Ազատ տարածք խորագրի արխիվներ

Մեր ծովը

Մեր գյուղը՝ Լճափը, գտնվում է Սևանա լճի ափին։ Երբ սկսվում են ամառային արձակուրդները, և եղանակները սկսում են տաքանալ, համարյա թե ամեն օր մենք բարեկամներով գնում ենք Սևան։ Չէ’, չէ ոչ թե Սևան, այլ ծով՝ մենք այդպես ենք անվանում մեր Կապույտ ծովը: Իսկ ինչո՞ւ ծով, քանի որ Սևանա լճին մոտ ապրող մարդկանց համար Սևան՝ միայն Սևան քաղաքն է, դրա համար էլ, երբ քաղաքներում ապրող մարդկանց ներկայությամբ ասում ենք, որ իջնում ենք ծով, նրանցից շատերը զարմանում են ու ծռմռում իրենց դեմքը:

Հաճախ մեծահասակները խուսափում են ծովից, իսկ դրա պատճառներից մեկը իրենց վախն է: Շատ եմ լսել մեծերից «Ծովն իր փայը անպայման տանում ա» արտահայտությունը, դա նշանակում է, որ ամեն տարի դժբախտաբար մարդիկ են խեղդվում ծովում: Որքան էլ ցավալի է ընդունելը, դա այդպես է։ Չկա մի տարի, որ չլսենք այդպիսի դեպքերի մասին:


Բայց չհաշված այս ամենին, երեխաներն ու երիտասարդները չեն դադարում գնալ ծով, ինչ արած, ես նույնպես նրանց խմբին եմ պատկանում: Շատ եմ սիրում մեր Սևանը, մեր ծովը, սիրում եմ լողալ կամ էլ ուղղակի նստել ափին ու լսել ալիքների խշշոցը։ Հենց լույսը բացվում է, և եղանակը արևոտ է լինում, ես, քույրս, եղբայրս և հորեղբորս երեխաները սկսում ենք պապիկին համոզել, որ մեզ տանի ծով: Եվ քանի որ բոլորս միասին տխուր դեմքեր ենք ընդունում, նա չի կարողանում մեզ մերժել։ Ծովի ափին մարդիկ ուրախ են, հանգիստ, բայց միևնույն ժամանակ, անհանգիստ և շատ նյարդային։ Չկա մի այնպիսի օր, ոը լճի ափին գտնվելու ժամանակ չլսեմ «Բալա ջան հեռու մի գնա, փորձանքի բուն ա, հո դու գիշերվա երա՞զ չես», «Հերիք ա, դուս արի, քոռնամ ես, կմրսես կհիվնդնաս», «Որ սենց եք անում՝ հեսա կզանգեմ ձեր հորը, ու էլ ծովի երես չեք տենա» խոսքերը:

valentinaChilingaryan

Ապագա սերունդը ապացուցելու բան ունի

«Ես ունեմ այն ամենն, ինչ ցանկանում եմ, բայց դեռ երջանիկ չեմ: Ինչո՞ւ: Երբ ես 4 տարեկան էի, իմ միակ նպատակը մանկապարտեզից մի աղջկա ուշադրությունը գրավելն էր: Երբ դարձա 7 տարեկան, իմ միակ նպատակը Բրյուս Լիի նման կռվելն էր: Երբ ես դարձա 11 տարեկան, իմ միակ նպատակը Հայաստանի բասկետբոլի առաջնությունում (NBA) խաղալն էր: Երբ դարձա 13 տարեկան, իմ միակ նպատակը միջազգային օլիմպիադային մասնակցելն էր: Երբ դարձա 14 տարեկան, իմ միակ նպատակը մեդալ շահելն էր ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադայում և Հայաստանի բասկետբոլի առաջնությունում: Երբ 16 տարեկան էի, կորցրի իմ նպատակը, որի համար արժեր պայքարել: Կորցրել էի կյանքի հանդեպ հետաքրքրությունը: Սկսեցի հարցեր տալ ինքս ինձ, որ հասկանամ՝ թե ինչ եմ ուզում կյանքից: Շատ փոփոխություններից հետո ես դուրս եկա սթրեսից, դա մեծ հաջողություն էր»: Արա Մամբրեյանը 18 տարեկան է, աշխույժ և տարօրինակ տղա, որը հաճույք է ստանում լեգոներով խաղալուց ինչպես երեխան: Հաճախ է ասում, որ չկա որևէ տարիք, երբ կդադարի խաղալ լեգոներով: Չնայած երեխայական ցանկություններին, խոստովանում է, որ ապագայում կուզենա ունենալ 2 կամ 4 երեխա, որովհետև պաշտում է երեխաներին. նրանք իր կյանքը լցնում են երջանկությամբ: «Երբ ես երեխա էի, ինձ հրավիրել էին կինոյում խաղալու, բայց ես մերժեցի: Հիմա՛ր»: Չնայած իր տարիքին՝ արդեն 6 անգամ հաղթել է միջազգային գիտական օլիմպիադաներում և 5 անգամ Հայաստանի բասկետբոլի առաջնությունում նվաճել է մեդալ` խաղալով ազգային հավաքականում: Նա Հայաստանի պատմության մեջ առաջին մարդն է, ով 1 տարվա մեջ 4 տարբեր մեդալ է նվաճել: Ավարտելով Ա. Շահինյանի անվան ֆիզմաթ դպրոցը՝ սեփական ուժերով ընդունվել է Քեմբրիջի համալսարանի բակալավրիատի գիտությունների բաժինը: «SAT»-ի և «TOEFL»-ի քննությունները Հայաստանում հանձնելուց հետո մեկ շաբաթվա ընթացքում պատրաստվել է հարցազրույցին՝ Քեմբրիջ ընդունվելու համար: Հիմա Արան ունի մեր օժանդակության կարիքը, կա ֆինանսավորման խնդիր, իսկ հայ տաղանդին ձեռք մեկնելու համար յուրաքանչյուրս պետք է փորձենք օգնել նրան գումար գտնելու գործում: Գուցե տարիներ հետո հենց նա մեր երկրին օգնի բարելավել կրթության կամ որևէ այլ ոլորտ: Արան արդեն ապացուցել է, որ տաղանդավոր է, այժմ մեր հերթն է լուսավորելու Քեմբրիջի ճանապարհը նրա համար: Արան այժմ չունի հիմնական նպատակներ, բայց ունի ցանկություններ: Ուզում է դառնալ լավ մարդ՝ ավելի խելացի և ինքնավստահ, ավելի հանդուրժող և քաղաքակիրթ:

ella ghazaryan shirak

Դու կլինես առաջինը

Եկեք պատկերացնենք, որ մենք ապրում ենք օվկիանոսում և ապրում ենք լողալով՝ օվկիանոսի տարբեր շերտերում: Ամեն մարդ լողում է իր համար, իր մակարդակում: Գրեթե չեն առանձնանում շերտերը. մարդիկ իրար մոտ են: Բայց կան մարդիկ, ովքեր չեն ուզում լողալ բոլորի հետ, բոլորին հավասար: Նրանք ուզում են առանձնանալ և բացահայտել օվկիանոսի գաղտնիքները՝ նրա հատակը: Չէ որ օվկիանոսը շատ խորն է, և ոչ բոլորը կարող են հասնել և բացահայտել հատակը: Նրանցից շատերը կես ճանապարհից հետ են կանգնում և այլևս չեն շարունակում ճանապարհը: Մյուսները համառությամբ առաջ են ընթանում, թվում է, թե նրանց ոչինչ չի կանգնեցնի, բայց ավաղ, նրանք խեղդվում են ալիքներից և սեփական համառությունից: Եվ վերջապես, շատ քչերը դանդաղ, բայց ճիշտ քայլերով առաջ են գնում: Նրանց թվում է, թե իրենք էլ կխեղդվեն, և երբ քիչ է մնում խեղդվելուն, նրանց մոտ բացվում է «երկրորդ» շնչառությունը:

Երկրորդ շնչառությունը բացվում է միայն ուժեղ մարդկանց մոտ՝ դու այդպիսին ես: Երկրորդ շնչառությունը բացվում է նաև մի խոսքից, մի մարդուց, մի մտահղացումից, բայց ամենակարևորը, որ դու ուժեղ ես: Ինձ մոտ այն բացվեց, երբ հասա իմ երազանքին: Երազանքին հասնելու ամենալավ տարբերակը այն նպատակ դարձնելն է: Կարողացել է մեկը՝ կկարողանաս նաև դու: Չի կարողացել ոչ ոք՝ դու կլինես առաջինը: Հավատա ինքդ քեզ:

aneta baghdasaryan

Ամռան մի գիշեր

Անցած ամառ` համալսարան ընդունվելուց հետո, տատիկիս հետ որոշեցինք գնալ իրենց գյուղ հանգստանալու: Առաջ համարյա բոլոր ամառներն այնտեղ էինք անցկացնում, բայց տատիկս` առողջական խնդիրների պատճառով, արդեն երկար ժամանակ է, ինչ չէր եղել հարազատ գյուղում` Շահումյանում: Եվ քանի որ այդ տարի շուտ ավարտեցի քննություններս, տատիկիս համոզեցի ինձ հետ գալ գյուղ: Գյուղ գնացինք տատիկիս, իր քրոջ և նրա թոռների հետ: Հա, մոռացա ասել` տատիկիս ընտանիքը շատ մեծ է. ինը երեխա են` հինգ եղբայր ու չորս քույր: Եղբայրներից փոքրն ու քույրերից մեկն ապրում են գյուղում:

Երևի բոլորս էլ գոնե մեկ անգամ եղել ենք գյուղում: Պարզ է, որ այնտեղ օդը մաքուր է, բնությունն ուրիշ է, մեքենաներ չկան, միրգն ու բանջարեղենը էկոլոգիապես մաքուր են և այլն: Սա բոլորն էլ գիտեն: Ես ասում եմ` Շահումյանը գյուղ է, իսկ տատիկս միշտ հպարտորեն ասում է` ավան:

-Առաջ մեր Շահումյանը մեծ ավան էր, բալես: Էստեղ ամեն ինչ կար` կինոթատրոն, հինգից ավել դպրոց, առևտրի կենտրոն, հյուրանոց, գործարաններ: Մեր մոտ նույնիսկ Թիֆլիսից էին գալիս, որ առևտուր անեն,- պատմում էր տատիկս, որպեսզի ճանապարհին չձանձրանանք:

Երբ անցանք Վրաստանի սահմանը և մտանք գյուղ, տատիկիս դեմքի արտահայտությունը միանգամից փոխվեց:

-Էհ, էս էլ մեր Շահումյանը, հասանք: Այ նայեք, Էս մեր հայրական տունն ա, էստեղ ենք մեծացել: Մարետ, հիշու՞մ ես: Էս էլ մեր դպրոցն ա, պոչտան…

-Անետ մորքուր, ո՞նց ենք ստեղից թեքվում,- հարցրեց Սպարտակը` տատիկիս քրոջ թոռը:

-Ուղիղ գնա ու թեքվի աջ, այ էն ծառի մոտից:

Դատարկ ու քարքարոտ փողոցներով վերջապես հասանք տատիկիս քրոջ տուն, ով մեր գալուց մի շաբաթ առաջ արդեն պատրաստվել էր ամեն ինչին:

-Էս խի՞ ուշացաք, րախեք:

-Ալավերդու ճանապարհները փակ էին, մորքուր, դրա համար Ստեփանավանով եկանք,- ասաց Սպարտակը:

Հանեցի սպորտային կոշիկներս ու ընկա մահճակալիս վրա:

Շահումյանի մոծակներն այնքան էին ինձ հավանել, որ չէին թողնում հանգիստ քնել: Գնացի պատշգամբ: Սարերից լսվում էր բորենիների ոռնոցը: Անկեղծ ասած, վախեցա մի քիչ: Մթությունն էլ մի կողմից: Միայն մի բան էր երևում` առաքելական եկեղեցու խաչը:

Մայրիկիս ծաղկանոցը

Լուսանկարը` Լիլիթ Հարությունյանի

Լուսանկարը` Լիլիթ Հարությունյանի

Մայրիկս ծաղիկներ շատ է սիրում, կապ չունի՝ ինչ տեսակի կամ ինչ գույնի: Ամեն ինչ գիտի դրանց մասին ու ասում է, որ երբ տանը մենակ է լինում, զրուցում է ծաղիկների հետ: Ինչպես մեր հարևաններն են ասում՝ մեր տանը «ծաղիկների դարդից տեղ չկա»: Բակում մայրս նույնպես աճեցնում է տարբեր ծաղկատեսակներ, բայց վարդերը գերակշռում են:

Լուսանկարը` Լիլիթ Հարությունյանի

Լուսանկարը` Լիլիթ Հարությունյանի

Վերջերս կարկուտի պատճառով մեր բակի ծաղիկները շատ տուժեցին: Մայրս տխրել էր, չէ՞ որ դա նրա քրտնաջան աշխատանքն էր, չէ՞ որ նա հոգի էր դրել այդ ծաղիկների մեջ: Երբ հանկարծ անզգուշորեն դիպչում եմ դրանց, մայրս բարկանում է և ասում.

-Դու նույնպես կբարկանաս, եթե ինչ-որ մեկը անզգուշորեն վարվի քո ամենասիրելի իրերի հետ:

hovik vanyan dsex

Մուսաս Հայաստանում է

Կարոտել եմ Հայաստանը, կարոտել եմ իմ Դսեղը…

Երկու շաբաթ է, ինչ գտնվում եմ Ռուսաստանում: Անկեղծ ասած՝ Հայաստանից գնալու օրվանից մինչև այսօր հարյուրավոր վերնագրեր ու թեմաներ եմ մտածել գրելու համար, բայց հենց գրիչը ձեռքս էի վերցնում, որ գրեմ՝ չէր ստացվում: Հիմա էլ փորձում էի միանգամից համակարգչի մոտ գրել, նորից՝ նույնը: Մուսաս մնացել է Հայաստանում, հաստատ: Փորձեմ առանց մուսայի գրել: Մինչև Ռուսաստան գալս չէի պատկերացնի, որ Հայաստանի ջուրը, հողը, օդն ու բնությունը կարող են այնքան երանելի թվալ, ինչպես հիմա: Կարոտել եմ ծաղկանոցս, որտեղ ամեն օր խնամում էի ծաղիկներս, կարոտել եմ իմ դաշտերը, որտեղ կարելի է ընկնել երանության գիրկն ու մոռանալ ամեն ինչ, կարոտել եմ անտառը` հով ու դուրեկան, կարոտել եմ հարևաններին, ամեն-ամեն ինչ, կարոտել եմ իմ Դսեղը: Չէ՛, ընտանիքիս չեմ մոռացել, ուղղակի նրանց ամեն օր տեսնում եմ սքայփով: Ինչպես ասում են տատիկ-պապիկները.

-Օրհնվի էդ սքայփ ստեղծողը, հա…

Չկարծեք, թե բողոքում եմ Ռուսաստանից, ուղղակի հայրենիքի համն ու հոտն ուրիշ է: Հա՛, ոնց որ թարս լինի, ինչ այստեղ եմ, իմ բոլոր գործերն ու պլանները հիշել են ինձ: Փաստորեն չեմ կարող գնալ տղաների կատարելագործման ճամբարին, չեմ կարող մասնակցել TEDxKids2017-ին: Մեկ էլ չեմ կարող ուտել մամայի նոր թխած «թաժա» հացը…

Հ.Գ. Միգուցե կյանքը սովորեցնում է, որ արդեն այսպե՞ս է լինելու…

Anushik Mkrtchyan

Ռոմանտիկ երեկոն ու պապս

Մեղմ քամի: Լռություն: Տաք կակաո: Մենակություն: Գիշեր: Կանգնած էի դրսում, ձեռքիս՝ մեկ գավաթ տաք կակաոն: Փչում էր մեղմ քամին, որի սառնությունը չէի զգում, քանի որ ուշադրությունս ամբողջությամբ գրավել էր մի աստղ: Երկինքը պարզ էր, և այդ պարզ երկնքում երևում էր ընդամենը մի աստղ, բայց ինչպիսի՜ն՝ փայլուն, պայծառ ու տարբերվող: Նայում էի ու այդ ընթացքում շոյում էի բաժակը. տաքացնում էի ձեռքերս: Ուշադիր նայում էի. երբեք այդպես ուշադիր չեմ նայել ինչ-որ բանի: Նայելու ընթացքում կարծես աստղը շարժվեր դեպի աջ: Սկզբում ինձ թվաց, թե դա երկար նայելուց է, բայց հետո աստղը նորից շարժվեց: Այս անգամ մտածեցի, թե ակնոցիցս է, որ այն շարժվում է: Հանեցի: Մեկ է՝ էլի շարժվում էր: Հանկարծ լսվեց դռան ձայնը: Պապիկն էր:

-Բա՞ն ա եղել,- մտահոգ հարցրեց պապիկը:

-Չէ,- ասացի ես՝ կտրվելով երկնքից:

-Բա հորի՞ ես կանգնել դուրսը, սիրտդ լի՞քն ա:

-Չէ, պապի,- արդեն իսկապես հուզվելով՝ ասացի ես:

Պապիկը գնաց ներս՝ մտածելով, որ ինչ-որ բան է եղել: Նորից նայեցի երկնքին: Այդ ընթացքում պայծառ աստղի կողքին հայտնվել էին մի քանի այլ աստղեր, որոնք այնքան թույլ էին, որ չէին էլ երևում: Սկսեց ավելի մթնել, քամին մի փոքր ուժգնացավ: Դե, դա սովորական է: Սկսեցի մրսել: Գնացի ներս, արդեն պատուհանից էի հետևում:

Այսօր երկինքն էլի պարզ է: Արդեն՝ բազում աստղերով: Դե, իհարկե շատ են լինում դեպքեր, երբ երկնքում շողում է ընդամենը մեկ աստղ, բայց երբեք չի նմանվի այն երեկոյին, երբ ես տաք կակաոյով, լռության մեջ, մենակ ու քամու ազդեցության տակ նայում էի այն մեկ աստղին:

Իսկ ավելի շատ չեմ մոռանա պապիկիս անհանգիստ դեմքը: Ինչքան էր մտահոգվելով՝ կարծելով, թե ես տխրել եմ, մի բան այն չի, իսկ ինքը անզոր է ինձ օգնել…

Առնո Բաբաջանյանի անվան մրցույթ-փառատոնն ավարտվեց

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

2011 թվականից սկսած՝ երկու տարին մեկ անգամ, Երևանում տեղի է ունենում Առնո Բաբաջանյանի անվան միջազգային մրցույթ-փառատոն: Այս տարի հունիսի 17-24-ը կայացավ արդեն չորրորդ մրցույթ-փառատոնը: Հունիսի 24-ին մրցույթի փակման արարողությունն էր, իսկ առավոտյան ժամը 11-ին մրցույթի մասնակիցները, դափնեկիրները և ժյուրիի անդամներն իրենց հարգանքի տուրքն են մատուցել Առնո Բաբաջանյանին՝ կոմպոզիտորի հուշարձանի մոտ:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Փառատոնի սպասված հյուրն էր կոմպոզիտորի որդին՝ Առնո Բաբաջանյանի հիշատակի միջազգային հիմնադրամի նախագահ Արա Բաբաջանյանը: Նա, ինչպես մեզ հայտնեցին, չէր կարողացել ներկա գտնվել արարողությանը առողջական խնդիրների պատճառով: Քանի որ մրցույթ-փառատոնը տեղի է ունենում երկու տարին մեկ անգամ, հուսով ենք, որ մյուս անգամ արարողությանը ներկա կգտնվի նաև Արա Բաբաջանյանը: Ես, որպես դասական երաժշտության, հատկապես՝ դաշնամուրի սիրահար, չէի կարող բաց թողնել մրցույթի փակման գալա համերգին ներկա գտնվելու հնարավորությունը: Գալա համերգը տեղի էր ունենում Առնո Բաբաջանյանի անվան համերգասրահում: Ներս մտնելով՝ հիշողությանս մեջ անմիջապես արթնացան հին կադրեր: Ես էլ էի բախտ ունեցել մի անգամ հայտնվելու այս բեմում. երաժշտական դպրոցով համերգ էինք տալիս: Այդ ժամանակ ես էլ էի երազում դաշնակահար դառնալու մասին, բայց այնքան տաղանդավոր չէի, ինչքան այն պատանիներն ու երիտասարդները, որ շուտով պետք է ելույթ ունենային:

Սկսվեց փառատոնը: Հնչեցին բազմաթիվ շնորհակալության խոսքեր, շնորհվեցին դրամական պարգևներ, դիպլոմներ, մեդալներ, հատուկ մրցանակներ: Լավագույնները նվագեցին՝ թույլ չտալով հանդիսատեսին ձանձրանալ: Մասնակիցներից նույնպես հնչեցին շնորհակալության խոսքեր՝ ուղղված տատիկներին, ծնողներին, դասատուներին, բոլոր-բոլոր նրանց, ովքեր կապել էին իրենց երաժշտության հետ:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Փառատոնից հետո ծանոթացա Առնո Բաբաջանյանի անվան պատանի և երիտասարդ դաշնակահարների IV միջազգային մրցույթ-փառատոնի դիպլոմակիր Թամարա Հովհաննիսյանի հետ (այս երկար արտահայտությունն էլ հենց նրա դիպլոմի վրայից եմ կարդացել): Նա էլ ինձ պատմեց մրցույթի կազմակերպման, փուլերի մասին: Այսպիսի միջոցառումների ժամանակ միշտ էլ հին ծանոթների կհանդիպես ու նոր ընկերներ ձեռք կբերես, երաժշտությունը միավորում է մարդկանց: Թամարայի հետ ինձ ծանոթացրեց մեր ընդհանուր ընկերուհին:

-Ամենալարված շաբաթն էր,- արդեն փառատոնի ավարտից հետո պատմում էր Թամարան,- իմ ամառը նոր է սկսվում:

Թամարան դաշնամուր նվագել սկսել է 6 տարեկանից, սովորել է Կոնստանտին Սարաջյանի անվան երաժշտական դպրոցում, որից հետո արդեն Առնո Բաբաջանյանի անվան պետական երաժշտամանկավարժական քոլեջում՝ Էդգար Խաչատրյանի դասարանում:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

-Նշում եմ իմ ուսուցչի անունը, որովհետև հենց իր շնորհիվ եմ ես զգում իմ աճը, ու իր շնորհիվ էլ հայտնվել եմ այս մրցույթում: Մրցույթի գլխավոր կազմակերպիչը մեր քոլեջի տնօրենն է: Նախ, դասատուները որոշում են, թե որ աշակերտները հնարավորություն կունենան, այսինքն՝ կարող են մասնակցել մրցույթին: Հետո սկսվում են լսումները քոլեջի մասշտաբով, որոնց արդյունքում էլ որոշվում են մրցույթի մասնակիցները: Մրցույթն անցկացվում է երեք տարիքային խմբով՝ պատանեկան Ա խումբ, Բ խումբ և երիտասարդական խումբ: Պատանեկան Ա և Բ խմբերի լսումները, համեմատած երիտասարդական խմբի հետ, ավելի թեթև են անցկացվում՝ մեկ փուլով և ազատ ծրագրով: Իսկ երիտասարդական խմբի մրցույթն անցկացվում է երկու փուլով, յուրաքանչյուր մասնակից երկու փուլին էլ պարտադիր պետք է նվագի կոնկրետ ծրագիրը, որը նշված է պայմանների մեջ: Ես երիտասարդական խմբի մեջ էի: Ծրագիրը պայմանագրի մեջ նշվում է այսպես, օրինակ՝ Հայդեն, Մոցարտ, Բեթհովեն. այս երեք կոմպոզիտորներից պարտադիր պետք է նվագեինք մեկ ստեղծագործություն: Ծրագրում նշված էին նաև այն կոմպոզիտորների անունները, որոնցից պետք է նվագեինք էտյուդներ, դասական սոնատ, տվյալ երկրի կոմպոզիտորի ստեղծագործություն, այսինքն՝ եթե մեր մասնակից հյուրը Վրաստանից է, նվագում է վրացի կոմպոզիտորի ստեղծագործություն: Երկրորդ փուլում նվագում ենք Առնո Բաբաջանյանի նշված ստեղծագործություններից մեկը, 19-րդ և 20-րդ դարի կոմպոզիտորների ստեղծագործություններից: Ստացվում է ընդհանուր վեց ստեղծագործություն, որոնք պարապել սկսել եմ փետրվարից: Մեր առավելությունն այն էր, որ քոլեջում այլևս ծրագիր չէինք նվագում, բայց կան նվագակցության, կամերային դասեր, որոնք պարտադիր սովորում և նվագում էինք:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Մրցույթի առաջին փուլում շատ-շատ էի հուզվում, և ոչ միայն ես, դասատուս նույնպես: Առաջին փուլն անց էր կացվում Արամ Խաչատրյանի անվան տուն-թանգարանում: Մրցույթից առաջ ես և դասատուս նստած էինք այգում, փորձում էինք կենտրոնանալ: Երբ ուզում էի խոսել ինչ-որ մեկի հետ, դասատուս թույլ չէր տալիս, ասում էր՝ սուս մնա, կենտրոնացիր: Իրականում, այդպես շատ ճիշտ էր: Լավ նվագեցի: Երկրորդ փուլում ավելի շատ էի հուզվում, որովհետև առաջին փուլում լավ էի նվագել, պատասխանատվությունն ավելի մեծ էր, ծրագիրն ավելի բարդ էր: Մեզ դնում էին գնահատականներ, բայց առաջին փուլի ժամանակ չէին ասում: Երկրորդ փուլից հետո նոր իմացանք մեր գնահատականները, թե ով ինչ տեղ է գրավել, ինչ մրցանակ է ստացել: Չգիտեինք միայն հատուկ մրցանակների մասին, դրանք արդեն իմացանք միայն փառատոնի ժամանակ: 

Ճամփորդել երազողի ճանապարհային մտորումներից

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Հայտնի կամ անհայտ մարդկանցից մեկը, որի անունը մնացած կարևոր բաների հետ չեմ հիշում, ասել է, որ ճամփորդելու ու աշխարհը ճանաչելու համար բավական է ցատկել մի մեքենայի մեջ ու անընդհատ շարժվել, և ես իմ հնարավորությունների չափով հետևում եմ նրա խորհրդին:
Ճանապարհները միակ բանն են, որոնցից ես չեմ հոգնի, Հայաստանից էլ, գրքերից, մարդկանցից էլ, ու երևի այն բոլոր բաներից, որոնց մեջ դեռ բացահայտելու ինչ որ բան է մնացել:

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Երբ քեզ թվում է, որ համարյա վերջացրել ես Հայաստանի բացահայտման գործընթացը, հայտնվում են մեկը մեկից մեկուսի, մեկը մեկից հետաքրքիր վայրեր, որտեղ չայցելելը հանցանք է: Եվ անընդհատ քո երկրով կամ առհասարակ շրջելու մեջ միայն մի վատ բան կա, որ գոյություն ունեն վայրեր, որոնցից այդպես էլ «հավեսդ» չես հանում: Այ օրինակ, Գյումրին` քաղաք, ուր միշտ ուզում ես վերադառնալ: Կամ Արագած լեռ` չնայած ճնշման նվազմանը, հիվանդացնող ցրտին ու վտանգավոր ճանապարհին, բարձունքը միշտ ձգում է, որովհետև իր մեջ թաքցնում է ամեն ինչին վերևից նայելու հաճույքը:

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Ընկերներիցս մեկն ասում է, որ մեր աչքը արդեն սովորել է մեր մոտի՝ Լոռու բնությանը, դրա համար ուրիշ տեղերինը ավելի հետաքրքիր է թվում: Դե էդպես է` բոլորն էլ ձգտում են նրան, ինչը չունեն:
Երբ սեփական հարմարավետության շրջանակից դուրս գալու համարձակություն ես ունենում, ու թողնում ես այն, ինչ արդեն սովորական է, ամեն նոր տերև սկսում է այլ կերպ խշշալ, քամին այլ կերպ է փչում, երկինքը ավելի կապույտ է դառնում:
Մի ամբողջ կյանքը այդպես էլ չի հերիքի բացահայտելու աշխարհիս ամեն անկյունը, չնայած մի կյանքն ինչ է` հազիվ մեկ դար, մարդկության ստեղծումից մինչև այսօրն ընկած ժամանակն էլ չէր հերիքի:

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Եթե ինձ մնար, այսօր ևեթ մի հեծանիվ ու անձնագիր ձեռք կբերեի, Վրաստանով կանցնեի Սև ծով, այնտեղից՝ Եվրոպա, իսկ հետո դեպի օվկիանոս, դեպի Լատինական Ամերիկա, դեպի երազանք:

Իսկ առայժմ, երբ ամեն ինչ ինձ չի մնում, կարելի է և սահմանափակվել մեր 29.8 հազարով, պոկել պատանեկությունից բոլոր լավ բաները ու վայելել հարազատ մարդկանց հետ անցկացրած ժամանակը:

Ազգային պատկերների տոն Ֆրանսիայում

Լուսանկարը՝ Խաչիկ Բունիաթյանի

Լուսանկարը՝ Խաչիկ Բունիաթյանի

Անցած դարերում՝ հենց այն ժամանակից, երբ մարդիկ կարողացան թղթի վրա տպագրել, Ֆրանսիայում սկսեցին վաճառել տպագրված նկարներ: Հենց դրանք էլ կոչվում են «ազգային պատկերներ»: Նկարները վաճառվում էին էժան գներով թե՛ քաղաքային, և թե՛ գյուղական բնակավայրերում: Դրանք իրենց մեջ էին ներառում ամենատարբեր ասպարեզները, կարող էին ունենալ կրոնական, մշակութային, կրթական, ժամանցային բովանդակություն: Պատկերները նախատեսված են թե՛ երեխաների, և թե՛ մեծահասակների համար: Երեխաների համար նախատեսված պատկերները ուսուցողական, դաստիարակչական էին, իսկ մեծահասակներինը՝ ավելի խրատական, երգիծական, իրենց մեջ ներառում էին նաև քաղաքական սատիրա: Տպագրության զարգացման հետ բարձրացել է նաև ազգային պատկերների որակը: Էվոլյուցիայի ընթացքում պատկերների հետ սկսել են հայտնվել նաև տեքստեր, քանի որ ժողովուրդը արդեն հիմնականում դարձել էր գրագետ, մինչ այդ պատկերներն առանց մեկնաբանությունների էին: 1820 թվականից սկսած այդ պատկերներն արդեն տպագրվում էին թերթերում, ամսագրերում, ալմանախներում: Իսկ այսօր արդեն վերածվել են կարճամետրաժ ապլիկացիոն ֆիլմերի: Ազգային պատկերներն այնքան մեծ տարածում ունեն Ֆրանսիայում, որ առաջացել է դրանց տոնը:

Լուսանկարը՝ Խաչիկ Բունիաթյանի

Լուսանկարը՝ Խաչիկ Բունիաթյանի

Ամեն տարի հունիսի 23-24-ը Ֆրանսիայում տոնում են Ազգային պատկերների տոնը (Imagerie Populaire): Բոլոր քաղաքներում տեղի է ունենում ապլիկացիոն կարճամետրաժ ֆիլմերի ցուցահանդես: Այս տարի առաջին անգամ եմ մասնակցել տոնին Էպինակ փոքրիկ քաղաքում և շատ մեծ բավականություն եմ ստացել, լավ տպավորություններով եմ լցված։ Նայելով ֆիլմերը՝ կարծես իրական հրաշքի ես մասնակցում։

Ուղարկում եմ նաև մի կարճ տեսանյութ այդ տոնից: Ձայնի որակի համար կներեք: