Գարնանային պայծառ առավոտ է: Ցրտաշունչ ձմեռվանից հետո գյուղը արթնացել էր, իսկ գյուղացիները զբաղվում էին իրենց  գործերով։ Բայց պատմությունս, որ պիտի պատմեմ դրա մասին չէ։

Դուրս ելա պատշգամբ։ Այդ դյութական առավոտը գանձարանի նման ինձ էր հանձնում իր գանձերը, այդ ժպտերես արևը և փոքրիկ  առվակները, որոնք առաջացել էին ձնհալի հետևանքով: Առավոտը խոսում էր ինձ հետ, բայց ես չէի լսում, իսկ Գուսանագյուղի մեր կիսավեր ամրոցը սովորականի պես կագնած էր իր տեղում: Բայց այստեղ սովորական բառը հարաբերական է ասված, որովհետև այն, ինչ պետք է կատարվեր վայրկյաններ անց, ինձ սովորական չթվաց։

Հեռվից տեսա, որ մեր ամրոցին է մոտենում  թռչունների մի մեծ երամ: Այդ ակնթարթային երթն ինձ շատ դանդաղ թվաց: Նրանք մոտեցան և սկսեցին հերթով պտտվել մեր ամրոցի շուրջ: Մի պահ պատկերացրի, որ կագնած եմ մի պալատում, որտեղ պարահանդեսի են հրավիրել թռչուններին։ Մի քանի ժամ անց տեսա, որ պարահանդեսը ավարտվել է, որովհետև չէր երևում թռչունների խաղը:  Այդ տարօրինակ երևույթը տպավորվեց մեջս:

Իմ գյուղում գարունն այսպես է գալիս:

Ուրբաթ առավոտ էր, սովորականի պես արթնացա շատ ուշ: Դասերի սկսելուն մնացել էր ընդամենը 10 րոպե, իսկ տնից մինչև դպրոց ճանապարհը շատ երկար էր։ Արագ հագնվեցի և շտապեցի դպրոց։ Ամբողջ ճանապարհին վազել էի․ հոգնածությունս հաղթեց պարտաճանաչությանս, և որոշեցի մի քիչ նստել և հանգստանալ։ Պատահաբար նստել էի այն տեղում, որտեղ նստում էին մեր գյուղի պապիկները, երբ տեսա, որ նրանք արդեն գալիս են, արագ վեր կացա, չնայած շատ էի ուզում նստել: 

Պապիկները մեր գյուղի ամենատարեց մարդիկ են: Նրանք տեսան, որ ամբողջ ճանապարհին վազել էի, և չթողեցին վեր կենալ քարից, մինչև կհանգստանայի: Խնդրեցի, որ պատմեն մեր գյուղի պատմությունը։ Նրանք պատմեցին գյուղի ամրոցի մասին, քանի որ ես հետաքրքրվում եմ պատմությամբ: Ուզում էի իմանալ այդ ժամանակի բոլոր իրադարձությունների մասին: Տպավորությունն այնպիսին էր, ասես ոչ թե խոսում էի մեր գյուղի պապիկների հետ, այլ պատմաբանների: Նրանք շատ մանրամասներ գիտեին: Պատմում էին, որ ամրոցը, որին մեր գուսանագյուղցիները Ղուլա էին անվանում, եղել է Անիի պաշտպանական ամրոցներից մեկը, և Անիում գտնվող Տիգնիս ամրոցի հետ հաղորդակցվել են հայելիների և գետնափոր թունելների միջոցով։

Այնքան տպավորիչ էին պատմում, որ ժամանակի զգացումը կորցրել էի: Հանկարծ նայեցի ժամացույցին և տեսա, որ ուշացել եմ: Հասա դպրոց: Բարեբախտաբար առաջին ժամը Հայոց լեզու էր, իսկ ինչո՞ւ բարեբախտաբար, որովհետև մեր Հայոց լեզվի ուսուցիչը շատ բարի է և ըմբռնումով մոտեցավ ուշանալուս: Ես պատմեցի պապիկների հետ իմ զրույցի մասին: Նա ասաց, որ այն, ինչ լրացնում է մեր գիտելիքները պաշարը, արժանի է գովասանքի, և հավելեց. «Երանի բոլոր ուշացումների հիմքում ընկած լինի հետաքրքրասիրությունը»։