Ո՞րն է իմ շահը

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հայրապետյանի

Մի օր արձակուրդներին պետք է գիշերեի տատիկիս տանը: Պատահականություն չէր երևի, հենց այդ երեկո պետք է Ամասիայի Սուրբ Գևորգ եկեղեցու երիտասարդաց միության շրջանակներում Սուրբ Ծննդի կապակցությամբ նվերներ բաժանեինք Ամասիայի  երեխաներին: Ստացվեց այնպես, որ  այդ աշխատանքը շատ երկար տևեց, ու ես ամբողջ օրը  մի խումբ երիտասարդների հետ տնետուն շրջելով նվերներ էի բաժանում: Սա տևեց մի ամբողջ օր, մինչև ուշ երեկո: Դե, գիտեք, Ամասիայի ձմեռը: Ավելի ճիշտ, շատ հեռու է քաղաքաբնակների պատկերացումներից: Ձյուն` 1-3 մետր բարձրությամբ, ջերմաստիճանի անկում մինչև -30 աստիճան: Բնականաբար ճանապարհները, մեղմ ասած, անանցանելի էին, ու  մենք կտրելով անցնում էինք մինչև գոտկատեղ հասնող ձյան միջով: Բայց չէր տրտնջում մեզանից և ոչ մեկը: Մենք բաժանեցինք նվերները: Արդեն շատ ուշ էր, ու ես վերադարձա տուն: Մտա տուն, մինչ վերարկուս էի հանում, նկատեցի, որ տատիկս երկար ինձ է նայում: Որոշեցի սպասել մինչև կխոսի: Ու խոսեց.

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հայրապետյանի

-Բալա ջան, էսքան որ կտանջվիս, քյարդ ո՞րն է:
Ես ճիշտն ասած, շատ զայրացա այդ հարցից, բայց զսպեցի ինձ: Որոշեցի գոռալու  փոխարեն բացատրել, թե «քյարս որն է»:
-Տատ, արի նստի, հլը:  Լսե, էս կյանքում կարևորը քյարը չէ: Էն, որ դու մարդուն, փոքրիկ մարդուն, ժպիտ կպարգևես, ու ինքը երջանկությամբ ու հույսով լի աչքերով քեզի կնայե, հավատա, դուրից ավել քյար հնարավոր չէ ունենալ: Էն, որ ես գուկամ մոտդ, ու դու ընձի գրկաբաց կընդունես, դիկ է իմ  ուրախությունս, այլ ոչ էն, որ դու քո թոշակիցդ ընձի բաժին կհանես: Է՜ տատ ջան, դու շատ լավ ընձի կհասկնաս:
Տատիկս ժպտաց, գրկեց գլուխս ու.
-Վա՜յ, բալես, բալես…

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հայրապետյանի

Ժամանակից շուտ

Մի քանի ամսից հրաժեշտ եմ տալու դպրոցիս: Երբեք չէի մտածի, որ այդ փաստը կարող է ինձ տխրեցնել: Եղել են պահեր, երբ դժգոհել ու բողոքել եմ դպրոցից, դասերից: Չեմ ուզեցել հաճախել, սովորել, բայց հիմա եմ հասկանում, որ սխալ եմ եղել: Կարոտով եմ հիշում դպրոցական տարիներս, որոնք էլ չեն կրկնվելու: Անկեղծ կլինեմ և կխոստովանեմ, որ սկսել եմ փոքրիկներին բարի նախանձով նախանձել, որովետև նրանց համար նոր են սկսվելու դպրոցական հաճելի ու գեղեցիկ տարիները, իսկ ինձ համար արդեն ավարտվում են: Կապվել եմ դպրոցիս հետ, ամեն մի անկյան, ամեն մի դասասենյակի հետ, ուսուցիչներիս մասին էլ չեմ խոսում, ովքեր ինձ համար միայն ուսուցիչ չեն եղել, այլ նաև ծնող, ընկեր, հոգեբան: Չեմ ուզում բաժանվել նրանցից, արդեն պատկերացնում եմ, թե վերջին դասին ինչքան եմ տխրելու ու արտասվելու, բայց միևնույն ժամանակ շնորհակալ եմ, որ ինձ բախտ վիճակվեց սովորել հենց այս դպրոցում, հենց այս ուսուցիչների հետ և հենց այն երեխաների հետ, որոնք հիմա իմ դասարանի մասն են կազմում: Նրանց շնորհիվ ես հիշելու շատ բան կունենամ, նրանց շնորհիվ լավ հիշողություններով կավարտեմ այս տարիները և, ի վերջո, նրանց շնորհիվ ես շատ բան հասկացա և սովորեցի: Շնորհակալ եմ:

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լայն բացված աչքերով

Բացեցի աչքերս, տեսա աշխարհը ու, զարմացած աշխարհի գեղեցկությամբ, միանգամից սիրեցի կյանքը: Փորձեցի աչքերս ավելի լայն բացել, որ ավելի շատ բան հասցնեմ տեսնել: Տեսա փայլող արևը, գեղեցիկ բնությունը, զգացի, թե ինչ է կյանքը: Ուրախացա, երբ տեսա առաջին ձյունը: Իմ կյանքում անցել է 15 ձմեռ, բայց ամեն անգամ կարծես առաջին անգամն է: Ես ավելի շատ ձմեռն եմ հիշում, որովհետև իմ հայրենի Ամասիայում ձմեռները երկար են, ցրտաշունչ ու անչափ գեղեցիկ: 

Ուրախացա, երբ տեսա անձրևի առաջին կաթիլները, ուզեցի վազել անձրևի տակ և թրջվել: Մարդը կյանքի ընթացքում սկսում է չնկատել այդ գեղեցկությունը, քանի որ զբաղված է լինում տարբեր գործերով, բայց հենց գալիս է մարդու կյանքի վերջին պահը, մարդը նմանվում է նորածին երեխայի. լայն է բացում աչքերը, որ ավելի շատ բան հասցնի տեսնել: Նայում է այն ամենին, ինչին որ ուշադրություն չէր դարձրել իր կյանքի ընթացքում, էլի է հիանում կյանքի գեղեցկությամբ ու հեռանում կյանքից:

Իմ ժամանակների դեռահասը

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Անո՜ւշ քուն… Ու  մեկ էլ սկսում է զնգալ զարթուցիչը: Բացվում է մի աչքս, ապա մյուսը, ու ձեռքս հազիվ հասցնելով այդ դաժան սարքին, անջատում եմ անտանելի դարձած զռռոցը: Վեր կաց, լվացվիր, հագնվիր ու վազիր դպրոց, որ ուշանաս  ոչ թե 15, այլ գոնե 7 րոպե: Ճանապարհին հասցնում եմ և՛ հանգստանալ, և՛ արթնանալ՝ շնորհիվ  ականջակալներիս ու  իմ ռոք երաժշտության: Հասնում եմ դպրոց: Տեսքս… Չէի ասի, թե շլացուցիչ է, բայց լավ է՝ գզգզված մազեր, ինձանից մեծ հագուստ, իմ սիրելի տղամարդու կոշիկները ու մի քիչ էլ կարմրած աչքեր՝ մի քանի ժամ չքնելու արդյունք:

Դասերը սկսում են 09:00, իսկ ես դպրոց մտա 09:09 րոպե: Հա դե, բան չկա, ինչպես դասղեկս է կատակում՝ «Հիվանդ երեխա է, ըմբռնումով մոտեցեք»:
Առաջին ժամ. նորմալ է անցնում:
Երկրորդ, երրորդ, չորրորդ ժամերը` արդեն մի քիչ  աննորմալ:
Հինգերորդ և վեցերորդ ժամեր. ես արդեն սոված եմ գայլի պես, որովհետև մեր դպրոցում բուֆետ չկա: Հա, դե հիմա կասեք՝ է հաց տար հետդ, սոված չմնաս, ես էլ կպատասխանեմ, որ հաց տանեմ` էլ թեմաս ո՞րն է գրելու:
Յոթերորդ ժամ. ես արդեն ի վիճակի չեմ ո՛չ լսելու և ո՛չ էլ խոսելու:
Ահա դուրս եմ գալիս դպրոցից 15:30, իմ քաշին պայուսակը հազիվ քարշ տալով  հասնում իմ քարի մոտ, որին անվանել եմ «ճաշի քար»: Նստում եմ, թեթև ճաշում եմ 15 երկար ու ձիգ րոպեներ, ապա  15:45 վազում պարապմունքի՝ տևում է 2 ժամ: Ուրախ-ուրախ դուրս եմ գալիս առաջին պարապմունքից, սակայն տան ճամփան բռնելու փոխարեն բռնում եմ երկրորդ պարապմունքիս ճամփան, բայց պատկերացրեք, 20 րոպե մաքուր օդում քայլելը, այն էլ Ամասիայում, կազդուրում է  և ստիպում արթնանալ դեռևս 08:30-ի կիսատ մնացած քնից: Ահա բացվում է դուռը ուսուցչուհուս կողմից, ու մտնում եմ պարապմունքի, որը տևում է ևս 2 ու կես ժամ: Վերջին կես ժամը կանխատեսելիորեն դժվար է անցնում: Ու  20:45 բռնում եմ տան ճամփան ու`

«Սահուն քալերով,
Աննշմար
Իբրև քնքուշ մութի թև…»

մտնում եմ տուն: Միանգամից ընթրում եմ ու պառկում քնելու, բայց ընդամենը 1 կամ առավելագույնը 2 ժամ, որպեսզի հասցնեմ պատրաստել հաջորդ օրվա դասերս ու պարապմունքներս: Իսկ օրվաս այդ հատվածը ես անվանում եմ «գիշերային հերթափոխ»:

Ու ահա ես այսպես անցկացնում եմ  իմ շաբաթվա 5 օրը: Իսկ մնացած երկու օրերից մեկը՝ ամբողջ օրը քնած եմ, իսկ կիրակի, էլի դաս եմ պատրաստում:
Ինչպես նկատեցիք, ես մի քիչ ժամանակ չունեմ զվաճանալու և ուրախանալու դեռահասին վայել ձևով: Մի՞թե երբ ծնողներս խոսում են «…Երբ ես 17 էի, գիտե՞ս ինչեր կենեի…»-, այս նկատի ունեն: Այո, ես 17 եմ, հաստատ  այլ էին պատկերացումներս դեռահասության մասին: Ու երևի սա է դեռահասության համը: Ու  կարծում եմ մեր ժամանակների դեռահասին՝ ինձ, կհասկանան իմ տարեկիցների 99%-ը:

davit ayvazyan

Կարծիքս

Էլի  ես ու իմը, էլի ես ու իմ երկիրը կամ` էլի ես ու իմ քաղաքը:
Առհասարակ յուրաքանչյուր մարդ ձգտում է ունենալ իրենը, ոմանք ինչ-որ բան ունենալը ընկալում են նյութական բան, իսկ ոմանք`էլ ավելի վեհ արժեքներ:
Մի քանիսը նույնիսկ չունեն սեփական կարծիք, վերցնում են ուրիշինը կամ էլ կարծիքը փոխում են մյուսների կարծիքների հիման վրա`կորցնելով սեփական եսը, ու հենց իրենց պատճառով կորցնում են իրենց կարծիքն արտահայտելու իրավունքը` վախենալով, որ հնարավոր է`իրենց կարծիքը մյուսներին դուր չգա: Մարդկանց մեծամասնությունը չունի նաև սեփական զգացմունք, օրինակ, երբ ինչ-որ մեկին չեն ճանաչում, լսելով նրա մասին վատ կարծիք, սկսում են չսիրել նրան, բայց հետո շփվում ու հասկանում են, որ շատ հաճելի մարդ էր: Կա նաև մարդկանց տեսակ, ով չի կարող կառավարել իրեն ու սիրում է, որ միշտ ուրիշն է ասում: Եթե ինչ-որ բան ունեն անելու, չեն անում այնքան ժամանակ, մինչև որ ինչ-որ մեկը չասի`արա: Մի քանիսն էլ չեն կարողանում պահպանել ունեցածը`ասելով, որ ուրիշները խլեցին:

Ես ունեմ հայրենիք, որը իմ սրտում է, ու որը ոչ ոք չի կարող խլել, ունեմ միտք, որի շնորհիվ կարողանում եմ արտահայտել կարծիքս, ու իմ կածիքով, միայն սեփական միտք ունենալու դեպքում մարդիկ կկարողանան ունենալ սեփական ձեռքբերումներ:

Լսեք մյուսների կարծիքները, բայց մի կորցրեք ձերը ու գիտակցեք, որ եթե ինչ-որ մի բան իսկապես ձերն է, ձեր սրտում, ուրեմն, ոչ ոք չի կարող այն գողանալ:

Չի՛ կարելի, այ ձեր ցավը տանիմ, մեղք ենք

Արձագանքում եմ Մարինե Ղահրամանյանի «Համակարգչային կախվածությունը հիվանդություն է» և Նարեկ Բաբայանի «Հավերժ հակամարտություն» հոդվածներին:

Համակարգիչն ու առհասարակ համացանցը վատ բան չեն, եթե իհարկե դրանից օգտվելու տարրական կանոնները գիտենք: Այսօր կարելի է  ասել, որ մեր առօրյան տարբեր կողմերով կապված է համակարգչի հետ: Այ, էսպիսի մի օրինակ. Ես, լինելով «Մանանա» կենտրոնի պատանի թղթակից, չէի կարող որևէ նյութ ուղարկել 17.am կայքին, եթե չլիներ համակարգիչը, չէի տեղեկանա մյուս թղթակիցների նյութերին: Ես ապրում եմ Շիրակի մարզի Բանդիվան գյուղում, շատ հեռու մայրաքաղաքից, սակայն համացանցի օգնությամբ միանում եմ իմ հասակակիցների քննարկումներին, տեղեկանում, թե իրենք ինչպես և ինչով են ապրում: Մենք մի քանի վայրկյանում որոնում ու գտնում ենք մեզ հետաքրքրող ցանկացած նյութ:
Բայց ի վերջո, ամեն ինչ չափի մեջ է գեղեցիկ: Ու համակարգչից էլ պետք է չափավոր օգտվել, պետք չէ դարձնել համացանցը մոլորակ, Одноклассники-ը, Facebook-ը` երկիր, մեր անունով բացված էջն էլ բնակարան: Չի՛ կարելի, այ Ձեր ցավը տանիմ, մեղք ենք:

Ընկեր Ռուզան

Լուսանկարը՝ Մարիամ Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Ղուկասյանի

Երբ ինձ փոքր ժամանակ հարցրին, թե ի՞նչ եմ ուզում դառնալ, միանգամից պատասխանեցի.

- Ընկեր Ռուզան: 

Հարցազրույց՝ Ամասիայի մանկական արվեստի դպրոցի դաշնամուրային բաժնի դասատու Ռուզաննա Մեռոյանի հետ:

-Ո՞ր երաժշտական դպրոցն եք հաճախել և քանի՞ տարեկանից:

-Ես հաճախել եմ Արմեն Տիգրանյանի անվան թիվ 3 երաժշտական  դպրոցի դաշնամուրային բաժինը, երբ դեռ յոթ տարեկան էի:

-Դպրոցական տարիներին ի՞նչ էիք երազում դառնալ և ի՞նչ մասնագիտություն ունեք հիմա:

-Երբ սկսեցի հաճախել երաժշտական դպրոց, դաշնամուրը և երաժշտությունը դարձան ինձ հոգեհարազատ ու մեծ ուրախությամբ և մանկական թրթիռով էի սպասում ամեն դասի սկսվելուն: Ահա  այս տարիքում  էլ ձևավորվեց իմ հետաքրքրությունը դեպի արվեստը: Ցանկանում էի դառնալ դաշնամուրի դասատու, իսկ արդեն քոլեջում սովորելու ընթացքում հմտացա և ընտրեցի դասատուի մասնագիտությունը, որով և զբաղվում եմ հիմա:

-Հիմա որտե՞ղ եք աշխատում և ի՞նչ մասնագիտական ուղի եք անցել:

-1981թվականից մինչև 2013 թվականը աշխատել եմ Գյումրու՝ այժմյան Ժան և Ալբեր Բողոսյանների անվան արվեստի քոլեջում: Միաժամանակ աշխատել եմ նաև Ամասիայի մանկական արվեստի  դպրոցում: Սակայն ծանրաբեռնվածության պատճառով չկարողացա  հասցնել երկու դպրոցները միաժամանակ և 2013 թվականին դուրս եմ եկել  Բողոսյանների արվեստի քոլեջից, իսկ այժմ աշխատում եմ Ամասիայի մանկական արվեստի դպրոցում:

-Ինչո՞ւ ընտրեցիք երաժշտական արվեստի բնագավառը:

-Մեր տունը գտնվում էր Ա. Տիգրանյանի անվան երաժշտական դպրոցի մոտ: Ես միշտ հաղորդակցման մեջ էի երաժշտության հետ: Դաշնամուրի ձայները, հնչյունները միշտ հնչում էին մեր տանը, և դպրոցի աշխույժ շարժը գրավեց ինձ: Քանի որ մայրս ի սկզբանե  ցանկություն ուներ ինձ երաժշտական դպրոց ուղարկելու, դրան նպաստում էր նաև այն, որ իմ մեջ մեծ ոգևորվածություն և ցանկություն կար, և  ես հաճախեցի երաժշտական դպրոց:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Ղուկասյանի

-Դուք բնակվում եք Գյումրիում, բայց երկար տարիներ դասավանդում եք Ամասիայի արվեստի դպրոցում: Աշխատատեղի՞ խնդիրն է, թե՞ սերը Ամասիայում գտնվող երեխաների հանդեպ, որ մինչ օրս այստեղ եք աշխատում:

-Ես իմ մասնագիտությունը և աշխատանքը շատ եմ սիրում, այդ պատճառով տարբերություն չեմ դնում տեղի հետ կապված: Քանի որ ներկայումս Գյումրիում աշխատատեղերը քիչ են, այդ պատճառով շարունակում եմ աշխատել Ամասիայում: Դրա հետ մեկտեղ համայնքում բնակվող երեխաների հետ աշխատելը ավելի հետաքրքիր է: Այնուամենայնիվ, այս գործը իրենից ներկայացնում է բարդ և պատասխանատու աշխատանք:

-Մենք գիտենք, որ ձեր սաները մասնակցում են հանրապետությունում կայացող         մրցույթ-փառատոններին: Ի՞նչ մրցանակերի են արժանացել և արդյո՞ք փառատոններին մասնակցելը որևէ ազդեցություն ունենում  է երեխաների  վրա:

-Այո՛, սաներս և՛ Գյումրիից, և՛ Ամասիայից մասնակցել և մասնակցում են հանրապետությունում  կայացվող մրցույթ-փառատոններին, ինչպիսիք են՝ «Վերածնունդ» միջազգային փառատոնը, Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան մրցույթ-փառատոնը: Սաներիս մեծ մասը արժանացել են շնորհակալագրերի, գովասանագրերի, իսկ 2011 թվականին կայացվող  Ալ. Սպենդիարյանի մրցույթ-փառատոնին  սանս արժանացել է դիպլոմի՝ 4-րդ տեղը գրավելու համար:

-Ձեր երեխաները շարունակե՞լ  են ձեր գործը:

-Ես ունեմ երեք աղջիկ: Երեք աղջիկներս էլ հաճախել են Ժան և Ալբեր Բողոսյանների անվան քոլեջը: Ավագ աղջիկս՝ դաշնամուրային բաժինը, միջնեկը՝ վոկալ-դաշնամուրային, իսկ կրտսերը՝ դաշնամուրային բաժինը: Բայց նրանցից միայն միջնեկ աղջիկս է շարունակել զբաղվել իմ գործով և ընտրել դաշնակահարի մասնագիտությունը:

-Եթե հնարավորություն լիներ, ի՞նչ կփոխեիք մեր կրթական համակարգում:

-Մեր կրթական համակարգում կցանկանայի փոխվեր պետական մարմինների վերաբերմունքը արվեստի դպրոցների նկատմամբ, ուղղորդություն և հոգածություն աշխատողների հանդեպ:

-Ո՞րն է արվեստի դպրոցի մանկավարժի դերը հասարակության մեջ:

-Երեխային կրթելը և դաստիարակելը, զարգացնել ճաշակ, արվեստի նկատմամբ՝  սերը, ահա այս է մեր՝ մանկավարժներիս դերը:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Ղուկասյանի

-Ի՞նչ կմաղթեք մեզ՝ ապագա սերնդին:

-Ձեզ մաղթում եմ՝ բարեկեցություն, հետաքրքրություն և մուտք դեպի դասական արվեստը, ճաշակի զարգացում, մաղթում եմ, որ գտնեք և զբաղվեք այն մասնագիտությամբ, որը ձերն եք համարում, և ամենակարևորը՝  հասնեք հաջողության այդ ոլորտում: Սա է իմ մաղթանքը:

Ինչու հանկարծ կարոտեցի

 

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Բարև ձեզ, ես Վիլիկն եմ: Ես ձեզ կներկայացնեմ իմ առօրյան։

Իմ առօրյան լինում է 3 տեսակ՝ տոն օրերի, հանգստյան օրերի և դպրոցական օրերի։
-Դզզզզզ․․․ դզզզզզ․․․

Այսպես սկսվեց իմ օրը զարթուցիչի ձայնով։ Ես անջատում եմ զարթուցիչը և նորից քնում:

5 րոպե հետո նորից. « Դզզզզզ․․․ դզզզզզ․․․»

Այս անգամ չկարողացա քնել։ Ես շուտ եմ արթնանում, ժամը 6:30, բայց պապիկս արդեն արթուն է և հեռուստացույց է դիտում։

Ես միանում եմ նրան, և միասին ենք նայում մինչև պապիկիս «Լրաբերը» վերջանում է։ Արդեն ժամը 7-ն է։ Պապիկս ինձ է տալիս հեռակառավարման վահանակը (պույլտը) և ասում․
-Ան, ինչ գուզես` նայէ։

Հեռուստացույցը իմն է մինչև ժամը 8։20-ը։ Ժամը 8-ին արդեն բոլորը արթուն են, և մայրիկս ասում է.
-Ել, արդեն ուշ է, դբռոցից գուշանաս, ժամը արդեն 8։30 է։

Բայց իրականում ժամը 8-ն է։
-Հա՛, դե տիա ելա։

Եվ շարունակում եմ հեռուստացույց դիտել։ Մի կես ժամից հայրիկս․

-Ել դե, ծո՛, գուշանաս։
-Չէմ ուշանա, ավտոյով ենք։
-Ըդիկ կապ չունի, ելա՛ր։
-Ելաա՛, ելաա՛․․․

Հագնվում եմ և զանգահարում եմ ընկերոջս՝ Հենդոյին: Նա ինձ հետ է գալիս դպրոց։

-Հե՛նդ, բարի լուս։
-Բարի լուս։
-Ո՞ւր ես հասե։
-«Ղարսից» անցա արդեն («Ղարսը» խանութ է)։
-Դե արագ էրա, մենք արդեն դուս գելնինք։
-Հա՛, լավ դե։
-Լավ։

Մեքենայից հայրս է կանչում․
-Վիլի՛կ, արի` էշտանք։
-Էգա, էգա։

Եվ գնում եմ։ Հասնում ենք փողոց, Հենդոն չկա։ Մի 10 րոպեից հայտնվում է, նստում մեքենան։

-Բարև ձեզի:
-Բարև:
-Բարև:

Հենդոն միշտ ուշանում է։ Հասնում ենք դպրոց և բոլորին հերթով բարևում։ Դասերին դեռ 20 րոպե կա «անում ենք` ինչ ուզում» մինչև զանգը տա, որ նստենք դասի։

Եվ այստեղ ամեն ինչ սովորականի նման է. դաս, դասամիջոց, դաս, դասամիջոց, դաս դասամիջոց․․․

Վերադառնում եմ տուն․․․

Անցորդներ

Լուսանկարը՝ Մարինա Աբրահամյանի

Լուսանկարը՝ Մարինա Աբրահամյանի

Այդքան ծանոթ բարևը

Մի անգամ քայլում էի փողոցով ու տեսա ինձ  ծանոթ մեկին, բայց երկուսս էլ չբարևեցինք միմյանց: Շատ էի ազդվել ու անդադար մտածում էի, թե ինչու չբարևեցի նրան:
Ախր շատ վատ էր, այնպես անցանք իրար կողքից, որ կարծես չէինք էլ ճանաչում միմյանց:
Հավատացեք, շատ նեղվեցի ու հետո էլ հասկացա, որ մենք հաճախ չենք բարևում իրար:
Ինչո՞ւ:
Բարև: Սա այն յուրահատուկ բառերից ու երևի թե մարդու ստեղծած ամենագեղեցիկ ու խորիմաստ բառն է: Բարի և արև բառերից կազմված այս բառը, չգիտես ինչու դարձել է մեր անբաժան մասը: Մեր պապերը կամենում էին բարություն և տալիս արևը բոլորին, ավելի ճիշտ նրանց, ում ճանաչում էին: Բարև-ը հաճախ մեզ երջանկացնում է, մենք սպասում ենք ակամա այդ բարևին, բայց գուցե նաև մենք այդ բարև-ը ասում ենք մարդկանց քաղաքավարությունից դրդված, երբեմն անգիտակցաբար, ու ցավոք մարդիկ դա չեն նկատում:
Ուզում եմ, որ մարդիկ ասեն` բարև, ոչ թե այն պատճառով, որ ճանաչում են այդ մարդուն, այլ նրա համար, որ բարին են կամենում: Ուզում եմ, որ յուրաքանչյուրս գնահատենք այդ բարևը, թեկուզ չգիտենք ինչու է այդ բառը հնչում դիմացինի շուրթերից, բայց ոչինչ պատահական չի լինում: Այն գուցե և կերջանկացնի որևէ մեկին, այդ բարևը օգնում է մարդուն հասկանալ, որ նրան սիրում ու նկատում են, որ նա կարևոր է:

Անահիտ Հակոբյան, 14տ., Գյումրի

***

Մի փոքր ժպիտ

Քայլում ես փողոցներով ու տեսնում մարդկանց տխուր ու դժգոհ հայացքները: Շատ քչերի դեմքին կտեսնես ուրախ ու բավարարված հայացք: Վատն այն է, որ գիտակցում ես, թե այդ հայացքների տակ ինչ է թաքնված: Ուզածս մի փոքր ժպիտ է… Դժվար չէ կոտրել դեմքին ընդգծված այդ տխրությունն ու սառնությունը: Պետք է ընդամենը թողնել այդ տխրությունը սրտի խորքում ու մարդկանց մեջ ժպիտով կանգնել ու կամեցող հայացքով նայել: Ուզում եմ, որ մարդիկ չչարանան միմյանց հանդեպ, բարություն ու սեր եմ ուզում: Չեմ ուզում, որ մարդկանց սրտերում նախանձ ու բարկություն լցված լինի: Կարևորը, որ մենք կամքի ուժ ունենանք և լավատես լինենք: Մի կողմ թողնենք սրտերում կուտակված բարկությունը: Նայենք մեր շուրջը ու կտեսնենք, որ եթե կան վատ հանգամանքներ, որոնք մեզ տխրեցնում են, ապա չմոռանանք, որ կա բարին ու լավը: Այն, որ ամեն օր արթնանում ենք, շնչում, քայլում ու խոսում, այն որ մեր ծնողներն ու սիրելիները մեր կողքին են, դա արդեն ժպտալու մեծ պատճառ է:

Ժամանակը կարճ է, և ամեն անցած վայրկյան այլևս ետ չի գալիս: Ուզում եմ, որ սիրենք իրար և նայենք միմյանց աչքերին մի փոքր ժպիտով:

Նինա Բաղոյան,  15 տ., Ստեփանավան

lilit kharatyan

Ինչպես են ծնվում գաղափարները

Արդեն հինգ ամիս է`առավոտյան արթնանում ու մի բանի մասին եմ մտածում. ե՞րբ է մուսաս գալու, որ նոր նյութ գրեմ: Այդպես ամեն օր արթնանում եմ ու սպասում մուսայիս հայտնվելուն, սակայն ապարդյուն: Պարապ նստելով ոչնչի չես հասնի: Ու հենց այսօր ինքս ինձ ստիպեցի, որ վերջ, այլևս չպիտի սպասեմ մուսայիս գալուն:

Նստեցի, գրիչս վերցրի, սկսեցի գրել ու զգացի, որ մեկի փոխարեն մի քանի գաղափարներ ունեմ: Մտքերս արագ-արագ շարադրում էի, որ մյուս գաղափարներս չմոռանամ և, վերջապես ավարտելով տքնաջան աշխատանքս, հանգիստ խղճով պառկեցի քնելու: Սակայն չկարողացա աչք փակել, որովհետև ամբողջ գիշեր նոր գաղափարներ էին գալիս գլուխս, մտքերս խառն էին, և երբ աչքերս փորձեցի փակել ու քնել, արդեն լուսաբաց էր:

Ես հասկացա, որ այդքան գաղափարներ մի օրում հնարավոր չէ գրել: Որոշեցի ամեն օր մի նոր նյութ գրել: Այդպես ավելի հանգիստ կլինեմ ու գիշերներն էլ կկարողանամ աչք փակել: