Առավոտ էր: Բոլորս քնած էինք: Մահճակալների կողքին կային ճամպրուկներ: Մենք պատրաստվում էինք գալ Երևան: Քնած ժամանակ զգացի, որ ինչ-որ մեկը լպստում է դեմքս: Բացեցի աչքերս ու տեսա մեր շանը` Մուրոյին: Հետո շրջվեց ու ոտքերը դնելով դեմքիս վրա` սկսեց լպստել քրոջս: Նա էլ արթնացավ, ու մենք հագնվեցինք: Մուրոն գնաց հարևան սենյակ: Երբ բոլորն արթնացան, ես հարցրի մայրիկիս, թե ինչու Մուրոն բոլորիս համբուրեց: Մայրս էլ պատասխանեց, թե երևի զգում է, որ գնալու ենք, դրա համար էլ տխրել է: Առաջին անգամ առավոտյան հյուրասենյակում տեսա պապիկիս:

-Պապ, վա՞տ ես զգում, ինչո՞ւ այգի չես գնացել:

-Չէ, շատ լավ եմ:

Ու ես հասկացա, որ պապիկս ուզում է ավելի շատ ժամանակ անցկացնել մեզ հետ: Զգացի, որ նրա աչքերը թախծոտ են, մոտեցա ու գրկեցի նրան: Մեքենան եկավ, ու պապիկը ճամպրուկները տեղավորեց մեքենայի մեջ: Հետո վերցրեց մի բաժակ ջուր: Թախծոտ աչքերով նայում էր մեզ: Գրկեց ու համբուրեց: Հետո մենք գրկեցինք շանը, ու ես զգացի, որ նա ամբողջ ուժով պոչը շարժում է: Ես տխրեցի. նա մտածում էր, որ մենակ կմնա, ու ոչ ոք նրա հետ չի խաղա: Երբ արդեն տեղավորվել էինք մեքենայի մեջ, ու մեքենան շարժվեց, պապիկը մեքենայի հետևից ջուր շփեց: Պապս և Մուրոն դեռ երկար ժամանակ կանգնած էին կողք կողքի ու նայում էին մեր հետևից:

Եսթեր Սահակյան, 13 տարեկան

2005 թվական

Սովորական մի շաբաթ օր էր, առավոտյան ժամը ութն անց կես, կամ էլ արդեն ինն էր։ Դեռ մինչև վերջ չարթնացած, պատերին քսվելով ու կահույքից բռնվելով, նա հասավ խոհանոց, միացրեց թեյնիկն ու գնաց կողքի սենյակ։ Բոլորը դեռ քնած էին, իսկ ով էլ քնած չէր, վաղուց գնացել էր տանից։ Նստեց սեղանի մոտ ու դեռ կիսափակ աչքերով նայեց թղթերի կույտին, որոնք երկու շաբաթ է, ինչ կուտակվում են գրասեղանի անկյունում։

Չէ, խաբում եմ, սովորական շաբաթ չէր։ Սովորական չէր, որովհետև սեղանի մոտ նստածին այդ երեք հարազատ դեմքերն արդեն նայում էին ոչ թե համակարգչի էկրանից, այլ շրջանակի ապակու տակից։ Նրանք նման չէին երեկվա նույն երեքին, որոնք բաժանել էին համակարգչի էկրանը երեք ոչ հավասար մասի՝ պարբերաբար մեկով պակասելով ու ավելանալով։ Թեյնիկն ուժեղ ձայնով անջատվեց, կարծես թե ցանկանում էր ամեն ձևով արթնացնել նոր արթնացած, բայց արդեն հոգնածին։ Դեռ երկար էր եռման ջրով լի թեյնիկը միայնակ սպասելու խոհանոցում, քանի որ մի քանի րոպե առաջ թեյ խմել ցանկացողը գլուխը դրել էր սեղանին և տեղից բարձրանալու ցանկություն չուներ։

Շաբաթը իրոք սովորական չէր․ նկարում նրանց մեջ ավելի շատ կյանք կար, քան երեկ համակարգչով խոսելիս, և, ընդհանրապես, վերջին երկու շաբաթվա ընթացքում։ Միայն չորրորդն էր, որ չէր փոխվել՝ գլուխն ափի մեջ դրած, հայացքն ու մտքերը Աստված գիտի՝ որտեղ։ Նկարի փոշին սրբեց ու տեղը դնելուց հետո մի կերպ տեղից բարձրացավ ու գնաց խոհանոց։ Արդեն ոչ բավականաչափ տաք թեյ, թխվածքաբլիթ և կրկին սեղան ու նկար։

-Ի՞նչ ես տենց նայում, դու էլ չես հավատո՞ւմ, որ երեկ վերջինն էր։ Տես, իսկ երրորդը հավատում ա ու շատ էլ ուրախ ա։ Ի՞նչ, չորրո՞րդը, ինքը միշտ ա էդպես, ուշադրություն մի դարձրու։

Դեռ երեկ՝ այս նույն ժամին, նրանցից երկուսը միացրին վիդեոչաթն ու սկսեցին աննպատակ կարդալ առաջին չորս հարցը, հույս ունենալով, որ դրանք վերջին անգամ են կարդում։ Վերջին անգամ էր նայում արցունքներից լղոզված տառերով այդ հարցաշարին, ինչից հետո գնաց թեյ խմելու։ Իսկ հիմա թեյն արդեն սառել էր, թխվածքաբլիթն էլ առանց թեյ էլ չէր ուտվի։

Նկարից էլի չորրորդը նույն դեմքով նայեց նրան, կարծես թե ասում էր․

-Ի՞նչ ես նստել, ոչ մեկը քեզ համար թեյ չի բերելու։ Չնայած ինչի՞ եմ էս ասում․ անիմաստ ա ամեն ինչ, միևնույն ա, չես գնալու։

-Գնում եմ, գնում, էլի սկսեց մուննաթը։

-Ես լինեի քո տեղը, չէի գնա, – ասաց երրորդը,- հանգիստ նստի տեղդ ու ոչ մի բան մի արա, մեկ ա պրծել ենք։

Երրորդը ճիշտ էր, բայց նա դեռ ցանկանում էր թեյ խմել։ Նորից գնաց խոհանոց ու միացրեց թեյնիկը՝ այս անգամ մնալով այնտեղ մինչև ջուրը չեռա։ Տաք թեյ խմելու հույսով հասավ սեղանին ու մեկ անուշադիր շարժումով հերթական անգամ գցեց շրջանակը՝ ինչպես միշտ դեմքով ներքև։

-Էլի դու զարմացա՞ծ ես։ Քեզ երբ գցեմ, միշտ այս նույն դեմքով ես։ Բայց այս անգամ ոնց որ շատ վախեցար, հա՞։ Կարևորը, ապակին չջարդվեց։

Նորից նայեց թղթերի կույտին, մոտիկ քաշեց ու սկսեց դասավորել ու առանձնացնել, ինչից հետո տեղավորեց դարակի մեջ, որ մոռանա, մինչև մի երրորդ կուրսեցի չհարցնի դրանց գոյության մասին։

Ամեն դեպքում դա սովորական շաբաթ օր էր, անսովոր էր միայն այն, որ այդ երեքին էլ համակարգչով չի տեսնի․ կտեսնի միայն նրանց նկարներն ու դրանց կողքը հայտնվող նախադասությունները կկարդա, երբ կվիճեն միասին հավաքվելու օրվա ընտրության մասին։ Կհիշի, որ էլ պետք չէ կարդալ ու հասկանալ այդքան պարզ, բայց միևնույն ժամանակ, բարդ թվացող առարկան, կուրախանա, որ արդեն ժամանակ կունենա գիրքն ավարտելու ու նորը սկսելու համար։ Կնայի դատարկ սեղանին դրված նկարին․

