Կանգառը մարդաշատ չէ. երբեք էլ չի եղել, հատկապես՝ օրվա այս ժամին, երբ փողոցներում թափառում է միայն մարդագող հոգնությունը: Ներսումս քաղաքիս մեծ ու փոքր մեքենաների աղմուկին զուգահեռ դղրդում է նաև միտքս, որ անսովոր անհանգիստ է այսօր՝ չեղած ներկայություններից:

Արդեն ժամը 12-ն է: Մարդիկ ո՛չ իրենց պատշգամբներից են դուրս գալիս, ո՛չ իրենց բակերից, ոչ էլ՝ իրենք իրենցից. կողպված են իրենք իրենց մեջ: Միայն զուգահեռ փողոցով անցնում են մի քանի հոգի, ինչպես կյանքը մարդկային՝ ակնթարթի պես: Ես ու մոտակա ռեստորանի խոհարարը, որ երևում է մեծ պատուհանից այն կողմ, հետևում ենք մարդկանց այս համր ընթացքին:

Գրադարանի աշխատակցուհին այսօր ասաց, որ գրքի հանձնման ժամկետն անցել է, ասում է՝ միշտ ուշացնում եմ: Ես գլխով համաձայնության նշան եմ անում, կարմրավուն կազմով գիրքը դնում սեղանին ու քայլերս ուղղում դեպի դուռը: Կյանքում միշտ էլ ուշացումներն են խանգարում. քո դեպքում էլ նույնն էր:

Հիմա իմ հասցեն փոխվել է: Մենք թվացյալ «մոտիկություն ենք անում»: Ուղղակի տեղը, ուր հիմա դու ես, ու տունը, որտեղ ապրում եմ այժմ, մոտ են իրար. երևի…

Կապույտ տիրույթը լուռ անտեղյակությամբ հիշեցնում է ծննդյանդ մասին, պատկերացնո՞ւմ ես:

Ես դեռ հիշում եմ քո դալուկ դեմքը, որը ժամանակից շուտ ծերացավ՝ էդպես էլ ջահելություն չտեսած: Հագինս ընդամենը սև շոր էր, երբ հրաժեշը տվի քեզ: Կարծեցիր՝ ճոխությո՞ւն էր լինելդ այս նյութեղեն աշխարհում, որի ծագումն ու ծնունդը մինչև հիմա էլ վեճեր է ծնում:

Դու մեզ ապահովել ես քո չեղած ներկայությամբ, որից անվերջ տխրություն է ծորում, բայց դու չես մոռացվում, ինչպես հույսերս, որ կապել եմ այս քաղաքի հետ: Հիշողությանը պետք է հեռու պահել սարդոստայններից. նա մաքրություն է սիրում, նրան փնթի մարդիկ պետք չեն:

Գիտե՞ս՝ մարդիկ իրար միջև պատեր են շարում, երբ ամենաքիչը դրանց կարիքն ունեն…

Ամիրյան փողոցում հերթական առավոտն է. ավտոբուսը մոտենում է: Նստարանը դատարկ է այլևս. ես գալիս եմ:

Ձմռանն իմ գյուղը սառում է, մրսում: Փողոցները դատարկվում են, ձայները լռում: Եթե բախտդ բերի, ու ձմեռը տաք լինի, փողոցում կանգնած կարող ես լսել թռչունների ծլվլոցը, կամ երբեմն տեսնել վազվզող թափառական շների: Հակառակ դեպքում դու պիտի կամ լռության ընկերը դառնաս, կամ՝ թշնամին: Բայց, այնուամենայնիվ, երբեմն դու կլսես դռան ճռռոցը, որովհետև մարդիկ դուրս են գալիս վառելափայտ վերցնելու և ներս են մտնում: Ձմռանն այստեղ քիչ բան է պետք երջանիկ լինելու համար: Հարկավոր է միայն տեսնել ծխնելույզից ելնող ծուխը և հասկանալ, որ մարդիկ դեռ մնացել են:

Ձմռանն իմ գյուղը սառում է, մրսում: Այն նաև ամբողջանում է ձմռանը: Ձմռանը մարդիկ չեն լքում Ագարակը, այլ գալիս են նրան ջերմացնելու: Գալիս են հիշողությունների հետևից, երբեմն խենթի նման մտնում մարդկանց տներ, փորձում լրացնել կիսատ թողած զրույցները, փորձում լրացնել այն դատարկությունը, որ առաջացել է դրսում: Մինչդեռ այստեղ առանց նրանց է դատարկություն առաջացել: Կիսատ է մնացել ամեն գործ. անմշակ է մնացել այգին, ծառին է մնացել միրգը, դաշտում է մնացել խոտը: Իսկ տերը… Տերը մնացել է դրսում։

Երբեմն, երբ ինչ-որ միջոցառում է լինում գյուղում, ու նկար եմ հրապարակում սոցցանցերում, մեկնաբանություններում դրսում ապրող ագարակցիները փորձում են հիշել, թե ովքեր են նկարի միջի մարդիկ, որ մի ժամանակ իրենց հարևաններն ու ընկերներն էին: Դեմքի կնճիռներում փորձում են գտնել այն պահերը, որոնք ապրել են միասին փողոցի ամեն անկյունում:

Գյուղս հիշում է, նա ամենալավն է հիշում, թե ինչպես էին նրանք առաջ ֆուտբոլ խաղում, «թռցնում» հարևան այգու ցոգոլները, լողում գետում: Գյուղս հիշում է, թե ինչպես էին նրանք «հալամուլա» և «յոթ քար» խաղում, ինչպես էին ձմռանը սահում բլուրներից ու ինչպես էին գարնանը իրար օգնելով դնում տան հիմնաքարերն ու փորում այգին: Գյուղս հիշում է: Գյուղս դրանով է ապրում: Գյուղս դրանով է գյուղ: Ագարակցին դրանով է ագարակցի:

Բայց և այնպես, իմ գյուղն օր օրի ծաղկում է, ավելի գեղեցիկ ու բարեկարգ է դառնում: Դառնում է ավելի գրավիչ, որովհետև անգամ դրսում գտնվելով՝ ագարակցին պարտքի և պատասխանատվության զգացում ունի իր գյուղի նկատմամբ: Իսկ գյուղս ամեն երեկո ննջում է՝ հավատալով, որ վաղն ավելի լավ է լինելու:

Բարև բոլորին: Չզարմանաք, բայց այս անգամ շեղվելու եմ իմ գրելաոճից, ու նյութս էլ տարբերվելու է իմ մշտականներից: Այս անգամ ուզում եմ ուղղակի խոսել ինստագրամյան կյանքից ու աղջիկներից: Անկեղծ ասած՝ երկար տատանվում էի տվյալ թեմայով խոսել-չխոսելու վերաբերյալ, մտածում էի, որ ճիշտ չի ընկալվի գրածս, բայց եթե ես մի բանից շատ եմ մտահոգված կամ դա ինձ դուր չի գալիս, պիտի անպայման արտահայտվեմ: Ամեն դեպքում կխոսեմ՝ փորձելով ասելիքս ներկայացնել առանց վիրավորական կամ անքաղաքավարի երանգների:

Բնական է, որ համացանցը մեր օրվա անբաժանելի մասն է, ու բոլորս էլ օրվա մեջ ժամանակ անցկացնում ենք այս կամ այն կայքում: Ես, օրինակ, սոցիալական կյաքերից երևի թե ամենաշատը ժամանակս անցկացնում եմ հենց ինստագրամում ու ասեմ, որ բավականին շատ բացահայտումներ եմ անում:

Օրվա մեջ, երբ թերթում եմ էջս, ես ուղղակի հիանում եմ. ինստագրամը լցված է լիքը սիրուն աղջիկներով, որոնք չափից դուրս տաղանդավոր են: Ու ես զարմանում եմ. «Մարդ ո՞նց կարա սենց տաղանդավոր լինի»:

Ուրեմն, ամենից շատ ինձ զարմացնում է, թե ոնց են կարողանում աղջիկները պարել: Դուք գիտեք, թե հե՞շտ բան է միացնել երաժշտությունն ու սկսել պարել: Մինչ այդ մեկ ժամ պատրաստվել, շպարվել, մի քանի անգամ նույնը պարել, միացնել հեռախոսն ու նկարել, հետո ընտրել ամենահաջողվածն ու մեծ հիացմունքով գցել ինստագրամ նմանատիպ մի գրառումով՝ #no #makeup #talented #by #nature ու գրեթե մեկ ժամվա մեջ ունենալ մոտ հազար դիտում: «Դե, փաստորեն մարդու աղջիկը ընտիր էլ պարում ա, տաղանավոր ա»: Ու էսպես ինքը հասկանում է, որ ուրիշ է՝ իմ ուրիշը, քո ուրիշը, ու որոշում է դառնալ ինստագրամյան աստղ: Իսկապես, ամեն մարդու բան չէ երաժշտություն զգալն ու դրա ներքո համաչափ շարժումներ անելը, բա:

Պարելը մի կողմ, լավ, բա երգե՞լը: Նայում եմ մի աղջկա վիդեո ու չեմ կարողանում չհիանալ. աղջիկը այնպիսի երաժշտական լսողություն ունի ու այնպես է երգում, որ մտածում եմ՝ Պուգաչովային կամ Հյուսթոնին տալու է, անցնի: Ռեկորդային դիտումներ ունի արդեն, շատ հետևորդներ, հա, ու մեկ էլ այնպիսի ընկերուհիներ, ովքեր տաղանդը գնահատելու մեծ գիտակներ են ու երգի վիդեոյի ներքևում թողնում են ամենաիրական ու անկեղծ մեկնաբանությունները, ասենք, օրինակ՝ «Կյանքս, դե տաղանդավոր ես, էլի», կամ «Վախ, մեռնեմ էդ ձենիդ», կամ ասենք՝ «Չկա քեզ նման երգող, իմ աղջիկ»:

Մի ուրիշ բան էլ է զարմացնում ինձ. այ մարդ, ո՞նց են գեր աղջիկները այդքան նիհար դուրս գալիս նկարներում: Ես էլ եմ ուզել նկարներում ավելի նիհար երևալ, բայց այդպես էլ գաղտնիքը չեմ կարողացել բացահայտել: Շատ եմ ուսումնասիրել նրանց նկարվելու դիրքն ու ձևը, ու մտածում էի, թե գաղտնիքը ձիգ կանգնելու ու որովայնը հետ տանելու մեջ է, բայց արի ու տես, որ ոչ: Հազար ու մի գաղտնիք, որ միայն իրենք գիտեն: Ում նկարները նայում եմ, ոնց որ Victoria’s Secret-ի հատընտիր մոդելներից լինեն: Գեղեցիկ լինելու մեջ վատ, առավել ևս քննադատելի բան չկա, պարզապես երբ մարդուն տեսնում ես իրականում ու հետո նայում ես սոցկայքերում իր նկարները, գրեթե անճանաչելի է ու անգամ՝ ուրիշ:

Մի քիչ էլ չեմ հասկանում այն աղջիկներին, որ մեկ արխիվ են անում բոլոր նկարները, մեկ հետ բերում, մեկ ջնջում, մեկ որոշում, որ վերջ, ոչ մի ինստագրամ, ոչ մի նկար, մենակ գիրք կարդալ ու դաս անել, ու մի վայրկյան հետո մտափոխվում են: Ու ես նրանց թվին եմ պատկանում, անկեղծ ասած:

Չեմ կարող չասել, իհարկե, որ կան իսկապես շատ հետաքրքիր ու զարգացած մարդիկ, որոնց ճանաչել են հենց սոցկայքերի միջոցով, ու որոնք գնահատվել են անկեղծորեն: Ու խոսքս իրենց մասին չէր:

Հուսամ՝ ասելիքս ճիշտ ընկալվեց, ու ինձ հետ համամիտ են շատերը: Թե քանի նկար կունենա օգտատերը, քանի կողմից տավանդավոր կլինի, իհարկե, միայն իր գործն է, բայց կարծում եմ, որ ամենուր մարդը պետք է իսկական լինի, հնարավորինս այնպիսին, ինչպիսին որ կա իրականում: Ու հեչ պարտադիր չէ, որ բոլորը փորձեն հրաշալի երգել կամ պարել: Ավելի կարևոր է՝ ամենքս էլ մեր տաղանդավոր լինելը փորձենք մարդկային որակներում գտնել, ու հավատացեք, որ ավելի երջանիկ կապրենք:

Որպես վերջաբան, իմ տաղանդների մասին էլ խոսեմ, ամեն դեպքում իմացեք, էլի: Օրինակ, ես նույնպես շատ ընտիր եմ երգում, բայց, փառք Աստծո, այդ մասին գիտեն միայն ընտանիքս ու մեր ներքևի հարկում ապրող հարևանները: Բացի այդ, այնքան բարձր եմ ծիծաղում, որ հեռվից եկողն արդեն գիտի, որ դա ես եմ: Ու այնքան ընտիր եմ պատրաստում, որ մեր հավերը միշտ գոհ են մնում եփածիցս #talented #girl #shushan #great #singer #cook #person:

Բարև: Էլի ես եմ ու էլի գրում եմ: Գրում եմ վերջին գրելուցս ուղիղ մեկ ամսից էլ ավելի անց: Հիշում եմ, որովհետև վերջին գրածս կոնկրետ օրվա էր նվիրված՝ դեկտեմբերի 18-ին՝ միգրանտների միջազգային օրվան: Չնայած ես նման՝ կյանքիս հետ էական առնչություն չունեցող թվերը, միշտ էլ հիշում եմ՝ ի տարբերություն վաղ ավատական Հայաստանի դատավարության ու դատարանակազմության կարգին: Այսքան ժամանակ չէի գրում, որովհետև քննություններս «գրավել էին» կյանքիս բոլոր տարածքներն ու անկյունները` նույնիսկ առանց հարցնելու, թե արդյոք իրենց սպասո՞ւմ էին էնտեղ, կամ տեղ կա՞ր իրենց համար, ճիշտ և ճիշտ անկոչ հյուրի նման: Դե՜, չէ, սուտ կլինի, որ ասեմ, թե այնքան զբաղված էի, որ նույնիսկ 30 րոպե չունեի գրելու համար (չէ՞ որ եթե մի բան շատ ես ուզում, դրա համար անպայման ժամանակ գտնում ես), բայց եթե այդ րոպեների ընթացքում գրեի, ապա կեսից հաստատ շեղվելու էի ու խոսեի մարդու սուբյեկտիվ իրավունքից հրաժարվելու, վեճերի լուծման արտադատարանական մեխանիզմների կամ, ասենք, Կիլիկյան Հայաստանի սեփականատիրական հարաբերությունների մասին, ինչը, միանշանակ, կձանձրացներ քեզ: Բայց անկեղծ լինելով պիտի ասեմ, որ գրելն իմ այս տանջալից, նախաքննական-կիսատոնական օրերին ինձ ամենից շատն էր պակասում: Հիմա կմտածես՝ է՜, պակասում էր, գրեիր, ազատ ժամանակ էլ ունեիր, բայց գրելու համար ոչ միայն ազատ ձեռքեր են պետք, այլև ազատ միտք: Իսկ իմ ազատ միտքը միանգամից հօդս ցնդեց այն պահին, երբ կարդացի առաջին հարցաշարիս առաջին հարցը: Ի դեպ, հենց դա հանգեցրեց այն բանին, որ ես համենայնդեպս գիտակից կյանքումս առաջին անգամ Ամանորից առաջ չվերլուծեցի անցած տարին: Չսկսեցի մտածել, թե ինչ տվեց այն ինձ, ինչ տարավ, ու կարողացա՞ արդյոք հասնել այն նպատակներին կամ ցանկություններին, որոնք ինքս ինձ համար մտովի նշաձող էի դարձրել անցած Ամանորին՝ հերթական անցնող տարին վերլուծելիս: Ու երևի հենց սա էր այս բոլոր օրերի ամենախորհրդանշականը: «Որևէ բան մտովի քննարկելու համար չունենալ ժամանակ: Էնպես, ինչպես գրելու համար:» Եթե մի քանի տարի առաջ ինձ նման նախադասություն ասեին, կծիծաղեի կամ, առնվազն, դեմքի ոչինչ չասող արտահայտությամբ կփորձեի հասկանալ՝ ասվածը կատա՞կ էր, թե՞ լուրջ: Բայց իմ ապրած այս շատ կարճլիկ ժամանակահատվածում մի բան գոնե հասկացել եմ հստակ՝ տարիքի հետ ամենաաբսուրդ թվացող միտքը նույնիսկ դառնում է իրականություն ու կատարվում հենց աչքիդ առաջ: Իսկ իմ «տանջալից» երկու շաբաթի ավարտից հետո էլ արդեն ինձ համար պարզել եմ երկրորդ աքսիոմատիկ ճշմարտությունը, որ եթե նախադասության մեջ կա «այսինքն» բառը, դա դեռ չի նշանակում, որ նախադասության 1-ին հատվածում արծարծված միտքը պարզաբանվում է 2-րդում՝ ավելի խճճվելու փոխարեն: Ու հա՜, մեկ էլ, որ պիտի ավելի լավ սովորեմ մյուս կիսամյակից (դե՜, ինչպես և ամեն տարի):