Օտար քաղաքի օտար փողոցներով այսօր քայլել է մեկը՝ քո նմանությամբ, եւ ես երկար, շատ երկար մտածել եմ նրա մասին… Այդպես պատահում է, երբ հանկարծ անհաղորդ ես դառնում աշխարհի անցուդարձին, որ կատարվում է քո շուրջը, ու պետք է լինում ինչ-որ մեկը, ում կկարողանաս ասել՝ գիտե՞ս՝ տխրել եմ:

Բարեւ, գիտե՞ս… Չէ, ոչինչ, պարզապես արդեն ամռան երկրորդ ամիսն է, իսկ ես առաջինը դեռ չեմ էլ սկսել… Այդպես պատահում է, երբ մտքերով ուրիշ ժամանակի մեջ ես եւ չես հասցնում քոնի հետեւից: Բայց դե, նորմալ է:

Նորմալ է, չէ՞, որ ես դեն չեմ գցում ընկերոջս տված կոնֆետի թուղթը, որ չորացնում եմ ծաղիկները տետրերիս արանքում: Նորմալ է, չէ՞, որ շոշափելով եմ կարդում թղթե նամակները, որ բույրով ամիսներ եմ ապրում: Նորմալ է, չէ՞, որ երբեմն խոսում եմ քեզ հետ իմ մտքում ու աշխարհում ամեն ինչից շատ հավատում, որ դու հասկանում ես ինձ: Եվ նորմալ է, չէ՞, որ Ապրիլյանի տղաներից մեկի տված անձեռոցիկը պայուսակումս պինդ-պինդ պահած է: Կասես՝ չգիտեմ: Բայց ես հո վստահ եմ, որ մեզ կերտում են մեր սիրելիները, եւ թող նրանք լինեն մարդիկ, իրեր կամ օրեր:

Ինչ-որ մեկն ասում էր՝ when I look at your room, I see a girl, who loves books… Իսկ գուցե՝ a girl, who misses: Ի՞նչ կարեւոր է՝ ում: Էդ հարցին հազար պատասխան կա, եւ հազարն էլ՝ ճիշտ: Թեպետ հիմա ինձնից էլ լավ գիտես… Դա պատահեց այն օրը, երբ քայլելով օտար քաղաքի օտար փողոցներով՝ հանկարծ հասկացար, որ հայրենիքդ մենք ենք՝ ես, նա, բոլոր ընկերներդ, դեպի ում վերադառնալու օրերն ես հաշվում:

Ես միացնում եմ հեռախոսս ու երգին հավասար կրկնում I am a big-big girl in a big-big world-ը ու հավատում եմ, որ սա ինչ-որ պահի նաեւ իմ մասին է: Հավատում եմ հազար ու մի բանի:

Հավատում եմ, որ իմ հայրենիքի մի կտորն էլ դու ես, ով շուտով վերադառնալու է անպայման: Մի կտորը նրանք են, ովքեր պոկվել, չվել են հեռուներ, ու դժվար թե հետ գան էլ: Մյուս կտորն էլ՝ նրանք, ովքեր էստեղ են, բայց եւ ինչ-որ զուգահեռ իրականության մեջ, որտեղից չեն վերադառնում, եւ նրանց է, որ միշտ եմ կարոտելու:

Երբ Վիսոցկին երգում էր он не вернулся из боя, էս մասին էր մտածում: Դու այդ ինձնից էլ լավ կհասկանաս: Բայց ինչո՞ւ միայն կռվից: Կարելի է չվերադառնալ սովորական խանութից կամ էլ մետրոյից աշնանային մի օր: Չնայած, կարելի է եւ վերադառնալ:

Երբեմն ես այ էսքան լուրջ եմ, թեպետ դու ինձ տեսնում ես հաճախ երեխա, ինչպիսին եղել եմ ինչ-որ ժամանակ եւ հիմա գուցե չեմ… Դա մի ժամանակ էր, որին հիշում եմ այսօր այն նույն ժպիտով, որով, ենթադրենք, երկնքով անցնող ինքնաթիռին կնայեմ, որի մեջ գուցե դու կլինես մի օր, ու այդ ժամանակը նույն ինքնաթիռի նման կփոքրանա անվերջ, մինչեւ ինչ-որ պահի կկորչի տեսադաշտիցս իսպառ:

Բարեւ, իսկ դու ինչպե՞ս ես:

Երբ  սիրում են կարապները, երևույթը պակաս հետաքրքիր չէ, քան մարդկային սերը:  Ալեք Մանուկյան փողոցում գտնվող մանկավարժական համալսարանի դիմաց մի փոքրիկ լճակ կա` ուսանողների սիրելի վայրը դասամիջոցներին զբոսնելու համար: Սեպտեմբերից սկսեցի հետևել այդ լճակում ծավալվող մի քնքուշ սիրո պատմության: Երկու չքնաղ կարապներ էին ապրում այնտեղ, որոնք ուսանողների բազմաթրթիռ սրտերի հայացքների ներքո վայելում էին Աստծուց շնորհված մի բուռ կյանքը և վայելում էին սիրով: Աշնան ոսկեշղարշ տերևները պարուրել էին նրանց ջերմությամբ և թավշյա ջրերի վրա պարելով վերջին զուգապարը` ողջունեցին ճերմակ փաթիլներին: Նրանց ձմեռոց տեղափոխեցին: Ձմեռը շատ ցուրտ էր, ձեռքերս իրար շփելով հազիվ համալսարան էի հասնում, և քայլերս դեպի լճակ ուղղելու տրամադրություն չէր լինում. այդժամ ավազանում ո՛չ ջուր կար, ո՛չ էլ շորասազ կարապներ:

Այս տարի գարունը հեռվից վերադարձող սիրահարի նման սպասված էր, և երբ այն վերջապես եկավ, ճերմակափայլ թռչունները նորից զարդարեցին լճակն ու ուսանողների նախաքննական առօրյան:

Ասում են՝ ամեն լավ բան էլ շուտ է վերջանում, և յուրաքանչյուր գեղեցիկի հետևում էլ ինչ-որ ողբերգություն է թաքնված: Չքնաղ կարապազույգի դեպքում ողբերգականը նրանց ապագան էր: Մի գեղեցիկ առավոտ դասի գնալիս հանկարծ նկատեցի, որ լճակի մակերեսին գլուխը փետուրների մեջ սուզած, քնած օրորվում է կարապներից մեկը միայն, անհանգստությամբ սկսեցի պտտվել լճակի շուրջն ու փնտրել անմեղորեն քնած թռչունի ընկերոջը: Փոքրիկ մատույցի դռնակը, որ մինչ այդ միշտ փակ էր լինում, անփութորեն  բացված էր: Ես ոչինչ չգտա, հետո արթնացավ նաև իր ողբերգությունից դեռևս անտեղյակ կարապը. առաջին պահին վայելեց մաքուր, թարմ օդը,, հետո թեթևակի շուրջը նայեց, իմ տագնապը համաչափորեն ներարկվեց նրա երակների մեջ: Ցավագնորեն հետևում էի նրա հուսահատ շարժումներին, ճիչերին, բայց ընկերը այդպես էլ չհայտնվեց: Արդեն ուշանում էի, դասի գնացի: Դա դասերի վերջին օրն էր, որից հետո մոտ տասը օր ազատ էինք լինելու. առջևում քննություններն էին: Առաջին քննությանս սկսվելուց առաջ ահագին ժամանակ ունեի  և որոշեցի անցնել  ուսանողական առաջին տարվա ամենաջերմ ու գողտրիկ միջավայրը վերապրելու: Իսկ այնտեղ մնացել էր միայն ավարտի ու տխրության կենդանի խորհրդանիշը` միայնացած կարապը, կամ մի արարած, որ ժամանակին գեղեցկություն ու եթերային տրամադրություն էր սփռում շուրջը, հիմա նվաղել էր, նիհարել, հազիվ էր լողում այն ալիքների վրա, որտեղ երբևէ երջանկություն էր վայելել սիրելի ընկերոջ հետ: Նա այդպես երկար չէր ապրի:

Մարդիկ էլ են այդպես, չէ որ կյանքի սնուցիչը սերն է: Աստված սիրեց մարդուն, նրան կյանք նվիրեց ու մի հիասքանչ երկիր, սիրելու համար սիրտ տվեց, որ երջանիկ լինեն, հետո սահմանափակեց կյանքի տևողությունը ոչ թե մարդուն պատժելու համար, այլ որ ժամանակի սղությունը գիտակցելով` մարդիկ ավելի ջերմ, անկեղծ ու ուժգին սիրով  սիրեն, իսկ կարապներին էլ մարդկանց համար գեղեցիկ օրինակ ստեղծեց:

Դուք երբևէ մտածե՞լ եք մտածելու մասին: Օրինակ, ես մտածել եմ, որովհետև ես շատ եմ մտածում, կարելի է ասել, օրվա մեծ մասը մտածելով եմ անցկացնում: Վստահ եմ, եթե այնպիսի սարք լիներ, որ կարողանար չափել, թե մարդ ինչքան է մտածում՝ ես ռեկորդակիր կլինեի: Հիմա կասեք` մտածելն ինչ ա որ: Բայց չէ: Եթե մի քիչ խորը մտածենք, կհասկանանք, որ շատ էլ կարևոր բան ա: Նկատի ունենանք, որ մտածելու մեջ մտնում են երևակայելն ու երազելը: 

Մտքով պատկերացնում ես քո երազները, հոգու աչքերով տեսնոմ ես այն ամենը, ինչ չես կարող տեսնել իրականում: Եվ վերջապես՝ երբ խորն ես մտածում, գտնում ես շատ ու շատ հարցերի պատասխաններ: Գիտե՞ք` ես ինչու եմ շատ սիրում երթուղայինով կամ մեքենայով երկար ճանապարհ գնալ, որովհետև հանգիստ և երկար կարողանում եմ մտածել, և ինձ ոչ ոք չի խանգարում:

Մեկ-մեկ նույնիսկ չեմ նկատում՝շուրջս ինչ է կատարվում: Հաճախ մայրս ասում է՝ եթե կողքս ռումբ պայթի՝ չեմ նկատի:

Այսքանն էլ մտածելու մասին: Այնպես որ, մի քիչ հաճախ մտածեք:

Հ.Գ. Իհարկե, հարգելի ընթերցողներ, պետք է նաև հիշել, որ միայն մտածելը բավական չէ, պետք է նաև գործել: Թե չէ մի օր կարթնանաք և կհասկանաք, որ ծերացել եք: Եվ այն ամենը, որ կարծում էիք իրական է, ձեր երևակայության արդյունքն էր: