Զրույց Վանաձորի Իսակովի անվան թիվ 23 հիմնական դպրոցի տնօրեն Տաթևիկ Հովսեփյանի հետ
-Ի՞նչ խնդիրներ եք նկատել մեր քաղաքում, որոնց վրա կցանկանայիք ուշադրություն հրավիրել:
-Խնդիրները շատ են, և բոլորն էլ լուծման կարիք ունեն: Օրինակ` գործազրկությունը, որն իր հերթին առաջ է բերում արտագաղթի խնդիրը, ճանապարհների անբարեկարգ վիճակը, վթարային շենքերի ապագան, էկոլոգիական աղտոտումը և այլն: Այս թեմաներին շատերն են անդրադառնում, բայց ես ավելի շուտ կցանկանայի խոսել այն խնդիրների մասին, որոնք կարծես թե ուշադրության չեն արժանանում, բայց ոչ պակաս հրատապ լուծման կարիք ունեն: Օրինակ՝ այդպիսի խնդիր է մեր քաղաքի՝ Վանաձորի կանաչապատումը: Գաղտնիք չէ, որ Վանաձորը խոնավ քաղաք է: Ինձ շատ հետաքրքիր է՝ արդյոք կանաչապատման աշխատանքներ կատարելիս համապատասխան մասնագետների հետ խորհրդակցո՞ւմ են՝ որտեղ է պետք կատարել այդ աշխատանքները, որտեղ, ընդհակառակը, պետք չէ: Առաջին հայացքից ծառ տնկելը շատ լավ գործ է, բայց տնկելու վայրը պետք է նպատակահարմար լինի: Շատ եմ նկատել, որ որոշ անհատներ հենց շենքերի մոտ՝ անմիջապես առաջին հարկի պատուհանի առջև, ծառ են տնկում: Արդյո՞ք այդ ծառը, փակելով արևի շողերը, օգուտ է տալիս առանց այն էլ խոնավ տանը ապրող բնակչին: Սկզբում ծառը, իհարկե, չի անհանգստացնում, որովհետև փոքր է: Բայց այն աճում է և ժամանակի ընթացքում փակում առաջին հարկի պատուհանը, հետո` երկրորդինը: Չեմ կարծում, թե պետք է գերակայությունը տրվի կանաչ ծառին, ոչ թե բնակչին: Խնդիրն այն է, որ կանաչապատումն իրականացվում է ոչ ճիշտ վայրում, իսկ այնտեղ, որտեղ իրոք պետք է, ծառ չկա:
Կա նաև մեկ ուրիշ խնդիր: Շատերը իրենց չպատկանող հողամասերը անօրինական դարձնում են իրենց սեփականությունը: Սկզբում ծառ են տնկում, հետո այդ ծառի տակ ոչ կարգին վիճակում գտնվող նստարան են դնում, հետո՝ սեղան, և արդյունքում այդ տարածքը վերածում են թղթախաղի հավաքատեղիի: Մի՞թե դա գեղեցիկ է: Ծառ տնկելը շատ լավ գործ է, բայց նույնիսկ բարի գործ անելու համար, եթե դա քո տարածքը չէ, պետք է համապատասխան կառույցի հետ համաձայնեցնել: Մեր քաղաքի դեպքում, կարծում եմ, դա քաղաքապետարանն է: Օրինակ՝ մեր դպրոցի մոտ կա մի փոքր տարածք, որտեղ մոտակա շենքի բնակիչները տնկել են ծառ, որի տակ շարունակ հավաքվում են տարիքով տղամարդիկ, կարելի է ասել՝ կիսամերկ վիճակում, և սկսում են թղթախաղ խաղալ: Հաջորդ օրը այդ նույն վայրում նույն ձևով նստում են մեր աշակերտները: Ընդամենը մեծերի մի արարքով մեր՝ ուսուցիչներիս տված դաստիարակությունը հօդս է ցնդում: Հնարավոր է՝ չնչին բան է թվում, բայց այս մանրուքները ազդում են մեր երեխաների վարքագծի վրա:
Կցանկանայի խոսել նաև դպրոցներ կամ այլ ուսումնական հաստատություններ տանող ճանապարհների մասին, որոնց մի մասը կենտրոնական փողոցներ չեն: Այդ ճանապարհները քաղաքապետարանի ուշադրությունից , թվում է, դուրս են մնացել: Պետք է ուշադրություն դարձնլ նաև այն բանին, թե ուսումնական հաստատությունների կողքին ինչ ապրանք է վաճառվում, որքանով է նպատակահարմար այդտեղ առևտուր անելը: Որոշ վայրերում վաճառքը պետք է սահմանափակվի կամ ընդհանրապես արգելվի:
-Համաձայն եմ Ձեզ հետ: Կարծում եմ, Ձեր նշած վերջին խնդիրը վերաբերում է Վանաձորի թիվ 6 դպրոցին, որովհետև նրա շրջակայքում առևտրականները միշտ շատ են: Իսկ ի՞նչ կասեք իմ հասակակիցների, այսինքն՝ դպրոցականների խնդիրների մասին:
-Կրթության հետ կապված, կարծում եմ, հիմնական խնդիրն այն է, որ երեխաները չունեն սովորելու մոտիվացիա: Հաճախ երեխաները չեն սովորում ոչ թե նրա համար, որ ունակությունները չեն ներում, այլ որովհետև չունեն մոտիվացիա: Չեն գիտակցում, թե ստանալիք կրթությունը իրենց որտեղ է պետք գալու: Պատճառն այն է, որ միայն դպրոցի դաստիարակությամբ չէ, որ ձևավորվում է անձի արժեքային համակարգը: Երեխայի արժեհամակարգի ձևավորման վրա ազդում են նաև միջավայրը, ընտանիքը, հեռուստատեսությունը, համացանցը: Երբ տվյալ անձը չի ցանկանում սովորել, ուսուցիչը, որքան էլ լավը լինի, չի կարող սովորեցնել: Սովորելու ցանկության վրա ազդում է նաև այն, որ ուսումնական ծրագրերը պարունակում են տարբեր առարկաներից բավականին մեծ տեղեկատվություն, որոնք հետագայում երբևէ պետք չեն գալիս: Երեխաների համար ուսումը հնարավորինս պետք է լինի պրակտիկ, պետք է հասկանան՝ որտեղ է այդ գիտելիքը իրենց պետք գալու:
-Դպրոցի շենքը ի՞նչ խնդիրներ ունի, արդյոք ունի վերանորոգման կարիք:
-Մեր դպրոցը չունի ցանկապատ, դպրոցի տարածքը, կարելի է ասել, զատված չէ շրջապատող բակերից և փողոցից, ինչի արդյունքում բնակիչները հաճախ տարածքը օգտագործում են որպես մեքենաների կայանատեղի, հաճախ էլ աղտոտում կենցաղային աղբով, որոշ բնակիչներ էլ իրենց համար «բոստան» են ստեղծել՝ առաջացնելով խնդրահարույց վիճակներ:
Մենք գտնվում ենք սեյսմիկ գոտում, իսկ մեր շենքերը, որոնք, իհարկե, նոր չեն կառուցվել, չեն համապատասխանում նորմատիվային պահանջներին: Այսինքն՝ անհրաժեշտություն կա կամ նոր մասնաշենքեր կառուցելու, կամ հինը վերակառուցելու: Իսկ դա հսկայական միջոցներ է պահանջում. դպրոցը իր սեփական ուժերով չի կարող նմանատիպ խնդիրները լուծել: Ինչ վերաբերում է նրան, որ դպրոցի շենքը խնամված լինի, պահպանվեն նմանատիպ ծախսերը, դպրոցը, կարծում եմ, ինքը կարող է հոգալ, և դպրոցների մեծամասնությունը հոգում է:
Բայց կան նաև այնպիսի խնդիրներ, որոնք դպրոցը չի կարող լուծել: Օրինակ՝ դպրոցը չունի ոչ հանդիսությունների, ոչ էլ սպորտային դահլիճ, ճաշարան, նորմատիվային պահանջներին համապատասխանող լաբորատորիաներ:
Շատ եմ կարևորում խաղահրապարակների առկայությունը: Կարծում եմ՝ բաց խաղահրապարակը ավելի արդյունավետ է, որովհետև այն օգտագործվում է նաև ամռան ամիսներին, երբ դպրոցում դասերը ավարտված են: Չնայելով այն փաստին, որ մեր դպրոցը չունի խաղահրապարակ, թաղամասի երեխաները ամռանը այստեղ են խաղում: Հետևաբար, խաղահրապարակը տարվա ընթացքում կօգտագործվի մոտ 8-9 ամիս, քանի որ գարնան և աշնան ամիսներին, եթե անգամ դպրոցը սպորտդահլիճ էլ ունենա, այնուամենայնիվ ֆիզկուլտուրայի դասերը դրսում են անում:
-Իսկ ի՞նչ կասեք դպրոցի ջեռուցման մասին:
-Դպրոցը ջեռուցելու համար ֆինանսական խնդիր չունենք : Թե մեր, թե մյուս դպրոցները կարողանում են ջեռուցման սեզոնին ապահովել սահմանված ջերմաստիճան: Ավելին, շատ երեխաների համար դպրոցն ավելի տաք է, քան տունը: Այլ խնդիր է՝ ինչով, ինչպես ենք ջեռուցում դպրոցը: Մեր դպրոցը դեռևս ջեռուցվում է գազի վառարաններով, որոնց գործածությունը այնքան էլ անվտանգ չէ:
-Ի՞նչ կցանկանայիք փոխել կրթական համակարգում:
-Կարծում եմ, հիմնական դպրոցներում նպատակահարմար կլիներ ավելացնել այն առարկաները, որոնք աշակերտին ավելի գործնական գիտելիքներ, հմտություններ են տալիս: Այսինքն՝ այնպիսի առարկաներ, որոնք աշակերտներին կնախապատրաստեն ինքնուրույն կյանքին: Գաղտնիք չէ, որ շատ աշակերտներ, հիմնականում տղաները, 9-րդ դասարանը դեռ չավարտած, սկսում են աշխատել: Դպրոցը պետք է աշակերտներին տա այնպիսի հմտություններ, որոնք կօգնեն նրանց հետագայում նաև իրենց աշխատանքի մեջ: