Ազատ տարածք խորագրի արխիվներ

Սկսենք ինքներս մեզնից

Լուսանկարը՝ Լուսինե Մարտիրոսյանի

Լուսանկարը՝ Լուսինե Մարտիրոսյանի

Մեր ազգը գնալով հայրենասեր է դառնում… Այս քանի օրվա անցուդարձը ստիպեցին ինձ մտածել մեր հայրենիքի ու ժողովրդի մասին:  Երևի թե մերօրյա երիտասարդները ավելի պայքարող են և գիտեն իրենց ու իրենց երկրի արժեքը:  

Հասարակ մի բան: Երբ ականատես եմ լինում, թե ինչպես է երեխան բարկանում ծնողի վրա, որ  աղբը չթափի… Միգուցե  զարմանո՞ւմ եք, չգիտեմ, բայց ավագ սերնդի բերանից հաճախ եմ լսում.  «միայն քո աղբը չթափելով երկիրը ավելի մաքուր չի դառնա»,  բայց ուրախ եմ, որ մենք հասկանում ենք, որ յուրաքանչյուրիցս է կախված մաքուր կդառնա՞, թե` ոչ:

Բոլորս էլ ականատես ենք մեր երկրում տիրող իրավիճակին, նաև տեսնում ենք, որ մեծամասամբ մեր երիտասարդներն են հասկանում, որ իրենք ենք իրենց երկրի տերը: Շատ ուրախ եմ դրա համար, շատ ուրախ եմ, որ այդ սերնդի մի մասնիկը ես եմ:  Պետք չէ միայն բողոքել և փնովել, պետք է ամեն ինչը դարձնել ավելի լավը գործով, ոչ թե զուտ խոսքերով ու բողոքներով: Չէ որ մեր փրկությունը մեր հավաքական ուժի մեջ է…

Ամառը` անսահման հոգատար լինելու եղանակ

Այո՜, ամառս սկսվե՜ց: Արդեն առաջին ամիսն ավարտվում է, բայց իմ ամառը նոր է սկսվում: Դժգոհ չեմ. զբաղված, լավ իրադարձություններով լի և բուռն ամիս էր: Բայց վերջապես հանգիստս սկսվեց, ու ես Իջևանում եմ: Միայն այն զգացողությունը, որ օրերս պլանավորած չեն, ինձ ստիպում է երջանկությունից ու հոգու թեթևությունից ճախրել: Երջանիկ լինելու համար պետք է ուղղակի իրատես լինել: Երբեք տխրելու առիթ չունես, երբ առողջ ես, սիրում ես կյանքը և ունակ ես քո պոզիտիվությամբ վարակել մյուսներին, հատկապես, երբ նաև երիտասարդ ես: Ամառը նորովի երջանիկ լինելու եղանակ է:

Պաշտում եմ ամառը: Երբեք չեմ մտածել, թե ինչի համար, բայց երևի գլխավոր պառճառներից մեկը իմ անսահման սերն է լույսի ու արևի նկատմամբ: Կամ էլ ուղղակի տաք եղանակն ինձ համար այն երանելի ժամանակահատվածն է, երբ ամառային արձակուրդը հնարավորություն է տալիս տեսնել քո՝ գրեթե բոլոր հարազատ դեմքերին, սիրելի մարդկանց, հանդիպել, խոսել, շփվել: Վերջապե՜ս կվայելեմ ընկերներիս, իմ սիրելի մարդկանց հարազատ ներկայությունը: Ինձ համար ամառը նաև հարազատության ու ջերմության եղանակ է:

Այս ամառս մի տեսակ պատմական ու առանձնահատուկ էր. ա՜խր, ինչպե՜ս չհիանամ իմ սերնդակիցներով, ովքեր կանգնած են Բաղրամյանի թեժ պողոտայում և փորձում են իրենց հոգատարությունն ու սրտացավությունը ցույց տալ իրենց երկրի յուրաքանչյուր բնակչի նկատմամբ: Ամառս Բաղրամյանի երեխեքի հետ սկսվեց, և դա ինձ համար մի նոր ազդակ էր երկրիս մասին ավելի շատ մտածելու, հոգալու ու ցավալու համար: Այսուհետ, ամառն ինձ համար նաև անսահման հոգատար լինելու եղանակ է…

Ճանճերի և եղջերուների մասին

-Հաս, հեչ մտածե՞լ ես…

Քրոջս դեմքի արտահայտությունը փոխվեց, կարծես արդեն գիտեր, որ մի հիմար բան եմ ասելու:

-Ջուրը, երբ եռում ա, ուղղակի պղպջակներ են չէ՞ լինում, չի բարձրանում, բայց հերիք ա մի քիչ սուրճ լցնես մեջը, անմիջապես բարձրանում ա: Ուրեմն, հետաքրքիր բան ա, չէ՞ սուրճը,- միևնույնն է, շարունակում եմ ես:

Քույրս չի պատասխանում, լուռ շարունակում է լուրջ դեմքով ինչ-որ բան գրել:

-Բա գիտե՞ս, եղջերուները զգում են իրենց եղջյուրներին նստած միջատներին: Պատկերացնո՞ւմ ես, իրենց մե՜ծ եղջյուրներին: Բոլոր ճանճերին: Հատ-հատ: Պատկերացնո՞ւմ ես, ինչքան դժվար ա իրենց…

-Պարա՞պ ես,- խիստ ընդհատեց ինձ քույրս:

Ես նայեցի տետրիս: Տնայինս ինքն իրեն չէր գրվելու, իսկ ես շարունակում էի պատկերացնել միջատին իր եղջյուրներից քշել փորձող մի եղջերուի: Շատ զվարճալի պատկեր էր, բայց մեղքս էլ էր գալիս այդ եղջերուն: Հանկարծ մի հիմար ցանկություն առաջացավ` եղջերուների եղջյուրներից ճանճերին քշել: Երանի դա լիներ իմ մասնագիտությունը, ապրել չգիտեմ որտեղ եղջերուների հետ ու նրանց եղջյուրների վրայից միջատ քշել: Հետո հիշեցի, որ եղջերուները ապրում են ցուրտ տեղերում, որտեղ միջատներ չկան, և հանգիստ շունչ քաշեցի: Ուրեմն, ո՞վ է հայտնաբերել, որ եղջերուները զգում են: Ո՞ւմ մտքով է անցել այդպիսի փորձ անել: Բայց չէ՞ որ եղնիկները միայն ցուրտ տեղերում չեն ապրում: Հայաստանում էլ կան: Ուրեմն տեղին մասնագիտություն եմ ընտրել:

-Ի՞նչ ես դեբիլացել,- ասում եմ ինքս ինձ և հայտնաբերելով, որ արդեն մի ժամից ավելի է մտածում եմ ինչ-որ եղջերուների մասին, անցնում եմ զառամյալ տնայինիս:

Մենք հաղթանակի սերունդն ենք

Լուսանկարը՝ Տաթեւիկ Տեր-Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Տաթեւիկ Տեր-Հովհաննիսյանի

Ի՞նչ է հաղթանակը, ի՞նչ համ ունի, ի՞նչ գույն ունի, ի՞նչ ձև: Կարո՞ղ եմ արդյոք զգալ հաղթանակը, ապրել հաղթանակով, պայքարել հաղթանակի համար:

Հաղթանակ…

Բառ, որը արտաբերելիս այնքան զգացմունք ես դնում մեջը, ասես, ինչ-որ քաղցրավենիք պատրաստելիս լինես ու մեջն ես լցնում շաքարավազ: Այնքան շաքարավազ, որ քաղցրության համից կոկորդդ սկսում է չորանալ: Բայց հնարավո՞ր է այնքան քաղցր հաղթանակ, որ զգալիս ու տեսնելիս ուշագնաց լինես: Ո’չ, իհարկե, ո’չ: Հաղթանակը պայքար է, իսկ պայքարը քաղցր չի լինում:

Դարեր շարունակ հայը պայքար է մղել թշնամու դեմ: Պայքարը ծանր է եղել. հանուն երեխայի, մոր, ծեր ծնողի գոյության: Նրանց համար գոյություն ունի միայն մի սրբություն՝ իրենց արյունոտված զենքերը:

Մենք հաղթանակի սերունդն ենք, որովհետև կարողացել ենք կռիվ մղել, չհանձնվել և հաղթել: Ընկել ենք, բայց նորից ավելի մեծ ուժ հավաքելով, ոտքի ենք կանգնել, կանգնել ենք ու ապացուցել,որ մենք կարող ենք, մենք այդքան ուժ ու կամք ունենք:

Եղել են դեպքեր, երբ թշնամու զորքի քանակը մերինից եռապատիկ, քառապատիկ շատ է եղել, բայց եթե հայն ուզում է ապրել, արդյո՞ք դա նշանակություն ունի:

Զենք չենք ունեցել` փայտից ենք զենք պատրաստել: Թեկուզ քարով, բայց կարողացել ենք պահպանել ու պաշտպանել մեր հողը, մեր հավատը, մեր տունը:

Մայիսը մեր ամիսն է` Ավարայրից Սարդարապատ և Սարդարապատից Շուշի:

Ես երազում եմ, որ այսուհետ մեր սերնդի մայիսյան հաղթանակները լինեն կառուցման ու նվաճումների հաղթանակներ: