Իմ ամուսնանալը շատ պատահական էր. ո՛չ խոսալ, ո՛չ տեսնալ, ո՛չ գիդալ: Ինքը բանակից եկալ ա, քացալ Աշխաբադ սվերալ։ Դե, 25 տրեկանըմը եկալ էր, ես ալ 18 տրեկան։ Տասը նոր ավարտած Վանուշին քիվորը՝ Այսին նհետ, էս դուզերըմ հունձ ենք անըմ, տեավ ուրուգունը ճնապան նիհեր՝ մեր են բաղին կլխավը սենց քշանըմ ենք, բա ստհենց-ստհենց․ հոպարիս տղան եկալ, քեզ պիտի օզենք ասեմ․
-Աչի՛, հո՞ւմ պիտի օզես։
Վերջը հինչ-հունց, պան, դե, հսամ տոն սովորական ա, տու մի ասի թա՝ Ասյան քցըմա տա բեյնը, էդ ալ քինըմ ա Մեսրոպ ամուն ասըմ, վեր Ասյան տհենց մի աղջկա անըմա տվալ, Մեսրոպ ամին ալ ասըմ ա․
-Էս սըհաթին դասավորեմ, վեր քինաս տու տան տեսնաս։
Ես ալ տասըս նոր ավարտալ եմ, ատեստատս ստացալ, բայց ամառըն ըշխադըմ եմ։ Վեր թոշակի եմ քացալ, 12 տարեկանից ստաժ ունեմ։
Մի քշերավ, շատ շուտ ա, դե հունձի վախտ ա, ամռնան օր, եր կցա, հայաթնին սրբեցի, մազերս կապեցի, վեր հաց օտեմ, մի կուտուր ալ, հաց յոռնեմ, քինամ, մին ալ տեսնամ՝ մինը դիրվազան թակըմ ա։ Էդ տարին ալ մեզ մի էդ պոլին շորին գույնի մի էշ ունենք անըմն ալ՝ Մուխի։ Կամ են էս ու էն տանըմ՝ փեդի։ Դիրվազան թակըմ ա, լուս տառած Կոլյան ասըմ ա․ «Այ քուր, քշացի տես՝ հով ա դիրվազան թակըմ»։ Քըշանամ, տուռը պացալ եմ, տեսնամ՝ մի անծանոթ տղայ ա։ Տուռը հենց թողա պաց, ես դեհա -դեհա աստիճանավը պիրցրանամ, ասեմ՝ Կոլյա, մի անծանոթ տղայ ա, ասեմ՝ տուռը պաց եմ ըրալ, բայց հենա կամ ա։ Դե Յուրիկը եկավ, թա. «Բարև- բարև»։ Կոլյան ասավ. «Խեր իլի», թա բա՝ խեր ա։
-Մեսրոպ ամին կյում ա ծասկըմ, մի քանի էշ ա ճարալ, ծեր էշնել ա օզըմ, վեր քինանք քոլան փեդ պիրենք։
Վերջը, յոռնի տանի, տեղ տեսնա։ Դե, անց կենա մի քանի օր, առանց խոսալի, առանց մի ոչ մի պանի, հինչի-հունցի, դաշտան կամ, քընըմ ինք Սըտըղպիրան ճյուր պիրըմ։ Եկամ, տեսամ՝ 3-4 հոգի մեր տանը մարդ կա: Դե, տեսնըմ եմ, վեր դե Մեսոպին ճընաչըմ եմ․ տաս ա տվալ։ Լհա վեր մտնըմ եմ, Կոլյան ասըմ ա․
-Լավուր, ճյուրը պիրար, մի սառը ճյուր պիր՝ խմենք։
Տարա խմեցին, պրծան, տարա տիրեցի կռուշկան ընդեղ, հեդո ալ, թա. «Եկ ստեղ նստի, քեզ տալիս ենք ես անծանոթ տղին»։
Մի զվեզդա ժամացույցին պիրալ՝ սիվտակ, մի ճուխտ կպռոն, մի դուխի, մին կոսինկայ ա: Տու մի ասի, թա էս Յուրիկը ասա. «Մի նոռմալ նվեր չկա, դուխավ-պանավ, հինչ կիլի», էս Պայծառն ալ ասալ ա․
-Յուրիկ, մի կոսինկա ունեմ, պիրեմ տամ՝ տար, բայց վեր փսակվի կյա, ունք եմ ունելու։
Դե նշանը երկլավ։
-Տենց շուտ համաձայնվեցի՞ր,- ընդհատեցի ես
-Դե Կոլյան ասալ էր՝ էլ հո՞վ էր երկուտաըմ։
Անցկցավ մի ութ օր, տեսնամ էն Մոսկվայի տալս դիրվազան լացիլիլավ թակըմ ա։ Քշանամ, քինամ․
-Ի՞նչ ա իլալ, Հազո, հի՞նչ ա պտահալ, վեր լաց ես իլըմ։ Նանան հիվանդ ա՞։
Ու պատըմըմ ա, վեր Պայծառը, կոսինկան վեր տվալ ա, օզըմ ա։
-Աչի, տա մհար ես լաց իլը՞մ:
-Դե նանան ասալ ա, փիս պան ա, էլի։
Ասցի՝ եկ: Կռնան փռնամ, տարամ: Հացատանն ինք հլա ապրըմ, մեր էն տները շինալ ինք։ Դե, մի չամադան ունիմ արդեն: Չամադանը ձիքամ, էդ հանամ, կոսինկան մի ճուխտ ալ կապրոն տիրամ ուրան մհար, մի դուխի ալ նհետը։ Վերջը էդ խոխին դուխ տամ, էդ այնոյինը շինեմ, տինեմ նըհետը: Վերջը էդ խոխին հղու տինեմ՝ տանի, տա Պայծառին։
Դե, հրսնքավս լուս տառած Վարդի դադաս նհետս եկավ, տանըմ են, վեր քթեթ ձևեն։ Քընացինք, տեսանք էն դիրվիզի տակի 4։4 տոննա՝ Բրթելանց ակուշկի տակին։ Տասըմին շունչ են, ես ալ պիտի քինամ՝ 12։ Մի մեծ փեդի սեղան ա, երկու փեդի կառավադա, վերջը, պան չկա։ Յեդավ էլ, վեր աչքս ընգեց ոչ վեր ճիճիքավա ծածկած տեղաշորը, էդ ալ վեր տենց տեսնամ, փախնեմ է մին բաշ։ Փախնեմ քինամ Չապո ամունց տռանը, էդ հորքուրս հունց կլոխ ընգի, յենաս կա մինչև ընտեղ, նորից ետ տա, տանի։ Տանի, ու թհենց կյանքս խորտակվի․․․
Երկու աղջիկ ա ծնվալ, ամբողջ կյանքս խավար եմ ըրալ, էդ երկու ըղջկորցս մհար։ Վեր փեսեքս խոսալի տեղ չունենան։
Ասում է Լաուր տատը, և աչքերից փոքրիկ արցունքի կաթիլներ են հոսում։ Մեկ տարի չկա, ինչ լույս է դառել Յուրիկ պապը։ Լաուր տատը Յուրիկին թաղեց պատվով, իրեն հարիր ճոխությամբ և կատակներով։ Դեռ Յուրիկ պապը իր վերջին շնչում, էլի իրենց ազգին բնորոշ հումորներ էր անում։ Հիշում եմ, մի քանի անգամ Յուրիկ պապը ասել է.
-Վեր իմ կընիկս Լաուրը չիլեր, մեկ ես վաղուց մեռած ի։ Չի թողել, վեր մի կիլո պան յեր ունեմ:
Ճապոնացի քանդակագործ Կումիկո Սուզուկին քանդակել է Արա Գեղեցիկին: Քանդակելիս ոգեշնչվել է Ապարանից երևացող Արա լեռան տեսարանից:
Ապարանով անցնելիս կարող եք կանգ առնել քանդակների պուրակի մոտ և վայելել նրանցից եկող դրական լիցքերը և էներգետիկան ու շարունակել ճանապարհը:
