Լինել երիտասարդ խորագրի արխիվներ

meri antonyan

Մի պատառ սեր

-Տղա: Բարև իմ տիեզերական անսահմանություն, կարոտել եմ քեզ, ո՞նց ենք անելու։

-Աղջիկ։ Մինչև հիմա ո՞նց ես ապրել, էլի կդիմանաս։

-Մինչև հիմա չգիտեի, որ դու կաս։

-Լավ էր, չէ՞։

(1 տարի անց)

-Աղջիկ։ Չգիտեմ՝ ոնց մտար կյանքս ու ոնց ստիպեցիր ինձ մինչ այժմ չտեսնված ուժով քեզ սիրել։

-Տղա։ Ես էլ չգիտեմ, այ։ Ուղղակի սիրում եմ քեզ։ Սիրում եմ, երբ ժպտում ես դեմքդ դեպի արևը շրջած կամ էլ՝ ինքդ արև դարձած։ Սիրում եմ, երբ իրար հետ նույն բանի վրա ենք ծիծաղում, ծիծա՛ղդ եմ շատ սիրում։ Սիրում եմ քո աչքերը, էդ խոշոր աննման աչքերդ, գզգզված մազերդ ու էն պահը, որ փորձում ես մազերդ կարգի բերել, որ հավաքես։

-Իմ աչքերը` հեչ։ Ա՛յ, քո՜նը՝ մե՜ծ ու կանաչո՜ւկ։ Քո՝ ինձ նայելը, քո սիրելի հայացքը, ը՜մմմ….

-Քո մտածողությունն եմ սիրում, քո խելագարությունը, քո դաստիարակությունը, քո հմայքը, քո կանացիությունը, քո սիրելու ձևն եմ սիրում։ Զգում եմ, որ աշխարհն իմն է, երբ դու կողքիս ծիծաղում ես։ Սիրում եմ քեզ խելագարի նման, երևի դա միակ բանն է, որ անթերի է ստացվում։

-Ես էլ չեմ պատկերացնում ինձ առանց քեզ, էդպիսի բան հնարավոր չի, ես էլ չեմ լինի։ Դու «ներաճել» ես իմ առօրյայի մեջ, դարձել ես հոգիս, անհոգի ապրել չեմ կարող ու չեմ ուզում։

-Քեզ նայելով՝ իմ ապագայի արտացոլանքն եմ տեսնում շատ պարզ, շատ լուսավոր, որովհետև դու արդեն դարձել ես իմ ընտանիքի մի մասնիկը, ու եթե հանկարծ կորցնեմ իմ աստղին՝ քեզ, լույսս կխամրի։ Սիրում եմ քեզ 65կգ քաշովս, 1.81 բոյովս։ Սիրում եմ քեզ լիարժեք, անբացատրելի ու նախանձելի սիրով։

-Քո մեջ էնքա՜ն հարազատություն կա։ Օր-օրի զգում եմ, որ քո ներկայությունը երազանքներիս իրականացման համար է, որովհետև դու ինքդ էլ երազանք ես եղել, դու, քո սիրելը, վերաբերմունքդ ու շատ ու շատ, առաջին հայացքից՝ մանր-մունր բաներ, որ էլի կապված են քեզ հետ։ Ինձ կորցրել եմ քո մեջ։ Քեզնից հոգատարություն է ճառագում, քո կողքին կարողանում եմ ինձ փոքր զգալ, իսկ դա վստահության գերագույն աստիճանն է։ Սիրտս քեզ ունի, բայց հենց գիտի, թե մայրցամաքներ ու օվկիանոսներ է հայտնագործել։ Հիմա չեմ զսպում ինձ, որ ասեմ, որ դու աշխարհում իմ թանկությունն ես, ու հենց ինքը՝ աշխարհն ես։ Արի մնանք հավերժ սիրահարված։

-Ինչի քեզ չսիրել կլինի՞…

arman arshak-shahbazyan

Ընկերներ, ովքեր փոխեցին դիրքորոշումս, կամ` առաջ ու հիմա

Երևի առաջին հոդվածիցս հիշում եք, որ կենսաբանության ժամին ես Լոնդոնի փողոցներում եմ թափառում, ու էլի զանգը կտրեց ինձ իմ երազանքներից, անձրևի տակ թրջվելուց ու վերադարձրեց իրականություն:

-Ի՞նչ ա էս ժամը,- հարցրի ես դասարանին, ու պատասխանը փոխեց իմ տրամադրությունը: Հասարակագիտություն էր: Ինչ լավ ա` մտածեցի ես, հիմա ընկեր Գրիգորյանը կգա ու էլի բուռն քննարկումներով դաս կանենք:

«Բարև ձեզ, նստեք»-ին հաջորդեց դասի թեման՝ «Ընկերություն»: Թեմա, որի մասին ես ունեի հստակ դիրքորոշում՝ չկան ընկերներ: Ինչպես ամեն անգամ հստակ ու հանդարտ տոնով սկսեց ընկեր Գրիգորյանը: Հա, մոռացա նշել, որ այս ամենը 2 տարի առաջ էր, երբ ես 8-րդ դասարանում էի: Մինչև հիմա հիշում եմ այս խոսքերը. «Ըստ հույն փիլիսոփա Արիստոտելի, ընկերությունը բաժանվում է երեք տեսակի՝ ընկերություն հիմնված օգուտի վրա, ընկերություն հիմնված հաճույքի վրա և ընկերություն հիմնված բարիքի վրա»:

Դե, արդեն պարզ էր, թե որ տեսակը ինչպիսինն էր: Իսկ ես անմիջապես ձեռք բարձրացրի ու…

-Մեր օրերում չկա ընկերություն հիմնված բարիքի վրա,- տոնս հստակ էր ու կարծես անբեկանելի:

Դե, բնականաբար շատերը դեմ էին: Անցավ մի քանի ամիս: Համացանցում տեսա հայտարարություն 10-12-րդ դասարանցիների համար: Հետաքրքիր ծրագիր էր՝ «Բանալի», սակայն ես փոքր էի, դեռ նոր պետք է ավարտեի 8-րդ դասարանը: Բայց լրացրեցի հայտը, ոչ ոքի չասելով դրա մասին: Առաջին անգամ էի հայտ լրացնում, երկու օր անց ես արդեն իսկ մոռացել էի թե՛ այդ ծրագրի, և թե՛ հայտի մասին: Անցավ մեկ ամիս, ամառային հերթական ձանձրալի օրերից էր, ի զարմանս ինձ, լսվեց հեռախոսիս ձայնը: Անծանոթ համար էր, դե, բնականաբար զարմացա. ո՞վ պետք է զանգի ինձ ամառային արձակուրդներին, այն էլ անծանոթ համարից: Վերցրի, ու հեռախոսի հակառակ կողմից լսվեց այս խոսքերը. «Ձեզ անհանգստացնում են Ջինիշյան Հիշատակի Հիմնադրամից: Ցանկանում ենք տեղեկացնել, որ ընտրվել եք «Բանալի» ինտելեկտուալ խաղ-մրցույթին, որպես մասնակից»: Այդ զանգից անցել է մեկ տարի և մի քանի ամիս, բայց միչև հիմա հիշում եմ այդ խոսքերը, այդ ձայնը…

Հա, հա, հիմա կհասկանաք, թե ինչ կապ կար այս զանգի ու ընկերության դասի միջև:

Եկավ օրը, որ պետք է գնայի առաջին դասընթացին: Առաջին անգամ մասնակցում էի նման ծրագրի, այն էլ ոչ իմ տարիքային խմբի համար, բնականաբար լարվածություն կար:

18 մասակից էինք, բայց ով կմտածեր, որ այդ 18-ից երկուսը կդառնան լավագույն ընկերներս` Մանան և Նորայր, որ այդ երկուսը կստիպեն փոխեմ դիրքորոշումս, երկուսին ավելացնեմ ևս երկուսը, և այդպես շարունակ, ու այսօր վստահաբար ասեմ, որ կա ընկերություն հիմնված բարիքի վրա:
Իսկ հիմա, երբ ինձ հարցնեն, ինչպիսին պետք է լինի իդեալական ընկերը, ես միայն անուններ կարող եմ թվել՝ Նորայր, Մանան, Աննա, Աստղիկ, Նարեկ, Սերյոժա, Կարինե, Գայանե, և այդպես շարունակ…

Հաճախ են մարդիկ խոսում կյանքի գրքի մասին, հիմա իմ կյանքի գրքի մի ամբողջ ենթավերնագիր է «Բանալին»: Բանալի, որը իմ առաջ բացեց բազում դռներ, ամենակարևորը` ընկերության դուռը… Ընկերության դուռ, միևնույն է, որքան էլ դա տարօրինակ թվա, քեզ համար կա նման «դուռ»…

«Անկախությունը տարբեր սերունդների աչքերով»

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Զարմանալի է, բայց կան բառեր, որոնք գույն ունեն, համ ու հոտ, ձև ու ձևապատկեր: Ո՞րն է ազատության  գույնն ու հոտը, ձևն ու ձևապատկերը: Այս հարցերին փորձել են պատասխանել Կոտայքի մարզի տաղանդավոր մանուկները: Աբովյան քաղաքի Հայ-Ռուս բարեկամության թանգարանում  տեղի ունեցավ «Անկախությունը տարբեր սերունդների  աչքերով»  նկարների ցուցահանդես: Կոտայքի մարզի երիտասարդ և փոքրիկ նկարիչները ազատության մասին իրենց գաղափարները հանձնել էին թղթին: Նկարների առարկաները  տարբեր էին`աղավնիներ, բնության երևույթներ, Երկիր մոլորակ, ՀՀ խորհրդանիշներ, մանուկների վառ աչուկներ և իհարկե, երփներանգ  գույներ, այս ամենը ներառված էին փոքրիկների նկարներում: Ապագա նկարիչներից ամենախիզախները  մեզ պատմեցին իրենց և իրենց նկարների մասին.

