Մենախոսություն եղբորս հետ

բարև, ախպե´րս, ո՞նց ես:

տղերքը ո՞նց են:

 

ասում են` էդտեղ ես, հա՞, ներքևում:

տեղդ հարմա՞ր ա, բատինկեքդ հո չե՞ն սեղմում,

 

կարոտել եմ:

ես քեզ կարոտում եմ ամեն օր, որովհետև դու չես կարող անցյալ լինել` նույնիսկ վաղակատար:

 

էս ծաղիկները մաշկիդ պես սպիտակ են, երկինքը` աչքերիդ պես կապույտ,  տապանաքարդ` հայացքիդ պես սառը, բայց ջերմ:

 

վերևից ամեն ինչ ավելի լավ ես տեսնում, չէ՞:

ախր նոր ներքևում չէի՞ր:

 

ձեռքս դնում եմ սրտիդ, բայց ափս էնքան փոքր ա սրտիդ համեմատ:

տաքություն եմ զգում էս խոտից, ուրեմն ճիշտ եմ դրել ձեռքս:

 

բա ո՞նց անենք, Ա´րտ, ո՞նց օգնենք տղերքին, որ ձեր մոտ չգան,

ո՞նց ասենք, որ ձեր մոտ ամենալավ մարդիկ են, բայց ամենատխուր դեմքերով:

 

հետս ինչի՞ չես խոսում, հո չե՞ս նեղացել:

մի բա´ն ասա, Արտա´կ, ախպոր պես, մի բա´ն ասա:

էս աղմկոտ աշխարհում քեզ էսքան լռություն որտեղի՞ց:

 

ուզում եմ դեմքիդ նայել:

ուզում եմ` թարթես աչքերդ, երբ անթարթ աչքերիդ եմ նայում:

 

մատներդ քոնը չեն, երկար էին քոնը, ասում էին` լավ դաշնակահար կդառնաս:

չգիտենք, չենք իմանա` ինչ էիր դառնալու:

 

պատերազմից առաջ վերջին անգամ անունդ քննության ցուցակների մեջ էի տեսել:

 

կողքիդ կանգնած հասկանում եմ, որ ինձնից բարձրահասակ ես, բայց ինձնից մեծ չես, ախպե´րս, կներես:

ես չէի ուզում էս հարցում քեզ հասնել:

ես ուզում էի իմ տասնինը նշել քո քսանմեկի հետ:

 

իմացի´ր, որ այստեղ ինձ չեն նեղացնում, այլ միայն սիրում են,

որովհետև ես Արտակի Աննան եմ, քո Աննան, ու միշտ եմ լինելու, հասկանու՞մ ես, Ա´րտ, միշտ:

 

տասնինը վարդ չորացել է հենց քո վրա:

վարդերը հետդ տու´ն բեր, բայց ծաղկած, խնդրում եմ, թոռոմածը քեզ չի սազում:

 

հիմա հանգիստ եմ. վերևում մեր ընտանիքն ավելի մեծ է,

ուրեմն մենակ չես:

 

արևը գնաց, որ դու գաս:

 

ես էլ տուն եմ գնում, թեպետ տարբերություն չկա:

Հայկոն էր ասում, չէ՞,

որտեղ դու կաս, այնտեղ է տունը իմ:

 

բայց այս տանը ջեռուցում ու լույս չկա, մրսում եմ, երևի գնամ մյուս տուն:

գիտեմ` դու էլ ես գալու:

 

լա´վ մնա, իմ ամենալա´վ ընկեր:

մինչ հանդիպում

zarine kirakosyan

Մեր «մի կյանքը»

Ես չեմ ընկալում մի քանի հազար տարվա փորձը էլ ո՞նց պիտի ապացուցի, որ հասկանանք, որ ոչ մեկը մեզ չի գալու փրկի, ու մենակ էդ կետից կարող է սկսել փոփոխությունը:

Ուկրաինայի պատերազմում աշխարհը միաձայն է, որ Ռուսաստանն է կոնֆլիկտի մեղավորը,  դե մերը` չէ, մերը քննարկվում է, թե ով է առաջինը հարձակվել: Դե ահավոր շատ փաստերի պակաս կա, էլի, ու մեր մեծագույն խնդիրը միջազգային հանրությանը համոզելն ա, որ մենք արդար ենք, ու հենց բավարար փաստերով համոզեցինք, խնդիրը լուծվելու ա: Դե, աշխարհում հարցերը միշտ էդպես են լուծվել:

Էլ չեմ խոսում «ինթերնեյշնալ Ֆրենդներից»,  մեր սերունդը էս ամենը երրորդ անգամ ա տեսնում: Էդքա՞ն միամիտ ենք, թե՞ սրտհովություն ա` իրական պատասխանատվություն չզգալու համար: Եթե մեր ոչ «ինթերնեյշնալ»  հարևանները հայաթում անհոգ նարդի են քցում, դժվար «ինթերնեյշնալ ֆրենդները» բան փոխեն:

Շուրջբոլորը «դարի հոգեբանների» կոչերն ա, խուճապի չմատնվելու,  մեր էմոցիաները հանգիստ պահելու,  ներսը կայուն պահելու ու ինքներս մեզ չվնասելու մասին: Դե, բոլորս մարդիկ ենք, տարբեր կերպ ենք արձագանքում: Մեր ներսը չծանրացնելը կարևոր բան ա, բայց մի քիչ թիթիզության ու անարդարության զգացում չի՞ առաջացնում նրա համեմատ, ինչ կատարվում ա Ջերմուկում, Սոթքում:

Ի՞նչ խուճապ, մարդիկ իրենց համար ապրում են իրենց գործերով: Մենք երկու տարի էնպես սիրուն ինքնախաբեությամբ էինք ուզում հավատալ խաղաղության օրակարգին, որ զրոյի ենք հասցրել մեր ինքնապաշտպանական բնազդները:  Մինչև երկու մետրից  քարը գլխներիս չտան, չենք ընկալում, որ վտանգը մեզ ա սպառնում: Դե, վարչապետն էլ պատերազմին սադրանք  ա ասում, որ մարդ ես, հանկարծ ժողովուրդը չմտածի պատերազմ ա, արթնանա քնից:

Հասկանում ենք, որ մի անգամ ենք ապրում,  հեչ արդար չի էդ մի անգամը ապրել  անընդհատ մտածելով պետության խնդիրների մասին, բայց դա մենակ մեծացնում ա պատերազմի անընդհատ կրկնվելու վտանգը, հակառակորդին միշտ ձեռնտու ա գործ ունենալ պետությունից ձեռք քաշած, իր կյանքով  ապրող ժողովրդի հետ: Մենք ուզելու ենք մեր «մի կյանքը» ապրենք ու անընդհատ պատերազմի ենք բախվելու, էդպես էլ չապրելով:

Անավարտ երազանքներ

44-օրյա պատերազմում հերոսացած Սուրեն Եսայանն իր բազմաթիվ նպատակներից առավել կարևորում էր մեկը՝ հայրենիքը շենացնելը։ Սուրենի մոր՝ Նարինեի ականջներում շարունակ հնչում են նրա խոսքերը. «Մամ, ես շենացնելու եմ մեր երկիրը, կտեսնես՝ տղեդ ինչ ա անելու, իսկ դու ու պապան գլուխներդ բարձր եք քայլելու»։

Ընտանիքը Սուրենով հպարտանալու բազմաթիվ առիթներ ուներ․ Սուրենը 18 տարեկանում արդեն 5 լեզվի էր տիրապետում՝ ռուսերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն և հինդի։

12 տարեկանում սեփական որոշմամբ իր մտերիմ ընկերոջ հետ մեկնել էր Հնդկաստանի Կալկաթա քաղաքի Հայոց մարդասիրական ճեմարանում սովորելու։ Երբ Սուրենին դպրոցն ընդունվելու համար հարցազրույցի էին հրավիրել, քննող հանձնաժողովը զարմացել էր այդ տարիքում նրա ունեցած գիտելիքներից։

«Երեք տարի Հնդկաստանում մնալուց հետո կարոտին չդիմացավ․ եկավ Հայաստան։ Ասում էր, որ իր տեղը Հայաստանում է, առանց իր ընտանիքի ու հայրենիքի չէր կարողանում»։

Դպրոցն այստեղ ավարտելուց հետո Ֆրանսիական համալսարան էր ընդունվել, մեկ տարի սովորել ու մեկնել ծառայության։ Ջրականում էր ծառայում ու երկու ամիս էր, ինչ կրում էր զինվորական համազգեստը, երբ պատերազմը սկսվեց։ Ընտանիքին վստահեցնում էր, որ ինքն ու մյուս նորակոչիկներն ապահով վայրում են ու չեն մասնակցում մարտական գործողություններին։ Մինչև իր զոհվելը ընտանիքը չի իմացել պատերազմին նրա մասնակցության մասին։

Հոկտեմբերի 10-ի հրադադարից հետո Սուրենն այլևս տուն չզանգեց։ Ընտանիքը հույսով սպասում էր որևէ լուրի նրանից։ Սուրենից երկար սպասված զանգի փոխարեն մեկ այլ զանգ ստացան․ Սուրենի փաստաթղթերով մարմին էր գտնվել։ Երեք անգամ ԴՆԹ անալիզը չէր համընկել․ չորրորդը դրական էր․․․

Սուրենի հաղթանդամ մարմնի մեջ անսահման բարի ու փխրուն հոգի կար։ Մտերիմները նրան «բարի արջուկ» մականունն էին տվել։ Կապուտաչյա ու շիկահեր տղայի ծնողներն ու երեք քույրերը վստահ են՝ մի օր նորից կտեսնեն Սուրենին։

Սուրեն Սարգսի Եսայանի ընտանիքը Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի (ԶԱՀ) շահառու է։

 

Հունձք

Սովորական առավոտ է, Սյունիքի ամառային առավոտներից մեկը: Ինձ համար նստած գիրք եմ կարդում, մեկ էլ լսում եմ տատիկիս ձայնը.

-Հը՞ն, բալաս, ի՞նչ ըրեցիք:

-Մամա, դե չկարացա տրակտրիստի հետ խոսամ:

-Էյ՛,այ բալա, ե՞րբ կիլի, վեր էդ ցորենն ու կյարին հըվաքենք, արխային տառնանք:

Ինչպես միշտ, հայրիկս փորձում է տրակտորիստ գտնել արտը հնձելու համար, բայց դե ախր, խնդիրը ոչ թե տրակտորիստն է, այլ հենց տրակտորը: Իսկ մեր գյուղում, տրակտորիստ, ավելի ճիշտ տրակտոր որոնողները շատ-շատ են: Դե, մեր գյուղում ձեռնտու չի արտ հնձել, մյուս գյուղերի դիրքերը ավելի լավն են:

-Լյավ, մամ, դասավորիլվ ենք, պան չկա:

Այս հարցերի շուրջ`խոտի, գարու, ցորենի և այլն, տատիկիս անհանգստությանը ոչ ոք չի հասնի: Իսկ այդ անհանգստությունը աճել և ձևավորվել է տարիների ընթացքում, չէ որ մանուկ հասակից այդ ամենի մեջ է:

Իսկ մե՞նք` ես և եղբայրս,մենք նույնպես անհանգստանում ենք, չնայած հայրիկի խոսքերին. «Դե խոխորցը ի՞նչ կա, ապրուստը` ձրի, կյանքը` երջանիկ»: Դե, հայրիկին էլ կարելի է հասկանալ. գյուղական գործերը շատ բարդ են ու անվերջանալի, բայց իմ կարծիքով նաև շատ հավես.

-Լավ, բա ի՞նչ անենք, որ էդ հարցը լուծվի,- ասում եմ եղբորս:

-Մենք ի՞նչ անենք,- տխուր պատասխանում է նա:

Հանկարծ հայրիկը ժպիտը դեմքին ներս է մտնում և ասում մայրիկին.

-Լիլիթ, հաց սարքի: Գնում ենք արտը հնձենք:

Ինչպիսի ուրախություն է տանը: Վերջապե՛ս: Հիմա էլ, բոլորս կրկին անհանգստանում ենք: Ասեք` ինչո՞ւ: Դե, որ հանկարծ անձրև գա ու ամեն ինչ ջուր չընկնի: Տատիկիս հետ նստած սպասում ենք, թե երբ բակում կլսվի այդքան բաղձալի բեռնատարի ձայնը:

Սեպտեմբեր, 2016

ՄԻ ՇԵՐԵՓ ԱՊՈՒՐԻ ՕՐՀՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Ամեն անգամ դպրոցից հոգնած տուն մտնելիս տեսնում եմ մորս հոգատար ու բարի դեմքը, ով  գեղեցիկ ժպիտով ինձ ուղեկցում է մինչև խոհանոց՝ ճաշի սեղանի մոտ, որտեղ միշտ կգտնեմ ինձ համար սիրելի ու համեղ կերակուրներ: Ու բարի ախորժակ մաղթելով մայրս գնում է իր գործերին: Բայց լինում են բացառություններ, երբ ինչ-որ հարցերով կամ գործերով տանից դուրս է գալիս, և ես ստիպված եմ լինում ինքնասպասարկմամբ զբաղվել:

Եվ ահա մի այդպիսի օր:

Դասից եկա տուն, ու մայրս տանը չէր, ավելին՝ տանը ոչ ոք չկար: Համոզվելով, որ տանը մենակ եմ, առաջինը, որ արեցի, եղավ խոհանոցում ուտելիք փնտրելս: Ցավոք, ոչինչ չգտա պատրաստած ու սկզբում բարկացած, հետո հոգնած ու անհավես նստեցի այն հույսով, որ ուր որ է` մեկը կգա, ու մի բան կպատրաստի, որ ուտեմ: Նստեցի, նստեցի ու մի քառորդ ժամից հասկացա, որ սովը նեղում է: Վեր կացա ու որոշեցի մի բան պատրաստել ուտելու:

Ճիշտ է, ճաշ եփելու համար այնքան էլ հավես չունեի, բայց սկսեցի քիչ-քիչ պատրաստելը: Կաթսան գտա, դրեցի կրակին ու որտեղից ձեռքս ինչ ընկավ, լցրեցի մեջը: Մի կես ժամից տարօրինակ ճաշս պատրաստ էր: Լցրեցի, սովից լեզուս դուրս գցած շան նման պատրաստվում էի ուտել, երբ…

Թըխկ, թըխկ. դռան ձայնն էր: Մտքիս մեջ բարկացած ասացի.«Վըխք, տեսնիս` ո՞վ է, որ հացս հարամ էրեց»:

Ու գդալը ձեռքիցս գցելով՝ գնացի տեսնելու, թե ով է: Երբ արդեն հասնում էի դռանը, գոռացի.

-Ո՞վ է:

Ձայն չկա: Նայում եմ` մարդ էլ չկա: Եվս մի անգամ էլ գոռացի ավելի բարձր ու բարկացած.

-Ո՞վ է:

Էլի ոչ մի ձայն: Զարմացած ու զայրացած, մի քիչ էլ վախեցած գնացի ճաշս ուտելու: Գդալն արդեն հասցնում էի բերանիս, երբ նորից կրկնվեց նույնը: Իրավիճակը այնպիսին էր, որ թվաց, թե մեկը հետս կատակել է ուզում: Էլի գոռացի. «Ո՞վ է, ի՜յա, վա՜աաայ», ու գնացի դեպի դուռը: Պատասխանի փոխարեն դռան երկու հարվածի ձայն լսեցի միայն: Բարկությունից դողալով կամ չգիտեմ, գուցե վախից, այնպես գոռացի, որ երբ տեսա վախեցած հյուրիս, ես էլ իր վախենալուց ավելի վախեցա:

Մի խեղճ կին էր, մոտ 80 տարեկան, արտահայտիչ կուզով, ճեփ-ճերմակ մազերով, որոնք լաչակի տակից ցից-ցից դուրս էին եկել ու, ճիշտն ասեմ, շատն էլ դրանից վախեցա: Կուզը տնկած անձայն կանգնել էր դիմացս ու նայում էր վրաս:

-Բարև,- հարցական դեմք ընդունելով, որով նաև հարցնում էի, թե դու ո՞վ ես: Բարևս անպատասխան մնաց: Գլուխը կախելով քթի տակ խոսեց, ասելով.

-Մեռնի՛մ ջանիդ, բաժակըմ ջուր կուդա՞ս:

Ասացի` սպասի, հիմա կբերեմ: Ջուրը ձեռքիս հետ եկա, նայեմ` նստել է դռան մոտ, աստիճանների վրա: Դուրսն էլ զզվելի շոգ էր, տեսա քրտնած էր, ջուրը տվեցի, վերցրեց խմեց: Խմեց ու կզկռտված մնաց: Սպասում էի գնար, որ ես էլ ներս գնայի, հացս ուտեի: Մի 5 րոպե նյարդերիս հաշվին մնալուց հետո, տեսա, որ ուզում էր գնար, ու դարձա` տուն մտնեմ, բայց չգիտեմ ինչու, սիրտս ճմլվեց մի անծանոթ զգացումով: Չգիտեմ, դա խի՞ղճ էր, թե՞ սով, թե երկուսը միասին, բայց վատ բան էր: Իսկույն դարձա հետ ու գոռացի.

-Տա՛տ, ա՛րի գնանք` հաց ուտենք:

Նախքան դա ասեմ, որ խուլի տպավորություն էր թողել մոտս, ինչ-որ խոսել էի հետը, չէր լսել ու չէր պատասխանել, բայց հենց լսեց ասածս, միանգամից կուզը ուղղելով դարձավ հետ  ու արագ-արագ առաջ եկավ:

Շատ չերկարացնեմ, վերջը հասանք խոհանոց: Ճաշս սառել էր, տաքացրի, արդեն երկուսիս էլ լցրի ու նստեցի, որ ուտենք: Անձայն կերանք, կյանքումս առաջին անգամն էր, որ ուտելու ժամանակ պահպանվեց «ուտելու ժամանակ չեն խոսում» պատվիրանը: Երբ վերջացրինք, սեղանից մինչև դուռը ճանապարհելիս օրհնանք տվեց: Բարի տատիկը օրհնեց ինձ ասելով.

-Բալա՛ ջան, սիրտդ միշտ ըդպես լեն մնա, ձեռդ էլ ըդպես դալար, ապրի՛ս, երկար արև՛ ունենաս:

Ասացի. «Ապրե՛ս, տա՛տ ջան», ու ճանապարհեցի գնաց…

Ու այդ օրն էլ, ճաշն էլ, տատիկն էլ, օրհնանքն էլ միշտ կմնան իմ հիշողության մեջ:

Միայն թե անընդհատ մտածում եմ. Ծեր տատն ինչո՞ւ էր դրսում, ո՞ւմ տատն էր, ինչո՞ւ ոչ ոք չուներ…

