Seroj araqelyan

Ծննդյանս ու գիտելիքի օրը

Սեպտեմբերի մեկ, շնորհավորանքներ, պայուսակ, գրիչ, տետր ու ամենակարևորը՝ մեկ դասարան ևս բարձրացանք, ու վերջին սեպտեմբերի մեկը, որը նշելու եմ մեր դպրոցում: Դարձա ավարտական դասարան, և կունենանք երեք հոգանոց անմոռանալի վերջին զանգ:

Սեպտեմբերի 1-ը ինձ համար միայն գիտելիքի օրը չէ, այլ նաև ամենակարևոր օրերից մեկը իմ կյանքում՝ ծննդյանս օրը: Մեկ-մեկ կատակով ասում եմ «Այ մարդ, սենց էլ բան կլինի՞, դեռ չծնված դպրոց են ուղարկում»:

Ծննդյանս օրվա հետ կապված նույնպես նյութ ունեմ տպագրված 17.am-ում: Եթե կարդացած լինեք, հաստատ տեղյակ կլինեք, որ կրակոցների պատճառով ոչ մեկը վախից չեկավ մեր գյուղ` Բաղանիս, ու ոչ մի ծնունդ էլ չեղավ: Բայց արդեն եկար ժամանակ է կրակոց չկա, իրավիճակը հանգիստ է, ու ամեն ինչ իմ պլանավորածով է գնում:

Ուզում եմ սեպտեմբերի մեկի կապակցությամբ շնորհավորել բոլորին՝ ուսուցիչներին, աշակերտներին և ուսանողներին, այդ թվում նաև նրանց, ովքեր իրենց առաջին քայլերն են կատարում թե դպրոցում, թե բուհում:

Շնորհավորում եմ բոլորի սեպտեմբերի մեկը` մաղթելով բոլորին նորանոր հաջողություններ:

vanuhi harutyunyan

Երկար սպասված ամառը

Երեկ ամռան վերջին օրն էր: Այս ամառը մյուս ամառներից շատ էր տարբերվում: Վերջին երկու տարիներին, երբ պարապում էի քննությունների համար, անհամբեր սպասում էի հենց այս ամռանը, որովհետև ավարտել եմ դպրոցը, հանձնել եմ քննություններս ու վերջապես ժամանակս անց եմ կացնում ցանկացածս ձևով. կարդում եմ իմ ցանկացած գրքերը, դիտում եմ հետաքրքիր ֆիլմեր, շփվում եմ ընկերներիս ու հարազատներիս հետ, նաև թխվածքաբլիթների նոր տեսակներ եմ փորձում պատրաստել (ասեմ, որ փորձերս կարող եմ հաջողված համարել):

Դպրոցն ավարտելու առաջին օրերին մի տեսակ տխրությամբ, դատարկությամբ էի համակվել. կարծում էի, որ այլևս հետաքրքիր, ուրախ ու հագեցած օրեր չեմ ունենա, բայց հետո հասկացա, որ ես ինքս պետք է օրս հետաքրքիր դարձնեմ: Սկսեցի հերթով իրականացնել նախատեսած բոլոր ծրագրերս:

Այս օրերին բոլորը սեպտեմբերյան եռուզեռի մեջ են, մենք՝ ես և իմ հասակակիցները, առավել ևս: Մենք մտնում ենք կյանքի նոր փուլ՝ նոր միջավայր, նոր ընկերներ, նոր կյանք… Գուցե դժվար լինի, գուցե սպասվածից շատ ավելի լավ՝ չգիտեմ: Այնուամենայնիվ, հույս ունեմ, որ նոր կյանքս այնքան հաճելի ու դրական կլինի, որ ինչ-որ չափով կլրացնի դպրոցիս, դասընկերներիս բացը:

Emma Kosakyan

Իսկ դուք լսե՞լ եք աստղերի ձայնը

Վերջերս ճամբարում էի, ամեն ինչ շատ տպավորիչ էր, բայց ուզում եմ ձեզ հետ կիսվել ինձ համար ամենահետաքրքրական մի օրով:

Ամեն օր` վաղ առավոտյան, վազում էինք անտառի միջով անցնող ճանապարհով: Հենց խորանում էինք անտառի մեջ, մեր առաջնորդն ամեն անգամ ասում էր. «Փակում ենք աչքերը, լսում անտառի ձայնը»: Կարծում եմ` պատկերացնում եք` ինչ հանգստություն ու բավականություն էինք զգում այդ երկու րոպեների ընթացքում. մաքուր օդ, թռչունների երգ, քամու խաղ…

Ճամբարի վերջին օրը խարույկի շուրջ հավաքված կիթառ էինք նվագում, երգում ու հանկարծ մեր առաջնորդն ասաց. «Փակում ենք աչքերը, լսում գիշերվա ձայնը»:

Դե… ասաց, արեցինք: Փակել ենք մեր աչքերը, բայց միայն կատարյալ լռություն էր, զարմանքի ու շփոթմունքի հետ մեկտեղ: Մեր առաջնորդը, երևի հասկանալով մեր շփոթմունքը, ասաց. «Ո՞նց, չե՞ք լսում աստղերի ձայնը»: Ու այդ պահին ես հասկացա, որ մարդ ինչպես չի քնում միայն աչքերը փակելով, այդպես էլ չի լսում միայն ականջներով: Իսկ ո՞ւր են հոգու, սրտի ականջները: Ու ես ու երևի ինձ նման շատերն էլ լսեցինք գիշերվա ու հատապես աստղերի ձայնը: Հետո այդ ձայնին միացավ նաև լռության ձայնը, ու այդպես շարունակ բազում ձայներ շարվեշարան եկան հասան մեզ:

Ու այդ օրվանից ես հասկացա ու սկսեցի լսել դիմացինիս սրտի զարկերը, մտքի թռիչքի, հայացքի փախուստի ձայները: Կարծում եմ, այդ ձայները, թերևս մեր ներաշխարհի, մեր երազների, մեր մեջ ապրող աստղերի ու տիեզերքի ձայներն են, որոնք արտացոլվում են մեզնից դուրս` հենց դիմացինի կամ էլ աստղերի մեջ:

serine harutyunyan

Վերջին անգամ

Վերջին անգամ… Ինչքա՜ն բաներ ենք մենք վերջին անգամ անում: Երբեմն ցավով, կարոտով, երբեմն էլ՝ ուրախությամբ: Բոլոր տասներկուերորդցիների համար այս տարի այդ վերջինները շա՜տ են լինելու: Վերջին դպրոցական արձակուրդիս վերջին օրն է: Վերջին անգամն եմ որպես աշակերտ անհամբերությամբ սպասում սեպտեմբերի 1-ին: Վերջին անգամ եմ այդ օրը որպես աշակերտ ոտք դնելու երկրորդ տունս՝ հարազատ դարձած դպրոցս: Հետո, գուցե դպրոցն էլի սպասի ինձ՝ իր ակտիվ աշակերտուհիներից մեկին, բայց արդեն ոչ որպես աշակերտուհի: Գուցե ուսուցիչներս էլ սպասեն ինձ՝ իրենց հարցասեր աշակերտուհուն, կարոտեն ինձ ու իմ մեկը մյուսից տարօրինակ ու անվերջանալի հարցերը:  Այ, իսկ ուսուցիչներիս համար ես միշտ նույն հետաքրքրասեր, հարցեր տվող աշակերտուհին եմ մնալու: Վերջին անգամ մեզ կհարցնեն, թե ինչպես անցան ամառային արձակուրդները, ով, ուր գնաց երեք ամիսների ընթացքում: Դե, դա պարտադիր հարց է, չէ՞: Վերջին անգամ եմ սեպտեմբերի 1-ին նյարդայնացած իմ աթոռն ու սեղանը փնտրելու, որոնց վրա միշտ ինչ-որ նշան եմ անում: Վերջին անգամ, էլի չեմ գտնելու: Վերջին անգամ, էլի մեկ ուրիշն եմ վերցնելու: Ու կապ չունի, որ մյուս տարի դրանք էլ ինձ պետք չեն գան, միևնույն է, վերջին անգամ, վերջիններիս վրա, էլի ինչ-որ նշան եմ անելու:
Ախր, ո՞նց անցան,  է՞…  Հիշում եմ, մորս ձեռքից բռնած, առաջին անգամ ամաչկոտ հայացքով մանկապարտեզ մտնելս: Հետո` առաջին դասարան: Հիշում եմ առաջին զանգս: Հիշում եմ առաջին ուսուցչուհուս՝ երիտասարդ, գեղեցիկ, իսկ հիմա՝ արդեն մի քիչ մեծացած: Ինչքա՜ն շատ բան ունեմ հիշելու… Հիշում եմ, թե ինչպես էինք ճաշարանից բերած հացը տաքացնում վառարանի վրա: Միշտ մի փոքրիկ կտոր պահում էի դպրոցի ճանապարհին հանդիպող մի շան համար: Տաքացնելիս երբեմն վառում էինք, երբեմն էլ՝ վառարանի դուռը բաց թողնում՝ դե, դաս չանելու առիթ էր:

Հիշում եմ առաջին քննությունս, վախից դողում էի: Հետո, հաջորդ սեպտեմբերի 1-ը: Հիշում եմ դասղեկիս, առաջին անգամ մեր դասարանում, մեզ հետ ծանոթանալիս: 7 տարի առաջ էր: 7 տարին 7 օրվա պես անցավ, իսկ հիմա այդ տարիներս լուռ, կարոտով հիշում եմ: Տարիներ առաջ ուզում էի, որ այս վերջինը շուտ գա: Իսկ հիմա, հիմա այդ տարիներ առաջն եմ ուզում: Հիշում եմ 12.12.2012-ին ամբողջ դպրոցով դասից փախչելը, պատուհանով պայուսակները շպրտելը: Հիշում եմ ու կարոտում:
Վերջին անգամ գրավորների տետրեր կհավաքենք: Վերջին անգամ  օրագրիս մեջ բոլոր ուսուցիչներիս անուն ազգանունները կգրեմ: Վերջին անգամ դասագրքեր կստանամ ու ծանրությունից դժգոհելով տուն կգնամ: Վերջին անգամ ուսուցչանոցից դասամատյան ու կավիճ կբերեմ: Վերջին անգամ, էլի ինչ-որ հարցով կթակեմ տնօրենի սենյակի դուռը, որն այնքա՜ն հարազատ է դարձել: Վերջին անգամ, էլի կբողոքենք ցրտից:

Ինչքա՜ն բան ունեմ հիշելու, կարոտելու ու վերջին անգամ անելու համար:
Իսկ հետո՝ ամենավերջում, երբ ավարտված կլինեն բոլոր վերջիններս, կհնչի դպրոցական վերջին զանգս:

Ա՜յ շան լակոտ…

astghik ghazaryan-Ա՜յ շան լակոտ, արի տենամ…

-Պապի՜կ,- հորանջելով մի կերպ բացում եմ աչքերս, պսպղուն աչքերով նայում պապիկին՝ մի փունջ մորի ձեռքին, ու զարմանում, թե ինչպես է պապս հասցրել արթնանալ, կովերին կթել, նախիրը իջեցրել ներքևի սար, մեղվի փեթակները ստուգել, չգիտեմ՝ էլ ինչեր արել, հետո նույն ճանապարհով բարձրացել վերևի սարը: Իսկ ես դեռ նոր եմ արթնանում, բայց պապս արդեն մի փունջ մորին ձեռքին կանգնած է օդայում ու ասում է.

-Ա՜յ շան լակոտ…

Չէ, բարկացած չէ. դա լավ հասկանում եմ, որովհետև ճանաչում եմ պապիկին ու գիտեմ, որ շան լակոտը մինչև արտասանվելը մտքում բացարձակ ուրիշ բառ է եղել, գիտեմ նաև, որ մարդը նման է իր բնությանը, իսկ Ռոմիկ պապը արդեն քանի՜ տարի է՝ ապրում է սարերում, կոպիտ սարերում: Լուռ մարդ է, դրա համար էլ շատ բան չգիտեմ պապիս մասին, իսկ ինչ էլ գիտեմ, մայրիկից եմ լսել:

Ասում են՝ պատերազմի ժամանակ պապիկիս հոր կյանքը Ռոմիկ անունով ֆրանսիացի հրամանատար է փրկել, ով իր մատանին տվել է նրան ու պատվիրել, որ եթե արու զավակ ունենա, այդ մատանին տա նրան ու իր անունով Ռոմիկ կոչի: Այդպես էլ արել է, բայց տասնամյակներ հետո պապիկիս ձեռքին մատանին երկու մասի է բաժանվել:

Ռոմիկ պապը երիտասարդ ժամանակ աշխատել է իբրև ոստիկան, բայց շատ շուտով հիասթափվել է, թողել աշխատանքը, որովհետև չի կարողացել հանդուրժել տիրող անարդարությունները: Հետո թողել է գյուղը, բարձրացել սարերը, կարծես աշխարհաթող եղել: Հեշտ չէ սարի կյանքը, բայց եթե մի օր ապրեք սարում, կհասկանաք՝ ինչու պապիկը նախընտրեց ապրել սարում. սարի խաղաղությունը, մաքրությունը մի տեսակ մարդու հոգուն են փոխանցվում, իսկ պապիկն էլ երևի բնության մեջ գտավ այն մարդկայնությունը, որը սկզբում փնտրում էր մարդկանց մեջ:

Պապիկիս պատմությունը գեղեցիկ է, բայց բոլոր թոռների նման ես էլ եմ ուզում, որ պապիկս մոտս լինի, ու ամեն առավոտ զարթնեմ ու նրա ձայնը լսեմ.

-Ա՜յ շան լակոտ…

Aspram Parsadanyan

Կամքի հաղթանակ

Երբեմն պատահում է, երբ մի փոքրիկ դիպված փոխում է մեր կյանքը: Չափազանցությո՞ւն համարեցիք: Ուրեմն, այսպես կձևակերպեմ, երբ փոխվում է մտածելակերպդ, ապրելաոճդ, երազանքներդ:

Ես սիրում էի ու սիրում եմ սպորտը: Չէ՜, չմտածեք, թե ես այն աղջիկներից եմ, ովքեր  չգիտես՝ ինչու,  ձևականությունների հետևից ընկնելով, ասում են, թե սիրում են սպորտը, կամ ավելի ճիշտ, ֆուտբոլը: Այնինչ իրականում ֆուտբոլ նայում են գեղեցիկ ֆուտբոլիստների համար: Ես ֆուտբոլն ավելի քիչ եմ սիրում, քան հանդբոլը, բասկետբելը, վոլեյբոլը (երևի նրանից է, որ դրանք ավելի լավ եմ խաղում):

Ձմռան մի գեղեցիկ  օր մեր` Բերդավանի դպրոցում, հայտնվեց մի կին, ով ներկայացավ մեր նոր ֆիզկուլտուրայի ուսուցչուհի: Ե՛վ ուրախ էի, և՛ տխուր: Կարծում էի՝ նա չի կարողանա կառավարել դասարանի տղաներին, ու դասերը կտապալվեն: Բայց մի շաբաթ չանցած ուսուցչուհիս հակառակն ապացուցեց: Մենք այնքան մտերմացանք, որ նա սկսեց փոխել ինձ ու իմ կարծիքը: Մեր զրույցները հաճախակի դարձան, անհամբեր սպասում էի նրա դասերին: Մենք խաղում էինք այն խաղերը, որոնց մասին ես ուղղակի երազում էի: Նետումներս գնալով ավելի դիպուկ դարձան:

Մի օր ուսուցչուհիս հայտնեց, որ տղաների խմբակ է բացվելու: Աղջիկներն էլ միայն կմարզվեին: Տղաները պետք է ավելի շատ խաղային ու մարզվեին. մրցումները մոտենում էին: Ես կոտրվեցի, իսկ մե՞նք:

Մի քանի շաբաթ շարունակ տղաների հետ գնացինք մարզումների: Չգիտեմ էլ ինչու, բայց ուսուցչուհիս ինձ ամեն անգամ գցում էր տղաների թիմ ու ասում` Խաղա՛, իսկ ինքը խաղում էր հակառակորդ թիմում: Սկզբում ամաչում էի, հետո սկսեցի չնկատել ոչինչ ու ոչ մեկին: Երբ գնդակը հայտնվում էր իմ ձեռքում, ես մոռանում էի ամեն ինչ, նպատակս լինում էր միայն գնդակը զամբյուղի մեջ նետելը: Ուսուցչուհիս գնահատում էր իմ ամեն մի հաջողությունն ու ճիշտ քայլը, ուղղում սխալներս: Իսկ տղաները բողոքում էին, ասում էին, թե կոպիտ եմ խաղում:

Շուտով բացվեց աղջիկների խումբը (դե իհարկե, երկար համոզելուց հետո): Մենք նույնպես մասնակցեցինք մրցումներին: Ես նշանակվեցի թիմի ավագ: Ուսուցչուհիս սովորեցրել էր մեզ լինել վստահ  մեր քայլերում, լինել համառ, ունենալ նպատակ և ցանկացած գնով հասնել դրան. թե՛ կյանքում, ու թե՛ խաղում:

Մրցավարի սուլիչը ճչաց, գնդակը հայտնվեց օդում: Պետք էր ցատկել ու վերցնել այն: Ես հարվածեցի, ու գնդակը հայտնվեց մեր թիմի ձեռքում: Ամեն ինչ կարծես լավ էր, մինչև այն պահը, երբ ես ստացա ծանր վնասվածք՝ արմունկով ուժեղ հարված ծնոտիս (այդ օրը ես հասկացա, որ աղջիկները բնավ էլ թույլ էակներ չեն): Առաջին բուժօգնություն ու հրաման, որ դուրս գամ խաղից: Իրական սարսափ. ես մոռացել էի ցավս ու տառապում էի այն փաստից, որ չեմ խաղալու մի ողջ խաղակես: Տառապանքս երկար չտևեց. մեր թիմը արդարացրեց թե՛ իմ, թե՛ ուսուցչուհուս սպասումները: Գոռում էինք, գրկում իրար, վայելում հաղթանակի բերկրանքը: Չէ որ դպրոցում ոչ ոք չէր հավատում, որ աղջիկները կհաղթեն, ավելին, անիմաստ էին համարում խմբակի բացվելը:

Ձեզ չի՞  հետաքրքրում, թե տղաները ինչ արեցին խաղում: Դե իհարկե պարտվեցին, միայն այն պատճառով, որ գերագնահատում էին իրենց, կամ էլ մեր <<նավսն>> էր (ինչպես իրենք էին ասում):

Ցավալին միայն այն է, որ սպորտը խլեց ինձնից աղջկական նրբությունս ու պարգևեց ծնոտի ցավ: Չնայած, ամեն անգամ, երբ այն ժանգոտած դռան նման սկսում է ճռճռալ, ես հիշում եմ իմ սպորտային օրերը, հաղթանակները ու կրկին վերապրում եմ կատարելության տանող հաղթանակի բերկրանքը:

Ժպիտներ, ժպիտներ ու ժպիտներ սահմանից

Լուսանկարը` Լիա Ավագյանի

Մի քիչ պատմեմ ծրագրի մասին: Ուրեմն՝ երեխաները սովորում են ազգագրական և հայրենասիրական պարեր ու երգեր: Ճանաչում են մեր ազգային հերոսներին: Դիտում նրանց մասին ֆիլմեր: Կազմակերպվում են տրամաբանական խաղեր, որոնց ընթացքում ժպիտների ու ծափահարությունների պակաս չի լինում: Երեկոյան ժամերին ամբողջ գյուղը վարակվում է ծիծաղով: Բոլորը վազում են այս կողմ -այն կողմ, երգում իրենց սովորած երգերը, պարում պարեր:

Լուսանկարը` Լիա Ավագյանի

Ու այս ամենի հետ մեկտեղ երեխաների բարձր ծիծաղից  ծնողների ոգևորությունից զատ այսօր աչքովս ընկավ մի պապիկ, ում անկեղծ, չէի ճանաչում: Նրանից շատ ոգևորվեցի: Մնչև վերջ մնաց, տեսավ երեխաների խաղը, ծիծաղեց նրանց հետ միասին: Երևի նա էլ գյուղում վաղո՜ւց  այդքան շատ երեխա հավաքված չէր տեսել:

Լուսանկարը` Լիա Ավագյանի

Մեր գյուղում` Ներքին Կարմիրաղբյուրում, հազվադեպ են այսպիսի միջոցառումներ կազմակերպվում, երևի նրա համար, որ սահմանին շատ մոտ ենք: Բայց անգամ այս օրերին ոչ ոք ուշադրություն չի դարձնում մի քանի հարյուր մետր այն կողմում գտնվող թշնամուն, ավելին մենք մեր ժպիտներով ու բարձր ծիծաղով լսեցնել ենք տալիս թշնամուն, որ այստեղ ենք, մնալու ենք, պահելու ենք մեր սահմանները և էլ ավելի բարձր ու զրնգուն ծիծաղելու:

Չէ որ երեխանների ժպիտներից թանկ ուրիշ բան չկա, մանավանդ եթե ժպտում է սահմանապահ երեխան, ուրեմն մնացած մեծ ու փոքրերը ընկճվելու առիթ չպետք է ունենան:

davit aleqsanyan

Վերջնական որոշում

Մինչև 17.am-ին միանալս մասնագիտություն ընտրելը ինձ համար շատ դժվար էր: Անընդհատ իմ ընտրած մանագիտությունը փոխում էի: Սկզբում ուզում էի դառնալ իրավաբան, բայց դա ոչ թե իմ ցանկությունն էր, այլ մայրիկինս: 

Հետո ես հաճախեցի Թեկվոնդոի, և կարծիքս փոխվեց: Ուզում էի դառնալ մարզիչ: Սակայն տարիներ անց, երբ 7-րդ դասարանում էի, ավելի ու ավելի շատ խորացա մեր անցյալի պատմության մեջ՝ «Հայոց պատմության»: Քեռիս մեղվապահ է, երբ նա եկավ մեր գյուղ և բերեց մեղուները, ես գնում էի նրա մոտ և սովորում մեղվապահություն: Այդ ժամանակ կլինեի 12-13 տարեկան: Սակայն իմ հետ եղավ անսպասելին: 14 տարեկանս նոր էր լրացել, երբ Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցի կազմակերպիչները  եկան մեր դպրոց: Երբ Սիսակին տեսա, ասեցի.

-Վախ, մամա ջեն, էս ինչ թրաշ ունի…

Լավ, թեմայից շեղվեցինք: Նրանք սկսեցին պատմել 17.am-ի և «Մանանա» կենտրոնի մասին: Ինձ շատ հետաքրքրեց, և ես որոշեցի դառնալ պատանի թղթակից: 4 օր դասընթաց անցնելուց հետո ես խորանում էի լրագրության մեջ, այլևս չմտածելով ոչ մի մասնագիտության մասին: Սակայն սա էլ չեղավ վերջին և կարևոր մասնագիտությունը: Ես մի քանի օր առաջ եմ վերադարձել 17-ի մեդիա ճամբարից, որը կազմակերպել էր «Մանանա»  կենտրոնը: Ճամբարի ընթացքում սկսեցի խորանալ կինոյի ոլորտում: Սկսեցի կինո նկարել, կինոյի գաղափար մտածել և տեսա, որ դա ինձ դուր է գալիս: Ես որոշեցի դառնալ կինոռեժիսոր: Եվ սա իմ լավագույն հնարավորությունն է` շարժվելու դեպի պայծառ ապագա:

Ես ուզում էի գեղեցկացնել Իջևանը իմ քանդակներով

Զրույց հայրիկիս՝ Արմեն Դավթյանի հետ, ով արդեն քառասուն տարի է՝ քանդակագործ է

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

-Լավ, գնամ աշխատանքի,- ասաց հայրիկս,- արդեն ուշ է:

-Պապ ջան, կարա՞մ քեզ հետ գամ արվեստանոց:

-Ինչի՞ համար:

-Շատ եմ ուզում իմանալ, թե ոնց ես աշխատում: Եվ ընդհանրապես ուզում եմ իմանալ ավելին քո և քո աշխատանքների մասին:

-Գնանք, բայց ձանձրանալու ես:

-Չե, չեմ ձանձրանա:

Արվեստանոցում

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

-Ո՞ր տարիքից և ինչպե՞ս հասկացար, որ քանդակագործությունն է քո ապագա մասնագիտությունը:

-Դե, քո կարծիքով ո՞ր տարիքից եմ սկսել քանդակել:

-Երևի երեսուն կամ երեսունհինգ:

-Չէ, չէ: Ես արդեն յոթերորդ դասարանում դպրոցում կավիճի վրա Լենինի գլուխն էի քանդակում:

-Բայց փոքր կավիճների վրա ո՞նց ես կարողացել քանդակել Լենինի գլուխը:

-Մեր ժամանակ կավիճները մեծ էին: Ես դասարանի ամբողջ կավիճները սպառում էի, ու դասատուս միշտ բարկանում էր, որ դասարանում կավիճ չկա: Մի օր պարզվեց, որ դա իմ ձեռքի գործն է: Եվ հենց այդ ժամանակ դասատուս իմացավ արձանիկների մասին և հասկացավ, որ ես տաղանդավոր եմ, ու դրա մասին պատմեց հորս: Երբ պապաս իմացավ, ինձ տարավ Երևանում ապրող քանդակագործի մոտ, ու ես իր մոտ մի քանի ամիս պարապեցի քանդակագործություն: Հետո ընդունվեցի Թերլեմեզյանի անվան ուսումնարան, այնտեղ ծանոթացա երջանկահիշատակ Սարո Սարուխանյանի հետ, ով իմ դիպլոմային աշխատանքի պաշտպանության ժամանակ ընդդիմախոս էր: Հետո ուսումս շարունակեցի Գեղարվեստի պետական ակադեմիայում: Ավարտեցի: Սարոյի հետ կապը շարունակվում էր, ու մենք մի օր որոշեցինք գալ Իջևան ու կազմակերպել քանդակագործության սիմպոզիում: Եվ հենց այդ տարիներին Սարոյի ու Իջևանի շրջկոմի առաջին քարտուղար Ջեմմա Անանյանի  առաջարկով քաղաքապետարանը ինձ նվիրեց մի արվեստանոց:

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

-Իսկ ո՞նց եղավ , որ չմնացիր Երևանում ու հետ եկար Իջևան:

-Դե Իջևանը ինձ շատ հարազատ էր, ու ես շատ էի ուզում գեղեցկացնել Իջևանը իմ գործերով: Ու հիմա, ոնց տեսնում ես, շատ գործեր ունեմ Իջևանում տեղադրած:

-Գնահատում եմ պապիկի արածը, ինքը կարող էր մտածել, որ քանդակագործ լինելով շատ փող չես աշխատի, ու քեզ ստիպեր սովորել, օրինակ՝ իրավաբանություն:

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

-Ես չէի էլ սովորի ուրիշ ինչ-որ բան: Ես շատ համառ էի էն ժամանակ: Գոռը (եղբայրս) լավ էր քանդակում, բայց ավելի շատ էր սիրում խեցեգործություն և նկարչություն, ես իրեն չհամոզեցի դառնալ քանդակագործ, շատ լավ գիտակցելով, որ եթե ինքը դառնար քանդակագործ, շատ ավելի հեշտ կլիներ գումար վաստակել:

-Պապ, իսկ ո՞ր քարն ես ամենաշատը սիրում:

-Սպիտակ մարմարը, որի վրա աշխատելը շատ դժվար է, բայց աշխատանքները շատ գեղեցիկ են ստացվում:

-Իսկ Թերլեմեզյանի ու Գեղարվեստի պետական ակադեմիայի քո ծանոթներից շատե՞րն են, որ դարձել են քո նման քանդակագործ:

-Չե, մի քանի հոգի գիտեմ, ովքեր ունեն քարի արտադրամաս, բայց քանդակագործությամբ չեն զբաղվում:

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Անուշիկ Դավթյանի

-Հըմմմ, ի՞նչ ես երազում քանդակել:

-Շատ կուզեմ քանդակել մեր հայ թագավորներից մեկին, ինչ-որ մեծ ժայռի վրա:

-Երանի կատարվի երազանքդ…