Ամենօրյա կյանք խորագրի արխիվներ

marina mkhitaryan shirak

Անգնահատելի հարստություն

Երբ վերջանում է ամառային արձակուրդը, հրաժեշտ տալով մեզ համար ընտանիք դարձած բակին ու մեր ընկերներին՝ գնում էինք այնքան տանջանքներով լի թվացող դպրոցը…

Հիշում եմ՝ տարեսկզբին դասղեկի հետ ունենում էինք «ամփոփենք արձակուրդը» կոչվող փոքրիկ զրույց։ Գրեթե միշտ հարցերը նույնն էին, իսկ իմ պատասխանները երբեք չէին փոխվում։

-Այս տարի լավ հանգստացա՞ք, երեխաներ ջան, ի՞նչ արեցիք, ո՞ւր գնացիք արձակուրդներին,- հարցնում էր դասղեկս։

Դասարանում մեծ աղմուկ էր ստեղծվում, ամեն ոք շտապում էր արագորեն պատմել, թե ընտանիքով որտեղ են անցկացրել ամառային հանգիստը, թե ինչ տեսարժան վայրեր են այցելել, թե քանի երկիր են տեսել… Միայն դժգոհում էին, որ առանց ծնողների թույլտվության և ներկայության իրավունք չունեին շատ հեռուն գնալ։ Լսելով դասընկերներիս պատասխանները՝ մտածում էի, թե ինչքան հարուստ են, որ կարող են իրենց այդպիսի ճոխություն թույլ տալ, կարծում էի, որ հենց դա է իրական հանգիստը և, որ ամենալավ արձակուրդը ծովում լողալն է…

Ինչպես վերը նշեցի՝ հարցերը նույնն էին, և իմ պատասխանը ևս երբեք չէր փոխվում։

Ամառային արձակուրդներին ես միշտ գնում էի գյուղ՝ տատիկիս ու պապիկիս տուն։ Երբ արդեն անցան շատ տարիներ, հասկացա, որ ես ապրել եմ դրախտում։ Վստահ եմ՝ նրանք երբեք իմ նման խենթություններ չեն արել։

Արդյոք պառկե՞լ են նրանք թաց կանաչին, որպեսզի սովորեն աչքերը բաց նայել արևի կիզիչ ճառագայթներին…

Արդյոք քայլե՞լ են բոբիկ ոտքերով տաքությունից այրվող սև հողի վրայով…

Արդյոք բռնե՞լ են բզեզներ և ներարկիչով փորձել ներարկումներ կատարել… Արդյոք վազե՞լ են այնքան հեռուն, որ կարծես չկան արգելքներ ու սահմանափակումներ իրենց դիմաց…

Արդյոք գնացե՞լ են դեղինով օծված ոսկյա դաշտերը, որի ծաղիկների բույրից մարդ խելագարության կհասնի, որոնցից իրենց տատիկը ծաղիկներով լեցուն ծաղկեպսակ կհյուսի… Արդյոք նստե՞լ են գետի եզերքին ու վայելել ձկների աղմկոտ պարը…

Արդյոք վայելե՞լ են առվակի և սոխակի անչափ տպավորիչ դուետը…

Արդյոք պաղ աղբյուրից ջո՞ւր են խմել և հետո ձեռքերով չփչփացրել այդ ջրի մեջ…

Արդյոք ընկերների հետ մտե՞լ են կողքի տատիկի այգին, որ միրգ գողանան…

Արդյոք եղե՞լ են երբևէ կտուրում ու ուկնդրել անձրևի ու տանիքի միալար սիմֆոնիայի նվագակցությունը…

Ոչ, նրանք երբեք չեն տեսել այսպիսի գույնզգույն ու պատկերավոր շնչավոր բնություն, նրանք երբեք չեն պարզաբանել այս հեքիաթային գաղտնիքները։

Եվ վերջապես, այս ամենն իզուր չի անցել, սա էլ իր էական նշանակությունն ունեցավ իմ երազների աշխարհում։ Հենց գյուղում՝ երկու խնձորենիների մեջտեղում՝ ճոճանակին նստած գրքեր էի կարդում, բնության նկարագրություններն էլ ավելի լավ ընկալում, գրում էի բանաստեղծություններ, ոգեշնչվում կյանքի հանդեպ ունեցած անսահման սիրով։ Աշխարհագրական դիրքը, շրջապատող իրականությունն իր հստակ ու խորը ազդեցությունն ունեցավ իմ անհատականության ձևավորման վրա։

Իսկ այժմ հասկանում եմ, որ հարստությունը մարդու ներսից է, որ եթե մարդ ցանկանա, ամենահասարակ բաներում էլ երջանկություն, կարևորություն և հարստություն կգտնի։ Հավատացեք, ես նման դրախտային գույներով չէի նկարագրի բարձր ու լուսավոր քաղաները, և թեկուզ ամենատպավորիչ երկիրը, որ ես երբևէ կտեսնեմ։ Ինչի մեջ, որ ուզում ես առաքինին, վսեմը, լավը տեսնել, Աստծո աչքերով նայիր, քանզի հենց Տերն է այս ամենը կերտողը, արարողը և նման բնության մեջ բարությունը տարածողը։

Հիմա ո՞վ է հարուստը՝ ե՞ս, թե՞ մյուսները…

elena zakaryan

Մի առավոտ Մալիշկայում

Նորից մի գեղեցիկ առավոտ: Ու նորից աչքերս բացեցի արևի ճառագայթներից, որ լուսավորել էին սենյակիս պատերը: Քար լռությո՞ւն: Ոչ, ոչ, ես երևի դեռ երազում էի, որովհետև ոչ մի առավոտ Մալիշկայում չէր սկսվում քար լռությամբ, այլ սկսվում էր բարձր աղմուկով: Փողոցում մարդկանց, կենդանիների ու թռչունների ձայները խառնվել էին իրար՝ ստեղծելով գյուղական մի երգ:

Մեր գուղը և հատկապես՝ մեր փողոցը նմանվում է հեքիաթի գարնանը, երբ բոլոր ծառերը հագնվում են գույնզգույն ծաղիկներով, իսկ գետինը շաղախվում է թերթիկներով: Քամու ժամանակ ծաղիկների թերթիկները պարում են օդում:

Գարուններից մեկի ժամանակ էր, երբ արթնացա ոչ թե արևի ճառագայթներից, այլ փողոցի բարձր աղմուկից: Այդ աղմուկը ամենօրյա ու սովորական աղմուկը չէր, հենց այդ պատճառով ես վազեցի փողոց:

-Ուստա՛ Համո, ի՞նչ ա եղել, ի՞նչի ես ձենդ գլուխդ գցել առավոտ շուտ:

-Էհ՜, ինչ պետք ա լինի է, կովս ա կորել:

-Ահ, մենք էլ ասինք՝ ինչ ա եղել: Կորել ա, կգտնենք, ինչ ես դարդ անում:

Հենց այդպես գյուղի բոլոր լավ մարդիկ հավաքվեցին և բարձրացան սարերը: Ամբողջ օրը մարդիկ քայլեցին սարերով, բայց կովին չգտան: Մեր սարերը այնքան գեղեցիկ են և հաճելի, որ միայն մի ցանկություն կա՝ նստել բարձր սարի և նայել հեռուն:

Երեկոյան, երբ արևի վերջին շողը ընկել էր փողոցների վրա, նրանք վերադաձան, բոլորը տխուր էին. կովին չէին գտել:

-Լավ, ուստա՛ Համո, մի տխրի, եղածը մի կով է, հլը մի նայի՝ գոմումդ քանի կով կա:

-Հեշտ եք է ասում, էդ կովին երեխեքիս չափ էի սիրում…

Եվ այդպես բոլորը տխուր և հուսահատ գնացին քնելու:

Նորից առավոտ, նորից աչքերս բացեցի փողոցի աղմուկից, բայց մի րոպե, դա երեկ էր, նորից այդպիսի տարօրինակ աղմուկ էր, և նորից վազեցի դուրս: Ա՜խ այդ կովը, նա վերադարձել էր: Բոլորի ուրախությանը չափ չկար, հատկապես՝ ուստա Համոյի։

Այդպիսին է կյանքը գյուղում՝ հաճելի և մտահոգ:

9

Հին Դիլիջան

Դիլիջան քաղաքի պատմական Շարամբեյան թաղամասն է՝ 19-րդ դարի Հին Դիլիջանի շնչով:

8

Անցյալ դարաշրջանի ոճով և ճարտարապետությամբ կառուցված փողոցը հայտնի է նաև Թուֆենկյան անունով: Այստեղ մեծացած և ապրած բնակիչներից մեկի թոռան թոռը պատմում է, որ տատից լսել է, թե ինչքան հյուրասեր և բարի մարդիկ են ժամանակին ապրել այս փողոցի տնակներում:

7

Ավելացնում է նաև, որ բաբոյի դռան առաջ եռուզեռը չի պակասել, միշտ բակը լիքն է եղել երեխաների ծիծաղով ու բնակիչների շարժով: Չնայած այն փաստին, որ ներկա ժամանակահատվածում թաղամասում մշտական բնակություն հաստատող ոչ մի ընտանիք չկա, փոքրիկ քաղաքի սիրտը (այսպես են իրենց քաղաքի փոքրիկ անկյունը նկարագրում տեղացիները) լույսերից անպակաս է՝ առավոտյան արևն է լուսավորում հին միջավայրը, երեկոյան՝ կախված լապտերները:

5(1)

Անհատների շարժն այստեղ ևս չի դադարում, աշխարհի ամենատարբեր վայրերից քաղաքին հյուր են գալիս զբոսաշրջիկները՝ տեսնելու այս գողտրիկ հնավայրը:

Այս յուրօրինակ օջախում չեն դադարում ծաղկել մշակույթն ու արհեստը: Փողոցի անկյուններում երևում են փայտե փորագրության, սպասքի արհեստանոցները, տեսանելի է արվեստի պատկերասրահը, ինչպես նաև ոչ մեկի աչքից չի կարող վրիպել հուշանվերների խանութը:

4(1)

Ծայրամասային հատվածում նաև հաճելի բույրով բոլորին գերում է «Հին Դիլիջանի Հայկանուշ» ռեստորանը (երիտասարդները նշում են, որ Հայկանուշը եղել է մի տատիկ, ով ժամանակին ապրել է այդտեղ)՝ զարդարված ձեռագործ անպաճույճ ջահերով և բարդ հորինվածքով գորգերով:

3(1)

Հենց այս խաղաղ ու նրբաճաշակ միջավայրում էլ միշտ կարելի է գտնել հանգիստ, նկարել, լուսանկարել, ստեղծագործել, քանդակել, զբոսնել ու հիանալ:

6

nane exiazaryan

Զբոսանք

Ուզում եմ գրել ամեն ինչի մասին: Գրելու շատ բան կա, չնայած հիմա նույնիսկ չգիտեմ՝ ինչ գրել:

Եղանակ: Իմ սիրելի քամու մասին, որի շնորհիվ հաճախ պարանին կախված սպիտակեղենը և շորերը հազար անգամ պտտվում են, ու երբ չգիտես ինչ անել, ճարահատված զանգում ես ԱԻՆ ու պարզվում է, որ դա նրանց պարտականությունների մեջ չի մտնում, ու դու ստիպված ինչ-որ տեղից ծանոթ-բարեկամների միջոցով բեռնատար ես գտնում, ու էլի ինչ-որ մեկի անձնվիրության շնորհիվ կարողանում բառացիորեն պոկել շորերը, դեռ լավ է գոնե երկրորդ հարկի պարանից (իսկ Ջերմուկում բնակարանները ունեն բավականին բարձր առաստաղներ):

IMG_20200806_170531

Անվերջ չդադարող քամի, որ եթե նույնիսկ դադարում է մի փոքր, գիտես, որ նրան անպայման կգտնես ինը հարկանիների և դրան կից շենքի արանքում: Քամի, որն այն օրը կայծակի ու ամպրոպի ուղեկցությամբ շարքից հանեց համակարգիչս ու շատերի տեխնիկական սարքերը:

IMG_20200806_145111

Քամի, որի ժամանակ միշտ հաճելի է քայլել փոքրիկ, բայց միշտ սիրով լցված քաղաքի փողոցներով, այգով ու մի քիչ մրսելուց հետո ուղղակի զբոսնել ըմպելասրահում ու խմել 53 աստիճան տաքություն ունեցող հանքային ջրից, միանգամից տաքանալ ու միաժամանակ հիանալ՝ նայելով այն փոքրիկ լճակին:

IMG_20200806_161831

Երաժշտություն։ Վերջապես վերադառնալ քո երեսը գրեթե ինը ամիս չտեսած դաշնամուրին, բայց պարզել, որ այդ բացակայությանդ ընթացքում հիմա նաև վերևի, կողքի ու ներքևի հարևաններիդ տներում փոքրիկ բալիկներ են բնակվում, ու որոշել դաշնամուրի ձայնը լսել իրենց քնի ժամերի արանքում (չնայած՝ որոշելն ու անելը տարբեր բաներ են): Վերջապես լսել Բիլի Այլիշի երգացանկից մի քանի երգ ու հասկանալ, թե ինչու են շրջապատիդ մարդիկ այդքան շատ խոսում նրա մասին: Այս ընթացքում նաև սկսել եմ սիրել փոփ երաժշտությունը՝ շնորհիվ կորեացիների: Ու էլի նրանց շնորհիվ սկսել եմ նորից պարել ու հիշել երանելի վեց տարիները, որ անցկացրել եմ պարի դպրոցում ու կարոտել. կարոտել պարի խումբը, երգչախումբը ու ընդհանրապես, ինձ շրջապատող մարդկանց ու հիշողությունները:

Համացանց։ Իմացա Լիբանանում տեղի ունեցած պայթյունի մասին, այն մասին, որ ընկերներով միգուցե ինչ-որ տեղ գնանք, Ամուլսարի հերթական ցույցերի մասին, ու սիրելի արտիստիս՝ նոր գովազդում նկարվելու մասին: Ամեն ինչի մասին, բայց արդեն միայն երկու րոպեի ընթացքում միանգամից ավելի շատ բանի մասին, քան կհասցնեի այդ նույն ժամանակահատվածում հասկանալ մաթանալիզի որևէ տեղը տեղին թեորեմը, մի՞թե․․․ է՜հ…

Պատմություններ։ Չգիտես՝ որտեղից արթնացավ խորը քուն մտած սերս դեպի գրքերը, ու ինձ համար անհավանական արագությամբ սկսեցի կարդալ արդեն հետաքրքիր թվացող գրքերի մի շարք ու հույս ունեմ՝ դեռ կշարունակեմ: Հետո սկսեցի ուղղակի գրել պատմություններ, որոնց կեսից շատը այդպես էլ կիսատ մնացին ու հույս ունեմ, որ ինչ-որ ժամանակ կգա ու հետաքրքիր ավարտ կունենան:

IMG_20200806_141037

Հիմա էլ դրսում այն ամենասիրելի քամին է, ականջակալներս էլ ինձ են փոխանցում մի նոր հետաքրքիր մեղեդի, իսկ համակարգիչս հույսով սպասում է վերանորոգման:

DSC01713

Կարանտինը մարդկանց օգնում է սպորտով զբաղվել

Կորոնավիրուսի պատճառով ազատ տարածքներում դիմակ կրելը պարտադիր է դարձել: Միայն այն մարդիկ, որոնք ուտում են, հեծանիվ վարում կամ սպորտով զբաղվում, կարող են առանց դիմակ լինել:

Վերջերս Երևանում շատացել են հեծանիվ վարողները և սպորտով զբաղվողները: Ամեն օր՝ երեկոյան ժամերին, փոքր երեխաներից մինչև պապիկներ իջնում են մոտակա այգի կամ դաշտ՝ հեծանիվ, անվաչմուշկ կամ ինքնագլոր վարելու:

Բացի սպորտով զբաղվողներից՝ կան նաև մարդիկ, որ իջնում են իրենց փոքր երեխաների, ընտանի կենդանիների հետ: Ծեր մարդիկ էլ իջնում են մաքուր օդ շնչելու: Իսկ երեխաները պահմտոցի, գործագործ ու բռնոցի են խաղում:

Կարանտինի շնորհիվ մարդիկ ընտանիքի հետ անցկացնելու և սպորտով զբաղվելու ավելի շատ ժամանակ ունեն:

 

zarine karapetyan

Շատերը դեռ կարծում են, թե այս ամենը սուտ է

Ես ապրում եմ Անգեղակոթ գյուղում։ Որոշեցի շրջել գյուղում ու պարզել՝ մարդիկ արդեն հարմարվե՞լ են ստեղծված իրավիճակին։

Դատելով գյուղացիների առօրյա աշխատանքից՝ նրանք այնքան անհանգստացած չեն համավարակով, որքան սահմանից ստացած վերջին նորություններով։ Նրանք վիրուսային իրականությանը խառնել են նաև անհանգստությունը։

Ես կզրուցեմ տեղի հիվանդանոցի բժշկուհի Զառա Առաքելյանի հետ։

-Բժշկուհի՛, աշխարհում կորոնավիրուսի վարակը որակվել է որպես պանդեմիա։ Ինչպե՞ս են վերաբերվում գյուղում ստեղծված իրավիճակին։ Արդյոք կա՞ն վարակվածներ։

-Բարեբախտաբար, վարակվածներ չունենք, կարծում եմ՝ չենք էլ ունենա։ Գյուղում թե՛ մեծ, թե՛ փոքր բավականին լուրջ են վերաբերվում ստեղծված արտակարգ դրությանը։ Նույնիսկ իմ աշխատասենյակից եմ հետևում. հատկապես խոցելի խմբի ներկայացուցիչները խստորեն են հետևում կանոններին և մյուսներին ևս զգուշացնում են։ Այս առումով շատ կարգապահ տատիկներ ու պապիկներ ունենք։

IMG-5e2508b16e658f00459e62543d3a2ea6-V

-Արտակարգ դրությունից առաջ համայնքում ինչքանո՞վ էին պահվում հիգիենայի կանոնները, և հիմա ինչքանո՞վ է փոխվել գյուղացու վերաբերմունքն ու մոտեցումը դրա նկատմամբ։

-Մարդիկ ավելի լուրջ են վերաբերվում, պատասխանատվությունը մեծացել է մյուսների հանդեպ։ Այստեղ են ասել. «Չկա չարիք առանց բարիք»։ Մարդկանց վերաբերմունքը լիովին փոխվել է հիգիենայի կանոնների նկատմամբ։

-Իսկ հաճա՞խ են խառնում այլ հիվանդությունների ախտանիշները կորոնավիրուսի հետ։

-Երեկ գյուղում կանչ ենք ունեցել 71 տարեկան տարեցի մոտ կար ջերմություն, բայց հետազոտվելուց հետո ուղարկվեց քաղաք և պարզվեց նախաինսուլտ է։

-Ի՞նչը կարող է պատճառ դառնալ համաճարակի տարածման համար և ո՞րն է գլխավոր խնդիրը գյուղում։

-Գլխավոր խնդիրը զանգվածային հավաքներն են. դաշտից անասուններին գոմ բերելիս անհնար է պահպանել սոցիալական հեռավորությունը։ Դիմակների արդյունավետությունը անհետանում է, երբ շատ մարդիկ հավաքվում են մի տեղում, հաճախ նաև առանց դիմակի։

IMG-6545a640545a0a73048d749b9ed39ca9-V

-Արդյունավե՞տ է արդյոք քարոզչությունն ու սահմանափակումները։ Ինչպիսի՞նն է արդյունքը դիմակների կրումը պարտադիր դարձնելուց հետո։

-Անշուշտ արդյունավետ է, բայց մեր կառավարությունը ուշ դրեց խիստ սահմանափակումները։ Արդյունավետ է, եթե դիմակը դնում են և՛ առողջ մարդիկ, և՛ հիվանդները։ Այստեղ հաշվի պետք է առնենք նաև ժողովրդի ֆինանսական խնդիրները։ Դիմակն առհասարակ պետք է լինի քառաշերտ. դա է իսկական դիմակը, որը պետք է փոխվի օրական առնվազն 4 անգամ։ Հիմա անցել են նորաձևության, գույներն են համապատասխանեցնում. դա ոչ թե դիմակ է, այլ դիմակահանդես։

-Մեր հիվանդանոցին տրամադրե՞լ են բավարար քանակով պաշտպանիչ միջոցներ, որպեսզի ապահովեն բուժաշխատողներին։

-Ոչ։ Այսքան ժամանակ տվել են ընդամենը 1 տուփ ձեռնոց, 10 հատ դիմակ, 1 շիշ ալկոգել և երկու փոքր բժշկական հագուստ, որի մեջ անգամ մեր ձեռքը չի մտնի։ Սա հավասար է չտալուն։ Միևնույն ժամանակ մենք մեր նորմալ ռեժիմով աշխատում ենք՝ գնելով պաշտպանիչ միջոցները մեր իսկ գումարով։ Ես դիմել եմ ԱԻՆ-ին, ասացին, որ կփոխհատուցեն հետագայում։ Բայց բոլոր դեպքերում բուժարանն այն վայրը չէ, որ անտեսվի։

IMG-6621980a6c2d36b16c907e9d211e81fb-V

Համավարակի պատճառով տուժել են շատ ոլորտներ։ Մարտ ամսից փակված են տեղի Մշակույթի տունը, դպրոցը և մանկապարտեզը։ Զրուցել եմ Մշակույթի տան ղեկավար Փնջիկ Մակարյանի հետ։

-Ինչպիսի՞ն է Ձեր վերաբերմունքը համաճարակի նկատմամբ։ Արդյո՞ք Ձեր շրջապատում պահպանում են սահմանված բոլոր կանոնները։

-Սա համաշխարհային մակարդակի խնդիր է։ Վիճակը մեզ մոտ ևս ցավալի է, կորուստը՝ անդառնալի։ Կառավարությունը ճիշտ քայլեր է ձեռնարկում, բայց, ցավոք, ուշացրել է խիստ սահմանափակումները։ Իսկ ինչ վերաբերում է ժողովրդին, տարակարծություններ շատ կան։ Ամբողջ աշխարհը հետևում է սահմանված կանոնների։ Եթե ասում են պարետը, վարչապետը, ուրեմն պետք է հետևել դրանց և վերջ։

-Ի՞նչ կասեք դիմակների էֆեկտիվության մասին։ Արդյո՞ք բոլորն են կրում դիմակ։

-Ես կողմ եմ դիմակ կրելուն՝ ինչքան էլ անհարմար լինի։ Մենք պարտավոր ենք հետևել պարետատան ցուցումներին, առավել ևս պանդեմիայի ժամանակ։ Առհասարակ պետք է կարողանալ ընկալել ճիշտը՝ այդ թվում դիմակ կրելը։ Շատերը դեռ կարծում են, թե այս ամենը սուտ է, բայց խելացի մարդը չի կարող այդպես մտածել։

-Դուք մշակույթի ոլորտի ներկայացուցիչ եք։ Մանրամասնեք խնդրեմ, ինչքանո՞վ է ազդել համավարակը Ձեր աշխատանքի, առօրյայի վրա և առհասարակ, զգացվո՞ւմ է մշակութային արժեքների պակասը գյուղում։

-Այս պահին մշակութային արժեքների պակաս շատ կա։ Իմ խմբի երեխաները պետք է ելույթ ունենային, և մենք պլանավորում էինք նաև զվարճալի ամառ ժամանցային միջոցառումներով, բայց ամեն ինչ չեղարկվեց։

-Եվ վերջում, ինչպե՞ս եք վերաբերվում պարետատան սահմանափակումներին։ Ինչպիսի՞ն է դրանց արդյունավետությունն այստեղ։

-Մեր ժողովրդի մեջ հնուց ի վեր չի եղել հնազանդություն. եթե կա երկու հայ, երկուսն էլ ուզում են ինքնիշխան լինել։ Որոշ երկրներում հեշտ է հնազանդեցնել և կարգուկանոն պահպանել, բայց «գյուղ կանգնի, գերան կկոտրի», իզուր չէ ասված։ Եթե ի սկզբանե ենթարկված լինեին, վիճակը սրան չէր հասնի։ Բայց մեր հայ ազգը, հայ գյուղացին ուժեղ է ու խելացի, մենք առողջ ենք դատում։ Ես ևս մեկ անգամ հորդորում եմ բոլորին լինել միասնական, լինել լավատես, որովհետև սա էլ կանցնի։

IMG-fdf58565ba2bb0744345b71b5d09963a-V

Մի քանի հարց կտամ նաև մանկապարտեզի տնօրեն Արևիկ Գևորգյանին և կպարզեմ, թե ինչ ազդեցություն է թողել համաճարակը այս ոլորտում։

-Մինչ այս պանդեմիան, մանկապարտեզում ինչպիսի՞ն էր հիգիենայի կանոնների պահպանումը։

-Առաջ էլ է խիստ եղել, վիրուսից հետո ավելի խիստ կլինեն կանոնները։ Ես մինչ այդ էլ խիստ և հետամուտ եմ եղել դրանց կատարմանը։

-Այս վիճակը ինչպե՞ս կազդի սաների վարքի վրա հետագայում, և արդյո՞ք ինչ-որ բաներ կփոխվեն նրանց առօրյայում։

-Ես կարծում եմ՝ խնդիր կունենանք մի փոքր շփման հետ, հեռավորություն պահելու հետ։ Հուսանք սեպտեմբերից կբացվեն մանկապարտեզները և կփոխվեն խաղերը։ Երեխաները պետք է լիարժեք պաշտպանված լինեն այստեղ։ Ես անձամբ երեխաների նկատմամբ ցուցաբերում եմ նաև հոգեբանական մոտեցում։

Գյուղում վիճակը վերահսկելի է, կարևորը՝ վարակվածներ չունենք։ Գյուղացին զբաղվում է իր առօրյա գյուղատնտեսական աշխատանքով, փորձում է հարմարվել սահմանված կանոններին և հաղթահարել պանդեմիան։

nina arustamyan

Երբ ամեն ինչ փոխվեց

Մենք իհարկե ինքներս մեզ վրա ավելի շատ ենք հույս դնում, քան դիմացինը․․․

Ժամանակի ընթացքում զգում ես, որ ինչ-որ բան կգա ու սպասելիքներդ տակնուվրա կանի ու կգնա, կամ էլ չի գնա․․․

