Սպորտ 17.am խորագրի արխիվներ

syuzanna navasardyan

Աղջիկներն ու ֆուտբոլը

Սկսվել է Չեմպիոնների Լիգան։ Օ՜, ինչքան եմ սպասել, ինչքան եմ սիրո՜ւմ ես այս ամենը։ Սկսվել են երկրպագուների անհանգիստ սպասումները, անքուն գիշերները, հաղթանակի դեպքում՝ գիշերվա հազարին բարձր բղավոցներն ու ծափերը։ Ֆուտբոլային գիշերվանից հետո առավոտյան մի կերպ արթնանում ես, նայում հայելու մեջ ու սարսափում. աչքերիդ տակ սև շրջանակներ են առաջացել։ Դուրս ես գալիս սենյակից ու բողոքներ են լսվում.

-Էդ դո՞ւ էիր, որ ամբողջ գիշեր չթողեցիր՝ քնենք։

-Դու աղջիկ ես, ֆուտբոլի հետ ի՞նչ գործ ունես։

-Տեսնես՝ էլ ո՞ւմ աղջիկն է էսպես ծուռ։

-Դասերդ արա, հերիք է «Մեսսի» գոռաս։

-Հեն ա՝ ֆուտբոլիստ կդառնայիր, էլի…

Այո՛, ես էի, իմ պատճառով դուք լավ չքնեցիք կամ, գուցե, ընդհանրապես չքնեցիք, այո՛, ես աղջիկ եմ ու ֆուտբոլ սիրելու մեջ վատ բան չեմ տեսնում, իսկ ո՞վ ասաց, որ ես «Մեսսի» գոռալով՝ չեմ հասցնում դասերս անել, այո՛, շատ կուզեի ֆուտբոլիստ դառնալ:

Ֆուտբոլը լոկ սպորտաձև չէ, այն շատ բան է սովորեցնում ու տալիս։ Տալիս է թիմ հասկացության իմաստն ու ասում, որ թիմը ուժ է, եթե ունի միասնական նպատակ: Ֆուտբոլը սովորեցնում է հանդուրժողականություն ու հարգանք ցուցաբերել ամեն պարագայում։ Ֆուտբոլը ցույց է տալիս թիմի ոգին, սովորեցնում է մինչև վերջ հավատալ ու վստահել քո սիրելի թիմին: Ֆուտբոլի երկրպագու եմ արդեն մոտ տասը տարի։ Ես ֆուտբոլը ճանաչել ու սիրել եմ Մեսսիով։ Սկզբում սիրեցի Մեսսիին, հետո «Բարսելոնա» ֆուտբոլային ակումբը, իսկ հետո այն աշխարհը, որը կոչվում է ֆուտբոլ։ Ֆուտբոլի հանդեպ սերն իմ մեջ արթնացրեց քույրս, որը նույնպես «Բարսայի» երկրպագու է։ Նա ինձ ցույց տվեց նրբություններ, առավելություններ, հանճարներ այս խաղում։ Ես Մեսսիին շատ եմ սիրում ոչ միայն այն բանի համար, որ նա կատարյալ ֆուտբոլիստ է, անգերազանցելի հարձակվող ու արտակարգ տեխնիկա ունի, այլ նաև այն պատճառով, որ լավ մարդ է։ Կատարում է մի շարք բարեգործություններ, օգնում է հիվանդ, միայնակ երեխաներին, չի անտեսում իր երկրպագուներին ու նվիրված է իր թիմին։ Մեսսին «Բարսայի» հոգին է։

Եթե հնարավորություն ունենայի կյանքում մեկ անգամ հայտնվել «Կամպ Նոու» խաղադաշտում ու այնտեղից դիտել Բարսայի խաղը, կյանքիս մեծագուն երազանքը կհամարեի կատարված։

Պարտություն, թե հաղթանակ, Բարսայի հետ է մի ողջ բանակ։

anahit mkrtchyan

Ֆուտբոլ, նույնն է, թե՝ կյանք

Ֆուտբոլն իմ տարերքն է: Դրա հետ կապված ամեն բան ինձ հետաքրքրում է: Ունեմ նախընտրած թիմ՝ Ռեալ Մադրիդը, որի բոլոր խաղերին հետևում եմ:

Ամռանը ընկերներս շատ հաճախ էին վիճում ինձ հետ, քանի որ գրեթե դուրս չէի իջնում և ժամանակ չէի տրամադրում իրենց, այլ տանը նստած՝ Եվրոպայի առաջնությանն էի հետևում: Նրանք հաճախ էին ինձ ասում.

-Անահի՜տ, լավ, վերջացրու՜: Ի՞նչ ես ժամանակդ զուր վատնում: Ֆուտբոլը հիմարություն է, ուղղակի 22 հոգի վազում են մի գնդակի հետևից:

Իսկ իմ ընկերուհին՝ Լիլիթը, հոգուս հետ խաղալու համար ասում էր.

-Ռեալ Մադրիդը ուղղակի խաղալ չգիտի, իսկ այդ տգեղ ֆուտբոլիստները…

Տանն էլ ինձ հանգիստ չեն տալիս: Հաճախ երեկոները, երբ բազմոցին նստած՝ վայելում եմ սիրածս թիմի հաղթանակները կամ հազվադեպ պարտությունից արտասվում, մայրս բարկացած ասում է.

-Վե՛ր կաց, գնա քնի՛ր, Անահի՛տ: Առավոտյան դասի ես:

Նա նաև բարկանում է, որովհետև իմ սենյակի պատերը զարդարում են Ռեալ Մադրիդի պաստառները:

Բոլորի այն հարցին, թե ինչու եմ սիրում Ռեալ Մադրիդը, չեմ զլանա և մեկ անգամ էլ կպատասխանեմ.

-Ռեալ Մադրիդն իսկական խաղ է ցուցադրում, որից հոգեկան մեծ բավարարվածություն եմ ստանում: Այնտեղ կա պայքար, ինչպես և կյանքում, կան արցունքներ, հիասթափություն, անակնկալներ, հաղթանակ և ուրախություն:

Ani avetisyan

Ֆուտբոլ էր

-Դու փոքր ես, դարպասի մոտ կանգնիր:

-Դե լավ էլի, բոլորիցդ էլ լավ եմ խաղում,-նեղանում էի ու կանգնում դարպասի մոտ: Չնայած, ի՞նչ դարպաս, երկու քարեր էին՝ իրարից երկու-երեք մետր հեռավորության վրա, այն էլ մեր՝ մատնաչափիկի ոտքերով չափված: Իսկ «թշնամի» թիմի դարպասին էլ իմ հասակակից մի աղջիկ էր կանգնում: Դե, սա ուղղակի, էն անհանդուրժողականության վերաբերյալ:

Բայց, մեր՝ փոքրիկ կասիլյասիկների ու մեսսիիկների մասնակցությամբ  ամենակարևոր հանդիպումներից  առաջ ծնվում էր բակային ֆուտբոլի ոսկե կանոնը.

-Դարպասապահը (մեր խոսքով ասած՝ вратарь-ը) խաղում է:

Հա, համաձայնվեք, որ մեղմ ասած, հեշտ չի և՛ խաղալ, և՛ դարպասը անառիկ պահել (ինչպես ասում են ֆուտբոլային մեկնաբանները):

Ի՞նչ էի ասում: Մեզ համար դա այնքան էլ մեծ խնդիր չէր: Իսկ ուրիշ կերպ չէինք էլ կարող:Թե չէ՝ ավագներից մեկը մեզ կդատապարտեր մինչև խաղի վերջը հանդիսատես լինելու:

Ախր,  այդ երկու՝ անհարթ ու ձևից զուրկ քարերից բաղկացած դարպասը ռազմական սրբություն էր, դե, զորամասի դրոշի նման, էլի, իսկ նրա մոտ թշնամու խաղացող կամ, առավել ևս, թշնամու կողմից ուղարկված գնդակ թողնելը դավաճանություն էր, ինչն էլ պատժվում էր որակազրկումով:

Այս ամենն այն ժամանակ էր, երբ ֆուտբոլը մեր՝ երեխաներիս համար դեռ 22 հոգի ու մեկ գնդակ չէր, այլ ընդամենը 6-7 հոգանոց մի խումբ ու ինչ-որ գնդաձև բան, որ  մեր ձեռքում վաղուց դադարել էր գնդակ լինել: Հա, կար ժամանակ, երբ ինձ, ու գիտեմ, էլի շատ աղջիկների համար, բարբի տիկնիկներից ավելի կարևոր ու սիրելի բան կար: Հետո ի՞նչ, որ «թիթիզ» հասակակից  հարևանուհիները  զարմացած աչքերով պիտի նայեին: Օրվա մեջ մի քանի ժամ մենք գնդակից  բացի ոչնչի չէին նայում:

Մեր ֆուտբոլի դաշտը տան դարպասներից այն կողմ էր՝ փողոցի վրա ու դրան կից մի քանի  քառակուսի մետր  տարածք կազմող փոշոտ վայրում: Բայց իրականում այդ վայրը դրախտի էր նման, մանավանդ, երբ հարևաններն էլ տանը չէին:

Բայց մենք խնդիրներ էլ ունեինք: Իսկ եթե մի օր էլ հարևանները թույլ չտայի՞ն իրենց բակում ֆուտբոլ խաղալ, մոտակայքում ավելի հարմար տարածք չկա, ախր: Էհ, ի՞նչ արած, պիտի համակերպվեինք: Բայց դրանից մեր խաղերը չէին վնասվում, ամենամեծ հարվածը մեր ֆուտբոլի դաշտում կառուցվող շինությունն  ու անցնող տարիներն էին: Հետո մեր եռանդուն թիմը ցրվեց: Մեծացանք, ասում են: Սկսեցինք ֆուտբոլ միայն հեռուստացույցով նայել: Իսկ մեզ փոխարինող սերունդն էլ  դեռ չի  եկել:

Կգա՞…

Հ.Գ Նյութն էլ հենց այնպես, Ռեալ Մադրիդ-Մանչեսթր Յունայթեդ խաղն էի դիտում:

iza Astsatryan

Երբ աշխարհը բաժանվում է երկու մասի

Հերթական օր, հերթական ժամ ու «Էլ կլասիկո», երբ աշխարհը բաժանվում է երկու մասի, երբ քույրերով դառնում ենք մրցակիցներ, երբ ողջ մոլորակում քաոս է տիրում… Քաոս էր տիրում նաև մեր տանը. քույրս Բարսելոնային է երկրպագում, իսկ ես՝ Ռեալին: Ամեն անգամ «Էլ Կլասիկո» նայելիս մեր տանը «պատերազմ» է սկսվում: Այս անգամ խաղը հուլիսի 29-ին էր, ժամը 4:00-ին, հետաքրքիր է, տեսնես՝ ինչքա՞ն մարդ է այդ օրը անքնությամբ տառապել, կամ ինչքան մարդ է 3:30, 3:35, 3:55 զարթուցիչը միացրել խաղը դիտելու համար: Ես ու քույրս էլ էինք այդպես արել:

Մինչև ժամը 4-ը հազար անգամ անկողնու մեջ աջ-ձախ, վերև-ներքև արեցի, վերջապես խաղն սկսվեց: Տրամադրվածությունը մարտական է, չմոռանամ նշել, որ հեռախոսի լույսի վրա եկած մոծակների տրամադրվածությունն էլ ավելի մարտական էր: Ֆեյսբուքում գրառում արեցի, ու ինչքան արթուն մարդ կար, հավաքվեց՝ Ռեալի ֆաները #HalaMadrid, իսկ Բարսայի ֆաները՝ #ViscaBarca հեշթեգերով: Առաջին խաղակեսն ավարտվեց 2-2 հաշվով: Պայքարը թեժ էր, արդեն ժամը 5:15 էր, որոշեցինք դուրս գալ և պատշգամբից լուսանկարել Հալիձորի արևածագը, մի քանի լուսանկար արեցինք ու գնացինք երկրորդ խաղակեսը նայելու: Մինչև վերջին րոպեները շունչներս պահած էինք նայում, մի փոքր նյարդայնանում էի, որովհետև այդ ռուս մեկնաբաններն իրենց խոսքի մեջ ակնհայտ ցույց էին տալիս, որ իրենք Բարսելոնային են երկրպագում: Խաղն ավարտվեց ի ուրախություն Բարսելոնայի երկրպագուների. Բարսելոնան հաղթեց 3-2 հաշվով:

Արդեն ժամը 6-ն անց էր, երբ որոշեցինք գնալ և մի փոքր քնել… Հավատացեք, չկա ավելի ինքնավստահ մարդ, քան ամբողջ գիշերը չքնած ու «Էլ Կլասիկո» նայած մարդը:

Հիշում եմ, մեկ տարի առաջ, երբ պատրաստվում էի Ռեալ Մադրիդ-Բարսելոնա խաղին, որոշեցի տունը զարդարել Ռեալ Մադրիդի պաստառներով: Գիշերը զարդարեցի, առավոտյան գնացի դպրոց, իսկ երբ դպրոցից վերադարձա, տեսա, որ քույրս, որը Բարսայի ֆան է, իմ ողջ աշխատանքը «ջուրն է գցել»: Մի քիչ տխրեցի, բայց փոխարենը Ռեալը հաղթեց 2-1 հաշվով, սիրտս տեղն ընկավ: Ամեն խաղի ժամանակ նույն իրավիճակն է տանը, իսկ դպրոցում բոլոր դասաժամերին քննարկում ենք խաղը: Եթե խաղը ուշ ժամի էր լինում, մեր աչքերից երևում էր, որ դիտել ենք…

Չեմ ուզում երկար-բարակ խոսել Ռեալի մասին, միայն կասեմ՝ Hala Madrid:

Աղջիկները խաղում են ֆուտբոլ

Երեկ ավարտվեց Լոռու մարզի աղջիկների ֆուտբոլի գարնանային առաջնությունը: Ոչ առաջնության, ոչ էլ ավարտի մասին համոզված եմ տեղյակ չեք, որովհետև հեռուստատեսությամբ այդ մասին չեն խոսում, երևի թե անկարևոր թեմա են համարում: Չէ որ նշանավոր ֆուտբոլիստների անձնական կյանքի մանրամասները հանրությանը տեղեկացնելը ավելի առաջնային ու հետաքրքիր է:

Բայց առաջնությունից պատմեմ: Մասնակցում էին ութ թիմեր, երկուսը՝ Տավուշի, մնացածը՝ Լոռու մարզից: Բոլոր թիմերն էլ պայքարել են հաղթանակի համար, ու մինչև վերջին վայրկյանը հաղթողի անվան վերաբերյալ ինտրիգը պահպանվում էր: Վերջին որոշիչ խաղն էլ անցավ դրամատիկ ու անզիջում պայքարում: Հավաստիացնում եմ, այս խաղը դիտելով էլ երբեք չէիք ասի, որ աղջիկները ֆուտբոլ խաղալ չգիտեն: Ի վերջո մեկ միավորի տարբերությամբ հաղթեց Ալավերդու առաջին թիմը:
Թե հաղթողներին, թե մասնակիցներին հանձնվեցին վկայականներ, իսկ խորհրդանշական հավաքականում ընդգրկվածներին` լավագույն հարձակվող, դարպասապահ և այլն, հանձնվեցին նաև հատուկ մրցանակներ:
Հետևելով վերջին օրվա զարգացումներին, զրուցեցի մարզիչների, կազմակերպիչների ու երեխաների հետ:
Օրինակ, Մանեն արժանացավ լավագույն դարպասապահի մրցանակին:

-Ողջույն, Մանե, կարո՞ղ ես մի քիչ պատմել քո մասին:
-Ես Այդինյան Մանեն եմ, խաղում եմ Ալավերդի 1 թիմում որպես դարպասապահ:

-Դու ֆուտբոլում ընտրել ես դարպասապահի դիրքը, ի՞նչն է քեզ գրավում այդ դիրքում:
-Կարծում եմ, որ դարպասապահը կատարում է գլխավոր դերը թիմում, և շատ դեպքերում լավ դարպասապահը ստացված խաղի հիմնական գրավականն է: Եթե դարպասապահ չլինեի, պաշտպանի դիրքում կխաղայի:

-Ո՞րն է ձեր թիմի հաջողության գրավականը:
-Թիմային աշխատանքը, համարձակությունը և նպատակին հասնելու ձգտումը:

- Ի՞նչ տվեց քեզ այս առաջնությունը:
-Նախ և առաջ, գիտելիքներ մինի ֆուտբոլի մասին, կանոններ, որոնց մասին մինչ այդ անտեղյակ էի:

-Ի՞նչ անձնային հատկանիշներ են պետք մարդուն լավ դարպասապահ լինելու համար:
-Կատարյալ ուշադրություն, ինքնավստահություն և ճարպկություն:

-Մեծ ֆուտբոլում ո՞ր դարպասապահն է քեզ ոգեշնչում:
- Ջանլուիջի Բուֆոնը:

Իսկ Հասմիկը և իր խաղընկեր Նելլին առաջնության ամենաակտիվ խաղացողներ ճանաչվեցին:

-Բարև ձեզ: Ես Հասմիկ Ղազարյանն եմ՝ Տավուշի մարզի Բերդավան գյուղից, և խաղում եմ համանուն ֆուտբոլի թիմում:

- Հասմիկ, ի՞նչ տվեց քեզ ֆուտբոլը և, մասնավորապես, այս առաջնությունը:
- Այն ինձ սովորեցրեց, որ երբեք պետք չէ հուսահատվել, ստիպեց մտածել, որ ես կարող եմ խաղալ ֆուտբոլ, և որ երբեք ուշ չէ սիրած գործով զբաղվելու համար: Սովորեցի համագործակցել թիմի հետ, միշտ նրանց կողքին լինել ու պայքարել երազանքի համար:

-Իսկ ի՞նչ ես կարծում, ինչո՞վ է առանձնանում աղջիկների ֆուտբոլը տղաների ֆուտբոլից:
- Միայն նրանով, որ մարդիկ չեն հավատում, որ աղջիկները կարող են ֆուտբոլ խաղալ տղաներին հավասար, դեռ մի բան էլ ավելի: Այսօր Հայաստանում աղջիկներին պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլով զբաղվելու համար պետք է հաղթահարել մի շարք կարծրատիպեր, իսկ այս առաջնությունը լրացուցիչ վստահություն է հաղորդում նրանց:

-Ի՞նչ խորհուրդ կտաս այն աղջիկներին, ովքեր ցանկություն ունեն սպորտով զբաղվելու, բայց կոմպլեքսավորվում են:
-Խորհուրդ կտամ հաշվի նստել միայն սեփական կարծիքի հետ, ամեն գնով հասնել դրված նպատակին: Ոչ մի նշանակություն չունի, եթե ասեն, թե իբր աղջիկը սպորտի համար չէ, կամ աղջիկը ֆուտբոլի համար չէ:

Աղջիկներին մարզելու դժվարությունների մասին զրուցեցի նաև Ալավերդի 2-ի մարզիչ`Վարուժան Մկրտչյանի հետ:

- Որքան գիտեմ, մարզել եք նաև տղաներին: Ի՞նչ տարբերություն եք տեսնում նրանց մարզելու միջև. որքանով է հեշտ կամ դժվար աղջիկներին մարզելը:
-Զուտ ընկալման հարցն է: Ես համարում եմ ֆուտբոլը տղաների սպորտաձև, այս հարցով աղջիկներին սովորեցնելը մի փոքր ավելի դժվար է ստացվում, քան տղաներին:

- Իսկ ինչո՞վ է առանձնահատուկ աղջիկների ֆուտբոլը:
-Գեղեցիկ սեռն է ֆուտբոլ խաղում:

-Գեղագիտական հաճո՞ւյք:
-Իհարկե:

-Ըստ ձեզ, ի՞նչ հատկանիշներ են հարկավոր աղջկան ֆուտբոլային կարիերա ստեղծելու և այս ասպարեզում առաջ գնալու համար:
-Նախ, ֆիզիկապես պատրաստ լինել, հետո չլինել կաշկանդված: Մեր աղջիկների մի մասը շատ է «ռամկաների» մեջ, ավելի անկաշկանդ լինելը չէր խանգարի, որին հասնելու համար և՛ մենք, և՛ ծնողները մեծ աշխատանք ունենք կատարելու:

-Ֆուտբոլի մեջ ձեր կարծիքով կարևոր է շատ գոլեր խփելն ու հաղթելը, թե՞ որակյալ ու դիտարժան խաղ ցուցադրելը:
-Ինձ համար՝ որակյալ խաղը, իսկ երկուսը միասին ուղղակի կատարյալ կլինի:

- Ինքներդ ֆուտբոլով զբաղվե՞լ եք:
-Ես բասկետբոլով եմ զբաղվել 20 տարի, բայց ֆուտբոլի մեծ սիրահար եմ` Բարսելոնայի, Հենրիխ Մխիթարյանի, մեր ազգային հավաքականի:

-Եթե խաղայիք ֆուտբոլ, ո՞ր դիրքում կփորձեիք ձեր ուժերը: Եվ ո՞վ է այդ դիրքում աշխարհում լավագույնը:
-Կենտրոնական պաշտպան և, միանշանակ, Պույոլ:

Նախաձեռնության մասին խոսեցի նաև պատասխանատուներից մեկի՝ Բրայան Լեոպոլդի հետ:

-Ո՞ր կազմակերպություններն են հովանավորում առաջնության անցկացումը, և արդյո՞ք այն լինելու է շարունակական:
-COAF-ը և GOALS-ը: Առաջնությունը անց է կացվում երեք մարզերում` Սյունիք (Գորիս), Տավուշ (Իջևան), Լոռի (Ալավերդի): Մտադրություն ունենք շարունակել աշնանային մրցաշրջանով:

-Ի՞նչ է սպասվում առաջնություններում առաջին տեղ գրավածներին:
- Նրանք այլցելելու են Երևան` ԱՄՆ դեսպանատուն, ու մրցելու են միմյանց հետ:

- Ո՞րն է առաջնության անցկացման նպատակը:
- Ցանկանում ենք զարգացնել աղջիկների ֆուտբոլը Հայաստանում, մանավանդ որ, այն քիչ տարածում ունի մարզերում: Ու նաև ցույց տալ, որ աղջիկները ունակ են տղաներին հավասար ֆուտբոլ խաղալու:

-Որևէ տարբերություն նկատո՞ւմ եք երեխաների մեջ:
-Իհարկե, նրանք սկսել են ավելի լավ խաղալ, քան առաջ, նոր ընկերներ են ձեռք բերել ու ավելի ինքնավստահ են դարձել:

Լիգայի խաղերին հետևելով կարող եմ ասել, որ այնտեղ տիրում էր ընտանեկան մթնոլորտ: Բոլորը ընկերացել էին և հակառակորդներ էին բացառապես միայն խաղադաշտում:

Իսկ եթե դու մինչև հիմա կարծում ես, որ ֆուտբոլը միայն տղաների սպորտաձև է, ուրեմն… Ես չգիտեմ, ուղղակի չգիտեմ…

Ինձ սպորտի մեջ եմ տեսնում

Ինչպես գիտենք, այժմ ընթանում է Աշխարհի 2018 թվականի ֆուտբոլի առաջնության ընտրական փուլը և Հայաստանի հավաքականի ֆուտբոլիստները ժամանել էին Հայաստան: Օրեր առաջ կարողացա հանդիպել Հայաստանի ազգային հավաքականի ֆուտբոլիստներ Հենրիխ Մխիթարյանի և Էդգար Մանուչարյանի հետ: Հենրիխ Մխիթարյանին չհաջողվեց հարցեր տալ, սակայն փոքրիկ հարցազրույց վերցրեցի Հայաստանի ազգային հավաքականի և Եկատերինբուրգի «Ուրալ»-ի հարձակվող Էդգար Մանուչարյանից:

-Ձեր կարծիքով, ի՞նչն է պակասում հայկական ֆուտբոլին, և ի՞նչ քայլեր կարելի է ձեռնարկել՝ ավելի արդյունավետ խաղեր անցկացնելու համար:

-Այսպիսի հարց վաղուց չէին տվել: Մենք այժմ ունենք այնպիսի հավաքական, որը չենք կարող համեմատել, օրինակ, Գերմանիայի կամ Անգլիայի ազգային հավաքականների հետ, որոնք շատ հին պատմություն ունեն: Մենք որպես թիմ նոր ենք սկսում կառուցվել և կայանալ: Մեր կազմում շատերը դեռ պատանի ֆուտբոլիստներ են, այդ պատճառով ժամանակ է հարկավոր, որ ստաբիլ խաղեր անցկացնենք և հաջողությունների հասնենք:

-Եթե չընտրեիք ֆուտբոլիստի մասնագիտությունը, ուրիշ ի՞նչ ուղղություն կընտրեիք:

-Ճիշտն ասած, չէի մտածել այդ մասին, սակայն ինձ սպորտի մեջ եմ տեսնում: Եթե չընտրեի ֆուտբոլիստի մասնագիտությունը, սպորտի այլ ուղղություն կընտրեի:

-Եթե ընտրության հնարավորություն տրվեր, որտե՞ղ կցանկանայիք շարունակել ձեր կարիերան:

-Որտեղ ֆինանսապես ինձ ավելի հարմար լիներ, բայց ավելի շատ կցանկանայի Եվրոպայում շարունակել կարիերաս:

-Եվ վերջում, ինձ ամենից շատ հետաքրքրող և տարածված հարցը` Ռեալ Մադրի՞դ, թե՞ Բարսելոնա:

-Նախապատվությունը տալիս եմ Բարսային:

Հարցազրույցը վարեց Մարիամ Գրիգորյանը:

Ani Ghulinyan

Կանայք ֆուտբոլում

Այն, որ կանայք իրենց ֆուտբոլային հմտություններով ոչնչով չեն զիջում տղամարդկանց, արդեն ոչ մեկի համար տարօրինակ չէ: Լավ, միգուցե մի քանիսի համար տարօրինակ է:

Կանայք թափանցում են բոլոր բնագավառները՝ նկարչություն, սպորտ, քաղաքականություն, բիզնես, ու դա ոչ թե տարօրինակ է, արտառոց կամ լավ, այլ պարզապես նորմալ: Որոշ բնագավառներում կանանց ներգրավվածությունը փոքր մասշտաբներ ունի: Դա բնավ նրանից չէ, որ նրանք ի զորու չեն կատարել այս կամ այն գործը, ուղղակի մարդկանց աչքին դեռևս անսովոր է կին մրցավար, ֆուտբոլային գործակալ կամ մարզիչ տեսնելը: Բայց այսօր էլ կան վերը նշված մասնագիտություններով հաջողակ կանայք:
Օրինակ՝ «Միլան» ֆուտբոլային ակումբի նախագահը ակումբի սեփականատիրոջ՝ Սիլվիո Բերլուսկոնիի դուտրն է՝ Բարբարան, որը հաջողությամբ կատարում է ակումբի նախագահի պարտականությունները:
Միա Հեմմը ԱՄՆ-ի ֆուտբոլի հավաքականի նախկին խաղացող է, 90-ականներին իր թիմի հետ երկու անգամ նվաճել է աշխարհի օլիմպիական չեմպիոնի կոչումը:
Ռեյչլ Անդերսոնը ֆուտբոլային գործակալ է, զբաղվում է տղամարդ ֆուտբոլիստների տրանսֆերներով, ՖԻՖԱ-ի կողմից առաջին լիցենզավորված գործակալն է:
Հելենա Կոշտան էլ երեք տարի առաջ ստանձնեց «Գրենոբլի» ակումբի ղեկավարի դերը: Սա առաջին դեպքն էր, երբ կին մարզիչը ղեկավարում էր թոփ 5 լիգաներից մեկում հանդես եկող թիմ:
Ի դեպ, այս ամիս մեր Դսեղ գյուղում էլ բացվեց աղջիկների մինի ֆուտբոլի թիմ: Առաջ էլ կար, ուղղակի ոչ կանոնավոր հավաքներ էին անում, իսկ հիմա խաղում են տարածաշրջանային լիգայում հարևան գյուղերի թիմերի հետ: Ես զբաղվածության պատճառով թիմի անդամ չեմ, բայց մարզումներին մեկ-մեկ գնում եմ: Անկախ գնալ-չգնալուս, մեկ է, հաճելի է իմանալ, որ քո համայնքում ևս աղջիկները սկսում են պայքարել իրենց ուզած ոլորտում իրենց տեղը գտնելու ու այն ամրապնդելու համար:

elizabet harutyunyan exvard

Էլի ես ու էլի սպորտը

Երբ ես փոքր էի, ինձ զարմացնելն անչափ հեշտ էր։ Ես միշտ իմ տարիքի աղջիկներից տարբերվել եմ։ Չեմ սիրել երկար մազեր, չեմ սիրել պարել, չեմ սիրել վարդագույնը, չեմ ցանկացել լինել արքայադուստր, դեռ ավելին՝ դասարանցիներիս խաբում էի ու ասում՝ իբր գնում եմ կարատեի, մազերս ձգտում էի կարճ կտրել, աղջիկների հետ խոսելու ընդհանուր թեմաներ կարծես թե չունեի, իսկ տղաներին անդադար նեղացնում էի։ Ու ծնողներիս միշտ խնդրում էի, որ ինձ տանեն կարատեի։ Հա՜, մոռացա ասել, որ այդ ժամանակ 9 տարեկան էի։ Փոքր էի, չէ՞։ Ինչպես ասում է տատիկս՝ «մեյմուն» եմ եղել։

Ծնունդիցս օրեր անց հայրս, ձեռքիցս բռնած, ինձ տարավ որևէ «սպորտի տալու»։ Սկզբում ոտք եմ դրել մի սպորտդահլիճ, որտեղ ձյուդո էին պարապում, ու սարսափահար փախել եմ, հետո՝ ըմբշամարտ, հետո՝ սամբո։ Շարունակ վախկոտի նման փախչում էի։ Շուտով հայրիկիս հետ առաջին անգամ ոտք դրեցի մի սպորտդահլիճ, որտեղ առաջին անգամ տեսա հիմա ինձ արդեն հարազատ ուսուցչիս և ընկերներիս։ Տարիները ձգվում էին մեկը մյուսի հետևից, և արդեն 7 տարի է, ինչ ես զբաղվում եմ կարատեով։

Ջեյ Քեյ Էյ (JKA) Արմենիա շոտոկան կարատեի ֆեդերացիան միակ և բացառիկ կարատեի կազմակերպությունն է, որը համալսարաններում և միջազգային կառույցներում ևս սկսեց անցկացնել պարապմունքներ և մարզումներ։
1957 թվականին Ճապոնիայում տեղի ունեցավ JKA-ի առաջին կարատեի առաջնությունը։ Այս ընթացքում կարատեի ուսուցման համակարգը ապրեց իր հետագա զարգացումն ու մշակումը և ընդլայնեց իր մասնաճյուղերը ողջ Ճապոնիայի տարածքով։ 2016 թվականին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում Սևակ Հակոբյանը պաշտոնապես գրանցեց JKA Armenia-ի Ամերիկյան մասնաճյուղը, որը ստեղծեց սպորտային յուրահատուկ կամուրջ երկու երկրների միջև։ Ես շատ շնորհակալ եմ մարզիչիցս՝ Տիգրան Կարապետյանից, որ ծնողներիս հետ հավասար դաստիարակեց ինձ և սիրեց հարազատ աղջկա նման։ Լինելով նրա սանը՝ ծանոթացա ուրիշ տարբեր մարզիչների հետ, որոնցից շատ բան վերցրի և դեռ վերցնում եմ։ Սևակ Հակոբյանը նույնպես, և՛ ուսուցիչ է, և՛ ընկեր, լավ մարզիչ, և՛ ուղղակի սպորտին նվիրված մարդ։ Նրանք երկուսով բացեցին իմ առջև մի ճանապարհ, որով ես որոշել եմ ուղղորդվել ողջ կյանքիս ընթացքում։

 

Չկա հաղթանակ առանց պարտության

Հարցազրույց դասընկերոջս` Սևակ Ավետիսյանի հետ

-Ո՞ր տարիքից սկսեցիր զբաղվել սպորտով:
-Պարզ հիշում եմ՝ 2013 թվականի մարտի է 1-ն էր, երբ սկսեցի զբաղվել սպորտով: Մարզիչս «Արմֆայթինգ» ֆեդերացիայի Արմավիրի մարզի՝ «Մարտեր առանց կանոնների» սպորտաձևի ղեկավար  Անդրանիկ Կարապետյանն է: Նա այդ օրը եկավ մեր գյուղ՝ Ակնալիճ։ Նախապես մեզ տեղեկացրել էր գալու մասին: Մի քանի տղաներ էին եկել գյուղից, որպեսզի ծանոթանան պայմաններին: Գնացինք Մշակույթի տան սպորտդահլիճ: Պարապմունքները սկսեցինք հաջորդ օրվանից: Որոշ ժամանակ անց, տեսնելով դրական շարժ, որոշեցինք բարելավել պայմանները: Մենք դիմեցինք համայնքի ղեկավար` Գևորգ Միսակյանին և «Արմֆայթինգ» ֆեդերացիայի նախագահ` Հայկ Ղուկասյանին: Արձագանքը ստանալուն պես՝ սկսեցինք սպորտդահլիճի վերանորոգման աշխատանքները: Որոշ ժամանակ անց երեխաների թիվն ավելացավ:

-Որքա՞ն ժամանակ պահանջվեց, որպեսզի արդյունքը այնքան նկատելի լինի, որ մրցումների մասնակցես:
-Երկու ամիս անց տեղի ունեցավ իմ առաջին մենամարտը Ջրառատ գյուղում: Հաղթեցի, ստացա իմ առաջին մեդալն ու պատվոգիրը: Ես իմ ուժերի վրա վստահ էի, որովհետև այդ երկու ամիսների ընթացքում մարզչիս շնորհիվ հասա բարձր ցուցանիշի: Ես մենամարտեցի 3 ռաունդ, հեշտ չէր հաղթելը, բայց ես հաղթանակած վերադարձա:
Հաղթանակից հետո ավելի ոգևորվեցի և սկսեցի ավելի շատ մազվել: Այս ընթացքում շատ մենամարտեր եմ ունեցել։ Ունեցել եմ և՛ հաղթանակներ, և՛ պարտություններ, բայց երբեք չեմ ընկճվել, որովհետև կարծում եմ, որ չկա հաղթանակ առանց պարտության:

-Ո՞րն է եղել առաջին պատությունդ։
-Իմ առաջին պարտությունը եղավ Արցախում: Ուժերի առումով ես ավելի թույլ էի, դրա համար պարտվեցի: Արցախի մենամարտը ավելի պարտավորեցնող էր, սակայն դա ընկճվելու առիթ չհանդիսացավ ինձ համար, և ես մինչ օրս մարզվում եմ:
Պարապմունքները շարունակեցի գյուղում։ Մարզիչս նկատեց դրական արդյունք և ինձ ընդգրկեց հավաքական թիմում: Բավականին երկար ժամանակ մարզվել եմ նաև Էջմիածնի թիմում:FB_20150609_13_48_22_Saved_Picture

-Եղե՞լ է այնպես, որ փոխարինես մարզչիդ:
-Այո՛, շատ են եղել նման դեպքեր: Պատահել է, որ մարզիչը հարգելի պատճառներով չի կարողացել ներկայանալ այդ օրվա մարզումներին, և պարապմունքը բաց չթողնելու համար՝  ինձ է հանձնարարել փոխարինել: Այդ ամենը շատ պարտավորեցնող էր, և ես մեծ ոգևորությամբ անցկացրել եմ մարզումները:

-Քո կարծիքով հետագայում տվյալ սպորտաձևում չեմպիոններ կունենա՞նք:
-Հիմա էլ կան, մենք Հայաստանի չեմպիոններ ունենք, և ես վստահ եմ, որ նրանք մեծ հաջողությունների են հասնելու:

-Մասնագիտության հարցում կողմնորոշվե՞լ ես:
-Կողմնորոշվել եմ, իհարկե: Ընդունվելու եմ Ֆիզիկական կուլտուրայի պետական ինստիտուտ: Շարունակելու եմ զբաղվել իմ սպորտաձևով և իմ նպատակասլացության, ընկերներիս աջակցության շնորհիվ կհասնեմ այն ամենին, ինչին ձգտում եմ:

Չեմպիոնը

Հարցազրույց Դուքենդո ֆուլ կոնտակտ կարատեի 65-70 կգ քաշային կարգում Եվրոպայի եռակի չեմպիոն Խոսրով Թուջարյանի հետ

-Որքա՞ն ժամանակ է, ինչ զբաղվում եք սպորտով, ու ինչպե՞ս եղավ, որ ընտրեցիք կարատեն։

-2004 թվականից այդ բնագավառում եմ։ Սերը դեպի սպորտը իմ մեջ սերմանել է հայրս, իսկ Դուքենդո կարատեի մարզաձևը ես եմ ընտրել։ Հորս մահվանից հետո սկսեցի ավելի լրջորեն զբաղվել սպորտով ու իրականացնել ինձ հետ կապված նրա բոլոր երազանքներն ու նպատակները։

-Ի՞նչ հաջողությունների եք հասել կարատեի բնագավառում:

-Վեց անգամ դարձել եմ Հայաստանի, 3 անգամ՝ Եվրոպայի չեմպիոն։ Հաղթել եմ նաև «Սևծովյան» գավաթի առաջնությունում։ Կարատեում ունեմ վարպետության աստիճան։ 2008 թվականին եղել եմ Ուկրաինայում՝ Օդեսայում, որտեղ էլ Եվրոպայի եռակի չեմպիոն եմ դարձել։

-Գիտեմ, որ հիմա մարզիչ եք և աշխատում եք տարբեր տարիքի երեխաների հետ։ Ի՞նչ դժվարություններ են առաջանում աշխատանքի ընթացքում։

-Մարզչական գործունեությամբ զբաղվում եմ արդեն չորս տարի։ Խմբումս ամենափոքր երեխաները 4 տարեկան են։ Դժվարություններ շատ են լինում, երեխաներն էլ հաճախ են չարաճճիություններ անում, բայց նրանց սաստելու մի լավ տարբերակ ենք գտել. քանի որ շատ սիրով են հաճախում պարապմունքներին, չարաճճիությունների դեպքում ասում ենք, որ հաջորդ անգամ թույլ չենք տա գալ, ու ամեն ինչ կարգավորվում է։ Մենք՝ մարզիչներս, երեխաների ձգտումը տեսնելով ենք դժվարությունները հաղթահարում։

-Հետաքրքիր է՝ կա՞ն արդյոք աղջիկներ, և ինչպե՞ս եք ընդունում նրանց ներկայությունը նման կոպիտ սպորտաձևում։

-Նախ ասեմ, որ շատ լավ եմ ընդունում նրանց ներկայությունը։ Լավ կլիներ, որ կոտրվեին բոլոր այն կարծրատիպերը, որոնք կապված են աղջիկների՝ տարբեր սպորտաձևերում մասնակցություն ունենալու հետ։ Իմ խմբում 3 աղջիկ եմ ունեցել, բայց երեքն էլ սիրողական են մարզվել։

-Հիասթափության պահեր եղե՞լ են։ Ինչպե՞ս եք հաղթահարում այդ պահերը, ունե՞ք արդյոք մոտիվացիայի աղբյուր։

-Սպորտն առանց դժվարությունների պատկերացնել հնարավոր չէ։ Ուղղակի, երբ ունես նպատակներ, ոչ մի դժվարություն չի կարող ստիպել հետ կագնել դրանցից։ Պարտությունները, անկեղծ ասած, շատ ծանր եմ տանում, բայց մոտիվացիան էլ դառնում է հաջորդ մրցումներին ավելի լավ ներկայանալն ու հաղթելը։

-Ի՞նչ խորհուրդ կտաք այն ծնողներին, ովքեր իրենց երեխաներին արգելում են տարբեր սպորտաձևերով զբաղվել՝ ասելով, որ դա ապագա չէ։

-Կարևոր չէ՝ դա ապագայի համար է, թե ոչ։ Յուրաքանչյուր երեխայի ներկայությունը սպորտում ճիշտ եմ համարում, անգամ, եթե ժամանակավոր։ Նախ՝ առողջության համար է կարևոր,  և հետո երեխաները փոքր տարիքից առաջինը լինելու ձգտում են ունենում, կամային հատկանիշներ են ձեռք բերում, ու կյանքում այդ ամենը միշտ օգնում է երեխաներին։

-Սպորտի հետ կապված ի՞նչ նպատակներ ու երազանքներ ունեք։

-Հիմա առաջնային նպատակս աշխարհի չեմպիոն դառնալն է։ Ամեն օր այդ մտքով եմ սկսում մարզումս։