Երբ ասում են Գյումրի, բոլորն առաջին հերթին պատկերացնում են մեր բարբառը: Այն շատ հետաքրքիր է և հարուստ: Մեր խոսքում հիմնականում օգտագործում ենք ԿԸ և ԳԸ եղանականիշ մասնիկները. սիրում եմ – սիրեմ գը, խնդրում եմ- կը խնդրեմ :
Ուր էլ գնամ, ինչ մարդկանց մեջ էլ լինեմ, մի քանի նախադասություն խոսեմ, բոլորը միանգամից հարցնում են.
-Դու գյումրեցի՞ ես: Ձեր բարբառը շատ ենք սիրում:
Լինում է ժամանակ, որ ես էլ եմ ուզում գրական խոսել հարազատներիս, ընկերներիս, բարեկամներիս հետ, սակայն իմ գրականը շատ կարճ է տևում.
-Մայրիկ, այսօր գիտե՞ս ինչ եմ ստացել` իննը: Մայրիկ, սոված եմ, հաց դիր ուդեմ, կըխնդրեմ:
Եվ այսպես… Շատ դժվար է թաքնվել մեր բարբառից, սակայն ես չեմ էլ թաքնվում, ընդհակառակը` միշտ հպարտությամբ եմ խոսում մեր «լեզվով»:
Գյումրեցիները սիրում են մեր բարբառը, բայց գիտեմ նաև մարդկանց, ովքեր խուսափում են բարբառով խոսելուց:
Բազմաթիվ հայտնի գյումրեցիներ խոսել են մեր բարբառով, նույնիսկ ֆիլմերում է օգտագործվել: Առաջին հերթին դերասան Մհեր Մկրտչյանը, ով ծնվել է Գյումրիում: Նա բազմաթիվ դերեր է խաղացել Գյումրիի դրամատիկական թատրոնում, նկարահանվել է շատ ֆիլմերում, որտեղ նույնպես օգտագործվել է Գյումրու բարբառը:
Մեզ հայտնի գրողներից Հովհաննես Շիրազը, թեև ապրում էր Երևանում, նույնպես շարունակում էր խոսել մեր բարբառով, անգամ շատ բանաստեղծություններում օգտագործել է այն:
Կատակասերներ Պոլոզ Մուկուչը, Ծիտրո Ալեքը, Ջղեր Խաչիկը, Չոպուռ Սուրենը շատ կատակներ են պատմել մեր բառ ու բանով, և հենց հայտնի են եղել իրենց խոսելաոճով: Իսկ այն մարդկանց, ովքեր ամաչում ու չեն խոսում մեր լեզվով, կասեմ.
-Սիրեք ձեր բարբառը, քանզի այն դարերի պատմություն ունի և իր մեջ ամփոփում է մեր պապերի ոգին:
ԸՍԿԱՆԸ…