Իրավիճակն է այդպիսին։

Իսկ ի՞նչ անել՝ համակերպվել և սկսել նոր կյանք, թե՞ ամեն նոր բացվող օրվա հետ սպասել ուրիշ իրավիճակի, երբ էլ դիմակ չենք դնի, երբ կկարողանանք գրկել դիմացինին։

Ժամանակներ էին, որ մարդկանց մի մասին կոտրեցին, իսկ մյուս մասին ավելի ուժեղ դարձրին։ Ես չգիտեմ՝ որ խմբում եմ դասված, որովհետև ես էլ արդեն չեմ հասկանում, թե ինչ անել, ո՞րն է ճիշտ, արդյոք իմաստ կա՞ պայքարելու։

Բայց ամեն անգամ առավոտյան ժամը 6-ին արթնանալով, աչքերս բացելով՝ մի բանի մասին եմ մտածում, որ ուղղակի իրավիճակը գնա դեպի լավը, որ բարելավվի ամեն բան, որ ես կարողանամ ավելի լավ աշխատանք գտնել։ Աշխատանք։ Այո, երկու ամիս է խանութում եմ աշխատում՝ որպես վաճառողուհի․․․

Ուզում եմ այստեղ բազմակետեր դնել, որ չխոսեմ աշխատանքիս մասին, որ ընդամենը ասեմ՝ ես աշխատանք ունեմ։ Աշխատանք կա, որ ուժ է տալիս, որ ավելիին հասնես, որ մտքումդ մենակ վեր բարձրանալու մասին մտքեր պտտվեն, իսկ աշխատանք էլ կա, որ հոգեպես և ֆիզիկապես հոգնեցնում է քեզ, երբ անգամ չես ուզում արթնանալ, երբ անգամ գերհոգնած վիճակից աչքերդ բացել չես կարողանում, երբ ուղղակի համակերպված իրականության հետ՝ սկսում ես ապրել նորովի, նոր գրաֆիկով նոր, ամեն ինչը նոր․․․

Բայց պահ է գալիս, երբ արցունքներդ հասնում են կոկորդիդ, երբ իրավիճակի ելքը լավատես լինելով հանդերձ չես գտնում, երբ ուղղակի ոչինչ այլևս չես զգում։ Ուղղակի ինքդ քո իսկ ստեղծած թևերը կոտրել ես, բայց միևնույն ժամանակ պայքարում ես, որ լավ լինի, հուսադրում ես բոլորին, որ սա ուղղակի ժամանակավոր է։

Լավատես մարդն էլ դժվարություն ունի, լավատեսն է շուտ կոտրվում, երբ սպասում է լավ լինելուն, իսկ դեռ լավ ոչինչ չկա, երբ անգամ լուսավորության մեջ լույսը չես գտնում, իսկ գիշերը, անգամ երբ լույս չկա, ինքդ քեզ հույս ես տալիս, որ լույս կա, որ սրտիդ ներսում ես լույսդ պահում, բայց կոտրվում ես․․․

Պայքարելու իմաստ կա՞, թե՞ ուղղակի պետք է ապրել նույն միապաղաղ կյանքով, երբ ստեղծածդ մեկ րոպեում կկարողանաս ջուրը գցել, երբ կամաց-կամաց կկործանվես, երբ կամաց-կամաց կսպանես ինքդ քո ներսի ես-ին, երբ էլ ֆիզիկապես չես լինի։

Բայց դեռ լավատեսությունս չկորցրած՝ գիշերվա ժամը 3։30-ին գրում եմ ձեզ, որ գոնե լավատես լինենք, որ երկար թունելի վերջը գուցե կերևա և արդեն ճանապարհը շարունակենք արևի լույսի ներքո։ Որ գուցե սկսենք պայքարել մեր նախորդ ես-ի համար․․․