anushik davtyan

Ժամանակը շատ թանկ է

Վերջերս հաճախ եմ լսում, որ մարդիկ ասում են, թե կյանքից ոչինչ չհասկացան, այն շատ արագ անցավ, և իրենք չհասցրին անել մի բան, որով կհպարտանային: Դե, իհարկե, նրանք դրանում մեղադրում են Աստծուն, իրենց ընկերներին կամ հարազատներին, բայց երբեք ոչ իրենց:

Արդյոք մեղավո՞ր են այս մարդիկ, որ իրենք առավոտյան շուտ չեն արթնացել, չեն զբաղվել մարմնամարզությամբ, չեն կարդացել գրքեր կամ կարդալիս դրանց վերաբերվել են զուտ որպես հաճելի պատմությունների կամ հեքիաթների, և ոչ մի դաս չեն քաղել, չեն հասկացել այն խորը մտքերը, որոնք թաքնված են եղել այդ պատմությունների հետևում: Երբեք չեն մտածել, որ կարելի է փորձել փոխել ինչ-որ բան աշխարհում, կամ թեկուզ` Հայաստանում, չեն փորձել ստեղծել ինչ-որ նոր բան: Իսկ, երբ նրանց մտքում ծագել է այն միտքը, որ կարելի է փորձել, նրանց խանգարել են անհեռատես և սահմանափակ մտածողության տեր մարդիկ` հորդորելով, որ երազանքներով չապրեն: Եվ այդ մարդիկ, վստահելով իրենց «ընկերներին», հանել են այդ մտքերը իրենց գլխից: Նրանք սովորել են դիպլոմ ստանալու համար, հաճախ չեն մասնակցել դասընթացներին, հնարավորության դեպքում՝ քննությունների ժամանակ արտագրել են: Այնինչ համալսարանում ստացած գիտելիքները այնքա՜ն քիչ են: Ոչ միայն պետք է համալսարանում լավ սովորել՝ դասախոսներին հարցախեղդ անելով, այլ պետք է կարդալ շատ ու շատ մասնագիտական գրքեր: Ավարտելուց հետո պետք է գտնել լավ կարճաժամկետ ծրագրեր, ինչպիսիք են մասնագիտական թեմաներով կոնֆերանսները, սեմինարները կամ ֆորումները, որոնք ձեզ կդարձնեն ավելի լավ մասնագետ:

Իհարկե, համալսարանում կրթություն ստանալը շատ լավ է, բայց եթե չկա այդ հնարավորությունը, պետք չէ մտածել, որ վերջ, այլևս հնարավոր չէ ունենալ լավ կյանք: Դրա փոխարեն կարելի է պարզապես կարդալ լավ մասնագիտական գրքեր, մասնակցել ինչ-որ ֆորումի՝ գիտելիքների փոխանակման համար: Բոլորս էլ գիտենք Սթիվ Ջոբսին: Նա չունի բարձրագույն կրթություն, բայց հիմնել է «Էյփլ» ընկերությունը: Այդ մարդիկ չեն փորձել աշխատել ինչ-որ ընկերությունում, թեկուզ որպես կամավոր, մինչև համալսարանն ավարտելը: Իսկ, երբ ավարտել են, նրանց ոչ ոք աշխատանքի չի ընդունել, որովհետև չեն ունեցել աշխատանքային փորձ: Տարիներ հետո գտել են մի աշխատանք, այն էլ ծանոթի միջոցով, որը բացարձակ կապ չի ունեցել իրենց մասնագիտության հետ: Երկար ժամանակ աշխատել են այդտեղ ու այդպես էլ չեն կարողացել դուրս գալ աշխատանքից, վախեցել են ռիսկի դիմել, որովհետև արդեն ընտանիք են ունեցել:

Ո՞վ է մեղավոր այս սխալների համար, որ գործել են. միայն իրենք: Մենք պետք է հավատանք մեր ուժերին, հարկ եղած դեպքում՝ ռիսկի դիմենք, ախր, այնքան բանի է ընդունակ մարդ արարածը: Չպետք է մտածենք, որ ուրիշներից տարբեր լինելը սխալ է: Ոչ ոք չի տա մեզ լավ կյանքի հնարավորություն: Մենք պետք է աշխատենք ինքներս մեզ վրա և ստեղծենք մերը: Ինչպես ասել է Քրիստոֆոր Ռիվը. «Հնարավորություններ չեն լինում, դուք եք ստեղծում դրանք»:

erik alexanyan

ՆԶՊ և 17.am

Շատերը կմտածեն, թե ինչ կապ կարող են ունենալ Նախնական զինվորական պատրաստությունը և 17.am-ը: Ես իմ նյութերի մեծ մասը գրում եմ ՆԶՊ-ի ժամին, և սա էլ բացառություն չէ: Դե, հիմա դասասենյակը ցուրտ է, և ես դժվարանում եմ: Մի կողմից ցուրտը, մյուս կողմից՝ ընկերներիս ձայները խոչընդոտում են գրելուս: Սակայն ես հաղթահարում եմ խոչընդոտները, ու շարունակում գրել: Որոշ ժամանակ հետո ընկերներիցս մեկը բերեց էլեկտրական սալիկը, և դասարանը սկսեց տաքանալ: Առաջին խոչընդոտը հաղթահարված էր, մնում էր հաղթահարել ընկերներիս ձայները: Ընկերներիս ձայները կտրվեցին, երբ ուսուցիչը դասարան բերեց ավտոմատը: Բոլորը լռեցին և սկսեցին դաս պատասխանել: Ես շարունակեցի գրելս: Մի քիչ հետո ուսուցիչը ինձ կանչեց դաս պատասխանելու: Ես փորձեցի հրաժարվել և ասացի նրան.

-Ընկեր Բայրամյան, հավատացեք, սա ավելի կարևոր է:

Որոշ ժամանակ ուսուցչիս հետ բանավիճելուց հետո, վերջապես կարողացա համոզել նրան: Ուսուցչին համոզելուց, դասարանը տաքացնելուց և ընկերներիս ձայները հաղթահարելուց հետո սկսեցի ավելի եռանդուն գրել: Երբ արդեն ոչ մի խոչընդոտ չէր կարող խանգարել, հնչեց չարաբաստիկ զանգը:

մարինե իսրայելյան

Խաղ անձրևի հետ

Անձրևներից ամենաօգտավետը, թերևս, ամռան անձրևներն են, երբ հողը, ճաքճքած հայացքը երկնքին հառած, սպասում է կենարար ջրին՝ իր զավակների փարթամությունը, հաճախ նաև կյանքը փրկելու համար: Բայց ամենագեղեցիկ անձրևները գարնանն են գալիս: Նրանց ավետաբերը քամին է  կամ ամպրոպի հեռավոր ձայնը, և կարելի է աչքով տեսնել անձրևի վազքը, իհա՛րկե, տեսնել, թե ինչպես են կաթիլները սրընթաց արշավանքով գրավում ողջ տեսանելի աշխարհը, իսկ նվագախուբը ամպրոպի ձայնով թնդացնում ու ոգևորում է իր զինվորներին: Երկնքը պատռվում է խաչվող բազմաթիվ անձև սրերից, լույսը՝ կուրացնում, իսկ աղմուկը գալիս է լրացնելու տպավորության կատարելությունը: Ճակատամարտի նմանվող այս անձրևները երկար չեն տևում, իսկ վերջում օդը լցվում է օզոնի թավշյա բույրով, երկինքը՝ պսակվում հաղթանակի ծիածանակերպ կամարով, և ներկայացումն ավարտվում է:

Հանդիսատեսը մտածում է՝ ինչու այդ գարնանային անձրևներից  մարդու սրտում էլ չի գալիս, որպեսզի պայքարի դուրս գան լավ ու վատ արարքները, մեղքերը, սխալները, հիշողությունները, թնդյունով ու աղմուկով պատերազմեն, նրանց բախումից ճեղքվի հոգին, իսկ վերջում տարածվի խղճմտանքի բույրը, մարդը կարողանա ներել ինքն իրեն, ներբեռնվել  գարնան նորությամբ, նոր կյանքի սպասումով, աշխարհը բարեփոխելու ճանապարհին զինվի ինքն իրեն փոխելու գիտակցությամբ:

Երանի՜, երանի գարնանային անձրև գար մարդո՛ւ սրտում, լվանար, մաքրեր ու տաներ անցած կյանքի մոխիրը, ծլարձակում տար սիրո ծաղիկին, լույս ծնվեր մարդու մթնած աչքերում, և հոգին հուսավորվեր ապագայի պայծառ գույներով:

Մարդ էլ ուզենա բանակ գնալ, ու չտանեն

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Բնականաբար պատմությունը բանակի վերաբերյալ է: Հունվարի 21, երկար սպասված օր: Գյուղս՝ Բաղանիսը, բանակ էր ուղարկելու 3 զինվոր: 3 քաջ երիտասարդ, ովքեր մինչև բանակ գնալը դեռ զինվոր էին, քանի որ ապրում են սահմանին: Մեզ համար երևի շատ սպասված էր, բայց թե ինչ զգացողություններ էին ապրում զինակոչիկները, այ, չեմ կարող ասել: Մի խոսքով, միշտ այդպիսի արարողությունների ժամանակ գյուղում, էսպես ասած, փոքր հաց ու ջուր են պատրաստում, քանի որ ուրախություն է: Սահմանից տղաներ են բանակ գնում: Բայց այս տարվա պատմությունը տարբերվող էր մնացածից: Հա, անցած տարի գյուղից չգնացին կրակոցների պատճառով: Զինկոմիսարիատից հետո  ճանապարհը որոշված էր Վանաձոր քաղաքով, քանի որ հնարավոր էր, որ դիրքերից զինվորական մեքենան երևա: Այս տարի, փառք Աստծո, կրակոցներ չկար, բայց կար մի անսովոր բան, չգիտեմ էլ ինչ ասեմ. օյինբազությո՞ւն թե՞ ինչ: Հիմա կասեմ՝ ինչի մասին է խոսքը:

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Սովորականի նման մեր զինակոչիները առավոտյան ներկայացել էին զինկոմիսարիատ, ու բոլոր գործերը վերջացնելուց հետո ասել, որ մեքենային կսպասեն գյուղում՝ խաչմերուկում: Բայց սպասի, սպասի, որ մեքենա կգա: Լավ, անցավ մեկ ժամ, երկու ժամ, երեք ժամ, բայց չկա մեքենան: Դեռ ակորդեոն ու դհոլի ձայնը լսվում էր, մեկ էլ նվագը ընդհատվեց այս արտահայտությունը լսվելուց հետո. «Տղերքը չեն գնում, մեկ էլ հունվարի 26-ին, հենց նոր զանգեցին ասացին, որ չներկայանալու համար փախուստ է տրված»: Չգիտեինք՝ ծիծաղեի՞նք, թե՞ ինչ: Չգիտեինք՝ կատա՞կ էր, թե՞ ամեն ինչ լուրջ էր: Չէ~, ամեն ինչ լուջ էր: Անգամ ծնողները չգիտեին՝ ուրախանա՞ն, թե՞ տխրեն: Ուրախ էին, որ թեկուզ մի քանի օր, բայց իրենց զավակների հետ կլինեին, մի կողմից էլ՝ դժվար էր, քանի որ համակերպվել էին, և դժվար էր նույն ապրումները ապրել երկրորդ անգամ:

Չէ, գնալով ուրախությունը կորչում էր, և դրան փոխարինում էր լուրջ մտադրվածությունը՝ ճանապարհը փակել: Ճանապարհը փակվեց, գոյացավ մեծ ավտոշարասյուն, և դրանց մեջ աչքին ընկավ նաև զինվորներ տեղափոխող մեքենան: Գրեթե 45 րոպե ճանապարհը փակ էր, ոչ մի մեքենա չէր աշխատում, լսվում էին միայն մեքենաների ազդանշանները, որ ճանապարհ բացեն: Բայց ի՞նչ բացել. մեր զինվորները ուզում են գնալ ծառայելու բայց չեն տանում, ու մեղադրում անհիմն բաների մեջ, որում մեղավոր չեն: Անգամ ծիծաղդ է գալիս: Ինչպե՞ս կարելի է ասել՝ փախուստի մեջ են, եթե ծառայության մեկնողները փակում են ճանապարհը գյուղացիների հետ ու կանգնում զինկոմիսարիատի աշխատակիցների առաջ ու ասում. «Չէ, մենք պիտի գնանք»: Մի՞թե նման է փախուստի: Ճանապարհը փակ է: Նորակոչիկները իջել են մեքենայից: Ոմանք հետևում են այդ զարգացումներին, իսկ ոմանք հարմարեցնում՝ ինչքան հնարավոր է, երկար ժամանակ անց կացնելու իրենց ծնողների, քույրերի, եղբայրների ու ընկերների հետ: Իսկ մեր հայրենասերները երկու ոտքը դրել են մեկ կոշիկի մեջ ու ասում են, որ այսօր մենք պետք է գնանք ծառայության:

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Էլ տեղաշարժվելու ելք չկա: Մեքենաների շարասյունը անցնում է մեկ կիլոմետրը, բայց դեռ ամեն ինչ նույնն է: Տղաները ուզում են գնալ, բայց էլի նույն պատմությունն է: Ցուցակից անունները հանված են, ու վերջ, չեն գնալու: Որոշ ժամանակ անց մեկ էլ տեսանք մարզպետին, ով տեղեկացավ խնդրին և խնդրեց ամեն ինչ թողնել և բացել ճանապարհը: Խոստացավ, որ հունվարի 26-ին ինքը նույնպես կգա և բանակ կճանապարհի զորակոչիկներին: Մի քանի րոպե զրուցելուց հետո ճանապարհը կամաց սկսվեց բացվել: Իսկ զորակոչիկները, ովքեր երեքն էին, իրենցից երկուսը եղբայրներ էին ու զույգ, կատակելով ասացին. «Դե լավ, թող մի քիչ ուշ լինի, փոխարենը, մեր ավագ եղբոր հետ մի քիչ շատ կմնանք»: Նշեմ, որ զույգ եղբայրների ավագ եղբայրը երկու օր առաջ է ծառայությունը ավարտել և վերադարձել տուն: Դեռ մեծ եղբայրը չեկած, փոքր եղբայրներն են գնում, ինչը, կարելի է ասել, հպարտություն է: Դե, ի՞նչ ասեմ: Սպասենք հունվարի 26-ին, իսկ մեր տղաներին բարի ծառայություն և բարի վերադարձ:

Դառը մանկություն

Լուսանկարը` Արտյոմ Մամյանի

Լուսանկարը` Արտյոմ Մամյանի

Այս պատմությունը այն մասին է, որ կյանքն ինչքան դաժան էլ լինի, պետք է առաջ գնալ:
Ինչքան էլ, որ դժվար լինի այս պատմությանը հավատալը, սակայն սա իրական պատմություն է:
Չորս երեխաների հայրը գնացել էր պատերազմ, իսկ մայրը աշխատում էր դաշտում՝ կժով ջուր էր տանում բանվորների համար: Մի անգամ ճանապարհին լսում է, որ Գերմանիան գրավում է Մոսկվան: Վատանում է: Դաշտի աշխատողները նրան տուն են հասցնում: Այդ ժամանակ էլ տանը լինում է միայն մի երեխան՝ Ժորիկը, որը վեց տարեկան է լինում: Ուղարկում է նրան հարևանի՝ Մարեն տատի մոտ: Մինչ Մարեն տատի գալը կինը արդեն մահացել էր: Երեխաների հոգսը մնում է նրանց տատի վրա: Նրանք երկու, չորս, վեց և ութ տարեկան էին: Այլևս ճար չունենալով, երկու երեխաներին դնում է խուրջինի մեջ և տանում Նոյեմբերյանի մանկատուն: Հետ է վերադառնում և գնում իրենց գյուղի գյուղապետի մոտ և օգնություն է խնդրում, բայց գյուղապետը նրան ասում է, որ դաշտը լիքը ցորեն ու գարի է, թող գնա, հավաքի և պահի թոռներին:
Դաշտում գործ անելու ժամանակ դաշտի տերը գալիս է և ասում նրան, որ դուրս գա դաշտից, տատը պատմում է իրողությունը, բայց տերը նրան չի լսում: Գալիս է ձիով մի քանի անգամ անցնում տատի վրայով: Տուն հասնելուց մի քանի րոպե հետո տատը մահանում է:
Երեխաները ունենում են երկու հորաքույր և մեկ մորաքույր, ով ամուսնացած է լինում: Ասում են մորաքրոջը, որ գա ապրի այդ տանը և պահի երեխաներին: Թվում էր, թե ամեն ինչ լավանում է, բայց մորաքույրը գալիս է, տիրանում տան ունեցվածքին, տնից դուրս հանում երեխաներին: Ժորիկը և Ռիման մնում են դրսում: Մարդիկ տեսնում են նրանց, խղճում և Ռիմային աշխատանքի տեղավորում՝ որպես նամակատար: Ձմռան բուք ու բորանին ոտաբոբիկ, կարմրած, և ուռած ոտքերով նա նամակներ էր հասցնում հասցեատերերին: Հորաքրոջ տղաներից մեկը, ով բավականին լավ է ապրելիս լինում, խղճում է Ռիմային և տանում իր մոտ: Պահում է նրան իր մոտ, մեծացնում և ամուսնացնում:

Լուսանկարը` Արտյոմ Մամյանի

Լուսանկարը` Արտյոմ Մամյանի

Ժորիկը քրոջը տանելուց հետո մնում է միայնակ: Այդ մի մատ երեխան փախչում է իրենց գյուղից և գալիս Նոյեմբերյան: Դռներ է ծեծում, խնդրում աշխատանք: Մի դուռ է բացում, տեսնում է՝ մի տղամարդ է նստած: Քարտուղարուհին փորձում է նրան դուրս հանել, բայց այդ մարդը ասում է նրան, որ նստի: Հարցնում է, թե ինչի համար է եկել իր մոտ: Ժորիկը պատասխանում է, թե աշխատանք փնտրելու: Դա լսելուց հետո միանգամից զանգում է Կողբի փայտամշակման գործարանի տնօրենին և ասում, որ տղային անպայման գործի տեղավորի: Մինչ նախագահի մոտ գնալը, տղային հարցում է, թե ինչ է անելու: Ժորիկը պատասխանում է, որ իր հայրը դուրգար (փայտամշակման արհեստավոր) է եղել, և իրենց տանը մնացել են հոր գործիքները: Գնում է գործիքները լցնում մի պարկի մեջ և հետ վերադառնում:
Տանում են արհեստավորի մոտ, ում անունը Ասատուր էր: Մի քիչ զրուցելուց հետո հարցնում է Ժորիկին.

-Քաղցա՞ծ ես:
Բայց Ժորիկը չգիտեր, թե ինչ է նշանակում «քաղցած լինել», և ոչինչ չի խոսում: Ասատուրը հանում է հինգ ռուբլի, տալիս է տղային: Ժորիկը միանգամից վազում է խանութ՝ հաց գնելու: Գալիս պառկում է անասնագոմի խոտի մեջ, քնում: Առավոտը չի կարողանում արթնանալ, ձյուն է գալիս նրա վրա, և տղան հիվանդանում է: Տանում են մորաքրոջ մոտ: Լավանալուց հետո նորից գալիս է Կողբ:
Այդ օրը ֆիլմի ցուցադրությունից հետ վերադառնալիս գործարանի աշխատողներից Դարչոն տեսնում է, որ արհեստանոցից ծուխ է դուրս գալիս: Գնում է տեսնում, Ժորիկը պառկել է թեփի վրա, վառել վառարանը և քնել: Դարչոն բարկանում է նրա վրա, վերցնում դույլով ջուրը և հանգցնում կրակը: Ժորիկը մտածում է, որ այդտեղից էլ են դուրս անելու: Բայց Դարչոն բարի մարդ էր, տանում է իրենց տուն, և երեք օր նա մնում է այնտեղ: Հետո որոշում են տղային տալ իրենց հարևանուհուն, ով ծեր կին էր՝ Նազան տատը: Նա ոչ մի ժառանգ չի ունենում և ուրախությամբ ընդունում է տղային:
Մինչ բանակ գնալը Ժորիկը ոչ մի կապ չի ունենում քույրերի հետ: Գնում է բանակ, հետ գալիս, ամուսնանում Մարուսյայի հետ: Ամուսնանալուց հետո տեղափոխվում են Վրաստան: Վեցուկես տարի ապրում ու աշխատում են այնտեղ:
Վրաստանում ապրելու ժամանակ նրանք բնակվելիս են լինում թուրքի տանը, որը Քուռ գետից հեռու էր հինգից վեց մետր: Սովորական օրերից մեկն էր, երբ դրսում սկսեցին գոռալ, օգնություն կանչել: Մարուսը և Ժորիկը տնից դուրս են գալիս և տեսնում, որ իրենց երեխաներից մեկը և հարևան երեխաներից մեկը ընկել են Քուռ գետը: Նրանց երեխային հաջողվում է դուրս բերել գետից, իսկ թուրք երեխային՝ ոչ:
Այս դեպքից հետո գալիս են Հայաստան, տուն կառուցում, և մինչև հիմա էլ ապրում են այդ տանը:
Փետրվարի քսանհինգին կլրանա Ժորիկ պապի ութսունմեկ ամյակը:
Ցավոք, ճակատագիրը նման դաժան ճակատագրեր մեկ կամ երկու հոգու համար չի պատրաստել:

Aspram Parsadanyan

Մի շրջան էլ ավարտվեց

Հաճախ է պատահում, երբ մեր կյանք են ներխուժում դեպքեր և դեմքեր, որոնց գալուստը ամենևին էլ պլանավորված ու գծագրված չէր:

Ներիր ինձ, ընթերցողս (եթե կաս), նախ քեզ երկար ժամանակ լքելուս, ապա պատմությանս երկարության համար:

Մարդիկ գրում են այն ժամանակ, երբ տխուր են, կամ, երբ չեն ունենում մեկին՝ նրա հետ կիսվելու համար: Այդ ժամանակ քեզ հավատարիմ բարեկամ, հլու հնազանդ ունկնդիր են դառնում թերթն ու գրիչը: Երևի տխուր եմ, որ գրում եմ:

Նստած եմ կիսախավար սենյակում, ծնկներիս մեր օրացույցը, որը ցավոք արդեն ավարտվել է: Նայում եմ դրա վրայի խզբզանքներին, ու ամեն օրվա դիմաց դրված նշանը սրտումս մի նոր թրթիռ է առաջացնում: Ժամանակն աննկատ է անցնում, երբ երջանիկ ես լինում:

Դպրոցական կյանքի ավարտն ազդարարեց հեռախոսիս զանգը: Մի՛ ծիծաղիր, հիմա կբացատրեմ: Զանգողը քույրս էր, ավելի ճիշտ, հրաքրոջս աղջիկը, ավելի ճիշտ, իմ մի մասնիկը: Այն մարդկանցից մեկը, ով իմ կյանք է մտել առանց ինձ հարցնելու, կամ էլ հարցրել է, բայց ոչ ես եմ հիշում, ոչ ինքը: Մեր տարիքային տարբերությունը չորս ամիս է, ու այնպես է ստացվում , որ միշտ միասին ենք: Մանկապարտեզ, դպրոց, ուսանողական կյանք: Նրա զանգն ինձ սթափեցրեց ու կրկին հիշեցրեց, որ պատրաստվեմ վաղվան: Մենք գնալու էինք Երևան, որտեղ պետք է սկսվեր մեր նոր կյանքը, դժվար, բայց լի հիշողության մեջ ամրացող արկածներով:

Առաջին անգամ ոտք դրի մեր նոր տուն: Ճեղքեցի ճամպրուկների պատնեշը և սկսեցի զննել մեր նոր անկյունը՝ գյուղի մեր տանից հետո փոքր թվաց: Հանգստացանք, ու երբ տեղավորեցինք մեր իրերը, այն ավելի մեծ երևաց:

Իրար հերթ չտալով անցան օրերը: Բոլոր օրերը տարբեր էին՝ լավ, վատ. նույնն էր միայն անսահման կարոտը:

Պատից կախված օրացույցի վրա, զինվորների նման, սկսեցինք ջնջել օրերը, բայց տարօրինակ ձևով: Ամեն օրվա դիմաց գրում էինք այդ օրը նկարագրող բառ կամ պատկեր:

Օրացույցը կատարելով իր պարտականությունը, ավարտվեց: Մենք էլ չնկատեցինք, թե ոնց ջնջեցինք վերջին օրը: Գյուղ գնալու ու բոլոր կարոտները փարատելու ժամանակն էր, և բացի դա, ամենաբարի Ամանորն էր: Զարմանալիորեն արձակուրդի մի շաբաթն անցավ բարեհաջող: Հա՜, մոռացա վերևում գրել, որ իմ և քրոջս հետ կարող են պատահել ամենահետաքրքիր արկածներ: Հա՜, լա՜վ, լա՜վ, մանր ու միջին անհաջողություններ (ավելի ճիշտ կլինի այսպես կոչել):

Մի քանի օր էր, ինչ «վայելում էի» արձակուդս, երբ զանգեց քույրս ու հայտնեց լուրը, չէ բոթը, գույժը: Այն էր՝ լքել մեր վարձակալած տունը ու գտնել նորը:

Կամա թե ակամա, մենք կապվում ենք մեր միջավայրին, որքան էլ այն լի լինի անհարմարություններով լի: Եվ որքան էլ դա կարճաժամկետ լինի, մեկ է, դժվար ենք բաժանվում ու երկար ենք հիշում: Առհասարակ, մարդիկ դժվար են բաժանվում իրենց անցյալից և դժվար են մոռանում դրա հետ կապված մանրամասները:

Նստած եմ մեր տան (թերևս արդեն ուրիշի) բազմոցին, ծնկներիս մեր օրացույցը: Հատիկ-հատիկ նայում եմ բոլոր օրերին ու դրանք նկարագրող պատկերներին: Զգում եմ, որ դեմքիս հիմար ժպիտ է առաջացել: Փակում եմ այն, ամուր պահում ձեռքումս ՝ հարստության նման, չվստահելով ոչ մի պայուսակի: Հայացքս ընկնում է ճամպրուկներիս վրա: Վերջին անգամ նայում եմ «մեր» (չէ՜, ուրիշի) դատարկված տանը: Աչքերիս առջևով մի վայրկյանում անցնում են բոլոր օրերը, դեմքիս՝ ժպիտ, իսկ աչքերումս արցունքի հետք թողնելով: Իրերս ոտքերիս խփելով դուրս եմ հանում տնից: Դռան հետևում թողնելով մեր փոքրիկ կյանքի ամենավառ հիշողությունները, մի վերջին անգամ փակում եմ այն, չէ որ դռան պատասխանատուն ես էի :

Seroj araqelyan

2016-ի ավարտը և 2017-ի սկիզբը

Չգիտեմ` ով ոնց, բայց ես կարելի է ասել, ամեն տարի մեր գյուղի՝ Բաղանիսի միջոցառումը համեմատում եմ անցած տարվա միջոցառումների հետ: Համեմատել ասելով, ներկայացնում եմ ինչը կար, որ այս տարի չկա: Հա, անցած տարի ձյուն կար, իսկ այս տարի ձյուն չկար, բայց բերեք ձյունը թողնենք երկրորդական, որովհետև ձնից բացի կան էլ ավելի կարևոր նշանակություն ունեցող իրադարձություններ: Օրինակ, մարդիկ ովքեր ներկա էին անցյալ տարի, հիմա ներկա չեն, թե բանակի, թե արտագաղթի պատճառով: Իսկ ովքեր գյուղից գնացել էին, զանգահարում էին և հարցնում. «Ի՞նչ կա, ո՞նց ա մթնոլորտը գյուղում, երևի հավեսա, չէ՞, անցնում, միջոցառումը». ու շատ ափսոսում, որ էստեղ չեն: Բայց չեն հասկանում, որ իրենց գնալուց հետո միջոցառումներն էլ են անհավեսացել:

Երբ սպասում ես գյուղից հեռացածներին, ովքեր իջնելու էին, որպեսզի միասին դիմավորենք ամանորյա հանդեսները, բայց ոչ իջնող կա, ոչ մի բան: Ու զգացվում է շատ մարդկանց պակաս, ովքեր միշտ ներկա էին գտնվում, և անհնար էր չնկատել իրենց ներկայությունը:

Անցյալ տարի կար և Ձմեռ Պապ և Ձյունանուշ և ձի կառքի հետ միասին: Բայց այս տարի միայն Ձմեռ պապիկն էր՝ իր մեծ պարկի մեջ լցրած տոպրակներով, ով միայնակ մի կերպ բարձրանում էր գյուղամեջ և ընդառաջ էր գնում դեպի իրեն վազող երեխաներին: Անգամ երեխաներն էին քչացել: Անցած տարիների վազքից լսվող ոտնաձայները չէին և ոչ էլ ուրախության ճիչերը Ձմեռ պապիկին տեսնելուց: Այդ աղմուկի մեջ ականջովս ընկավ նաև այս արտահայտությունը. «Մյուս տարի իսկի տոնածառ չի լինելու»:

Որ ճիշտ ասեմ, այդ ամենը լսելուց հետո հիասթափվեցի, ու էլ ավելի տրամադրությունս ընկավ: Բայց հետո իմ մեջ ասացի, թե ինչու պետք է էդպես լինի, ինչ անենք, թե մեկը մի բան ասաց: Միայն պետք է լավատես լինել:

Հիմա հույս ունեմ, որ մյուս տարվա միջոցառումը ավելի ուրախ կլինի և մարդկանցով լեցուն, քանի որ բանակից շատերը վերադարձած կլինեն, և հույս ունենանք, որ գոնե արտագաղթածների մի մասը հետ կվերադառնա հայրենի գյուղ: Իսկ ես մեկ անգամ էլ կդիմավորեմ, հետո երկու անգամ գյուղում չեմ դիմավորելու, ինչպես գյուղի մի շարք երիտասարդներ, ովքեր հիմա դիրքերում մեր անդորրն են պահպանում: