Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Օրը սկսվեց փիլիսոփայությամբ. հյուրընկալել էինք դասախոսների: Դասախոսությունը խաղաղության մասին էր. ի՞նչ է խաղաղությունը, արդյո՞ք այն միշտ օգտակար է, և վերջում, ում ընդհանրապես անհրաժեշտ չէ: Իմ խմբում տասնհինգ տարբեր ազգերի ներկայացուցիչներով էինք, սակայն ունենալով տարբեր մշակույթներ, կրթություն կամ մասնագիտություն` բոլորս ունեինք գրեթե նույն պատկերացումը խաղաղության վերաբերյալ: Սակայն մի հարց է ծագում. ո՞ր պահից է խաղաղությունը սկսվում, և ինչու՞ մարդկությանը չի հաջողվում հասնել համընդհանուր խաղաղության: Քննարկումից հետո մենք պետք է ընտրեինք մեկ բառ, որը մեր կարծիքով ամենալավն է բացատրում խաղաղությունը: Վերջում ունեցանք տասնյակ բառեր: Բաժանվեցինք չորս խմբի և սկսեցինք կազմել նախադասություններ յուրաքանչյուրով (հետագայում պետք է քվեարկեինք, ընտրեինք այն նախադասությունները, որոնք լինելու էին մեր «Խաղաղության հուշագրի» հիմնական կետերը):

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Օրը շատ արագ անցավ, և եկավ հեծանվարշավի ժամանակը: Անձրևում էր, բայց դա մեզ ընդհանրապես չէր խանգարում: Մենք վարում էինք, թրջվում, ոմանք նույնիսկ ընկնում: Մեկ ժամ անց հանդիպեցինք «Coming World Remember Me» ծրագրի կազմակերպիչներին: Նրանք հետաքրքիր ֆլեշմոբ էին իրականացրել:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Ամբողջ աշխարհից կամավորները պատրաստել էին վեց հարյուր հազար արձանիկներ, որոնք նման էին կծկված երեխայի և կոչված էին հարգելու Առաջին համաշխարհային պատերազմում զոհվածների հիշատակը: Յուրաքանչյուրի մեջ դրված էր այն մարդու անունով մեդալիոնը, ում հիշատակի համար այն պատրաստվել էր:
Արդեն մթնել էր, ցրտել, իսկ անձրևը շարունակում էր գալ: Բարեբախտաբար հեծանիվներով չվերադարձանք: Ստիպված էինք մոտ մեկ ժամ սպասել, չնայած դրան` շատ հետաքրքիր անցավ, որովհետև ես և Անուշը ծանոթանում էինք Պերուի մշակույթին (այս անգամ մեր զրուցակիցը պերուացի էր): Մեքենան եկավ, նստեցինք, իսկ մեզ սպասում էին տաք շոկոլադն ու տաք ցնցուղը…

Լուսանկարը` Անուշ Դավթյանի

Բելգիայի Ֆլաննելս շրջանում բնակվում են հոլանդախոս բելգիացիները։ Բոլորը խոսում են հոլանդերեն, բայց չնայած դրան՝ գերեզմանոցներում տապանաքարերի մեծ մասի վրա գրված է գերմաներեն կամ անգլերեն։ Ֆլաննելսը ասես հենց մեծ գերեզմանոց լինի, ուր ամփոփված են Առաջին համաշխարհայինի զոհերը։ Գերմանական, ֆրանսիական ու անգլիական զորքերը կռվել են այս հողի վրա, արյուն թափել, զոհվել ու հենց այդտեղ էլ գտել են իրենց հանգիստը։ Մի շարք գերեզմանոցների մեջ առանձնացրինք մի քանիսը, այցելեցինք դրանք ու մանրամասն ծանոթացանք Առաջին համաշխարհային պատերազմի պատմությանը։ Հետաքրքիրն այն էր, որ գերմանական գերեզմանոցում ամեն տապանաքարի տակ միաժամանակ հանգչում են տասը հոգու աճյուններ։ Տասը գերմանացի բերվել են նույն քարի տակ։ Քարերն էլ գրեթե հավասար են գետնին, ինչը խորհրդանշում է, որ Գերմանիան պարտվել է համաշխարհայինում։
Հաջորդ վայրը, ուր գնացինք, Այզեր գետի ափին գտնվող խրամատներն էին։ Մենք տեսանք կռվի բելգիական ու գերմանական կողմերը, «Մահվան հոր» կոչվող տարածքում եղանք։ Այդ փոսն առաջացել էր, երբ բելգիացիները պայթեցրել էին իրենց վառելիքի պաշարները, որպեսզի կանխեն գերմանացիների առաջխաղացումը։ Խրամատներում տրամադրությունն այլ էր։ Չէինք խոսում, արագ էինք քայլում։ Ոնց որ զգայինք կռվի շունչը։
Բելգիական մասը վերակառուցված է, իսկ գերմանականը կիսաքանդ վիճակում է։ Երկուսն էլ ներսով-դրսով ուսումնասիրեցինք, որ երկու ճակատների մասին պատկերացում ունենանք։ Ասացին, որ ուրիշ տեղերում էլ չկան խրամատներ, որովհետև հարյուր տարիների ընթացքում դրանց նկատմամբ ուշադրությունը պակասել է, իսկ զբոսաշրջիկները այսքանով էլ են բավարարվում։

Լուսանկարը` Անուշ Դավթյանի

Բացի պատմության նախորդ էջերին եղած կռիվներից՝ մենք մի փոքր էլ տեղեկացանք ներկայիս խնդիրների մասին։ «Floating dreams» կոչվող հուշահամալիրի ներսում պատմության թանգարան է Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասին, իսկ այ, դրսում կանգնեցված են երեխաների վաթսուն մանեկեններ, որոնց ձեռքին մեկական փուչիկ կա։ Դրանք խորհրդանշում են աշխարհում ընթացող ներկայիս կոնֆլիկտները։ Ու այդ վաթսուն երեխաներից մեկն էլ կանգնած է Ղարաբաղի կռվի համար։

Լուսանկարը` Անուշ Դավթյանի

Պատմական օրվա ավարտին գնացինք երկար սպասված երաժշտական ամենամյա փառատոնին։ Երբ հնչեց մեր երգը, բոլորս արագ վազեցինք դեպի բեմը։ Ամեն մեկը փորձում էր ակտիվացնել հանդիսատեսին, ինչպես կարողանում էր։ Տեղում թռչկոտել, ձեռքերը թափահարել, բարձր գոռալ, խաղաղություն ցույց տալ ձեռքի նշանով. ամեն ինչ արել ենք։ Սուրենը այնքան ակտիվ էր, որ երգիչը մոտեցավ նրան, ու ձեռքերը իրար խփեցին, իբր՝ շատ լավ է, ապրես։
Մեծ մասը առաջին անգամ էր բեմ բարձրանում։ Այդ էներգիան, էմոցիաները, որ փոխանցում էինք դահլիճին, այնքան շատ էին, որ անմոռանալի դարձրին ելույթը։ Երբ իջանք բեմից, մի քանիսից հարցազրույց վերցրին տեղական լրատվամիջոցները։ Ու հենց հոսթել հասնելու պահին լուրերով մեզ էին ցույց տալիս։ Ստացվում է, որ Բելգիայում առաջինը ստացան մեր խաղաղության կոչը։ Ուրեմն, հիմա հերթը մնացածինն է։

-Էս դրամապանակը` թեն հաուզընդ դրամ, իսկ էս վզնոցը` ֆոր հաուզընդ ֆայֆ հանդրիդ դրամ։ Թարգմանի, թող իմանան, ազի՛զ։

-Առավոտը սկսվեց Վերնիսաժում, որտեղ բելգիացի ընկերների հետ փնտրում էինք հայկական մշակույթը խորհրդանշող նվերներ։ Երկարատև փնտրտուքներից հետո, վերջապես մեզ հաջողվեց գտնել այն, ինչ փնտրում էինք։

-Վերջին անգամ է, որ կբարձրանանք «Մանանա» տանող աստիճաններով,- տխուր ասաց Յիթսեն։

-Վերջ, վերջ, մի՛ տխրիր։ Էլի կվերադառնանք Հայաստան,-պատասխանեց Վալերիան

-Աղջիկնե՛ր, մի շտապեք տխրել։ Դեռ ունենք ժամեր՝ միասին անցկացնելու համար։

«Մանանա» ներս մտնելուն պես հայտնաբերեցինք մյուս մասնակիցների հոգնած, բայց  աշխատանքային դեմքերը։ Անին սովորության համաձայն սուրճ էր խմում ու երջանիկ էր, որ ավարտել է իր նախագծի հայերենից անգլերեն թարգմանությունը, Էլզան ու Զառան էլի վիճում ու բողոքում էին, որ պիտի ֆոտոպատմություն սարքեն, Օրիենը իր վերջին ֆոտո-գլուխգործոցներն էր ցույց տալիս Դիանային, Աննան քնած էր, որովհետև գիշերը չէր քնել, որպեսզի ավարտեր օրվա օրագիրն ու նախագծի թարգմանությունը, Սոնան աստիճանների վրա մտազբաղ նստած նամակ էր գրում, Մարիամը ինչպես միշտ տեխնիկական հարցերով օգնում էր բոլորիս, Լիոն ու Ռոուինը թղթեր էին լրացնում, Հովնանը կարգավորում էր ամենը, ինչ կապված էր պրեզենտացիայի հետ, Մորենը, Յիցեն, Վալերիան ու Լենկան միմյանց ցույց էին տալիս իրենց հարազատների համար գնած նվերները, Լիլիթն ու Ամալյան լուռ նստած էին, Սուրենը իր վերջին հոդվածի կարծիքներն էր կարդում, Մարիամը, Եվան ու Ինեսան բացակայում էին, իսկ Արմանը և Ռևդուանը ՝ ուշանում։ 

Ես որոշեցի գնալ և արթնացնել Աննային, որովհետև շուտով լանչ էր, բայց գնացի և չվերադարձա Կիկոսի պես, որովհետև ես էլ էի քնով անցել։ Մեզ արթնացրեց Ռոուինի կանչը, որ պրեզենտացիայից առաջ ցանկանում էր ամփոփել 2 անմոռանալի շաբաթը։ Նա պատրաստել էր 3 արկղիկ, որոնց մեջ պիտի առանձնացնեինք  2 շաբաթվա ամենակարևոր պահերը, այն ամենը, ինչից դժգոհ ենք և այն, ինչ սովորել ենք այս օրերի ընթացքում։ Առաջին տուփում շատերս որպես կարևորություն ներկայացրել էինք ընկերությունը և վորքշոփները, երկրորդ տուփում, որ պիտի լսենք միմյանց, իսկ երրորդում ՝ կոնֆլիկտների լուծման այլ եղանակները և ավանդական ուտեստների պատրաստման տարբերակներ սովորելը։

Պրեզենտացիային ներկայացրինք 4 տարբեր նախագծեր։ Առաջինը գյուղական խնդիրների մասին էր, որի շրջանակում հոդվածներ ու հարցազրույցներ էինք պատրաստել, երկրորդ խումբը ՝բանակի, որի մասին փոքրիկ վիդեոռեպորտաժ էր նկարել, երրորդը՝ կնոջ և տղամարդու տարբերության մասին ֆիլմ, իսկ չորրորդը խումբը  Գյումրու տնակներում ապրող մարդկանց մասին նյութեր ու ֆոտոպատմություն էր սարքել։ Ամեն ինչ բարեհաջող ներկայացնելուց հետո, դիտեցինք մեր երկու շաբաթը ներկայացնող ֆիլմերը ու լուսանկարները։

Բոլորս այնպես էինք կապվել միմյանց հետ, որ դժվարությամբ էինք ցանկանում մոտենալ իրար ու գրկել։ Շատ էինք կապվել, չէինք ցանկանում հավատալ, որ ամեն ինչ ավարտվեց։ Կարոտելու ենք Մարիամի՝ « Ո՞վ է էսօր գրում օրագիրը» արտահայտությունը, Ռևդուանի «Բարև, ախպերս, ի՞նչ կա»-ն, Սոնայի՝ « Դուք մտեք լողացեք, մեկ ա՝ ես ուշ եմ քնում, կլողանամ»-ը, Էլզայի «մուննաթ» դեմքը, որն ուներ ընդամենը մի ուղերձ․ «Թեթև ապրեք, ա՜յ մարդ», Ամալյայի հոգեբանական խաղերը, Մարիամի «Կոշիկները մի գծով շարեք, թե չէ՝ ես եմ դասավորելու» պերֆեկցիոնիստական մտքերը, Արմանի « Ա՜, Վալենտինա ջան, թող ապրենք, էլի, ի՞նչ ես ուզում»-ը, Օրիենի «Օկե»-ն, Եվայի, Անիի, Ինեսայի թեյի սեղանի շուրջ կանչող երեկոները, Վալերիայի «Հա՜»-ն, որը մեզ հիշեցնում էր Էլիդա տատիկին, Մորենի արտիստիկ խոսքը, Յիթսեի փակ ու ժպտուն աչքերը և երջանկությանը նայող հայացքը, Աննայի՝ «Արի, գնանք լողանանք, որ թեյ խմենք, նյութ գրենք ու քնենք»-ը, Լենկայի ռեպը անսահման սիրելու կարողությունը, Դիանայի՝ «Նորմալ հաց կեր, ուշադիր նայում եմ, որ 3-ին չասես՝ սոված եմ, ի՞նչ կա ուտելու»-ն, Հովնանի «Է, բաժակի պոչից բռնի, որ չվառվես» լուրջ-լուրջ դեմքը, Լիոյի «Երեխե՜ք» սիրով լցված բացականչությունը, Ռոուինի հայերեն շնորհակալությունները, Սուրոյի «Ամեն ինչ պատրաստ ա Բելգիա գնալուս համար, տոմսը առել եմ, վիզայի թղթերը պատրաստել եմ, մենակ մնացել ա մտնեմ դեսպանատուն»,  Լիլոյի՝ «Խելյուքիգե վեղիաակդախ» հոլանդերեն ծնունդի շնորհավորանքը և տիկին Ռուզանի ու պարոն Արայի ծնողական սերը յուրաքանչյուրիս հանդեպ, անսահման հոգատարությունը,  անեզր ջերմությունը։ Այս ամենը  միայն վկայում է հայ բելգիական ոսկե հարաբերությունների մասին։ 

Առաջին անգամն էր, որ մասնակցում էի փոխանակման ծրագրի ու առաջին անգամն էր, որ ծրագրից հետո դժվար էի պատկերացնում բաժանումը։ Բոլորին գրկելիս միայն լալիս էի, ու չէի ուզում դուրս գալ շենքից։ Չգիտեմ, ինչ տարօրինակ զգացողություն էր, երբեք այդքան հուզված չէի եղել։ Մի կողմից՝ կարոտել էի ընտանիքս, ու գիտեի, որ հայրս կարոտած սպասում էր ինձ ներքևում, մյուս կողմից՝ չէի ուզում զգալ կարոտ մյուս ընկերներիս հանդեպ, ովքեր պիտի վերադառնային Բելգիա։

-Վա՜յ, Երևանում ենք մենք, հեսա դու էլ պիտի գաս սովորելու։ Մեր հետևից ինչի՞ ես լացում,-լսվեց Մարիամի ու Դիանայի ձայնը։

-Չգիտեմ, է,- սկսեցի «ղզիկանալ» ես։ 

Իսկ հիմա հայ-բելգիական հարաբերությունների շրջանակում հայտնի դարձած՝ երևի that’s enough:

Լուսանկարը` Զառա Թորոսյանի

Այս անգամ այսպես: 

Օր տասնմեկ,

Նույն տեղում քնած էի ես,

-Երեխաներ, պատրաստվեք,

Արման, մենք չենք սպասելու քեզ,

Դու գնա լվացվիր,

Այնուհետև կշտացիր:

Դուրս եկա ես հոսթելից,

Տեղյակ չեմ այսօրվա գործերից,

«Մանանա» ենք հասնում,

Հովնանը մեր հեռախոսներն է վերցնում.

Մեր պատիժն էր:

Քննարկումը հետաքրքիր էր,

Գործը շատ էր,

Ժամանակն էր քիչ:

Ֆիլմի միտքը լավն էր,

Մոնտաժը՝ մի քիչ:

Ժամն է լանչի,

Այսօր կուտեմ կանաչի,

Չէ, սա կատակ էր:

Կարտոֆիլը տաք էր,

Կշտացա,

Չաղացա,

Միացա,

Թանգարան գնացողներին:

Ստացա

Բանալին գիտելիքների:

Հետո ազատ էի:

Բայց պարապ էր:

Կանչեց Դիանան ինձ «Մանանա»,

Ասաց՝ Վալերիան միայնակ ա:

Գնացի օգնեցի,

Հայերենից անգլերեն թարգմանեցի:

Տիկին Ռուզաննայի հետ խոսեցի,

Հետաքրքիր խաղ խաղացի:

Էհ…

Հոգնեցի,

Ընթրիքի ժամն է,

Իսկ մենք ուշանում ենք:

Մի՞թե սա փորացավ է:

Ես հասկացա պատճառը՝ մենք սոված ենք,

Վերջապես «Կովկաս» եկանք,

Խաչապուրի ու խինկալի ես կերա:

Դուրս եկանք,

Մութ քաղաքում ման եկա:

Զանգ եկավ.

«Գալիս ենք, Լիլիթ ջան»:

Ներս մտա,

Շատ գործեր կան:

Սկսեցինք հարցազրույցը թարգմանել

Ես և Մարիամը:

Արդեն եկել է ժամը,

Որ նստեմ նյութ գրեմ:

Այսպես:

Կավարտեմ ես օրագիրը,

Իսկ ժամեր անց Գյումրի է գնալու իմ թիմը:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Առավոտ էր… Հյուրատան լուսապայծառ ու չքնած առավոտներից մեկը։

Օրը սկսվեց առավոտյան 6։00-ից, որովհետև չէր էլ ավարտվել։ Դեպի Խոր Վիրապ և Բյուրականի աստղադիտարան այցերից ու գերհագեցած օրվանից հետո մասնակիցների մի մասը քնեց, մյուս մասը զբաղվեց միջմշակութային հաղորդակցության  զարգացման գիշերային բուռն ծրագրերով։ Զարգացրինք։
Տասներորդ օրը տեղի ունեցան օրակարգային որոշ փոփոխություններ։ Դեպի Գեղարդ ճամփորդությունը հետաձգվեց՝ ճանապարհների փակ լինելու պատճառով: Ինչպես գիտեք, դեպի Գեղարդ տանող ճանապարհի մի հատվածում տեղի է ունեցել քարաթափում, և տարվում են պայթեցման աշխատանքներ, հետևաբար օրվա պլանավորումն ազատ էր։ Մասնակիցները «Մանանա» կենտրոնում պետք է լինեին 13։00-ին՝ նախկին 10։00-ի փոխարեն։ Մինչև այդ ժամանակը պետք է օգտագործվեր  խմբային նախագծերի աշխատանքների համար։ Մենք ազատ էինք ընտրելու աշխատանքների իրականացման վայրն ու ֆորմատը։
Կեսօրից հետո ազատ ժամանակ հատկացվեց: Անհրաժեշտ էր տեղում մտածել ժամանակի ճիշտ կառավարման մասին։ Մի քանիսը ընտրեց այն անցկացնելու մշակութային, մնացածը՝ աշխատանքային ֆորմատը։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Այսպես՝ առաջին խումբը ուղևորվեց Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր և Ցեղասպանության թանգարան։ Բելգիացի մասնակիցների հետաքրքրությունն ու ավելի մանրամասն թեմային ծանոթանալու ցանկությունը նկատելի էր։ Թանգարանում նրանց ներկայացվեց ցեղասպանության պատմությունը, պատճառը, պատմական հետևանքները։ Բելգիացի մասնակիցները տպավորված էին։ Անգամ հնչեցին մտահոգություններ, որ իրենք պատմությանը քիչ ծանոթ են, ինչն, ըստ իրենց, վատ է։
Հուշահամալիր այցից հետո մասնակիցները բացահայտեցին երեկոյան Երևանի իրենց համար դեռևս անհայտ կողմերը։
19։00-ին բոլորս «Մանանայում» էինք, որտեղից պետք է ուղևորվեինք ճաշի։
Մատուցողը Մորանին.
- Կարող եք սպասել ջրի համար։ Կթարգմանե՞ք իր համար։
Ես.
- Հա, իհարկե: Մորան, նա ասում էր, որ պետք է սպասես ջրի համար։
Իմ վստահությունն, իհարկե, բավական էր, որ Մորանը, համարյա հայերեն հասկանար, բայց լեզվական փոքրիկ խնդիրները թույլ չտվեցին։
-  Բարի գիշեր, երեխեք։ Redouan, it means “good night, guys”
- Okay, I got it. Բարի գիշեր:

Մարիամ Պապոյան

***

Ներկայացնում ենք մեր մասնակիցներին

Հարցազրույց Սուրեն Կարապետյանի հետ

-Ինչո՞ւ որոշեցիր մասնակցել ծրագրին:

-Առաջին հերթին ցանկացա մասնակցել ծրագրին, քանի որ «Մանանայի» մեկ այլ ծրագրով պետք է գնամ Բելգիա, այդ իսկ պատճառով ուզեցի շփվել բելգիացիների հետ, ծանոթանալ իրենց մշակույթին: Երկրորդը, որ անգլերենով հաղորդակցվելու փորձառությունս մեծացնեմ, որպեսզի Բելգիայում խոսելիս չկաշկանդվեմ: Բացի այդ ես միշտ էլ մեծ ոգևորությամբ եմ մասնակցում «Մանանայի» ծրագրերին, որովհետև դրանք աչքի են ընկնում ստեղծարարությամբ. Ինչ ծրագիր էլ լինի, անպայման կիրառում ենք մեր «մասնագիտական» կարողությունները՝ գրում ենք, լուսանկարում, նկարահանում: Ես օրինակ, այս ծրագրի ընթացքում նկարահանում եմ ծրագրի ողջ ընթացքը, որպեսզի պատրաստեմ աշխատանքային մեր ֆիլմը: Կարելի է ասել՝ ես իսկապես աշխարհին նայում եմ օբյեկտիվի միջից:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

-Ի՞նչ սպասելիքներ ունեիր, և արդյո՞ք դրանք իրականացան:

-Սպասելիքներ ունեի ծանոթանալու իրենց մշակույթին և, ինչպես ասացի, իրականացել է: Արդեն գիտեք, որ մեր բելգիացի մեր մյուս ընկերը՝ Ռեդուանը, արմատներով Մարոկոյից է, ծանոթացնում է նաև արաբական մշակույթին:
Ես միշտ նմանատիպ ծրագրերի ժամանակ աշխատանքային ֆոտոներ եմ անում, այս անգամ նաև ֆիլմը: Հենց այդ անկնկալիքներն ունեի, որոնք իրականացան:

-Արդյոք հասցրե՞լ ես շփվել բոլոր բելգիացի մասնակիցների հետ:

-Այո, արդեն հասցրել եմ ընկերանալ բոլոր բելգիացի մասնակիցների հետ, սակայն ամենաշատը մտերմացել եմ Ռեդուանի հետ, որովհետև ինքը կարծես հոգով հայ լինի, ցանկանում է գալ և Հայաստանում ապրել, ուստի նաև հայերեն է սովորում:

-Կշարունակվի՞ հետագայում բելգիացի ընկերների հետ շփումը: 

-Ինձ թվում է միանշանակ կշարունակվի, որովհետև բոլոր բելգիացիները շատ հյուրընկալ են. օրինակ Ռոուինը և Ռեդուանը ինձ միշտ ասում են, որ երբ ես գնամ Բելգիա, զանգահարեմ իրենց, մենք անպայման կտեսնվենք, կամ եթե ինչ-որ խնդիր ունենամ, այնտեղ անմիջապես իրենց ասեմ, և նրանք ամեն բանով կօգնեն ինձ: Եվ ես կարծում եմ, որ երբ ծրագիրը ավարտվի, մենք կմնանք իսկական ընկերներ:

-Նոր բան սովորե՞լ ես, որը կարող է հետագայում օգտակար լինել:

-Այո, ես սովորեցի հարցազրույց վարել, և դասընթացները շատ օգնեցին: Օրինակ, առաջին հարցազրույցը արել եմ բելգիացու հետ, և դա իմ առաջին օտար լեզվով կատարած հարցազրույցն էր:

-Ի՞նչ դժվարություններ էին առաջանում բելգիացիների հետ շփման ժամանակ:

-Նախ առաջին օրը, երբ եկա, և Ռեդուանը հայերենով բարևեց, միանգամից մտերմացանք և իր հետ խնդիր չկար: Իսկ հիմնական խնդիրը կարծում եմ, որ անգլերեն շփման ժամանակ էր: Առաջին օրերի ընթացքում բոլորս փակ էինք, քանի որ ամաչում էինք, իրենք՝ նույնպես, որովհետև անգլերենը Բելգիայում առաջին կամ երկրորդ լեզու չէ, բայց արդեն երկու օրվա մեջ մտերմացանք, առանց կաշկանդվելու շփվում ենք, կես բառից հասկանում ենք իրար:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

-Կարո՞ղ ես հիշել ամենատարօրինակ պատմությունը այս օրերի ընթացքում:

-Ամենատարօրինակ պատմությունը պատմություն պատմելն էր: Երեկոյան հյուրատանը Ռեդուանի հետ նստած էինք դրսում: Ոչ ոք ձայն չէր հանում, և Ռեդուանը անսպասելի հարցրեց. «Իսկ դուք քնո՞ւմ եք շենքի տանիքին»: Զարմացա, թե ինչպես կարելի է տանիքին քնել, իսկ նա շարունակեց պատմել, որ Մարոկոյում դա նորմալ է, երբ գիշերը շոգ է լինում, նրանք ընտանիքով բարձրանում էին կտուր, քնում աստղերի տակ: Մենք կատակելով ասացինք, որ դա շատ ռոմանտիկ է:
Իսկ մյուս տարօրինակ պատմությունը դարձյալ Ռեդուանից եմ լսել: Մենք լսել ենք, որ մուսուլմաններն ունենում են շատ կանայք, բայց առաջին անգամ հնարավորություն ունեինք Ռեդուանից հարցնելու դրա մասին: Եվ պարզվեց, որ Ռեդուանի պապիկը ունի չորս կին, Ռեդուանը առաջին կնոջ թոռն է, ընդհանուր հաշվեցինք, պապն ունի 46 թոռ:

Հարցազրույցը վարեց՝ Զառա Թորոսյանը

***

Tell me interesting story during the program

I am going to tell a story from when we were at the host family. We arrived at the village and were welcomed with a big meal. It was super delicious. After lunch we went on a walk to see the village were we would be staying at for the next couple of days. After our walk we came back to our host family’s and had dinner. When we finished our dinner, we talked for hours with our host family and then got ready for bed. I was staying in the same room as Valentina, Anna and Oriane. We all sat on the same bed and stared talking about love. Just love and nothing else. It was so interesting to hear how different love works in Armenia compared to Belgium. The way Anna and Valentina were talking about love was so cute and so adorable. It was a really pleasant night and we got way closer after it.

***

Մի պատմություն Վալերիայից

Ես պատրաստվում եմ պատմել պատմություն, երբ մենք հյուրընկալ ընտանիքում էինք։ Մենք հասանք գյուղ, և մեզ դիմավորեցին ճաշի սեղանի շուրջ։ Այն արտակարգ համեղ էր։ Ճաշից հետո մենք գնացինք զբոսնելու և տեսնելու գյուղը, որտեղ մնալու էինք հաջորդ երկու օրերը։ Զբոսանքից հետո մենք վերադարձանք հյուրընկալ ընտանիք և ընթրեցինք։ Երբ մենք վերջացրինք ընթրիքը, մի քանի ժամ զրուցեցինք մեր հյուրընկալ ընտանիքի հետ, ապա գնացինք քնելու։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Ես մնալու էի նույն սենյակում Վալենտինայի, Աննայի և Օրիենի հետ։ Մենք նստեցինք նույն մահճակալի վրա և սկսեցինք խոսել սիրո մասին։ Միայն սեր, և ուրիշ ոչինչ։ Շատ հետաքրքիր էր լսել, թե ինչպես է սերը տարբերվում Հայաստանում՝ համեմատելով Բելգիայի հետ։ Այդ ժամանակ Աննան ու Վալենտինան խոսում էին սիրո մասին շատ սիրուն ու զմայլելի։ Շատ հաճելի գիշերվանից հետո մենք մտերմացանք միմյանց հետ։

Վալենտինա Չիլինգարյան