Շահբազյան Սուսաննա

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

-Այսօրվա ցուցահանդեսին դրվել է իմ նկարած կուժերը: Տասը տարեկանից նկարում եմ: Սիրում եմ բնության տեսարաններ նկարել: Երբ փոքրիկ էի  անընդհատ նկարում էի, երբ դարձա տասը տարեկան, մայրիկս ինձ տարավ նկարչության դասերի: Ուրախացա, երբ իմացա ցուցահանդեսին իմ նկարն էլ է լինելու:

Արամյան Քնարիկ

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

-Նկարել եմ արագիլ` շրջապատված պատերով: Արագիլն ուզում է պատերի ներսից դուրս գալ և ազատ թռչել իր համար դեպի ազատություն: Ազատության մեջ վառ գույներ կան: Արագիլն էլ իմ խաղաղության խորհրդանիշն է: Խաղաղության գույնն էլ սպիտակն է:

Էլիզա Բաղրումյան

-Որոշեցի ցուցահանդեսին ներկայացնել իմ նկարած կուժը, որի մեջ վառ գույների ծաղիկներ են: Ծաղիկներն էլ խորհրդանշում են  խաղաղությունը: Խաղաղությունն էլ, մտածում եմ, վառ գույներ ունի:

Չերքեզյան Նոյեմի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

-Ես Բյուրեղավանից եմ: Երբ ասացին ցուցահանդեսի մասին, որոշեցի նկարել Հանրապետության հրապարակը գեղեցիկ գույներով: Ուզում եմ, որ Հայաստանի Հանրապետությունը այսպես գունավոր միշտ լինի: Մարդիկ էլ, տեսնելով խաղաղության  գույները, ուրախանան:

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Գայանե Ավագյանի

Լավ կյանքն՝ իմ պատկերացումներով

Մարդկանց մեծամասնությունը սովորելով համալսարանում ինչ-որ առարկա կամ աշխատելով իրենց մասնագիտությամբ, մոռանում են իրենց մնացած հետաքրքրությունների մասին և կենտրոնանում են միայն իրենց մասնագիտության և աշխատանքի վրա: Ես կարծում եմ, որ սա շատ սխալ է: Սա նշանակում է, որ մարդիկ ապրում են միայն աշխատելու համար: Բայց դա ապրել չի նշանակում:

Ես ապագա մարքեթոլոգ եմ, բայց բացի մարքեթինգը ուսումնասիրելուց, հետաքրքրվում եմ շատ ու շատ այլ բաներով:

Օրինակ՝ ես շատ եմ հետաքրքրված հայոց պատմությամբ: Երևի ես ավելի շատ հայկական պատմավեպեր եմ կարդում, քան օրինակ, միասնական քննությունների ժամանակ պատմության քննություն հանձնող դիմորդներից շատերը:

Կարդում եմ ոչ միայն պատմավեպեր: Շատ եմ սիրում կարդալ հայ և համաշխարհային գրականություն: Առայժմ չեմ փորձել կարդալ արկածային գրականություն, բայց հաստատ կարդալու եմ:

Սիրում եմ պարել հայկական ազգագրական պարեր: Շատ եմ սիրում «Թամզարան», «Էջմիածինը», «Քոչարին» և այլն պարեր: Ի դեպ, ես պարի դասընթացների երբևէ չեմ մասնակցել: Պարերը սովորում եմ ինքնուրույն, օգտվելով «YouTube»–ում գտնվող տեսահոլովակներից:

Իմ հոբիներից մեկը քանոն նվագելն է: Չեմ պատկերացնում կյանքս առանց քանոնի: Հինգ տարի հաճախել եմ քանոնի դասընթացների: Կարողանում եմ նվագել նաև դաշնամուր, բայց հաճախ չեմ նվագում:

Ընդունվելու համար հայոց լեզվի քննություն պետք չէ հանձնել, բայց ես հաճախ եմ կատարում վարժություններ հայոց լեզվի շտեմարանից:

Իմ հաջորդ հոբին նկարչությունն է: Ճիշտ է, ես շատ լավ չեմ նկարում, բայց նկարում եմ: Տանը ունենք մի մեծ գիրք հայկական զարդանախշերի մասին: Ես օրվա ընթացքում առնվազն մեկ զարդանախշ եմ նկարում` օգտվելով այդ գրքից: Իհարկե միայն զարդանախշեր չեմ նկարում:

Պարբերաբար եմ սովորում նոր համակարգչային ծրագրեր: Հիմա փորձում եմ սովորել «3D Max» ծրագիրը:

Վերջերս մասնակցեցի մեդիա ճամբարի, որից հետո սկսեցի շատ սիրել կինոարտադրությունը և լուսանկարչությունը: Ամեն անգամ հետաքրքիր վայր գնալուց ինձ հետ վերցնում եմ իմ լուսանկարչական սարքը, որպեսզի լուսանկարեմ գեղեցիկ և հետաքրքիր տեսարանները:

Լավ, չմոռանամ իմ սիրելի մարքեթինգը: Ես փորձում եմ հնարավորինս շատ մասնագիտական գրքեր կարդալ, այսինքն, մարքեթինգի և բիզնեսի մասին: Ինտերնետից գտնում եմ նյութեր նրանց մասին: Հետևում եմ հաջողակ բիզնեսմեններին սոցիալական ցանցերով: Նրանք հաճախ են գրում կարճ, հետաքրքիր պատմություններ իրենց էջում իրենց կյանքի մասին: Մասնակցում եմ բիզնես թրեյնինգների:

Մի խոսքով, ես ապրում եմ իմ պատկերացումներով, «լավ կյանքով»: Երբ կարդում եմ ինչ-որ գիրք, դա կլինի պատմավեպ թե ոչ, էական չէ, պարում եմ ինչ-որ ազգային պար, քանոն եմ նվագում, մի քիչ նկարում եմ, մի քիչ հայերեն և ինֆորմատիկա եմ պարապում, մասնակցում եմ սեմինարի և այլն, օրվա ընթացքում, օրս լցվում է: Չեմ հասկանում` ինչպես են ապրում մարդիկ միայն կենտրոնացած լինելով մի աշխատանքի կամ մի առարկայի վրա:

vanuhi harutyunyan

Գտա իմ կոչումը

Ես Վանուհի Հարությունյանն եմ: Ծնվել ու ապրում եմ գեղատեսիլ Տավուշի Գետահովիտ գյուղում: Այս տարի ավարտել եմ դպրոցը և ընդունվել Երևանի պետական համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղի (ԵՊՀ Իմ) Տարրական մանկավարժություն և մեթոդիկա բաժինը:

Անսահման սիրում եմ ընթերցանություն և ապրում եմ երաժշտությամբ: Մանկուց երազել եմ դառնալ լրագրող, սակայն, չգիտեմ ինչու, հարազատներս չէին ցանկանում ինձ տեսնել այդ ոլորտում: Հիմա, ճակատագրի բերումով, դարձել եմ «Մանանա» թիմի թղթակից ու աշխատում եմ հնարավորինս հմտանալ լրագրության ոլորտում:

Մինչ այս լրիվ այլ էր պատկերացումս լրագրության մասին, բայց հիմա, երբ ծանոթ եմ նրա սկզբունքներին, հասկանում ոմ, որ մինչ այս գրեթե ոչինչ չեմ իմացել:

Վաղուց էի ցանկանում այս թեմայով նյութ պատրաստել, բայց չէի հասկանում, թե իրականում ով եմ ես, և որն է իմ առաքելությունն այս կյանքում, իսկ այժմ, երբ ընտրել եմ մասնագիտությունս, հստակ գիտեմ, որ իմ առաքելությունն է` կրթել ու հայեցի դաստիարակել գալիք սերունդներին: Ինձ շատ են ասել, թե գնամ այստեղից, այլ մասնագիտություն ընտրեմ, ավելի հեռանկարային աշխատանքով զբաղվեմ, բայց ըստ իս, իմ տեղն այստեղ է` իմ հայրենիքում, իմ գյուղում, և ես այստեղ ավելի եմ պետք, քան ուրիշ այլ վայրում:

Այն հարցի վերաբերյալ, թե ինչ եմ ուզում, երբեք լուրջ չեմ խորհել, բայց հիմա հստակ կարող եմ պատասխանել. հավատարմություն մեր ազգային ու մշակութային արժեքների հանդեպ, հայրենասիրություն և հավասարություն (սոցիալական) մեր պետությունում:

hovhannes ghulijanyan

Փախուստ

-Տղե՛ք, չփախնե՞նք դասից, հաջորդ ժամը մաթեմ ա։
-Հա, բայց հետո կջղայնանան, եթե քչով գնանք։
-Մենք էլ աղջիկներին էլ կխառնենք մեծ գործին, հետո էլ դժվար ինչ-որ մեկի վրա ջղայնանան։ Ջղայնանալուց ընդհանուրի վրա կջղայնանան՝ էդ էլ հեչ։
-Լավ, դե աղջիկներից կանչեք` ասենք։
-Հերմին, Մագա, եկե՛ք։
-Հա, երեխեք։
-Նայեք, ուրեմն, երկար դասամիջոցին դուրս կգանք իբր խանութ գնալու, բայց դպրոց հետ չենք գա, կարճ ասած, կփախնենք դասից։
-Ախ՜ր…
-Ոչ մի ախր, վերջ, որոշեցինք։
-Լավ, դե մնացածին ասեք։
Այսպես որոշեցինք, և երբ եկավ փախչելու ժամանակը, առաջինն սկսեցին աղջիկները։
-Երեխեք, զգուշեք եղեք, չտեսնի դասղեկը, թե չէ…
-Հանգիստ եղեք, հա, մեկ էլ. բռնվելուց կասեք` կազմակերպիչ չկա։
Այսպես գնում էինք դուրս, մեկ էլ երեխեքից մեկը.
-Աշոտ պապին մեզ ա նայում։ Հաստատ ջոգեց։
-Հա, բա: Թե չէ` ինչի՞ պիտի էսքանով պայուսակներով գնանք:
-Ոչինչ, շարունակեք գնալ, իրեն մի նայեք։
Երբ հասանք ցանկապատին, պահակը՝ Աշոտ պապին, բղավեց։
-Մարիամի՛կ, հետ արի։
-Չթեքվեք, գնացինք։
Երբ դպրոցից շատ հեռացանք, բաժանվեցինք, ու ամեն մեկը գնաց իր տուն։

Իբր ի՞նչ: Տանն ի՞նչ ենք անելու:
Եկավ հաջորդ օրը։ Նախօրոք պայմանավորվել էինք, որ խմբով գնանք: Երբ հասանք դպրոցի դռան մոտ, պահակը եկավ։
-Աղջի Մարիամիկ, որ կանչեցի, խի՞ չեկար։
-Չէր լինի Աշոտ պապի, ընդհանուր փախնում էինք։
-Հա, ես լրիվ ուրիշ բանի համար էի կանչում։
-Ինչի՞։
-Ֆիզկուլտի շորերդ իմ սենյակում էիր թողել։ Տեսա` տուն էիք գնում, ասի` կանչեմ տամ, էն էլ չեկար։
-Հա… Փաստորեն իմացե՞լ ես փախնում ենք, ու չես կանգնեցրել։
-Հա, դե փախեք, որ դպրոցից հիշելու բաներ ունենաք։
-Վայ, Աշոտ պապի…
Սա էլ մեր դասարանի հաջողված փախուստներից մեկն էր։

araqs aharonyan kotayk

Եվ նորից ընթերցանության մասին

Բոլորս էլ հաճախ ենք տեսնում ավագ սերնդի շատ ներկայացուցիչների, ովքեր անընդհատ ասում են, թե երիտասարդությունը` 21-րդ դարի երիտասարդությունը, կարդալ չի սիրում: Իհարկե, ես ևս կարծում եմ, որ դեռ նրանց երիտասարդության տարիներին կարդացող երիտասարդության թիվը շատ ավելի է եղել, բայց, միևնույն ժամանակ, սխալ է նման կերպ խոսել մերօրյա երիտասարդության մասին: Անհերքելի փաստ է, որ կարդացող երիտասարդությունը ընդհանուրի փոքրամասնությունն է, բայց նույնքան անհերքելի փաստ է նաև այն, որ նրանք քիչ չեն:

Ո՞րն է խնդիրը: Ավագ սերունդը` հարցին ի պատասխան, միանշանակ կնշի, որ խնդիրը համակարգիչն է, հեռախոսը, ինտերնետը… Իհարկե, նրանք ճիշտ են, քանի որ դրանք իսկապես դարձել են երիտասարդության ստվար հատվածի առօրյայի անբաժանելի մասը, և օրվա մեծ մասը նրանք անց են կացնում վիրտուալ «կյանքում»: Բայց հենց այստեղ չեմ կարող չխոսել նույն այդ համակարգչի ու ինտերնետի օգտակարության մասին:

Առհասարակ, ամեն բան ունի իր և’ լավ, և’ վատ կողմերը, նայած թե որ կողմից ենք նայում դրան: Այս դեպքում, անշուշտ, պետք է նշեմ, որ ինտերնետն ու այս սարքավորումները ինձ շատ են օգնում, անասելի շատ: Այստեղ պետք է հետ գնամ արդեն սկզբում արծարծված թեմային` ընթերցանությանը: Գրեթե բոլոր գրքերը, որոնք կարդացել եմ, կարդացել եմ ինտերնետի միջոցով, քանի որ գրքեր «հայթայթելը» փոքր ինչ դժվար է, հաճախ անհնար, քանի որ կան գրքեր, որոնք դեռևս միայն համացանցում են հասանելի:

Ասում են՝ մի՞թե գիրքն ու ընթերցանության այդ ձևն ու այդ էկրանը կարող են համեմատվել։ Իհարկե, ոչ, բայց չլինելուց լավ է։

Այստեղ է թաքնված խնդրի «պոչը»։ Ավագ սերնդի երիտասարդության տարիներին ընթերցանությունը աչք զարնող էր։ Եթե կարդում էիր, պետք է ձեռքիդ գիրք լիներ։ Այդ իսկ պատճառով, այսօր տեսնելով մեր՝ 21-րդ դարի երիտասարդների ձեռքերում ոչ թե գիրք, այլ ինչ-որ էկրան, թերահավատորեն են մոտենում, չմտածելով, որ այդ գիրքը հենց դրանում է, ու որ մենք կարող ենք ուղղակի բեռնել (գրեթե) ցանկացած գիրք և կարդալ։

Մեր երիտասարդության մեջ ոչ միայն քիչ չեն կարդացողները, այլ նաև՝ գրողները (իհարկե, խոսքը իրենց այդպիսիների շարքին դասող ինքնահռչակների մասին չէ)։ Այո՛, շատ լավ գրող սերունդ ունենք, և շատ ուրախ եմ, որ նրանց հետ ապրում եմ նույն ժամանակաշրջանում և կողքից լուռ, բայց ուշադրությամբ հետևում գրականության մեջ իսկապես մնայուն արժեքներ դարձող գործերի ստեղծմանը։

Այսքանից հետո ինչպե՞ս կարելի է ընդհանուրին ուղղել «փողը»։ Հասկանում եմ մեր մեծերի մտահոգությունները, ընդունում նրանց կարծիքը, հարգում նրանց մտածելակերպը, պարզապես ցանկանում եմ ասել՝ քիչ չեն մեր ընթերցասեր երիտասարդները, և հենց նրանք են մեր ապագայի կերտողներն ու անցյալի գանձերը հավատարիմ պահող-պահպանողները։

Եվ մի բան էլ. այո, գիրք կարդալը հենց գրքով շատ հաճելի է, իսկ դուք` մեծահասակներդ, որ պատասխանատու եք գրահրատարակչության համար, քանի՞ այդպիսի գիրք եք հրատարակում տարվա մեջ:

davit aleqsanyan

Վերջնական որոշում

Մինչև 17.am-ին միանալս մասնագիտություն ընտրելը ինձ համար շատ դժվար էր: Անընդհատ իմ ընտրած մանագիտությունը փոխում էի: Սկզբում ուզում էի դառնալ իրավաբան, բայց դա ոչ թե իմ ցանկությունն էր, այլ մայրիկինս: 

Հետո ես հաճախեցի Թեկվոնդոի, և կարծիքս փոխվեց: Ուզում էի դառնալ մարզիչ: Սակայն տարիներ անց, երբ 7-րդ դասարանում էի, ավելի ու ավելի շատ խորացա մեր անցյալի պատմության մեջ՝ «Հայոց պատմության»: Քեռիս մեղվապահ է, երբ նա եկավ մեր գյուղ և բերեց մեղուները, ես գնում էի նրա մոտ և սովորում մեղվապահություն: Այդ ժամանակ կլինեի 12-13 տարեկան: Սակայն իմ հետ եղավ անսպասելին: 14 տարեկանս նոր էր լրացել, երբ Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցի կազմակերպիչները  եկան մեր դպրոց: Երբ Սիսակին տեսա, ասեցի.

-Վախ, մամա ջեն, էս ինչ թրաշ ունի…

Լավ, թեմայից շեղվեցինք: Նրանք սկսեցին պատմել 17.am-ի և «Մանանա» կենտրոնի մասին: Ինձ շատ հետաքրքրեց, և ես որոշեցի դառնալ պատանի թղթակից: 4 օր դասընթաց անցնելուց հետո ես խորանում էի լրագրության մեջ, այլևս չմտածելով ոչ մի մասնագիտության մասին: Սակայն սա էլ չեղավ վերջին և կարևոր մասնագիտությունը: Ես մի քանի օր առաջ եմ վերադարձել 17-ի մեդիա ճամբարից, որը կազմակերպել էր «Մանանա»  կենտրոնը: Ճամբարի ընթացքում սկսեցի խորանալ կինոյի ոլորտում: Սկսեցի կինո նկարել, կինոյի գաղափար մտածել և տեսա, որ դա ինձ դուր է գալիս: Ես որոշեցի դառնալ կինոռեժիսոր: Եվ սա իմ լավագույն հնարավորությունն է` շարժվելու դեպի պայծառ ապագա:

«Լամփ»-ըս

Երևի ձեզ վերնագիրը շատ տարօրինակ թվաց: Ես հիմա ամեն ինչ կբացատրեմ:

Մայիս ամիսն էր: Մեզ կանչեցին Word Vision-ի Ամասիայի գրասենյակ և ասացին, որ հետաքրքիր ծրագիր է լինելու անունը` ԼԱՄՓ, ու եթե ցանկանում ենք, կարող ենք մասնակցել ծրագրին:

Ես էլ ասացի` էս  ի՞նչ է, «Լամփ» մի քիչ տարօրինակ է, բայց թե քանի որ սիրում եմ մասնակցել տարբեր ծրագրերի, որոշեցի մասնակցել: Լրացրի հարցաթերթիկը և գնացի տուն:

Մի քանի օր անց մեր մոտ եկան Երևանի «Երիտասարդները հանուն զարգացման» հիմնադրամի երիտասարդները, ովքեր ծրագրի հեղինակն էին, և սկսեցինք ծանոթանալ ծրագրին, որը ինձ շատ դուր եկավ:

Նախ, ուզում եմ ասել, որ ԼԱՄՓ-ը դա հապավում է՝ լինելով ակտիվ միացիր փոփոխությանը: Դե ես էլ, քանի որ շատ ակտիվ եմ, չէի կարող չմիանալ փոփոխությանը:
Դա մի վայր է, որտեղ մենք թիմով կարող էինք խոսել մեզ հուզող հարցերի մասին: Մեծ միջոցառում էր լինելու օգոստոսի 12-ին՝ երիտասարդների միջազգային օրը:
Սկզբից մտածեցի. «Ես` ուր, բեմը` ուր»: Բայց դե փորձը փորձանք չէ:
Իմ թիմի հետ նրանց ուղարկեցինք մեր գաղափարը, ելույթի նախատիպը և ընտրվեցինք: Որոշ չափով ուրախացնող, որոշ չափով էլ պարտավորեցնող բառ է:
Մեր ելույթի վերնագիրն էր` «Մեր փոխարեն»: Այն ծնողների մասին էր, որոնք մասնագիտություն էին ընտրում երեխայի փոխարեն և ստիպում նրանց` շարունակել այդ ուղղությամբ:
Ձեզի սեմ` վերնագիր ընտրելուց դժվար, մեկ էլ ըդոր մասին գրելն է: Եվ շնորհիվ մեզ ուղղորդող Ալլայի, դա ստացվեց: Այն 10 անգամից ավել փոփոխել ենք և վերջում հասել մեր ցանկալի արդյունքին: Վերջապես ելույթն արդեն պատրաստ էր:
Սքայփով մի քանի անգամ Ալլային ներկայացնելուց հետո մենք պատրաստ էինք մեծ ելույթին:
Օգոստոսի 11, շատ սպասված օր: Արդեն հասկացաք. վերջին օրն էր, մենք մեր թիմով՝ ես,  Հասմիկը և Շուշանը, գնացինք Դիլիջան: Այնտեղի Կենտրոնական դպրոցում էր լինելու միջոցառումը: Միջոցառմանը մասնակցելու էին եկել շուրջ 50 երիտասարդ  Հայաստանի բոլոր մարզերից, որոնց արդեն ճանաչում էինք: Իսկ հիմա արդեն լավ ընկերներ ենք դարձել:
Սկսվեցին փորձերը սկզբից միայն Ալլայի առաջ, հետո մեզ ուղղորդողներ՝ Հայկի, Խաչիկի, Սեդայի,Դիանայի, հետո բոլոր մասնակիցների, իսկ վերջում… 300 հոգանոց հանդիսատես:
Մեր վրա դրված պատասխանատվությունը մեծ էր, քանի որ մեզանից էր կախված ծրագրի շարունակականությունը:
Եկավ երկար սպասված օրը, օգոստոսի 12՝ երիտասարդների միջազգային օր: Բոլորիս ելույթները պատրաստ էին: Մենք ուղևորվեցին Դիլիջանի կենտրոնական դպրոց:
Ազդարարվեց ԼԱՄՓ-ի սկիզբը: Մենք հանդես էինք գալու երկրորդը: Դռան հետևում կանգնած մտածում էինք մեր ելույթին մասին, հանկարծ Շուշանը գոռաց.

-Իիիիի… Էրեխեք, ես ինչըղ բդի միկրաֆոն վերցնեմ:
-Է, դե զզվցըրիր, Շուշան,- ջղայնացավ  Հասմիկը,-սաղ էլ լավ կեղնի:
Բարձրանում էինք բեմ, հանկարծ Ալավերդու մասնակից Սոնան և Երևանի Էլենը ասացին.
-Երեխեք մենք ձեզ հետ ենք:

Եվ Հայկը հայտարարեց, որ մեր հերթն է: Մարմնովս մի տեսակ դող անցավ, անցան բոլոր վախերս, ու բեմ բարձրացանք: Խոսելու հերթը հասավ ինձ, ժպտացի, սկսեցի խոսել: Կարծես ճախրում էի երկնքում ու հանկարծ հանդիսատեսի վրայով թռչող հայացքս կանգ առավ Ալլայի ժպտադեմ աչքերի վրա: Ես ավելի ոգեշնչվեցի ու անգամ չհասկացա, թե երբ ավարտեցի խոսքս: Սթափվեցի ծափահարությունների ձայնից: Իջանք բեմից ու գնացինք Ալլայի կարծիքը իմանալու:
Մեր դիմաց դուրս եկավ Ինգան ամուր գրկեց ու ասաց.
-Շնորհավոր, երեխեք ջան, շատ լավ ելույթ ունեցաք:
Հասանք Ալլային: Նա մի քիչ տխուր էր, մեր ելույթի ժամանակ փչացել էր պրոյեկտորը, ինչի պատճառով նկարները չկարողացավ ցույց տալ: Բայց նաև ուրախ էր, որ ելույթը ստացվել էր:
Երբ ավարտվեց միջոցառման առաջին հատվածը, Հայկը մոտեցավ վերջին շարքում նստած մի աղջկա ու հարցրեց.
-Եթե հնարավորություն ունենայիք, ո՞ր թիմին կուզեիք միանալ:
-Երկրորդ,- ասաց նա ժպտալով:
Այդ պահին այնքան ուրախացանք, ասես աշխարհը մերը լիներ:
Հիմա նստած գրում եմ այդ մասին, և հասկացա որ սիրեցի հանդիսատեսին, և հանդիսատեսը սիրեց ինձ:
Շնորհակալ եմ ձեզ ամեն ինչի համար, ԼԱՄՓ-ի կազմակերպիչներ ջան, և ուզում եմ մի բան ասել.
-Չմոռանաք մեզ…

Լինելով ակտիվ միանում ենք փոփոխություններին, չէ՞:

arpi galstyan

Պատանեկություն` աճող ձգտումներով

Երեկ գրապահարանումս գիրք էի փնտրում, պատահական տեսա Անրի Վեռնոյի «Մայրիկը» ստեղծագործությունը:  Միանգամից վերադարձա մանկություն, կյանքիս ամենաերջանիկ հատվածը։ Քանի անգամ եմ այդ գիրքը վերցրել ու առաջին բառերից հիասթափված փակել, բայց մի անգամ որոշեցի, որ մինչև վերջ պիտի կարդամ, որից հետո այդ գիրքը դարձավ իմ հավատարիմ ուղեկիցը։

Չգիտես ինչու, սկսեցի ժպտալ, բայց արցունքներս այնքան արագ էին հոսում։ Արդեն 45 տարեկան եմ. ինչքա~ն եմ վախեցել մեծանալուց, փորձել եմ այնպես անել, որ մանկությանս նավակը ինձանից չհեռանա, բայց չեմ կարողացել այն պահել։ Բացեցի «Մայրիկից»  պատահական մի էջ. այնտեղ գրված էր. «Մանկություն` մեծանալու անհագ ցանկությամբ, պատանեկություն` աճող ձգտումներով»: Իրոք, 15 տարեկանում այնքա~ն երազանքներ ունեի, այնքան մանկական նպատակներ, որոնց մի մասին դեռ նոր եմ հասել։ Իրոք, արդեն հայտնի բժիշկ եմ, կատարել եմ ամենամեծ նպատակս՝ հայտնվել եմ «Ֆորբս» պարբերականում, ունեմ իմ հեղինակած գիրքը, որտեղ պատմում եմ իմ մանկության մասին։ Այնքա~ն եմ երազել, որ հասնեմ այս ամենին, բայց հիմա ուղղակի ցանկանում եմ կրկին վերադառնալ մանկություն։ Ցանկանում եմ կրկին լինել միամիտ, բարի, անհոգ, բայց հասկանում եմ, որ կյանքը ամենամեծ հարվածն է ինձ հասցրել. ես մեծացել եմ։ Ամբողջ աշխարհը տեսել եմ, ծանոթացել նոր մարդկանց հետ, ձեռք եմ բերել նոր ընկերներ, հասկացել եմ կյանքի իմաստը, և, ամենակարևորը, հասկացել եմ, որ մենք տարիների ընթացքում կորցնում ենք մեր անհոգությունը, ինչ-որ տեղ նաև մեր Ես-ը: Իսկ ամենավատն այն է, որ ընտելանում ենք ամեն ինչի հետ հարմարվելու մտքին, մինչդեռ մանուկ հասակում ստեղծագործում էինք, փորձում ինչ-որ բան փոխել. գուցե չէր ստացվում, բայց չէինք հիասթափվում, շարունակում էինք գործել, համառորեն որոնում մեր նպատակին հասնելու նոր ուղիներ: Իսկ հիմա արդեն շատ հաճախ ուղղակի լռում ենք, և, ինչպես Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերին է ասել. «Մեծահասակները շատ հաճախ մոռանում են, որ ժամանակին իրենք էլ են փոքր եղել»։

Չգիտես ինչու, գրեթե ակամա որոշեցի այս նամակը գրել: Այն գուցե կարելի է նաև կոչել ինքնախոստովանություն, ուղղակի մի պահ հիշեցի, որ մի օր ֆրանսերենիս ուսուցչուհին ասել էր. «Երբ թղթին փորձում ենք հանձնել մեր մտքերը, դրանք ավելի իրական են դառնում, և երբ տարիներ հետո կարդում ենք, հասկանում ենք, թե ինչքան նոր հատկանիշներ ենք ձեռք բերել, ինչպես նաև թե ինչքան հատկանիշներ ենք կորցրել: Հասկանում ենք, թե ժամանակի ընթացքում մեր ես- ը ինչպես է միաձուլվում մեր շրջապատի մարդկանց հետ, և հասկանում ենք, որ պետք է շատ համարձակ լինել, որ քո տեսակը պահես»։

Ինչքա~ն աներևակայելի հնարավորություններ, անմեկնելի ուղիներ, կեռմաններ, ոլորապտույտներ ունի մարդու ուղեղը: Ես սկսեցի իմ նվաճումների մասին խոսելուց, ապա վերադարձա մանկություն, իսկ հետո սկսեցի ուղղակի «փիլիսոփայել»…

Մանկությունը մեր կյանքի ամենաերջանիկ շրջանն է, որ լի է երազանքներով, կյանքի մասին հիասքանչ պատկերացումներով: Դա այն զմայլելի շրջանն է, երբ մենք ուղղակի հավատում ենք, որ կյանքը միշտ լինում է առատաձեռն: Սակայն հետո գալիս է մի ժամանակ, երբ Կյանքը մեզնից խլում է ամենաարժեքավորը, ամենալավը, նա ինչ-որ առումներով, ինչ-որ հարցերում «կոտրում» է մեզ, իսկ ամենասարսափելին այն է, որ նա ի զորու է «սպանել» մեր ներսում ապրող երեխային, որն, ի վերջո որևէ ձևով պարտադիր վերադառնալու է…

Ծնվում ենք ակամա, ապրում ենք զարմացած, մեռնում ենք կարոտով։