Լուսանկարը՝ Դավիթ Չիլինգարյանի

Ղուշիկ տատը մեր գյուղի՝ Ջուջեւանի «խորհրդարանի» նախագահն է: Ղուշիկ՝ մի քիչ զարմանալի անուն է, չէ՞: Նրա իրական անունը Վարդանուշ է, բայց նրան ընկերուհիները Ղուշիկ են ասում, քանի որ նա երիտասարդ ժամանակ գեղեցիկ է եղել, և ամուսինը նրան համեմատել է ղուշի (աղավնի) հետ, և այդպես էլ նրա անունը մնացել է Ղուշիկ: 

Ղուշիկ տատը գյուղում շատ հայտնի է: Նա գիտի և՛ գյուղի, և՛ Հայաստանի, և՛ աշխարհի բոլոր նորությունները: Նրանց տունը շատ մոտ է մեր տանը: Եվ եթե ինձ ինչ-որ բան է հետաքրքրում, ես նրան եմ դիմում: Հաճախ նաև նստում եմ մեր պատշգամբում և լսում նրան: Մի անգամ նա ինձ պատմեց, որ Սուրբ Սարգսի օրը  իրեն տվել են աղի բլիթ, որպեսզի ուտի և երազ տեսնի: Երբ առավոտյան արթնացել է, ասել է.

-Աղչի, էդ աղի բլիթը կերա, էրազումս մի խումբ իշան (ավանակ) զռռալով էկան, անց կացան առաջովս…

Նրա մշտական «նստավայրը» իրենց պատշգամբում գտնվող թախտն է, որի շուրջը հավաքվում են գյուղի տատիկներն ու սկսում են զրուցել: Նրանք զրուցում են ամեն ինչի մասին: Քննարկում են գյուղում ապրող յուրաքանչյուր ընտանիքի մասին: Քննարկում են սահմանին տիրող իրավիճակը: Ինչպես սիրում են ասել, մեր գյուղացիները` «պարապ ժըղովուրդ»:

-Բա իմացա՞ր, Շավաշը եդ էկավ:

-Հա, իմացա, եկել էր ինձ տենող, ջահելացել էր:

-Էնա տղեն կգա` հետը կտանի, թէ չէ, մընըմ ա ստի, ի՞նչ անի:

-Գուլգազն էլ մեռավ:

-Հա… Նա էլ գնաց:

-Ասին` ուզըմ են բասեինը սարքեն, հա՞:

-Հա, արդեն սարքըմ են:

-Էրեկ ջրերը կտրել էին, տանը մի կաթիլ ջուր չկար: Էրեխին ասի, գնաց նավիցը բերուց:

-Օ, բա իմացա՞ր, Ղարաբաղ ինչ ա կատարվըմ: Հավաքնին սկսել ա: Էրեկ տելևիզրն ասավ:

-Հա, հա, իմացա, էս ո՞նց տի ըլի:

Եվ խփում է ծնկներին:

-Ես ի՞նչ գիդեմ, թե ասա` ի՞նչ եք ուզում էս խեղճ ժողովրդիցը: Մեր գեղիցը ահագին էրեխա կա ընդի:

Եվ այսպես շարունակ: Դե, ինչ անենք, ես է Ղուշիկ տատի «մասնագիտությունը»:

Մենակ թե քննարկելու թեման թող պարզ բաներ լինեն. ջուրը, հարևանի ջահելանալը, լողավազանը…

Ձմռան մի բքառատ օր մեզ համար դասի էինք նստած, ու մեկ էլ տեղեկանում ենք, որ լրագրողներ են գալու դպրոց: Առաջին շաբաթն էր, ինչ ձմռան երկարատև արձակուրդներից հետո դասի էինք եկել, իսկ այդ շրջանում շատ ակտուալ էր դպրոցներում սենյակային ջերմաստիճանների ստուգումը: Մենք էլ կարծեցինք, թե գալիս են ստուգելու, նկարահանելու և հեռուստացույցով ցույց տալու, ինչպես Գյումրիի շատ դպրոցներ: Դե այդ կասկածանքն էլ սրտներում տնօրենն ու ուսուցիչները ասում էին.

-Երեխաներ, ինչի դասասենյակներում ցո՞ւրտ է, որ վերարկուներով եք նստել: Հանեք շուտ վերարկուներդ, թե չէ եկողը կմտածի` դպրոցը չի ջեռուցվում:
Մենք ծիծաղով վերաբերվեցինք այդ խուճապին: Ապա պարզվեց, որ բոլորովին այդ չէ նկարահանման թեման, պարզապես եկել էին նկարահանելու  «Հայաստանի Սիբիրը»: Դե քանի որ եկել էին դպրոց, պետք է խոսեին նաև աշակերտները: Մեր տնօրենը որպես «գրագետ  աղջիկ» ինձ առաջարկեց.
-Մեր Մարիամը` դպրոցի լավագույն աշակերտներից է…
-Լավ, որ այդպես է, հենց Մարիամից էլ հարցազրույց կվերցնենք,- ընդհատեց և միանգամից ավելացրեց լրագրողը:
-Մարիամ ջան, ուզո՞ւմ ես` մազիկներդ հավաքի,- նկատեց տնօրենը: Ես ծիծաղեցի: Դե, այդ  դիտողությունը հատուկ է բոլոր ուսուցիչներին, պարզապես ավելի կոպիտ ձևով:
-Չէ, թող չհավաքի, մազերը մեզ չեն խանգարի,- ասաց լրագրողը:
Եկավ խոսելու իմ հերթը: Ես խոսեցի, պատմեցի Ամասիայի, մեր զբաղմունքի, ապա իմ նպատակների մասին: Մի որոշ ժամանակ  բոլորս սպասում էինք  այդ հաղորդման հեռարձակմանը: Անցավ մեկ ամիս և ավելի, հանկարծ ես մի օր  համացանցում տեսա, որ այդ երեկո արդեն կհեռարձակվենք:
Հաղորդումը հեռարձակվեց: Արձագանքը մեծ եղավ: Հենց այդ երեկո համարյա բոլոր հարազատներս զանգահարեցին և ասացին, որ տեսել են, շնորհավորեցին: Համայնքում նույնպես «իմ հեռուստացույցում հայտնվելը» մեծ արձագանք ունեցավ: Իմ մայրիկի գործընկերներից մեկը նույնիսկ ասել էր.
-Աղջիկդ ապագա արդարադատության նախարարն է լինելու:
Նրանց այդ միտքը բխել էր իմ այն խոսքից, որ ես կրթություն ստանալուց հետո անպայման վերադառնալու եմ իմ համայնք, աշխատանք եմ գտնելու և օգնելու եմ իմ հայրենիքին: Ուսուցիչներից շատերը իմ խոսքն ընդունեցին որպես կեղծավորություն:
-Դե հա, իհարկե, տեսախցիկի դիմաց այդպես էլ ասելու էիր, թե չէ` հետ գաս, ի՞նչ անես:
Ես լռեցի: Համարյա ոչ ոք չգիտակցեց իմ խոսքերի լրջությունը:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հայրապետյանի

Ես սիրում  եմ իմ հայրենիքը, իմ Ամասիան: Շատերն այն համարում են ճահիճ, հեռու մայրաքաղաքից, մեծ հնարավորություններից: Խուլ, ցուրտ տեղ են համարում շատերը, բայց  բոլորը չարաչար սխալվում են: Եթե չսիրենք այն տեղը, որտեղից եկել ենք, չենք հարմարվի երբևէ մեր ուզած բարեկեցիկ բնակավայրին, որովհետև չենք գիտակցի, որ դա հենց մեր հայրենիքն է:

Ձեզանից շատերը հիմա որևէ արտառոց բան չեք տեսնի իմ հայրենասիրության մեջ, կամ որ հարցազրույցի եմ մասնակցել, բայց ինձ նման հասարակ դեռահասի համար, որի ձգտումներն ու նպատակները դեռ ավելի են վեր սլանալու, հավատացեք, ամեն բան այդ մի փոքրիկ տեխնիկական սարքի մեջ հայտնվելով է ամեն ինչ սկսվում: