Իմ ժամանակների դեռահասը

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Անո՜ւշ քուն… Ու  մեկ էլ սկսում է զնգալ զարթուցիչը: Բացվում է մի աչքս, ապա մյուսը, ու ձեռքս հազիվ հասցնելով այդ դաժան սարքին, անջատում եմ անտանելի դարձած զռռոցը: Վեր կաց, լվացվիր, հագնվիր ու վազիր դպրոց, որ ուշանաս  ոչ թե 15, այլ գոնե 7 րոպե: Ճանապարհին հասցնում եմ և՛ հանգստանալ, և՛ արթնանալ՝ շնորհիվ  ականջակալներիս ու  իմ ռոք երաժշտության: Հասնում եմ դպրոց: Տեսքս… Չէի ասի, թե շլացուցիչ է, բայց լավ է՝ գզգզված մազեր, ինձանից մեծ հագուստ, իմ սիրելի տղամարդու կոշիկները ու մի քիչ էլ կարմրած աչքեր՝ մի քանի ժամ չքնելու արդյունք:

Դասերը սկսում են 09:00, իսկ ես դպրոց մտա 09:09 րոպե: Հա դե, բան չկա, ինչպես դասղեկս է կատակում՝ «Հիվանդ երեխա է, ըմբռնումով մոտեցեք»:
Առաջին ժամ. նորմալ է անցնում:
Երկրորդ, երրորդ, չորրորդ ժամերը` արդեն մի քիչ  աննորմալ:
Հինգերորդ և վեցերորդ ժամեր. ես արդեն սոված եմ գայլի պես, որովհետև մեր դպրոցում բուֆետ չկա: Հա, դե հիմա կասեք՝ է հաց տար հետդ, սոված չմնաս, ես էլ կպատասխանեմ, որ հաց տանեմ` էլ թեմաս ո՞րն է գրելու:
Յոթերորդ ժամ. ես արդեն ի վիճակի չեմ ո՛չ լսելու և ո՛չ էլ խոսելու:
Ահա դուրս եմ գալիս դպրոցից 15:30, իմ քաշին պայուսակը հազիվ քարշ տալով  հասնում իմ քարի մոտ, որին անվանել եմ «ճաշի քար»: Նստում եմ, թեթև ճաշում եմ 15 երկար ու ձիգ րոպեներ, ապա  15:45 վազում պարապմունքի՝ տևում է 2 ժամ: Ուրախ-ուրախ դուրս եմ գալիս առաջին պարապմունքից, սակայն տան ճամփան բռնելու փոխարեն բռնում եմ երկրորդ պարապմունքիս ճամփան, բայց պատկերացրեք, 20 րոպե մաքուր օդում քայլելը, այն էլ Ամասիայում, կազդուրում է  և ստիպում արթնանալ դեռևս 08:30-ի կիսատ մնացած քնից: Ահա բացվում է դուռը ուսուցչուհուս կողմից, ու մտնում եմ պարապմունքի, որը տևում է ևս 2 ու կես ժամ: Վերջին կես ժամը կանխատեսելիորեն դժվար է անցնում: Ու  20:45 բռնում եմ տան ճամփան ու`

«Սահուն քալերով,
Աննշմար
Իբրև քնքուշ մութի թև…»

մտնում եմ տուն: Միանգամից ընթրում եմ ու պառկում քնելու, բայց ընդամենը 1 կամ առավելագույնը 2 ժամ, որպեսզի հասցնեմ պատրաստել հաջորդ օրվա դասերս ու պարապմունքներս: Իսկ օրվաս այդ հատվածը ես անվանում եմ «գիշերային հերթափոխ»:

Ու ահա ես այսպես անցկացնում եմ  իմ շաբաթվա 5 օրը: Իսկ մնացած երկու օրերից մեկը՝ ամբողջ օրը քնած եմ, իսկ կիրակի, էլի դաս եմ պատրաստում:
Ինչպես նկատեցիք, ես մի քիչ ժամանակ չունեմ զվաճանալու և ուրախանալու դեռահասին վայել ձևով: Մի՞թե երբ ծնողներս խոսում են «…Երբ ես 17 էի, գիտե՞ս ինչեր կենեի…»-, այս նկատի ունեն: Այո, ես 17 եմ, հաստատ  այլ էին պատկերացումներս դեռահասության մասին: Ու երևի սա է դեռահասության համը: Ու  կարծում եմ մեր ժամանակների դեռահասին՝ ինձ, կհասկանան իմ տարեկիցների 99%-ը:

davit ayvazyan

Կարծիքս

Էլի  ես ու իմը, էլի ես ու իմ երկիրը կամ` էլի ես ու իմ քաղաքը:
Առհասարակ յուրաքանչյուր մարդ ձգտում է ունենալ իրենը, ոմանք ինչ-որ բան ունենալը ընկալում են նյութական բան, իսկ ոմանք`էլ ավելի վեհ արժեքներ:
Մի քանիսը նույնիսկ չունեն սեփական կարծիք, վերցնում են ուրիշինը կամ էլ կարծիքը փոխում են մյուսների կարծիքների հիման վրա`կորցնելով սեփական եսը, ու հենց իրենց պատճառով կորցնում են իրենց կարծիքն արտահայտելու իրավունքը` վախենալով, որ հնարավոր է`իրենց կարծիքը մյուսներին դուր չգա: Մարդկանց մեծամասնությունը չունի նաև սեփական զգացմունք, օրինակ, երբ ինչ-որ մեկին չեն ճանաչում, լսելով նրա մասին վատ կարծիք, սկսում են չսիրել նրան, բայց հետո շփվում ու հասկանում են, որ շատ հաճելի մարդ էր: Կա նաև մարդկանց տեսակ, ով չի կարող կառավարել իրեն ու սիրում է, որ միշտ ուրիշն է ասում: Եթե ինչ-որ բան ունեն անելու, չեն անում այնքան ժամանակ, մինչև որ ինչ-որ մեկը չասի`արա: Մի քանիսն էլ չեն կարողանում պահպանել ունեցածը`ասելով, որ ուրիշները խլեցին:

Ես ունեմ հայրենիք, որը իմ սրտում է, ու որը ոչ ոք չի կարող խլել, ունեմ միտք, որի շնորհիվ կարողանում եմ արտահայտել կարծիքս, ու իմ կածիքով, միայն սեփական միտք ունենալու դեպքում մարդիկ կկարողանան ունենալ սեփական ձեռքբերումներ:

Լսեք մյուսների կարծիքները, բայց մի կորցրեք ձերը ու գիտակցեք, որ եթե ինչ-որ մի բան իսկապես ձերն է, ձեր սրտում, ուրեմն, ոչ ոք չի կարող այն գողանալ:

Ձմեռային արձակուրդ

Սենց բան չէր եղել երևի: Ես մի պահ հոգնեցի արձակուրդից: Ես, որ երազիս մեջ նույնիսկ քնում եմ, հիմա հոգնել եմ արձակուրդից: Չէ, հա, արձակուրդից չի, է, ձանձրույթից ա: Ֆուհ, մի պահ ինձ վրա կասկածեցի նույնիսկ: Հա, բա կձանձրանամ` ինչ կանեմ: Եթե օրերով պառկես մահճակալիդ ու կինո նայես կամ գիրք կարդաս, կհոգնես, էլի:

Աչքերս փակ արդեն փնտրում եմ հեռախոսս: Բարձիս տակ չի հենա: Ոչ էլ իմ տակ ա: Աչքերս բացեցի: Հա, դրել եմ սեղանին: Էս սեղանն ինչ հեռու ա: Ոտքով քաշում եմ մոտս հեռախոսս, «անլոք» եմ անում, նայում ժամին: Էլի 12-ին եմ արթնացել: Հա լավ, ուշ-ուշ… Մի քիչ էլ պառկեմ: Միևնույն ա, պիտի հելնեմ ու նստեմ կոմպի առաջ, հենա` հեռախոսով կմտնեմ: Մտա ֆեյսբուք: Էսինչ-էնիչը liked your photo, էն մեկի ծնունդն ա, մյուսն էլ էլի ստատուսով Սոկրատեսի փիլիսոփայություններն ա դրել: Այսինքն, ֆեյսբուքում բան չկա: Մաման ասաց` արի հաց կեր, արդեն 2-ն ա: Հելա, կերա ու «Բարև համացանցի անթիվ անկյուններին»: Մի 2 ժամ համացանցում «սերֆինգ» անելուց հետո հասկացա, որ էլի բան չկա անելու: Մտա ու տեսա, որ «Սուփերնեյթրալը» 10-րդ սերիան ա հանել: Նայեցի, բա հետո՞: Հետո` մի քիչ գիրք: Կարդացի ինչ-որ գրական աղբ, որը գրել էր երևի մի ռուս դպրոցական, հետո Սթեյնի «կլասիկ» վախենալու պատմություններից մի 2-ը:
Արթնացա: Քնել եմ հեռախոսը ձեռքիս: Մաման նորից ասաց. «Արի հաց կեր, ժամը 12-ն ա»: Կերա ու պառկեցի:
Առավոտյան նորից Ֆեյսբուք, սերիալիս 11-րդ սերիան, մի 2 պատմվածք ու հաջորդ օրը նորից: Նորից ու նորից: Մինչև էն պահը, երբ իմ առավոտյան ֆեյսբուքի «թայմլայնի ընթերցանությունը» ընդհատեց Արմենի զանգը:
-Հել, իջի մեր յան, հավաքվում ենք տղերքով:
Ուֆ, հազիվ: Մաման զարմացավ.
-Էտ ո՞նց եղավ 12-ին տեղերիցդ հելար:
-Գնում եմ Արմենենց:
-Վահե, մի բան կեր` նոր գնա:
Ուխ, էս ինչ լավ ա: Դուրսը ափսոս ցեխ ա: Բայց չէ, մեզ համար ոչ մի բան ափսոս չի լինում. սրանք մի բան մտածել են…

gohar zaqaryan

Կարմիր թելը

Այսօր նստած մտածում էի, թե ինչ թեմայով կարելի է գրել և հանկարծ աչքիս ընկավ թևիս կարմիր թելը: Հիշեցի, թե ինչ հետաքրքիր պատմություն ունի այն և որոշեցի գրել:

Ամառային արձակուրդները վերջացան: Մտանք դասարան՝ սկսեցինք խոսել, պատմել ամառային արկածների և ուրախ արձակուրդների մասին: Հանկարծ Բորիսն ասաց.

-Յա՜, Գոհար, էս ի՞նչ կարմիր թել ես կապել թևիդ:

Եվ այդ պահին բոլոր երեխաների ուշադրությունը գրավեց իմ թևին կապված կարմիր թելը:

-Էս ի՞նչ կարմիր թել ա, է, ինչի՞ համար ա,- հարցրեց Օֆելյան:

-Դե ասում են, որ էդ կարմիր թելը կապում են ու 7 երազանք են պահում, թելը կտրվելուց հետո անպայման կատարվում են,- պատասխանեցի ես:

-Հա, բա ո՞ւմ հետ ես կապել,- հարցրեց Լիլիթը:

-Ես ու հորքուրիս աղջիկն ենք կապել ու երազանք պահել:

-Հետաքրքիր էր, Գոգ, տեսնենք կկատարվե՞ն, թե՞ չէ,- ասաց Լիլիթը:

-Տեսնենք, Լիլս,- ժպտալով ասացի ես:

Անցան օրեր,ամիսներ: Մի օր նկատեցի, որ թևիս կարմիր թելը չկա, կտրվել-ընկել է: Հաջորդ օրը գնացինք դպրոց, պատմեցի ,որ թելը կտրվել-ընկել է, և ես չեմ էլ նկատել: Եվ Լիլիթն ասաց.

-Ուզում եմ ես էլ կապեմ կարմիր թել, էն էլ չգիտեմ` ում հետ:

-Հա, Լիլ, արի երկուսով կկապենք,ես էլ անկեղծ ասած, ուզում էի ինչ-որ մեկի հետ կապել նորից:

-Դե, ավելի լավ, վաղը թելը կբերեմ, կկապենք:

Հաջորդ օրը դասամիջոցին թելը բաժանեցինք երկու մասի և կապեցինք՝ 7 երազանք պահելով: Երբ կապեցինք-վերջացրեցինք, Օֆելն ասաց.

-Էհ՜, ես էլ ուզեցի, էկեք ինձ էլ կապենք:

Օֆելի թևին էլ կապեցինք և նրա համար էլ երազանք պահեցինք: Հետո եկան տղաները, մենք ժպտալով ասացինք.

-Հը՜ն, ոնց որ դուք էլ եք ուզում կապեք, հա՞:

-Լավ, դե որ ասում եք…

Եվ այդպես մենք դասարանով կարմիր թել կապեցինք մեր ձախ թևին, և բոլորս 7 երազանք պահեցինք մեզ համար և խոստացանք, որ միշտ իրար կողքի կլինենք և հավերժ ընկերներ կմնանք: Հաջորդ երկու ժամերը մեզ մոտ ընկեր Շահբազյանն ու ընկեր Հովհաննիսյանն էին, նրանց էլ պատմեցինք այդ ամենի մասին, և վերջում այնպես ստացվեց, որ նրանք էլ կարմիր թելով դուրս եկան մեր դասարանից:

Հետաքրքիր օր էր, երբեք չեմ մոռանա:

Մնում է` երազանքները կատարվեն:

Ձանձրալի արձակուրդները

Այնքան ուրախացա, երբ արձակուրդները երկարացրեցին: Բայց այդ ուրախությունը շատ կարճ տևեց: Արդեն մեկ ամիս է, ինչ դպրոց չենք գնում: Չեք հավատա, բայց կարոտում եմ: Ես էլ եմ զարմանում ինքս ինձ վրա: Ավելի մանրամասն ներկայացնեմ…

Անցավ ևս մեկ շաբաթ: Ուրբաթ օրը արդեն հոգեպես պատրաստվում էի դասի գնալուն, այն մտքին, որ երեք օրից նորից ծանրաբեռնված եմ լինելու, հանկարծ տեղեկանում եմ, որ կրկին մեկ շաբաթ արձակուրդն է մեզ «հյուր» եկել: Այդ ժամանակ չգիտեի` տխրեի, թե ուրախանայի: Անցավ երկու օր, և ես հասկացա, որ ուզում եմ դասի գնալ, դաս անել, շփվել դասարանիս երեխաների հետ, դաս պատասխանել և լսել, թե ինչպես է ուսուցիչս դասը չսովորած երեխայի վրա բարկանում:

Այդ մեկ շաբաթն էլ անցավ: Եվ նորից վատ լուր ստացա: Ինձ թվում է, արդեն հասկացաք, թե ինչ նորության մասին է գնում խոսքը: Չգիտեի`արդեն ինչով եմ զբաղվելու ևս մեկ շաբաթ: Արդեն ձանձրացել էի տանը, անգամ համակարգչային խաղերի և սոցիալական ցանցերի հավես էլ չունեի: Ամեն անգամ, երբ ձանձրանում էի, ասում էի.

-Դասի եմ ուզում գնալ… Մամ, ինձ դասի տար:

Նման նախադասություն ես իմ կյանքում առաջին անգամ էի ասում…

astghik ghazaryan

Տարվա այդ օրը

-Աստղիկ ջան, էտա որ Ռուսաստան էինք, մի օր Վովա պապան եկավ՝ մի շիշ օղի ձեռին, թե խմենք մեր Աստղիկի կենացը, մենք էլ ասացինք՝ ի՞նչ Աստղիկ, մեր Աստղիկը երկու ամսից ա ծնվելու…

Ամեն տարի՝ ծննդյանս օրը, Անո մաման այս պատմությունն է պատմում, իսկ այսօր ես այն լսեցի տասնյոթերորդ անգամ…

Սովորաբար մարդիկ տարվա 365 օրերից ամենաշատը սիրում են մեկը՝ իրենց ծննդյան օրը: Բայց ինձ մոտ հակառակն է: Փոքր հասակից էլ չեմ սիրել ուշադրության կենտրոնում լինել, հետևաբար չեմ էլ սիրել նաև ծննդյանս օրը: Բայց մի բան կար, որ սիրում էի՝ քույրերիս ու եղբայրներս նվերը: Ամեն տարի՝ ծննդյանս նախորդող օրը, երեք քույրերս ու երեք եղբայրներս մտնում էին սենյակ ու ինձ թույլ չէին տալիս, որ մտնեմ, իսկ ես ձևացնում էի, թե չեմ հասկանում, թե ինչ են անում այնտեղ: Մենք լիքը խաղալիքներ ունեինք, դե իրականում խաղալիք ասել չի կարելի. դատարկ տուփեր էին, շպարի պարագաներ ու լիքը այլ պետքական ու անպետք իրեր, որոնց հանդեպ մեծահասակների հետաքրքրությունը սպառվել էր: Սենյակում նրանք  ընտրում ու տոպրակի մեջ լցնում էին «խաղալիքներից» լավագույնները, իսկ հաջորդ օրը նվիրում ինձ (այսպես էինք անում բոլորիս ծննդյան օրերին): Ես անհամբեր սպասում էի, թե երբ եմ տեսնելու` որոնք են ընտրել, ու որոնք են այսուհետ իմը լինելու: Իրականում դրանք կյանքումս ստացած ամնաթանկ նվերներն են եղել՝ չնայած այն բանին, որ մի թեթև կռվի պատճառով քույրս դրանք հետ էր վերցնում, իսկ եթե հետ էլ չէր վերցնում, հնարավոր էր, որ այդ նույն նվերները մի որոշ ժամանակ անց ես նվիրեի նրանցից մեկին: Բայց ես չէի տխրում, որովհետև գիտեի, որ ձևն այդպես է, ու դա բնական էր:

Երաժշտությունը խոսող հոգի է

Արմեն Ադամյանը  երգիչ, կիթառահար է: Որոշեցի հարցազրույցս վերցնել նրանից, քանի որ շատ եմ լսել նրա մասին: Նա էլ է եղեգնաձորցի և սովորել է մեր դպրոցում` գերազանց առաջադիմությամբ:  Եղել է իր ժամանակի առաջադեմ, արվեստասեր մարդկանցից: Ստեղծագործում է նաև իմ ամենասիրած ռոք ժանրով:

-Երբվանի՞ց է Ձեր մեջ ծագել սեր դեպի երաժշտությունը և կիթառը:

-Դեռ անցած դարի 60-ական թվականներից, երբ ես ապրում էի Ագարակաձորում և սովորում Եղեգնաձորի թիվ 1 միջնակարգ դպրոցում, ու ամեն օր դպրոց հասնելու համար ոտքով անցնում էի 6-7 կմ:

Ծնողներս մանկավարժներ էին, և այդ պատճառով էլ մեր տանը միշտ շատ էին ամսագրերն ու թերթերը: Տանը նստած՝ ամսագիր էի թերթում, հանկարծ տեսա լեհական երաժշտական մի խումբ, որի ձեռքին կար Չերնիկովի կիթառ: Կիթառն ինձ գերեց:

Մեր ժամանակվա հիմնական ինֆորմացիայի աղբյուրը հեռուստացույցով ցուցադրվող հնդկական ու ադրբեջանական ֆիլմերն էին: Հաճախ լսում էի տարբեր ժանրերի երաժշտություն, որոնք փորձում էի կատարել: Դրանցից էին Beattles քառյակի առաջին երգերը:

-Եթե կարելի է, պատմեք Ձեր առաջին քայլերի մասին այդ բնագավառում:

-Ես դեռ դպրոցական տարիներին արդեն կայացել էի որպես երգիչ: Լինելով իմ հեռավոր ազգականների տանը՝ Դոնի Ռոստովում, ես լսել էի որակյալ էստրադային երգեր: Վերադառնալով Եղեգնաձոր՝ շատ հաճելի անակնկալ բերեցի մեր դպրոցի համար: Առաջին անգամ, մի համերգի ժամանակ, հանդես եկա ռոքնռոլային երգով, որը լավ ընդունվեց երաժշտասեր հանդիսատեսի կողմից:

Հիշում եմ՝ մշակույթի տան տեղը ճահճուտներ էին, իսկ ամֆիթատրոնի տեղում՝ վարունգի կախովի այգիներ: Կինոթատրոն էլ չկար: 12 տարեկան էի, երբ մշակույթի տանը կից մի փոքրիկ երաժշտական խումբ բացվեց՝ «Ծիծեռնակ» անվամբ, որի անդամներն ինձ հրավիրեցին միանալ իրենց խմբին:

-Այժմ  Դուք պատմում եք Ձեր դպրոցական տարիներից, իսկ ինչպե՞ս եք սովորել դպրոցում և ի՞նչ հետաքրքիր դեպքեր կհիշեք կապված դպրոցի հետ:

-Ես դպրոցում սովորել եմ գերազանց և ավարտել ոսկե մեդալով: Մասնակցել եմ հիմնականում մաթեմատիկայի օլիմպիադաներին, իսկ բանաստեղծություններ գրել եմ դեռ 3-րդ դասարանից:

Երբ 7-րդ դասարանում էի՝ 13 տարեկան, Եղեգնաձորի գերազանց սովորող և ակտիվությամբ աչքի ընկնող երեխաների մի խումբ ստեղծեցին, որի մեջ ընդգրկվեցի նաև ես, և ձմեռային արձակուրդներին մեզ տարան Մոսկվա-Լենինգրադ: Հենց Կարմիր հրապարակի խանութներից մեկում տեսա իմ երազանքների՝ Չերնիկովի կիթառը և  մոտս եղած ամբողջ գումարով գնեցի այն, որը դարձավ այդ ժամանակվա Հայաստանի առաջին էլեկտրական կիթառներից մեկը: Ես սկսեցի ինքնուրույն պարապել այդ կիթառի վրա, որովհետև ոչ մեկը չկար, որ սովորեցներ: Ես հաճախել էի երաժշտական դպրոց և ունեի որոշակի կրթություն: Հետո բախտս բերեց, երբ Եղեգնաձոր եկավ ջութակի ուսուցիչ Մերուժան Սիմոնյանը, ով նաև կիթառ նվագել գիտեր: Ես ընդգրկվեցի նրա խմբում: Բայց հետո նա մեկնեց, և ես ստեղծեցի իմ առաջին խումբը՝ 9-րդ դասարանում: Այն կազմված էր չորս տղայից ու երկու աղջկանից և կոչվում էր «Ե-Ե», այսինքն` «Եղեգնաձորի Երաժիշտներ»: Այդ խմբից էր շատ հայտնի են՝ Ժորա Սիմոնյանը և Հայկ Իսախանյանը:

-Նվագելը Ձեզ համար մասնագիտությո՞ւն է, թե՞ ուղղակի նախասիրություն:

Նվագելը, բացի մասնագիտությունից, Աստծու և բնության կողմից տրված շնորհ է, երկրորդը՝ պարգև, երրորդը՝ միակ փրկիչ օղակ, որը փրկում է աշխարհի և երկրագնդի վրա գտնվող ամեն տեսակ ճղճիմ ու անհեթեթ բաներից՝ սկսած պատերազմից, վերջացրած փողով, պաշտոնով, ընչաքաղցությամբ և քաղքենիությամբ:

Ինձ համար աշխարհի վրա ամենամաքուր տեղը դաշնամուրն է՝ սև ու սպիտակ ստեղների թագավորությունը: Երաժշտությունը խոսող հոգի է, որտեղ դու մտնում ես ու հանդիպում մաքրության: Երաժշտությունը ես համեմատում եմ բնության հետ:

Երաժշտությունը իդեալական է՝ իր բոլոր առանձնահատկություններով: Այն աշխարհի և տիեզերքի մի մասնիկն է:

-Ի՞նչ համերգներով եք հանդես եկել և որտե՞ղ:

-Ես չպատմեցի մի խմբի մասին, որը կոչվում էր «Էվրիկա»: Այդ խմբում նվագում էին մոտ 140 մարդ, որոնցից էին՝ Արման Հովհաննիսյանը, գեներալ-մայոր Ներսիկ Եսայանը և շատ շատերը:

Ես տարբեր խմբերով հանդես եմ եկել արտասահմանյան երկրներում՝ Լեհաստանում, Գերմանիայում, Չեխոսլովակիայում, Մորավիայում, Լատվիայում, Լիտվայում, Ղազախստանում, Ուզբեկստանում և ԽՍՀՄ-ի այլ երկրներում:

-Ասացիք, որ եղել եք տարբեր երկրներում: Իսկ վերաբերունքի ինչ-որ տարբերություն զգացե՞լ եք:

Ճիշտն ասած, ո՛չ մի տարբերություն: Նույնիսկ Ադրբեջանում մեզ շատ լավ ընդունեցին և խտրականություն չդրեցին ազգերի միջև: Նաև ունեցել եմ ադրբեջանցի ծանոթ երաժիշտներ, ովքեր ինձ օգնել են տարբեր հարցերում:

-Ո՞ր երգիչների հետ եք համագործակցել և ելույթներ ունեցել:

-Ելույթներ եմ ունեցել Ձախ Հարութի, Ռուբեն Հախվերդյանի, Դավիթ Ամալյանի, Էդուարդ Զորիկյանի, Վահան Արծրունու, Վահե Քոչարի, Աշոտ Ղազարյանի, Հրաչյա Հարությունյանի՝ Սիրուշոյի հոր, Արթուր Մեսչյանի, Արա Գևորգյանի, Նունե Եսայանի և այլոց հետ:

-Ի՞նչ Էիք ցանականում դառնալ մանկության տարիներին :

-Մանկության տարիներին ուզում էի դառնալ լրագրող: Նույնիսկ ավարտական քննության շարադրությանս մեջ, որն ուներ «Ինչպես ես քեզ տեսնում քսան տարի անց» վերնագիրը, գրել էի՝ լրագրող: Դպրոցն ավարտելուց հետո ուզում էի միանգամից լրագրող դառնալ: Սակայն նոր օրենք էր դուրս եկել. դիմորդը պիտի ունենար երկու տարվա աշխատանքային ստաժ: Ես թողեցի իմ մտադրությունը: Սովորեցի Մոսկվայի Մորիս Թորեզի անվան համալսարանում: Առաջին մասնագիտությամբ թարգմանիչ եմ: «Պիոներ-կանչ» թերթի հատուկ թղթակիցներից էի Եղեգնաձորում: Այդ ժամանակ արդեն հայտնի երգիչ էի:

-Արդյո՞ք այժմ էլ  ստեղծագործում եք: Եվ եթե՝ այո, ապա՝ ի՞նչ ժանրով:

-Այո՛, ստեղծագործում եմ: Ստեղծագործում եմ տարբեր ժանրերով՝ ռոք, փոփ, ջազ, ժամանակակից… Ունեմ նաև ժողովածուներ, որոնցից են՝ «Աստղիկները», «Հանդիպում ծերացած ռոքերի հետ», «Կարծիքներ, մտքեր, աֆորիզմներ»: Ունեմ 12 CD ժողովածու և 250 տեսաերիզ: Հայտնի  են «Այգաբաց», «Մեղավոր գարուն», «Աղոտ աչքերով ծաղրածուն», «Ճամփորդական», «Ամառային ձայներ», «Արևածաղիկ» ստեղծագործությունները:

-Ժամանակին շատ մեծ ճանաչում ուներ հեղինակային երգը, մարդիկ սիրում և լսում էին: Ինչպիսի՞ն է այսօրվա հեղինակային երգի ոլորտը Հայաստանում:

-1988-1994 թթ. իմ նախաձեռնությամբ Եղեգնաձոր քաղաքում կազմակերպվեցին և անցան հեղինակային երգի առաջին՝ թվով հինգ հանրապետական փառատոները, ուր առաջին անգամ բեմ դուրս եկան այսօր հեղինակային երգում արդեն հայտնի անուններ դարձած Վահան Արծրունին, Էդուարդ Զորիկյանը, Արմինե Հայրապետյանը, Արմեն Մովսիսյանը,Կարեն Մամիկոնյանը, Շիբոյան եղբայրները,Լիլիթ Կարապետյանը,Արամ Ավագյանը և շատ ու շատ ուրիշներ….Այսօր տաղանդավոր հեղինակ-կատարող Վախթանգ Հարությունյանի նախաձեռնությամբ Երևանում՝ Թումանյան 40 հասցեում, գործում է հայ հեղինակ-կատարողների «Բարդ ակումբ»-ը, որտեղ ամեն ուրբաթ օր հանդես են գալիս այս ժանրի ներկայացուցիչները, ինչպես նաև Ռուբեն Հախվերդյանը, Քրիստ Մանարյանը, Դավիթ Ամալյանը, Լիլիթ Սարգսյանը, Վահե Քոչարը, Վարդան Գալստյանը, վերջապես ես և այլոք…

-Մի հետաքրքիր պատմություն կարո՞ղ եք պատմել, որը տեղի է ունեցել Ձեր համերգների ժամանակ:

-Հետաքրքիր պատմություններ շատ են եղել: Մի անգամ Ռուբեն Հախվերդյանի հետ համերգի ժամանակ հանկարծ զգում եմ, որ նրա ձայնը չի հնչում: Շրջվում եմ ու ի՞նչ տեսնեմ.  քնել է: Դահլիճում մոտ 400 հոգի կար, ես վեր կացա ու ասացի. «Շը՜շ… Հախվերդյանը քնել ա: Կամաց-կամաց վեր կացեք և դանդաղ դուրս եկեք»:

Ու պատկերացրեք, որ ամբողջ ժողովուրդը շարան-շարան դուրս եկավ:

Հիշում եմ՝ մի անգամ ուղղաթիռով գնում էինք համերգի ու վայրէջք կատարեցինք եղջերուների հոտի մեջ:

Հետաքրքիր դեպք է նաև, թե ինչպես սովորեցի լողալ: Ես փոքր էի՝ 4-5 տարեկան, երբ բարեկամներով գնացել էինք գետ: Ես ուզում էի ցատկել, երբ հայրս բացականչեց. «Արմե՛ն, չթռչե՛ս, խորն ա՜»: Բայց ես արդեն ցատկել էի և զգում էի, որ չեմ կարողանում ջրից դուրս գալ: Բախտս բերեց, որ հայրս ցատկեց ու փրկեց ինձ:

-Ինչպիսի՞ խորհուրդ և բարեմաղթանք կտաք այսօրվա երիտասարդությանը:

-Հայ երիտասարդներին մաղթում եմ չմոռանալ մեր ազգային պատվի, տեսակի և որակի մասին:

Հարցազրույցը վարեց Սոֆյա Աբրահամյանը

Խնայող պապիկը կամ 50 տարի և 1 օր

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

«Մանանայի» սաներով Վայոց Ձորի Զառիթափ գյուղում էինք: Կարծես արհամարհելով ցուրտը՝ անընդհատ խոսում ու ծիծաղում էինք, ջերմ ժպիտներով իրար էինք նայում ու լուսանկարներ անում: Էդպես նկարելով՝ մի բակ մտանք ու մի պապիկի հանդիպեցինք:

-Բարև՛ Ձեզ:

-Բարև՛, երեխե՛ք ջան, էս ի՞նչ եք անում, որտեղի՞ց եք եկել:

-Սիրուն ֆոտո անել ենք սովորում, պապի՛, կլինի՞ քեզ նկարենք:

-Հա, բալա՛ ջան, ինչի՞ չէ որ:

Նկարում էինք պապիկին, մեկ էլ հավաբնի մոտից մեզ մոտեցավ նրա կինը: Իրեն էլ նկարեցինք, բայց ի տարբերություն իր ամուսնու, նա ուզում էր գեղեցկանալ, նոր նկարվել:

-Վա՜յ, ա՛յ բալա, հենց սե՞նց պիտի նկարե՞ս, էս վիճակո՞վ:

-Ոչինչ, տա՛տ ջան, սենց էլ ես շատ սիրուն:

-Բա գոնե մազերս դզեի:

-Չէ՛, թող մնա, սենց լավա: Մի րոպե…

Րոպեն էլ էր շատ, աչքը չէր թարթել, արդեն նկարել էի:

-Տատ, քանի՞ տարվա ամուսիններ եք:

-50:

-Իրո՞ք,-անկեղծ զարմանքով բացականչեցինք մենք:

-Հա, ա՛յ բալա, ի՞նչ ունենք խաբելու:

-Բա մենա՞կ եք ապրում:

-Չէ, երեխե՛ք ջան:

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

Արդեն ուզում էինք դուրս գալ, նկատեցի, որ տատիկը (ում անունը, անկեղծ ասած, մոռացա հարցնել), ինչ-որ բան տվեց ամուսնուն ու ասաց, որ դեն նետի:

-Է՜, թող մնա, մեկ էլ տեսար պետք եկավ:

-Ինչի՞դ է պետք, տար թափի զիբիլը,-ասաց տատին ու ներս մտավ: Բայց ո՞նց հասկացա, պապիկը հեշտ հանձնվողներից չէր: Էն, ինչ տվել էր իրեն տատիկը, խնամքով փաթաթեց ու դրեց նույն տեղում: Ու ակամայից հարց առաջացավ. տեսնես էս 50 տարվա ընթացքում մի՞շտ են սենց թեթև բաների պատճառով իրար հակաճառել, թե՞ մենակ էսօր: Բայց ի՞նչ իմանաս, կարող է` շատ էլ կարևոր բան էր իր համար այդ փաթեթի մեջ:

boris israyelyan

Շաբա՞թ, թե՞ ուրբաթ

Մի օր, չգիտես ինչու, անհետացել էին քունը խանգարող և շատ հոգեհարազատ խոսքերը. «Բորիս, վեր կաց, ուշացար»: Մի տեսակ կասկածելի էր: Աչքերս բացեցի, նայեցի ժամին, 9:10 էր, արագ անկողնուցս վեր թռա:

-Մա՛մ, շուտ շալվարս տուր:

-Ո՞ր շալվարդ:

-Դպրոցի:

Հագա շալվարս և վազեցի լվացվելու: Հանկարծ պատուհանից տեսա ընկերոջս  ու վազեցի դուրս:

-Հովհաննե՞ս:

-Ի՞նչ:

–Դու է՞լ ես ուշացել:

-Ինչի՞ց:

–Դասից, էլ ինչի՞ց:

-Չէ, ախր էսօր դաս չկա:

-Ո՞նց չկա:

–Տենց, չկա, շաբաթ ա:

-Վա՜խ, ես էլ գիտեմ ուրբաթ ա, լավ սպասի` գնամ փոխվեմ, գամ:

Հասա տուն, մայրս ասաց.

-Ի՞նչ եղավ:

–Հենց իմացա դասից ուշացել եմ, չես էլ ասում, որ շաբաթ ա:

–Բա ո՞ւր ես գնում:

–Դուրս, հազիվ դաս չկա……

Բայց արդեն երեք շաբաթ է, արթնանում եմ, բայց չեմ սխալվում. Հաստատ դաս չկա:

Չձանձրանալու միջոց

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Արձակուրդ՝ մի հիանալի ժամանակահատված, որը պարզվում է, ոչ բոլորին է ուրախացնում: Վերջերս ընկերներիցս շատերի հետ զրուցելիս պարզեցի, որ նրանք ձանձրանում են, արձակուրդ չեն ուզում: Ճիշտ է, շատ վատ է, որ մարդիկ հիվանդ են, և վարակի տարածումը չխթանելու համար են արձակուրդները երկարաձգվում: Բայց այնուամենայնիվ, ես զարմացա, որովհետև արձակուրդ նշանակում է` քուն, հանգիստ, լիքը ազատ ժամանակ, որի ընթացքում կարող ես դիտել բոլոր այն ֆիլմերը, որոնք դիտելու ցանկությունը առաջացել էր ոչ ազատ ժամանակ, կարող ես կարդալ գրքեր:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Ինձ թվում է, հասկացաք, թե ինձ ինչն է օգնում խուսափել ձանձրույթից, հետևեք իմ օրինակին: Փորձեք բոլոր հնարավոր ձևերով վայելել այս վերջին հանգստյան օրերը, քանի որ դասերի ընթացքում ժամանակ չեք ունենալու: Իսկ նրանք, ովքեր հիվանդ են, ձեզ էլ առողջություն, շուտ ապաքինվեք: