laura sekoyan

Գնահատելու ժամանակը

Ես միշտ մտորել եմ այն հարցի շուրջ, թե ինչու է ամեն ինչ գնահատվում վերջում։ Եթե կատակով մոտենանք, ապա կարելի է ասել, թե ինչու ենք դաս պատասխանում և վերջում նոր գնահատվում։ Բայց խոսքս ամենևին էլ դրան չի վերաբերում։ Խոսքս վերաբերում է և´ նյութական, և´ հոգևոր արժեքներին։ Առաջինը նյութականին անդրադառնալով՝ կարող ենք որպես օրինակ վերցնել հագուստը, կոշիկը, գիրքը, տետրը, սնունդը և այլն։ Օրինակ, երբ տանը շատ կոնֆետ է եղել, դրան ուշադրություն չենք դարձրել, իսկ երբ վերջացել է, ափսոսել ենք այն լի ու բոլ ժամանակը չգնահատելու համար։

Տեսնում ենք, թե ինչ տանջանքով են մեր ծնողները գումար վաստակում և մեզ համար հագուստ գնում, իսկ մենք անգիտակցաբար, կախված իրավիճակից՝ փչացնում ենք այն և ականատեսը լինում մեր ծնողների ապշահար դեմքերի։ Եվ վերջում ենք սկսում գնահատել նրանց թափած քրտինքի ամեն մի հատիկը։ Հաճախ ենք դպրոցում տետրի թղթերը պոկում և իրար նամակ գրում, կամ ինքնաթիռ սարքում, իսկ երբ ուսուցիչները տետր են ուզում, երանի ենք տալիս այն չգնահատված ժամանակին։ Երբեմն պատահում է բարկացած ժամանակ որևէ մեկին վիրավորում ենք և փոշմանելուց հետո էլ ներողություն չենք խնդրում՝ պիտակելով, թե դա պատվի հարց է, բայց մոռանում ենք, որ առավել պատվաբեր է ներողություն խնդրելը։ Ափսոսում ենք այն ժամանակը, երբ անիմաստ հպարտ ենք եղել, ափսոսում ենք այն ժամանակը, երբ պետք էր ծիծաղել, բայց մեզ լուրջ ենք պահել։ Ափսոսում ենք այն ժամանակը, երբ մեր ծուլությանը թողել ենք մեզ հաղթել և ափսոսում ենք այն ժամանակը, որի ընթացքում սովորել ենք ափսոսել։

Պետք էր հենց սկզբից չսովորել ափսոսել, պետք էր սկզբում սովորել գնահատել։

gohar hakobyan (ararat)

Շուտով

Հաշված օրեր են մնացել դպրոցական կյանքի վերսկսվելուն: Այս շոգ ամռանը միակ ցանկությունս աշնան շուտ գալն է ու դպրոցների բացվելը:

Ինչքան էլ տարօրինակ թվա, բայց այո՝ ես ուզում եմ, որ դասերն սկսեն: 11 տարվա դպրոցական կյանքում ես առաջին անգամ կարոտել եմ: Չէ, միշտ էլ կարոտում էի, բայց միայն ընկերներիս: Իսկ այս անգամ դպրոցն եմ կարոտել: Կարոտել եմ դասամիջոցները, ֆիզկուլտուրայի ժամերը, ճաշարանի ուրախ հերթերը, ընկեր Մանուկյանի «պարսկերեն» մաթեմատիկան, ընկեր Սարգսյանի ուրախ ֆիզիկան, ամեն-ամեն ինչը: Հա, չմոռանամ՝ Հակոբ «ձյաձյային» եմ կարոտել՝ մեր դպրոցի միակ ու անկրկնելի պահակին: Կարոտել եմ նրա՝ ամեն առավոտ հնչող «բարև՛, Հակոբյան» արտահայտությունը:
Դասարանս եմ կարոտել, աթոռս, սեղանս, կողքիս նստող անդավաճան ընկերոջս:
Կարոտել եմ ամեն առավոտ ուշանալն ու գաղտնի ներս մտնելս:
Ընկերներիս խենթություններն եմ կարոտել, փախուստները դասերից…
Այ հիմա, երբ արդեն քաջ գիտակցում եմ, որ շուտով էլ հնարավորություն չեմ ունենա սեպտեմբերի 1-ին սև ու սպիտակով ներկայանալ՝ որպես աշակերտուհի, սրիտս լցվում է անսովոր զգացումով, ասես չպատկերացնեմ, թե այդ ինչպես կլինի: Բայց, քանի դեռ ունեմ հնարավորություն, կարոտում ու սիրում եմ դպրոցս:
Դպրոց, պի՛նդ կաց, մենք գալիս ենք:

anahit badalyan (kapan)

15-րդ տարեդարձը

-Դե, եկեք որոշենք՝ ինչ ենք անելու, ոնց ենք անելու, բան չմնաց:

-Ընկերուհիներիցդ ո՞ւմ ես հրավիրելու:

-Մամ, պապ, դե եկեք սկզբից տեղը որոշենք, հետո կմտածենք հյուրերի մասին:

Մի քանի օրից լրանալու էր 15 տարեկանս: Իմ տարեդարձները միշտ ուրախ և հետաքրքիր են անցնում, հիմնականում՝ ընկերական միջավայրում: Վերջին տարիներին տանն էինք նշում, էդպես ավելի հարմար ու անմիջական էր: Ընկերներս էլ արդեն սովորել էին ծննդյանս սեղանի «մշտական անդամներին»՝ մայրիկիս պատրաստած թփով տոլմային ու իմ պիցային: Ու հաշվի առնելով այս ամենը՝ ասացի.

-Կարո՞ղ ա էս տարի էլ տանը նշենք, ի՞նչ վատ կլինի:

-Չէ, 15-ամյակդ պիտի շատ մեծ նշենք, ի՞նչ իմանամ՝ 20 տարեկանիդ որտեղ կլինես…

Ու մայրիկիս այս խոսքերին միանգամից հաջորդեցին հազիվ նշմարվող նուրբ արցունքները: Մայրիկս միշտ կարողանում էր ուրախության ու տխրության պահերին հավասարակշռված կերպով զսպել արցունքները: Այս անգամ չհաջողվեց:

18 տարեկանում ես արդեն կավարտեմ դպրոցն ու կլքեմ իմ հայրենի քաղաքը` Կապանը, տունը, ընկերներին ու ծնողներին: Ու իմ՝ 300 կմ հեռու լինելու ու 20 տարեկանս այդ հեռավորության վրա անցկացնելու մասին միտքը արցունքոտեց մայրիկիս աչքերը: Ու այդ ժամանակ ես հասկացա, թե ինչ է մայրս զգում ամեն անգամ՝ իմ ապագայի մասին մտածելիս. հիացմունք, ուրախություն ու թախիծ:

roza melkumyan

Ծիսական աղոթքներ

Այգեհովիտ գյուղում պահպանված մի ավանդույթ կա, ըստ որի,եթե այդ տարի երաշտ էր լինում, անձրև չէր գալիս, ապա մի մեծահասակ պատրաստում էր տիկնիկ, որը «Նյուրի» էին անվանում: Այն կապում էին փայտից և տալիս էին փոքր երեխաներին, ովքեր պարտավոր էին տիկնիկը վերցրած շրջել գյուղով մեկ, մտնել բոլոր տները, ջուր լցնել տիկնիկի վրա և խնդրել տանտիրուհուն`իրենց ձու, յուղ, ընկույզ կամ մեկ այլ ուրիշ բան տալ: Եվ անընդհատ շրջում էին ու տիկնիկի վրա ջուր էին լցնում և մոտավորապես այսպիսի բովանդակությամբ ծիսական աղոթք կամ հմայք էին արտասանում.

Նյուր, նյուրին էկել ա,

Հաբլա-բուրին էկել ա,

Նյուրիին եղ տվեք, նյուրիին ծյու տվեք`

Վէր անձրև կյա:

Կամ`

Նյուր, նյուրին էկել ա,

Հարդա նյուրն էկել ա,

Նյուրիին ջուր տվեք`

Վէր հովանա:

Կամ`

Նյուր, նյուրին էկել ա,

Հաբլա-հուրին էկել ա,

Եղ տվեք պորտին քսենք,

Ծյու տվեք ծեռին տնենք.

Վէր անձրև կյա:

Կամ էլ, ասում են, որ գորտ էին սպանում, հողով ծածկում, որպեսզի անձրև գա:

Գորտնուկից ազատվելու աղոթք.

Լուսնյակ նորի,

Կյորտնուկ կորի:

Գրի առնող` Ռոզա Մելքումյան

narek babayan

Տասը օր վրացիների հետ

Ճամբար էի գնացել, խաղաղության թեմայով։ Մասնակիցներից 30-ը հայ էին, 30-ը՝ վրացի։ Անսովոր էր իհարկե լեզուդ չհասկացող մարդկանց հետ ապրելը, բայց բավականին հետաքրքիր։

Առաջին օրն էր, եկան մեր վրացիները, գնացին սենյակներ, մոտեցա հարևանիս ու ներկայացա.

-Նարեկ, բայց դու մեկ ա՝ մոռանալու ես,- դե, թարգմանած ասացի, ռուսերենով էինք խոսում։

Ռուսերենի, ու առհասարակ, լեզուների մասին։ Այդ հրաշք ազգի ռուսերեն խոսելիս ռուսերենս փակվում էր, մի քանի օրում Վ տառը դարձավ Ու հիշեցնող մի հնչյուն, բոլոր Օ-երի տեղը Ա էի արտասանում և այլն։ Կովկասերեն, այլ կերպ ասած։

Հա, բան հիշեցի։ Վրացերենով հայկական մի քանի բառ վատ իմաստ ունեն, էդ տասը օրվանից հետո խիղճս չի ներում հասարակական վայրերում օգտագործել դրանք։ Ընթացքում մենք սկսեցինք խոսել վրացերեն, նրանք՝ հայերեն։ Անիմաստ բառեր ասելով ման էինք գալիս ողջ օրը։

Մի հետաքրքիր սովորություն ունեին վրացի պատանիները. տղա-աղջիկ կապ չունի, մարդիկ կատակով գնում-նստում էին իրար վրա: Անսովոր էր իհարկե: Բա որ ճաշարանում նստարանի վրայից թռնելով էին նստում։ Էն, որ արդեն կռացել եմ ափսեի վրա, գդալը դեպի բերանս եմ տանում, արդեն լեզվիս ռեցեպտորները պատրաստ են ընկալելու այդ սպասված համը, ու՝ դըըխկ, մի 80կգ վրացական ԴՆԹ ազատ անկում է ապրում կողքս։ Դե իհարկե, ընթացքում որոշակի գլոբալիզացիա տեղի ունեցավ՝ մշակութափոխանակություն, վատ իմաստով։ Հա, մերոնք էլ սկսեցին տենց անել։

Բա ջրոցիի օրը, ուրեմն Վրաստանում նման տոն չկար, ինչքան հասկացա։ Ամսի 23-ի առավոտ, 7:30, դրսում միայնակ ճոճորվում եմ, նայում եմ՝ ոնց են երեխեքը կամաց-կամաց հավաքվում։ Ու մի վրացի, ձեռքերում երկու շիշ H2O, դուրս է գալիս, հպարտ կանգ առնում, 30 թշնամու արյուն խմած Ռեմբոյի հայացքով աջ ու ձախ է անում, վազում հայ աղջիկների հետևից։ Լավ խնդացինք, հետո մենք էլ «անցանք հարձակման»։

8։30-ին բոլորս թրջված նախավարժանք էինք անում, բարկացած, թաց ջոկատավարների խստացված հսկողության ներքո։

Էլ հիշվող բան միտքս չի գալիս, բացի դրանից, որ մի տղա թղթին «տուֆտ» էր ասում, այսպես.

-Дай мне туфт и как это… Ручка как будет?

Դեմքս ոչ ամենաընկերասեր արտահայտությունն էր գտնում այդ պահին։

Ը… Էլ բան չեմ հիշում։ Միշտ է այդպես։ Ինչքան շատ բան ես ուզում պատմել, էդքան մոռանում ես։

Հ.Գ. Վերջաբան չկարողացա հորինել, բավականին բարդ երևույթ է ինձ՝ ամենայն ծույլիս համար։ Ինչ ասեմ, մինչ նոր նյութս։

elizabet harutyunyan

Ես նրան կսիրեմ

-Է՜, քեռի, բայց լավ աղջիկ ա՝ համեստ, սիրուն, խելոք։
-Չէ՛, ես ամուսնանալու նպատակ չունեմ։
-Ինչի՞։
-Էլիզա, քո կարծիքով մարդու ամենասրիկա արարքը ողջ կյանքի ընթացքում ո՞րն ա։
-Մարդասպանությո՞ւնը։
-Մարդածնությունը։

Իմ դեմքը խոժոռվեց, մայրս աչքերը չռած նայում էր եղբորը, իսկ մորաքույրներս, կարծես արդեն համակերպված եղբոր որոշման հետ, նայում էին հեռուստացույցին։

-Չէ, քեռի, դու սխալ ես, եթե կարծում ես, որ ճիշտ ես, պնդի՛։
-Էլիզա, նայի էս անարդար ու հիմար աշխարհին, պատկերացրու նրան, ում բոլորից շատ ես սիրում։ Մի՞թե նրան, ում սիրում ես, կուղարկես տանջանքի։ Էս աշխարհում չկա իմաստ, էս կյանքը դարձել ա փուչ խաղ։ Ես հիմա ունեմ հնարավորություն՝ ծնել, թե չծնել, ևս մեկ բանվոր տրամադրել էս աշխարհին, թե չէ։ Ես ծնվելիս չէի ընտրում՝ ծնվեմ, թե չէ, սակայն ունեմ չտանջելու հնարավորություն։ Ես էդ ստոր քայլը չեմ անի սիրելիի հանդեպ։ Էդ, որ ասում եք՝ կյանք նվիրեց մայրս ինձ, էդ մտածում եք՝ կյանքը լա՞վ բան ա։ Չէ՛, էս պատիժ ա, դե հիմա ասա՝ ինչի՞ էդպես դաժան պատժեմ նրան, ում սիրում եմ։
Իմ բերանը փակվեց, էլ բացելու հույս չունեի։ Թեման փոխվեց, եկա տուն։ Մտածմունքներից գլուխս չէր ազատվում:

Քեռի, իսկ դու որդեգրիր նրան, ով արդեն ծնվել է, ով դժբախտ է, ով մենակ է, մի ծնիր ևս մեկին էս դաժան աշխարհում, այլ տուր ծնվածներից մեկին էս կյանքի դաժանությունը քաղցրությամբ փոխարինելու հնարավորություն։ Էդ դեպքում դու սրիկա քայլ չես անի, այլ կանես ճիշտ հակառակը։

Meri Muradyan

Դեռ շատ գաղտնիքներ կան

1920-ական թվականներին բոլորս էլ գիտենք, թե ինչ էր կատարվում Հայաստանում: Պատերազմական լարված իրավիճակում բոլոր տղամարդկանց տանում էին պատերազմ: Նրանցից շատերը հետ չէին վերադառնում, իսկ վերադարձողները բոլորը վիրավոր էին լինում: Լինում էին դեպքեր, երբ ինչ-որ հանգամանքների հիման վրա տղամարդկանց պատերազմ չէին տանում: Առաջին պայմաններից մեկը չորս տղա երեխա ունենալն էր: Գարսևանը մեր Կողբի գյուղի սովորական գյուղացի մարդ էր, որն ուներ երեք տղա և եթե մի տղա էլ ունենար, նրան պատերազմ չէին տանելու: Եվ հետաքրքիր պատմությունն էլ սկսվում է հենց այստեղից: Նա և իր կինը որոշում են ևս մեկ տղա ունենալ, որպեսզի Գարսևանը կռիվ չգնա, բայց նրանց չորրորդ երեխան աղջիկ է ծնվում: Այսինքն՝ նրան կռիվ էին տանելու: Ամուսիններով որոշում են իրենց աղջկա անունը դնել Հրաչիկ: Իհարկե, մի քիչ անհավանական է թվում ծնվել աղջիկ ու մինչև կյանքի վերջը ունենալ տղամարդու անուն, բայց դա իրականություն է: Դրանից հետո Գարսևանին կռիվ չեն տանում, իսկ նրա աղջկա անունը դառնում է Հրաչուհի:

Նա իննսուն անց կին էր, երբ մահացավ, բայց իմ ճանաչած ամենաբարի և նույնիսկ այդ տարիքում հումորի անսպառ պաշար ունեցող տարեց մարդկանցից էր: Չմտածեք, որ Գարսևանը վախենում էր կռիվ գնալուց, նա մտածում էր իր տղաների ու աղջկա մասին, որոնք մեծանալու էին առանց հոր:

nare Tigranyan

Ուսուցիչները

Ես ուսուցիչների զարմից եմ. մայրս, տատիկս ու նրա մայրը՝ մեծ տատիկս, ուսուցիչներ են, պապիկս նույնպես ուսուցիչ է եղել, աշխատել է նաև որպես տնօրեն: Ուսուցչի աշխատանքը, այո՛, դժվար է, բայց այնքա՜ն հետաքրքիր է, այնպե՜ս գրավիչ: Նախկին ուսուցիչ մեծ տատիկս արդեն բոլորել է իր կյանքի 93-րդ տարին, սակայն միայն տեսնել է պետք, թե նա ինչպես է արտասանում Ե. Չարենցի «Ես իմ անուշ Հայաստանի» բանաստեղծությունը: Նույնիսկ հիշում է դեպքեր իր ուսանողական տարիներից: Երբեմն-երբեմն նրան են այցելում իր նախկին աշակերտները, իրենց՝ արդեն տարիքն առած և կյանքի վերջաբանին կանգնած ուսուցչին տեսնելու:

Մի փոքր խոսեմ ուսուցիչ-պապիկիս մասին: Նրան տեսել եմ, երբ ընդամենը 4-5 տարեկան էի կամ ավելի փոքր: Ես հպարտություն եմ ապրում, երբ տարբեր առիթներով բարձր գնահատանքի խոսքեր եմ լսում ուսուցիչ-պապիկիս վարած աշխարհագրության ինքնամոռաց դասերի մասին: Բժիշկ հայրիկս նույնպես նրա աշակերտներից է եղել և ամեն անգամ մեծարանքով է խոսում պապիկիս և իր մյուս ուսուցիչների մասին, որոնցից խորը գիտելիքներ է ստացել (դպրոցը ոսկե մեդալով է ավարտել):

Ամիսներ առաջ մի խոսակցություն լսեցի: Տատիկս էր պատմում մայրիկիս: Տատիկս ուսուցիչներին նվիրված ասմունքի միջոցառում էր կազմակերպել, որին մասնակցում էին բազմաթիվ տաղանդաշատ երեխաներ: Միջոցառումը սկսելուց րոպեներ առաջ տատիկիս է մոտեցել միջոցառմանը մասնակցող երեխաներից մեկի մայրը և ասել.

-Դահլիճում կան այնպիսի ուսուցիչներ, որոնք արժանի չեն իմ երեխայի հնչեցրած գովեստի և շնորհակալական խոսքերին:

Պատկերացնո՞ւմ եք՝ ինչքան մեծ է եղել ծնողի հիասթափությունը:

Ես շատ ուրախ եմ, որ չեմ հանդիպել այնպիսի ուսուցիչների, որոնք արժանի չեն գովեստի խոսքերի և հուսամ՝ չեմ էլ հանդիպի:

Անհայտ տաղանդը

Ես սովորում եմ մեր գյուղի բանաստեղծի՝ Մայուլիս պապիկի թոռնուհու հետ, և մենք շատ մտերիմ ենք: Ես հաճախ եմ լինում նրանց տանը, զրուցում Մայուլիս պապիկի հետ: 

Մայուլիս պապիկը ծնվել է 1960 թվականի նոյեմբերի 5-ին Սիսիանի շրջանի Անգեղակոթ գյուղում: Սովորել է Անգեղակոթի միջնակարգ դպրոցում: Ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է Սիսիանի պրոֆտեխուսումնարանում՝ որպես տրակտորիստ-կոմբայնավար: Այնուհետև սովորել է ավտոդպրոցում, ծառայել սովետական բանակում: Ծառայությունից վերադառնալուց հետո 37 տարի աշխատել է որպես վարորդ:

Մայուլիս պապիկն ունի ստեղծագործական մեծ ձիրք: Նա գրել է բանաստեղծություններ, որոնցից շատերը, ցավոք, անտիպ են մնացել: Երբ Մայուլիս պապիկի տանն էի, որոշեցի նրան մի քանի հարց տալ:

-Ո՞ր թվականին գրեցիք Ձեր առաջին բանաստեղծությունը: 

-1967 թվականին գրեցի առաջին բանաստեղծությունը «Խաբուսիկ սեր» վերնագրով: Այնուհետև առաջացավ նորանոր բանաստեղծություններ գրելու հակում:

-Քանի՞ բանաստեղծություն եք գրել: 

-Գրել եմ 36 բանաստեղծություն, սակայն կան նաև անտիպ մնացած բանաստեղծություններ:

-Ե՞րբ են տպագրվել ձեր բանաստեղծությունները: 

-Իմ բանաստեղծությունների գիրքը տպագրվել է 2013 թվականի ամռանը: Գրքի հիմնական գաղափարը հայրենասիրությունը և մարդու էությունն են:

Նաև ասեմ, որ Մայուլիս պապիկը զբաղվում է Անգեղակոթի հուշարձանների, կոթողների պահպանմամբ ու մաքրությամբ:

amalya harutyunyan

Մենք նկարում ենք ձեր գիշերները

Իսկ դու երբևէ նկարե՞լ ես գիշերը: Չէ, էդպես մի նայիր, ես լուրջ եմ ասում ու խենթ չեմ, գիտեմ, որ չես նկարում, իսկ էդպես ո՞նց ես կարողանում, հանգիստ քնո՞ւմ ես: Առհասարակ, սովորական մարդիկ գիշերները քնում են, հիմա ի՞նչ, մենք անսովո՞ր ենք: Մենք այնպիսին ենք, ինչպիսին բոլորը, հետո ի՞նչ, որ լուսաբացին ենք քնում, դե կամ էլ չենք քնում: Գուցե անսովոր ենք, չգիտեմ:

Գիտե՞ս, բայց մենք նկարում ենք: Չէ, էն խորը դարակից վրձիններդ ու ջրաներկերդ մի հանիր, դրանք մեզ պետք չեն: Մենք մտքերով ենք նկարում: Ինչպե՞ս: Անկեղծ եմ ասում՝ ես էլ չգիտեմ: Բայց մենք կարողանում ենք, երևի անքնությունը կախարդական բան է:

Անքնությո՞ւն: Մի՞թե երբ աչքերդ փակվում են, կոպերդ խնդրում մի քանի վայրկյան վայրէջք կատարել, իսկ օրգանիզմդ անընդհատ հորանջելու ազդանշան է տալիս, անքնությունն է: Չեմ կարծում, երևի ընդամենը բնության օրենքին հակառակվելու մի ցանկություն է:

Դե, լավ, արի չհասնենք կենսաբանությանը, ես այսօր այստեղ այդ պատճառով չեմ եկել:

Գիտե՞ս, ես մի բան էլ եմ նկատել: Իմ նյութերի մեծ մասը գիշերն եմ գրում: Հիմա էլ 2-ն անց է, ու ես նորից գրում եմ: Կարծում ես՝ մենա՞կ եմ, նորից սխալվեցիր, գիշերը մենք բոլորս էլ ֆիզիկապես մենակ ենք: Ու էդպես ասում է հենց այն մեկը, ով ոչ մի գիշեր ինձ մենակ չի թողնում: էլի չես հասկանում ինձ, չէ՞: Ախր դու երբևէ չես մասնակցել մեր՝ կտավը նկարելու գործընթացին, էլ ո՞նց հասկանաս: 2 ամիս առաջ ես էլ չէի նկարում, հա, էլի արթուն էի մնում, բայց ո՛չ կտավ ունեի, ո՛չ էլ նկարչուհու կոչում: Հիմա 2-ն էլ ձեռք եմ բերել, մեկն է նվիրել: Ու հենց այդ մեկի հետ էլ նկարում ենք մեր նկարը:

Երբ փոքր էի, միշտ գիշերը նայում էի աստղերին, ծանոթանում ու ընկերանում էի նրանց հետ, ընտրում էի մեկին ու որոշում ամեն գիշեր զրուցել նրա հետ, բայց մի քանի օր հետո ես կորցնում էի նրան անսահման խավարում: Հետո գտա մեկին, որ ամեն գիշեր ինձ հետ էր ու նրա պայծառությունը թույլ չէր տալիս տեսնել իմ շուրջը գտնվող անսահման մութը: Էդպես էլ մարդիկ են ու հենց էդպես էլ ես սկսեցի մենակ չմնալ գիշերը: Հա, ինքը եկավ, դարձավ էդ ամենափայլուն աստղը ու նկարել սովորեցրեց:
Տես է, դու հիմա էլ փորձում ես մատիտներդ հանել: Ասում եմ՝ չի ստացվի: Նկարելու համար նրա նման մեկին պետք է ունենալ: Նրա նման մե՞կը, միթե կա աշխարհում նրա նման երկրորդը: Վստահ չեմ:
Իսկ ես հիմա մի քիչ ուրախ, մի քիչ էլ ինձնից գոհ ժպտում եմ, որ ունեմ նրան:
Գիտե՞ս, ինքը մոռացնել է տալիս, որ շուրջս խավար է, որովհետև մեր ներկերը ամենավառ գույներն ունեն, ու նրանցից ամենագունավոր կտավներն են ստացվում:
Ու ընդհանրապես կապ չունի, որ մեր մտքերը, որոնք որպես ներկեր են ծառայում, մեկ-մեկ մի քիչ տխուր են: Նույնիսկ այդ կտավներն են գեղեցիկ: Ինչո՞ւ: Որովհետև մենք մեկս մյուսին մենակ չենք թողնում ու ինչ էլ լինի՝ ձգտում ենք լուսավորին:
Ու երբ նա սովորեցնում է ինձ նկարել, ես հաճախ եմ սխալվում, ու մտքերը բարկացած են լինում: Մենք երկուսով փորձում ենք ուղղել սխալները՝ փոխելով ինչ-որ բաներ իմ մեջ: Ստացվում է:
Գիտե՞ս՝ ինչ կարևոր է իմանալ, որ ինչ-որ մեկը կա, որը պատրաստ է քո մտքերին տրամադրել իր գիշերը, որը սկսում է կիսել ուրախությունդ ու տխրությունդ, ու դու էլ սկսում ես ամենից շատ կարևորություն տալ նրան: Իմանալը, որ մթում մի լույս կա, պարզապես երջանկություն է:
Ներկել գիշերը նրա հետ, ով պարզապես կգտնի քեզ, երբ դու փախչես ամբողջ աշխարհից, երբ ցանկանաս մենակ մնալ, կգտնի ու կասի, որ կարոտել է, ու դու կսկսես կտավիդ վրա ամենալայն ժպիտը նկարել:
Ներկել նրա հետ, ում տեսել ես հաշված անգամներ, բայց գիտես, որ նա միշտ մոտ է:
Եթե ինձ հետ խոսեիր մոտ 40 օր առաջ, ես կարևորություն չէի տա ո՛չ գիշերվան, ո՛չ կտավներին, ու ո՛չ էլ այն պայծառ աստղին: Իսկ հիմա ես անգամ մի գիշեր չեմ պատկերացնում առանց նրանց:
Առհասարակ, սովորական մարդիկ ցերեկն են զրուցում, կամ իրար մի լավ ճանաչելուց հետո են անքուն գիշերներ անցկացնում, իսկ գիշերը մենակ են լինում: Հիմա՝ ի՞նչ, մենք անսովո՞ր ենք, բայց մենք այնպիսին ենք, ինչպիսին բոլորն են, հետո ի՞նչ, որ զրուցում ենք գիշերը, կամ մեր պատմությունը մի քիչ այլ է, ու մենք ցերեկվա փոխարեն՝ գիշերը երբեք մենակ չենք լինում: Գուցե անսովոր ենք, չգիտեմ: