Դեռ 2 տարի առաջ ինձ առաջարկեցին մասնակցել մի դասընթացի, որը նորույթ էր Հայաստանում: Դե քանի որ ամառ էր, իսկ ես զբաղմունք չունեի, համաձայնվեցի: Դա Tedx-ն էր, ես էլ ձեզանից շատերի նման գաղափար չունեի, թե ինչ է դա: Սակայն պատկերը էապես փոխվեց արդեն դասընթացի ընթացքում և մանավանդ հետո: Դա ինչպես պարզվեց, հարթակ է, որտեղ երեխաները (Tedxkids), երիտասարդները (TedxYouth) և մեծահասակները (Tedx) հանդես են գալիս իրենց նոր ու հետաքրքիր գաղափարներով, կամ պարզապես հետաքրքրող ու հուզող թեմաներով: Սա է այն, ինչ կապեց ինձ Tedx-ի հետ:
Դասընթացից հետո ես ինձ չարչարում էի, որպեսզի թեմա գտնեմ, գրեմ և մասնակցեմ: Բայց դա այդքան էլ հեշտ չէր, ինչպես ես էի պատկերացնում: Ուղարկեցի նյութ, բայց չստացվեց, չընտրվեցի որպես խոսնակ: Մի անգամ էլ հնարավորություն ստացա, մասնակցեցի նախընտրական փուլին, բայց էլի չստացվեց: Ու մի տարի հետո, ընկերներիցս մեկն էր ընտրվել որպես խոսնակ և պետք է ելույթ ունենար, իսկ ես ուզեցի աջակցող խմբի մեջ լինել և գնալ իրենց հետ: Հենց այնտեղ էլ իմացա, որ հնարավորություն է տրվում մասնակցել բաց խոսափողին և մեկ րոպեի ընթացքում ներկայացնել ինձ հուզող թեման: Ես խոսեցի «աշխարհը գունավորելու մեր բաց թողած հնարավորության» մասին: Ես այդ մեկ րոպեն, որ գտնվում էի բեմի վրա, համարեցի իմ այդքան չստացված փորձերի պատասխան պարգևը:
Անցան ամիսներ, ես արդեն ինձ բավարարված էի զգում, որ գոնե մեկ անգամ, էական չէ` ինչ պայմաններում, հայտնվել եմ բեմին: Բայց զանգ ստացա ինձ շատ հարազատ մարդուց, և նա ասաց ինձ, որ ես պետք է մասնակցեմ TedxYouth-ին, որպես խոսնակ: Ես չէի կարողանում հավատալ, բայց «մտքի բումերանգը հետ եկավ տիեզերքից»:
Մասնակցել, լինել խոսնակ այնքան էլ հեշտ գործ չեր, եղան մասնակիցներ, որոնք ճանապարհի կեսից, չդիմանալով, լքեցին մեզ: Պատրաստվեցինք երկու ամիս: Սովորում էինք տարբեր բեմական ու հռետորական հմտություններ: Բեմի վրա գեղեցիկ կանգնել, ճիշտ շնչել, կառավարել հուզմունքը, կառավարել ժեստերը և ամեն-ամեն ինչ: Իմ ելույթով ես բացահայտում էի հենց ստացված հանրային ելույթի մի քան գաղտնիքներ, պատմում էի ականավոր խոսնակների հաջողության գրավականների մասին:
Ելույթ ունեցա:
Ինչ տվեց TedxYouth-ը ինձ:
- Նախ, որ կատարվեց երազանքս, ու ես հայտնվեցի այդ բեմում:
- Գտա իմ «երկվորյակին», (մեզ բոլորը այդպես էին անվանում այնտեղ, իմ ամենահարազատն է, նույնիսկ միջոցառման ժամանակ նրան իմ անունով ներկայացրին, շփոթելով ինձ հետ):
- Հուզմունքս, բերկրանքս դարձել էին արցունքներ ու գնում էին աչքերիցս, ես առաջին անգամ հասկացա, թե ինչ է նշանակում «երջանկության արցունքներ» ասվածը:
- Վերջում մենք մասնակցեցինք իմ սիրելի ռոք խմբերից մեկի` «Էմփիրեյի» համերգին:
- Եվ վերջապես, փորձ` ճիշտ խոսելու, չկաշկանդվելու, չամաչելու: Սիրեցի բեմը, հանդիսատեսին, նույնիսկ խոսափողը:
Տեսա երջանկություն մանրուքներում: Գտա այն 5 նախապայմանը, որը պակասում էր երջանիկ լինելու համար մինչև Tedx-ը: Եվ վերջապես` դա աննկարագրելի մեծ դպրոց էր:
Ի դեպ, քանի որ այլևս հանրային ելույթից չեմ վախենում, զետեղում եմ իմ այդ ելույթը այստեղ, գուցե ձեզ էլ օգտակար լինի:
«Բեմ ելնելուց առաջ մի քանի րոպե կանգնած էի կուլիսներում, և ինչքան մոտենում էր իմ հերթը, հուզմունքս ու տագնապս ավելանում էր: Արդեն մոռացել էի, թե ինչ եմ խոսելու, և որոշեցի հետ դառնալ: Հաղորդավարը թող խոսի, ներկայացնելուց հետո ես էլ արդեն էդտեղ չեմ լինի: «Կարևորը` փախնիմ տեսադաշտից շատ հեռու, հա, հենց ըդպես էլ կենեմ»: Որոշեցի, գլուխս վեր բարձրացրի, որ աննկատ փախնեմ, մեկ էլ ի՞նչ: Հաղորդավարը ինձ է նայում ու բեմ է կանչում: «Է՜, լավ էլի»:
Բարձրացա բեմ, վերցրի խոսափողը, ժպտացի ու սկսեցի խոսել, բայց թե ինչ, չեմ հիշում: Արագ-արագ խոսում էի, որ հասցնեմ ասել այն, ինչ կուտակված էր գլխումս: Եվ ահա վերջ մեկ րոպեին: Ես ավարտեցի խոսքս, իջա բեմից, ինձանից գոհ գնացի ընկերներիս մոտ, ու մոռացա ողջ եղածը: Միայն հիշում էի լույսերը, որ աչքերիս մեջ էին խոսելու ողջ ընթացքում:
Միջոցառումից դուրս գալուց, մի մարդ, որը արդեն իմ շատ լավ բարեկամն է դարձել, դիպավ ուսիս, ես շրջվեցի ու նա ինձ ողջունեց, ասաց, որ ելույթս շատ լավն էր, ու որ ես շատ անկեղծ էի: Ու հենց այդ խոսքերից էլ ես հասկացա, որ իմ խոսքը հասել է հանդիսատեսին, և այս հանդիպումը եղավ դրա վառ ապացույցը: Այստեղ ես հասկացա, որ իմ հաջողված ելույթի գրավականը եղավ իմ անկեղծությունը:
Ճիշտ է, իմ փորձը զիջում է հայտնի խոսնակների փորձին, բայց ինչպես պարզվեց, ես միակը չեմ, ում դեպքում անկեղծությունը ամենակարևոր գործոնն է:
Կարծում եմ, շատերդ ճանաչում եք ռադիո և հեռուստամեկնաբան Լարրի Քինգին: «Խոսելն ինձ համար կարևորագույն ուրախությունն է կյանքում»,- ասել է նա: Իսկ ձեր կարծիքով, ինչպե՞ս սկսեց նրա կյանքի հենց այդ «կարևորագույն և ամենասիրելի» շրջանը: Առաջին օրը նա տաղավարում նստած չէր կարողանում խոսել, նրան թվում էր, թե իր բերանը լցված է բամբակով: 15-20 րոպե ռադիոլսողները նրա ձայնի փոխարեն լսում էին երաժշտություն, մինչև որ տնօրենը գոռաց նրա վրա. «Այստեղ խոսել է պետք»: Լարրի Քինգը միանգամից սթափվեց և սկսեց իր ելույթը: Հանդիսատեսին էլ պատմեց, թե ինչ էր կատարվում այդ 20 րոպեների ընթացքում, և թե ինչպես հենց նոր իր վրա գոռաց ռադիոյի տնօրենը: Ու հանդիսատեսն ընդունեց նրան ու նրա անկեղծությունը:
Բայց սա միակ դեպքը չէր: Մի անգամ էլ Լարրի Քինգին նստեցրել էին հեռուստատեսությունում տեսախցիկի դիմաց` պտտվող աթոռին: Նա եթերում սկսեց հուզմունքից ծիծաղելի կերպով պտտվել, և երբ ի մի բերեց մտքերն ու սկսեց խոսել, նորից անկեղծացավ ու պատմեց, թե ինչ էր կատարվում: Ու ի՞նչ, անկեղծությունը նորից ընդունվեց:
Սթիվ Ջոբսի հարցում պատկերը համարյա նույնն է: Նա իր խոսքի ընթացքում պահում էր մի քանի հստակ կանոններ՝
1.Կապը հադիսատեսի հետ, 2.Բաց դիրքեր, 3.Խոսքը ժեստերով և 4. Անկեղծություն:
Սա` Սթիվ Ջոբսը, Լարրի Քինգը և ես:
Բայց շատերի համար հանրության առաջ հանդես գալը մեծ վախ է: Սա ամենատարածված վախերից է` երկրորդը մահվան վախից հետո:
Շատ հոգեբանների կարծիքով հանրության առաջ հադես գալու վախը ծագում է մարդու մոտ դեռ մանուկ հասակից: Բոլորիս հետ էլ եղել են դեպքեր, երբ մեր ծնողները փակում են մեր բերանը, ասելով, որ գեղեցիկ չէ, երբ մենք բարձր ենք խոսում, կամ` չի կարելի խառնվել մեծերի խոսակցությանը, կամ` լռիր, կխոսես, երբ քեզ կհարցնենք: Եվ այս ամենը հոգեբանների պնդմամբ ազդում են հետագայում երեխայի խոսքի արտահայտման վրա: Հնարավոր է: Ես համոզվել եմ դրանում իմ փորձից: Սկզբնական շրջանում, և նույնիսկ դպրոցում, «ինչպես խոսել» կամ «ինչ ասել, որ լսեն» հարցերը շատ էին ծագում, երբ նայում էի դիմացիս լսարանին ու տեսնում, որ միայն իմ հասակակիցները չեն ինձ լսելու, այլ նաև մեծերը: Տարբեր հայացքներ, և դրանցից շատերը ցույց են տալիս մարդկանց տրամադրվածությունը և, ամենակարևորը, որ քո խոսքից հետո փոխվում են անտարբեր հայացքներից շատերը:
Ամփոփելով ելույթս, կասեմ. վախը մեր կողմից ընկալվող իրավիճակ է, որում վտանգի են ենթարկվում մեր հանգստությունն ու ապահովությունը:
Հանրության առաջ հանգիստ է և ապահով, հավատացնում եմ, եթե իհարկե հանդիսատեսը զինված չէ լոլիկներով»:
