izaaastsaryan1

#InMyFeelingsChallange-ն ու ես

Այսօր պետք է խոսեմ վերջերս համացանցում հայտնի դարձած #InMyFeelingsChallange-ի մասին, որին ես նույնպես որոշեցի մասնակցել և կիսվել իմ տպավորություններով:

Մի քանի օր շարունակ, երբ մտնում էի ֆեյսբուք կամ ինստագրամ, եթե նույնիսկ ամբողջ օրը շրջեի, մեկ է՝ միայն #InMyFeelingsChallange-ներ կարող էի տեսնել: Մի տեսակ հետաքրքիր էին թվում, և ես էլ մտածեցի և արեցի իմ քայլը՝ միացա չելենջին:

#InMyFeelingsChallange-ի ժամանակ մարտահրավերը կատարողը իջնում է մեքենայից ու պարում հայտնի պարը In my feelings երգի տակ՝ ընթացող մեքենային զուգընթաց։ Դե, չստացված կադրերն ու տպավորությունները շատ էին։ Սկզբում, երբ ուզում էի մեքենայից դուրս գալ, քիչ էր մնում ոտքս ջարդեի: Երկրորդ անգամ էլ վարորդն էր ծիծաղում: Երրորդ անգամ էլ տեսախցիկը չէր միացել:
Մի խոսքով, արկածային #InMyFeelingsChallange էր:

Ամեն տարի էլ ինչ-որ չելենջներ լինում են, որ «գրավում» են համացանցը, չեն թողնում հանգիստ ապրել… Ես այդ չելենջներից Ice Bucket Challenge-ն եմ հիշում, որովհետև այդ ժամանակ էլ էի միացել:

Չգիտեմ, թե որքան մարդ է տուժել այս չելենջից, բայց կասեմ, որ եթե ես մի փոքր անզգույշ լինեի, կդասվեի այդ շարքին:

Այս չելենջը չեմ ուզում ապուշություն համարել, որովհետև այն ինձ մոտիվացրեց: Չնայած, գուցե այն, ինչը ինձ մոտիվացնում է, ուրիշների համար կատարյալ ապուշություն կարող է լինել:

Ամեն դեպքում, ես սիրում եմ խենթություններ, և եթե նմանատիպ խենթ չելենջներ էլի լինեն, ես անպայման կմիանամ:

shushan stepanyan portret

Մի քանի բան

Բարև: Այս անգամ պիտի շատ մեծ անցում կատարեմ իմ մշտական հուզական-զգացմունքային մտքերից ու մի քիչ խոսեմ քաղաքական հարցերից, իմ տեսանկյունից: Քաղաքականությունից ես գրեթե գլուխ չեմ հանում ու առհասարակ նման թեմաների շուրջ քննարկումներ աշխատում եմ չանել: Երբ հեռուստացույցով մի պատգամավոր էր խոսում, ես հավատում էի այն ամենին, ինչ նա ասում էր, ինձ համար այնքան բարի էր թվում, ու անմիջապես տանը հարցնում էի. «Մա՛մ, պա՛պ, էս մարդը բարի ա, չէ՞, նենց լավն ա ինձ թվում»: Անկեղծ եմ ասում, միշտ նույն հարցն էի տալիս, ու ի զարմանս ինձ, հերթական անգամ մի նոր «բարի» կերպարի մասին էի իմանում:

Բայց ասեմ, որ վերջին անհավատալի ու հրաշքով լցված դեպքերից հետո հեչ պետք էլ չէ քաղաքականությամբ զբաղվել, մտածել-խորանալ: Մի տեսակ կարծես բառն իրենով ինձ համար իմաստային փոփոխությունների է ենթարկվել ու շատ «թեթև» բառ դարձել:

Երեք ամսից ավելի է արդեն, որ մի տեսակ ազատ հոգի է ներսումս, ու անընդհատ ինձ թվում էր, որ նորից հետ կգան հին ժամանակներն ու հին բարքերը: Շատ վատ է. թերահավատ էի:

Քանի որ ընդհանուր առմամբ շատ չեմ ուզում խորանալ ու վստահ էլ չեմ, թե կկարողանամ ինչ-որ շատ ճիշտ վերլուծություններ անել, ուղղակի կնշեմ մի քանի բան, որ հեղափոխության ընթացքում ու վերջերս դուրս չեն գալիս:

Մարդկանց մի տեսակ կա, որ միշտ բողոքում են, ծնված օրվանից «բողոքի գիրք» են: Ու հեչ կապ չունի՝ իրենց շուրջը լավ բան է կատարվում, թե ոչ, իրենք միշտ բողոքում են: Հեղափոխության հենց սկզբից մինչև հիմա մի խումբ կա, որ միշտ վատ-վատ բաներ է գրում վերջին սենց հավես օրերի ու դեպքերի վերաբերյալ: Ու ամեն անգամ, որ կարդում եմ, ուղղակի մտածում եմ. «Նախկին ժամանակները պիտի լիներ, որ սուս-փուս ապրեիք, անհույս-անճար»: Որ գրում եք՝ «Սաղ սուտ ա, դերասանություն ա», կամ որ՝ «Հեչ բան էլ չի փոխվել, էս ա թանկացել, էն ա թանկացել, էս ինչ ջահել կադրեր են եկել նախարար դարձել» ու նման բաներ, հասկացեք էլի, որ խնդիրը ձեր մեջ է, քանի որ երկար ժամանակ է՝ ժողովուրդը վաստակած նման ազատություն չի տեսել, ու դրա համար էլ շատերիդ թվում է, թե այս ամենը կեղծ է: Գոնե հիմա, խնդրում եմ, եթե լավը չեք տեսնում, վատը մի գրեք: Ախր, բոլորս հազիվ հասել ենք հասարակության շոշափելի, ոչ թե թափանցիկ երջանկության:

Եվ ինչո՞ւ եք այդքան ծանր տանում երիտասարդ կադրերի ավելացումը: Երևի հիմա էլ պիտի մնային հմուտ, փորձառու «շատակերները», որ ձեր սրտով լիներ: Հակառակը, շատ լավ է, որ երիտասարդ են. ժամանակին ու հասարակության պահանջներին համընթաց են գնալու: Իհարկե, ես չեմ ասում, որ տարիքով աշխատակիցներ չպիտի լինեն, բայց երիտասարդները ավելի լավ գիտեն, թե հիմա ինչն է պահանջվածն ու առաջնայինը:

Շատ պարզ հասկանում եմ, որ մշտական բողոքելը գալիս է թերահավատությունից ու սեփական վախերից, որ ձեզ հետ հավասար մեծացել է, ու ինքներդ անգամ հիմա խոսքի ազատությունից չեք համարձակվի օգտվել:

Ինչևէ, ինչ եմ ուզում ասել՝ հավատացեք, ամեն ինչ իրական է ու հրաշքի լույսով ողողված: Ու մեկ էլ մի բողոքեք, հա, այդքան: Վերջին դեպքերից մի քանի վիդեո դրեք նայեք ու վերլուծեք: Այս ամիսների ընթացքում միշտ կուլ տվող, համակերպվող ժողովուրդս դարձավ պայքարող, չհանդուրժող ու իր ուզածին հասնող, դարձավ սիրված ու հասկացված: Եվ վերջապես հասանք խոսքի այն ազատությանը, որն իսկապես կոչվում է ազատություն, որով մարդիկ, իրոք, արտահայտում են իրենց հուզող հարցերն ու անվախորեն բողոքներ անգամ հնչեցնում այս կամ այն հարցի շուրջ: Սրանից ավել թերևս էլ ի՛նչ:

Մի բան էլ, որ հեչ սրտովս չէ: Մեզնից յուրաքանչյուրը պետք է իրեն տրված հնարավորություններն ու ազատությունը չափի մեջ օգտագործի: Եթե վերջին դեպքերից հետո բոլորս ազատ խոսում ենք ու չենք մտածում, որ այ, հեսա վերջներս կգա, չի նշանակում, որ հիմա պիտի շահագործենք մեզ տրված այսքան առավելությունները: Մեկի սիրտը ցավում է՝ վարչապետը պիտի ընտիր բժիշկ գտնի, մեկի աշխատավարձը քիչ է՝ շուտ պետք է բարձրացվի, մեկի երեխային բակում նեղացրել են՝ բաց նամակ է գրում: Ամեն դեպքում սուբորդինացիան ու կարգուկանոնը լավ բաներ են, որոնք անպայման պիտի կիրառվեն: Ինչ-որ հարց բարձրաձայնելիս էլ մի քիչ անանձնական խնդիրներ շոշափեք. կառավարությունը հասարական կառույց է և ոչ անհատական:

Մի բան էլ ասեմ, ու չասեք, թե՝ ինձ ինչ: Այդպես էլ չհասկացա ցույցերի ժամանակ մեքենաների վրա նստած կարճ շորտերով աղջիկներին, մեքենաների պատուհաններից կիսով չափ ընկնողներին, ամբողջ ընթացքում նկարվողներին: Մի տեսակ տպավորություն էր, որ հեղափոխությունը իրենց համար նորովի կատարելագործվելու միջոց է: Ցույցի ես եկել, ռեալ պայքարի մտիր ու խոսքդ, ասելիքդ ներկայացրու, բոլորի հետ հավասար գոռա, քայլիր ու այնքան ծափ տուր, որ ափերդ ցավից չկարողանաս շարժել: Մի կողմից, հա էլի, ինձ ինչ, բայց մյուս կողմից էլ՝ հայ աղջկա կերպարը միշտ պիտի իր ճիշտ տեղում լինի, ուզում է՝ բողոքի, ուզում է՝ կռվի, ուզում է՝ երգի. հայ աղջիկը ուրիշ է, ու չափն էլ շատ սիրուն բան է:

Մի քիչ լավատես եղեք, բողոքելու ու պահանջելու փոխարեն էլ փորձեք ինքներդ ստեղծել, նախաձեռնել ու ինքերդ տալ, նվիրել:

Պահանջվում է մաքուր միջավայր

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Exploring the world through the lens of camera ծրագրի շրջանակներում

Հայ-բելգիական փոխանակման ծրագիրը ինձ համար մեծ հնարավորություն էր, որպեսզի բացահայտեմ ինչպես Երևանը, այնպես էլ Հայաստանի տարբեր մարզերը։ Որոշ բացահայտումներ շատ հետաքրքիր էին ու հաճելի, որոշներն էլ իսկապես տհաճ։

Ուզում եմ խոսել տհաճ բացահայտման մասին, որը կարծում եմ, այնքան էլ բացահայտում չէր, որքան ուսումնասիրություն։ Փաստորեն համարյա ամբողջ Հայաստանը պատված է աղբով, և եթե այսպես շարունակվի, երևի մի օր կթաղվենք աղբի մեջ։ Պոլիէթիլենային տոպրակները սավառնում են շրջապատում՝ բախվելով շատերին՝ պատճառելով անհարմարություն։ Դե, անհարմարությունը պատճառվեց, բայց դե պատճառվեց ու անցավ, ու ոչ ոք դրան ուշադրություն չի դարձնում։ Չկա մի փողոց Երևանում, որ քայլեմ ու աղբ չտեսնեմ։ Իրականում շատ եմ բարկանում, երբ այսպիսի իրավիճակների եմ հանդիպում, ու նաև, որ մարդկանց դա չի էլ հետաքրքրում։ Շատերը հիմա երևի կասեն, որ ծեծված թեմա է, և այլն, և այլն, բայց սա այնպիսի թեմա է, որը միշտ քննարկվում է, բայց լուծումներ հիմնականում չեն տրվում։

Կազմակերպվում են մի շարք սեմինարներ, բնապահպանական միջոցառումներ և այլն, բայց մարդիկ այդպես էլ չեն հասկանում, որ աղբի համար աղբաման գոյություն ունի։ Շատերը դժգոհում են, որ տվյալ տարածքում չկա ոչ մի աղբաման, և նրանք ստիպված են դա անել։ Այո՛,համաձայն եմ, որ որոշ տեղերում աղբամանի խնդիր ունեք, բայց մի՞թե դա նշանակում է, որ աղբը պետք է գետնին թափել:

-Մի թուղթ ա, էլի, ի՞նչ ա լինելու։

Ու այսպես ասում են շատերը, իսկ արդյունքում այդ «մի թուղթ ա էլին» դառնում են «լիքը թղթեր», ու մենք ապրում ենք շատ տհաճ միջավայրում։ Գիտե՞ք, ամենացավալին որն է։ Ամենացավալին այն է, որ անգամ երբ աղբաման կա մի քանի մետր հեռավորության վրա, նրանք միևնույն է, աղբը գետնին են նետում։

Աղբամաններ տեղադրելը շատ քիչ է, երբ մարդկանց մեջ չկա հասարակ բարեկրթություն ասվածը։ Հետո՞ ինչ, որ քաղաքապետ դեռ չունենք, դա ոչ մի կերպ չի արդարացնում այս բարձիթողի իրավիճակը։ Ամեն անգամ երեկոյան զբոսնելիս Երևանում ոչ թե հաճույք եմ զգում, այլ բարկություն։

Ես չեմ ուզում, որ իմ երկիրը, քաղաքը ու գյուղը աղբով պատված լինեն,իսկ աղբի առաջացրած հետևանքների մասին ավելորդ է անգամ խոսել։ Եթե բոլորը մտածեն ու պարտադիր աղբը նետեն աղբամանը, խնդրի առնվազն 80%-ը կլուծվի։ Մնացած 20%-ն էլ բնապահպանության նախարարության ճիշտ ու կազմակերպված աշխատանքի շնորհիվ կլինի։

Միայն մի բան եմ ցանկանում, որ այս նյութը կարդալուց հետո մարդիկ գոնե փոխվեն մի քիչ ու աջ ու ձախ չաղտոտեն։ Չեմ հասկանում, ձեզ հաճելի՞ է ապրել մի տեղ, ուր աղբն ամենուր է։

Համայնքը ԵՍ եմ-ի շրջանակներում իրականացրած ծրագրիս մասին

Հիշո՞ւմ եք, «Համայնքը ես եմ» ճամբարի մասին պատմել էի, որի շրջանակներում յուրաքանչյուրս պետք է ծրագիր իրականացնեինք` ֆոնդահայթայթում անելով:

Իմ ծրագիրը հետևյալն էր. Հալիձոր բնակավայրում պետք է բարեկարգվեր խաղահրապարակը: Դրա համար մեզ անհրաժեշտ էր գումար, որի համար հանդիպեցի բնակավայրի վարչական ներկայացուցիչ` Հասմիկ Ղարագյոզյանի հետ: Ներկայացրեցի գաղափարը, նա հավանություն տվեց և ասաց, որ մեզ կօգնի: Տիկին Ղարագյոզյանը դիմեց համայնքապետարանին, շատ լավ արձագանք ստացավ: Համայքնապետարանը մեզ տվեց այն ամենը, ինչը անհրաժեշտ էր ծրագրի ողջ ընթացքում:

Սկզբնական շրջանում ձևավորեցի թիմ, որի հետ աշխատեցի ծրագրի ողջ ընթացքում:

Թիմի հետ հանդիպումների ժամանակ, յուրաքանչյուրը կիսում էր իր կարծիքը, թե ինչպես կարելի է ձևափոխել, ինչ կարելի է ավելացնել և այլն:

Մեր հանդիպումներից մեկի ժամանակ ներկա էր նաև մեր վարչական ներկայացուցիչ` Հասմիկ Ղարագյոզյանը, ով նույնպես մեզ օգնեց ծրագիրն ի կատար ածելիս:

Տարբեր օրեր հավաքվում էինք, աշխատանքները իրականացնում:

Ծրագրի շրջանակներում նաև ծաղիկներ ենք տնկել մանկապարտեզի շրջակայքում:

Ամենահետաքրքիրն այն էր, որ ծնողները ևս եկան և մեզ օգնեցին:

Կարող եմ ասել, որ արդյունքն ակնհայտ է:

Պապիս ապրած և չապրած տարիները

Լուսանկարը` Գոհար Փարսյանի

Լուսանկարը` Գոհար Փարսյանի

Յուրաքանչյուրի մասին կարող ես խոսել, թե՛ ծանոթների, թե՛ անծանոթների, բայց հարազատներիդ մասին և հատկապես պապիդ մասին, բառեր չես կարող գտնել՝ խոսելու կամ գրելու համար:

Պապս՝ Աշոտը, ճաղատ, միշտ թախծոտ աչքերով մարդ էր: Ճիշտ է, վերջին 8 տարիների ընթացքում նա դժվարանում էր քայլել, սակայն այդ վիճակում ևս, նա չէր դադարում ուրիշների մասին մտածել:

Դժվարանում եմ պապիս մասին անցյալով խոսել, որովհետև նա մեզ հետ է, կապ չունի, որ ֆիզիկապես լքել է մեզ, նա հոգեպես մեր կողքին է և պաշտպանում է մեզ ցանկացած փորձությունից:

Պապս՝ Փարսյան Աշոտը, ծնվել է 1941թ.-ի նոյեմբերի 4-ին, մեր հին ու չքնաղ Հալիձորում: Հին գյուղում էլ ստացել է 8-ամյա կրթություն, այնուհետև ուսումը շարունակել է Շինուհայրում: Դպրոցն ավարտելուց հետո նրան չեն տանում բանակ. ծնողները ծեր էին, պապիս խնամակալության տակ, սակայն 2 տարի հետո, զինակոչվում է, ծառայությունն ավարտելուց հետո վերադառնում է հայրենիք և ամուսնանում տատիս՝ Ռոզայի հետ (եթե հիշում եք, տատիս մասին էլ եմ գրել):

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Երբ տատիս հարցրի, թե ինչպես են ծանոթացել, ամուսնացել, տատս նայեց ինձ, աչքերը մի փոքր լցրեց ու լռեց: Ճիշտ է, այդպես էլ չիմացա, բայց գիտեմ, որ մի հետաքրքիր ձևով ծանոթացած կլինեն:

Ամուսնանալուց հետո պապս և տատս մեկնում են Բաքու, որտեղ ծնվում է մորաքույրս՝ Ալինան, այնուհետև վերադառնում են Հին Հալիձոր: Երեք տարի հետո ծնվում է քեռիս՝ Ռոբերտը:

Ինչպես նշել էի տատիս մասին հոդվածում, 1960-ական թվականներից Հին Հալիձորից մարդիկ բարձրանում էին ներկայիս գյուղ: Տատս ու պապս առաջիններից էին, ովքեր նոր Հալիձորում սեփական ձեռքերով տուն կառուցեցին: 1972 թվականին տեղափոխվեցին նորակառույց տուն, բայց շարունակեցին մշակել նաև հին գյուղի այգիները:
Նոր գյուղում նոր տանը ծնվում է մայրս՝ Իրան: Այս շրջանում պապս պահեստապետ էր, այդ ժամանակ Գորիսում ինչքան խանութ, բուֆետ կար, իրենց սնունդը պապս էր բաժանում:
Մայրիկիս ծնվելուց երեք տարի հետո էլ ծնվում է մյուս քեռիս՝ Վարդանը:

Տատս ու պապս, 4 երեխաներին էլ շատ սիրում, խնամում, պատրաստված դպրոց էին ուղարկում:

Պապիս մասին անվերջ կարելի է նստել և խոսել, մայրիկս հաճախ է պատմում պապիս մասին, ասում է.
-Պապիկդ ամեն օր մեր դասերը ստուգում էր: Մի օր, երբ ստուգելու ժամը գալիս է, իսկ մենք դաս սովորած չեն լինում, ասում ենք, որ պատմությունը կարդալ է տվել, պապիկդ էլ թե բա՝ էշի մեկերը, ո՞վ ա տեսել պատմությունը կարդալ տան (ի դեպ, «էշի մեկերը» պապիս սիրած բառերից էր):

Մայրս նաև պատմում է, թե ինչպես էր օգնում պապիկիս հաշվապահական աշխատանքներում: Այն ժամանակ փայտի համրիչներով էին հաշվում, և այդտեղից էլ մայրիկիս մեջ սեր ծնվեց դեպի հաշվապահությունը և այդ ուղղությամբ էլ սովորեց:

Հիշում եմ, երբ գնում էի պապիկենց տուն, պապիկս ասում էր, որ Իզան փողոցի սկզբում ա լինում, ես միանգամից իմանում եմ, էնքան բարձր ա խոսում:
Դե, ես փոքր ժամանակ հայտնի էի բարձր խոսելով:

Պապիս քույրը՝ Թամարա տատիկը, ասում էր, որ երբ ինքը փոքր էր, պապիկս գնում էր խոտ հնձելու, ինքն էլ էշին էր տանում, որ խոտը լցնեն վրան ու տանեն տուն:

Փոքր ժամանակ, բոլոր թոռներս գիտեինք, թե պապիս անունը Փարսյան է: Դե իրեն բոլորը Փարսյանով էին դիմում: Այնքան հիշողություններ կան, որ չգիտեմ, որը գրել, որը՝ թողնել:

Պապիս բոլորը սիրում և հարգում էին: Նա մեզ համար հիանալի օրինակ է թե՛ իր մարդ տեսակով, թե՛ իր աշխատասիրությամբ:

Շատրվանների ջուրը

Ընդամենը մի քանի օր, ու ես կլքեմ այն հեքիաթը, որն ինձ իր գրկում էր պահում արդեն տասնվեց տարի: Անհավատալի ու իրականին մոտ չթվացող բան է ինձ համար: Պիտի պոկվեմ… Պոկվեմ իմ Կապան քաղաքից, տնից, տասնվեց տարվա պատմությունից, բայց ոչ երբեք՝ տասնվեց տարում ձևավորված ինձնից: Գնում եմ սովորելու:

Երևի անբացատրելին էլ տարբերվող է նրանով, որ այն բացատրելու համար ասում ենք միայն, թե անբացատրելի է ու անցնում առաջ։ Այն, ինչ զգում եմ, իրոք անբացատրելի է։ Խառնիխուռն հույզերի ու զգացումների տեղատարափ կա մոտս, մե՜ծ ուրախություն ու մի քիչ թախիծ, սեփական ուժերին վստահելուց առաջացած համարձակություն ու թեթև երկյուղ, լայն ժպիտ ու երբեմն ինքնահոս արցունքներ, վաստակած հպարտություն ու անսահման անկեղծ ու ազնիվ սեր դեպի այն ուղին, որով պիտի քայլեմ։

Հիմա ամեն ինչ մոտ ինը-տասը անգամ ավելի արժանի է թվում կարոտվելու, քան առաջ։ Եթե առաջ պատահմամբ էր ստացվում, ապա հիմա երևի դիտմամբ եմ թողնում, որ շատրվանների ջուրը դեմքս շոյի ու անցնի՝ դաջվելով դեմքիս որպես Կապանի ջուր, համ ու հիշատակ: Ու ամեն անգամ Ադրիատիկի ջուրը մաշկիս վրա զգալիս պիտի մի կարճ պահ Կապանի շատրվանների ջուրը հիշեմ, որ դեմքս կարծես օրհնել էր դեպի ապագայի նոր ծովեր ու օվկիաններ:

Հիմա բարբառը էլ ավելի հարազատ է, ընկերները՝ էլ ավելի մտերիմ, եղանակը՝ էլ ավելի թովիչ ու հանդարտ: Քաղաքով քայլելն էլ հիմա հիշեցնում է, որ հետո կարոտելու եմ: Երբեք չեմ լուսանկարել շատրվանները: Սիրել եմ նայել, սիրել եմ մեղմիկ ժպտալ ու վայելել, բայց երբևէ չեմ լուսանկարել: Այս անգամ արեցի, որովհետև ամիսներ շարունակ չեմ կարողանալու։

Վերջերս պատերն ավելի հարազատ են, մարդիկ՝ մի տեսակ ջերմ, ավտոբուսները՝ ավելի դեղին, գրադարանները ավելի անուշ են բուրում նոր «եփված» գրքերից: Միայն թե աստղերը չկան արդեն քանի օր: Կարոտել եմ: Սիրում եմ աստղեր ու լուսին: Շատ եմ սիրում: Նայում եմ… Նայում եմ երկա՜ր ու անկեղծ… Ինչ-որ վերերկրային գեղեցկություն ու անմեկնելի խորհրդավորություն ունեն իրենց մեջ պահած:

Այս ամենը սիրուն է, մեղմ, եթե գույնով ասելու լինեմ՝ բաց մանուշակագույն… Խաղաղ ու նրբին… Իսկ ես շուտով գնում եմ… Նոր աշխարհները սպասում են ինձ, իսկ ես արդեն քանի տարի է՝ նրանց… Մենք գնում ենք՝ գտնելու իրար, իսկ իմ Կապանի շունչը տանում եմ բաց դարչնագույն իմ մազերի մեջ, որոնց ծայրերը թեթև թրջվել են դեմքս պարուրող՝ շատրվանների ջրից:

Կարոտելու եմ ամեն մի քարը ու մի երանգը, բայց և օրեր անց պիտի իմ հոգին կիսվի ու ցրվի էստեղ ու էնտեղ՝ Ադրիատիկի թաց ափերին: Ցրելու եմ հոգիս մինչև վերջին կաթիլը, որ վերածնված գամ հաջորդ անգամ, գամ ու պատմեմ ծովային ջրի անմոռաց համից, իսկ դու ինձ փորձես նորից թրջել շատրվանների քո այն նույն ջրով… Լուռ ժպտալու եմ  մի քանի վայրկյան, մի քանի րոպե, իսկ հետո պոռթկամ, բարձր ծիծաղեմ: Ու եթե հանկարծ մոռացած լինես ինձ մի ժամանակ, ծիծաղս հաստատ քեզ կհիշեցնի ով լինելս:

izaaastsaryan1

Ինֆո քեմփ

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Ամառ է, բան չկա անելու, հատկապես գյուղում: Տանը ձանձրանում եմ, մեկ էլ մի լավ միտք ծագեց: Որոշեցի ճամբար անել մեր բնակավայրում, կիսվեցի քույրիկիս հետ, և որոշեցինք միասին իրագործել:
Ճամբարի համար գումար հարկավոր չէր, անհրաժեշտ էր թղթապանակներ, գրիչներ, տետրեր, պաստառներ, մի խոսքով, այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ էր, մենք սեփական ներդրում արեցինք:
Սենյակը, որտեղ պետք է իրականացնեինք ճամբարը, Հալիձորի համայնքապետարանը տրամադրեց: Համացանցի միջոցով էլ իրազեկեցինք երեխաներին:
Առաջին օրը շատ հագեցած էր, ինչպես մնացած բոլոր օրերը: Որոշել էինք լրագրության վերաբերյալ դասընթաց անել: Ճիշտ է, մասնագետների չէինք, բայց կարողացանք մեր գիտելիքները կիսել մասնակիցների հետ:
Օրվա ընթացքում խմբային աշխատանք արեցինք, ովքեր ցանկանում էինք դառնալ 17.am-ի թղթակից, նրանց բացատրեցի, թե ինչ պետք է անել, ինչ է անհրաժեշտ և այլն: Հետո սկսեցին հոդվածներ գրել: Ես ուղղակի տպավորված էի, որովհետև առաջին անգամ ծանոթանալով լրագրության հետ, բավականին հետաքրքիր հոդվածներ էին գրել:

Երկրորդ օրը խոսեցինք կինոյից: Որոշել էինք սցենար գրել՝ ֆիլմ նկարահանելու նպատակով, սակայն այնքան ֆանտաստիկ սցենարներ էին գրել, որ դրանք նկարահանելու համար բավական աշխատանք և միջոցներ էր անհրաժեշտ:
Երրորդ օրը, որը ճամբարի վերջին, բայց և ամենահետաքրքիր օրն էր, գնացինք սովորելու լուսանկարչության որոշ գաղտնիքներ:

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Օրը և ճամբարը ամփոփեցինք, գնացինք տուն, սակայն այդ օրը որոշել էինք էքսկուրսիա կազմակերպել, դեպի Հալիձորի դիտակետ: Այդպես էլ արեցինք, գնացինք , լուսանկարներ արեցինք, վերադարձանք:

Ամփոփելով ճամբարը, կարող եմ ասել, որ բոլորդ կարող եք նմանատիպ ճամբարներ կազմակերպել: Ե՛վ դուք կկիսվեք ձեր փորձով, և՛ մասնակիցները չեն ձանձրանա տանը նստելուց ու նոր գիտելիքներ կստանան:

17-ի կողմից. Սիրով սպասում ենք Հալիձորի նոր թղթակիցներին:

Այս անգամ ՝ ծիթրոնի հետքերով

Լուսանկարը` Անետա Ասծատրյանի

Լուսանկարը` Անետա Ասծատրյանի

Բարև, ինչպես տեսնում ես, ես ամեն օր քայլում եմ ինչ-որ բանի հետքերով, այս անգամ էլ որոշեցի գնալ ծիթրոնի հետքերով: Դե, և՛ դուք կիմանաք, թե ինչպես ենք պեղում ծիթրոնը, թե՛ մեր տանը ծիթրոնի հարցը կլուծվի:
Մի օր, արևոտ օր, երբ հովն ընկավ, արդեն ժամը 17:00 կլիներ, մեկ էլ քույրս՝ Անետան, առաջարկեց գնալ ծիթրոն հավաքելու: Ինչպես կարող էի հրաժարվել, եթե ես կյանքում չէի գնացել ծիթրոնի հետքերով:

Լուսանկարը` Անետա Ասծատրյանի

Լուսանկարը` Անետա Ասծատրյանի

Ուտելիք վերցրեցինք ու ճամփա ընկանք: Երևի գիտեք, որ ծիթրոնը դաշտում քեզ չի սպասում, ճանապարհի վրա է, պետք է հավաքելով գնաս, ու մենք այդպես էլ արեցինք:

Հավաքեցին, հոգնեցինք, որոշեցինք նստել ծառի տակ, մի կտոր հաց ուտել, այնուհետև շարժվել տուն: Հացը ուտելուց հետո ճանապարհ ընկանք, մեկ էլ՝ դիմացներս մի ավազե պատ: Որոշում ենք ցատկել, իրականում այդքան էլ բարձր չէր երևում, բայց բավականին սարսափելի էր: Մենք այդ պատը հաղթահարեցինք մոտ 10 րոպեում, երբ կարող էինք շրջանցել ընդամենը 3 րոպեում:

Լուսանկարը` Անետա Ասծատրյանի

Լուսանկարը` Անետա Ասծատրյանի

Արդեն գալիս էինք տուն, մոտ երկու պարկ հավաքել էինք: Հասանք տուն, լիքը շնորհակալական խոսքեր լսեցինք: Ես ահավոր հոգնած էի, բայց դա ինձ չէր խանգարում լուսանկարները նայել, ընտրել դրանցից մեկը և տեղադրել ֆեյսբուքյանս էջում:

Մի խոսքով, ես դեռ շատ ճանապարհներով եմ գնալու, հետևեք իմ բացահայտումներին:

Մեր ուժեղ Մարկը

Լուսանկարը` Լիա Մովսեսյանի

Լուսանկարը` Լիա Մովսեսյանի

Այսօր պետք է պատմեմ մի ուժեղ տղայի մասին, ում անունը Մարկ է, նրա մոտ ախտորոշվել է «Սուր լիմֆոբլաստային լեյկոզ» , այժմ բուժում է ստանում Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնում: Մարկը ընդամենը 4 տարեկան է, սակայն նրա աչքերում մի ողջ կյանք կա:

Մենք՝ համայնքի ակտիվ երիտասարդներով, մեր վարչական ներկայացուցչի՝ Հասմիկ Ղարագյոզյանի հետո, որոշեցինք «Անհոգ մանկություն հրաշամանուկ Մարկին» խորագրով բարեգործական համերգ կազմակերպել, որի ժամանակ հանգանակված ողջ հասույթը կփոխանցվի Մարկին:

Նախքան միջոցառումը, հավաքվեցինք, սցենար գրեցինք և հրավիրատոմսերի դիզայնը որոշեցինք: Դրանից հետո, երբ ամեն ինչ արված էր, մնում էր պատրաստվել միջոցառմանը:

Օրը որոշված էր, ժամը նույնպես, մնում էր հրավիրատոմսերը բաժանել, դա ևս արեցինք:

Օգոստոի 7-ին, ժամը 14:00-ին սկսեցինք մեր միջոցառումը: Դահլիճը լիքն էր, բոլորի աչքերը փայլում էին, յուրաքանչյուրը գիտեր, որ ինքը իր օգնությունն է ցուցաբերում: Իսկ մենք այդ ընթացքում շարունակում էինք ելույթ ունենալ: Ելույթ ունեցան «Angels» պարային համույթի սաները, ովքեր թեև 2 ամիս է, ինչ հաճախում են պարի, բայց ամեն ինչ արեցին, որ իրենք էլ իրենց նպաստը բերեն:

Կարճ ասած, մեր միջոցառումը հրաշալի ստացվեց, բավականին գումար հավաքվեց, որը հուսով ենք, իսկապես կօգնի Մարկին:

Լուսանկարը` Անետաս Ասծատրյանի

Լուսանկարը` Անետաս Ասծատրյանի

Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել բոլոր նրանց, ովքեր օգնեցին:

Իսկ Մարկին մաղթում ենք առողջություն: Վստահ եմ, որ նա շուտով կապաքինվի, կվերադառնա իր բնակավայր և կդառնա մեկը, ով պատրաստ է ուրիշներին օգնել:

sona zakaryan

Մայրիկիս դաշնամուրը

Ամեն անգամ Երևան գալիս և տատիկիս տան հյուրասենյակ մտնելիս տեսնում եմ մայրիկիս փոքրիկ դաշնամուրը։ Դաշնամուրի վրա իմ նկարն է՝ տատիկիս սիրելի նկարը ու մի գեղեցիկ,սիմվոլիկ արձանիկ։ Այդ դաշնամուրը կարծես հիշողությունների մի փոքրիկ արկղիկ լինի, հատկապես` մայրիկիս համար։ Ամեն անգամ դաշնամուրը տեսնելիս մայրիկիս աչքերը ուրախությունից փայլում են, նա կարծես միանգամից նետվում է դեպի դաշնամուրը ու նվագում մի գեղեցիկ մեղեդի։

Պահի տակ շփոթվում է, ինչ-որ բաներ մոռանում ու մեր անհամար հարցերին պատասխանում.

-Բալես, երկա՜ր ժամանակ է, ինչ չեմ նվագում, ի՜նչ արած։

19 տարի առաջ մայրիկս թողեց դաշնամուրը, պատշգամբը, վարդագույն Երևանը և ամուսնացավ հայրիկիս հետ՝ տեղափոխվելով գյուղ։

Երևի շատ բաներ կիսատ մնացին, որոշներն էլ գտնվեցին։

Քաղաքից գյուղ տեղափոխվելը, գյուղի բարքերին ու մարդկանց սովորելը բավականին դժվար է: Մայրիկս բավականին ուժեղ բնավորությամբ, հզոր կամքի տեր ու շատ կարեկից կին է։ Այս ամենը, իհարկե, չեմ ասում այն բանի համար, որ մայրս է, այլ որովհետև իրականում այդպես էլ կա։ Հանուն իր սիրո նա հաղթահարեց բոլոր դժվարություններն ու կյանքի հարվածները և պայքարեց։ Մինչև հիմա էլ հարցնում եմ.

-Մամ, ո՞նց ես կարողացել դիմանալ։

Նա միայն իր պայծառ աչքերով նայում է ինձ ու գլուխս համբուրում։

Մայրիկս ու հայրիկս հանդիպել են դեռևս այն ժամանակ, երբ հայրիկս ծառայում էր բանակում: Սիրահարվել են, ընկերություն արել ու ամուսնացել։

Շատ եմ սիրում, երբ ընտանեկան ալբոմներն ենք ուսումնասիրում, հատկապես` մայրիկի ու հայրիկի երիտասարդության ու հարսանիքի նկարները։ Ես ու եղբայրս սիրում ենք նրանց տարբեր հարցեր տալ, իսկ նրանք էլ միշտ կատակներով են պատասխանում և ուրախացնում մեզ։

Գյուղում կյանքը տարբեր է՝ հոգսերով լի, երբեմն շատ դժվար։ Մայրիկս քաղաք ուշ-ուշ է գալիս, հեռավորությունը բավականին մեծ է, իսկ տատիկս ու դաշնամուրը անընդհատ կարոտում են մայրիկին։

-Ախր, Լիլիթիս գալուն պես տունը լցվում է, աշխուժանում, իսկ ես ինձ ավելի լավ եմ զգում,- մտախոհ ասում է տատս։

Հնչում է դռան զանգը, մայրիկը հոգնած, բայց ժպիտը դեմքին մտնում է տուն։ Տունը լցվում է, դաշնամուրը` կենդանանում։

Մայրիկս մանկությունից մի շատ ծանոթ մեղեդի է նվագում, մեր սրտերը նույնպես լցվում են։

Մայրիկս արցունքոտ աչքերով նայում է ինձ, ժպտում ու շարունակում նվագել իր երկար տարիների լավագույն ընկերոջը։