Հարցազրույց մայրիկիս` Հասմիկ Շահինյանի հետ:

-Մամ, ինձ կպատմե՞ս քո դպրոցական տարիների մասին:

-Ի՞նչ ես ուզում իմանալ, Գարիկ ջան, շատ սովորական դպրոցական տարիներ էին, ոչ մի առանձնահատուկ բան չի եղել իմ դպրոցական կյանքում: Բացի այդ, զբաղված եմ, չե՞ս տեսնում, դասերդ սովորի:

-Մամ, գիտեմ, որ դպրոցում լավ ես սովորել, ասա, ինչո՞ւ որոշեցիր դառնալ ուսուցչուհի: 

-Որովհետև ծնվել եմ ուսուցչի ընտանիքում, և փոքր ժամանակ շատ էինք ուսուցիչ-աշակերտ խաղում: Երբ բանասեր պապիկս տուն էր բերում իր աշակերտների տետրերն ու ստուգում, այդ աշխատանքը ինձ շատ էր գրավում: Պապիկիցս գաղտնի ստուգում էի, հետո կապույտ թանաքով ուղղումներ էի անում` ինչքան որ կարողանում էի: Երևի քիչ-քիչ ինձ նախապատրաստում էի այդ կոչմանը, երբ դեռ դրա լրջությունը չէի էլ պատկերացնում:

-Իսկ հիմա սիրո՞ւմ ես քո աշխատանքը, չե՞ս փոշմանել, որ ընտրել ես այդ մասնագիտությունը: 

-Շատ եմ սիրում թե իմ աշխատանքը, թե իմ սաներին: Չեմ պատկերացնում, թե ուրիշ ինչով կարող էի զբաղվել:

-Բա ինչո՞ւ ես երբեմն շատ հոգնած ու ջղային, նույնիսկ հետդ խոսել չի լինում:

-Որովհետև չեմ կարող անտարբեր լինել: Կարևորը, երբ դասարան եմ մտնում, արդեն հանգիստ ու հավասարակշռված եմ, աշխատում եմ չջղայնանալ:

-Բայց ի՞նչն է քեզ հունից հանում:

-Շատ բան: Օրինակ այն, որ չեմ կարողանում այդ չնչին աշխատավարձով արժանապատիվ կերպով պահել ձեզ` քեզ ու զինվոր որդուս:

-Բայց դու ու պապան ինձ ու իմ եղբորը շատ արժանապատիվ եք պահում: Համ էլ, մի անհանգստացիր, ես ու եղբայրս լավ աշխատանք կունենանք ու լավ կապրենք, արդեն մեծացել ենք, չէ՞:

-Իմ ուզածն էլ դա է, որ դու ու այս սերնդի երեխաները ապրեք գոհ ու երջանիկ, իսկապես ազատ ու հզոր երկրում, ծառայեք հայրենիքին ու երբեք չմտածեք օտար երկրում մի կտոր հաց վաստակելու մասին:

-Լավ, մամ ջան, ոնց ասես: Իսկ ուրիշ ի՞նչ ցանկություն ես ունեցել:

-Երբ փոքր էի, ամեն օր երազում էի պարաշյուտով թռնելու մասին: Այնքան շատ էի ուզում, որ ինձ պատկերացնում էի օդում սավառնելիս:

-Շատ հետաքրքիր ցանկություն ես ունեցել, ափսոս չես փորձել: 

-Հենց սեփական ինքնաթիռ ունեցար, անպայման կփորձեմ:

-Կունենամ, մի անհանգստացիր: Իսկ ինչ-որ բանի հասնելու համար ի՞նչ է հարկավոր:

-Դասերը կարգին սովորել: Գարիկ, դասերդ սովորե՞լ ես:

-Բարի գիշեր, մամ:

-Բարի գիշեր, ծույլիկս:

Հարցազրույց հորս` Արցախյան հերոսամարտի մասնակից Անդրանիկ Առաքելյանի հետ

-Գիտեմ, որ ծառայել ես բանակում, ո՞ր թվականին ես ծառայել և որտե՞ղ:

-1982-1984 թվերին ծառայել եմ Սովետական բանակում`Սվերդլովսկում: Հայաստանը այն ժամանակ Խորհրդային Միության կազմում էր: Խաղաղ իրավիճակ էր: Շինարարական գումարտակում էի: Չնայած պատերազմական իրավիճակ չէր երկրում, սակայն մենք զգոն էինք և ամրապնդում էինք դիրքերը:

-Ի՞նչ ռազմական գործողությունների ես մասնակցել:

-1990 թվին ընդունվել եմ ՆԳ բաժին: 1991թվականին սկսվեց Արցախյան հերոսամարտը: ՆԳ բաժնի աշխատակիցներից կազմված ջոկատով մասնակցել ենք մի քանի պաշտպանողական մարտերի:

-Այդ ժամանակաշրջանից ի՞նչն է ավելի շատ տպավորվել:

-Նախ, հայ ժողովրդի հայրենասիրական ոգին: Այդ ժամանակ չկար կանոնավոր բանակ, բայց առանձին կազմավորված ջոկատներով այնպիսի սխրանքներ էին գործում, որ կանոնավոր կազմակերպված բանակը չէր կարող, եթե չունենար հայրենասիրական ոգի: Պատերազմի ժամանակ ընկերներիցս շատերը վիրավորվեցին, ուղեղի ցնցում ստացավ շատ մոտ ընկերս`Հովիկը, ինչը տարիներ հետո պատճառ դարձավ նրա վաղաժամ մահվան:

-Դու ասում ես, որ այն ժամանակ չկար կանոնավոր բանակ, իսկ ի՞նչ կամավորական ջոկատներ կային:

-Շատ կամավորական ջոկատներ կային: Դրանցից մեկը մեր տարածաշրջանից էր` Գեղարքունիքի մարզից, Լյովա Գևորգյանի ջոկատն էր, որը պատերազմական գործողությունների ժամանակ շատ զոհեր ու վիրավորներ ունեցավ:

-Ունե՞ս շքանշան: Ի՞նչ նշանակություն ունի շքանշանը քեզ համար:

-Ստացել եմ «Արցախյան մայրերի երախտագիտություն» շքանշան: Դա մեծ պատիվ է ինձ համար, որ ես իմ գործով արժանացել եմ Արցախյան մայրերի երախտագիտությանը:

-Ինչպիսի՞ իրավիճակ ես ակնկալում, երկրի իրավիճակը կգնա՞ դեպի լավը, թե՞ վատը:

-Արցախի խնդիրը միշտ վիճելի է եղել ու կմնա այդպիսին: Բայց հայ ժողովրդի անձնվեր զավակները իրենց արյան գնով են ազատագրել Արցախ աշխարհը: Ինչ էլ որ լինի, Արցախը պետք է մնա ազատ և անկախ:

Որոշեցի  հարցազրույց վերցնել իմ հայրիկից, քանի որ նա իր կյանքում շատ դժվարություններ է տեսել  և անցել է բազում փորձությունների միջով:

Հայրս՝ Արտյոմ Ղազարյանը,  անկախ Հայաստանի նոր կազմավորված բանակի առաջին զինվորներից մեկն  է եղել և մասնակցել է Արցախյան պատերազմին:

-Պա՛պ, դու ե՞րբ ես  անցել ծառայության:

-1993-1994 թվականներին էին, երբ ես գնացի բանակ: 18 տարեկան ջահել տղա էի, դեռ շատ բան չէի հասկանում և,  երբ առաջին  անգամ ձեռքս զենք վերցրի` զգացի, որ հայրենիքիս ազատ ու անկախ լինելը ինձ ու ինձպեսների ձեռքերում է:

-Իսկ դու որտե՞ղ էիր ծառայում  և ի՞նչ  մարտերի ես մասնակցել:

-Մեր դիրքերը Քարվաճառում էին, մենք  անառիկ էինք պահում Քարվաճառի օդային դիրքերը: Թեժ մարտեր էին. այդ ժամանակ էր, որ մեր ընկերներից  40  հոգի բարձրացան Օմար լեռն ու չվերադարձան: Դաժան ու ահավոր օրեր էին, այնքան սպանված դիեր էինք տեսել, որ ահագին ժամանակ ուշքի չէինք գալիս: Դժվար էր մարդ  էակի վրա կրակելը, բայց երբ տեսնում ես` ինչպես են սպանում հարազատ դարձած ընկերոջդ, ինչպես են վայրենիները կոխորտում քո համար սուրբ հողը, և ինչ անհագուրդ ու վայրի ցանկությամբ են ուզում գրավել հողդ ու հայրենիքդ,  անկախ քեզանից  ԶԻՆՎՈՐ ես դառնում:

-Իսկ դու կարո՞ղ ես ինչ -որ  դեպք պատմել,  որը  ամենից  շատ է տպավորվել հիշողությանդ մեջ :

-1994 թվականի փետրվարի 24-ն  էր: Ցուրտ ճքճքան ձմեռվա օրերից մեկն էր, էնքան ցուրտ էր, որ շնչելիս քթերիս մեջ սառում էր:  Ու հանկարծ  շատ մոտիկից կրակոցի ձայներ լսեցինք  (չնայած այնքան էինք լսել, որ մեզ համար արդեն անսպասելի չէր): Ինչպես միշտ, վազեցինք դուրս, ու պարզվեց, որ մեզ  հետ ծառայող սևանցի մեր ընկերներից մեկը Սու-25 ինքնաթիռ էր խփել: Այդ օրը մեզ համար իսկական  տոն էր:

-Իսկ, ինչպե՞ս  վերջացավ  ծառայությունդ:

-1994 թվականի մայիսին, զինադադարից հետո: Մենք անցանք  «ծառայության հաջորդ փուլին»: Մենք սկսեցինք նորոգել զորանոցներն ու զորամասերը, ամրացնել դիրքերը: 1994 թվականի հոկտեմբերին մեզ փոխարինելու եկան Սեյրան Սարոյանի զորքերը:

Զորացրվել եմ 1994 թ. Նոյեմբերին`ծառայելով 1 տարի 6 ամիս:

Պարգևատրվել եմ «Մարտական գործողությունների մասնակից» շքանշանով:

-Այնուհետև  ինչո՞վ  ես զբաղվել:

-1997 թվականից անցել եմ ծառայության Մարտունու ՀՕՊ զորամասում, այնտեղ աշխատել եմ մինչև 2005 թվականը՝  ստանալով բազում պատվոգրեր: Դրանից հետո մինչ այժմ զբաղվում եմ մեղվաբուծությամբ: