Այդ շենքը լքված էր, ջարդված պատուհաններով, ճաքճքված պատերով: Ամեն անգամ անցնելով այդ տան մոտով, մենք ուզում էինք մտնել և տեսնել, թե ինչ կա այնտեղ: Մի անգամ պանսիոնատում հանգստացող տատիկներից մեկին հարցրեցինք, թե ինչ շենք է դա: Նա պատասխանեց, որ սա եղել է թոքերով հիվանդ երեխաների հիվանդանոց:
Մենք այդքանով չբավարարվեցինք…
Հա, մոռացա ասել, որ ես, եղբայրս և հորեղբորս աղջիկները գտնվում էինք Դիլիջանի Բժշկական համալսարանի հանգստյան տանը:
Մի օր որոշեցինք սար բարձրանալ: Այդ սարը մենք շատ անգամներ էինք բարձրացել, որովհետև առաջին անգամը չէր, որ գտնվում էինք Դիլիջանում: Իջնելիս որոշեցինք ուրիշ ճանապարհով գնալ: Իջանք և հանկարծ հայտնվեցինք այն հին շենքի դիմաց:
-Գալի՞ս եք` մտնենք էս շենքը,- առաջարկեց Նանեն:
-Հա,- համաձայնվեցինք մենք:
Մենք սկսեցինք շրջել շենքի շուրջը և գտանք մի քանի ջարդված պատուհան: Սկզբում ներս մտան Արամն ու Գայանեն, հետո` ես, իսկ Նանեն ոտքը մցրեց ներս, բայց հետո փոշմանեց և ասաց, որ մեզ այդտեղ կսպասի:
Երբ նայեցի իմ առաջ, միանգամից նկատեցի մեծ տարածությունը: Մեր ոտքերի տակ ջարդված պատուհաններ ու ապակիներ էին: Մտանք միջանցք, որը ձգվում էր մինչև վերջ: Մտանք աջ կողմի սենյակը: Առաջինը, ինչը ես նկատեցի, արկղեր էին, իսկ արկղերի մեջ` գրքեր: Մենք սկսեցինք քչփորել արկղերը: Ես գտա Ալեքսանդր Դյումայի «Ասկանիոն», Գայանեն՝ Դոստոևսկու վեպերը, մի նկարազարդ գիրք և ինչ-որ փոքր գրքույկ, իսկ Արամը՝ կենսաբանության, քիմիայի դասագրքեր էր գտնում:
-Վայ,- ասաց Գայանեն,- նկար գտա:
Այդ նկարում ուսանողներ էին, իսկ նկարի հետևում նշված էր նկարի ամսաթիվը:
Հենց այդ պահին մենք մեզ զգացինք ինչպես շատ այդպիսի ֆիլմերում:
-Ես էս կտանեմ տուն՝ որպես հուշ:
Նա ևս մեկ նկար գտավ, որը մենք հետո կորցրեցինք:
Արկղերից մեկում տետրերի կույտ կար: Ուրեմն այս ամենը պատկանում է ինչ-որ մեկին: Ես և Գայանեն քչփորում էինք արկղը:
-Ուզում եմ օրագիր գտնել,- ասաց Գայանեն:
-Վայ, ես էլ էի դրա մասին մտածում:
Սակայն մենք այդպես էլ օրագիր չգտանք, միայն մի նոթատետր:
Այդ ընթացքում Արամը արդեն հետազոտել էր մնացած սենյակները: Ես և Գայանեն նույնպես նայեցինք: Մի սենյակում դեղեր էին, բժշկական գործիքներ: Մյուսում` ավտոմեքենայի անվադողեր, մյուսում` ուղղակի ջարդված ապակիներ: Արտասովոր բան չկար:
Բարձրացանք երկրորդ հարկ:
-Բայց ինչ հավես ա,- ասացի ես:
-Ոնց որ կինոյի մեջ լինենք,- ասաց Գայանեն:
-Զգույշ բարձրացեք, մի վազեք,- ասում էր Արամը, և ինքն էլ մի փոքր շտապելով բարձրանում էր:
-Հա, զգու՛յշ,- կրկնում էի ես:
Սակայն այդ հարկը այդքան էլ չարդարացրեց մեր հույսերը: Այս անգամ սենյակները լրիվ դատարկ էին:
-Վայ, էլի աստիճաննե՞ր կան,- ասացի ես:
-Հա,- ասաց Արամը:
-Տանիք բարձրանալու համար ա,- ասաց Գայանեն:
Բարձրացանք:
Այդ ժամանակ մենք հասկացանք, թե ուր ենք ընկել: Հատակը շատ փափուկ էր, և մենք համարյա ոտքերի թաթերի վրա կամաց շարժվում էինք հատակի վրայով՝ չմտածելով անգամ, որ մեր կյանքը վտանգելում ենք: Ճիշտն ասած, ես հենց նոր նկատեցի, թե ինչ վտանգավոր վիճակում էինք մենք: Սակայն, այդ ժամանակ մեզ դա այդքան էլ չէր հետաքրքրում:
Հանկարծ ես նկատեցի մի փոքրիկ պահարան:
-Երեխեք, նայեք:
-Հա՛, ես էդ նկատել էի,- ասաց Արամը:
-Մի հատ բաց, կարող ա ինչ-որ բան լինի մեջը,- ասացի ես:
Նա բացեց դարակը, բայց ոչինչ չկար:
Մի փոքր էլ շրջելուց հետո, մենք նկատեցինք տանիքից դուրս գալու տեղը: Գայանեն գնաց և նստեց այդտեղ:
-Հենա պապիկը,- ասացի ես:
-Իրանք մեզ չեն տեսնում,- ասաց Արամը:
-Ոչինչ:
-Բայց ինչքան նկարներից մեզ զրկեց Նանեն,- ասաց Գայանեն,- հեռախոսը չվերցրեց:
-Հա,- ասացի ես՝ փոշմանելով, որ ֆոտոապարատս չեմ վերցրել:
-Գայու՛շ, վեր կաց, վախենում եմ, հերիք ա էդտեղ նստես,- ասաց Արամը (ես և Արամը չէինք նստել տանիքի վրա):
Գայանեն վեր կացավ, և մենք իջանք ներքև, գտանք տոպրակ, մեջը լցրեցինք գրքերը: Այժմ պետք է մտածեինք, թե ինչպես տեղ հասցնենք գրքերը:
Նանեն արդեն գնացել էր: Դուրս եկանք շենքից, շրջանցեցինք նստարանները և գնացինք հանգստյան տուն: Տատիկին պատմեցինք ամեն ինչ և մտանք լողանալու: Լողանալուց հետո թափ տվեցինք գրքերը և ուսումնասիրեցինք:
-Գալի՞ս եք իրիկունը պոեզիայի երեկո անենք,- առաջարկեց Գայանեն,- Կարին տատիկը (տատիկի քույրը) թող գնա տատիկենց սենյակ, իսկ Արամը գա մեր սենյակ:
-Հա,- համաձայնեցինք մենք,- սաղ գիշերը չենք քնի:
Համոզեցինք Կարին տատիկին և սպասեցինք մինչև քնելու ժամը:
Արամը, ինչպես պայմանավորվել էինք, եկավ մեր սենյակը, իսկ Կարին տատիկը գնաց մյուս սենյակ: Մենք նորից թափ տվեցինք մեր գտած բանաստեղծությունների գիրքը, որպեսզի նայենք, թե ինչ կա այնտեղ: Պարզվեց, որ դա մի ամբողջ պոեմ է, իսկ մենք մտածում էինք, որ դա բանաստեղծությունների գիրք է:
-Ես ուզում եմ էս փոքր գիրքը նայել,- ասաց Գայանեն:
Նա բացեց գիրքը և նկատեց, որ դրա մեջ լուսանկարչական ժապավեն կա:
-Հլը տուր` նայենք,- ասացինք մենք:
Գայանեն փոխանցեց ժապավենը մեզ և հերթով նայեցինք:
-Ինձ թվում ա` համալսարանը ավարտած երեխեքի նկար ա,- ասացի ես:
-Ինձ էլ ա տենց թվում,- ասաց Գայանեն:
Ուսումնասիրելուց հետո հասկացանք, որ դա հիվանդների նկարներ են, որովհետև նկատեցինք, որ նրանք նստած էին մահճակալների վրա:
-Կեսը քեզ, կեսը` ինձ,- ասաց Գայանեն Արամին:
-Լավ:
-Ես էն նկարը կպահեմ: Մեկ էլ տեսար, կինոների պես էդ նկարը պահեմ, հետո նկարի վրայի մարդուն գտնեմ,- որոշեց Գայանեն:
Հանկարծ նկատեցի, որ սենյակում փոշի է լցվել:
-Էրեխեք փոշի ա լցվել սենյակը,- ասացի ես:
-Փոշի ա լցվել, չբերեիր գրքերը,- ասաց Գայանեն:
-Ճիշտ ա,- ասաց Նանեն:
Գայանեն ու Նանեն հիշեցին մի պատմություն:
16-րդ դարից պահպանվել էր մի գիրք և տուփ (եթե չեմ սխալվում) և ամեն մարդ, երբ որ կպնում էր այդ տուփին, մատը քերծվում էր: Մի քանի օր այդ մարդը ջերմություն էր ունենում ու մահանում: Այդ վարակը պահպանվել էր մինչև 21-րդ դարը և հայտնաբերվել այդ սերիալի մարդկանց կողմից:
Այսպիսի տրամադրությամբ մենք քնեցինք՝ բաց թողնելով սենյակի դուռը, որպեսզի գոնե մի քիչ անցնի այդ փոշին: Իսկ ես տանջվում էի, որովհետև փոշին լցվել էր կոկորդս, բայց քնեցի:
Գիշերը ոչ մեկիս ջերմությունը չբարձրացավ, սակայն հաջորդ օրը մենք նորից վերցրինք գրքերով լի տոպրակը և այդ շենքի պատուհաններից մեկից ներս գցեցինք:
Պարզվում էր, որ դա վթարային շենք էր, և մենք մահից էինք փրկվել:
Վերջին հուշը մնաց միայն այն նկարը, որ գտել էր Գայանեն:
Նորից եկավ իսկական աշունը, այնքան հարազատ: Իմ աշունը երբեք չի վերջանում, այն իմ սրտում է, թաքուն պահ մտած: Իսկ կյանքը սկսվում է աշնանը զբոսանքի դուրս եկած առաջին տերևից, նրա խորհրդավոր պարից:
