Նախորդ նյութս իմ շատ սիրելի ու հարազատ քաղաքի՝ Վարդենիսի բարբառի մասին էր։ Այդ նյութը շատ մեծ արձագանք գտավ թե՛ իմ համաքաղաքացիների շրջանակներում, թե՛ մնացած ընկերներիս մոտ, նույնիսկ խանութներ մտնելիս վաճառողները ասում էին. «Վա՜յ, էն «Վարդենիսերեն» նյութի հեղինակը դու ես, չէ՞։ Շատ լավն էր, ապրես շատ»։ Ու այդ ամենից ոգևորված որոշեցի շարունակել այդ բառարանը։ Բնականաբար, երկար տարիներ կողք-կողքի ապրելուց, Վարդենիսի բարբառի վրա իր ազդեցությունն է թողել հարևան (թշնամի) երկրի բառացանկը։ Վարդենիսի բարբառում շատ են թուրքերենից և վրացերենից արված փոխառությունները։
Եվ այսպես.
Անցած անգամ չէի գրել «կո» բառի մասին, որը ուղղակի չենք կարող թարգմանել։ «Կո»-ն կո կոն ա». նմանատիպ «մազալու» պատասխան կստանաք, եթե վարդենիսցիներից հարցնեք «կո» բառի նշանակությունը։
Հա, իսկ «մազալու»-ն էլ էդ տարօրինակն է կամ զարմանալուն, բայց միևնույն է, բացատրությունը էլի ամբողջ իմաստը չի արտահայտում։
Գտնվելով Վարդենիսում անընդհատ կլսեք «գյա» բացականչությունը։ Դա տղա ընկերների դիմելաձև է։ Դե, շարունակենք սովորել վարդենիսերենը.
ակուշկա-պատուհան
բոստան-այգի
գսմաթ-բախտ
գյանդավ-քաշած օղի
գյոլ-ջրափոս
գսա-զրույց
գյվազ-կավե աման
գյուզ-պոպոկ
միջխան-երկու դաշտերի միջև եղած սիզախոտածածկ սահման
վռազ-շտապ
խայսաթ-բնավորություն
հաջաթ-իր
հալբաթ-երևի
սանդըխք-բուրդ մանելու գործիք
պաքյել-համբուրել
գոնախ-հյուր
բախըլնալ-չուզենալ
դոր-ուր
մեյդան դուրս գալ- հրապարակ դուրս գալ
քյաֆթառ-ծերացած
թալել-գցել
գութի-տարա
գոնդախ-բարուր
շաքիլ-դեմք
հազրա-պատրաստի
բըշտել-վիրավորել
թորկել-թույլ տալ
խըլըսավ-վերջացավ
գյախ-գյախ-երբեմն
խանդակ-փոս
լեն-լայն
փեշերք-քղանցք
ջուխտ-զույգ
խտըտած-գրկած
կոթ-ճյուղ
կանա-կարող է
օղըրթ-ճիշտ
հերթիս-երթիկ
գըլըրեկ-վերև
ջոջ ափեր-մեծ պապի
խերկյ-հերկած տարածք
կասա-ասաց
այլի ֆռանգյի-տարբեր տեսակի
գյազան-ալյումինե մեծ կաթսա
համաշա-միշտ
թամաշա էնել-նայել
գյուլաշ-կոխի բռնվել
թարաֆ-ժամանակ
ժնջիլ-շղթա
ջերգյա-շարք
օթախ-ճաշասենյակ, հյուրասենյակ
ռաֆադա-հացադմփիկ (լավաշ թխելու հարմարանք)
մոստկալ-պոռթկել
քյունջ-անկյուն
բալքե-գոնե
գոլ-կարճաթև
հոդա-գոմ
կյառ-խուլ
գեղի մեջ-քաղաքի կենտրոն
չանգյալ-պատառաքաղ
քյոնձաղ-աղքատիկ կացարան
քյուրսա-աթոռակ
սարսարի-խենթ
լագյան-աման
հառիքյ-առաստաղ
մինդար-ներքնակ
հիրկուն-երեկո
մհալ չենել-չբարեհաճել
պադռել-զզվել ինչ-որ մեկից
պադրտել-ճաքճքել
Ուրեմն մի բառ կա, չենք կարող բառերով իր ամբողջ իմաստը արտահայտել, դա «քյունջուպուճախ» բառն է։ Մոտավոր նշանակում է` բոլոր անկյունները, արանքները։
Աբռ-ժբռ-տհաճ մարդիկ՝ տարբեր «կեղտոտ» միջավայրերից
ափռ-ցփռ կամ ամբախ-զամբախ խոսել-անհիմն խոսել, վատ բառերով վատաբանել մարդուն, ասել այնպիսի բաներ, որոնք չեն համապատասխանում իրականությանը։
Չթարգմանվող մի բառ էլ կա՝ «թմախ», որն իր գրական համարժեք բառը չունի, բայց կան այդ բառով կազմված բառեր, որոնք կարող ենք թարգմանել, ինչպես օրինակ՝ թմախ քյար-ժլատ, ագահ, քձիբ։