Ապրիլ, 2016

lia avagyan

Գյուղս. Ներքին Կարմիրաղբյուր

Իմ գյուղը թաքնված ժայռերի մեծ ու փարթամ ծառերի մեջ դարերի պատմություն ունի: Տատիս խոսքերով, գյուղս ստեղծվել է 1400-ական թվականներից հետո: Գյուղի անվան հետ կապված շատ պատմություներ կան: Օրինակ, որ դիմացի բլուրից մարդկանց մի խումբ իջել ու բնակություն են հաստատել ներքևում` գյուղի անունը կոչելով Ներքին Կարմիրաղբյուր, կամ երբ գյուղի աղջիկները բարձրացել են սարերը և գետի վրա կարմիր վարդի թերթիկներ նետել: Գետը իջել է ներքև` կարմիր ներկված, ժողովուրդը հեռվից տեսնելով, գյուղի անունը կոչել է Ներքին Կարմիրաղբյուր: Ճիշտն ասած, չեմ կարող ասել` որ պատմությունն է ավելի ճիշտ, որվհետև այնքան գեղեցիկ ու հետաքրքիր է գյուղս, որ շատ պատմություններ կունենա իր հետ կապված, որից անգամ տատս տեղյակ չի լինի: Տատս նաև ասում է, որ մեր տարածաշրջանի ժողովուրդը եկել է Ղարաբաղից, և մեր արմատները Ղարաբաղից են: Այնպես որ, կարող եմ հպարտությամբ նշել, որ ես կիսով չափ ղարաբաղցի եմ: Ներքին Կարմիրաղբյուրի ժողովուրդը հիմնականում զբաղվում է հողագործությամբ: Սովետի ժամանակ մարդիկ զբաղվել են ծխախոտագործությամբ, անասնապահությամբ, բայց այդ ամենը եղել է կոլեկտիվ: Իսկ հիմա էլ գյուղում զբաղվում են հողագործությամբ ու անասնապահությամբ, բայց արդեն մասնավոր: Ուղղակի այն ժամանակվա ծխախոտի փոխարեն հիմա խաղող են մշակում: Չնայած դա էլ ակտիվորեն չէն անում, քանի որ թշնամու կրակի տակ է այգիները: Բայց գյուղս կամաց-կամաց երիտասարդանում է, մարդիկ հաղթահարում են պատերազմի հանդեպ վախը: Նրանց դեմքին ժպիտ է հայտնվում ավելի եռանդով են աշխատում, ինչպես այն ժամանակ, երբ առաջին անզամ եկան գյուղ` բնակություն հաստատելու:

Տաք օրերին սիրում եմ նստել այգում՝ մեղվի փեթակների մոտ ու նայել գյուղին: Չնայած մեր տունը գտնվում է ոչ այնքան կենտրոնական մասում, ու մեր այգուց բացվող տեսարանը այնքան էլ գեղատեսիլ չէ: Բայց, դե պարտադիր չէ, որ ամբողջ գյուղը երևա, միայն գյուղին պատկանող հողերը բավարար են, որոնք ամեն եղանակին մի գույն ու մի նոր «սանրվածք» են ընդունում: Բայց դրա մասին չէ, որ ուզում եմ խոսել:

Մեր ոչ այդքան գեղատեսիլ այգուց երևում են տներ, որոնց ամեն մեկի հետ մի պատմություն կա կապված: Դե, ես այս պատմությունները չէի իմանա, եթե տատիկս չպատմեր, իսկ տատիկս հիմնականում կռիվներից ու նրա հետևանքներից է պատմում: Ապրելով սահմանապահ գյուղում, ուզած չուզած ամեն օր լսում ու ականատես եմ լինում նմանատիպ պատմությունների: Օրինակ, տատս պատմում է, որ 90-ականների պատերազմի ժամանակ ինչքան խաղաղ բնակիչներ են զոհվել կամ տուժել հակառակորդի գործողություններից:

Պատմում է Արամ անունով մեր համագյուղացու (Ն.Կարմիրաղբյուրեցու) մասին, ով տանն էր, երբ շիլկայի (տանկանման զենք) բեկորը մտավ տուն ու պոկեց վերջինիս թևը: Նա այդ դեպքից հետո չմահացավ, բայց ստիպված էր կյանքի մնացած մասն անդամահատված թևով անցկացնել: Իսկ մեր գյուղի մեկ այլ բնակչուհին՝ Նիվիկը, կռվի տարիներին մահացավ, երբ շիլկայի բեկորը մտավ վերջինիս որովայնը: Այսպիսի դեպքեր շատ են եղել, նույնիսկ ճանապարհին երեխաներ են զոհվել: Նույնիսկ եղել են դեպքեր, երբ բեկորը կամ հենց ինքը՝ փամփուշտը, չի դիպել մարդուն: Բայց այդ կրակոցներից, այդ լարվածությունից, ճնշումը բարձրանալու հետևանքով մահացել են: Այսպիսի դեպքեր էլի գյուղում եղել են:

Տատս պատմում է, ես ուշադրությամբ լսում եմ ու նաև մտածում, թե նման դեպքեր միայն 90-ականների կռիվների ժամանակ չէ, որ եղել են: Շատ լավ եմ հիշում, համարյա մեկ տարի առաջ էր, երբ էլի կրակում էին: Մենք ապաստարանում էինք, երբ հայրիկս եկավ, եկավ, որովհետև այդ ժամանակ գնացել էր խոտի դեզին հետևելու, որպեսզի, եթե վառվի հրետակոծության ժամանակ, կարողանա արագ հանգցնել, որովհետև համ տանը շատ մոտ էր, համ էլ, եթե դեզը վառվեր, այդ ուղղությամբ կրակոցները ավելի ինտենսիվ կլինեին: Ինչևէ, հայրիկս ասաց, որ Վանիկ պապը մահացել է: Այդ պահը շոկային էր բոլորիս համար: Երևի երբեք չեմ մոռանա, որովհետև դաջվել է հիշողությանս մեջ: Հայրիկս պատմեց, որ բեկորից է մահացել: Փափուշտը տան մեջ է պայթել, ու բեկորները ցրվել են տնով մեկ՝ մահացու վիրավորելով նաև տանտիրոջը, ով Բերդի հիվանդանոցի ճանապարհին մահացավ:

Տատս իր կյանքի մեծ մասը պատերազմի մեջ է եղել, ես էլ ապրածս 16 տարիները էլի կրակոցների տակ եմ անցկացրել ու անցկացնում: Մտածում եմ. ես է՞լ իմ թոռներին միայն պատերազմից եմ պատմելու:

 Նոյեմբեր, 2015 

Հոգեհաց` յոթ հոգու համար հավիտյան

Ավագ սերժանտ դիրքի ավագ Յուրին ամեն անգամ տնից դիրքեր բարձրանալիս մորն ասում էր․ «Մա՛մ, մենակ ինձ համար չէ, 7 մարդու համար ուտելիք դիր, որ երեխեքս էլ նորմալ ուտեն»։ Իր զինվորներին միշտ երեխաներ էր ասում ու այդպես էլ մինչև զոհվելը երեխեքին մենակ չթողեց։

Յուրի Հայրապետյանը հասուն ու հանգիստ էր իր երիտասարդ տարիքի համեմատ։ Հավասարակշռված ու վստահ իր որոշումներում՝ Յուրին Ստեփանակերտի բժշկական ուսումնարանն ավարտելուց հետո հստակ որոշեց, որ սպիտակ խալաթը պիտի փոխարինի զինվորական համազգեստով։ Այդպես էլ պարտադիր ծառայությունից հետո մնաց՝ շարունակելու ծառայել հայրենիքին։

«Երբ 14 օրով դիրքերից տուն էր գալիս, անընդհատ ասում էր՝ երբ են օրերը անցնելու, բարձրանամ դիրքեր երեխեքիս մոտ», – պատմում է մայրը՝ տիկին Սիլվան։

Սեպտեմբերի 26-ին տուն էր եկել, բայց մորը խնդրել էր շորերը չլվանալ, որ պատրաստ լիներ ցանկացած պահի դիրքեր բարձրանալուն։ Առավոտյան իրենց գյուղում՝ Ճարտարում, արդեն պայթյուններ էին լսվել, ու Յուրին միանգամից շտապել էր դիրքեր։

Պատերազմի օրերին Յուրին թոքերի լուրջ բորբոքումով հոսպիտալ էր տեղափոխվել, սակայն երեք օր դեռ չանցած ու չկազդուրված՝ բժշկի հետ կռիվ էր տվել նորից դիրքեր բարձրանալու համար։ Անընդհատ կրկնում էր՝ երեխեքիս մենակ չեմ թողնի։

Հոկտեմբերի 22-ին վերջին անգամ զանգում է տուն ու մորը խնդրում հեռանալ կամ պատսպարվել․ իրավիճակը շատ լարված էր․ առավոտյան արդեն ստանում են նրա վիրավորվելու լուրը։ Վիրավորումից հետո երկար ժամանակ արյունահոսելուց  հետո Յուրիին տեղափոխում են մոտակա հոսպիտալ, սակայն այդտեղ է ավարտվում նրա կռիվը՝ փրկելու մարդկանց կյանքեր ինչպես սպիտակ խալաթով, այնպես էլ զինվորական համազգեստով։

Յուրի Հայրապետյանի ընտանիքը Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի շահառու է: