Ով կա այնտեղ

Լուսանկարը` Սիրան Մանուկյանի

Լուսանկարը` Սիրան Մանուկյանի

Յուրաքանչյուր պատուհանից այն կողմ ապրում է մի մեծ աշխարհ: Աշխարհ՝ իր գույներով, իր պատմություններով, առօրյայով:

Ես առանձնահատուկ շատ եմ սիրում գիշերը, երբ ժամանակը հավերժ է թվում, իսկ երևակայությունը անսահման հեռու թռչում:

Եվ ամեն գիշեր, երբ բոլորը քնում են, ես դուրս եմ գալիս պատշգամբ և երկար նայում շենքի վառվող պատուհաններին ու փորձում պատկերացնել, թե ինչ է կատարվում յուրաքանչյուրից այն կողմ:  «Գուցե այդ աշխարհում ապրողները երջանիկ են, գուցե շատ միայնակ են և ինչ-որ մեկի հետ զրուցելու կարիքն ունեն, կամ էլ ով գիտե, գուցե այնտեղ խնջույք է»,- ամեն անգամ մտածում եմ ես:

Լուսանկարը` Սիրան Մանուկյանի

Լուսանկարը` Սիրան Մանուկյանի

Հետո լույսերը հատ-հատ մարում ու անհետանում են, իրենց հետ տանելով դեռևս չբացահայտված նորանոր պատմությունները: Ու ես այդպես էլ երբեք չեմ իմանում, թե արդյոք այդ աշխարհում տիրում էր երջանկությո՞ւնը, թե՞ սենյակում նստած միայնակ մեկը  երազում էր  երջանկության մասին: Իսկ գուցե ինչ-որ մեկն էլ կանգնած նայում է ի՞մ աշխարհին:

Լուսանկարը` Սիրան Մանուկյանի

Լուսանկարը` Սիրան Մանուկյանի

Առաջին սեր

Լուսանկարը՝ Սիրան Մանուկյանի

Լուսանկարը՝ Սիրան Մանուկյանի

Խոստովանություն

«Ես շատ եմ սիրում նրան: Նրա աչքերը, մազերը… Ես ամեն օր նրան տեսնում եմ: Նա մեր դասարանից է: Եթե նա դասի չի գալիս, ես գիշերը չեմ քնում: Ամեն օր նրա հետ խոսում եմ: Ես միշտ նրան զանգում եմ, հարցնում տարբեր բաներ: Նա էլ ինձ է զանգում: Մենք խոսում ենք, իսկ երբ չեմ խոսում նրա հետ, գիշերը չեմ քնում: Նա մեր դասարանի գեղեցկուհին է…»:

Այս ամենը ես կարդացի Դավիթի տետրում, որը նա ոչ մեկին ցույց չի տալիս, բայց ինձ ցույց տվեց: Արտագրել էր Կարոյի օրագրից:

Մուշեղ Բաղդասարյան, 12տ., 2002թ.

***

Հիմնավոր պատճառ

Եղբորս կնունքի օրը, ես ու իմ կնքահոր աղջիկը՝ Ծովոն, գնացինք Այրուձի: Բոլորը գիտեին, որ նա իմ քույրն է:

Մի օր հանկարծ ինձ մոտեցան մի քանի տղաներ ու սկսեցին երկար-բարակ խոսել.

-Ախպեր ջան, մեր ընկերը լացում ա,- ես անտարբեր շարունակեցի իմ ձիու բաշը սանրել:

-Ի՞նչ անեմ:

-Ո՞նց, բա չգիտե՞ս, սիրահարվել է քրոջդ, արի, մի բան արա՝ թող քույրդ հետը ընկերություն անի:

-Հա, եղավ, մի բան կանեմ,- ես մտքումս ծիծաղեցի. «Թողեք՝ էս ձիուն մաքրեմ»:

Քիչ անց եկավ Ծովոն:

-Դավ, իմացա՞ր, Արմանը ինձ է սիրահարվել:

-Ա՜, դուք էլ, ձեր սերն էլ, ի՞նչ ա սիրահարվել: Թողեք՝ էս խեղճ ձիուն մաքրեմ, էլի:

Գնացի Արմանի տնակը, տեսնեմ՝ իսկապես, պառկած լաց է լինում: Շատ բարկացա նրա վրա, բա մա՞րդ էլ այսօրն ընկնի: Ես գիտեմ, Ծովոն նրան երբեք էլ չի սիրի: Ընդհանրապես, նա հիմա միայն խաղալ է սիրում: Ասացի Արմանին այդ մասին, իսկ նա ավելի ուժեղ սկսեց լաց լինել: Ստիպված ծեծկռտվեցինք: Հիմա թող իսկականից լաց լինի:

Դավիթ Մարտիրոսյան, 11տ., 2002թ.

***

Ճակատագրական սխալ

Դպրոցական կյանքը նման է գյուղական առօրյայի: Դպրոցում, երբ ինչ-որ դասարանում մի բան է պատահում, մյուս օրն ամբողջ դպրոցը քննարկում է այդ հարցը: Ինչպես գյուղում, այնպես էլ դպրոցում, ուրիշ դասարաններից այցելության են գալիս աղջիկները և սկսում բամբասել տղաներից: Իսկ մի փոքր բանն ուռճացնում, ճոխացնում են և սիրո պատմություն սարքում:

Օրինակ, մի անգամ ես մի կողմ տարա մեր դասարանի աղջիկներից մեկին, որպեսզի մի բան պարզեմ: Իսկ կողքի դասարանում արդեն քննարկում էին մեր ապագա կյանքը: Քիչ հետո ես մտա դասարան:

-Արա, Դավ, քանի անգամ եմ ասել՝ Քնարիկը իմ ընկերուհին է,- ես դեռ չէի հասցրել պատասխանել, երբ Հարութը մոտեցավ:

-Հը՞, Դավ, ո՞նց աղջիկ է:

-Ո՞վ:

-Քնարիկը:

-Այ տղա, ես ի՞նչ գործ ունեմ Քնարիկի հետ:

-Բա ինչու՞ էիր իրեն մի կողմ տարել,- մի խոսքով դեռ չպատասխանած, հասկացա, որ դասարանցիները ինձ ամուսնացրել են Քնարիկի հետ: Սակայն ես ընդամենն ուզում էի դասի տեղն իմանալ: Իսկ մի քանի օր հետո իմ դասղեկն ասաց.

- Այ տղա, չլինեմ- չիմանամ, այդ աղջկան մի բան ասես:

-Ու՞մ:

-Քնարիկին:

Ես նյարդայնացած բղավեցի, որ զզվում եմ նրանից: Դասղեկս զարմացած լռեց, իսկ ես մտածեցի, որ այսքանով կվերջանա այդ պատմությունը: Սակայն դա դեռ սկիզբն էր:

Ամեն օր երեխաներն ինձ տարօրինակ հարցեր էին տալիս և հետաքրքրվում, թե վերջիվերջո, երբ են գալու մեր հարսանիքին: Մի խոսքով, այդ ամենը մինչև այսօր էլ շարունակվում է: Իսկ մեր դպրոցում, նույնիսկ դասարանում, այդպիսի այնքան պատմություններ են եղել, որ մի հաստափոր գիրք կլցնի:

Դավիթ Բաբայան, 13տ., 2002թ.

***

Անժամանակ զրույց

-Դուք արդեն յոթերորդ դասարանում եք, ձեր սիրահարվելու ժամանակն է,- ասում է դասղեկը,- ի՞նչ եք ծիծաղում, Արմինե և Էլլա:

-Ըմմ, չենք ծիծաղում,- մզմզալով ասացի ես:

-Էլլ,- կամաց ասաց Արմինեն,- արդեն հոգնեցրեց, 5-րդ դասարանից նույնն է ասում, բա 8-ում ի՞նչ է ասելու:

Այդպես անցավ աշխատանքի դասը: Ռուսերենի ժամ է: Բացում եմ գիրքս… Էլի սիրո մասին:

Դասը պատմեցինք: Հետո էլ ուսուցչուհին սկսեց խոսել.

-Օյ, ձեր սիրահարվելու ժամանակը եկել է…

-Օֆ,- սա դաս է՞, թե՞ ինչ,-փնչացրի ես:

Երևի դասի կեսը խոսեց սիրո մասին: Ես արդեն ձանձրույթից գլուխս դրել էի սեղանին և քիչ էր մնում՝ քնեի, բայց…

Ուսուցչուհին, չգիտեմ ինչու, հանկարծ սկսեց ինձ գովել, և ես թարմացա, գլուխս բարձրացրեցի և տեսա, որ բոլորն ինձ են նայում:

Լավ էր:

Էհ, չգիտեմ՝ ինչու այսքանը գրեցի: Երևի նրա համար, որ ասեմ, որ մեր դասարանցիները դեռ իսկական երեխաներ են: Ոչ ոք դեռ սիրահարված չէ, և բոլորը ձանձրանում են, երբ ուսուցիչները սիրո մասին են խոսում:

Այնպես, որ… Սպասեք:

Էլեոնորա Հարությունյան, 13տ., 2002թ.

***

Կրկնվող պատմություն

-Սաք, ի՞նչ կա:

-Էհ, Գոռ: Էնքան բան կա պատմելու:

-Ի՞նչ:

-Այստեղ չէ: Ուրիշ տեղ: Գաղտնի:

Սարգիսը հանդիսավոր լռեց և հետո ասաց.

-Նորից:

-Հը՞:

-Էհ, դե, Գոռ, նորից: Սիրահարվել եմ:

-Ու՞մ:

-Մի սիրուն, բոյով, շեկ մազերով:

-Յախք,- ընդհատեց Մուշը:

-Այ, Մուշ, դու, օրինակ, այդպես ես ասում, չէ՞, իսկ ես սիրահարվել եմ:

-Երկու օր հետո կփոշմանես, էլի:

-Չէ, Գոռ, այս անգամ իսկականից եմ սիրահարվել: Մնացածները անկապ, հենց էնպես, իսկ հիմա, օ՜հ:

-Ի՞նչը՝ օհ:

-Է-հ, Գոռ, դու դեռ երեխա ես: Իսկ ես… Ես, երևի, նրա հետ կամուսնանամ: Առանց նրա իմ կյանքն իմաստ չունի:

Այս խոսքերը Սարգիսը կրկնեց ամբողջ օրը:

Հաջորդ օրը նա ինձ կրկին զանգահարեց.

-Գոռ, ասացի՞՝ սիրահարվել եմ:

-Հա, երեկ ասացիր:

-Չէ, նորից: Այս անգամ այդ աղջկա քրոջը: Գոռ, չես պատկերացնում՝ բոյով, շեկ, կանաչ աչքերով: Ես նրա հետ, այ, հաստատ կամուսնանամ: Առանց նրա կյանք չունեմ….

Գոռ Բաղդասարյան, 14տ., 2002թ.

***

Հիասթափություն

-Լիլ,- ասացի ես,- արի գնանք դիսկոտեկա:

-Լավ, է, Արամ, հավես չկա:

-Լավ էլի, Լիլ:

-Լավ, համոզեցիր:

Գնացինք երկրորդ փողոց, երեխաները լույսերը վառել էին: Սպասում էին մեզ: Մագնիտոֆոնը միացրեցինք` պարեցինք: Մեկ էլ տեսա, որ Լիլիթը պարում է Ժորիկի հետ: Ես հիասթափվեցի Լիլիթից և էլ ոչ ոքի չեմ սիրում:

Արամ Աբրահամյան, 12տ., 2002թ.

***

Որտե՞ղ է Նանեն

Մանկապարտեզում մի աղջիկ կար, անունը՝ Նանե: Ամբողջ օրը նրան կոնֆետ էի տանում, իսկ նա իմ կոնֆետն ուտում էր և գնում ուրիշի կողքին նստում: Ինքը գիրք էր բերում, ես էլ էի տանում, որ իրեն նմանվեմ: Հետո անգլերենի խմբակի գնաց, ես էլ գնացի, որ կողքին նստեմ: Հիմա էլ մանկապարտեզ չեմ գնում: Նանեին ուրիշ դպրոց տարան, ինձ՝ ուրիշ: Էլ նրան չեմ տեսնում: Տեսնես հիմա ի՞նչ է անում:

Հովնան Բաղդասարյան, 7տ., 2002թ.

***

Ներիր ինձ

Սիրելի իմ գիրք, ես քեզ խոստանում եմ, որ երբեք էլ քեզ վրա չեմ գրելու: Խնդրում եմ, ներիր ինձ, որ այսքան ժամանակ գրել եմ վրադ:

Ծովինար Տալյան, 8տ., 1999թ.

arxiv

Նամակ կապույտ աչքերին

Բարև, սիրելի աչքեր:

Առաջինը, որ կուզեի ձեզ ասել, այն է, թե ինչո՞ւ եք դուք այդպես անուշադիր: Երբ գնում եմ երաժշտության, նոտաները խառնում եք, իսկ դասի ժամանակ մեկ-մեկ այնպիսի սխալներ եք անում, որ նույնիսկ ամոթ է: Երբ դուրս եմ գալիս փողոց զբոսնելու, այնպես եք նայում պաղպաղակներին, կոնֆետներին, ոնց որ թե ես ձեզ երբեք չեմ տալիս նման բաներ: Երբ գալիս եմ տուն, դասերս եմ անում, միշտ մոռանում եք գրել ամիս, ամսաթիվ և պահանջը, կամ էլ մոռանում եք օրագիրը լրացնել: Ամոթն էլ լավ բան է:

Դավիթ Մարտիրոսյան 8տ., 1999թ.

arxiv

Մեր նոր տանը

Գրքերն անկանոն նետված էին մերկ սենյակի հատակին: Մենք զբաղված էինք տան վերանորոգման գործերով, ներկում էինք պատերը: Այս շենք նոր էինք տեղափոխվել, բայց բոլոր հարևաններին դեմքով ճանաչում էինք: Եվ դա այնքան էլ դժվար չէր: Մեր նոր բնակարանը առաջին հարկում էր, պատշգամբը բացօթյա էր, իսկ մեր հետաքրքրասեր հարևանները օգտվում էին այդ փաստից և «կինոդիտում» էին կազմակերպում իրենց համար:

-Հը՞, էսօր ի՞նչ են ավելացրել,- հարցրեց մի տատիկ և տեղավորվեց մյուսների կողքին:

Նրանք արդեն երկար նստարան էին դրել պատշգամբի տակ և ուշադիր հետևում և վերլուծում էին մեր բոլոր արարքները:

-Հեչ,- պատասխանեց մի ուրիշ տատիկ, որը միաժամանակ լոբի էր մաքրում և լցնում ոտքերի տակ դրված ջրով լի դույլի մեջ,- պատերն են ներկում:

-Յա-ա,- ձգեց նորեկը:

Ես աչքի պոչով տեսա, որ մեր տան բոլոր աշխատողները լարվեցին` այնքան էլ հաճելի չէ, որ բոլոր շարժումներդ ուրիշի խոսակցության թեման են:

-Ախր, ասա՝ ինչի՞ եք սպիտակ ներկում,- փնթփնթաց մի տատիկ` միաժամանակ սուրճ խմելով,- կկեղտոտվի շուտ: Կանաչ անեիք, բորդո:

Հայրիկիս դեմքն սկսեց կարմրել` բարկանում էր: Բայց, իհարկե, ոչինչ չասաց, նա շատ համբերատար մարդ է:

-Յա՜, էս ռեմոնտն էլի սկսա՞վ,- բացականչեց մի պապիկ` դուրս գալով շքամուտքից,- բա ինչի՞ չեք կանչում:

Նա կրկին անհետացավ, իսկ քիչ հետո հայտնվեց 5-6 ուրիշ ծերուկների հետ: Նրանք չէին մոռացել նաև նարդին` իր սեղանով ու աթոռներով:

-Էհեյ, բարև ձեզ, էհ, ո՞նց եք, է՜,- բարձր բղավեց ծերունիներից մեկը` ձեռքով անելով մեզ: Ի տարբերություն տատիկների` նրանք սովորություն ունեին զրուցել «ներկայացման դերասանների» հետ և նույնիսկ խորհուրդներ տալ:

-Էսօր ներկում եք, հա՞,- ասաց մեկ ուրիշը` զառերը առնելով բռունցքի մեջ,- բա մի հատ հարցներիր, խորհուրդ տայինք:

-Շատ շնորհակալ եմ,- քթի տակ պատասխանեց ներկարարներից մեկը, բայց ի պատասխան, միայն ժպտաց ծերունուն:

-Բա՞, տղա ջան, ոնց տեսնում եմ, թարս ես բռնել վրձինը,- չափից ավելի բարձր բղավեց պապիկներից մեկը,- մի տես, հարյուր անգամ քսում ես:

-Ամեն ինչ լավ է, շնորհակալ եմ,- ժպտալով ասաց ներկողը:

-Բա՜, բա,- ինքնագոհ ժպտաց խորհրդատուն:

Խորհուրդներն իրար շարունակեցին մինչև երեկո: Պապիկների ու տատիկների լավ կողմն այն է, որ նրանք շուտ են գնում քնելու: Միայն այդ ժամանակ նստեցինք հանգստանալու:

-Ես տեղափոխվելու եմ,- միանգամից վրա բերեց հայրիկս,- ոնց որ թե կենդանի կինո ենք:

-Ես կասեի՝ ակվարիում,- մռայլ տեսքով ասաց մայրիկս:

Ես ցանկացա ասել, որ կենդանաբանական այգին ամենալավ նկարագրությունն է այդ դեպքի համար, բայց դրա փոխարեն վախից վեր թռա. սենյակում մի նոր մարդ էր հայտնվել: Նա հանգիստ, գիտակի տեսքով զննեց պատերը, հետո անշտապ, բայց գործնական սկսեց.

-Վերանորոգո՞ւմ եք,- ոչ ոք չպատասխանեց, բոլորս քարացել էինք:

-Ես այդպես էլ գիտեի,- շարունակեց նորեկը և գոհ ժպտաց,- հոգնա՞ծ եք:

Ոչ մի պատասխան:

-Այդպես էլ գիտեի,- կրկնեց այդ մարդը,- ձուկը հենց նոր մաքրել եմ, թարմ է, հենց նոր բռնած: Հեսա,- նա ցույց տվեց իրերը,- նստել եք պլիտայի վրա, միացրեք, ձուկ եփեք, հատը հարյուր դրամ, ուզո՞ւմ եք:

Շարունակությունը չերկարեց: Վրդովված բղավոցների ներքո անկոչ հյուրը դուրս գնաց այն ճանապարհով, որով եկել էր` այսինքն պատշգամբից:

Այսպիսի դեպքեր եղան ամեն օր, որքան որ մենք զբաղված էինք վերանորոգմամբ: Մենք տեղափոխվեցինք, բայց հայրիկս փակեց պատշգամբը, մենք հազիվ համոզեցինք նրան պատուհան սարքել:

Գոռ Բաղդասարյան, 13տ., 2001թ.

milena khachikyan

Եվ այլն

Սա մի ժամանակ է,
երբ գրիչ բռնելը դարձել է անսովոր,
երբ ձեռագիրս տարբեր է նախորդ երկու ժամից:
Մի ժամանակ է,
երբ անսահման հեռու եմ ինչ-որ մեկից թանկ,
երբ չի փրկում արդեն Բուքովսկին:

Սա մի ժամանակ է,
երբ հորս նարնջի թեյը լավն է բոլորից,
երբ կարելի է տաքացնել կոկորդը, բայց ձեռքերը` ոչ,
մի ժամանակ է,
երբ հնարավոր է նաեւ ջերմելը`
դողալով տենդի մեջ` ինչ-որ օրվա հուշի:

Սա մի ժամանակ է,
երբ ծրարներն անարձագանք եմ ուղարկում,
երբ չեմ մտածում սպասելու կամ այլնի մասին…
Մի ժամանակ է,
երբ ցուրտը հաճախ է պատահում, քան սերը,
երբ ինչ-որ մեկին հիշելը դարձել է ժամանց:

Սա մի ժամանակ է,
երբ անվերջ կարող եմ նայել մորս ձեռքերին,
երբ կարող եմ կարոտել հազար ու մի բանի…
Մի ժամանակ է,
երբ զարմանալի չէ մինչեւ կեսօր քնելը,
երբ զարմանալի չէ ապրել այսքան սովորական:

arxiv

Օրվա հերոսը

Մի սովորական առավոտ ես դպրոց էի գնում: Չէ, ավելի ճիշտ, մի սովորական առավոտ, երբ մենք ընտանիքով դպրոց էինք գնում, էլի սկսեցի մրթմրթալ.

-Հայրիկ, արագ քշիր, ուշանում ենք:

Հայրիկն ինձ չլսեց, բայց երբ հասանք դպրոցի մոտ, ես, սովորությանս համաձայն, խելագարի պես բացեցի դուռն ու դուրս թռա: Ավելի ճիշտ, ոտքս հանեցի դուրս և զգացի, որ մեքենան դեռ չի կանգնել:

-Հայրիկ, հետ քշիր, հետ,- բղավեցի ես:

Իսկ թե ես ինչպես կարող եմ բղավել, կպատկերացնեք, եթե ասեմ, որ ինձ համեմատում են Ջելսոմինոյի հետ: Այո, բղավոցն այնքան բարձր էր, որ նույնիսկ կողքի մեքենաները կանգնեցին: Հայրիկը վախից գունատվել էր:

Հետո ես հանգիստ իջա մեքենայից, ասես ոչինչ չէր պատահել ու վազեցի դպրոց: Միայն կոշիկիս կրունկն էր մնացել անիվի տակ, ցավն էլ արագ անցավ: Ես հանդիսավորությամբ կաղալով մտա դասարան:

-Ինչու՞ես կաղում,- հարցրեց ուսուցչուհին:

Վերջապե~ս…

-Մեքենայի անիվն անցավ ոտքիս վրայով,- հերոսին վայել լրջությամբ ասացի ես ու մի լավ կաղալով, բայց արժանապատվորեն, նստեցի տեղս:

-Ի՞նչ ես ասում, շա՞տ է ցավում,-այնպես վախեցավ ուսուցչուհին, որ ես մտահոգվեցի, թե արդյո՞ք չափը չեմ անցել՝ տպավորություն գործելու համար:

-Մի քիչ:

Տղաները նախանձով նայեցին ինձ: Նրանք ամեն ինչ կտային իմ փոխարեն լինելու համար: Կարելի է ոտքը ջարդել, գլուխը, չէ, ամենալավն, իհարկե, աջ ձեռքի կոտրվածքն է. գիպս, բոլորը գրում են, իսկ դու սխրանքի պատրաստ դեմքով նայում ես հեռու-հեռուն…

Դու օրվա հերոսն ես…

Իսկ նախանձողներից ես չեմ նեղանում, քանի որ ինքս էլ էի նախանձել ուրիշներին:

Գոռ Բաղդասարյան, 12տ., 2000թ.

arxiv

Հե՞շտ է արդյոք հայրիկ լինելը

-Հայրիկ, հե՞շտ է արդյոք լինել երեք երեխայի հայրիկ:

-Հեշտ չէ, բայց հաճելի է:

-Ինչո՞ւ:

-Հաճելի է, երբ ունես երեք երեխա՝ երկու դուստր և մեկ ուստր: Հաճելի է տեսնել, թե նրանք ինչպես են մեծանում:

-Հայրիկ, դու ուզո՞ւմ ես մնալ այստեղ:

-Իհարկե:

-Իսկ ինչո՞ւ ես գնում:

-Գնում եմ, որպեսզի ավելի լավ լինի:

-Կյանքում ի՞նչն է քեզ համար ամենաթանկը:

-Ընտանիքը:

-Եթե այդպես է, ապա ինչո՞ւ ես մեզ թողնում – գնում:

-Չեմ թողնում: Իսկ գնում եմ, որովհետև ինձ համար ամենաթանկ բանը ընտանիքն է:

-Հայրիկ, ե՞րբ ես վերադառնալու:

-Հնարավորին չափ շուտ:

-Իսկ մենք առանց քեզ ի՞նչ ենք անելու:

-Ապրելու եք:

-Ես քեզ կկարոտեմ:

-Ես էլ՝ քեզ:

Լուսինե Հակոբյան, 11տ, 2001թ.

arxiv

Երևան, իմ համով քաղաք

Ֆելիետոն

-Ալո: Մո՞ւշ:

-Հը՞:

-Լա՞վ ես:

-Ըհը:

-Վաղը ի՞նչ ես անում:

-Հեչ, ի՞նչ կա:

-Ուզում էինք վաղը մի տեղ գնայինք, մի բան ուտեինք. սոված մեռանք:

-Ո՞ւր եք ուզում գնալ:

-Եսի՞մ: Երևի էլի «Յոլկի-Պալկի» գնանք:

-Չէ: «Կովկասում» ավելի լավ է:

-Դու ի՞նչ ես հասկանում:

Եվ այս նույն խոսակցությունը կրկնվում է համարյա ամեն շաբաթ: Սուտ չի լինի, եթե ասեմ, որ սա այն եզակի թեմաներից մեկն է, որի մասին ես խոսում եմ հեռախոսով: Եվ էլի սուտ չի այն, որ ես սիրում եմ այս խոսակցությունը: Ես ընդհանրապես, սիրում եմ ուտել, չնայած որ ուտող-խմողի տեսք չունեմ: Մանավանդ, սիրում եմ ուտել երեվանյան «օբյեկտներում»: Եվ ասեմ, որ ոչ միայն ես եմ այդպիսին, այլ համարյա իմ բոլոր դասընկերները` Դավիթը, Հովիկը, Լևոնը և այլն… Մենք , որպես կանոն, դասերից հետո գնում ենք «հաց ուտելու»: Տանջվելով հինգ ժամ` մենք յուրահատուկ ձևով մխիթարում ենք ինքներս մեզ նման ձևով:

Շատ եմ սիրում «Յոլկի-Պալկին», չնայած շատ թանկ է, և այնտեղ գնում ենք հազվադեպ, հիմնականում, եթե ինչ-որ մեկն ուզում է նշել իր ծննդյան օրը և մեզ հրավիրում է: Ավելի շատ սիրում ենք ոչ այնքան թանկ տեղեր, որովհետև երկրի վիճակն է այսպիսին. փող չկա: Պետք է խոստովանեմ, որ մեր բախտը բերել է: Երևանը լիքն է էժան տեղերով, որտեղ կարելի է կարգին հաց ուտել: Օրինակ, «Սմակը»: Պետք է ասել, որ «Սմակում» մեզնից բացի ուրիշ մարդ չի լինում, այդ պատճառով շատ ենք ծիծաղում`տեսնելով ինչ-որ այլ մարդկանց:

Իմ ընկեր Հովիկը շատ չաղ է և ուտում է երեք հոգու տեղ: Պատմեմ մի զվարճալի պատմություն: Մի անգամ ես, Հովիկը և Դավիթը գնացել էինք չեմ հիշում որտեղ: Եկավ մատուցողը և հարցրեց, թե ինչ ենք ուտելու: Ինչպես միշտ, առաջինը կանգնեց Հովիկը և ասաց.

-Երեք բաժին խորոված, երեք հատ էլ ֆրի:

Ապա նա շրջվեց դեպի մեզ և հարցրեց.

-Իսկ դուք ի՞նչ եք ուտելու:

Իմ ընկերներ Դավիթը և Լևոնը արտաքինից սոված մնացած երեխաներ են, սակայն դա միայն արտաքինից…

Մի անգամ ես և Դավիթը ցանկանում էինք գնալ մի տեղ սնվելու, քանի որ շատ սոված էինք, սակայն ունեինք շատ քիչ փող: Այդ պահին եկավ Լևոնը, և մենք վերջնականապես կորցրեցինք մեր հույսը, որ եղած գումարով կարող ենք բավարարել երեք հոգու ստամոքս: Բայց Լևոնն ասաց.

-Տղեք, ես կերած եմ: Խաշի էի: Հորս ընկերն էր հրավիրել: Լավ բթվանք:

Եվ այդ պահին հույս ծագեց. եթե Լևոնը չի ուտելու, ոչինչ, ապա գումարը կբավարարի երկու ստամոքսի: Եվ մենք գնացինք ինչ-որ մի օբյեկտ:

Դավիթը կանչեց մատուցողուհուն և ասաց.

-Երկու հատ ֆրի, մեկ էլ երկու հատ ամենափոքր հյութերից:

Լևոնը, լսելով ուտելիքի մասին, հավանաբար մոռացավ, որ ինքը առավոտյան խաշի էր, քանի որ ասաց, որ իրեն բերեն երեք շիշ խորոված: Մատուցողը արագ գրի առավ պատվերը և հեռացավ: Մենք լուռ ու թաքուն հեռացանք այդ օբյեկտից, առանց սպասելու, որ մատուցողը բերի պատվերը: Իսկ Լևոնը մի լավ ծեծ կերավ:

Մուշեղ Բաղդասարյան 12տ., 2002թ.

arus kapukchyan

Ես Արուսն եմ

Այսօր հասկացա, որ ուզում եմ 17.am-ի թղթակից դառնալ, ուզում եմ գրել և ուշադրություն չդարձնել՝ կկարդա՞ն, թե՞ ոչ: Դե, որ որոշել եմ, ուրեմն՝ ի գործ: Վերցրի թուղթ, գրիչ ու սկսեցի գրել առաջինը, ինչ եկավ մտքիս: Դե, կարևորը անկեղծ գրելն էր, չէ՞, ես էլ անկեղծ գրեցի անդեմ մարդկանց ու երևույթների մասին ու մի փոքր ուշ, բայց հասկացա սխալս: Ախր, 17-ը լրագրողական կայք է, էստեղ նյութերը իրական մարդկանց ու իրադարձությունների մասին պիտի լինեն: Դրանից բացի, մի ուրիշ բան էլ հասկացա: Եթե սա լիներ 1-2 տարի առաջ՝ ամենայն հավանականությամբ մի կողմ կդնեի գրիչս ու կկարդայի կիսատ մնացած գիրքս կամ կդիտեի վաղուց ընտրած, բայց էդպես էլ չդիտած ֆիլմերից մեկը: Բայց այսօր ոնց որ ինչ-որ բան ուրիշ է:

Նորից գրում եմ, առանց մտածելու լավ կամ վատ ստացվելու մասին:
Առաջին հերթին ներկայանամ. ո՞վ եմ ես: Երբեմն մտածում եմ, որ մարդկությունը ավելի անհեթեթ հարց չէր կարող հորինել, հետո հիշում եմ նախորդ ամիսներին ամեն ուրբաթ օր «Համակարգչային հմտություններ» առարկայի շրջանակներում մեզ առաջարկվող խնդիրներն ու հարցերը, և միանգամից փոխում եմ կարծիքս: Ինչևէ, այս հարցն այնքան էլ վատը չէ, ինչքան թվում է, և որքան դժվար է պատասխանելը, այդքան հետաքրքիր է այդ պատասխանը փնտրելը:

Դե ինչ, ես Արուսն եմ: Սիրում եմ արև, քաղցրավենիք ու մարդկանց: Սիրում եմ հեքիաթներ, հավատում հեքիաթների ու ապրում հեքիաթում: Իմ հեքիաթում վերջերս նոր միջավայր է հայտնվել՝ համալսարանը, որտեղ ես սովորում եմ լրագրություն, նախաքննական ու հետքննական սթրեսները հաղթահարելու միջոցներ, փորձում եմ յուրացնել մեկ օրում քննության պատրաստվելու արվեստը և այլն: «Սիրում եմ»-ներից կարծես այսքանը, հիմա անցնեմ հակառակ կողմին: Չեմ սիրում, երբ ազգանունս սխալ են ասում: Ի դեպ, ազգանվան մասին. ես պատկանում եմ այն մարդկանց շարքին, ովքեր նոր միջավայրում հայտնվելիս ստիպված են լինում տառ առ տառ արտասանել իրենց ազգանունը և հետո լսել դրա տարօրինակության մասին կարծիքներ:
Ու, կարծես, չեմ սիրում «ո՞վ եմ ես» հարցին պատասխանել: Երևի նրանից է, որ ես ինքս էլ չունեմ այդ հարցի լիարժեք պատասխանը, և այդ հարցը միգուցե երբեք էլ լիարժեք պատասխան չի ունենում:

arxiv

Ավելի լավ չէ՞ր լռեի

Դպրոցում էի: Առաջին դասը շատ դանդաղ էր անցնում:

-Ընկե՛ր Դավթյան, կարո՞ղ եմ պատուհանը բացել,- ասացի ես՝ շոգից խեղդվելով:

-Չէ՛,- բարկանալով ասաց նա:

Ամբողջ դասարանը սկսեց աղմկել:

-Լավ էլի, ընկե՛ր Դավթյան,- չորս կողմից լսվեց երեխաների աղմուկը:

-Տե՛ս ինչ մեծ աղմուկ բարձրացրիր քո մի հարցով,- բարկացավ ընկեր Դավթյանը: -Լավ, բացե՛ք:

Քիչ հետո զանգը հնչեց, և բոլորն իրար խառնվեցին: Մեր դասարանի Աշոտը և Վահանը սկսեցին վիճել իրար հետ: Վեճն այնքան թեժացավ, որ Աշոտը վերցրեց ավելը և խփեց Վահանին: Վահանն էլ հետ-հետ գնաց և մեջքով խփեց բացված պատուհանին: Պատուհանը գնաց կպավ պատին, և բռնակը ջարդվեց: Բոլորն իրենց հայացքներն ուղղեցին դեպի պատուհանը. մի պահ տիրեց լռություն…

Հաջորդ ժամը մեր դասղեկինն էր՝ ընկեր Մանուկյանինը: Նրա՝ դասարան մտնելուն պես, տղաները պատմեցին միջադեպի մասին: Նա սկսեց մի մեծ ճառ կարդալ մեր գլխին և վերջում էլ ասաց.

-Կտեսնե՛ք, թե ինչ արժե այդ բռնակը, և կգնե՛ք:

Բայց հաջորդ օրը պարզվեց, որ Աշոտի մայրը երկու հատ բռնակ է բերել: Ես ընկեր Մանուկյանին ասացի.

-Ընկե՛ր Մանուկյան, ես էլ կարող եմ բերել այդ բռնակներից:

-Չէ՛, պետք չի:

Բայց դասի վերջում նա ասաց.

-Չէ՛, լավ, դու էլ կբերե՛ս, չէ՞ որ դու էլ մեղքի քո բաժինը ունես:

Ես մտածեցի. «Ավելի լավ չէ՞ր բան չասեի»:

Համենայնդեպս, հաջորդ օրը բռնակն արդեն ընկեր Մանուկյանի մոտ էր:

Մարիամ Թումանյան, 13 տ., 2010 թ.