-Դե, երևի ճիշտ ես անում, որ ժպտում ես։ Երեկ ամեն ինչ վերջացավ։

Հաստատ չեմ սխալվի, չէ՞, եթե ասեմ, որ դու յուրահատուկ բարձր ես գնահատում ազատությունը։ Դե, ոչ ոք էլ հաստատ իրեն ստրկության չէր վաճառի, բայց դու մի քիչ բոլորից շատ ու յուրահատուկ ձևով ես գնահատում ազատությունը։ Ես, օրինակ, մորս պատմելով, նորածին ժամանակներս բարուրից միշտ դուրս էի գալիս, մինչև օրս կիպ շորեր, նույնիսկ՝ ջինսեր չեմ կարողանում հագնել, որովհետև սահմանափակում են ազատությունս, քնելիս էլ, նույնիսկ ամենացուրտ ձմռանը, չեմ կարողանում հաստ վերմակ գցել վրաս, որովհետև ծանր է, չեմ կարողանում շարժվել ու ինձ անազատ եմ զգում։

Հետո, երբ մի քիչ մեծացա, տեսա որ նույն իմ ազգանունը ունեցող մի մարդ ինչ-որ սիրուն տողեր է գրել ազատության մասին։ Ավելի ուրախացա, ու ինձ ավելի ազատ զգացի։ Ինձ թվաց՝ էս աշխարհում ոչ ոքի համար էլ ազատությունը այնքան կարևոր չէ, ինչքան իմ։ Հետո էլի մեծացա, ու ավելի շատ մարդկանց հանդիպեցի։ Իսկ հիմա գիտեմ, որ յուրաքանչյուրն էլ իրեն ահավոր ազատ է համարում, իր չափ ազատ չկա, որովհետև ցանկացած մեկի հետ այդ թեման բացես՝ պատրաստ կլինի աչքերդ հանել՝ բացատրելով, որ դու սխալ ես հասկանում ազատությունը, այ ազատությունը, էդ իր ազատությունն է։ Հիմա արդեն գիտեմ, որ իմ՝ ազատությունը սիրելու մեջ ոչ մի յուրահատուկ բան չկա, բոլորն են էդպիսին։ Ես դա գոնե հասկացել եմ։

Դու բոլորին գոռում էիր, որ քեզնից ավելի ազատը չկա, որ քեզ համար քո ազատությունից ավելի կարևոր բան չկա, իսկ հիմա դու քեզ արդեն լրիվ ազատ չես համարում, որովհետև ընդամենը ձեռք ես բերել ընկերուհի։ Ասում ես՝ եթե ինչ-որ մեկի նկատմամբ զգացմունքներ ունես, արդեն լրիվ ազատ չես։

Դու քեզ ազատ ես համարում, որովհետև չես ամաչում փնթիության աստիճանի կարճ հագնել, ինչ-որ անկապ, անդուր սանրվածք անել ու քննարկել անձնական՝ խիստ անձնական թեմաները հանրության առաջ։

Ասե՞մ, թե ես ինչու եմ ինձ ազատ համարում։ Ազատ եմ համարում, որովհետև ես դրա վրա թքած ունեմ։ Լիքը բաներ այս կյանքում ինձ պարզապես մեկ են։ Նախորդ թվարկածս էլ։ Ինձ համար միևնույնն է, ինչ են քննարկում մարդիկ, ով ում ինչպես է վերաբերվում, մեր ամենօրյա ամենակարևոր նորությունների մեջ հայտնված ինֆորմացիայի ուղիղ 50 տոկոսը ինձ համար միևնույնն է։

Ինձ համար մեկ է, երկրի վարչապետը ում հետ հանդիպեց, ինչ արեց, որովհետև ես, քաղաքականությունից բան չհասկացող մարդ, ինձ պարտավոր չեմ զգում այժմ հետաքրքրվելու դրանով, որովհետև մի տարի առաջ ինչ-որ ցույցերի եմ մասնակցել։ Ես ինձ ազատ եմ համարում քաղաքականությունը չներառելու իմ հետաքրքրությունների մեջ, ու անտարբեր լինելու հիմա քաղաքական ամեն ինչի նկատմամբ։ Ու դա բացարձակ կապ չունի մի տարի առաջվա դեպքերի հետ։ Ես ինձ համարում եմ ազատ, որովհետև ճանաչածս մարդկանց մեծ մասի նման էդ դեպքերից հետո չեմ սկսել հետաքրքրվել դրանով։

Ես ինձ ազատ եմ համարում, որովհետև շանս ունեմ սպորտով զբաղվելու։

Եթե ուզում եք իմանալ՝ ինչ է իսկական ազատությունը ինձ համար, ու աշխարհում էլի հազարավոր մարդկանց, սկսեք սպորտով զբաղվել։ Զգացումը, որ դու անում ես դա, քեզ էնպիսի ուժ է տալիս, որ թվում է՝ քեզ էլ չեն կանգնեցնի։ Ոչ ոք այս աշխարհում էլ չի կարող կանգնեցնել քեզ։ Ոչ ոք չի կարող ազդել քո վրա, հունից հանել քեզ։ Որովհետև ամենալավ հանգստացնող միջոցն էլ է սպորտը։ Վազում ես, ու թվում է՝ եթե ուզես, հիմա ոտքով օվկիանոսի վրայով Կանադա կհասնես։ Ես, ընդհանրապես, սպորտից շատ հեռու մարդ էի, մի քանի ամիս առաջ եմ սկսել՝ կյանքում առաջին անգամ։ Իսկ հիմա կախվածության պես մի բան է, որովհետև փոքր սրահում, որտեղ հավաքվում են մի խումբ իրար հետ ընդհանրապես կապ չունեցող մարդիկ, ու իրար հետ ինչ-որ հավես վարժություններ են անում, մեռնում են ամենաչար մտքերը։ Ամենաչար բնավորությունները, ամենանյարդային ու անհանգիստ մտքերը։ Լավ տանջվելուց հետո եմ ինձ ազատ զգում, ոչ թե վերջին քննությունից դուրս գալուց։ Եվ ոչ էլ ավելի ազատ կզգամ, երբ համալսարանն ավարտեմ։ Որովհետև զոռով չեմ գնում։ Ու եթե խելքիս փչի՝ չեմ մտածի ու դուրս կգամ։ Ամենավերջին տարում, եթե միայն խելքիս փչի։

Իմ ազատությունը երբեք ոչ մի ընդհանուր բան չի ունենա քո ազատության հետ, ու դա չի նշանակում, որ մենք իրար հետ ընդհանուր բան չունենք։ Իմ ազատությունը ոչ մի ընդհանուր բան չունի մյուս 7 միլիարդ ազատությունների հետ, բայց ես կհարգեմ դրանք բոլորը։ Որովհետև կարևոր է, որ իմ ազատության սահմանները չհատվեն քո ազատության սահմանների հետ։ Իսկ էդպես չի լինի, եթե բոլորս մեր ազատությունը ունենանք մեր գլխում։

Հունիսի 2-ին Աշտարակի ավագ դպրոցի հարակից տարածքում տեղի ունեցավ 100 մետր երկարությամբ դեղինից դեղին Color Transition Wall-ի բացման պաշտոնական արարողությունը: Ժամանակակից քաղաքային արվեստով պատը գեղեցկացնելը աշտարակցի երիտասարդ Արման Ստեփանյանի մտահաղացումն է:

5 տարի առաջ, երբ Արմանը դեռ ուսանող էր, միտք առաջացավ ավելի գրավիչ դարձնել պարիսպը:

-Նորայր Սիսակյանի դպրոցի ճակատային հատվածում, որը բաժանում է դպրոցը բնակելի շենքեր տանող ճանապարհից, 100 մետր երկարությամբ պարիսպ կա,- ասում է Արմանը,- արահետով անընդհատ մարդիկ էին գնում-գալիս, բայց ճանապարհը լքված ու անմխիթար տեսք ուներ: Մտածեցի ինչ-որ կերպ բարելավել տարածքի վիճակը:

2016 թվականին Արմանը գույնզգույն խցաններից Գևորգ Չաուշի դիմանկարն էր պատրաստել պատի վրա՝ հենց այն հատվածում, որտեղ վերջանում էր բնակելի շենքեր տանող արահետը: Իսկ ահա այս տարի Արմանը կարողացավ իրականություն դարձնել նաև այս գաղափարը՝ շնորհիվ Աշտարակի քաղաքապետարանի և Awesome Foundation Yerevan-ի:

Նախագիծը տվյալ տարածքի 3 կարևոր խնդիրներ է լուծում:

1-ինը` սոցիալական խնդիր, քանի որ տարածքում բացակայում էր լուսավորությունը, և մեծ դժվարություններ էր առաջացնում գիշերային ժամերին տեղաշարժվելիս:

2-րդը՝ բնապահպանական խնդիր, քանի որ տարածքը բավականին աղտոտված էր:

3-րդը՝ գեղագիտական խնդիր, քանի որ պատը մոխրագույն էր և լքված պարիսպ էր հիշեցնում:

-Եթե այս 3 խնդիրները, համապատասխանաբար, կարմիր, կապույտ և դեղին գույներով տեղադրենք սկավառակի վրա և այն պտտենք, կստանանք գույների բոլոր երանգները, ինչը և իմ նախագծի լուծումն է,- ասում է Արմանը:

100 մետր երկարությամբ և 2 մետր բարձրությամբ բետոնե պատը ամիսների տքնաջան աշխատանքի արդյունքում ներկվել է դեղինից դեղին գունային անցումով, որն առաջին անգամ կիրառվել է դիզայնի առաջին դպրոցում՝ Բաուհաուսում (Գերմանիա):

Այնուհետև պատը լուսավորելու համար օգտագործվել է 100 լուսադիոդ՝ պատի ամբողջ երկայնքով, որոնք եռակցել է Արմանի հայրը:

Բնապահպանական խնդիրը լուծելու համար էլ հավաքվեցին շենքի բնակիչները, փոքրիկ կամավորները, ինչպես նաև Հայկական Կարմիր Խաչի ընկերության Արագածոտնի մարզային մասնաճյուղի անդամները, ովքեր տարածքը մաքրեցին խոտից, մետաղի ու պլաստիկի թափոններից:

Հիմա երեկոյան երեխաները բաց տարածքում տարբեր խաղեր են խաղում, իսկ մարդիկ հաճույքով են գնում-գալիս արահետով: Տարածքն էլ հրաշալի վայր է լուսանկարվելու համար, ու եթե ֆեյսբուքյան ու ինստագրամյան պրոֆիլների սիրուն նկարներ են պետք, եկեք Աշտարակ, գտեք ձեր սիրելի գույնն ու նկարվեք:

 Եղբայրս

Երեկ փոքր եղբորս երկու հատ կոնֆետ տվեցի։ Եղբայրս կոնֆետ շատ է սիրում, բայց չկերավ։ Նա դեռ կարգին խոսել չգիտի և մի կերպ հասկացրեց, թե էլ կոնֆետ չունե՞մ։ Ես ասացի՝ չէ։ Եղբայրս կոնֆետն արդեն բացել էր։ Տխուր-տխուր նայեց կոնֆետին, տվեց քրոջս։ Մյուս կոնֆետն էլ բացեց ու տվեց մայրիկիս։ Հետո լուռ նստեց մի անկյունում։ Ես շատ ամաչեցի։ Ձեռքս մտցրի գրպանս ու էլի երկու կոնֆետ հանեցի։ Եղբայրս մեկը տվեց ինձ, բայց ես չվերցրի, ասացի, որ երկուսն էլ ինքն ուտի։

Դավիթ Մարտիրոսյան, 9 տ․

Ինչո՞ւ եմ ես կռվում

Քանի որ ես չունեմ քույր կամ եղբայր, կռվում եմ ինքս ինձ հետ։ Օրինակ, ինձ մի համով, քաղցր բան են նվիրում, և ես մտածում եմ․ եթե ասեմ մայրիկին, թե ուզո՞ւմ է ինքն էլ ուտել, կարող է համաձայնել, և ինձ քիչ կմնա։ Բայց մյուս կողմից՝ անհարմար է չասել։ Ոչ ես, ոչ մայրիկը բան չենք ուզում։ Նաև այսպիսի բան էլ է լինում։ Ուսուցչուհին չի եկել։ Բոլորը փախչում են, ես էլ եմ փախչում, բայց հետո մտածում եմ․ բա որ մեկը վաղը ուսուցչուհուն պատմի, որ փախել ենք, բոլորին «2» է շարելու։ Եվ սկսում են կռվել իմ մեջ ապրող երկու մարդիկ՝ փախնե՞մ-չփախնե՞մ, փախնե՞մ-չփախնե՞մ։ Մի խոսքով, Կիկոսի պատմությունն է։

Կոնստանտին Բեգիջանյան, 4-րդ դասարան

Անցած ամիս էր, որ հայտարարեցի.

-Ես երջանիկ եմ։ Ունեմ երկու հատ կակտուս ու շուն։ Ես երջանիկ եմ։

Շոգերից չէ, բայց փախնում էի Քյավառ, որ շանս տեսնեմ։

Հիշում եմ վերջին իրիկունը, որ տեսա։ Գրկած բերել էի տուն, դրել էի գիրկս ու սիրում էի։ Պապին եկավ, գրկիցս առավ ու սկսեց փորը մերսել։ Բոբը նվնվում էր, բայց զգում էինք, որ չէր ուզում պապին կանգ առնի։

-Ի՞նչ ա, շո՜ւնս,- պապին առաջին անգամ ասաց «շունս» Բոբին, ու մի պահ ինքն էլ զարմացավ ու քաշվեց իր ասածից, բայց հետո դուրն եկավ, նորից ասաց։

Տատին կողքի բազմոցին էր, բարեկամի ուղարկած նկարներն էր նայում։ Թեմայից դուրս բան ասեմ։ Տատիս տեխնիկայի հետ շատ լավ է, հա. մենակով միկրոալիքային վառարանն էլ կմիացնի, սերիալն էլ կդնի, երեխու նկարներն էլ կնայի։

-Արի երեխո՛ւն նայի։

-Ես ստեղ իմ երեխուն եմ նայում,- ու էլի փորը մերսում էր պապին։

Մի 5 րոպեից Բոբը ակտիվացավ, պապիկի վրայով ման էր գալիս, լպստում էր ձեռքերը։ Ահավոր շատ էի ուզում գիրկս վերցնեմ, սիրեմ։ Բայց ավելի հաճելի էր նայել, թե ոնց է պապին խաղում հետը։

Առաջին օրը, որ տեսա Բոբին, փոշու ու ներկի մեջ կորած էր։ Լողացրի, չորացրի, դարձել էր սև փրչոտ գունդ։ Ավելի փափուկ իրեն չեմ հիշում, քան էդ պահին էր։ Բոբն ուներ ուղիղ երեք օր՝ ինձ համոզելու, որ ինքն իմ տեսած ամենահիմար շունն էր։

Էն շունը, որ փոսն ընկավ, տեսավ՝ չի կարողանում դուրս գալ, սկսեց ուղղակի պտտվել փոսի մեջ։ Կողքը կանգնած մոտիվացնում էի, դուրս էի կանչում, մի կերպ քաշեց հանեց իրեն։ Ու երկու րոպե հետո փոսի բերանին կանգնած ներքև էր նայում։ Հաջորդ վայրկյանին արդեն փոսի մեջ էր։

Բոբը երկու ճանապարհ ուներ այգի մտնելու, երկուսին էլ քաջածանոթ էր։ Մեկը՝ յասամանի ծառերի կողքով էր, որտեղով մենք էինք մտնում սովորաբար, մյուսը՝ գետի կողմից էր, էդտեղով պապան էր գնում, երբ գործ էր անում։ Բայց Բոբը վարդերի թփի մեջ մտավ, խրվեց ու մնաց փշերի մեջ, մինչև հանեցի։

Բոբը էն քիչ շներից էր, որ վերջը բռնեց իր պոչը, բայց էդ իրեն բան չասաց։ Բռնում թողնում էր անընդհատ, հետո գլորվում էր կողքի, ու նորից նույնը։ Հիշում եմ, որ պոչի հետ երկար խաղալուց հետո գալիս, պառկում էր ոտքերիս կողքը, ես էլ ընտրյալ էի ինձ զգում, մտածում էի, որ ինձ իր տիրոջ պես է ընդունում արդեն։

Բոբը գնդակով խաղալ չգիտեր։ Չէ, լուրջ, ոչ թե չէր սիրում, այլ չգիտեր։ Նայում էր գնդակին, գնդակը նայում էր Բոբին, ու ոչ մի բան։ Մենակ թե մի անգամ մեջքի վրա փռված էր, մատներս էր փորձում կծել, ես էլ գնդակը բերանը դրեցի։ Երևի էդ պահին հասկացավ, որ գնդակը առհասարակ կարելի է բերանը դնել ու խաղալ։ Բայց դրանից հետո էլ երբեք մոտիկ չգնաց գնդակին։

Գիտե՞ք՝ ինչի Բոբ։ Որովհետև Թաթիկն ու Կրեմիկը բավականաչափ առնական չթվացին մնացածին, իսկ Բոբը գինով կուտվեր։ Հետո Բոբ անունը շատ հավես է երկարացվում։ Սենց ասում ես Բո՜բ, ու «ո» տառը ձգելու ժամանակից կախված զգացվում է՝ էդ ջղային ասած էր, թե՝ ոնց։

Մի անգամ էի շատ ուժեղ վախեցել Բոբի համար, երբ տիզ էի գտել մաշկին կպած։ Էդ ինչ ահավոր էր։ Ճմռթված ու անհասկանալի ինչ-որ մարմնագույն պարկ կպած էր շանս վզից ու արյունն էր խմում։ Տզից համ զզվում էի, համ վախենում։ Տարա պապիկի մոտ, մտածեց կեղտ էր ուղղակի, բայց որ ձեռք չտվեցի ու էդ «ուղղակի կեղտը» ոտքերը չբացեց։ Սարսափ։ Ես Բոբին էի բռնել, պապին՝ դանակը։ Դրեց մաշկին ու քերելով պոկեց։ Գետնի վրա արդեն դրա հարցերը լուծեցինք։ Բոբի հեչ պետքն էլ չէր, երկու րոպե հանգիստ էր մնացել, հիմա էներգիա էր կուտակվել մեջը, սկսեց վազել էլի։

Շատ հիմարն էր Բոբս, բայց իմ երազանքների շունն էր։ Որ իմացա՝ էլ չկա, հարմար պահ չեղավ, որ լացեմ իր հետևից, իսկ Բոբի հետևից արժեր լացել։ Ու եթե Собачья жизнь-ի գոնե կեսը ճիշտ է, Բոբս հետ կգա մի ուրիշ շան տեսքով։ Ու պապին էլի կխղճա, կվերցնի, գրկած կնստի ու կասի` շունս։

Հ.Գ. Բոբի հիշատակին։ Կսպասեմ քո վերադարձին։

1. Պապան երբեք չի ասում «չէ» կամ` «ոչ»: Բայց, եթե իրեն հարց ես տալիս, պիտի տիրապետես իր «այո»-ների 51 երանգներին: Հարցադրում անելիս, ցանկալի է «նյուխ» ունենալ ու հասկանալ, թե էդ ո՞ր «այո»-ն էր:

2. Եթե ուզում ես, պապայի «աչքը մտնել», ուրեմն իր հետ քաղաքականությունից բացարձակապես մի խոսիր: Օրինակ, եթե ասում ես, որ X կամ Y կուսակցությունն ամենաուժեղն է, ու էդ ընթացքում պապան առանց միմիկայի ուշադիր վրադ է նայում, ուրեմն պապան մտքի մեջ մի հազար անգամ սեղանի վրա դրված առաջինն աչքին ընկած առարկայով քեզ խփում է:

3. Պապան չափից դուրս համբերատար ու հավասարկշիռ մարդ է: Ինքը անպարագիծ հանգստությամբ  կարող է լսել ցանկացած ցնդաբանություն ու անիմաստ պատմություն:  Էս փաստը հաստատում է 2-րդ կետը, որովհետև, եթե հավասարակշիռ չլիներ` մտքի մեջ չէր խփի:

4. Պապան աշխարհի չափ սիրում է մամային: Եթե քեզ պապայից ինչ-որ բան է պետք, ուրեմն պարզապես լավ եղիր մամայի հետ, օրինակ, կարող ես` հատակը մաքրել, ճաշ պատրաստել, փոշիները վերցնել ու վերջապես գլուխդ կախ լսել` ինչ ասում է մաման:

5. Եթե չես ուզում պապան «թարսվի» հետդ, ուրեմն, ախպերական, Դավալուի կոնյակը մի գովիր:

6. Չուշանաս երբեք: Եթե պապան ասել ա` 14:16 եղիր X վայրում, հանկարծ չգնաս 14:15 կամ 14:17: Պապան տանել չի կարողանում անճշտապահ ու անպատասխանատու մարդկանց, դե օրինակ` ինձ: Բայց դե ես որոշ քայլեր ձեռնարկում եմ դեպի լույսը գնալու համար:

7. Ցավոք, պապան միշտ զբաղված է: Ինքը միշտ ժամանակ չունի, որովհետև գրաֆիկով դասակարգում է իր բոլոր անելիքները, որ ժամանակի կորուստ չլինի: Պապան էնքան զբաղված է, որ եթե պլանավորում ես իր հետ տեղ գնալ, պիտի  մեկ ամիս առաջ օր վերցնես: Օրինակ, մենք երեխաներով, հունիսի 1-ին օր ենք վերցրել, որպեսզի հուլիսի 1-ին պապայի հետ գնանք գազանանոց: Մենք գնահատում ենք նրա հետ անցկացրած ժամանակը:

8. Պապան նաև շատ լավ խոհարար է: Ճիշտ է, մամայի պես սալորի թթու, բադրիջանի ու դդմիկի լցոնած եսիմինչիկ ու վարունգի լավաշ չի կարողանում սարքել, բայց աշխարհի ամենահամով հայկական խորովածն է սարքում:

9. Պապան սիրում է բոլորին, մանավանդ նրանց, ովքեր պատրաստակամություն են հայտնում իր մեքենան լվանալ:

10. Եվ վերջապես, նրան է պատկանում լավագույն ընկերոջ, հրաշալի հոր և շատ ուժեղ մարդու պաշտոնական հավաստագիրը:

Շնորհավոր ծնունդդ, պա՛պ, ես քեզ շատ եմ սիրում: