-Ոչ, շնորհակալություն, ես սուրճ չեմ խմում,-ժպտաց կոստյումով տղամարդը` միևնույն ժամանակ կրկին ու կրկին փորձելով հարմար տեղավորվել ինքնաթիռի նեղ բազկաթոռի մեջ,- նարնջի հյութ ունե՞ք:

Ուղեկցորդուհին շտապեց գտնել կիսադատարկ տուփը:

-Նարնջի հյութը թռիչքների ժամանակ ամենաշուտն է վերջանում,- ներողություն հայցող ժպիտով բացատրեց նա` ուղևորին փոխանցելով կիսով չափ լցված պլաստիկ բաժակը:

-Մի անհանգստացեք,- տղամարդը հայացքը կրկին իջեցրեց թերթին` հերթական անգամ տեղում անհանգիստ այս ու այն կողմ գնալով, ասես ուզում էր պոկել նստարանը: Զարմանալի չէր` նա հաղթանդամ էր, ինչպես երկու միջին կազմվածքի տղամարդիկ` միասին վերցրած: Նույնքան խոշոր գլուխը ծածկված էր կարճ, զինվորական ոճի կանոնավոր սանրվածքով:

Չնայած խոշոր մարմնին ու տարիքին` առնվազն երեսուն-երեսունհինգ տարեկան, նրա դեմքի կառուցվածքը բավականին մանկական էր` փոքր, կճատ քիթ, կլոր, զարմացած աչքեր ու կարմիր այտեր: Դեմքը մանկական էր թվում նաև այն պատճառով, որ այն հստակ արտահայտում էր այն ամենը, ինչ տղան մտածում էր:

Նրա կոստյումը, ինչպես նաև ձեռքի ժամացույցը բավականին թանկարժեք տեսք ունեին, բայց ինչ-որ բան նրան ստիպում էր շարունակ բարկացած քաշել թևքերը, հետ ու առաջ ձգել պիջակը, կոճկել ու կրկին արձակել կոճակները, շուռումուռ գալ, ինչպես թակարդն ընկած արջը:

Նրա կողքի նստարանին խրձով թերթեր էին դրված, որոնք նա հերթով վերցնում էր, անմիջապես բացում սպորտի բաժինն ու մեծ հետաքրքրությամբ ծայրից ծայր կարդում` շշնջոցով արտաբերելով առանձին բառեր ու պարբերաբար թերթը թեքելով դեպի պատուհանը, որպեսզի ավելի լավ ուսումնասիրի լուսանկարները: Նրա դեմքի արտահայտությունը փոխվում էր ամեն տողի հետ` նա մեկ անձայն ծիծաղում էր` ձեռքով թույլ հարվածելով նստարանի բազկատեղին, մերթ կնճռոտում էր դեմքը, երբեմն էլ բողոքում ու դժգոհում` մատն օդ տնկելով:

Հերթական թերթը մի կողմ դնելուց հետո նա վերցրեց սեղանին դրված բաժակը, մի փոքր խմեց, կարճ շունչ քաշեց, հետո փոքր ումպերով խմեց ամբողջ հյութը` ամեն կումից հետո բաժակն իջեցնելով ու շունչ քաշելով:

Բաժակը մի կողմ դնելով` նա զգաստ նստեց` նայելով դիմացի բազկաթոռի թիկնակին: Կրկին ժպտաց ինքն իրեն` ինչ-որ բան հիշելով, ծիծաղեց` մի կողմի վրա թեքելով գլուխը: Ժպիտը դանդաղ հալվեց` վերածվելով թույլ ծամածռության: Աչքերը մի պահ կորցրին կիզակետը` փայլելով ապակե սնամեջ խաղալիքների պես: Նա լուռ ինչ-որ բան քրթմնջաց, քմծիծաղ տվեց: Թափ տալով ձեռքը` նա մի քանի անգամ արագ-արագ խորը շունչ քաշեց, բացուխուփ արեց բերանը` փորձելով բացել խցանված ականջները: Հետո կտրուկ վեր կացավ, երկու քայլ արեց դեպի միջանցքի վերջը, երբ նրա ձախ ոտքն աննկատ թուլացավ, ասես թղթից լիներ: Տղամարդու ձեռքն անմիջապես սեղմեց բազկաթոռներից մեկի թիկնակը:

Ինքնաթիռը դանդաղ կիսապտույտ կատարեց իր առանցքի շուրջ, և մի թևի բոլոր պատուհանները բռնկվեցին արևի թեք լույսով: Ուղևորի մի կիսադեմը լուսավորվեց դեղին, հիվանդոտ գույնով` խորը ստվերներ գցելով աչքերի կողքին հայտնված կնճիռների վրա: Քարացած ժպիտի ուրվականը ուժգին ջղաձգվեց` աղավաղելով տղամարդու դեմքը: Աչքերը կծկվեցին` խորացնելով կնճիռները: Շրթունքները մի պահ ձգվեցին` ցույց տալով իրար սեղմած ատամները: Քունքին շողաց քրտնքի փոքրիկ, համարյա անտեսանելի մարգարիտը: Թիկնակից կառչած մատները սպիտակել էին լարվածությունից: Լույսը մի ակնթարթ անասելի ուժգնացավ` այրելով ուղևորի մի կիսադեմը, ինչպես ամեն լուսաբացին այրում է մթնոլորտից զրկված, ցավից անձայն մռնչացող միայնակ մոլորակի մակերեսը:

Օդանավը հավասարակշռվեց` վերևում թողնելով արևը: Տղամարդու դեմքին բռնկված կրակը մարեց մարզադաշտի` հերթով անջատվող լուսարձակների պես: Կնճիռները ներծծվեցին, կոպերը բացվեցին: Տղամարդու գունատ ու ծեր դեմքն աստիճանաբար հետ բերեց իր մանկական փայլը: Ուղևորը ձգվեց, ուղղեց կոստյումը, խորը շունչ քաշեց, անհանգստացած նայեց շուրջը: Համոզվելով, որ իր` մի քանի վայրկյան տևած թուլությունը ոչ ոք չի նկատել` նա զգուշությամբ առաջ դրեց թուլացած ոտքը: Այնուհետև ավելի համարձակ քայլեց զուգարանների ուղղությամբ: Ոչ ոք ուշադրություն չդարձրեց, որ նա հազիվ նկատելի կաղում է:

Մի քանի րոպե հետո իմ ուղեկիցը վերադարձավ ու կրկին նստեց իր բազկաթոռին: Նրա նոր լվացված դեմքը կրկին առույգ էր ու պարզ, այտերը կարմիր էին, մազերը` խոնավ: Նա զգուշությամբ առաջ դրեց ոտքը, հենվեց թիկնակին ու գլուխը թեքեց դեպի պատուհանը: Թերթերին նա այլևս ձեռք չտվեց:

Բացում եմ դուռը ու մտնում տուն, վառարանի ջերմությունը ներս է քաշում ինձ միանգամից, հանում վերարկուս, շարֆս, կոշիկներս, գլխարկս էլ միգուցե հանեի, բայց գլխարկ դնելու սովորություն չունեմ: Արդեն նստել եմ` ամբողջովին բեռնաթափված, շորաթափված, անելիքս սառած մատներս տաքացնելն ու մտածելն է հավանաբար:

Մի քանի կին աշխարհում Գեղեցկուհի Հեղինեին ունի իր մեջ, որոնց պատճառով Տրոյան ու աշխարհի ցանկացած քաղաք կկործանվեր ևս մեկ անգամ, բայց մեր կյանքը դիցաբանություն չէ, կյանքում նրանք կկործանեն միայն տղամարդկանց:

Որոշ կանայք ինչ-որ չափով Կլեոպատրա են` ոչ այնքան գեղեցիկ ու ոչ իդեալական դիմագծերով, բայց անդիմադրելի ձգողականությամբ: Յուրաքանչյուրը նրանցից կգրավեր Հուլիոս Կեսարին ու կդառնար թագուհի, բայց հիմա կեսարներ չկան, բարեկա՛մս, հիմա միայն կանանց մեջ քնած կլեոպատրաներ են, որոնց արթնացնելու համար Եգիպտոսի էությունն էլ առաջվանը չէ:

Կանանց ինչ-որ մասը Ժաննա դ’Արկ է` պատերազմող, կռվող, հաղթող, բայց մի երազիր, սիրելի՛ս, որովհետև հիմա պատերազմները չեն ավարտվում, հիմա մարդկանց միայն մահացած են հրկիզում` Հնդկաստանում:

Կան կանայք, որ հավերժ են` Էլիզաբեթ Երկրորդի նման, նրանք միայն ձևական են, նրանք միայն գեղեցկության համար են, որովհետև թագուհիները վաղուց արդեն մոդայիկ չեն:

Արքայադուստր Դիանան մահացավ երիտասարդ, բայց նրա ժողովրդի աչքերում դեռ արցունքը չի չորացել: Անմոռանալի կանայք կան քո կյանքում, ընկե՛ր, ինչպես Դիանան` Ուելսի, ու դու երբեք չես դադարի սգալ նրանց կորուստը:

Ախ, գրո՛ղը տանի, որոշ կանայք էլ Մերլին Մոնրոն են, որ անգամ ինձ են խելքահան անում, իսկ դու դեռ մտածում ես` ճի՞շտ էր արդյոք ընտրությունդ:

Կանայք, որոնց մենք ամենից շատն ենք սիրում` մեր սեռից անկախ, Մայր Թերեզան են ամբողջությամբ, մայրերն են ուղղակի, բոլորը, միշտ:

Ու ի վերջո, Ադա՛մ, սիրելի՛ս, մենք բոլորս, մենք` կանայքս, Եվաներն ենք, որ քեզ տանելու ենք կործանման, ու դու ամեն ինչ իմանալով մեզնից հեռանալ չես կարողանալու, դու քո կործանման դեմ ոչինչ անել չես կարողանալու:

Ամեն օր ատամներդ խոզանակում ես, նախաճաշում, լվացվում, արթնանում… է՜, հակառակը։ Հետո կանգառ գնում` մասնակցելու Ավարայրի ճակատամարտին։ Տանելով միայն բարոյական հաղթանակ` քեզ համար կանգնած (ավելի ճիշտ, կռացած) հասնում ես քոլեջ։

Ձանձրույթի ցերեկույթի ընթացքում ակտիվ ես լինում մի քանի դասերի ժամանակ։ Ծիծաղում ես բոլոր կատակների վրա` անկախ նրանից` դրանք ծիծաղելի են, թե ոչ։

Մի քանի բան սովորում ես, մի քանիսը` մոռանում։ Նոր նպատակներ ես սահմանում, երազանքներ ձեռք բերում։ Վիճում ընկերներիցդ մեկի հետ, ոչ միշտ հիմնավոր պատճառով, երբեմն օրդ մի քիչ հետաքրքիր դարձնելու համար։ Բայց իհարկե ցերեկույթի ավարտին հաշտվում ես նրա հետ` նեգատիվը քեզնից դուրս մղելու համար։

Ձանձրույթի ցերեկույթն անելուց հետո վերադառնում ես հավանաբար նույն կերպ, բայց առանց մարտնչելու։

Մտնում ես տուն ժամը 17:30-18:00 -ին, ճաշում ես,1 ժամ հանգստանում և սկսում դաս անել։1-2 ժամի մեջ տեղավորվելով` գնում ես պառկելու։ Թերթում ես ֆեյսբուքի էջդ, մի քիչ էլ Ինստագրամ, ու բարի գիշեր։ Մտածում ես ամեն ինչի մասին ու արթնանում ես 7:25, կրկին։ Լվացվում ես, նախաճաշում, ատամներդ խոզանակում և այլն։ Հասնում կանգառ ու սկսում ես գրել այս հոդվածը։ Գրելու ընթացքում նախորդ հոդվածի ցիկլը ամեն կերպ փորձում է մի նյութից մազապուրծ փախած հայտնվել էստեղ։ Բայց դու ամեն կերպ խանգարում ես դրան։

Գրում ես 20 համարի գազելի մեջ` առանց կաշկանդվելու, որ կողքիդ տղան կամ հետևիդ կինը կարող է կարդալ այն։ Գրելու ընթացքում նաև հասկանում ես, թե որքան ես սիրում գրել, ու սկսում ես էլի գրել, գրելով «գրել» բայը ևս տասը անգամ։

Ու մի պահ, թեև չես ուզում անիմաստ երկարցնել հոդվածը, բայց որոշում ես բոլորին իրազեկել, որ կրկին գազանանոցի մոտ մեքենա է շրջվել, ինչի պատճառով ուշանալու ես լեզվի դասից։

Չգիտեմ` ով ինչպես, բայց մենք հարևանություն անել շատ ենք սիրում: Նույնիսկ ժողովրդական ասացվածք ունենք. «Լավ հարևանը հեռու ազգականից լավ է»: Լավն, իհարկե, լավն է, բայց քանի դեռ չի փորձում դառնալ ընտանիքի անդամ: Էհ, ի՞նչ եմ ասում… Ախր, հայկական ընտանիքը մեծ է, համարյա ողջ շենքը: Բակում են անցնում շատերի կյանքի տարիները: Հա, մոռացա, բա մեր տների բարակ պատե՞րը: Նույնիսկ հարևանի` անկողնում շուռումուռ գալն է լսվում, էլ չասեմ զրույցների մասին: Տան մուտքով բարձրանալիս անսխալ կարող են կռահել, թե ով ինչ ճաշ է եփել, կամ… Ավելի լավ է կարդանք:

Չեմ սիրում գլուխգովաններին

Իմ չսիրած հարևանը մեր շենքի չորրորդ մուտքի հինգերորդ հարկի աջ թևում ապրող Կորյունն է` կոլոտ, թույլիկ, գլուխգովան, իր մասին մեծ կարծիքի ու թիթիզ: Մեսրոպ Մաշտոցի հետ կապ չունեցող Կորյունը ամբողջ օրը բակում ֆուտբոլ է խաղում: Ինքը խաղալ չգիտի, բայց իրեն դնում է Ռոնալդինյոյի տեղը:

-Շավո՛, դուրս արի «զամեն», Գուրգենչի՛կ, մտի՛ խաղա:

Հենց որ մեկն իրեն չի լսում, կռվում է, ծեծվում, գնում 13 տարեկան իր պես թույլիկ եղբորը «խաբար» տալիս:

Մի օր նա խաղալիք հրացան էր գնել, որը կրակում էր պլաստմասե գնդիկներով, ու շատ ցավոտ էր: Որոշեց մեզ վրա փորձարկել: Ես, Գևորգը և Մշկոն փրկվեցինք, որովհետև Կորյունը նշան բռնել չգիտեր:

Թորոս Իսկուդարյան, 13 տ.

  Կերպարանափոխվածը

Մեր հարևանը հաղթանդամ և գեր մարդ է: Ունի ընտանիք, վեց տարեկան աղջկա հայր է: Ես միշտ նրան տեսնելուց բարևում եմ:

-Բարև ձեզ,- ասում եմ ես:

-Բարև, Իննա ջան, ո՞նց ես:

-Լավ եմ, դուք ինչպե՞ս եք:

-Մերսի, դասի՞ց ես գալիս:

-Այո:

Սակայն մի բան դուրս չի գալիս: Երեկոները երբեմն նրանց տանից լսվում են գոռգոռոցներ: Գիշերն էլ երաժշտություն են միացնում, այնքան բարձր, կարծես թե մեզ մոտ է միացված:

Մի անգամ, երբ ես տուն էի վերադառնում դպրոցից, տեսա ութերորդ հարկի պատուհանից թափվող կահույքի կոտրված մասնիկներ: Տանը մայրիկս պատմեց ինձ, որ մեր հարևանը խմել է և որոշել իր ամբողջ կահույքը պատուհանից դուրս թափել:

-Մի գցիր սառնարանը: Ուրիշի ավտոմեքենան կփշրես: Ութերորդ հարկում ենք, չէ՞…,- լսում էի ես հարևանների գոռգոռոցները:

Ճիշտ է, սառնարանը նա դուրս չգցեց, բայց չէր դադարում գոռալ և հայհոյել:

Իննա Ազնաուրյան, 12 տ.

Գիտեք հե՞շտ է այդքանը հիշելը

Մեր տնից երկու տուն այն կողմ ապրում են երկու տատիկ, որոնք ամեն օր դուրս են գալիս բակ, տեղավորվում նստարանին ու սկսում զրուցել.

-Լսի, տեսա՞ր Ֆրանցիսկոն ինչ արեց Վալերիային:

-Հա, բաժանվեցին:

-Լսի, բա Մարսիան էդ ի՞նչ էր անում:

Բայց դա ինձ այնքան էլ չի զայրացնում, որովհետև հասկանում եմ` մեծ կանայք են, զբաղմունք չունեն, սերիալ են նայում ու բամբասում: Ինձ զայրացնում է այն, որ նրանք ամեն մի անցորդի սկսում են հարցեր տալ, այսպես ասած` փորձում են իմանալ նրանց կենսագրությունը, բայց անցորդներն այնքան շատ են լինում, որ ամեն օր նույն մարդկանց նույն հարցերն են տալիս ու մի քանի ամսվա ընթացքում միայն հիշում, թե ով ով է, ում երեխան է, ինչով է զբաղվում:

Մի օր ես անցնում էի փողոցով:

-Վայ, դու էդ ո՞ւմ աղջիկն ես,- հարցրեց Փառանձեմ տատիկը:

-Էն Ալբերտի աղջիկը չե՞ս,- վրա բերեց Մարետ տատը:

-Չէ, ես Գևորգի աղջիկն եմ:

-Բա ի՞նչ ես անում, դպրոց գնո՞ւմ ես:

-Հա:

-Յոթերո՞րդ դասարան ես:

-Չէ, իններորդ:

-Մեծ աղջիկ ես, էդ ե՞րբ էդքան մեծացար, չնկատեցինք:

Եվ ամեն օր, առանց չափազանցության, նույն հարցերն էին տալիս: Միայն քանի ամիս անց այդքանը մտապահելուց հետո սկսեցին ուրիշ հարցեր տալ:

Լուսինե Սարիբեկյան, 13 տ.

Ինչ նեղություն

Սիրուշ տատիկ մի ասա, կրակ ու պատիժ ասա: Ամեն օր կգա ու կասի.

-Հարսս գնաց ու մնաց, տղես ոնց որ պոչավոր էշ լինի, թոռս Աստծու գեշն ա…

Զզվել եմ արդեն: Ամեն Աստծո օր գալիս է մեր տուն, հեռուստացույց դիտում: Օրեկան վեց ժամ մեր տանն է: Իր ասելով` հարսը գնում է, հեռուստացույցն անջատում, ինքն էլ մթան մեջ բան չի հասկանում տեխնիկայից, որ միացնի: Մայրիկս ասում է.

-Գանք, ձևը ցույց տանք:

-Չէ, չէ, պետք չի նեղություն քաշել, էստեղ կնայեմ:

Մի ժամանակ գոնե լավ էր` չորս ժամով էր գալիս, շաբաթ, կիրակի օրերին էլ չէր գալիս: Հիմա սերիալներն ավելացել են, մի բան էլ` շաբաթ, կիրակի են երկու սերիալը ցույց տալիս: Բայց ասեմ, որ արդեն երկու ամիս է` մեր տան գլուխը հանգստացել է: Սիրուշ տատը մեկնել է Սիսիան` իրենց գյուղ: Գոնե այնտեղ այնպես հարմարվեր, որ չցանկանար այլևս Երևան վերադառնալ:

Քրիստինե Սարգսյան, 13 տ.

2007 թվական