Շաբաթվա սկզբից մինչև վերջ ես գրեթե տուն չեմ մտնում, եթե մտնում էլ եմ, միայն քնի ժամերին: Բանն այն է, որ օրակարգս այնքան խիտ և հագեցած է, որ չեմ հասցնում ընտանիքիս հետ ժամանակ անցկացնել: Մայրս միշտ ասում է.

-Տունը դարձել է քեզ համար հյուրանոց, գալիս` քնում ես, առավոտյան արթնանում ու գնում ես:

Բայց ես ամենևին մեղավոր չեմ:

Մի քանի օր առաջ դպրոցում տեղի ունեցավ աշակերտական խորհրդի քվեարկություն, որտեղ պետք է ընտրեին նախագահ և փոխնախագահ: Քվեարկության արդյունքում երկու ձայնով զիջեցի նախագահին ու դարձա դպրոցի ԱԽ-ի փոխնախագահ, իսկ նախագահը դասընկերուհիս է: Ես նրա համար շատ ուրախ եմ, քանի որ նա արժանի էր դրան:

Հերիք չէին դասերս, պարապմունքներս ու Թումոն, ավելացան ԱԽ-ի աշխատանքները: Դե արի ու այսքանը միասին հասցրու: Պլանավորվեցին ԱԽ-ի գործերը, հույս չունեի, որ մի բան կստացվի, բայց սկսեցի աշխատել: Նախապատրաստական աշխատանքների մեջ է գտնվում «Հայ Ասպետ» մրցախաղը, եկող շաբաթ սպասում ենք նորությունների: Միջանցքներում մշակվեցին պարտադիր հերթապահություններ, որոնք կատարելու են ԱԽ-ի բոլոր անդամները: Պատերին փակցրինք ցուցակները:

Սիրում եմ զբաղվել կազմակերպչական աշխատանքներով, մանավանդ, որ վերջում արդյունքի ես հասնում: Շաբաթվա մեջ 3-2 օր ժողովներ ենք անում և քննարկում հետագա քայլերը: Պարապմունքներիս ուշ-ուշ եմ գնում, մինչ դպրոցից հոգնած հասնում եմ տուն, որ պետք է գնամ, արդեն մութ է լինում:

Չգիտեմ, այս ամենը և լավ է, և վատ: Կարծում եմ՝ լավ է այն առումով, որ երբ ուսանող դառնամ, և լարվածությունս շատ լինի, կկարողանամ դիմակայել ամենադժվարին: Իսկ վատ է դասերիս համար, շատ են տնային հանձնարարությունները, դրանց հետ միասին էլ` պատմել, գրել, կարդալ, չեմ հասցնում, էլի: Տոն օրերն էլ չասեմ, պետք է մասնակցեմ բոլոր միջոցառումներին, հավաքույթներին, համերգներին: Բնավորությունս ինձ ստիպում է անել ամեն բան, սովորել ամեն բան, ընդունվել այն տեղերը, որոնք ինձ շատ են հետաքրքրում, իսկ դրա հետ մեկտեղ պետք է աշխատել և սովորել:

… Բարձրահարկ երկու շենք՝ իրար միացած ամուր պարանով: Շուրջս մարդիկ են. եկել են ինձ երկրպագելու, ուժ տալու: Պատրաստվում եմ քայլել այդ թելի վրայով և մի շենքից հասնել մյուսին: Վախս հաղթահարելու օրն է: Հանում եմ կոշիկներս, վերցնում եմ երկար ձողս, որով պետք է հավասարակշռությունս պահեմ լարախաղացի պարանի վրա, նաև վերցնում եմ հեռախոսս: Երազանքս է այդ բարձրության վրա, այդ պարանի վրա ունենալ սելֆի: Այո, հանգիստ ասացեք` ապուշ երազանք է, անհեթեթ, կյանքին վտանգ սպառնացող: Բայց դե ի՜նչ արած, իմ սիրտն էլ դա՛ է ուզում: Ծափահարություններ… Եվ ես բարձրացա: Ճոճվում եմ աջ, հետո` ձախ, հետո նորից` աջ, այնուհետև` հետ ու առաջ…

Մի քանի րոպե հետո շտապօգնության մեքենան կանգնած է լինում ներքևում, տասնյակ մարդիկ են հավաքվում: Ինչո՞ւ: Երևի զգում են, թե ինչ է կատարվելու: Աջ, ձախ, ա՜, թըմփ… Վերջ:
Հետո չեմ հիշում՝ ինչ է կատարվել, որովհետև ոտքերիս ուժեղ ցավից տեղիցս վեր եմ թռչում. երազն ավարտված է: Ու ես մտածում եմ՝ ինչքան անպիտան ու թույլ եմ ես. անգամ երազում չեմ կարողանում երազանք իրականացնել:
Գլուխս իջեցնում եմ բարձին, շարունակում քունս ու փորձերս:
…Ծով է, քամի, ավազ ու արև: Մեր նավը լողում է օվկիանոսի կենտրոնում: Ես արդեն հագել եմ ռետինե լողազգեստը և պատրաստվում եմ սուզվել ջրի խորքը: Ցա՛տկ: Մեկ, երկու, երեք, չորս հինգ… Այսպես մինչև վաթսունը հաշվեք, ու շունչս կկտրվի:
Հիսունհինգ, հիսունվեց, հիսունյոթ, հիսունութ, հիսունինը… Բավական է: Ինձ կոտորում եմ ջրի տակ, չգիտեմ` ինչ անել, որ փրկարարները իջնեն ու դուրս հանեն ինձ: Անխելքները չեն մտածել, որ անփորձ է, կարող է` խեղդվի, կարելի է հետը սուզվել: Մինչ ես ինձ կկոտորեմ, մեկ էլ տեսնեմ սպիտակ շնաձուկ կոչվածը երախը բացած շտապում է ինձ մոտ:
Նորից մեկից սկսեք հաշվել, մինչև հասնեք երեքին, ես էլ չեմ լինի:
Մեկ, երկու, երեք… Ա՜, հա՛մփ:
Շնաձկան ատամների ծակոցից վեր եմ թռչում տեղիցս: Աստվա՜ծ իմ, կրկին չստացվեց: Ո՞նց բաց թողեցի ջրի տակ լինելու և վայելելու հնարավորությունը: Բայց, ինչո՞ւ չեք ասում, որ ես մեղավոր չեմ, շնաձուկը ինձ կերավ: Թե չէ` հաստատ դեռ երկար էի ջրի տակ մնալու, դե՛, գիտեք հնարավորություններս:
Գլուխս իջեցնում եմ բարձին, շարունակում քունս ու փորձերս:
…Փոքրիկ պատուհան, կողքիս անծանոթ թռչող, պատուհանից կարծես սպիտակ սավան է կախած. դուրսը ամպեր են, ուրիշ ոչինչ: Ինքնաթիռում եմ, արդեն պատկերացրիք: Հաջող վայրէջք ենք կատարում: Նստում եմ օդանավակայանից Փարիզ տանող ավտոբուսը: Հասնում եմ Փարիզ: Ավելին, հասնում եմ Էֆոիս աշտարակը: Մեքենան դեռ չկանգնած ես դուրս եմ թռչում մեքենայից, գլորվում գետնին, վեր կենում ու ինչքան ուժ ունեմ վազում դեպի աշտարակը: Վազում եմ, հասնում եմ, անվերջանալի աստիճաններով եմ արդեն բարձրանում: Իմ երազանքը ավելի շատ ոչ թե աշտարակը տեսնելն է, այլ աշտարակից բացվող տեսարանը տեսնելը: Բարձրանում եմ, բարձրանում, չեմ հասնում, չի վերջանում: Հերթական արագ քայլերս եմ անում, ու մեկ էլ… Այս անգամ էլ` դը՛մփ: Ահաբեկիչներն էին: Պայթեցրին երազանքս: Պայթյունը տեղում վառում է ինձ ու շպրտում իրականություն: Քրտնախաշ եղած արթնանում եմ, մի քիչ սթափվում, ընկալում, որ ընդամենը ցավոտ երազ էր, անկատար երազանք:

Կտրվի երևակայությունս, որ ոչ մի կերպ չի թողնում ուզածիս հասնեմ: Այս անգամ գլուխս բարկացած եմ դնում բարձին ու փորձում շարունակել փորձերս, որոնք, ինչպես ինքս ինձ խոստացա, պետք է ցանկացած գնով իրականություն դարձնեմ: Հասկացե՛ք, արդեն քինախնդրության հարց էր, «սկզբունք» կոչվածի: Գլուխս խոնարհում եմ բարձիս: Գնացինք:
…Սառնամանիք, բուք ու բորան, ծովի մակարդակից 2500 մ բարձրության վրա եմ գտնվում: Ուժեղ քամին գետնից հավաքում է ողջ ձյունը և դրանով ուժեղ ապտակներ տալիս: Բայց ես դիմանում եմ, ընկնում եմ, հետո, ուժերս հավաքելով, վեր եմ կենում ու շարունակում ճամփաս: Արդեն կեսում եմ: Արարատի մեջտեղում եմ: Կողքովս Աբովյանի ուրուն է քայլում, բարձր ձայնով հետը զրուցում եմ ու շարժվում առաջ:
-Աբովյա՛ն ջան, ո՞ւր ես, չկաս այսքան տարի:
-Եթե ուզում եք ինձ տեսնել, եկեք այստեղ՝ Արարատ: Իմ հոգին այստեղ է: Ով ի սրտե ցանկանա ինձ տեսնել ու գա այստեղ, ես կհանեմ նապաստակի մորթու նման ճերմակ իմ անտեսանելի ծածկոցը, և նա կտեսնի ինձ:
-Իսկ այսպիսի ցրտի պայմաններում ո՞նց ես մնում:
-Կանգնի՛ր, չշարժվես: Տե՛ս, դիմացդ արևմուտքն է, որտեղ գտնվում է Հայաստանը: Այստեղից միշտ ջերմություն է փչում: Հետևումդ արևելքն է՝ Թուրքիան, այստեղից սառնամանիք է գալիս: Հայաստանից եկող տաքությունը չեզոքացնում ու ոչնչացնում է թուրքական սառնամանիքը, ես էլ հանգիստ ապրում եմ: Նայի՛ր, քիչ մնաց, հասնում ենք գագաթին:
-Բարև ձեզ, հարգելի հեռուստադիտողներ, ուղիղ եթերում դուք դիտում եք «Հայաստան-Չեխիա» ֆուտբոլային մրցախաղը:
Հայրիկս միացրեց հեռուստացույցը… Արթնացրեց:
Այլևս չեմ դիմանում, ուզում եմ բարձր լացել, ախր, ինչքա՞ն կարելի է տապալել երազանքներդ:
Չէ՛, երևի արթնանամ ու իրականում սկսեմ պայքարել ու իրագործել դրանք: Թե չէ` երազելով բան դուրս չի գա:

Ավարտվեց մեր ստեղծած հեքիաթը, հեռու` իրական աշխարհից, կտրված այն իրականությունից, որտեղ քչերն են հավատում հրաշքների, որտեղ քչերն են հավատում իրենք իրենց: Մենք ապրեցինք 7 օր մեր իսկ երազանքների աշխարհում, ապրեցինք, ստեղծագործեցինք, վայելեցինք յուրաքանչյուր պահը: Մենք մեծ քայլերով գնում էինք մեր երազանքներին ընդառաջ, մենք` պատանի լրագրողներ, լուսանկարիչներ, ռեժիսորներ, օպերատորներ էինք, մենք երազանքի մարտիկներ էինք: Մենք մեզ կարևոր էինք զգում, մարդիկ, ում աշխատելը, ստեղծագործելը կարևոր էր: Մարդիկ, ովքեր մի մեծ ընտանիքի անդամ են, ու այդ ընտանիքը կոչվում է «Մանանա»: Մենք ինքներս էինք աշխատում, զգում էինք պատասխանատվություն` կատարելու ստանձնած պարտականությունը, ու հաճույք, որ ունենք ստեղծագործելու հնարավորություն:

Ամեն ինչ հեքիաթային էր, որովհետև մերն էր. մերն էր Սևանը, մերն էր նրա միայնակ ափը իր վայրի գեղեցկությամբ, մերն էր այն դահլիճը, որտեղ ստեղծագործում էինք, որի պատերը ներծծվել էին ներշնչանքով, երազանքներով: Սենյակը այնքան յուրահատուկ էր երեկոյան, երբ մենք օրը ամփոփում էինք. մի խումբ սեղանի շուրջ նստած աշխատում էր օրագրի վերջնական տեսքի վրա, մյուսները միայնակ նստած հոդվածներ էին գրում… Աչքիս առաջ նրանց մտածկոտ դեմքերն են: Դուք տեսե՞լ եք պատանու, ով պայքարում է մտքերի քաոսի դեմ, փորձում ընտրել ամենահարմար բառը, գրում, հետո արագ մռայլվում ու ջնջում, հետո պայծառանում, երբ գտնում է փնտրած բառը կամ միտքը, ոգևորվում հեծանիվ հայտնագործելու չափ կարևոր գյուտից, որն իրենն է ու պակաս կարևոր չէ:

Ես տեսել եմ այս ամենը 7 օր, ապրել եմ նրանց հետ նույն զգացողությունները: Այդ սենյակում մենք ՄԵԾ մարդիկ էինք, մենք մեր իրականության հերոսներն էինք, մեր յուրաքանչյուրի գաղափարը, առաջարկը կարևոր էր: Մենք սովորեցինք լինել պատասխանատու նախ ինքներս մեր առաջ: Մենք թիմ էինք ու ամբողջություն, որտեղ յուրաքանչյուրը իր դերն ու պարտականությունը ուներ:

Հուշերը շատ են, դրանք կփայփայեմ, որ կարոտի պահերին գան մխիթարելու ու ժպիտ պատճառելու: Այս ամենը դարձել է իմ մասնիկը:

Ես ինձ հետ բերել եմ Անուշի նրբությունը, նրա երազանքը ծաղրածու դառնալու, ես նրա իսկ ջերմությամբ ու նրբությամբ կպահեմ այն, հույսով, որ կհասնի ու կգտնի իր երազը:

Կգրկեմ ու կպահեմ Շուշանին, նրա հետ անցկացրած ամեն պահը, նրա հետ «Քո աչքերը» երգելը ու երազելը:

Իմն է դարձել Արտյոմի ժպիտը ու Սուրենի աչքերի փայլը ու էլի շատ ու շատ հուշեր ու պահեր, որոնք խտացած կարոտ են դարձել ու արցունքերի տեսքով ուզում են դուրս գալ:

Ես 7 օր վայելեցի անկեղծություն ու մաքրություն, կարծես ինչ որ պահի նյութական աշխարհ չկար: Կար միայն այն մաքրությունը, որ երեխաները բերել էին իրենց հետ այն միջավայրից, որտեղ սովորական է մարդկայինը, ջերմը, իսկ ես անհագ շնչում էի այդ, որովհետև մեծ քաղաքում ես վաղուց մոռացել էի պարզությունը:

Ես ուզում եմ նորից գրկել յուրաքանչյուրին ու ասել, որ մենք կհանդիպենք նորից, ու դուք հասած կլինեք ձեր երազանքներին կամ գուցե գտած լինեք նորերը:

Կուզեի ասել, որ երազեն անվերջ ու չվախենան իրենց երազներից: Կասեի, որ ամեն ինչ նոր միայն սկսում է, ոչինչ չի ավարտվել…

Նրանցից ոչ ոք չգիտի, թե ինչքան կարևոր դասեր են տվել ինձ, դասեր, որոնք ես երբեք չէի ստանա ուրիշ միջավայրում և ուրիշ մարդկանցից…

Առաջին անգամ կյանքում ես հասկանում եմ, որ «կարոտ» բառը չի կարողանում արտահայտել զգացածս, քիչ է, շատ քիչ…