Լեյլի Թադևոսյանի հետ ծանոթացա ճամբարում: Ու քանի որ երբեք հարցազրույց չէի վարել, «անփորձ լրագրող էի», զուտ ընկերական, իմ առաջին հարցազրույցը փորձեցի նրա հետ անցկացնել:
Լեյլին,արդեն 4 տարի համագործակցում է պատանի թղթակիցների հետ: Նա կօգնի ինձ, և նրա օգնությամբ կստանամ իմ հարցերի սպառիչ պատասխանները: Եվ այսպես, ես և Լեյլին առանձնացել ենք, որպեսզի մեզ ոչ ոք չխանգարի: Լսվում է ձայնագրիչի կոճակի ձայնն, ու…
-Քանի՞ տարի է, ինչ թղթակցում ես 17.am կայքին:
-Մոտավորապես 4 տարի: Չնայած էն ժամանակ, երբ ծանոթացա թիմի հետ, 17.am-ը չկար: Մենք պարզապես միացել էինք «Մանանա» կենտրոնի անձնակազմին ու թղթակցում էինք, որովհետև մեզ մոտ` Շիրակի մարզում «Մանանան» դասընթաց էր անցկացրել: Հետո, մասնակիցներից ընտրել էին մի քանիսին, որոնց թվում ես էլ կայի:
-Պատմիր, քո առաջին նյութի մասին:
-Դասընթացի ժամանակ երկու թեմա են տալիս սկզբում: Մեկը՝ «Իմ մասին» , մյուսը` «Ինչն է ինձ հուզում»: Ուրեմն հենց դրանք են եղել իմ առաջին նյութերը: Իսկ առաջին լրագրողական նյութս Գյումրիից էր: Գյումրիում հին այգի կա, «Բոշի սադ» են անվանում, որը բավականին հին պատմություն ունի: Ես որոշել էի այգու մասին տեղեկություններ գտնել: Գնացել էի ոչ միայն գրադարան, պատմության թանգարան, այլ նաև հանդիպել մարդկանց, խոսել ու լսել էի նրանց պատմությունները: Ասեմ ավելին՝ գտել էի մի հին, ըսպես ասած, «բուդկայի» աշխատող, որի հայրը այգու հիմնադիրներից էր եղել ու շատ բան պատմեց: Շատ սիրուն նյութ էր ստացվել: Հենց «ըդպես» էլ սկսեցի, ու իմ մեջ սեր առաջացավ նյութ գրելու՝ հատկապես իմ քաղաքի պատմության, քաղաքի մարդկանց, մշակույթի մասին:
-Ի՞նչ արձագանքներ եղան առաջին նյութից հետո, երբ հայտնվեց համացանցում:
-Համացանցում հայտնվելուց հետո մարդիկ տեսնում, կարդում, share էին անում: Հիմնականում այգին մոռացված էր՝ պատմության առումով ու մարդկանց շրջանում: Նյութը գրավեց նրանց ուշադրությունը: Այդ ժամանակ դպրոցում էի սովորում, և ուսուցիչները անընդհատ դրվատանքի խոսքեր էին ասում: Հետո այն տպագրվեց նաև «Խաբարբզիկում» ու «Խաբարբզիկները» ստանալուց հետո բաժանում էի մեր դպրոցի դասարաններին, գրադարանին: Տարել եմ նաև էն գրադարանը, որտեղից այգու մասին տեղեկություններ էի ստացել ու կարդալուց հետո ասում էին.
-Չէ՛, լա՛վ է, հույսեր կան, որ հետո գրելը կշարունակես:
-Ներկայացրու քեզ 17.am-ից առաջ և 17. am-ից հետո:
-17.am-ից առաջ: Դե, գրելու հանդեպ սերը միշտ էլ եղել է, պարզապես, մարդիկ ցանկանում են գրել «բան»` իրենց սովորած դժվար բառերով՝ եսի~մ, որ գրքից պեղած: Նախքան «Մանանային» թղթակցելը ես ամեն ինչ փորձում էի էդ ձևով գրել, հիմնականում շարադրության տեսքով: Կարդալ ստացվում էր, բայց, իմ կարծիքով, էդքան էլ հետաքրքիր չէր: Եթե ինչ որ բան ես գրում, էնպես պիտի գրես՝ մեր գրողներից մեկն է ասում, կարծեմ Թումանյանը, որ թե՛ փոքր երեխային հետաքրքրի, թե՛ մեծին, հասանելի լինի տարբեր տարիքի ընթերցողի համար: «Մանանային» թղթակցելուց հետո ես ավելի ազատ եմ մտածում, կարող եմ օգտագործել և՛ գրական հայերենը, և՛ մեր Գյումրվա բարբառը, որը միշտ էլ համ ու հոտ է տալիս խոսքին: Էդպես, պատմությունը հարազատ է դառնում ոչ միայն քեզ, այլ նաև էն մարդուն, ով կարդում է, որովհետև ընթերցողը պատկերացնում է իրավիճակը: «Մանանային» թղթակցելուց հետո ես, իրոք, զգում եմ էդ փոփոխությունն իմ կյանքում: Շարադրություններս էլ սկսեցի գրել նույն ոճով, և տարբերությունը բավականին լավ էր: Մրցույթներին արդեն զբաղեցնում էի բավականին բարձր տեղեր:
-Հետաքրքիր դեպքեր եղ՞ել են, կապված քո նյութերի հետ:
-Օրինակ՝ կարող եմ պատմել, որ Գյումրիում ես ու ընկերուհիս, որի հետ, ի դեպ, անվանակիցներ ենք, ծանոթացել էինք 60 տարեկան դիջեյ տատիկի հետ, որը հիմա էլ ողջ-առողջ է, ու նրա հետ հարցազրույց էինք անում: Ինքը մեզ չէր թողնում, որ նկարեինք ռեպորտաժի համար, պատճառաբանելով, թե սպիներս կերևան: Հետաքրքիր բաներ միշտ լինում են, որովհետև ինչ-որ նյութ գրելիս, ես պետք է ամեն ինչ պարզեմ, նոր գրեմ: Մարդիկ շատ տեղեկություն են տալիս, սպասվածից ավելի շատ:
-Ո՞րն է քո ամենասիրելի նյութը՝ քո գրածներից կամ ուրիշի:
-Տատիկիս մասին էի նյութ գրել: Ու հիմա, երբ կորցրել եմ իրեն, ամեն անգամ կարդալիս` իմ մեջ ամեն ինչ փոխվում է, ալեկոծվում: Կային մարդիկ, որ կարդում ու ասում էին. «Վ՜այ, ինչ լավ ես գրել, ինչ լավ ես ներկայացրել»: Բայց նյութը իրական էր, ու ես հիշում եմ ամեն մի պահը, էդ ամեն ինչը զգացել եմ:
Իսկ բացի իմ նյութից՝ շատ կան, ընկերներս հոդվածներ են գրում, օրինակ՝ Մարիամը Նալբանդյան, Շուշանիկը Հարությունյան, Լիլին Նալբանդյան, Լուսինեն Կարապետյան…շա՜տ կան: Լավ նյութ ասածը՝ ամեն մարդու համար կարող է տարբեր լինել: Օրինակ ինձ համար, եթե նյութի մեջ ինչ-որ մի օգտակար նախադասություն կա, ինչ-որ մաս պիտանի է ընթերցողի համար, լավ է:
-Ո՞ր ոլորտի մարդկանց հետ ես նախընտրում հարցազրույց վարել:
-Մարդկանց հետ խոսելը հետաքրքիր է, եթե լրագրող ես, պիտի կարողանաս մարդկանց մեջ ինչ-որ հետաքրքիր բան գտնել: Օրինակ, եթե դու խոսում ես նկարչի հետ, դու պետք է իր աշխարհը մտնես, եթե գրողի հետ ես խոսում, բառերը կամ փիլիսոփայությունը վերցնես, այսինքն, ամեն մարդ ասելիք ունի, և դու պիտի կարողանաս ճիշտ բան քաղել մարդուց:
-Ամենից շատ ո՞ր նյութերդ են քննարկվել:
-Գյումրու մասին էի գրել` կոլորիտով նյութ էր: Ներկայացրել էի Գյումրու մշակույթը և բարբառը: Ֆեյսբուքում շա՜տ մեծ արձագանք ունեցավ, մարդիկ անընդհատ մեկնաբանություններ էին թողնում, share էին անում, ու նյութը բավականին շատ տարածվեց: Իսկ երբ սովորելու էի գնացել Միացյալ Նահանգներ, էնտեղ նյութ գրեցի հայրենասիրության մասին, որ հայերը չպիտի թողնեն Հայաստանը ու գնան, ու եթե գնան էլ ՝ հետ գալու պայմանով: Էլի մեծ արձագանք գտավ, որովհետև խառը ժամանակներ էին, ու մարդիկ կարդում էին ու ասում. «Հա՛, էս մեկը ճիշտ է»:
-Ի՞նչ որ բան կա, որ կցանկանայիր ավելացնել:
-Քեզ, որպես 17.am-ին նոր միացած թղթակցի ցանկանում եմ, որ միշտ կարողանաս գրել, նկարել ինչ-որ բաներ, ու իրենք քեզ համար դառնան սիրելի, սա լինի սիրածդ գործը: Հայաստանում միշտ էլ քննարկվող նյութեր, երևույթներ կան: Կարևորը, որ սիրես գործը ու արժանի շարունակողը լինես: Թող, որ միշտ, ես ու դու գրելու բաներ ունենանք, և թող, որ միշտ, թեկուզ էն ամենա անհետաքրքիր բանը կարողանաս հետաքրքիր կերպով վերլուծել:
Հետո եկավ պարոն Սարգսյանը, նստեց և սկսեց իր խոսքը: Թե ինչ էր խոսում, չեմ հիշում, հիշում եմ միայն այն, թե ինչպես էին դողում ձեռքերս, ու ոնց էր խփում սիրտս։ Սկսեցին կարդալ հաղթողների անունները, ու հնչեց իմ անունը, վեր կացա և մոտեցա պարոն Սարգսյանին և պարոն Մկրտչյանին։ Դա մի պստլիկ տարածք էր, մի քանի քայլ, ու ես հայտնվում եմ նախագահի կողքին։ Մոտեցա, սեղմեցի երկուսի ձեռքը, վերցրի հավաստագիրը ու լսեցի նախագահի ձայնը․
Հետո մտա ֆեյսբուք, Ժորան էր գրել: Միանգամից հիշեցի նրա պարելը ու սկսեցի ծիծաղել:
