Մութ սենյակի, լուսազգայուն նյութերի ու ժելատինի էմուլսիայի միջով հասանք նրան, որ հայտնաբերվեց ժապավենը, և ֆոտոն սկսեց զարգանալ որպես արվեստի մի նոր տեսակ: Հիմա ֆոտոն կախարդական հեքիաթ է թվում, իսկ լուսանկարիչները` հրաշագործներ: Դուք ինքներդ տեսնելով լուսանկարը երևակելու պրոցեսը, ձեզ կախարդանքի կենտրոնում կզգաք, հավատացնում եմ:

Բոլորին սկսեց հետաքրքրել այն, շատերը սկսեցին զբաղվել ֆոտոյով, բայց ոչ բոլորին հաջողվեց ստեղծել ֆոտո, քանի որ ինչպես նշեցի, այն դարձավ արվեստի մի նոր տեսակ, իսկ դա նշանակում է, որ պետք է ունենալ որոշակի տաղանդ: Թվում է, թե լուսանկարելու համար տաղանդ այնքան էլ պետք չէ, հա, ի՞նչ կա կոճակ սեղմելու մեջ: Իրականում մինչև այդ կոճակը սեղմելը մարդը իր գիտակցության մի որոշակի մակարդակում սկսում է մտովի գծմծել այն պատկերը, որը պետք է ստանա: Այլ խոսքերով, անում է այն, ինչը անում են նկարիչները թղթի վրա, ուղղակի ենթագիտակցության մեջ (մեր ենթագիտակցության մեջ երևակայական թուղթ և մատիտ կա): Հա, սկզբում դա բարդ է, մանավանդ, երբ դու երբեք ուղիղ գծեր չես կարողացել տանել, և նկարելը քեզ համար սահմանափակվել է ծուռմռտիկ տնակներ և մարդուկներ նկարելով: Բայց ժամանակի ընթացքում անհաջող գծագրեր անելուց, դրանք նույնքան անհաջող լուսանկարելուց և քեզ պատեպատ տալուց հետո սկսում ես ինչ-որ պատկերներ ստանալ, ուղիղ անկյունագծեր տանել: Այդ ժամանակ արածդ լուսանկարը դառնում է այնքան քոնը:
Ես լուսանկարել սկսել եմ թվային ֆոտոխցիկով և հիմա ամեն անգամ, երբ ժապավենով եմ նկարում, մեխանիկորեն նայում եմ խցիկի դիսփլեյին` տեսնելու լուսանկարս: Պատկերացրեք` ինչ ծիծաղելի իրավիճակում եմ լինում, մանավանադ, եթե պատկերացնենք, որ ժապավենով խցիկները դիսփլեյ չունեն: Իրականում, ժապավենով լուսանկարելիս խորը դեպրեսիայի մեջ ես ընկնում, մինչև տեսնում ես վերջնական երևակված տարբերակը: Մեկ այլ դեպրեսիա է նկարելու գործընթացը, երբ որոշում ես էքսպոզիցիան, կոմպոզիցիան և ֆոկուսը: Բայց փոխարենը, ինչպես ես հրճվում, երբ վերջնական պատկերը քո ուզածով է լինում: Ինչ եմ ուզում ասել: Ժապավենով նկարելիս դու անում ես ամեն ինչ` պատկերը պատկերացնելուց մինչև այն տեսանելի դարձնելը:  Եվ թվում է, որ լուսանկարչինը ամենահեշտ ձևն է ասելիքը ասելու, քանի որ նկարիչները, քանդակագործները օրերով, ամիսներով են չարչարվում իրենց գործերի վրա, իսկ լուսանկարչին տիեզերքի անծայրածիր ժամանակից միայն  մեկ վայրկյանի որոշ մասն է բաժին հասնում: «Արվեստը ստեղծելու միակ պահը` դա վայրկյանի 1/25-րդ մասն է, երբ բացվում է փակաղակը, խցիկի մեջ լույս է վառվում, և շարժումը կանգ է առնում»:  Սա ասել է Անրի Կարտիե- Բրեսոնը, ում մասին մենք կհասցնենք խոսել և տեսնել վայրկյանի այն ակնթարթները, որոնք նա է ապրել:
Բայց կարծես մենք շեղվեցինք: Հա, ինչ էի ասում: Երբ արդեն ժապավենը հասանելի էր բոլորին, և որոշ անհատներ սկսել էին ֆոտո ստեղծել, մարդիկ այն բաժանեցին տեսակների, կամ դա ինքնաբերաբար ստացվեց, չգիտեմ:
Երբ մեր` այսինքն, մարդու ձեռքում հայտնվում է տեսախցիկ, մենք նախ և առաջ լուսանկարում ենք մեր գեղեցիկ շրջակա միջավայրը` այսինքն, բնանկարը: Նույնիսկ առաջին պահպանված լուսանկարը բնանկար էր, եթե հիշում եք Նեպսի «Տեսարան պատուհանից»-ը:

Հետո սկսում ենք նկարել այլ մարդկանց: Մեր սիրելիներին, կամ գոնե թե մարդկանց, ում միջոցով  ինչ-որ բան ենք ուզում ասել: Դա դիմանկարի հիմնական ասելիքներից մեկն է:

Հետո նկարում ենք մի դետալ, որը երևի թե ինչ-որ բան նշանակում է մեզ համար, արժեքավոր մի բան: Սովորաբար այդ առարկաները անշունչ առարկաներ են, որոնք կարելի է այլ կերպ անվանել մեռած բնության մի մաս (դա ես չեմ այդպես մտածել): Ֆրանսերեն մեռած բնություն կլինի` Nature morte:  Ծանոթ բառ է, չէ՞: Այո, նատյուրմորտ թարգմանաբար նշանակում է մեռած բնություն:
Հետո դուրս ենք գալիս մեր խցիկներով փողոց, նկարում փողոցային անցուդարձը, մարդկանց: Այդ փողոցային լուսանկարների մեջ միգուցե երևում է այդտեղի տրամադրությունը` անվերջ շտապող մարդիկ, բանուկ փողոցներ, մի ծայրում կանգնած գումար հավաքող երաժիշտը և այլն: Չենք միջամտում այդ անցուդարձին, պարզապես նկարում ենք կյանքը ինչպես կա:

Այդ փողոցներից մեկում հին մեքենաների ցուցադրություն է: Շտապում ենք այնտեղ և ընտրում ճիշտ դիտակետը այնպես նկարելու, որ մեր լուսանկարի միջոցով տեղեկացնենք այդ իրադարձության մասին: Հենց այդ «տեղեկացնել» բառի հետ է կապված Ֆոտոռեպորտաժը, որի հիմքում ինֆորմացիա փոխանցելն է:
Փողոցի աղմուկից փախչելով մտնում ենք բակերից մեկը: Բակում երեխաներ են խաղում, մոտենում ենք մի քանի դիմանկար անելու, բայց նրանց մայրիկները իրենց տուն են կանչում: Մենք գնում ենք այդ երեխաների ետևից և հայտնվելով մի մեծ հանրակացարում այնտեղ նրանց նման հազարավոր երեխաներ ենք տեսնում: Ինքնաբերաբար ձեռքներս տանում ենք դեպի մեր խցիկը և նկարում այնտեղ ապրող անապահով ընտանիքների կենցաղը: Նորից ոչ մի բեմականացում, ոչ մի միջամտում: Նկարում ենք այն ամենը, ինչ տեսնում ենք: Լուսանկարչության այս ձևը կոչվում է վավերագրական, կամ դոկումենտալ:
Հանրակացարանից դուրս գալով շարունակում ենք քայլել, սակայն արդեն մթնել է: Եթե մենք ապրեինք առաջներում, ապա կարող էինք ուղղակի խցիկը դնել մեր պայուսակը, քանի որ դժվար թե ունենայինք այդքան բարձր լուսազգայունությամբ ժապավեններ գիշերային լուսանկարներ ստանալու համար: Բայց թվային տեխնոլոգիան մեզ թույլ է տալիս նկարել գիշերը այնպիսին, ինչպիսին տեսնում ենք, առանց լղոզվածության: Դե, կարծում եմ, կարելի է մի երկու անգամ նկարել լուսավորված կամուրջի ֆոնին արագ սլացող մեքենաները իրենց երկար անհասկանալի թվացող հետագծերով:
Իրականում ժանրերը շատ-շատ են, և նրանք պարբերաբար թարմացվում են: Ես որոշել եմ հետագա հոդվածներում ավելի մանրամասն պատմել յուրաքանչյուր ժանրի մասին և գուցե ծանոթացնել այդ ժանրի ներկայացուցիչներից մի քանիսի ու իրենց գործերի հետ:

Իսկ դուք շարունակեք լուսանկարել և մի հուսահատվեք, եթե դեռ չի ստացվում, քանի որ ինչպես ասում էր Կարտիե-Բրեսոնը. «Ձեր արած առաջին 10.000 լուսանկարները ամենավատն են»:

«Ես ասում եմ կեցցե’, ամբողջ ուժով ասում եմ կեցցե’

ձեր հզոր տաղանդին»

Վիկտոր Հյուգո

«Երբ դուք ստանաք այս նամակը, ես արդեն մեռած կլինեմ: Ես կյանքիս վերջ եմ տալիս ինքնասպանությամբ, որովհետև այլևս ապրել չեմ կարող և հանդուրժել այն, որ ես ստիպված պետք է լինեմ պառկել քնելու ու կրկին արթնանալ»,- գրել է ֆրանսիացի բանաստեղծ, արվեստաբան, մշակութային քննադատ, ակնարկագիր, թարգմանիչ, գրող Շառլ Բոդլերը ինքնասպանության անհաջող փորձից առաջ:

Դրանից հետո բանաստեղծը ևս 22 տարի է ապրել: Իսկ վերջերս կարդացի, որ Բոդլերի այս նամակը վաճառվել է աճուրդում 234 հազար եվրոյով:

Նշվում է, որ այն թվագրված է 1845-ի հունիսի 30-ին և ուղղված Բոդլերի սիրուհի Ժաննա Դյուվալին: Բանաստեղծը մտադիր էր 24 տարեկանում ինքնասպանություն գործել:

Այսօր ուզում եմ ձեզ ներկայացնել Շառլ Բոդլերից արված իմ թարգմանությունները: Հուսով եմ դուք էլ կբացահայտեք ձեզ համար ֆրանսիացի մեծագույն բանաստեղծներից մեկին:

Յուրաքանչյուրին իր քիմերը

Հսկայական գորշ ամպի տակ՝ փոշեպատ դաշտավայրում մի ընդարձակ, որտեղ չկար ոչ ճանապարհ, ոչ սիզամարգ, ոչ ուղտափուշ, ոչ էլ եղինջ…

Հանդիպեցի կռացած քայլող մարդկանց ես բազում,

Յուրաքանչյուրն իր մեջքին ուներ հսկա մի քիմեր, որը ծանր էր շատ, անգամ մեկ պարկ ալյուրից, կամ էլ ածուխից, կամ էլ թե չէ հանդերձանքից հռոմեացի մի զինվորի:

Բայց հրեշավոր արարածը այս, բեռ չէր մի անշարժ,

Ընդհակառակը՝ նա ճնշում էր մարդուն իր առաձգական, հզոր մկաններով:

Կպչում էր նա իր հսկայական, զույգ ճիրաններով կրծքից այդ հեծկան մարդու ու բարձր էր պահում մարդու ճակատից առասպելական գլուխը նա իր, ինչպես մեկն այն զարհուրելի սաղավարտներից, որոնց շնորհիվ, ռազմիկները հին, ցանկանում էին սարսափ տարածել սրտում թշնամու …

Ես հարցրի մեկին, թե ուր են գնում այսպես տանջահար,

Նա պատասխանեց՝ չգիտենք ոչինչ՝ ոչ ես և ոչ էլ նրանք, բայց պարզ է մի բան՝ քայլում ենք առաջ, քանզի կա քայլքի կարիքը անհաղթ…

Զարմանալի էր, եւ գիտեք՝ ինչը, որ ճամփորդներից անգամ ոչ մեկը զայրացած չէր բնավ իր վզից կախված և մեջքին կպած արարածի դեմ, ընդհակառակը, կարծես թե նրան համարում էին իրենց մասնիկը…

Հոգնած ու սառած դեմքերը այս ցույց էին տալիս անհանգստություն, դառնամաղձություն այս երկնքի տակ՝ ոտքերը խրած երկնքից ավել տանջահար հողում, քայլում են նրանք՝ միշտ համակերպված կերպարն ունեցող ամբոխի նման…

Եվ ահա, ուղիղ կողքովս անցավ թափորը նրանց ու միաձուլվեց այն հորիզոնին, որտեղ երկրագնդի կորացած մասը ծածկվում էր մարդկային հայացքի բազում հարցերից…

Համառ մարդու պես, որոշ ժամանակ փորձում էի տալ ես բացատրություն առեղծվածին այս, բայց շատ չանցած, մի անդիմադրելի անտարբերություն ծանրացավ ուսիս…

Եվ այդ բեռի տակ ճկվեցի ուժգին ես այն ամբոխից, որը ճկվել էր անդիմադրելի բեռից քիմերի:

Օտարականը

-Ո՞ւմ ես սիրում դու, ո՛վ մարդ առեղծվածային, հո՛րդ, մո՛րդ, քրո՛ջդ, գուցե եղբո՞րդ։

-Չունեմ ո՛չ հայր, ո՛չ մայր, ո՛չ քույր և ո՛չ էլ եղբայր։

-Ընկերների՞դ։

-Դուք ասացիք մի բառ, որը գոյությանս օրվանից անծանոթ է ինձ։

-Հայրենի՞քդ։

-Չգիտեմ անգամ, որ կիսագնդում է այն։

-Գեղեցկությո՞ւնը։

-Այն կսիրեի հոժարակամ, թե լիներ աստվածուհին այդ անմահ։

-Գուցե ոսկի՞ն։

-Ձեր՝ Աստծուն ատելու չափ, ատում եմ այն։

-Է~հ, դե ուրեմն, արտասովոր մարդ, ո՞ւմ ես դու սիրում։

-Սիրում եմ ամպերը…   Այնտեղ վերևում…. Սահող-անցնող ամպերը…

Ֆրանսերենից թարգմանեց Աստղիկ Գևորգյանը