նարեկ բաբայան

Սեզոնային ֆանատիզմ

Ինձ ճանաչողները գիտեն, որ ունեմ ինչ-որ բանով տարվելու սովորույթ։ Հիմնականում նրանցից ոչ ոք էլ չի սիրում իմ այդ սովորույթը, որովհետև եթե ինձ ինչ-որ բան դուր եկավ․․․ առ ու փախի։ Յուրաքանչյուր զրուցակցի վերջիվերջո այնքան եմ զզվացնելու այդ ինչ-որ բանով, որ էլ չուզենա հետս խոսի։

Այս ամենը սկսեց այն ժամանակ, երբ ես 4 տարեկան էի։ Առաջին, այսպես ասած, կուռքս եղավ Սարդ-մարդը։ Այդ ժամանակ Սարդ-մարդու առաջին ֆիլմը նոր էր դուրս եկել, բայց ես, ինչքան էլ սիրեի նրան, չկարողացա նայել։ Պարզապես վախենում էի Սարդ-մարդու թշնամուց։ Ամբողջ ֆիլմից նայել եմ մի քանի րոպե, որտեղ ամեն ինչ հանգիստ է։

Բացի Սարդ-մարդուց սիրել եմ նաև Նինձյա-կրիաներին, Ջեկի Չանին (հատկապես մուլտսերիալը), Marvel ու DC ընկերությունների բոլոր հերոսներին և այլն։ Այսպես կարող եմ անվերջ թվարկել։
Այս ամենից ամենաշատը «վարակվել  եմ» Սարդ-մարդով, ում մասին արդեն ասեցի և Հարրի Փոթթերով։ Ի դեպ՝ Հարրի Փոթթերով մինչ այժմ էլ վարակված եմ։ Ախր ինչպե՞ս կարելի է չսիրել այդ հրաշքը (այսպես ես արտահայտվում եմ այն ամենի մասին, ինչ սիրում եմ)։ Հարրի Փոթթերի աշխարհն ուղղակի անթերի է։ Հիանալի սյուժե, լավ կերպարներ։ Ամեն ինչ իրար է խառնված։ Սա այն եզակի  «շեդեվրներից» է, որի իմաստը ես հասկանում եմ, բայց դժվարանում եմ բացատրել ուրիշներին։ Անկեղծ ասած՝ մի քիչ թերագնահատում էի աղջիկներին։ Երբ իմացա, որ Հարրի Փոթթերի հեղինակը կին է, ուղղակի ապշեցի։

Վերջին մի քանի տարում, երբ պատանի հրաշագործի մասին բոլոր ֆիլմերն արդեն նկարահանված էին, նկարահանման ստուդիան դարձրեցին թանգարան։ Այն իհարկե գտնվում է Հարրի Փոթթերի հայրենիք՝ Լոնդոնում։ Ես գիտեմ, որ մինչ գնամ այնտեղ, արդեն ուրիշ բան կսիրեմ, բայց միևնույն է, ես սպասելում եմ այդ՝ իմ կյանքի ամենալավ օրվան։

Պապիկիս ճագարները

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

Սիրում եմ, երբ պապիկս մեր տուն է գալիս: Նա ապրում է Սարավանում, ինչի պատճառով ես նրան շատ քիչ եմ տեսնում: Նա սիրում է կենդանիներ, դրա համար էլ մի փոքրիկ «ֆերմա» ունի, որտեղ կան կովեր, հավեր, խոզեր, ճագարներ և էլի ուրիշ կենդանիներ: Առաջ նա անտառապահ էր և ավելի քիչ կենդանիներ ուներ, բայց երբ թոշակի անցավ, սկսեց ստեղծել իր ֆերման: Մի հերթական անգամ նա մեր տանն էր, և ճաշի սեղանի շուրջ տարբեր հետաքրքիր զրույցներ էին պտտվում կենդանիների մասին:

-Աղջիկս, մյուս գալուց քեզ ճագար կբերեմ, եթե իհարկե լավ կպահես,- ինձ նայելով և աչքով անելով ասաց պապիկս:

-Ուխխխ, ինչ լավ ա, գոնե կզբաղվեմ,- ժպիտս և ուրախությունս չթաքցնելով պատասխանեցի ես:

-Ես էլ քո տարիքին ճագար էի պահում, վանդակներն էլ, այ, էն պատի տակ էինք դրել,- ասաց հայրս ու ցույց տվեց տան դիմացի պատը:

-Էդ էր պակաս,  մի ճագար, դու էդքան ժամանակ չունես,  որ ճագար պահես: Դու էդ խեղճերին սովից կսպանես,- հակադրվեց մայրս ու վերջ տվեց իմ խրախճանքին, մյուս պապիկս էլ աջակցեց նրան:

-Պապի, բա որ ճագարները մեծանում են, ի՞նչ ես անում,- հետաքրքրվեց քույրս:

-Բաց եմ թողնում անտառ, կենդանի են էլի, թող գնան ապրեն, պահում եմ` ի՞նչ անեմ:

-Այ պապ, սաղ տարին հանդերում էդ արևին, էդ շոգին խոտը քաղես, տուկես, բերես թափես, տաս` ճագարն ուտի, որ բա՞ց թողնես,- զարմացած ու, երևի մի քիչ բարկացած, ասաց մայրս:

-Արմինե ջան, խոտը թողնեմ, որ ո՞վ տանի, պետք ա բերեմ: Դե բերեցի էլ, պետք ա տամ կենդանիներին: Ճագար են էլի, եսիմ ինչքան չկերան:

-Գոնե տար միսը հանձնի, կամ դու եփի կեր, բա տենց ո՞նց կլինի:

-Չէ, յաաա, Արմինե ջան, որ տենաս, չէ՞, էնքան սիրուն են, ձեռդ չի էթա մատով կպնես:

Ու հենց այդ ժամանակ ես հասկացա, որ պապիկս ուրիշների նման կենդանիները ուտելու համար չի պահում-մեծացնում: Դա ուղղակի նրան իրոք դուր է գալիս: Չնայած նրան, որ ճագարներ ես այդպես էլ չունեցա, ավելի ուրախ եմ, քանի որ պապիկի մոտ նրանք իրենց հաստատ ավելի լավ կզգան: Իսկ գնալուց նա ձեռքը տանում է գրպանն ու ինչքան մետաղադրամ գրպանում եղավ՝ ինձ է տալիս: Իսկ նրա գրպանում միշտ մետաղադրամներ շատ են լինում: Ինձ թվում է, նա հատուկ մանրում է փողը մեր տուն գալուց առաջ: Բնականաբար, այդ գումարից քույրիկներիս էլ եմ տալիս, բայց միշտ ես ավելի շատ եմ շահում, քան նրանք:

aspram parsadanyan

Բարև, ես Ասպրամն եմ

Ես Ասպրամն եմ, 16 տարեկան: Ծննդավայրս Բերդավանն է՝ քարոտ Հայաստանի մի գողտրիկ անկյուն: Այն շրջապատված է բլուրներով ու սարերով: Դրանցից մեկի՝ Գոնչուտ սարի փեշերին է ծվարած մեր բերդը: Գյուղս իմ ամենաթանկ հարստություններից մեկն է: Այն այդքան էլ փոքր չէ: Այստեղ կան հարյուրավոր տներ: Այդ տներից մեկում էլ ապրում եմ ես: 

Մեր ընտանիքը բաղկացած է հինգ հոգուց: Տան իմաստունը տատիկս է, ով վաղուց արդեն թոշակառու է: Հազվադեպ հանդիպող անունս հենց ինքը՝ տատս է կնքել: Շատերը զարմանում են, երբ իմանում են այն, շատերը՝ հավանում, շատերը՝ աղավաղում: Անվանս բացատրությունը իրոք զվարճալի է: Ասպրամ նշանակում է ռեհան, իսկ բառացի՝ ասպ-ձի և րահմ-սիրել: Հա՜, մոռացա նշել, որ այն պարսկական անուն է: Ինձ միայն հուսադրում է այն փաստը, որ Ասպրամը իշխանուհի էր, որի մասին կարող ենք կարդալ «Գևորգ Մարզպետունի» վեպում: Պապիկս մահացել է ինը տարի առաջ, բայց նրա հետ կապված շատ հիշողություններ ունեմ:

Մեր տան ղեկավարը հայրս է, ով աշխատում է զորամասում՝ որպես զինվորական խոհարար (հայրս, իրոք, շնորհալի ձեռքեր ունի): Տան թագուհին մայրս է: Նա մասնագիտությամբ դաշնակահարուհի է, սակայն աշխատում է որպես հացթուխ: Իրար հակասող մասագիտություններ են, բայց մայրս կարողանում է գլուխ հանել:

Մեր տունը նման է զորամասի, որտեղ զինվորները ես ու եղբայրս ենք, իսկ գնդապետը հայրս է: Մենք լսում ենք մեր հրամանատարների հրամանները: Ես ու եղբայրս աշակերտներ ենք: Երբ մենք սկսում ենք վիճել, մայրս սպառնում է, որ կզեկուցի գնդապետին:

Այս տարի ես կավարտեմ դպրոցը: Վաղուց արդեն որոշել եմ լրագրող դառնալ: Շատերն ասում են, որ դժվար ընտրություն եմ արել, իսկ ես կարծում եմ, որ այս կյանքում ոչինչ հեշտ չի տրվում: Մեր գյուղում կա մշակույթի տուն (այդպես ենք անվանում), որտեղ «աշխատում եմ» արդեն չորս տարի: Երևի բեմում հաճախ հայտնվելը դարձավ լրագրությունը սիրելուս պատճառը: Ունեմ երաժշտական յոթնամյա կրթություն: Ավարտել եմ դաշնամուրի բաժինը: Վարում եմ ակտիվ հասարակական կյանք: Մի շարք կազմակերպությունների անդամ եմ, կամավոր՝ Կարմիր խաչի անդամ: Հետաքրքրասեր եմ, սիրում եմ սովորել անհրաժեշտը: Ինձ հետաքրքրում է նաև պոեզիան: Սիրում եմ ասմունքել: Մասնակցել եմ ասմունքի փառատոնների և այս տարի մարզային փուլում, առաջին հորիզոնականը զբաղեցնելով, հասել եմ մինչև հանրապետական փուլ: Չեմ ընկճվում, երբ չեմ հաղթում, այլ ձգտում եմ ուղղել սխալներս: Արդեն երեք տարի է ղեկավարում եմ մեր դպրոցի աշակերտական խորհուրդը (անկեղծ ասած, սիրում եմ առաջնորդել):

Հուսով եմ, որ նպատակասլացությունս կօգնի հասնել երազանքներիս:

արթուր համբարձումյան

Հայրիկս ռազմական բժիշկ է

Հարցազրույց հայրիկիս՝ Ալբերտ Համբարձումյանի հետ

-Հայրիկ, ինչպե՞ս որոշեցիր, որ դառնալու ես բժիշկ:
-Քանի որ իմ ընտանիքում համարյա բոլորը բժիշկ են, այդ պատճառով ես էլ որոշեցի դառնալ բժիշկ: Բժշկական համալսարանը ավարտելուց հետո ընդունվեցի կլինիկական օրդինատուրա և այն ավարտելուց հետո ծառայեցի ՀՀ Զինված ուժերում որպես բժիշկ:

-Զորամասում բժիշկ մասնագետ լինելուց հետո որտե՞ղ շարունակեցիր քո ծառայությունը:
-Այնուհետև տեղափոխվեցի ռազմաբժշկական վարչություն, որպես բժիշկ-սպա, այնուհետև` ավագ սպա:
-Ի՞նչ գործունեությամբ է զբաղվում ռազմաբժշկական վարչությունը:
-Ռազմաբժշկական վարչությունը կազմակերպում և կառավարում է ամբողջ ԶՈՒ-ի բժշկական ծառայությունը թե զորամասային օղակում, և թե հոսպիտալային օղակում:
-Զինվորական բժիշկնե՞րն էլ են ստանում զինվորական կոչումներ:
-Այո, ես օրինակ բժշկական ծառայության մայորի կոչում ունեմ:

-Հիմա ի՞նչ գործունեությամբ ես զբաղվում:
-Ես աշխատում եմ Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի ռազմաբժշկական ֆակուլտետի Բժշկական ծառայության կազմակերպման և մարտավարության ամբիոնում որպես դասախոս: Ռազմաբժշկական ֆակուլտետում մենք ԶՈՒ-ի համար պատրաստում ենք ապագա ռազմական բժիշկներ:

-Իսկ ինչպե՞ս եք դա անում:
-Մենք նրանց դասավանդում ենք առարկայի գիտական մասը, ինչպես նաև ներգրավում ենք պրակտիկ պարապմունքներին: Պրակտիկ պարապմունքները նրանք անցնում են զորամասերում, ինչպես նաև բժշկական զորավարության տեսքով:

-Էլ ի՞նչ առարկաներ են անցնում ապագա բժիշկները:
-Բացի «Բժշկական ծառայության կազմակերպում և մարտավարություն» առարկայից, նրանք ռազմաբժշկական ֆակուլտետում անցնում են ընդհանուր զինվորական պատրաստություն, ռազմաբժշկական թունաբանություն, ռազմադաշտային վիրաբուժություն, ռազմադաշտային թերապիա, դիմածնոտային վիրաբուժություն, ռազմական հիգիենա, ռազմական համաճարակաբանություն և արտակարգ իրավիճակներ առարկաները: Ինչպես տեսնում ես, սովորական բժիշկ լինելուց բացի նրանք պետք է կարողանան ռազմական գործողությունների ժամանակ բժշկական օգնություն ցույց տալ բոլոր իրավիճակներում:

karen janoyan

Բազմակողմանի զարգացած մարդ

«Քո հայրը դասարանում ամենալավ մաթեմատիկա իմացողն էր, դու ինչի՞ ես թույլ մաթեմից»: Շատ եմ լսում այս արտահայտությունը այն մարդկանցից, ովքեր ճանաչում են ինձ և հորս:

Հայրս եղել է դասարանում ամենալավ մաթեմատիկա իմացող աշակերտներից մեկը, սակայն ես թույլ եմ այդ առարկայից: Պատճառը այն չէ, որ չեմ սիրում մաթեմատիկան, այլ փոքր-ինչ դժվարանում եմ: Հայրս աշխատում է արտերկրում: Կարծում եմ սա է պատճառը, որ ես դժվարանում եմ այդ առարկան սովորել, քանի որ շատ ժամանակ չեմ անցկացնում հորս հետ: Միգուցե այստեղ լիներ, կօգներ, կբացատրեր, կխրախուսեր:

Ես ավելի շատ սիրում եմ հումանիտար առարկաներ՝ օտար լեզուներ և պատմություն, սակայն ավելի կարևոր եմ համարում բնագիտական առարկաների իմացությունը, քանի որ դրանք շատ են կապված առօրյա կյանքի հետ:

Իհարկե յուրաքանչյուր առարկա ունի իր կաևորությունը: Կարծում եմ, մեկ առարկայի լավ տիրապետելը քիչ է համակողմանի գիտելիքներ ունենալու համար:

Մարդիկ պետք է լինեն բազմակողմանի զարգացած և ունենան որոշակի տեղեկություններ բոլոր առարկաներից:

Ապրել արժանավայել

Ես Վարազդատ Ամիրաղյանն եմ Նոյեմբերյան քաղաքից: Բնավորությամբ շատ հանգիստ և համբերատար եմ:

21 տարեկան եմ,  ավարտել եմ Նոյեմբերյանի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցը, որից հետո ընդունվել եմ Ֆիզիկական Կուլտուրայի Հայկական Պետական Ինստիտուտ` շախմատ մասնագիտությամբ: Շախմատի բնագավառում հասել եմ հաջողությունների, բայց վերջին մի քանի տարում չպարապելու հետևանքով առաջընթաց չունեցա:

2013 թվականին զորակոչվել եմ ՀՀ Զինված ուժեր, և 2015 թվականին ծառայությունս ավարտելուց հետո շարունակել եմ ուսումս:

Իմ կյանքում բանակից հետո շատ մեծ ու անսպասելի փոփոխություններ եղան: Ես դարձա Նոյեմբերյանի «Սուրբ Սարգիս» Երիտասարդաց Միության անդամ: Մեր միության և իմ նպատակն է` փորձել մարդկանց կյանքում աշխուժություն մտցնել: Մեր միությունից ես և ևս 2 հոգի Տավուշի Երիտասարդաց Միության կենտրոնական խորհրդի անդամ ենք: Մենք բոլորս ունենք Տահույսի Թեմի Առաջնորդ Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի օրհնությունն ու շատ մեծ աջակցությունը: Եվ Սրբազան Հոր և մեր նպատակն ու ցանկությունն է, որպեսզի մեր ժողովուրդը, հատկապես սահմանամերձ գյուղերում ապրող, ստեղծվեն լավ պայմաններ, որ ժողովուրդը չկորցնի իր հավատքը, և հույսը` ապագայի հանդեպ:

Շատ կարևոր է, որպեսզի գյուղերը չդատարկվեն, և ժողովուրդը շենացնի իր գյուղը: Այդ ամենի համար փորձում ենք մի շարք բարեգործական ծրագրեր իրականացնել:

Ես ունեմ շախմատի խմբակ, ունեմ վկայական, որի համաձայն կարող եմ դպրոցներում 3 տարի աշխատել որպես շախմատի ուսուցիչ, բայց աշխատանքի եմ անցնելու սեպտեմբերից: Այժմ խմբակի պարապմունքներն անց եմ կացնում Եկեղեցուն կից Հովվատանը, որը մենք մեր քահանայի հետ մեր ուժերով ենք վերանորոգել, և այնքան հարազատ տեղ է մեզ համար, որ այն անվանում ենք «Պապոնց տուն»: Բացի այդ ես այժմ Բագրատ Սրբազանի նախաձեռնությամբ Կիրակնօրյա դպրոցում աշխատելու համար գնում եմ վերապատրաստման: Եզրափակումս անեմ` ասելով, որ այսպես իմ առօրյան շատ հագեցած է անցնում, և ես շատ ուրախ եմ,  որ «փոքր» մարդ լինելով կարող եմ ինչ-որ չափով օգտակար լինել ժողովրդին:

Մտածելով այն մասին, թե ինչն է ինձ հուզում, մտքիս գալիս են մի շարք հարցեր, որոնք որ լուրջ խնդիրներ են մեր ժողովրդի համար: Բայց ես այժմ կասեմ այն խնդիրներիների մասին, որոնք որ ինձ համար ավելի առաջնային են, և ես կարող եմ ինչ-որ չափով այդ խնդիրը լուծողներից մեկը լինել:

Առաջնային խնդիրը մեր սահմանամերձ գյուղերն են, որտեղ ապրողները իրենց ընտանիքը գյուղում պահել չկարողանալով, գյուղից ընտանիքով գնում են Երևան կամ Ռուսաստան` հույս ունենալով, որ այնտեղ լավ ապագա կունենան: Գյուղից հեռացողները կրակոցներից չեն վախենում և պատրաստ են գյուղում մնալ, միայն թե մի աշխատանք ունենան, որ կարողանան ընտանիքը պահել: Բայց ցանկացած գյուղի համար կարելի է քայլեր ձեռնարկել, որից հետո արտագաղթ չի լինի, և գյուղից գնացածները հետ կվերադառնան և կշենացնեն գյուղը, դրանով էլ կհզորանա մեր հայրենիքը:

Ինձ հուզող խնդիրներից է նաև երեխաների ճիշտ դաստիարակությունը, նրանց համար հետաքրքիր առօրյա ստեղծելը, որպեսզի համակարգչի առաջ նստելու և խաղեր խաղալու կամ սոցիալական ցանցերում ժամանակ անցկացնելու փոխարեն, հագեցած կյանքով ապրեն:

Ինձ համար առաջնային խնդիր է նաև մեր ժողովրդի մի մասի մոտ մարող հավատքի հարցը: Մենք քրիստոնյա ժողովուրդ ենք, և այդ ժողովուրդը պիտի իրեն պահի իսկական քրիստոնյայի պես, և սրտացավ լինի բոլորի հանդեպ: Իր պահվածքով և մտածելակերպով այնպիսին լինի, որ բոլորը իրենից օրինակ վերցնեն, ցանկանան իրեն նմանվել:

Սիսիանի բրուտանոցը

 

Արդեն 10 տարի է, ինչ իմ ծննդավայրում` Սիսիան քաղաքում, գործում է բրուտանոց: Բրուտանոցում պատրաստում են զանազան կենցաղային իրեր, որոնց օգտագործումը հաճելի է բոլոր կանանց, զարդեր աղջիկների համար, ինչպես նաև տոնածառի խաղալիքներ:

Վարպետ Վահագն Համբարձումյանն ասում է, որ Սիսիանի կավն ունի լավ որակ և հաճելի գույն: Բրուտանոցը իր ակտիվ գործունեությունը ծավալում է ամռանը, վարպետ Վահագնը ասում է` պատճառն այն է, որ ամռանն ավելի շատ զբոսաշրջիկներ կան: Վարպետը հավատարիմ է ավանդական բրուտագործությանը և պահպանում է ազգայինը: Սափորների և կուլաների արտաքինը կրկնօրինակում է պեղումներից հայտնաբերվածներից:

Չնայած վարպետ Վահագնը հավատարիմ է ավանդույթներին, սակայն չի վախենում նորամուծություններից: Նուրբ հայկական մանրանկարչության զարդանախշերի կողքին ստեղծվում են սևամորթ գեղեցկուհիները, կախազարդ ոչխարները, հորոսկոպի նշանները, ինչպես նաև ոչ ավանդական գինու սափորները, որոնց հեղինակն ինքն է:

Իր փոքրիկ արվեստանոցում նա սովորեցնում է անապահով ընտանիքների երեխաներին կավի հետ աշխատել: Պատահաբար տեսնելով, որ երեխաները դրսում ցեխի հետ խաղալիս նմանակում են իրեն, բերեց իր մոտ անվճար սովորելու:

Վարպետ Վահագը փափագում է, որ Հայաստանում զարգանա գրեթե մոռացված արվեստը: Դա է վկայում այն փաստը, որ նա Հայաստանի գրեթե բոլոր մարզերում մասնակցում է փառատոններին և ցուցադրում իր աշխատանքները, իսկ ցանկացողներին սովորեցնում կավի գաղտնիքները:

Շատերը զարմանում են, թե ինչպես է կավի մասնագիտական գաղտնիքները սովորեցնում ուրիշներին: Այդ հարցին նա ժպտալով պատասխանում է, որ իր երազանքն է հայկական բրուտագործության զարգացումը Հայաստանում և աշխարհում: Նա նաև դասավանդում է Դարբաս համայնքում և ունի իրեն արժանի սաներ: Դարբասցի Վազգենը արդեն իրենց համայնքում է սպառում իր կավե աշխատանքները:

Ես ինքս կավից պատրաստված իրերը շատ մեծ հաճույքով եմ օգտագործում և կցանկանայի, որ իմ մյուս հայրենակիցները նույնպես գնահատեն կավն ու օգտագործեն կավե իրերը: 

gohar zaqaryan

Միգրացիան փոխեց իմ կյանքը

Երկու ամիս առաջ շարադրության մրցույթ հայտարարվեց «Միգրացիան փոխեց իմ կյանքը» վերնագրով: Գրեցի և ուղարկեցի՝ հույսով, որ կհաղթեմ: Անցավ մեկ շաբաթ: Տնօրենը հրավիրեց իր սենյակ և ասաց, որ հաղթել եմ և հաջորդ օրը պետք է գնամ մրցանակաբաշխությանը մասնակցեմ: Ուրախությանս չափ ու սահման չկար

Այսօր ուզում եմ  ներկայացնել իմ շարադրությունը: Հուսով եմ ձեզ դուր կգա:

Վաղ առավոտ էր: Կիրակնօրյա այն առավոտներից մեկը, երբ մեր ամբողջ ընտանիքր լարված աշխատանքային շաբաթվանից հետո վաստակած հանգիստն էր վայելում… Սենյակում պառկած օրվա պլաններս էի կազմում ու գոհ ժպտում այն մտքից, որ այսօր դպրոց չեմ գնա: Հյուրասենյակից լսվող ձայները քիչ-քիչ բարձրացան: Ծնողներս ու պապս էին վիճում: Հայրս ինչ-որ բան էր փորձում համոզել պապիս, բայց վերջինս համառորեն իրենն էր պնդում:

-Ախր, ա՛յ պապ ջան, ասում եմ, էլի, ընկերս է, լավ մարդ է, տես` ինքն ինչ լավ է ապրում, մենք ինչո՞վ ենք պակաս նրանից:

-Հեռվից միշտ էլ ուրիշի ունեցածը լավն է թվում: Ի՞նչ գիտես, թե ինչ գնով է հասել էդ ամենին: Մեղք եք, օտար հողում ի՞նչ տուն, ի՞նչ երջանկություն, ի՛նձ լսիր, գուցե և մեծ եմ արդեն, բայց կյանքում շատ բան եմ տեսել: Պետք չի, որդի՛: Ամեն ինչ չի, որ փողով կգնես…

Ես գլուխս մտցրի վերմակի տակ. «առավոտ շուտ էլի սկսվեց»…

Արդեն քանի օր է, ընտանիքս անհասկանալի վեճերի մեջ էր: Ծնողներս որոշել էին մեկնել երկրից: «Դա դավաճանության պես մի բան է»,- ասում էր պապս:

Ես չգիտեի` ինձ համար լա՞վ էր, թե՞ վատ: Հետաքրքիր էր լինել օտար երկրում, բայց մյուս կողմից էլ՝ մեր տունը, տատը, պապը, բակի ընկերները, դպրոցը…

…Ինքնաթիռը օդում ասես ճախրում էր: Ծնողներս գոհ էին:

Իջանք ինքնաթիռից: Հայրիկս օտար մարդկանց ամեն կերպ փորձում էր համոզել, որ մենք վատ էինք ապրում…

Գլխիս մեջ պապիս խոսքերն են, որ ինձ հանգիստ չեն տալիս… Ամոթից, թե զայրույթից կարմրել եմ…

Հայրիկի նկարագրած մեծ տունը չկար, մայրիկի ասած առաջադեմ մարդիկ էլ չկային…

Դրսում տխուր էր՝ երեխաները մեզ չէին մոտենում, մարդիկ անտարբեր ու խորթ հայացքներով էին, օտար լեզուն, անհասկանալի արտահայտությունները: Ավելի լավ էր մնալ տանը… Ծնողներս միշտ լուռ էին, կամ խոսում էին առանձին, ցածրաձայն… Ես հաճախ էի հիշում պապին ու տատին… Ախր, արդեն ծեր են, ո՞վ է օգնելու նրանց:

Հայրիկը աշխատանք ուներ, նա ուշ էր տուն գալիս ու շատ շուտ գնում, նույնիսկ հաճախ չէինք տեսնում նրան: Կորել էր մեր ընտանեկան ջերմությունը:

Երկու տարի էր անցել, ինչ թողել էինք մեր երկիրը, բայց ոչ հայրս, ոչ էլ մայրս չէին գտել իրենց երազած փառահեղ կյանքը, քաղաքակիրթ միջավայրում ապրելու նրանց երազանքը այդպես էլ իրականություն չէր դարձել:

Վերջապես հայրս մի երեկո հայտարարեց.

-Գնում ենք տուն:

Ես ուզում էի ուրախությունից ճչալ, բայց չգիտես ինչու, սկսեցի լաց լինել:

Երբ երկար բաժանումից հետո ոտքս դրի իմ երկրի հողին, մի տեսակ հպարտությամբ լցվեց հոգիս, ուզում էի գրկել արաջին պատահած մեկին ու ասել, որ սիրում եմ իրեն, որ այս երկրի տերը ես եմ, որ այստեղ ես «ես» եմ:

Տատի ձեռքերը թուլացան ու խնձորը թափվեց փեշից, պապը մի պահ կարկամեց: Նրանք դողացող բազուկների մեջ առան ինձ…

Հայրս իր լայն թևերի մեջ առավ ծերացած պապիս կորացած ուսերն ու ասաց.

-Ճի՛շտ էիր, հայրի՛կ, ամեն ինչ չէ, որ փողով կառնես…