
- Ի՞նչ կասեք Ձեր կերպարի մասին. չէ՞ որ այն բացասականներից մեկն էր, և, ինչպես հայտնի է, այսօր հեռուստադիտողը շատ լուրջ է մոտենում այդպիսի կերպարներին, հաճախ դերասանին նույնականացնում կերպարի հետ:
-Այդ ֆիլմում իմ մարմնավորած կերպարը սրիկա է, ինչպես նշեցի, իմ ստեղծած, կերտած կերպարների 80-90%-ը սրիկաներ են: Ինձ հետաքրքիր է այդ կերպարի մեջ հանդես գալ, որովհետև ինձ ինքս իրական կյանքում չեմ համարում սրիկա, ու երբ կերպարը քեզնից տարբերվում է, ավելի հետաքրքիր է աշխատել, քանի որ շատ բան կա անելու՝ արտահայտչամիջոցներ փոխել, ուրիշ մարդու հոգեբանություն բացել:
Հայկական շուկայում այդպիսի խնդիր կա. երբ տեսնում են մեկին ինչ-որ մի կերպարում արդեն հաջորդ ֆիլմերում, եթե պետք է սրիկա, ասում են. «Ըհը, էն տղեն էնտեղ սրիկա էր, սպասեք՝ իրեն կանչենք»: Եթե սրիկա ես, ուրեմն, վերջ, միշտ սրիկա ես խաղալու:
Այդ նույնականացնելու խնդիրը կա, և շատ լուրջ է, որովհետև հատկապես տարիքով մի քիչ մեծ հեռուստադիտողը, երբ որ քեզ փողոցում կամ դրսում տեսնում է, երբեմն կերպարդ նույնացնում է քեզ հետ, և շատ ժամանակ չի ընդունում կամ չի ուզում ընկալել, որ դու իրական կյանքում ուրիշ ես:
Նույնիսկ այդպիսի միջադեպ է եղել. խանութում դիմացս մի կին էր կանգնած՝ մոտ 60 տարեկան, չէր նկատել, որ ես իր հետևը հերթ եմ կանգնած դրամարկղի մոտ, շրջվեց և պայուսակով ցանկացավ խփի, թե՝«Այ սրիկա, ի՞նչ ես անում էդ աղջկան, բա չե՞ս ամաչում, բա տղեն տենց բան կանի՞, դանակով ո՞նց կարելի ա»… Ասում եմ. «Տիկին ջան, դա իմ դերն ա», սկեցի բացատրել, որ դա կինո է, ես դերասան եմ, դա ես չեմ իրականում: Ճիշտ է, չստացվեց համոզել: Խնդիրներից մեկն էլ այն է, որ վատ կերպար խաղացող դերասանին հանրության մեծ մասը այդքան էլ չի սիրում:
- Այսօր, կարելի է ասել, որ բացասական կերպարները ավելի լավ են հիշվում, քան դրականները:
-Չէի ասի, որ բացասականները ավելի լավ են հիշվում: Դա և՛ սցենարից է գալիս, և՛ դերասանի մարմնավորած, ստեղծած կերպարի արտահայտչամիջոցներից: Հիշվում են ցայտուն կերպարները, հիշվում են յուրահատուկները, հիշվում են տարբերվողները, որովհետև եթե ամեն տեղ նույնն ես, դա արդեն հետաքրքիր չէ:
- Իսկ ի՞նչ կերպարներ է սիրում մարմնավորել Կառլոս Մուրադյանը:
-Ես սիրում եմ մարմնավորել կերպարների, որոնք ինձնից շատ տարբերվում են, որոնք նման չեն ինձ, որովհետև այդ դեպքում ես ունեմ աշխատելու տեղ և ունեմ ստեղծելու շատ բան: Ինձ համար շատ մեծ նշանակություն չունի, թե այդ կերպարը ինչ տիպի է՝ լա՞վն է, թե՞ վատն է: Ինձ համար շատ հետաքրքիր է, թե ինչպես է գրված, ինչ բնորոշումներ է տրված այդ կերպարին, ինչ քայլեր է անում ինքը, և ըստ սցենարի տված հնարավորությունների՝ արդյոք ի՞նչ կարող եմ ավելացնել ես, ի՞նչ կերպար կարող եմ ստեղծել, որովհետև այդ ժամանակ է սկսում ստեղծագործությունը:
- Նշեցիք, որ սիրում եք մարմնավորել Ձեզանից խիստ տարբերվող կերպարներ, արդյո՞ք եղել են դերեր, որոնցում հենց Դուք եք եղել, որոնք շատ նման են եղել Ձեզ:
-Շատ են եղել: Եղել են այդպիսի կերպարներ թե՛ թատրոնում, թե՛ կինոյում, սակայն դրանք հիմնականում հետաքրքիր չեն ինձ:
- Խոսելով Ձեր մարմնավորած կերպարների մասին, կարելի է առանձնացնել Լևոնի կերպարը, որը Դուք խաղացել եք «Քավարանը» սերիալում: Սերիալը իսկապես շատ սիրվեց հեռուստադիտողի կողմից և արժանացավ դրական արձագանքների: Ի՞նչ եք կարծում, ո՞րն էր այդ սերիալի գրավիչ ուժը, ինչի՞ շնորհիվ այն այդքան սիրվեց:
- Մի քանի պատճառ կարող եմ նշել: Առաջինն այն է, որ դա մի նախագիծ էր հայկական շուկայում, որի նմանը դեռ չկար սերիալային մակարդակով: Դա մի վայր էր, որտեղ փակված էին մարդիկ՝ մոտ 13-14 հոգի: Երկրորդ պատճառն այն էր, որ կար մեծ ինտրիգ. հանդիսատեսը միշտ սպասողական վիճակի մեջ էր, որը սցենարիստի լավ աշխատանքի արդյունք է նաև: Պատճառներից մեկն էլ այն էր, որ հետաքրքիր դերասանական կազմ էր ընտրված: Հանդիսատեսը կապվեց այդ կերպարների հետ, սկսեց սիրել մեկին, մեկին չսիրել և մտահոգված ու անհանգստացած էր ամեն մեկի ճակատագրով: Ակտիվ էին սցենարային զարգացումները, ամեն սերիայում հեռուստադիտողը մի քանի բան էր տեսնում, որ տեղի էր ունենում: Մյուս պատճառը այն է, որ այդ 20 սերիաների մեջ դու տեսնում ես տարբեր հավերժական թեմաներ, որոնք որ կան ամեն տեղ՝ սեր, ատելություն, դավաճանություն, վրեժ:
- Այս ֆիլմը դիտելիս հեռուստադիտողի աչքից չվրիպեց այն, որ Դուք նաև կիթառ եք նվագում:
-Երաժշտության բնագավառում ինձ փորձում եմ 15-16 տարեկանից: 16 տարեկանից հետաքրքրվել եմ էլեկտրոնային երաժշտությամբ և դիջեյությամբ: Կիթառ նվագում եմ վատ, գիտեմ մի քանի ակորդ, ինչ սովորել եմ, ինքս եմ սովորել: Մի քիչ էլ հարվածային գործիքներ եմ նվագում:
- Վերջերս ավարտին մոտեցավ Ձեր մասնակցությամբ 24 մասից բաղկացած կրիմինալ դրաման՝ «Վերջին գործարքը»: Բնականաբար նման ֆորմատի ֆիլմերում նկարահանվելը բավականին դժվար է: Ըստ Ձեզ՝ ինչպիսի՞ դերասանական հմտություններ են անհրաժեշտ նման ֆիլմերում նկարահանվելու համար:
- Նման ժանրերի ֆիլմերում նկարվելու համար դերասանը պետք է ունենա լավ ֆիզիկական պատրաստվածություն և միայն հետո հոգեբանություն, գիտելիքներ, փորձ: Կարևոր է տիրապետել տարբեր սպորտաձևերի, որոնք մենք սովորում ենք ինստիտուտի տարիներին. սուսերամարտ, ձիարշավ, արևելյան մարտարվեստներ և այլն:
- Ի՞նչ դժվարությունների հանդիպեցիք նկարահանման ժամանակ:
-Առաջին դժվարությունը եղանակային պայմաններն էին, որովհետև շատ շոգ էր: Գործ ունեինք պայթուցիկ նյութերի և զենքերի հետ, նկարահանումները երկար էին տևում, և այս ամենը նախնական պատրաստություն էր պահանջում. սկզբում ծանոթանում ես զենքերին, թե ինչպես պետք է օգտագործել, որպեսզի ոչ մեկին վնաս չտալ, անվտանգության կանոնները պետք է իմանալ և պահպանել: Բնականաբար մեզ սովորեցնում էին: Տեսարաններ կային, որոնք մի քանի անգամ փորձվել էին, կային շատ պայթյուններ, կրակոցներ: Դժվարությունները հիմնականում դրանք էին:
- Շատերը Ձեզ հիշում են նաև «Տնփեսա» սիթքոմից: Այսօր Ձեզ հիմնականում տեսնում ենք լուրջ ֆիլմերում և խիստ կերպարներում: Արդյո՞ք մտադրություն կա սիթքոմում կրկին նկարահանվել:
-Ճիշտն ասած, կոմեդիայի ժանրում հանդես գալը ինձ համար առաջին փորձություններից մեկն էր: Ասեմ, որ ինձ շատ հետաքրքրեց, շատ դուր եկավ: Իհարկե, ամեն ինչ կախված է առաջարկից, թե ինչ են քեզ առաջարկում: Եղել են դեպքեր, որ ես առաջարկից ուղղակի հրաժարվել եմ, որովհետև կարծել եմ, որ այդքան պատրաստ չեմ այդպիսի կերպար վերցնել կամ գուցե գտել եմ, որ դա իմը չէ: Բայց այդ ժանրը շատ եմ սիրում: Եթե լինի առաջարկ, եթե ինձ դա շատ հետաքրքրի և կերպարային բնորոշումները հետաքրքիր լինեն, կընդունեմ առաջարկը:
- Նկարահանման առաջարկներ ընդունելիս ինչի՞ն եք ուշադրություն դարձնում: Կա՞ն պայմաններ, որոնք առաջնային են Ձեզ համար:
-Առաջնայինը սցենարն է, երկրորդը՝ թե ով է ռեժիսորը, ի՞նչ անձնակազմ է աշխատում: Բայց, ամեն դեպքում, առաջինը, որին ուշադրություն եմ դարձնում, սցենարն է: Մեծ նշանակություն ունի նաև, թե ովքեր են խաղընկերներդ, ում հետ պետք է աշխատես: Եվ, իհարկե, ցանկալի է դրա դիմաց լավ վարձատրվել (ժպտում է):
- Նշեցիք, որ ռուսական ֆիլմերում նույնպես նկարահանվել եք: Հայկական ֆիլմերի համեմատ կա՞ն տարբերություններ:
-Նկարահանվածս ռուսական նախագծերը մոտ 3-4-ն են եղել: Դրանք եղել են գեղարվեստական ֆիլմեր: Դրանցից մեկն էլ 5 սերիայից կազմված ֆիլմ է: Եղել են լրիվ ուրիշ ժանրի, լրիվ ուրիշ մոտեցում պահանջող ֆիլմեր: Նկարահանվել եմ նաև հայկական լիամետրաժ կոմեդիաներում: Շատ մեծ տարբերություն չեմ նշի: Ամեն ֆիլմ, ամեն նախագիծ ուրիշ մոտեցում է պահանջում, գուցե մի տեղ մի քիչ ավելի լավ վերաբերմունք է ցուցաբերվում, կախված է նաև ֆինանսավորումից, բայց այդպիսի շատ խիստ, շատ մեծ տարբերություններ չեմ նշի, որովհետև մեր կինոարտադրողներն էլ բավականին պրոֆեսիոնալ են: Շատերի հետ եմ աշխատել, և շատերի աշխատանքը համաշխարհային մասշտաբի մրցունակություն ունի:
