Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին

Լուսանկարը՝ Ջեմմա Պետրոսյանի

Լուսանկարը՝ Ջեմմա Պետրոսյանի

Միշտ՝ գրեթե ամեն շաբաթ, գնացել եմ Էջմիածին, բայց երբեք չեմ փորձել ֆոտոներ անել: Երբ վերջին անգամ նախապատրաստված գնացի Էջմիածին՝ չէի որոշել, թե ինչ պետք է նկարեմ: Մինչ գնալը պապիկս առաջարկեց եկեղեցու բակում գտնվող թանգարանն այցելել: Երբ արդեն եկեղեցու բակում էինք, ինձ հետ եկած աղջիկներից մեկը ցույց տվեց եկեղեցու դռան վրա երեք չանչերի տեղ և ասաց, որ դրանք սատանայի չանչերն են, որոնք, ներս սողոսկելով, չեն կարողացել հասնել իրենց նպատակին ու վառել են դռան վրա գտնվող մատնահետքերը:

Լուսանկարը՝ Ջեմմա Պետրոսյանի

Լուսանկարը՝ Ջեմմա Պետրոսյանի

 

Լուսանկարը՝ Ջեմմա Պետրոսյանի

Լուսանկարը՝ Ջեմմա Պետրոսյանի

Եկեղեցին այժմ վերակառուցում են, քանի որ այն կառուցվել է 303 թվականին՝ Գրիգոր Լուսավորչի ու Տրդատ Գ թագավորի կողմից: Ցավոք, չկարողացա գնալ մնացած եկեղեցիներն ու նաև չկարողացա տեսնել պապիս առաջարկած թանգարանը, քանի որ արդեն ուշ էր: Շուտ շարժվեցինք, որ ժամանակին տուն հասնենք:

Պատմություններ օվկիանոսի այն կողմից

Հասանք ԱՄՆ: Ասում են՝ մինչև ինքդ չվերապրես՝ չես հասկանա: Չնայած Ֆլեքս շրջանավարտների բազմաթիվ խորհուրդներին ու փորձի փոխանակմանը,մինչև ինքդ չհասնես ԱՄՆ՝ չես հասկանա, թե ինչ է իրենից ներկայացնում «տարբեր ժամային գոտիներում ապրել» երևույթն ու ամեն քայլափոխին հարազատ հայերենի փոխարեն անգլերեն լսելը: Առաջին մի քանի օրը մղձավանջի է նման՝ չես գիտակցում թե որտեղ ես, դժվարությամբ ես ընկալում օտար լեզուն, որը լսում ես ամեն քայլափոխիդ՝ անգամ տանը, որտեղ ապրում ես: Երբեմն անգլերենի հետ միասին օգտագործում ես հայերեն, մեկ-մեկ էլ անգամ ռուսերեն բառեր, որովհետև մինչև էստեղ հասնելը մեկ օր անցկացրել ես Ուկրաինայում:

Ինչ խոսք, դժվար է, մինչև այն պահը, երբ հանդիպում ես հյուրընկալ ընտանիքիդ հոգատարության ու տան ջերմ մթնոլորտի հետ: Այն, ինչ կատարվում ու կատարվելու է, Ֆլեքս ընտանիքը բնութագրում է մեկ նախադասությամբ՝ «Ոչ լավ, ոչ վատ, ուղղակի տարբեր»: Այս տարին Հայաստանում ապրած բոլոր տարիներից տարբեր է լինելու: Հայաստանից մեկնած 39 երիտասարդները ապրելու են մի ամբողջ կյանք մեկ տարվա ընթացքում:

armida

Խաղիկներ

Գյուլում, գյուլում գյուլչչաք,

Ես, տյու մտնենք մի փչակ,

Մինչև լյուս քչփչանք,

Լյուսին նհետ տյուս կկյանք:

***

Նա~ն աղջիկ, ջա~ն աղջիկ,

Մուշտարիքդ կյան աղջիկ,

Ճմփին ուրյուտ տան, աղջիկ:

***

Քաչալ, քաչալ քշմաչի,

Քաչալն ուտի շան կաշի,

Օխտը րաբա հյուն պիրեք,

Մեր քչալին տուն պիրեք:

***

-Հե~յ, անա’ն:

-Ի՞նչ ա, աջան:

-Էն տղեն ասի դուդուն ածի,

Զիզի հարսին պար ածի:

-Հե~յ, անա’ն:

-Ի՞նչ ա, աջան:

-Սխտորըթակին վե՞րդե ա:

-Էն ա, ալ խնձորին տակին ա:

-Խնձոր կծեմ, թուլ անեմ

Զիզի հարսին կուլ անեմ:

Ասացող` Ռիմա Ծուղունյան

Գրի առնող` Արմիդա Բաղիյան

amalya harutyunyan

Սարսափելի վերջն ու անորոշ սկիզբը

Ավտոբուսը կանգնեց:
-Էս մի հատ ստացեք:

Ավտոբուսի վարորդը չհասցրեց ոտքից գլուխ զննել ինձ, երբ ես արդեն հասել էի փողոցի մյուս կողմը: Ո՞ւր եմ գնում: Մետրո: Ինչո՞ւ: Չգիտեմ:
Եկա, ժետոն գնեցի: Ժետոն վաճառող կնոջ մասին չեմ գրի: Թող այդ մենաշնորհը Մարիամին մնա:
Արդեն շարժասանդուղքի վրա եմ: էսօր դանդաղ է ընթանում: Կամ էլ ես եմ շտապում, ու այսօր բոլոր առարկաների շարժն ինձ անկանոն է թվում:
Իջա: Միանգամից սառը օդը դիմավորեց ինձ: Բայց սա այն անտանելիներից չէ: Սա մարդուն ջերմացնող սառնություն է: Մետրոն երևի էն ամենաքիչ տեղերից է, որ մարդիկ չեն նայում վրաս, այլ ամեն մեկը իր սառնությունը գրկած՝ իր համար քայլում է:
Սպասում: Գնում եմ առաջ, գալիս եմ հետ, նախորդ վագոնից 1 րոպե է անցել: Այսինքն՝ դեռ 5-6 րոպե պիտի սպասեմ: Էլի ուշացել էի: Էնտեղ մի հայելի կա: Նայե՞մ, թե՞ ոչ: Նայեցի ու զգացի, որ էն հիմարի ժպիտը, երբ ես իմ ուզածն եմ անում, մատնում է ինձ: էնտեղ կարմիր գիծ կա, որից առաջ անցնել չի կարելի: Ամեն անգամ գալիս, կանգնում եմ այդ գծին, ու ոտքերս մի քիչ առաջ տանելով՝ անցնում այն: Ես երևի կյանքում էլ եմ էդպես…
Հեռվից աղմուկ, անկանոն ինչ-որ մեղեդի, ու վագոնը հասնում է մեզ:
Բոլորը իրենց ներս են գցում, ես էլ մի հարմար տեղ եմ գտնում ու կանգնում: Վագոնում միշտ պետք է մի ազատ նստարան մնա, ու մարդկանց հորդորներին, որ նստեմ, ես միշտ պետք է բացասական պատասխան տամ: Էլի կյանքիս քայլերը հիշեցի: Էլի համընկնում են:
Գնացինք:
Հանրապետության հրապարակ. էստեղի մարդիկ միշտ, չգիտես ինչու, շտապում են: Դե, որ շտապում են, արագ գնանք…
Զորավար Անդրանիկ. էստեղ իջնողներից մեկը միշտ պիտի հարցնի՝ էս Ռոսիա՞ն ա, ու իմ գլխով անելուց հետո հանգիստ իջնի:
Բա որ ինձ հարցնեն՝ ուր եմ գնում, ի՞նչ պիտի ասեմ: Երևի կպատասխանեմ՝ ուղղակի գնում եմ, երևի վերջին կանգառ: Ու էս հարցնողը մի լավ կզարմանա, շրջանաձև աչքերով կնայի ինձ ու կմտածի՝ էս խենթն ով էր:
Սասունցի Դավիթ. էստեղ միշտ մարզերից եկող կամ Երևանից մարզ գնացող ժողովուրդն է: Անկեղծ ասած՝ էստեղի մարդիկ ամենահետաքրքիրն են, ու էստեղի երիտասարդության աչքերն ամենաուժեղն են փայլում:
Սկսում ենք բաց տարածքում երթևեկել, սիրում եմ էդ կայարանները, դրանք ավելի են քո մեջ խորացնում էն երևակայական փաստը, որ դու փախչում ես քաղաքից: Որովհետև էնտեղ լքված շինություններն ու անպետք գնացքի գծերը շատ են:
Հա, մեկ էլ, ես միշտ փորձում եմ այդ ընթացքում տատիկիս տան շենքը փնտրել: Երբ մայրիկի հետ էինք, նա միշտ ցույց էր տալիս իմ ուզածը, իսկ հիմա ես ինքս չեմ կարողանում գտնել:Կյանքում էլ է այդպես:
Գործարանային. վագոնը դատարկվում է: Երևի մարդիկ վերջինին չեն ուզում հասնել:
Շենգավիթ. էս կանգառից հետո վագոնում միշտ մնում է մեկը, որը տուն է շտապում, իսկ թե ես՝ ուր, չգիտեմ:
Գարեգին Նժդեհ. հասանք: Վերջին կայարան: Ինչքան շատ են սիրում մարդիկ այս վերջին բառը: Վերջին զանգ, վերջին դաս, վերջին հանդիպում, վերջին կայարան: Մենք միշտ վերջն ենք կարևորում: Իսկ ինչո՞ւ ոչ սկիզբը, ես էլ մետրոն նստեցի կեսից, բաց թողեցի առաջին կայարանները, իսկ վերջն այդքան սիրում եմ:
Միգուցե մենք չենք հասկանում, որ ամեն ինչ հենց այդտեղ է վերջանում: Իսկ եթե ե՞ս փոխեմ: Ուղղակի չսիրեմ վերջին կանգառները ու համոզեմ, որ նրանք լավը չեն: Իսկ եթե մեր վերջը դարձնենք սկի՞զբ: Երևի դրա համար էլ գոյություն ունի հետադարձ վագոնը:
Բոլորը դուրս են գալիս, բոլորն անխտիր՝ բացի ինձնից:
Նայում եմ շուրջս, ամփոփում, թե քանի հոգի է նայելու ինձ ու որոշելու, որ ես խենթ եմ, ու գնում հակառակ վագոնը:
Վագոնը չի գնում: Վերջից խուսափող մարդկանց ենք սպասում: Շարժվեց: Շենգավիթում նույնպես կանգնում է երկար, ասես ինքն էլ հույսը չի կորցնում, որ մարդիկ պետք է հետ վերադառնան:
Հասնում եմ Երիտասարդական. իջնե՞մ, չէ, ես պիտի կարևորություն տամ սկզբին, պիտի հասնեմ սկիզբը:
Մարշալ Բաղրամյան. էստեղ մարդիկ քիչ իջան, երևի չսիրված փողոց էր:
Հասանք սկզբին՝ Բարեկամություն. ու կապ չունի, որ ես էստեղից ոչ մի երթուղային չգիտեմ, որ ինձ տուն կտանի, ես մեկ է` արդեն այստեղ եմ: Կյանքում էլ է այդպես, մենք անորոշ սկսում ենք սկիզբը ու հետո ենթարկվում քաղաքի կանոններին:
Ի դեպ, մետրոյի նոր կայարան են կառուցում, այսինքն՝ այն կայարանը, որը մենք վերջին ենք կոչում, այլևս վերջը չի լինի…

mariam hayrapetyan

Մարդ կմնաք, մա՛րդ

Երկար մտածեցի տևական լռությունս հենց այս նյութով ընդհատելու մասին:

Գիտեք, ի վերուստ յուրաքանչյուրիս էլ երևի տրված է կյանքի ճանապարհ, որն ինքս էլ չգիտեմ՝ ուր կարող է տանել, բայց գիտեմ, որ հենց այդ ճանապարհն էլ հանդիսանում է իմ կյանքի իմաստը:

Երբ ավարտեցի դպրոցը, հենց Վերջին զանգի օրը ուսուցիչներիցս մեկը ամուր գրկեց, ու չնայած աղմուկին, շշնջաց ականջիս. «Մարդ կմնաք, մա՛րդ»: Այդ պահին ես իհարկե չհասկացա, թե ինչու այդ երջանիկ, հուզված օրը գեղեցիկ բարեմաղթանքներ շռայլելու փոխարեն նա ընտրեց այդ պահի համար բավականին սպառնալից ու կոպիտ թվացող խոսքերը: Բայց և այդ խոսքերն էին, որ ես ինձ հետ վերցրեցի դահլիճից դուրս:

Արդեն անցել է մեկ տարի, և ես հիմա եմ ավելի խորը ըմբռնում խրատի խորությունը, տեսնելով թե ինչ է կատարվում շուրջս: Շատ հաճախ մարդիկ գումար վաստակելու ճանապարհին, կյանք կառուցելու ճանապարհին, դադարում են հարգել դիմացինի, հաճախ նաև սեփական սրբությունները, զգացմունքները, կամ պարզապես դադարում են Մարդ լինել: Այո՛, հենց շրջապատում ես սա տեսա:Ես մի պահ կատակեցի ինքս ինձ հետ՝ թե սա գալիս է նրանից, որ ժամանակին չեն ունեցել մի սրտացավ ուսուցիչ, որը առողջություն, սեր, երջանկություն ցանկանալուց զատ կարևոր խրատը տված լինի նրանց կյանք ճանապարհելիս:

Այս ասելով սկիզբ եմ դնում ինձ համար բավականին վիրավորական մի մեկնաբանության, որը արվել էր մի լրագրողի կողմից կապված իմ և շատերի համար Սուրբ վայրի հետ:

Ես բազմիցս նշել եմ, որ իմ գյուղը՝ Ամասիան, ամենից լավ տեղն է աշխարհում ինձ համար: Եվ թող ինձ ներեն այն մարդիկ, ովքեր բարձունքներ նվաճելու նպատակով անվերադարձ արտագաղթել են իրենց գյուղից և դա համարում են երջանկություն, բայց դուք, եթե ձեզ լիարժեք երջանիկ չզգաք ձեր կյանքում, դա ձեր խելքի երեսից է ու ձեր գնահատելու կարողության բացակայության երեսից: Մի խոսքով…

Մեր գյուղում ունենք մի Աղոթատեղի , որը ինչպես մեկնաբանեց լրագրողը, այո՛ կառուցված ե նախկին կենցաղի տան առաջին հարկում: Ու ի դժբախտություն մեր համայնքի բնակիչների, մեր համայնքը երբեք էլ եկեղեցու կառույց չի ունեցել: Այս փաստը մեր մեծահասակները պարզաբանում են տարբեր կերպ, կապելով գյուղի թուրքաբնակ լինելու հետ, կամ կոմունիզմի հետ: Եվ հավատացեք այսօր, մեր բոլորիս մեծագույն ցանկությունն է համայնքում Եկեղեցու զանգերի ղողանջներ լսելը: Բայց դրա փոխարեն մենք ունենք Աղոթատեղի, որում ամփոփված է հսկայական ջերմություն, հավատք կառուցված բնակիչների աղոթքի ուժի հիման վրա: Այո, մենք ունենք Փայտե խորան, Փայտե նստարաններ, չունենք ոսկեզօծ սպասք, չունենք երգեհոն, բայց դա մեզ բոլորովին չի խանգարում, իսկ ում խանգարում է, նա պետք է խնդիրը իր մեջ փնտրի: Հենց այդտեղ էր, որ ժամանակին ինձ, և շատ փոքրիկների սովորեցրին աղոթել, սովորեցրին, որ մեր անձից այն կողմ աշխարհ կա, գումարից էլ այն կողմ աշխարհ կա:Հենց այստեղ էր, որ մենք սովորեցինք ազնվություն, և սովորեցինք, որ մենք երբեք մենակ չենք: Եվ հենց այստեղ է, որ փոքրիկները ստանում են Քրիստոնեական ճիշտ դաստիարակություն, դառնալով ազնիվ, նպատակասլաց և կարեկցող վաղվա ապագա: Սա իմ, իմ համայնքի հարստությունն է, որն օրինակ ունի Երգչախումբ՝ կազմված դպրոցահասակ դեռահասներից, որոնք կամավոր սկզբունքով իրենց պարտքն են համարում ամեն կիրակի Սուրբ Պատարագի ժամանակ այստեղ երգել, ունի ամուր համայնք, որն իր ձեռքերով վերանորոգելով աստիճանները, կառուցեց Աղոթատեղին: Ավելին չէինք կարող, բայց մենք կառուցեցինք այն ճանապարհը, որը Տաճար է տանում:

Եկեք զատենք կարևորը անկարևորից:

Եկեղեցին ոսկեզօծ կամարների ներքո բացակայող հավատքը չէ, եկեղեցին աղոթքի շուրջ հավաքված ժողովուրդն է: Ներս մի մտեք, եթե այս կարևորը ճշմարտությունը դեռ չեք հասկացել:

qnarik mxitaryan (aragacotn)

Զինվորի քույր եմ

Սրտի թրթիռով էի սպասում  այն պահին, թե երբ եմ ոտք դնելու այդ հողի վրա: Պատկերացնում էի, որ դա հպարտությամբ ու վեհությամբ է լցնելու հոգիս, սակայն հասնելով Արցախ, ոտք դնելով այդ հողի վրա՝ մեջս ամեն բան սառեց, դարձավ միապաղաղ:

Երբ նայում ես չորսբոլորդ, ամեն բան զարմացնում և հիացնում է, աչքի առջև հայտնվում են տեսարաններ, որոնք ասես հեքիաթից լինեն: Բայց հեքիաթը վերջանում է այնտեղ, որտեղ սթափվում, հիշում ես՝ ուր ես գնում և ինչի համար: Ուր էի գնում՝ ես էլ չգիտեի, տեղանքին անծանոթ էի, միայն գիտեի այն, որ գնում եմ հանուն մի նպատակի. տեսնելու, թե ինչպես է զինվոր եղբայրս երդվում հայրենիքը պահել ամուր և անձնազոհ լինել հանուն դրա: Հպարտությունը խեղդում էր ինձ. չէ՞ որ զինվորի քույր եմ… Ճիշտն ասած, սկզբում վախենում էի, մտածում էի սահմանի, կրակոցների մասին, սակայն հասնելով զորամաս՝ տեսա եղբորս, որը մեկ ամսում իսկական տղամարդ էր դարձել, ու մոռացա ամեն վախ. աշխարհն իմն էր: Երջանիկ էի, եղբորս կողքից այն կողմ չէի գնում, չէի ուզում կորցնել րոպես ու ժամս, որ հատկացրել էին մեզ նրա կողքին լինելու համար: Սրտիս հատկացրել էին ժամ՝ բաբախելու համար: Այդ ժամերն այնքան արագ անցան, որ պահն էր նրան զորամաս տանելու: Կարծես նորից սրտիցս մի մասնիկ հանեին ու տանեին ինձանից: Երբ եղբորս հարցրի՝ ինչպես է անցնում ծառայությունը, ասաց.

-Ամեն բան լավ ա, հարմարվում եմ, մենակ կարոտին չեմ դիմանում:

Եղբայրս քայլում էր առաջ, որ մտնի զորամաս, բայց չէր կարողանում, գալիս էր հետ ու ամուր գրկում ինձ ու մորս, և այդպես մի քանի անգամ: Ինձնից շատ նկարներ էր ուզել, տարել էի: Ծածկեց ու դրեց գրպանում. երևի այդպես կարոտն էր ուզում առնել:

Հետդարձին միապաղաղությունը կրկնվեց: Սիրտս, հպարտությունս թողեցի Արցախում ու վերադարձա տուն:

anush hovhannisyan

Երազանքից նպատակ

Փոքր տարիքից միշտ սիրել եմ երազանք պահել: Ինձ նույնիսկ ասում էին, որ ես չափից շատ երազկոտ եմ: Երբ ինձնից ավելի մեծ մարդկանց հարցնում էի իրենց երազանքի մասին, նրանք ասում էին, որ չունեն երազանք, ունեն նպատակ: Զարմանում էի, թե ոնց կարելի է երազանք չունենալ: Բոլոր անհավանական միջոցներով երազանք էի պահում. սկսած յասամանի տերևներից, վերջացրած նույն անունն ունեցող մարդկանց մեջտեղում կանգնելով:

Ես արդեն մոտ երկու տարի է, ինչ երազում էի ֆոտոխցիկ ունենալու մասին: Ամեն տոնից առաջ ինձ պատրաստում էի, թե երբ անակնկալ անեն ու նվիրեն, ինչպես պետք է արձագանքեմ: Բայց այս տարի իմ երազանքը դարձավ նպատակ և իրագործվեց: Ես որոշեցի գանձանակ՝ «կասսա» պահել ու ծնողներիցս ամեն օր գումար վերցնելով՝ լցնել:

Որոշումիցս մի քանի օր հետո ինձ աշխատանք առաջարկեցին: Այն այդքան էլ իմ երազած աշխատանքը չէր, բայց սիրով համաձայնեցի գնալ: Հայրիկս  դեմ էր, ինձ աշխատանքի գնալիս չէր պատկերացնում, բայց մի կերպ համոզեցի: Ես այնտեղ պետք է կիսաչոր ծիրանի միջից կուտ հանեի, երբեմն դժվար դուրս եկողները վնասում էին մատներս: Միակ սկսնակն էի այնտեղ, դանդաղ էի անում, ինձ հույս տալու  համար ասում էին՝ ոչինչ, դեռ նոր ես սովորում, բայց գնալով ես էլ սկսեցի արագ անել: Այդ օրերից մեկի ժամանակ ընկերուհուս ծննդյան տարեդարձն էր: Ես նվերը որոշեցի իմ վաստակած գումարով գնել: Բայց ասեմ, որ ամեն մի դրամը ծախսելը շատ դժվար էր: Դե, իմ աշխատանքն էր…

Շատ էի ուզում գնալ հանգստանալու, բայց վերջապես ինձ շանս էր տրված, ու ես չէի ուզում կիսատ թողնել այսքան տարի մտքումս պահած ծրագիրը: Օրեր էին լինում, որ շատ դժվարությամբ էի արթնանում ու գնում, չէի գնում, ոտքերս էին ակամա տանում:

Ինձ օրեկան 3000 դրամ աշխատավարձ էին տալիս, որը ես մեծ ոգևորությամբ բերում էի ու գցում գանձանակի մեջ:

Երբ աշխատանքը վերջացավ, ես որոշեցի հաշվել գումարս: Ի զարմանս ինձ՝ ես հավաքել էի բավակաչափ գումար նպատակս իրականցնելու համար: Ու հիմա ես հասկացա, թե ինչ է նշանակում երազանք, իսկ ինչ՝ նպատակ: Այսուհետև որոշել եմ, որ իմ կյանքում արդեն պետք է լինեն միայն նպատակներ, որոնց ես փոքր քայլերով, բայց պետք է կարողանամ հասնել: Երկու տարվա երազանքս ընդամենը երկու ամսում կարողացա դարձնել նպատակ ու իրականացնել:

Իմ աշխատած գումարը շատ դժվարությամբ կարողացա ծախսել ու նաև հասկացա սեփական քրտինքով վաստակելու գինը:

Ani avetisyan

Ֆուտբոլ էր

-Դու փոքր ես, դարպասի մոտ կանգնիր:

-Դե լավ էլի, բոլորիցդ էլ լավ եմ խաղում,-նեղանում էի ու կանգնում դարպասի մոտ: Չնայած, ի՞նչ դարպաս, երկու քարեր էին՝ իրարից երկու-երեք մետր հեռավորության վրա, այն էլ մեր՝ մատնաչափիկի ոտքերով չափված: Իսկ «թշնամի» թիմի դարպասին էլ իմ հասակակից մի աղջիկ էր կանգնում: Դե, սա ուղղակի, էն անհանդուրժողականության վերաբերյալ:

Բայց, մեր՝ փոքրիկ կասիլյասիկների ու մեսսիիկների մասնակցությամբ  ամենակարևոր հանդիպումներից  առաջ ծնվում էր բակային ֆուտբոլի ոսկե կանոնը.

-Դարպասապահը (մեր խոսքով ասած՝ вратарь-ը) խաղում է:

Հա, համաձայնվեք, որ մեղմ ասած, հեշտ չի և՛ խաղալ, և՛ դարպասը անառիկ պահել (ինչպես ասում են ֆուտբոլային մեկնաբանները):

Ի՞նչ էի ասում: Մեզ համար դա այնքան էլ մեծ խնդիր չէր: Իսկ ուրիշ կերպ չէինք էլ կարող:Թե չէ՝ ավագներից մեկը մեզ կդատապարտեր մինչև խաղի վերջը հանդիսատես լինելու:

Ախր,  այդ երկու՝ անհարթ ու ձևից զուրկ քարերից բաղկացած դարպասը ռազմական սրբություն էր, դե, զորամասի դրոշի նման, էլի, իսկ նրա մոտ թշնամու խաղացող կամ, առավել ևս, թշնամու կողմից ուղարկված գնդակ թողնելը դավաճանություն էր, ինչն էլ պատժվում էր որակազրկումով:

Այս ամենն այն ժամանակ էր, երբ ֆուտբոլը մեր՝ երեխաներիս համար դեռ 22 հոգի ու մեկ գնդակ չէր, այլ ընդամենը 6-7 հոգանոց մի խումբ ու ինչ-որ գնդաձև բան, որ  մեր ձեռքում վաղուց դադարել էր գնդակ լինել: Հա, կար ժամանակ, երբ ինձ, ու գիտեմ, էլի շատ աղջիկների համար, բարբի տիկնիկներից ավելի կարևոր ու սիրելի բան կար: Հետո ի՞նչ, որ «թիթիզ» հասակակից  հարևանուհիները  զարմացած աչքերով պիտի նայեին: Օրվա մեջ մի քանի ժամ մենք գնդակից  բացի ոչնչի չէին նայում:

Մեր ֆուտբոլի դաշտը տան դարպասներից այն կողմ էր՝ փողոցի վրա ու դրան կից մի քանի  քառակուսի մետր  տարածք կազմող փոշոտ վայրում: Բայց իրականում այդ վայրը դրախտի էր նման, մանավանդ, երբ հարևաններն էլ տանը չէին:

Բայց մենք խնդիրներ էլ ունեինք: Իսկ եթե մի օր էլ հարևանները թույլ չտայի՞ն իրենց բակում ֆուտբոլ խաղալ, մոտակայքում ավելի հարմար տարածք չկա, ախր: Էհ, ի՞նչ արած, պիտի համակերպվեինք: Բայց դրանից մեր խաղերը չէին վնասվում, ամենամեծ հարվածը մեր ֆուտբոլի դաշտում կառուցվող շինությունն  ու անցնող տարիներն էին: Հետո մեր եռանդուն թիմը ցրվեց: Մեծացանք, ասում են: Սկսեցինք ֆուտբոլ միայն հեռուստացույցով նայել: Իսկ մեզ փոխարինող սերունդն էլ  դեռ չի  եկել:

Կգա՞…

Հ.Գ Նյութն էլ հենց այնպես, Ռեալ Մադրիդ-Մանչեսթր Յունայթեդ խաղն էի դիտում:

milana gevorgyan

Տաքուկ «MYcorner»-ը

Լուսանկարները` Արշո Բակլաչյանի

Լուսանկարները` Արշո Բակլաչյանի

Ոչ այնքան գունավոր քաղաքում Լևոն Ստեփանյանը որոշեց ստեղծել «MYcorner»-ը: Լևոնը նաև «MYbookstore»-ի հիմնադիրն է: Հենց այս ամենից էլ սկսվում է մեր հետաքրքիր պատմությունը: Լևոնը նաև «MYteam» է ստեղծել, որի անդամները ակտիվ ու նախաձեռնող երիտասարդներ են, որոնք ջանք ու եռանդ չեն խնայում քաղաքի մթնոլորտը գունավոր դարձնելու համար:

Փոքրիկ «MYcorner»-ը ծնվել է 2017թ. հուլիսի մեկին՝ Հրազդան քաղաքում: Այն հակասրճարան է: Իսկ ի՞նչ է հակասրճարանը: Հակասրճարանը այնպիսի միջավայր է, որտեղ մարդիկ հավաքվում են շփվելու, սուրճ ու թեյ խմելու, հետաքրքիր ձևով ժամանակ անցկացնելու համար։ Հակասրճարանը վայր է, որտեղ րոպեներ են վաճառում։ Մեկ րոպեն արժե 10 դրամ, իսկ մեկ ժամը՝ 600 դրամ: Բայց այս ամենի հետ մեկտեղ՝ Լևոնը իր գրադարանից մի փոքրիկ կտոր պոկել ու բերել է «MYcorner»: Ամեն շաբաթ անցկացվում են տարբեր միջոցառումներ:

Լուսանկարները` Արշո Բակլաչյանի

Լուսանկարները` Արշո Բակլաչյանի

Ա՛յ, օրինակ օրեր առաջ 2017 թվականի «մուրադներն» ու «արուսները» տեղափոխվել էին 1975 թվական ու դիտում էին «Հարսնացուն հյուսիսից» ֆիլմը: Ամեն շաբաթ երեկոյան «MYcorner» հյուր է գալիս «մաֆիան»: Հայկական և արտասահմանյան ժամանակակից գրականությունը (և ոչ միայն ժամանակակիցը) իր ուրույն ու տաքուկ անկյունն է գտել հենց «MYcorner»-ում: Գրադարակներում կգտնեք մեր ժամանակակիցների՝ Էդգար Կոստանյանի, Էդգար Հարությունյանի, ինչպես նաև Ջոն Գրինի և այլոց գրքերը: Պատերին տեղ են գտել Ուիլյամ Ֆոլկների, Ալլան Պոյի և այլ գրողների հանրահայտ խոսքերը, որոնք մոտիվացնում են յուրաքանչյուրին: Ծխելը խստիվ արգելվում է, եթե որևէ մեկը ուզում է ծխել, անպայման հակասրճարանից պետք է դուրս գա: «MYcorner»-ը ունի նաև փոքրիկ անկյուն՝ փոքրիկների համար նախատեսված զանազան խաղերով: Հրազդանը հիմա իսկապես տարբերվում է, որովհետև հայկական արտադրության ինտելեկտուալ խաղերը մեր քաղաքում են: Հրազդանցիները վերջապես գտել են իրենց անկյունը: Մեր անկյան մասին այսքանը կպատմեմ, իսկ եթե ուզում ես այս ամենը ինքդ տեսնել, քեզ զգալ ինչպես «ձուկը ջրում», ուրեմն արի Հրազդան, արի «MYcorner»: Քո անկյունը սպասում է քեզ…

anna sargsyan

Դադարել կարդալ նշանակում է` դադարել մտածել

Շատ եմ սիրում կարդալ: Ժամանակին, երբ փոքր էի, կարդում էի մանկական գրքեր, դրանք հաճախ անիմաստ էին լինում, բայց ես կարդում էի: Գրադարանը մեր տանը մոտ է, այդ պատճառով ինձ համար խնդիր չէր լինում գիրք վերցնելը:

Երբ մեծացա, դե այդքան էլ չէ, երևի 13-15 տարեկան էի, դադարեցի կարդալ: Կարդում էի, բայց հազվադեպ: Շատ ժամանակ էի տրամադրում համակարգչին և ընկերներիս: Բայց երբ այդ ճգնաժամը հաղթահարեցի, հասկացա, որ մի տեսակ անգույն եմ ապրում, երևակայությունս սկսել է ժանգոտվել: Կարծում եմ՝ գիրքը կախարդական աշխարհ է:

Հետո վերսկսեցի կարդալը, բայց էլի առաջ չէին գնում գործերս գրքերի հետ, մինչև չգտա այն, ինչ ինձ պետք էր: Բայց այդ գիրքն օնլայն էր, դրա համար չկարողացա մինչև վերջ կարդալ, որ տեսողական խնդիրների չառնչվեմ: Այդ գիրքը ես գտել էի Վահե Ստեփանյանի նյութերից մեկում, Դեն Բրաունի «Հրեշտակներ և հրեշներ»-ն էր: Ես այդ ժամանակ 17-ի թղթակից չէի, բայց բախտս բերեց, որ հետևում էի կայքին: Դրա շնորհիվ ես գտա այն կամուրջը, որը կրկին ինձ և գրքերը կապեց իրար:

Հաջորդ գիրքը, որ կարդացի, «Կորած օրագիր»-ն էր, հեղինակը՝ Մուշեղ Բաղդասարյան, Վարդգես Քալանթարյան: Իմ հասակակիցները տարված էին այդ գրքով, և դա ինձ գայթակղեց: Ես նույնպես ընթերցեցի: Արդեն կարողանում էի ես էլ մասնակցել գրքի քննարկումներին:

Մյուսը դարձավ «Աստղերն են մեղավոր»-ը, հեղինակը՝ Ջոն Գրին: Ես դրա ֆիլմը տարիներ առաջ էի նայել, իսկ այ, գի՜րքը: Գիրքը, անխոս, ցնցող էր: Ուղղակի ինձ համար այն կիսատ մնաց, ու գիտե՞ք՝ հետաքրքիրն այն էր, որ հերոսուհու սիրած գիրքն էլ էր կիսատ մնացել, ու նրա շատ հարցերն անպատասխան էին: Իմ հարցերը՝ նույնպես:

Հաջորդ գիրքս «Թալիո»-ն էր: Այն հայ կնոջից և թուրք տղամարդուց ծնված տղայի մասին էր: Նա «հիբրիդ» էր, որին իր ծննդավայրում ՝ Բաքվում, «հայի ճուտ էին ասում»: Բայց նա շատ փորձություններից հետո գտավ իր երջանկությունը, իր «արքայադստերը»…

Հիմա կարդում եմ Շիրվանզադե՝ «Նամուս», «Պատվի համար» ու վերընթերցում եմ «Արտիստը»:

Կարդալու շնորհիվ մենք կարծես նորից սկսում ենք շնչել, բայց՝ ավելի «կյանքով լեցուն» օդով: