svetlana davtyan

Ինտերնետը լա՞վ, թե՞ վատ միջոց է

Հաճախ, երբ մայրիկս կամ հայրիկս ինձ տեսնում են համակարգչի առաջ, կամ բջջայինն է ձեռքիս, անմիջապես ասում են՝ մի նստիր համակագչի առաջ, աչքերդ վնասում ես: Միշտ ասում են` ավելի լավ է դրա փոխարեն գիրք կարդա: Իսկ երբ ասում եմ, որ համակարգչով եմ գիրք կարդում, ասում են` դա կարդալ չի: Չեմ հասկացել և չեմ էլ ուզում հասկանալ, թե ինչո՞ւ են նման կերպ մտածում:

Մի անգամ մայրիկիս հետ գնացել էինք այգի, զրուցում էինք, մեր դիմաց նստած էին երկու աղջիկներ: Նրանցից մեկի ձեռքին կար գիրք, իսկ մյուսի ձեռքին բջջային: Մայրիկս դա նկատեց և ինձ ասաց.

-Տես, ինչ լավ աղջիկ է, գիրք է կարդում, ոչ թե մյուսի նման` մտել ա հեռախոսի մեջ, դուրս չի գալիս:

-Մամ ջան, ախր դու հաստատ չգիտես, թե ով ա գրիք կարդում:

Ասացի ես մայրիկիս և գնացի աղջիկների մոտ: Ծանոթացա նրանց հետ, սկսեցինք զրուցել, և ես տեսա մի պարզ բան՝ իրականում բջջայինով աղջիկը online տարբերակով գիրք էր կարդում (Նար-Դոս «Քնքուշ լարեր»), իսկ այն աղջիկը, ում ձեռքին գիրք կար, իրականում գրքի հետևում թաքցրել էր բջջայինը:

Այս ամենը տուն վերադառնալիս պատմեցի մայրիկիս, և նա ինձ ասաց.

-Իրականում երևի ինտերնետը այդքան էլ վատ միջոց չէ:

Հուսամ, որ իմ մայրիկի նման շատերն էլ կփոխեն իրենց կարծիքը, և կհասկանան, որ ինտերնետը  վատ միջոց չէ, եթե այն ճիշտ ես օգտագործում:

Violeta Mkrtchyan

Առաջնորդվիր միայն քո գիտելիքներով

Հայրիկս՝ Սամվել Մկրտչյանը, մասնագիտությամբ ռադիոֆիզիկոս է, նա իր մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի գիտելիքներով շատ է ոգեշնչում ինձ, և ես փորձում եմ շատ բաներ սովորել նրանից: Կյանքում նույնպես շատ լավ մարդ է: Մի քայլ կատարելուց առաջ նախ մտածում է, ծանր ու թեթև անում և նոր որոշում է կայացնում: Եթե չեմ կարողանում կողմնորոշվել, նա աջակցում է ինձ և ճիշտ ուղի է ցույց տալիս:

 

-Հայրիկ, ե՞րբ փոքր էիր, ի՞նչ էիր ուզում դառնալ:

-Փոքր հասակում շատ էի ուզում դառնալ օդաչու: Այնուհետև մեծանալով փոխեցի որոշումս և արդեն այդ ժամանակ իրավաբան էի ուզում դառնալ:

-Հետագայում ուսումդ որտե՞ղ շարունակեցիր:

-7 տարեկանում ընդունվել եմ Մուղնիի միջնակարգ դպրոց, սովորել 8 տարի, այնուհետև ավարտելով Մուղնիի դպրոցը, ուսումս շարունակել եմ Աշտարակի Պերճ Պռոշյանի անվան դպրոցում: 17 տարեկան հասակում ընդունվել եմ Երևանի պետական համալսարան՝ ռադիոֆիզիկայի բաժինը:

-Ինչո՞ւ որոշեցիր ընդունվել Երևանի պետական համալսարան, և հենց ռադիոֆիզիկայի բաժինը:

-Սիրելով այս մասնագիտությունը, հաճույքով ընդունվեցի ԵՊՀ:

-Ի՞նչ մտադրություններ ունեիր և ինչպե՞ս ընդունվեցիր համալսարան:

-Մտադրություններս հիմնականում գիտելիքներ ձեռք բերելու և հետաքրքրության համար էր: Ես ունեի մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի բավականին լավ գիտելիքներ, և հենց առաջին քննությունները հանձնելով, անվճար ընդունվեցի համալսարան:

-Քեզ դո՞ւր էին գալիս դասընթացները կապված ռադիոֆիզիկայի հետ:

-Ամեն ինչ շատ լավ էր: Շրջապատը նույնպես հոյակապ էր: Ունեի բազմաթիվ ընկերներ, որոնց օգնում էի ուսման հարցում: Ուսումնառությունը ինձ համար անցնում էր հետաքրքիր, քանի որ փորձում էի շատ գիտելիքներ ձեռք բերել:

-Սովորելու ընթացքում ինչպիսի՞ դժվարություններ ես ունեցել:

-Բացակայում էր տրանսպորտը, մութ ու անլույս տարիներ էին, ֆինանսական ծանր ճգնաժամ էր բոլորի մոտ: Այդ իսկ պատճառով էլ սովորելը համատեղել եմ աշխատանքի հետ: Դպրոցում աշխատել եմ որպես մաթեմատիկայի ուսուցիչ: Դասավանդել եմ հիմնականում մեծերին:

-Ի՞նչ հաջողությունների հասար այդ ոլորտում:

-Կյանքում շատ գործերում օգնեց այդ մասնագիտությունը, այժմ էլ նույնպես որոշակի աշխատանքներում առաջնորդվում եմ այդ մասնագիտությամբ:

-Ավարտելով համալսարանը ինչո՞վ զբաղվեցիր և ինչո՞ւ:

-Համալսարանը ավարտելուն պես ինձ տարան բանակ, որպես սպա: Իսկ ծառայությունից հետո սկսել եմ զբաղվել մասնավոր գործերով:

-Ի՞նչ կմաղթես ինձ:

-Միշտ եղիր խելացի և, իհարկե, աշխատասեր, որպեսզի իրագործես նպատակներդ:

 

Հարցազրույցը գրի առավ Վիոլետա Մկրտչյանը

Madlena

Ընթերցելու մասին

Զրույց երիտասարդ լեզվաբան Քրիստինե Ստեփանյանի հետ

-Ձեր կարծիքով, այսօր երիտասարդները գիրք կարդո՞ւմ  են:

-Կարծում եմ, այո, բայց  ավելի հեշտ տարբերակն  են նախընտրում `օգտվում են օնլայն գրադարաններից: Իհարկե, կան երիտասարդներ, ովքեր գիտեն գրքի արժեքը և այսօր էլ այցելում և օգտվում են գրադարաններից:

-Իսկ Դուք օգտվում ե՞ք օնլայն տարբերակից, թե՞ նախընտրում եք գրքի հետ կենդանի շփումը:

-Նախընտրում եմ գիրքը: Ինձ հաճելի է շոշափել թուղթը, և աչքերիս համար էլ` վնասակար չէ: Չնայած, երբ չեմ գտնում  արտասահմանյան գրողների որոշ գրքեր, կարդում եմ նաև օնլայն տարբերակով:

-Որքա՞ն ժամանակ եք տրամադրում  ընթերցանությանը:

-Տրամադրում եմ մոտ երկու ժամ:

-Ինչպե՞ս եք ընտրություն կատարում, որոշում` ինչ կարդալ:

-Նախ, կարևորում եմ այն մարդկանց կարծիքը, ովքեր արդեն կարդացել են այդ գիրքը,   ուշադրություն եմ դարձնում նաև  վերնագրին,  ժանրին:

-Ո՞րն է  Ձեր սիրելի գիրքը և ինչո՞ւ:

-Իմ կարդացած գրքերից ամենատպավորիչը և ուսուցողականը, Պաուլո Կոելոյի «Ալքիմիկոս»-ն էր: Այդ ստեղծագործության մեջ ես գտա իմ մտքերը, որոնք երբևէ չեմ արտահայտել եւ ստացա օգտակար խորհուրդներ:

-Ի՞նչ սովորեցրեց «Ալքիմիկոս»-ը:

-Գրքի շնորհիվ, ես հասկացա, որ կյանքում` նպատակին հասնելու համար,  պետք է անցնես որոշակի ճանապարհ,  որպեսզի գտնես այն, ինչը հաճախ չես նկատել և անցել ես քո երջանկության, երազանքի  կողքով:

-Նորից կընթերցե՞ք  այդ գիրքը և ինչո՞ւ:

-Այո, քանի որ երկրորդ անգամ ընթերցելիս` առավել ուշադիր կկարդամ, և, կարծում եմ,  նոր  զգացողություններ կունենամ:

-Ի՞նչով էր գրավիչ գրքի հերոսը:

-Հերոսի կերպարը, ինքնին, հետաքրքիր էր: Ինձ դուր եկավ նրա համառությունը և վստահությունը` գնալով անհայտի հետևից, նա փնտրում էր ճիշտ ուղին:

-Խուրհուրդ կտայի՞ք այդ գիրքը կարդալ և ինչո՞ւ:

-Այո, միանշանակ, որովհետև   գրքի և′ ընթացքն է հետաքրքիր, և′  միտքը:

seryoja ghazaryan

Հովհանավանքը նորից աղոթում է

Երբեմնի հզոր Հովհանավանք մենաստանը ամայի էր: Կարծես դարեր շարունակ եկեղեցու ներսում չէր լսվել միաբանների աղոթքը, երգեցողությունը: Այդ երգեցողությունը փոխարինվել էր աղավնիների ծլվլոցով: Կարծես աղավնիները շարունակում էին վանքի հարաժամ աղոթքը, որպեսզի երբեք չընդհատվի: Մարդիկ խորհրդային իշխանության բռնապետական ազդեցության ներքո մոռացել էին հավատքը, եկեղեցին: Վանքը լքվել էր և կամաց-կամաց ավերվում էր:

2010 թվականին, Աստծո կողմից ընտրված մի եկեղեցական` Տեր Եփրեմ. Զարգարյանը, եկավ և իր ծառայությունը բերեց համայնքին և եկեղեցուն: Սկզբնական շրջանում շատ ծանր էր նրա համար, քանի որ մարդիկ կուրացած լինելով աթեիզմի ազդեցությունից, նրան չէին ընդունում: Տեր Եփրեմ քահանան այդ ամենից չէր հուսահատվում և շարունակում էր աղոթել համայնքի համար: Նրա գալով եկեղեցուց արդեն սկսեց հնչել զանգերի ղողանջը, որը մարդկանց կանչում էր Սբ.Պատարագի, ժամերգությունների:

Երբ մտնում էի եկեղեցի, տեսնում էի, թե ինչպես ամբողջ գյուղի բնակչությունից ոչ ոք ներկա չէր արարողություններին, բայց քահանան այդ ամենից չէր վհատվում և միայնակ կատարում էր ժամերգություններ, Պատարագ: Իրոք շատ մեծ էր նրա հավատքը, որովհետև որոշ ժամանակ անց, ժողովուրդը տեսնելով հոգևորականի նվիրվածությունը, սկսեցին այցելել եկեղեցի:

Հովհանավանքը կենդանություն ստացավ, և ի իր գիրկն էր կանչում հավատավոր մարդկանց:

Տեղի հոգևորականը կատարեց իր գործը, և այս ամենից հետո ` 2015 թվականին, թողնելով հնագույն վանական համալիրը, ծառայության անցավ մեկ ուրիշ վանքում:

Նրա գնալուց հետո մարդիկ վախով էին լցված, որ կմնան առանց հոգևորականի, բայց ընդամենը մեկ ամիս անց, շնորհիվ Տեր Օշին քահանա Հայրապետյանի, եկեղեցում նորից կատարվում է սբ.Պատարագ և ժամերգություններ:

Քիք-բոքսինգը Հայաստանում

 

Հարցազրույց  քիք-բոքսինգի «Lions» ակումբի մարզիչ Սայադ Ասատրյանի հետ

-Ինչո՞ւ որոշեցիք զբաղվել այս սպորտաձևով, չէ՞ որ այն իր բնույթով ծանր է:
-Երբ ես հաճախեցի կարատեի դպրոց, դեռ 5 տարեկան էի. այդ ժամանակ մտածում էի բոլորի նման ուժեղ լինել, քանի որ «կարատե» ասվածը բոլորի մոտ ուժ է ներշնչում:

-Ի՞նչ մրցումների եք մասնակցել և ի՞նչ հաջողություններ եք գրանցել:

-Ես մասնակցել եմ շատ մրցաշարերի և ունեմ բազում հաղթանակներ: Կարող եմ նշել, որ դարձել եմ Հայաստանի չեմպիոն 18 անգամ, Իրանում մասնակցել եմ մրցաշարի, գրավել եմ առաջին հորիզոնականը: Վրաստանում նույնպես ունեցել եմ հաջողություններ, Լիտվայում միջազգային առաջնության եմ մասնակցել և գրավել եմ երկրորդ տեղը, 2007 թվականին դարձել եմ Եվրոպայի չեմպիոն:

-Կա՞ այնպիսի մարզիկ, ով եղել է Ձեզ համար իդեալ և ձգտել եք նմանվել նրան:

-Ինձ համար հենց մանուկ հասակից որպես իդեալ եղել է Վանդամը, և ցանկացել եմ նմանվել նրան:

-Ներկայումս քանի՞ աշակերտ է մարզվում Ձեզ մոտ և ի՞նչ ծրագրեր ունեք ապագայում:

-Այս պահին մարզվում է 70 աշակերտ, իսկ ծրագրերի մեջ մտնում են ԱՄՆ-ում մասնակցել «Ուայ Կա Ի» աշխարհի առաջնությանը և Լոնդոնի Եվրոպայի առաջնությանը, որը տեղի կունենա օգոստոսին:

-Ինչո՞ւ եք խմբի համար ընտրել Lions անունը:

-Առյուծների ակումբ անվանումը ընտրվել է 2008 թվականին ԱՄՆ-ի Նյու-Յորք քաղաքում, որպես անուն նշանակում է քաջ, ուժեղ և պատրաստ տղաներ:

-Հայաստանում այս սպորտաձևը պահանջարկ ունի՞:

-Որպես պատերազմող երկիր կնշեմ, որ պահանջը այնքանով է, որ ֆիզիկապես և հոգեպես պատրաստ են լինում:

-Երբևէ մտածե՞լ եք մասնագիտությունը փոխելու մասին:

-Մասնագիտությունս փոխելու մասին երբեք չեմ մտածել, քանի որ մանկուց սա եմ երազել:

anjel torosyan

Մնացածը գյուղե՞ր են

Անցած դասին մենք «Հայաստանի Աշխարհագրություն» առարկայից անցանք Արագածոտն մարզը։ Բնականաբար սկսեցինք քաղաքներից և գյուղերից։ Ուսուցչուհին ասաց, որ մեր մարզում`Արագածոտնում, կա 3 քաղաք՝ Աշտարակ, Ապարան և Թալին։ Ես հարցրեցի.

-Մնացածը գյուղե՞ր են։

Դե բնական է, պատասխանը եղավ.

-Բա քեզ սազե՞ց:

Համենայնդեպս, ես չէի սպասում նման փոքր թիվ։ Ինձ շատ հետաքրքրեց մյուս մարզերում քաղաքների թիվը, և ես սկսեցի «գիրք կրծել»։Փաստորեն Հայաստանի ամենաշատ քաղաք ունեցող մարզը Լոռին է՝ 8 քաղաք, նրան հաջորդում են Կոտայքն ու Սյունիքը՝ 7-ական քաղաք, Գեղարքունիքն ու Տավուշը՝ 5-ական քաղաք, Արարատը՝ 4 քաղաք, Արագածոտնը, Արմավիրը, Շիրակն ու Վայոց Ձորը՝ 3-ական քաղաք։ Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանում կա 48 քաղաք, մայրաքաղաք Երևանը չհաշված։

Ես հետաքրքրվեցի նաև հարևան պետություններում քաղաքների թվով։ Վրաստանում կա 62 քաղաք, Ադրբեջանում ՝ 78 , Իրանում ՝ 198 , Թուրքիայում ՝ 630։ Դրանով ես նույնպես չբավարարվեցի ։ Ես փնտրեցի գերտերություններում քաղաքների թիվը, և ըստ վիճակագրական տվյալների ԱՄՆ-ում կա 30000 քաղաք, իսկ Ռուսաստանի Դաշնությունում ՝ 100000։ Այնուհետև ես գտա ամբողջ աշխարհում քաղաքների թիվը՝ 2667417։ Եվ այս փոքրիկ հետազոտության ժամանակ ինչքան թվերը մեծանում էին, այնքան ավելի շատ էի զարմանում։ Ու ինձ համար շատ ցավալի է, որ աշխարհի 2667417 քաղաքից ընդամենը 48-ն է Հայաստանին պատկանում: Հետո մտածեցի. Լավ է քիչ, բայց թող մեր բոլոր քաղաքներն իսկապես քաղաքի նման լինեն, ոչ միայն անունը լինի քաղաք: 

Կյանքս` պարով, պարս կյանքով է լեցուն

Հարցազրույց Ագարակ համայնքի գյուղապետի տեղակալ, «Տոնացույց» ազգագրական երգի-պարի խմբի անդամ Ռուբեն Կարապետյանի հետ

-Պարոն Կարապետյան, մի փոքր պատմեք ձեր մասին:

-Նախ ասեմ, որ մեր գյուղը հիմնադրվել է 1918 թ.: Գյուղի հիմնադիրները եկել են Վան-Վասպուրականից: Ժողովուրդը Անդրանիկի խմբի անդամների ուղեկցությամբ փախել է Էրգրից եկել-լարել է այստեղի թուրքերին ու հիմնել Ագարակը, բայց գյուղը բազմիցս հիշատակվել է պատմության մեջ: Առավել մասսայական հիշատակումները սկսվել են 5-6 րդ դարերից, երբ Արշակունի արքաները սկսեցին այստեղ հաստատվել ու կառուցեցին ՍԲ Ստեփանոս եկեղեցին:

Իսկ ինչ վերաբերում է ինձ, ես այս գյուղի առաջին սերունդներից եմ: Ծնվել եմ 1942 թվականին, երբ Խորհրդային երկիրը խիստ պատերազմական վիճակում էր: Շատ ծանր տարիներ էին, բայց ժողովուրդը միահամուռ աշխատում էր թիկունքում, որ հաց ու հագուստ հասցներ զինվորին: 1949 թվականին ընդունվել եմ Ագարակի յոթնամյա դպրոցը: Յոթերորդ դասարանն ավարտելուց հետո՝1956 թվականին, ընդունվել եմ Ձորափի միջնակարգ դպրոցը: Սովորել եմ միջին, միջինից մի փոքր ավելի: Տասներորդ դասարանն ավարտելուց հետո ընդունվել եմ շինարարական տեխնիկում: Այնուհետև Աղաջանյանի անվան մեխանիզացիայի տեխնիկում: Երկու տեխնիկում եմ ավարտել՝միջին մասնագիտական կրթություն ստացել, և՛ որպես մեխանիզացիայի, և՛ տնտեսագետ-նորմավորողի մասնագիտությամբ: Ծառայել եմ սովետական բանակում: Եղել եմ տանկիստ: Եկել ու աշխատել եմ Արզնի Շամիրամ ջրանցքի տեխնիկական ապահովման կետում տասնհինգ տարի: Երեսուն տարի աշխատել եմ արհմիության ղեկավար ու հիմա էլ այդպիսի գրանցում ունեմ: Բնակարաններ եմ բաժանել, ավտոմեքենաներ եմ բաժանել… Շատ հետաքրքիր է եղել իմ աշխատանքը: 1997 թվականից աշխատում եմ գյուղապետարանում՝ որպես գյուղապետի տեղակալ:

-Այսքան տարի աշխատում եք գյուղապետարանում. Ինչո՞վ կառանձնացնեք Ագարակը հարևան գյուղերից:

-Տարիներ առաջ Ագարակ և Ոսկեվազ գյուղերի միջև մրցույթ էր: Ագարակը պիտի բնութագրեր Ոսկեվազին, Ոսկեվազը՝ Ագարակին: Մենք ներկայացրեցինք ոսկեվազցիներին որպես աշխատասեր, փառահեղ ժողովուրդ, ելակ աճեցնող, խաղաղասեր… Նրանք մեզ ներկայացրեցին մազապուրծ անհագուստ տկլոր փախած եկած վայրի ժողովուրդ, որ չգիտեն ինչը ինչից է… Խոսքն առողջ դատողության մասին է: Մենք մեր հարևանների հետ միշտ համերաշխ ենք եղել: Չնայած այսպիսի բնութագրին, այսօրվա Ագարակը շեն է ու ծաղկուն, և մենք հպարտ ենք, որ այդ մազապուրծ ու անհագուստ ժողովրդից այսպիսի առողջ ու մտածող սերունդ է ծնվել:

Այսօր Ագարակը հպարտ է իր արժանավոր զավակներով, ովքեր ջանք, եռանդ ու միջոցներ չեն խնայել իրենց ծննդավայրը հնարավորինս բարեկեցիկ դարձնելու համար: Այսօր մենք ունենք գործող եկեղեցի, որտեղ ամեն կիրակի Պատարագ է մատուցվում, ունենք հուշարձան-կոթող, որը հավերժացնում է Եղեռնի, Մեծ Հայրենականի և Արցախում ընկածների հիշատակը: Ունենք խաղահրապարակ, սպորտդահլիճ, կանգառ: Եվ այս ամենն իրականություն է դարձրել Ագարակի պատվավոր համագյուղացի, բարերար Հրաչյա Պողոսյանը: Ագարակն առաջինն էր, որ մեծարեց լեգենդար «Արարատի» ֆուտբոլային թիմի հաղթանակի քառասնամյակը, և հենց Հրաչյայի օգնությամբ էլ գյուղի կենտրոնում վեր խոյացավ քարե հուշակոթողը:

-Մենք գիտենք նաև, որ դուք զբաղվում եք պարարվեստով: 

-Պարել սովորել եմ իմ պապերից, ովքեր գաղթել են: Հարսանիքների ժամանակ փոքր հասակում տեսել եմ ու հետաքրքրվել եմ: Պապիկս է ինձ սովորեցրել պարել, քանի որ այն ժամանակ պարի խմբեր չկային: Պարի խմբեր սկսել են գործել 1956-1957 թթ.: Ագարակը պարի խումբ ուներ, մենք պարում էինք, իսկ 1961 թվականին Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան Ազգային Ակադեմիական թատրոնում մեր պարի խմբով ելույթ ունեցանք: Փառատոնի ընթացքում հաղթող ճանաչվեց մեր գյուղը: Ընդհանուր առմամբ, պարում էինք ազգային պարեր՝ քոչարի, լուրկե, քերծի, զինվորական պարեր, ասքյարի, մայրոկե, մայրոնե… Հետագայում, բոլորովին վերջերս, ստեղծվեց ազգագրական «Տոնացույց» խումբը Հասմիկ Բաղրամյանի ղեկավարությամբ, ընդգրկվեցինք այդ խմբի մեջ: Ոչ ոք ինձ չի ասել էս ոտքը այստեղ դիր… Ես ինչպես սովորել եմ իմ պապերի, պարում եմ այդպես: Իսկ «Տոնացույցի» երեխաներին ես եմ սովորեցրել, թե որ ոտքը ինչպես պիտի դնեն: Հիմա նրանք պարում են իմ գլխավորությամբ:

-Ինչո՞ւ որոշեցիք պարել: 

-Նախ պարը արվեստ է, երիտասարդ և առողջ է պահում մարդուն: Պարելիս հոգին ամուր է լինում, մարդն իրեն համարձակ ու զգաստ է զգում: Հետո ես որոշել եմ պարել, քանի որ այդ կերպ կարող եմ սերունդներին փոխանցել իմ պապերի ու ժողովրդի էությունն ու ազգային առանձնահատկությունը: Իմ կողմից սխալ քայլ կլիներ չպարելը, քանի որ մեր պապերը փախել-եկել են, որ փրկեն հայ մշակույթը, իսկ ես, որ հայ եմ, ոչ մի քայլ չձեռնարկե՞մ հայի էության պահպանման ու հաջորդ սերունդներին փոխանցելու համար: Գյուղի մշակույթի տանը բացարձակ անվճար դասընթացներ եմ կազմակերպել երեխաների համար, եկել են, սովորել են… Հիմա, ինչպես ասացի, «Տոնացույցում» եմ պարում ու սովորեցնում երեխաներին:

-Իսկ հե՞շտ է երեխաների հետ աշխատանքը:

-Երեխաների հետ աշխատանքը իհարկե դժվար է, բայց ինչքան էլ դժվար լինի, շատ հաճելի է: Ամեն մի երեխա մի մոլորակ է. շփվելով նրա հետ, դու բացահայտում ես իր էության մեջ մի այնպիսի որակ, որ քեզ կզարմացնի, ու հաստատ կցանկանաս, որ դու էլ այդպիսին լինես: Երեխաներն օժտված են առողջ դատողությամբ: Ես դա եմ սովորում երեխաներից:

-Ինչպիսի՞ն պիտի լինի հայը, որ աշխարհին օրինակ ծառայի:

-Ոչ թե պիտի լինի, այլ կա: Մենք օրինակ ենք ծառայում ցանկացած ժողովրդի: Ես շրջել եմ ողջ Եվրոպայով: Եղել եմ Իտալիայում, Լատվիայում, Լիտվայում, Էստոնիայում, Չեխիայում… Ամեն տեղ հայ կա, ու այդ հայն ինչ որ բանով տարբերվում է մյուսներից: Ես Ղազախստանում եմ եղել 70-ականներին: Այնտեղ շինբրիգադի վարպետ կար, հայ էր: Ամբողջ շրջանը իր անունով էր երդվում: Մենք պիտի լինենք ուշադիր, ունենանք առողջ դատողություն և խոնարհ լինենք:

-Ասացիք, որ շրջել եք Եվրոպայով: Պարե՞լ եք այնտեղ: Ինչպե՞ս են ընդունել եվրոպացիները հայ մշակույթը:

-Պարել եմ Ռուսաստանում, Լատվիայում, Իտալիայում… Իտալիան մեր պարն ընդունեց հաճույքով: Հաճույքով ասելը քիչ է, ընդունեց մեծ սիրով, զարմանքով, որ մեր մեջ կա այսպիսի ձգտում, շարժ: 2013թ. Պարի մրցույթի ժամանակ հայկական պարը հաղթեց եվրոպականին, ու դիպլոմը շահեցինք մենք: Մրցույթի ժամանակ նաև ազգային ճաշատեսակներ էին պատրաստում: Մենք ձեռնամուխ եղանք տոլմա պատրաստելու գործին: Մենք տոլմա փաթաթեցինք ու մրցանակ շահեցինք: Բոլոր ժողովուրդներն էլ զարմանքով են ընդունել հայկական պարը:

-Ինչպիսի՞ն պիտի լինի մարդը: 

-Համար առաջին պայմանը ազնվությունն է՝ անկախ ամեն ինչից:

-Ի՞նչ տարբերություն եք տեսնում նոր և ավագ սերնդի միջև: 

-Սերուդը փոխվել է՝ լավ ուղղությամբ: Նոր սերունդն ավելի զարգացած է, գրագետ, բանիմաց: Նոր սերունդը գիտի` երբ ամուսնանա, ում հետ: Մեր ժամանակ հայրն ուզում էր, որ աղջիկը էս մարդու հետ ամուսնանա: «Մամ, դու ուզում ես, պապ, դու ուզում ես, ուրեմն ես էլ եմ ուզում»: Գտնում եմ, որ ժամանակակից սերունդն ավելի զարգացած է:

-Ի՞նչ ունենք սովորելու աշխարհից:

-Իտալիայի Նորմա քաղաքում մենք դուրս էինք եկել հեծանիվ քշելու: Մի տասնչորսամյա աղջիկ մեր հետևից էր գալիս հեծանիվով: Գալիս է հեծանիվով, կանգնում է, իջնում, ասֆալտի վրայից մի բան է վերցնում, գցում աղբամանը: Իջնում էր, մի ապակու կտոր վերցնում, գցում աղբամանը: Ես կցանկանամ, որ իմ երկրում էլ այդպես լինի, որ երեխաները մտածեն, որ եթե այս բանը իրեն չի վնասում, ուրիշ մեկին կարող է վնաս տալ: Մենք աշխարհից մաքրասիրություն ունենք սովորելու:

-Ի՞նչ հետաքրքիր դեպքով կկիսվեք:

-Ես եղել եմ Հնդկաստանում: Սուրճ եփելու սարք՝ էլեկտրական սրճեփ էինք տարել վաճառելու: Բոմբեյ (այժմ` Մումբայի) քաղաքում մի դարբնոց մտանք: Մտել ենք այնտեղ: Հնդիկ դարբինները շատ էին սուրճ խմում: Հիմա նրանց բացատրում ենք, որ ջուրը լցնում ես մեջը, եռում է, սուրճ ես ավելացնում, խառնում, սուրճը պատրաստ է: Նայում են բոլորը զարմացած. էս ի՞նչ է: Հնդկաստանում, Բոմբեյի պես վայրում է՞լ մարդ չիմանա` ինչ է էլեկտրական սրճեփը: Ըստ երևույթին, Անգլիան նրանց հետամնաց է պահել: 2-րդ համաշխարհային պատերազմից հետո, երբ Ագարակում գերիներ կային, նրանք ձեռքով, մուրճով քարերը կոտրում էին, որ ասֆալտ պատրաստեին: Դրանից մի քանի տարի հետո մեր մոտ ասֆալտի գործարան բացվեց: Իսկ 2002 թվականին, երբ ես Հնդկաստան գնացի, այնտեղ դեռ մուրճով էին ասֆալտ պատրաստում: Ինձ զարմացրել է, հաճելի է թվացել նաև այս:

Չեխոսլովակիայի գյուղերում, ամեն տուն ուներ իր ծաղկանոցը, ու այդ ծաղկանոցը միայն կանայք էին մշակում: Ինձ սա ևս շատ հետաքրքիր թվաց:

-Ի՞նչ կմաղթեք:

-Մաղթում եմ մեր երկրին խաղաղություն: Միայն խաղաղության ժամանակ մենք կարող ենք լավ պետություն ու ժողովուրդ ունենալ: Առողջություն մեր հայերին ու բոլորին…

 

Հարցազրույցը վարեցին` Դիանա Հովսեփյանը, Սարգիս Մելքոնյանը, Լենա Խաչատրյանը, Անահիտ Նազարյանը, Տաթև Հակոբյանը

hasmik davtyan

Մեր ընկեր-կենդանիները

-Միս ուտում ե՞ս:

-Չեմ ուտում:

-Ինչի՞ չես ուտում:

-Բուսակեր եմ:

-Բայց միսը պարտադիր ա մարդու օրգանիզմի համար:

Ու նմանատիպ օրինակները շատ են:

Ինչպես հասկացաք՝ ես բուսակեր եմ:  Ինչ ինձ հիշում եմ, միս չեմ ուտում: Չգիտեմ պատճառը: Միգուցե պատճառն այն է, որ երբ փոքր էի, ինձ հարազատ դարձած ոչխարին մորթեցի՞ն: Հնարավոր տարբերակ է:

Բուսակերությունը նորմալ բան է, չնայած, որ ինձ շրջապատող մեծահասակները փորձում են հակառակը համոզել: Անընդհատ ասում են, որ օրգանիզմիս անհրաժեշտ սպիտակուցներ կարող եմ ստանալ միայն մսից: Իրականում դա այդպես չէ:  Կան շատ այլ մթերքներ, որտեղ բավականին սպիտակուցներ կան, օրինակ՝ ձվի մեջ, կարտոֆիլի մեջ և այլն:

Գիտեք, շատ հաճախ է պատահել, որ մեծերը համոզում են իրենց պատրաստած մսով ինչ-որ ուտեստ համտեսեմ, ասում են, որ հաստատ կհավանեմ ու կսկսեմ միս ուտելը: Բայց պատճառն այն չէ, որ ինձ դուր չի գալիս մսի համը, այլ ես չեմ կարողանում միսը բերանս դնել կամ նույնիսկ ձեռք տալ: Ախր, երբ պատկերացնում եմ, որ էդ միսը մի ժամանակ ողջ կենդանի էր, քայլում էր, շնչում, միգուցե ձագուկներ  ուներ … Չէ, չէ… Չեմ կարող:

Անհնարին բան եմ ասում, բայց եկեք պատկերացնենք, թե աշխարհում ոչ մի կենդանի չի սպանվում մարդու ցանկությունները բավարարելու համար: Հրաշալի չէ՞ր լինի: Մարդիկ իրենց արդարացնում են, թե դա գոյության կռիվ է, օրենք, և ուժեղը հաղթում է  թույլին: Ճիշտ չէ: Մեզ բոլորիս էլ փոքր ժամանակ սովորեցրել են, որ թույլին պետք է օգնել:  Ո՞ւր է մեր մեջ կորում մանկությունը: Ախր, կենդանիներն էլ են վախենում, ցավ զգում: Նրանք էլ, ինչպես և մենք,  բնության մի մասնիկն են: Եվ բնությունը այսպիսի դաժանություն չի հանդուրժում…

Սիրե՛ք ձեր ընկեր-կենդանիներին:

Anahit nazaryan

Ես տասը զինվորի մայր եմ

Մայրս ՝ Արևիկ Առաքելյանը ուսուցչուհի է, աշխատում է մեր գյուղի դպրոցում։ Նա այն մարդն է, ով ինձ ոգեշնչում է ամեն օր ու ամեն ժամ։ Միշտ հիանում եմ, թե ինչպես է պաշտում ու ջանասիրաբար կատարում իր վեհ գործը։

 -Մամ, ինչո՞ւ ընտրեցիր հենց այս մասնագիտությունը։

-Քանի որ ծնվել եմ ուսուցչի ընտանիքում, միշտ լսել եմ, որ ամենամեծ ու վեհ գործը Ուսուցիչ լինելն է…
Երևի չեմ գիտակցել, թե ոնց, բայց միշտ երազել եմ Ուսուցիչ դառնալ և, փառք Աստծո, երազանքս դարձել է իրականություն։

-Մեր օրերում բավականին բարդ է աշխատել տարբեր տարիքի երեխաների հետ ։

-Եթե մի գործի մեջ կա սեր ու նվիրում, ապա հաղթանակն ապահովված է։ Երեխաներն այն ուրույն աշխարհն են , որ մոռացնել են տալիս բոլոր խնդիրները։ Եվ ամեն օր ավելի ու ավելի եմ համոզվում, որ գոնե մեկ օր չեմ կարող պատկերացնել առանց իմ սիրած աշխատանքի։

-Մամ, դեռ փոքր տարիքից դու տարբերվել ես քո՝ հայրենիքի հանդեպ յուրահատուկ ընկալմամբ։ Ուսուցիչ լինելը, իմ կարծիքով , հայրենիքին տրվող ամենամեծ ծառայություններից է։ Ի՞նչ ես կարծում դրա վերաբերյալ ։

-Հայրենիքն իմ սրտում է։ Ես երևի այն բացառիկ մարդկանցից եմ, որ չեմ սիրում ճանապարհորդել՝ համարելով, որ աշխարհում չկա գոնե մի անկյուն, որ իմ Հայաստանից քաղցր ու գեղեցիկ լինի։ Չեմ բղավում, բայց ներսումս միշտ կրկնում եմ, որ հայրենիքն ամենաքաղցրն է ու այն ավելի գեղեցիկ է հայ ժողովրդով, և այն անառիկ պահելու համար հարկավոր է հայրենասեր մարդիկ դաստիարակել, իսկ հայրենասիրությունը սկսվում է հայրենագիտությունից, ուստի ես անտրտունջ ու մեծ սիրով կատարում եմ իմ գործը ՝ համարելով, որ ես էլ այդպես եմ իմ ծառայությունը մատուցում հայրենիքիս։

-Խոսելով հայրենիքի մասին, դու հպարտորեն նշում ես , որ «10 զինվորի մայր ես»` քո աշակերտներն այսօր պահպանում են մեր սահմանները ։ Ի՞նչ կմաղթես հայրենիքի պաշտպաններին։

-Իմ աշակերտները գիտեն և վստահ են, որ իրենց հանդեպ իմ սերը ոչ մի բանով չի զիջում մայրական սիրուն։
Այո’, ես հպարտ եմ, որ այսօր տասը զինվորի մայր եմ, հպարտ եմ, որ սահման եմ ուղարկել քաջ ու հայրենասեր մարտիկներ և բաց ճակատով կարող եմ քայլել իմ հայրենիքում, Մեր հայրենիքում ։
Իմ զիվորներին չեմ առանձնացնում, բոլորին մաղթում եմ անկոտրում կամք, արիություն, պահն ընկալելու կարողություն, հայրենի հողը պահելու հաստատակամություն և ուժ։
Աստծո բարեգթություն եմ խնդրում մեր հերոս մարտիկների համար։ Թող այսուհետ ոչ մի ծնող իր կյանքը չանցկացնի սպասելով…

seryoja ghazaryan

Իմ, հայրիկիս ու պապերիս գյուղը

Հարցազրույց հայրիկիս` Օհանավանի բնակիչ  Ժիրայր Ղազարյանի հետ

-Պապ, ե՞րբ է հիմնվել մեր գյուղը:

-Մեր գյուղը հիմնվել է 1827-28-ական թվականներին: Պարսկաստանի Մակու քաղաքից մեր նախնիները գաղթել և եկել են այստեղ, հիմնելով մեծ համայնք:

-Արդյո՞ք նախկինում գյուղում ապրել են տեղաբնիկներ:

-Հնում այս տարածքում եղել է միայն Հովհաննավանքի միաբանությունը: Երբ մեր պապերը եկել են, վանքի շուրջը հիմնել են մեծ համայնք:

-Ինչի՞ համար է գյուղը անվանակոչվել Օհանավան:

-Սկզբում գյուղը հայտնի է եղել որպես վանքի գյուղ և անվանվում էր Հովհաննավանք: Հետագայում այդ անունը փոփոխվել և դարձել է Օհանավան:

-Պատմության ընթացքում արդյո՞ք գյուղը տվել է անվանի մարդիկ:

-Գյուղը տվել է հայտնի գիտնականներ, ինչպիսիք են` փիլիսոփա, աստղագետ Ս.Ավետիսյանը, տվել է հերոսներ, օրինակ, Վահան Գրիգորյանը և Արցախյան պատերազմի ժամանակ հերոսացած այլ մարտիկներ, հզոր հոգևորականներ` Զաքարիա Քանաքեռցին, որը հայտնի է իր եռհատորյա «Պատմագրություն» աշխատությամբ:  Գիտես նաև, որ մեր գյուղում գործել են ժամանակի հզոր հայագետներ, որոնք մեծ ավանդ են թողել հայոց պատմության մեջ: Օրինակ, Ղազար Փարպեցին, որը մեզ մոտ է գրել իր պատմությունը, Առաքել Դավիժեցին և շատ ուրիշներ:

-Ճի՞շտ է, որ գյուղի եկեղեցու վերանորոգման աշխատանքներին մասնակցել են գյուղացիները:

-Գյուղի բնակիչների համար կարևոր է եղել գործող եկեղեցի ունենալ: 1990-ական թվականներին վանքը զգում էր վերանորոգման կարիք, և գյուղացիները իրենք իրենց աշխատանքով ներդրում ունեցան վանքի վերանորոգմանը:

-Գիտեմ, որ եկեղեցու խաչը դու ես տեղադրել, ի՞նչ զգացողություն ունեիր այդ ժամանակ:

-Երբ լսեցի, որ խաչը պիտի տեղադրեմ, մարմինս փշաքաղվեց, մտածեցի, որ իմ սերունդները հպարտ կլինեն և ավելի շատ կկապվեն մեր Հայաստանյայց Սբ. Եկեղեցուն:

-Երբևիցե պատկերացրել ես քեզ ուրիշ վայրում բնակվելիս:

-Շատ անգամ եմ հնարավորություն ունեցել տեղափոխվել այլ վայր, բայց երբեք չեմ լքի իմ հայրենի գյուղը, որովհետև այստեղ են գտնվում իմ պապերի գերեզմանները, ինչպե՞ս կարող եմ թողնել և հեռանալ:

Զրույցը վարեց  Սերյոժա Ղազարյանը