shushan stepanyan portret

Մի քիչ փոխվել է ամեն ինչ, համամիտ չե՞ք

Վերջերս ավելի հաճախ եմ սրտնեղում ու շուրջս կատարվող ամեն բան ավելի խորը վերլուծում: Մեկ մտածում եմ. պե՞տք էր արդյոք այդքան մտքերի մեջ ընկնել ուրիշների արած-չարածների համար. վերջիվերջո ամեն մարդ ինքն է իր արարքների համար պատասխանատու, ինձ ինչ: Մեկ-մեկ էլ, ախր, ուղղակի չեմ կարողանում շրջանցել ինչ-որ նկատելի մի բան, ու աընդհատ մտքումս վերլուծում եմ: Մի քանի բան կա, որ իրոք, տանել չեմ կարողանում, ու չեմ էլ կարողանում ըմբռնել:

Զգացել եմ, թե ինչքան են մարդիկ դարձել պիտակամոլ, բրենդի հետևից վազող: Ամեն ինչ անում են, մենակ թե իրենց հագածի պիտակն երևա, գինը իմացվի: Նման մարդկանց հետ որ մի քիչ երկար ես շփվում, հասկանում ես, որ իրենք ավելի էժան են, քան այն շորերը, որ կրում են:

Տխրում եմ, գիտե՞ք:  Ու, իմիջիայլոց, ասեմ՝ շատ պարտադիր է, որ ինչ-որ առնում են, լավ տոպրակով տան, որ հետո տոպրակը ձեռքներից ցած չդնեն: Կարևորը ոչ այդքան հագուստն է, գնված իրը, քան անունն ու տոպրակը: Մի տետր, մի անկապ բան դնեն մեջն, ու բոլորը տեսնեն, որ այդ խանութից օգտվել են: Ամբողջ մի ամիս կտանջվեն-կաշխատեն, մի հարյուր հազար աշխատավարձ կստանան, կգնան մեկ էլ մի հիսուն հազարանոց ժամացույց կառնեն (դե քանի որ հիմա շատ ակտուլ է դա), կհագնեն արդեն մաշված մի տաբատ, կոշկակարի կարիք ունեցող մի  կոշիկ, բայց կարևորը, հիսուն հազարանոց ժամացույց կկրեն: Դե,  համ էլ անցած տարվանից օգտագործված տոպրակն արդեն մաշվել է, փոխել էր պետք: Ու կարևոր էլ չէ, որ տանը ավելի կարևոր ու անհրաժեշտ ծախսեր կային, քան ժամացույց առնելը: Խնդիրը մոդային համահունչ լինելն է, թեկուզ կյանքի գնով:

Մի ժամացույց ունեմ, որ ծննդյանս օրն եմ նվեր ստացել, ու պատկերացրեք, որ ոչ սիրուն տոպրակով էր, ոչ էլ սիրուն տուփով, բայց ես հենց առաջին պահից շատ հավանել եմ ու միշտ ձեռքիս է: Ամեն անգամ կրելիս ինձ հարցնում են՝ ի՞նչ բրենդ է: Ես պատասխանում եմ, որ շատ թանկ մարդուց ծննդյանս նվեր է, որովհետև, իսկապես, անունն անգամ չեմ նայել: Հետո, իհարկե, իմացա ժամացույցիս ինքնությունը զուտ նրա համար, որ պատասխան ունենամ: Բայց տխուր է, չէ՞. ես ոչ բրենդի անունը գիտեմ, ոչ էլ գոնե տոպրակն ունեմ որպես ապացույց: Վիճակս ծանր է:  Մի քիչ կոպիտ համեմատություն անեմ. սիրել ու հագնել հագուստ նրա համար մենակ, որ ինչ-որ հայտնի բրենդից է, նույնն է, որ մարդուն սիրեք իր անվան կամ իր սիրուն հեռախոսի համար:

Մեկ էլ մտածում եմ, որ եթե սրճարաններն ու ժամանցի վայրերը սկսեն արգելել check in անելը, հաստատ հաճախորդների զգալի տոկոս կկորցնեն: Էլ ո՞ւմ է պետք գնալ մի տեղ, որ ոչ մեկը չի իմանալու, որ նկարի մեջ չեն կարողանալու նշել: Էլ չեն կարողանալու իդեալական ու գերբարեկեցիկ կյանքի պատկեր ստեղծել սոցիալական ցանցերում:

Մի տեսակ, շատ ջղայնացած նյութ ստացվեց, ու գիտեմ՝ հեչ, իմ գործը չէ, թե ով ինչ կանի: Բայց կարևորը, սրտինս ասացի. եթե չգրեի, էլի պիտի օրերով տանջվեի:

Որպես վերջաբան այս կարճ նյութիս՝ մի պարզ ու հասարակ բան  կասեմ. ամենաարժեքավոր ու երբեք մոդայից դուրս չեկող պիտակը  ձեր ներսում պիտի փակցված լինի՝ մարդ: Ու հավատացեք, ինքը միշտ մոդայիկ է, ակտուալ:

lilit hovsepyan

Չստացված հարցազրույց

Կիրակի էր, և ըստ մեր սովորության, ես ու մայրս որոշեցինք գնալ  պապիկիս տուն։ Այս անգամ ես նաև նպատակ ունեի նրանից հարցազրույց վերցնելու, այդ պատճառով շտապում էի նրա մոտ։ Պապիկս մենակ է ապրում, հայրենասիրության պատճառով թե ճակատագրի՝ դա ոչ ոք չգիտե, բայց նա չի էլ բողոքում, ոչինչ չի ասում: Նրա ընտանիքը գտնվում է արտերկրում, և չնայած նրանց հորդորներին, որ ինքն էլ գնա իրենց մոտ, գերադասում է մնալ մենակ և սպասել նրանց վերադարձին։ Պապիկիս կարգախոսն է` «Մի կտոր հաց իմ հողի վրա», ու որ տունը չի կարելի դատարկ թողնել։ Եվ չնայած, որ 60-ն անց է, կարողանում է համեղ պատրաստել, նույնիսկ ստեղծել իր իսկ բաղադրատոմսերը, ինչպես նաև հմուտ է իր արհեստում։ Բայց իմ պապիկի ամենագնահատված ու բոլորի կողմից սիրված տաղանդն է հումորի և տակտի զգացումը։ Պապիկս ասում է. «Պետք չէ կոպիտ խոսել որևէ մեկի հետ, երբեմն կարող ես հումորով մարդուն մտցնել ցեխը ու հանել»։

Վերջապես հասանք, նա շենքի դիմաց մեզ դիմավորեց իր բարի ժպիտով։

Ամեն անգամ իմ` «Կարոտել էի, պապ» խոսքերից հետո ոչինչ չէր ասում ու թողնում էր գործը իր թախծոտ, կարոտած աչքերին, որոնք ամեն անգամ մի պատմություն էին պատմում։ Միասին բարձրացանք տուն, ընթացքում խոսելով կենցաղային թեմաներից։ Հասնելուն պես ես չդիմացա ու միանգամից հայտնեցի ցանկությունս նրանից հարցազրույց վերցնելու: Պապս ոչինչ չասաց, դուրս եկավ սենյակից և գնաց մայրիկիս մոտ։ Ես մտածեցի, թե ոչինչ, մի անգամ էլ կասեմ, հաստատ կհամաձայնվի։

Անցավ մեկ ժամ, հետո երկու, ընթացքում ես նույնիսկ հասցրեցի դասերս անել, բայց այդ թեման այդպես էլ չշոշափվեց։

Արդեն ժամը վեցն էր, պատրաստվում էինք գնալ տուն։ Վերելակով իջնում էինք այդ 13 հարկը, ու ես մի քիչ հիասթափված ու տխուր դեմքով նայում էի այս ու այն կողմ։ Երբ արդեն իջել էինք, ու պապիկը իր սովորության համաձայն, փնտրում էր իր տաքսիստ ընկերներից մեկի ավտոմեքենան, որպեսզի մեզ ճանապարհի տուն, մի պահ աչքերս լցվեցին։ Ես հասկացա, որ պապիկս ինչ֊ որ հարկավոր էր ինձ, տվել էր՝ իր սերն ու ջերմությունը։ Իսկ գնալուց ասաց, որ հարցազրույց չի ուզում տալ, քանի որ նկարահանումներ չի սիրում ու եթե սիրեր, հիմա շուտվանից էր դերասան դարձել ու համբուրելով ճակատս ավելացրեց.

֊Մի նեղացիր, միգուցե իննսուն տարի հետո փոխեմ կարծիքս։

Եվ իր տաքսիստ ընկեր Սերոժ պապիկը ժպտալով ասաց.

֊Վա՜յ Հրաչ, Հրաչ,ամեն մի բառդ իմաստ ունի։

Ես  հարցազրույց չարեցի։ Դրա տեղը գրեցի պատմություն, որի համար նկարահանումներ պետք չեկան։

Լուսանկարը` Հայկ Սարգսյանի

Աշունը Արարատում

milena ghazaryan

IGen-ի մեկ օրը

Երեկոյան խանութներում երկար թափառելուց հետո վերջապես 8-ին տուն  հասա: Տոպրակները հենեցի միջանցքի պահարանին, ոտքերս իրար սեղմելով մի կերպ հանեցի բոթասներս, հանեցի նաև վերարկուս ու տոպրակները քարշ տվեցի դեպի սենյակս: Դատարկեցի, որ վերջնական նայեմ գնածս ապրանքները: Մի քանի անկապ իրեր,  «Աստղալից գիշեր»-ով  արտ-բուք, գունավոր մատիտներ,  գունավոր երկար գուլպաներ, սև շալվար, ու որ ամենահավանածս էր` տաք սվիտեր: Մանուշակագույն, հաստ գործվածքով, ձմեռային ու շատ տաքուկ սվիտեր: Երկու ամիս փնտրտուքներից հետո ես վերջապես գտել էի այն, ու ես ես չէի լինի, եթե  առաջինը հենց դա չփորձեի: Արագ-արագ, մեծ ոգևորությամբ հագա, աաա~խ, ինչ փափուկ է…

«Ես սիրում եմ քեզ»,- մտովի շատ բարձր ձայնով գոռացի ես:

Հանեցի հեռախոսս, որ արագ նկարվեմ ու ուղարկեմ ընկերուհուս, նրա կարծիքը ամենակարևորն է հագուստիս հարցում: Ուղարկեցի..

«Հըն, ո՞նցն ա»:

«Աաաա… Դու ուզում ես` ես քեզ սպանեմ»:

«Մերսի»,- հասկացա, որ շատ է հավանել:

Մի կողմ նետեցի հեռախոսս, գնացի հայելու մոտ, երկար նայում էի ինձ ու չէի կարողանում կտրվել նման աչք ծակող տեսարանից:

Հը՞, թեյ խմե՞մ: Ըհը, արժի, տաք սվիտերով թեյ խմելուց էլ հրաշք պա՞հ:

Գնացի խոհանոց, ջուրը լցրեցի թեյնիկի մեջ ու միացրեցի:

-Մամ, հենց եռա, կասես, հա՞:

-Էդ տաք սվիտերը հագել ես` հերիք չի, մի հատ էլ տաք թեյ ես խմու՞մ: Հեսա` ջերմությունդ կբարձրանա, ու ես քեզ խնամողը չեմ:

-Ինձ հենց էդ ջերմությունն էլ պետք ա էս պահին:

10 րոպե հետո մայրս  կանչեց, որովհետև ջուրը եռում էր: Գնացի խոհանոց, վերցրի իմ ամենասիրած բաժակը, որի վրա իդեպ ինքս ֆլոմաստերով խզմզել էի: Ինչպիսի արվեստի գլուխգործոց… Հա, ինչ էի ասո՞ւմ, ըհը, լցրեցի ջուրը, չորս գդալ շաքարավազ,  Ժասմինի համով կանաչ թեյի գույնը… Հրաշալի է բուրում: Վերցրի տաք բաժակս ու գնացի սենյակ:

-Ահա, սվիտերը կա, թեյը կա, մնաց մի բան նայեմ, որ  ջերմության կոլորիտը ամբողջանա: Միացրեցի նոթբուքը, իմ ամենա-ամենա մուլտիկը` Gravity Falls դրեցի, ու հարմար տեղավորվեցի, սկսեցի «ըմբոշխնել» երեկոս: Մենակ մեկը չկար ինձ «անմահացներ», ոչ մեկը մեր տանը նորմալ ֆոտո անել չի կարողանում: Հա, իդեպ մուլտիկիս գլխավոր հերոսուհին ինձ ստիպեց սվիտեր հագնել, ինքն ամեն օր տարբեր գունավոր սվիտերներ էր հագնում, ես էլ ուզեցի: Ճիշտ է, ամեն օրվա համար մեկը  դժվար կարողանամ գնել, բայց սա էլ ինձ հերիք է:

Խորասուզվել էի մուլտիկիս մեջ, չէի էլ զգացել, թե ոնց եմ քնել: Մենակ առավոտյան արթնացա, տեսա, որ սվիտերս դարակին է դրած, նոթբուքը նույնպես, թեյի բաժակը ընդանրապես չերևաց աչքիս:

-Մամ, դո՞ւ էս արել էս ամենը:

-Չէ, երևի գիշերը այլմոլորակայինները հատուկ իջել են, որ քեզ քնեցնեն:

Դե հա, մաման «շատ հումորովա»:

Ուֆֆ, էլի մուլտիկը մինչև վերջ չնայեցի, արդեն չորրորդ անգամն է, ինչ կեսից քնում եմ ու չեմ նայում մինչև վերջ:  Մոտավորապես հենց այսպես են անցնում իմ երեկոները, որոշ մարդկանց համար, օրինակ տանեցիների, դրանք շատ անհետաքրքիր ու անիմաստ են անցնում, բայց ինձ համար դրանք կյանքի հաճույքը զգալու իրական  միջոց են:

How to Read Media in the Post-Truth Era, Բեռլին. Օր 2

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Բեռլինում երկրորդ, բայց կարծես թե առաջին օրը, սկսվեց բավականին շուտ․ ժամը 8-ին նախաճաշի էինք։ Քանի որ ճանապարհից շատ հոգնած էի, մյուս մասնակիցների պես չէի կարողանա ասել՝ դե, առաջին օրն է, իմ մահճակալում չէի, լավ չեմ քնել։ Քնել էի մեռածի պես, նույնիսկ սենյակի լույսն էի վառ թողել, առավոտն էլ իսկապես չգիտեի, թե ինչու են սենյակակիցներս ինձնից ներողություն խնդրում շատ աղմկելու համար։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Նախաճաշից հետո սկսեցինք մեր դասընթացի «նախաբանը», որն էր` ծանոթանալ միմյանց հետ, և իհարկե, քննարկել մեդիան, մեդիա գրագիտությունը։ Ներածական մասից հետո ծանոթացանք մեր այսօրվա հյուրի՝ Յուլյա Ալեքսեեվայի հետ, որը Deutsche Welle կազմակեպությունն էր ներկայացնում։ Այս կազմակերպությունը, ինչպես և ենթադրվում էր, իրականացնում է մեդիա ծրագրեր Եվրոպայում, Ասիայում, Աֆրիկայում։ Կայքում կարող եք գտնել նաև նորություններ և գերմաներեն սովորելու հեշտ դասընթացներ։ Շնորհիվ այս ծրագրերի՝ Կամբոջայում և Մոլդովայում դպրոցական առարկաների շարքում արդեն հայտնվել է մեդիա գրագիտությունը։ Այս նպատակին հասնելու համար կազմակերպությունը բավականին դժվար ճանապարհ է անցել՝ գործ ունենալով արդեն կրթության նախարարության հետ։ Գերմանիայում նույնպես կհանդիպեք մեդիա գրագիտությանը՝ որպես դպրոցական առարկայի, բայց շատ քիչ (ենթադրում եմ՝ ոչ պետական) դպրոցներում։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Օրը շարունակվեց քննարկելով մեդիա-պատկանելությունը։ Էս անունը ես մտածեցի, իրականում քննարկում էինք որևէ գաղափար կրող մեդիան։ Ֆատիման ներկայացնում էր իրավիճակը Բելգիայում։ Պարզվեց, գրեթե բոլոր երկրներում էլ կա այդ պրոբլեմը, երբ որևէ լրատվական պատկանում է որևէ քաղաքական կուսակցության, կամ ինչպես Բոսնիա և Հերցեգովինայում է, որևէ էթնիկ խմբի։ Իսկ ֆրանսիայում լրատվականները պատկանում են նույնիսկ անձանց, բնականաբար, շատ հարուստ անձանց (դե, դժվար թե հիշեք՝ երբ եք վերջին անգամ լրատվական գնել)։ Հետևաբար, պետք է ավելի ու ավելի շատ մտածել մեդիա գրագիտության և քննադատական մտածողության մասին, քանի որ կարդալով որևէ կուսակցության կամ գաղափարախոսություն կրող անձանց պատկանող մեդիան, չեք կարող վստահ լինել, որ հենց այդ պահին մանիպուլյացիայի չեք ենթարկվում, կամ չեք կարող վստահ լինել ձեր կարդացած ինֆորմացիայի հավաստիության մեջ։ Բոլոր երկրներից մասնակիցներն էլ պատմեցին իրենց երկրում մեդիայի պատկանելության, օբյեկտիվ կամ սուբյեկտիվ լինելու մասին։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Մեր օրակարգով ներքև շարժվելով՝ սկսեցինք քննարկումը այն թեմաների շուրջ, որոնց վրա պետք է աշխատենք։ Ունենք չորս թեմա՝ մեդիա պատկանելություն (դե, արդեն բացատրեցի ինչ նկատի ունեմ), սոցիալապես պատասխանատու մեդիա, մեդիա գրագիտություն և մեդիայի լեզուն։ Ես արդեն շուտվանից զգացել էի, որ վերջինը ինձ շատ է հետաքրքրում, գնացի այդ խումբ։ Հետո քննարկում անելիս Սիրանը մի լավ բան ասաց, հասկացա՝ ինչու էր էդպես հետաքրքիր։ Մեդիայի լեզուն, ասել է թե այն հնարքները, որոնց միջոցով կարող ենք այս կամ այն կերպ փոփոխել իրականում եղածը, հոգեբանական որոշ ազդեցություն ունենալ մարդու վրա, ամբողջովին նույն դեպքը ներկայացնել և լավ, և վատ ձևով, հիմնականում օգտագործում են մարքեթինգի մեջ՝ գովազդներում։ Դե, գովազդը ինքնին մեդիա է ու չէր կարող գոյություն ունենալ առանց դրա։ Որպես օրինակ կարող ենք դիտարկել հենց որևէ գովազդ։

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Հովնան Բաղդասարյանի

Դե, այս գաղափարը Սիրանինն էր, իմը չէր, զգացվում է՝ ով է ավարտել մարքեթինգի ֆակուլտետը, իսկ ով է դեռ երրորդ կուրսը ցեխից հանում։ Հենց Սիրանի ասածի վրա էլ միանգամից հիշեցի, որ վերջին հասարակայնության հետ կապերի դասին հենց դա էինք անում։ Հետևաբար՝ ես բավականին ոգևորված եմ իմ ընտրած թեմայով, ու հենց հիմա՝ նյութս վերջացնելուն պես, կիջնեմ առաջին հարկ, որպեսզի ինտերնետին միանամ ու հետազոտություն կատարեմ մեդիայի լեզվի մասին վաղվա մեր քննարկման ու խմբային աշխատանքի համար։

Մինչ վաղը։

Հեղափոխության դեմքերն ու դեպքերը

Նոյեմբերի 11-ին Եղեգնաձորի Մշակույթի տանը տեղի ունեցավ «Հանուն հավասար իրավունքների» կրթական կենտրոն ՀԿ-ի կողմից կազմակերպած «Հեղափոխության դեմքերն ու դեպքերը» և արվեստագետ Հռիփսիմե Հովհաննիսյանի «ՄԵՆՔ» խորագիրը կրող ցուցահանդեսը:

«Հանուն հավասար իրավունքների» կրթական կենտրոնի ներկայացուցիչ Անուշիկ Ռշտունին ասաց.

-Նախ ողջունում եմ բոլորիդ և շնորհակալություն եմ հայտնում ցուցահանդեսին ներկա գտնվելու համար: Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետ ընտրվելուց հետո՝ մայիս ամսին, մենք բաց հայտարարություն տվեցինք, և խնդրեցինք մեզ ուղարկել բոլոր այն նկարները, որոնք արվել են հեղափոխության օրերին: Իրականում խիստ չափանիշներ չունեինք, մենք ուզում էինք ստանալ Հայաստանի հպարտ քաղաքացիների աչքով արված լուսանկարներ: Դուք տեսնում եք լուսանկարների մի մասը, իրականում դրանք շատ շատ են, մենք կարողացանք տպել և ներկայացնել միայն այն լուսանկարները, որոնք ունեն բարձր որակ, այնուհետև վերցրեցինք մեր ցուցահանդեսը, և սկսեցինք շրջել Հայաստանի տարբեր մարզերով, որովհետև մարզերում ապրող շատ մարդիկ հնարավորություն չեն ունեցել հեղափոխության օրերին Երևանում լինելու:

Ցուցահանդեսը հասցրել է արդեն հյուրընկալվել՝ Գյումրիում, Իջևանում, Էջմիածնում,  Վեդիում, Մարտունիում։ Այս անգամ կանգառը Վայոց Ձորի մարզն է։ Մենք մեծ սիրով ներկայացնում ենք մեր ցուցահանդեսը Եղեգնաձորում: Ես շատ ուրախ եմ, որ Վայոց Ձորի մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը ներկա է այս ցուցահանդեսին: Ներկաները կարող են գտնել մարզպետին լուսանկարներում:
Եվ իզուր չէ, որ մեր ցուցահանդեսը կրում է «Հեղափոխության դեմքերն ու դեպքերը» խորագիրը: Մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը այդ հեղափոխության դեմքերից մեկն է եղել: Եվ ես մեծ սիրով խոսքը փոխանցում եմ նրան:
-Ես շնորհակալություն եմ հայտնում Ձեզ այս ցուցահանդեսը Եղեգնաձոր բերելու համար: Երբ առաջին անգամ ցուցահանդեսը եղավ Երևանում, հեղափոխությունը նոր էր իր արդյունքին հասել, և այն ժամանակ ցուցահանդեսն այն ազդեցությունը չունեցավ ինչ-որ հիմա: Ես չգիտեմ այսօրվա ցուցահանդեսի ներկաներից շատերը ունեցե՞լ են մասնակցություն հեղափոխությանը, եղե՞լ են հրապարակում թե ոչ, զգացե՞լ են այն հույզերն ու ապրումները, որոնք մենք ունեցել ենք այդ օրերին: Բայց հիմա նկարներին նայելով վերհիշում եմ այդ օրերը, և շնորհակալություն եմ հայտնում Ձեզ՝ Անուշիկ Ռշտունի, ցուցահանդեսը կազմակերպելու համար,- ասաց Վայոց Ձորի մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը:

Կարևորելով հեղափոխության արժեքների տարածումը և այդ օրերի համախմբվածության պայքարի մթնոլորտի ու գաղափարի վառ պահելու հրամայականը՝ ցուցահանդեսը մինչև տարեվերջ կներկայացվի նաև Հայաստանի այլ քաղաքներում։

arpineMikayelyan

Պատմեմ տատիկիս մասին

-Տա՛տ, կուզե՞ս քո մասին նյութ գրեմ,- ուրախ-ուրախ հարցրի տատիս:

-Հա՛, հա՛, գրի, որ տատիս մեր վրա շատ է խոսում, արդեն խելքը գցում է. դե, մեծ է արդեն՝ դրանից է, գրի՛,- ծաղրական տոնով արձագանքեց տատս:
Դե հա, տատիս արդեն 70 տարեկան է, բայց միևնույն է, հումորը մի գրամ անգամ չի պակասել: Չկա երևի տատիկիս պես երկրորդն էս աշխարհում, բոլոր առումներով: Բարձրահասակ, խաժ աչքերով, հպարտ ու ամուր կին է: Ասում եմ ամուր, որովհետև տարիքը չի խանգարում, որ նա անի մի շարք աշխատանքներ, իսկ հպարտ, որովհետև բավականին համառ է:
Երբ նայում եմ տատիս երիտասարդ ժամանակվա նկարը (թերևս այն մեկն է. տատիկս նկարվելը տանել չի կարողանում), հասկանում եմ, թե ինչքան հմայիչ ու գեղեցիկ կին է եղել (ու կա): Ամեն անգամ ասում եմ, թե ինչ սիրուն գույն ունեն իր աչքերը, և որքան կուզեի, որ իմն էլ էդպիսին լինեին (միայն եղբորս է նման բախտ վիճակվել): Ինչևէ, աչքերս շագանակագույն են, իսկ տատիկս այդքան էլ չի հիանում իր խաժ աչքերով:

-Ա՛րփ, հիմա տատիկիդ անունն ի՞նչ է,- համարյա միշտ հնչում է  նմանատիպ մի հարց:

-Դե, իր անունը Թեհմինե է, բայց իրեն Դույնո են ասում,- ինչպես միշտ պատասխանում եմ ես:
Միշտ էլ չեմ հասկացել, թե ինչ նմանություն կա այդ երկու անունների միջև. ավելի ճիշտ, ոչ մի նմանություն էլ չկա, հավանաբար մեկն էդպես է ասել, ու մնացել է:

Դույնո տատին, ինչպես մյուս տատիկները, սիրում է սերիալներ, հատկապես հնդկական:

-Արփինե ջան, էն Քուշիի կինոն չի՞ սկսել։

-Չգիտեմ, տատ, էդ ո՞րն է, բայց հիմա կփորձեմ հեռուստաալիքի ցանկի ժամերով իմանալ:

-Լավ, եթե հիմա չկա, էն լավ տղու կինոն դիր` նայենք:

Փորձում եմ հիշել, թե ով էր էդ լավ տղան, որպեսզի միացնեմ իր ֆիլմը:

-Տատ, դու շատ համով ես պատրաստում, բայց մեկ է, հորքուրի պատրաստած տոլման ուրիշ է:

-Հա՛, հա՛, դու էլ, քո հորքուրն էլ… Էդ հորքուրն իմ երեխան է, ինձնից է սովորել: Լավ, զանգեմ, ասեմ` ուրախանա,- ասում է ու միանգամից զանգում:

Տատին, ինչպես տատիների մեծամասնությունը, չի սիրում նորաձև դարձած սովորույթներ ու երևույթներ (որոնք հասու չեն եղել հնում):

-Էն ժամանակ մենք իրավունք չունեինք մեր հոր դիմաց նստեինք, հաց ուտեինք,- ինչ որ անուղղակի հպարտությամբ ասում է տատս ու հիշում հին օրերը, երբ իրենց հայրիկը ճիշտ իրենց հասակի ձմերուկներ էր տուն բերում:

-Տատ, բայց դա լավ չի: Ուրեմն չես կարող նաև լավ շփվել ծնողներիդ հետ: Կամ, որ 14 տարեկանից ամուսնացել են, էն էլ ծնողների ընտրությամբ, առանց ճանաչելու, բավարար կրթություն ստանալու,- ասում եմ ես, սովորականի պես դեմքս խոժոռելով, որովհետև այդ ավանդույթին դեմ եմ:

-Դե հիմա էդ էր, բայց նամուս կար, թասիբ կար: Բա չէ, հիմա, էս ջահելությանը թողնես` ամբողջ օրը հեռախոսները ականջներին ու առանց կարգին հագնվելու կչափչփեն փողոցները…

Դե բնական է, սա բոլորին չի վերաբերում (ինչպես միշտ, ժպտում եմ տատիս ու գլուխս կախում գրքիս վրա)։
Կամ օրինակ, եթե տատիս ճար ունենար, Woomen’s club-ը հաստատ փակել էր տալու. առաջին հերթին իրենց արած արտահայտությունների համար, որոնք սերտելով, երիտասարդությունը հաստատ լավ բան չի սովորում:
Տատիս ունի մի շնորհ. խոսքը գրպանում ծալված դրված է (ժողովրդական խոսքի պես): Դե ցանկալի կլիներ, որ այդ գենը ժառանգեի, բայց իմ կյանքն էլ էսպես է դասավորվել  (կատակում եմ, սա դժբախտություն չէ. հումորով մոտենալ):
Հա, մեկ-մեկ էլ մեր վրա խոսում է, բայց դե էդ էլ է պետք, չէ՞:
Ոչ մեկս էլ կատարյալ չենք ու մինչև մեր կյանքի վերջը կարող ենք ու պետք է նորը սովորենք:
Մի խոսքով, եթե տատիկ ունես, իմացիր, որ ժամանակդ չի մեռնում, դու էլ չես ծերանում:

Հ.գ.Էն լավ տղան պարզվեց Գոռ Եփրեմյանն էր:

How to Read Media in the Post-Truth Era, Բեռլին. Օր 1

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Իմ բոլոր օրերը տարբերվող են. դե, այնպես չէ, որ իմ կյանքը այդքան հետաքրքիր է, ուղղակի բոլորիս ամեն օրն էլ, վստահ եմ, երբեք նույնը չի լինում։ Բայց մեր «տարբերվող» օրերում մենք բոլորս էլ ունենում ենք օրեր, որոնք ավելի տարբերվող են։

Չգիտեմ՝ նոյեմբերի 12-ը շատերի համար ինչպես էր տարբերվում, որքա՞ն շատ մյուս օրերից, բայց Զվարթնոց օդանավակայանում հավաքված 5 երիտասարդների օրվա տարբերվողության մասին հաստատ կարող եմ պատմել։

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

«Մանանա» կենտրոնի հերթական համատեղ ծրագրի շրջանակներում մենք`  Մարիամը, Հովնանը, Սիրանն ու երկու Անիներս, սկսում էինք մեր ավելի տարբերվող օրերի շարքը։ Մեկնարկը՝ գիշերվա 3-ին, օդանավակայանից։ Հոնը հանգիստ էր, իհարկե, շատ ճանապարհորդած լինելուց բացի՝ նա նաև «խմբապետն» էր։ Սիրանը, շատ ճանապարհորդած լինելով, նորից հուզված էր, Մարիամը անընդհատ սերիալներ էր հիշում ինքնաթիռների հետ կապված, դե, ոչ այնքան դրական ու տրամադրող, ինչպես պետք է լիներ։ Իսկ Անիների  ճանապարհորդական առաջին փորձն էր։ Ու խառը զգացումներով, բայց նույն տարբերվող օրով թռանք Բեռլին, դեպի How to Read Media in Post-Truth Era ծրագիրը։

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Ու քայլում էինք, քայլում էինք, քայլում… Այնքան քայլեցինք, որ հանգիստ մի հեղափոխություն էլ կարող էինք անել։ Առիթից օգտվելով ուզում եմ ներողություն խնդրել երեխեքից ու իրենց նյարդերից, որ շատ, բավականին շատ հաճախ բողոքում էի, որ հոգնել եմ, ու որ չենք կարողանում գտնել «վայ-ֆայ»։ Մյուս կողմից էլ` Ավետիսյան Անիի համար իմ բողոքներից հաճելի փաստ բացահայտվեց։ Ասում է՝ ինձ թվում էր՝ ես կախվածություն ունեմ տեխնիկայից, մինչև հանդիպեցի Անիին։

Բայց թողնենք մի կողմ բոլոր բողոքներն ու չգտնված «վայ-ֆայները» ու վերադառնանք Բեռլինին։

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Անկեղծ, ես քաղաքը պատկերացնում էի հենց այնպես, ինչպես տեսա իրականում, պատկերացնում էի ունենալիք զգացումներս, երբ կտեսնեմ հին կառույցներն ու  արձանները։ Չգիտեմ՝ որ երկրների քաղաքներում են ավելի շատ հեծանիվներ, բայց Բեռլինն իմ տպավորություններում մնալու է որպես հեծանիվների քաղաք, երբ մենք զարմանում ենք հեծանիվով աշխատանքի գնացող երիտասարդներ տեսնելիս, այստեղ մեծահասակները հեծանիվներով թոշակ ստանալու են գնում։

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Գունավոր տները թեթև ժպտում էին, բարձրահարկ շենքերը վերևից աչքով անում, հեծանիվները շտապում էին, իսկ մենք՝ անընդհատ քայլում։

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Որքան էլ հոգնած էինք, բայց ավելի շատ փողոցներով անցնելու ցանկությունն ավելի մեծ էր։ Չգիտեմ՝ Հոնն ինչպես էր հիշում փողոցներն ու ճանապարհները, այն էլ այն դեպքում, երբ հիմնականում նույն ճանապարհով հետ չէինք գնում, բայց խճճվելը բավականին հեշտ էր, մանավանդ, երբ ուշադիր ու առանց ինչ-որ բան բաց թողնելու ցանկությամբ մեր շուրջն էինք նայում։

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Հասանք հյուրանոց ու հասկացանք, որ քնելու ցանկությունն արդեն մեզ պինդ գրկել է։ Բարձրացանք համարները՝ նորից իջնելու ու տեսնվելու հույսով, բայց քնեցինք արդեն առավոտյան հանդիպելու հույսով, իսկ առավոտյան հաստատ բոլորիս օրն էլ ավելի տարբերվող էր լինելու։

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Դասընթացը սկսվելու է վաղը:

dayana amirkhanyan

Մեդիագրագիտության շաբաթը Վանաձորում

Մեդիան ամենահետաքրքիր հարթակն է, որտեղ պետք է ցանկացած անձ կարողանա կառավարել գիտելիքները, օգտագործել այն և փորձել հաղթահարել միևնույն ժամանակ հեշտ թվացող, մեդիադաշտի խրթին «ճանապարհները»:

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավորությամբ աշխարհի տարբեր երկրներում ամեն տարի նշվում է Մեդիագրագիտության շաբաթ` կրթական տարբեր ծրագրերով ու միջոցառումներով։ Այս տարի Հայաստանն անմասն չմնաց։ ՀՀ Կրթության և գիտության նախարարությունը և Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնը նոյեմբերի 5-9-ը հայտարարել էին Մեդիագրագիտության շաբաթ Հայաստանի բոլոր դպրոցներում:

Վանաձորի պետական համալսարանին կից հենակետային վարժարանում նույնպես մեդիաշաբաթ էր:

Ամենագլխավորը՝ քննարկում-դասընթացն էր, որի դասընթացավարը տողերիս հեղինակն էր: Դասընթաց-քննարկման ժամանակ 10, 11 և 12-րդ դասարանի  աշակերտները, ովքեր հետաքրքրված են մեդիայով  կամ ապագայում իրենց աշխատանքն են ծավալելու մեդիա ոլորտում, ծանոթացան մեդիայի կենսագրությանը, որը ինչպես և մարդը, գալիս է անտիկ ժամանակներից։

Իմ կարծիքով, ամենամեծ հարցը, որ տրվում էր կենսագրության մեջ, դա հայերի պատմության հետ նույնականացվող հարցն էր. որտեղից է գալիս մեդիան և ուր է գնում։ Մեդիայի ճանապարհն անհասկանալիորեն գնում է այնտեղ, որտեղ մեզնից շատերը չեն էլ լինելու։ Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հետ համընթաց զարգանում և վերելք է ապրում նաև մեդիան։ Սակայն ինչպես ամենուր, մեդիայում ևս առավելությունների կողքին կան նաև թերություններ։

Մեդիագրագիտության շաբաթվա հիմնական նպատակը թերություններին ծանոթանալն էր, դրանք կանխելը և մի շարք կարևոր գործոններ, որոնք պետք են ցանկացածիս։ Դասընթացի ժամանակ փոքրիկ թեստերի միջոցով փորձում էինք ավելի ամրապնդել ստացած տեսական նյութը, և ինչու չէ, նաև դրանք ապագայում օգտագործել գործնականում։ Հարց ու պատասխանի շնորհիվ պարզ էր դառնում, թե նոր` 21-րդ դարի սերունդը, այդքան ծանոթ լինելով նոր տեխնոլոգիաներին, սոցցանցերին, և ընկղմված լինելով դրանց մեջ, որքանով է տիրապետում անվտանգության կանոններին, որքանով է տեղեկացված  լուրերի կամ կայքերի կեղծ կամ իրական լինելուն, ինչպես է տարբերում դրանք, և իհարկե ամենակարևորը, թե ինչպես են վերլուծում  լուրերը։ Դասընթացի ժամանակ վերլուծություններ արեցինք, քննարկեցինք մի քանի նյութեր։

Դասընթացի երկրորդ մասն ավելի հետաքրքրեց աշակերտներին, քանի որ այն վերաբերվում էր սոցիալական մեդիային։ Խոսեցինք դրա վտանգների մասին, և իհարկե, ինչպես զերծ մնալ դրանցից։ Կարևորն այն է, որ երիտասարդները կարողանան զերծ մնալ  պրովոկացիոն և մանիպուլյացիոն լուրերից, տարածեն միայն ճիշտ և գրագետ լուրեր և նյութեր։

Իրազեկված լինելը շատ կարևոր է, քանզի  այդպես մենք մեզ որոշ չափով պաշտպանված ենք զգում։ Կարևորը գիտելիքն է, որ ստացան աշակերտները, և իհարկե, իրազեկված լինելով, կփորձեն խուսափել կեղծ կայքերի, լուրերի և ինտերնետային վարակներից: