Ազատ տարածք խորագրի արխիվներ

Աշնանային մեդիա ճամբար

Լուսանկարը՝ Լաուրա Սահակյանի

Լուսանկարը՝ Լաուրա Սահակյանի

Ձեր կարծիքով ինչի՞ համար կարող են 17.am-ի ակտիվ թղթակիցները Հայաստանի տարբեր մարզերից հավաքվել Ծաղկաձորում։ Դե իհարկե, Աշնանայն մեդիա ճամբարին մասնակցելու համար։
Հոկտեմբերի 24-ից 31-ը Մանանա կենտրոնը կազմակերպել է Աշնանային Մեդիա ճամբար, որին մասնակցում են Տավուշի, Շիրակի, Արարատի, Լոռու, Գեղարքունիքի, Վայոց Ձորի, Սյունիքի, Երեւանի եւ Կոտայքի մարզի պատանի թղթակիցները։ Ճամբարի ընթացքում նրանք մասնակցում են ֆոտոյի, կինոյի եւ լրագրության վարպետության դասերի, ինչպես նաեւ պատրաստում են իրենց նյութերը, լուսանկարները եւ ֆիլմերը։ Հետեւեք հաջորդ հրապարակումներին, որ բաց չթողնեք հետաքրքիր պատմությունները, հարցազրույցները, ֆիլմերը, ֆոտոպատմությունները եւ, իհարկե, ճամբարային առօրյան։
Լուսանկարը՝ Լաուրա Սահակյանի

Լուսանկարը՝ Լաուրա Սահակյանի

«Նավսագիտություն»

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

-Հարսնի’ք, ջանս վրիս չի:
-Հեսա ճնշումդ կչափեմ,- ասում է Սաթիկ մաման, ով բուժքույր է:
-Չէ’, ի՞նչ ճնշում-մնշում: Հաստատ նիաթի ես եկել, ամա’յ,- վրա է հասնում Անո մաման ու անցնում իր գործին. վերցնում է ասեղ, ասեղով ծակծկում ամայի մեջքը ու քթի տակ ինչ-որ աղոթք մռթմռթում: Հենց սկսում է այս «ծեսը», ամբողջ ընտանիքը սկսում է հորանջել, և իչքան շատ ենք հորանջում, այնքան մեծ է «նավսը»:
Իսկ երբ ընտանիքիս բոլոր անդամներն են վատ, այս անգամ մեր ընտանիքի «նավսագետը» ասում է.
-Սպասեք, հըմի թշշան կանեմ:
«Թշշանը» «նավսաբուժության» մեկ այլ տեսակ է: Սրա ժամանակ Անո մաման մեկական լուցկի է վառում և, հնարավոր նավսողների անունները տալով, ջրով լի անոթի մեջ գցում: Եվ սա նա կրկնում է յոթ անգամ: Ջրի մեջ ընկնելով` լուցկին, բնականաբար, թշշոց է արձակում (այստեղից էլ առաջացել է անվանումը), իսկ նավսի մեծությունը թշշոցի ուժգնությունից է կախված: Հետո Անո մաման այդ անոթը յոթ անգամ պտտում է տնով մեկ, իսկ վերջում յուրաքանչյուրիս վրա այդ ջրից ցանում: Արդյունքում`ընտանիքս «բուժվում է»:
Չնայած սնահավատ չեմ, բայց այս արարողություններն ինձ մի տեսակ հաճույք են պատճառում:

Մեկ աղջիկ և հինգ տղա

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի


Ողջույն: Ես Սոսեն եմ: Սովորում եմ Սյունիքի մարզի Դարբասի միջնակարգ դպրոցում: 12-րդ դասարանում: Սա այն դեպքը չէ, որ ես շարունակեմ խոսքս` ասելով, թե ունեմ շատ ընկերներ, ընկերուհիներ, որովհետև ես մեր դասարանի միակ աղջիկն եմ. մեր դասարանում սովորում է մեկ աղջիկ և հինգ տղա:
Զարմացա՞ք, դե ոչինչ, կյանքում ամեն ինչ էլ պատահում է:
Չնայած դրան` իմ օրերը անցնում են ուրախ ու զվարթ, որովհետև ես ուշադրության կենտրոնում եմ: Եվ գյուղում, և դպրոցում ոչ ոք չի կարող ինձ խեթ նայել. հինգ կտրիճները մեջքիս կանգնած են:
Օրերս որոշել էինք «Ոսկե աշուն» միջոցառմանը բեմադրենք Հ. Թումանյանի «Կիկոսի մահը»: Ինչպես ասում են, սա արդեն տասներկուսների «վերջն» էր: Ես հայրն էի, իսկ տղաները` իմ ընտանիքի անդամները: Հագել էի հին խորհրդային ոստիկանության մի բաճկոն, դրել ականջավոր գլխարկ, իսկ տղաները` իրենց տատիկների խորհրդային խալաթները, գլխներին կապել էին շալեր: Բոլորը հենց մեր տեսքից ծիծաղից ուշաթափվել էին:
Իսկ ամենահետաքրքիրը տղաների  օրն է: Արդեն սեպտեմբերից գումար եմ հավաքում, որ նվեր գնեմ իմ դասընկերներին, իսկ նրանք այստեղ-այնտեղ պարծենում են, թե իրենք ազատվել են մարտի 8-ի տանջանքից, իրենց Սոսեն է, էլի, մի տուփ կոնֆետ կգնեն, ու վերջ:
Բա~, ես էլ այսպես եմ ապրում իմ դասընկերների հետ: Ֆուտբոլ խաղալիս դարպասապահը ես եմ, հերթապահություն անելիս ամեն օր պետք է ես մնամ, ու էլի շատ էլիներ, որոնք թույլ են տալիս ինձ որպես  հարգված ու սիրված դասընկերուհի կայանալու:
Շնորհակալ եմ մեր դասարանի տղաներից, որոնք երբեք թույլ չեն տալիս ինձ մենակ զգալ:

Մեր հանդիսատեսը ուրիշ է

Լուսանկարը՝ Սաթինե Սաքանյանի

Լուսանկարը՝ Սաթինե Սաքանյանի


Ես ապրում եմ Վանաձորում, քաղաք, որն ունի արվեստը և գեղեցիկը գնահատող բնակիչներ: Արդեն մի քանի տարի է, ինչ ես պարում եմ բեմում: Եվ այս մի քանի տարվա ընթացքում հասկացել եմ, որ վանաձորցիները շատ լավ հանդիսատես են: Եվ հիմա դրանում էլ ավելի քան վստահ եմ:
Մի քանի օր առաջ Վանաձորում տոն էր: Քաղաքի տարբեր մասերում համերգներ, ցուցահանդեսներ և այլ նմանատիպ միջոցառումներ էին կազմակերպվել: Երեկոյան քաղաքի բնակչության մեծ մասը հավաքվել էր Հայքի հրապարակում: Չնայած անընդհատ տեղացող անձրևին՝ ժողովուրդը չէր լքում հրապարակը: Քաղաքապետարանի ծածկի տակ մարդիկ սպասում էին «Հորովել» երգի-պարի անսամբլի համերգին: Ես նունպես այդ երեկո այնտեղ էի, ավտոմեքենայի պատուհաններից հետևում էի անցուդարձին: Հենց անձրևը սկսեց փոքր-ինչ դանդաղ տեղալ, ծածկի տակ կանգնած մարդիկ կամաց սկսեցին հավաքվել բեմի առջև: Անձրևը դադարեց, և բեմ բարձրացա ես իմ ընկերների հետ: Մի փոքրիկ թատերականացված բեմադրությունից հետո հնչեց երաժշտություն, և կուլիսներից դուրս եկան անսամբլի պարողները: Ես ուշադիր հետևում էի բեմի առջև հավաքված ժողովրդին: Ցրտաշունչ վանաձորյան քամին չէր դադարում փչել, բայց հանդիսատեսը շարունակում էր սառած ձեռքերով ծափահարել սիրելի արտիստներին: Բեմի վրա կանգնած ես զգում էի հանդիսատեսի ջերմությունը, զգում էի, որ ցուրտը ուղղակի ոչինչ է նրանց համար: Ելույթ ունեցող արտիստները նույնպես զգում էին դա և ամեն կերպ փորձում էին հաղթահարել եղանակի պատճառով առաջացած խնդիրները, նրանք անում էին ամեն ինչ իրենց հավատարիմ հանդիսատեսի համար: Վանաձորյան հանդիսատեսը ինձ համար ամենաջերմ հանդիսատեսն է, հանդիսատես, որի համար արժե պարել, կատարելագործվել՝ հանդիսատեսին արժանի լինելու համար:

Կակաչ կախազարդի պատմությունը


Չես գտնի մի մարդ, ով իր կյանքի ընթացքում որևէ բան չի կորցրել, լինի դա գումար, զարդ կամ իր համար որևէ թանկարժեք բան:
 Նորից պատմեմ պապիկիս մասին մի հետաքրքիր պատմություն: Սակայն այս անգամ ոչ թե այն զվարճալի պատմություններից, այլ իր և իր բանալիների կախազարդի մասին: 
Կակաչ կախազարդ: Այդ կախազարդը կամ պարզապես կակաչը եղել է այն բոլոր ավտոմեքենանների բանալիների վրա, որոնք ինքը վարել է: Կակաչը հետաքրքիր կապվածություն ունի պապիկիս հետ: Կակաչը մի քանի անգամ կորել է պապիկի մոտից, բայց նա միշտ գտել է:
Նախորդ պատմություններում պատմել եմ, որ պապիկս եղել է վարորդ:
Նա հերթական անգամ գնացել է Հոկտեմբերյան (ներկայիս Արմավիր քաղաքը): Չգիտես, թե ինչպես նրա գրպանից ընկնում են բանալիների մի մասը, որոնց վրա էր նաև կակաչը: Նա վերադառնում է տուն ու նոր է նկատում, որ կակաչը չկա: Դե, երկար ու մեծ ճանապարհ, չիմացավ որտեղ կորցրեց:
Անցնում է մի քանի օր. լրիվ անհայտ մարդիկ Հոկտեմբերյանից կակաչը բերում են ու վերադարձնում պապիկին: Կակաչը հասավ իր իրական տիրոջը: Հասավ, սակայն տարիներ հետո նորից անհետացավ՝ այս անգամ տնից: Պապիկը այնքան չէր անհանգստանում, քանի որ գիտեր՝ այն հաստատ «կվերադառնա»: Եվ իսկապես անհետանալուց տաս տարի հետո, պապիկը այն գտավ հարևանի ձեռքում: Այդ կակաչը սկզբում պատկանել է պապիկի եղբորը, ով մահացել է բանակում: Երևի հենց այդ հանգամանքն է «ստիպում» կակաչին վերադառնալ իրական տիրոջ մոտ:
 Կակաչը հիմա ինձ մոտ է, պապիկը նվիրեց ինձ: Ես համոզված եմ, եթե նույնիսկ կորցնեմ, ապա այն հաստատ հետ կգա, սակայն խոսք եմ տվել, որ չեմ կորցնի:

Մեր պապերի ժառանգությունը

Սովորական առավոտ էր, որը չէր տարբերվում մյուս առավոտներից: Ինչպես միշտ ես արթնացա, և ինչպես հայրս է սիրում ասել` «ունքերս խառնած», լվացվեցի և սկսեցի պարապել: Ոչ մի ծրագիր չունեի օրվա համար, սակայն լսվեց մայրիկի ձայնը.

-Հագնվե՛ք, տեղ ենք գնում:

Անակնկալի գալով ես ու քույրս արագ հագնվեցինք և նստեցինք ավտոմեքենան:

Ճանապարհից հասկացա, որ Դիլիջանի ուղղությամբ ենք գնում, շատ եմ սիրում այդ ճանապարհը: Մեքենան արգելակեց, և մեզ ասացին, որ մնացած ճանապարհը ոտքով ենք բարձրանալու:

Ես ուրախացա, քանի որ շատ եմ սիրում ընտանիքիս հետ արշավների գնալ: Բարձրանում էինք կածաններով, ծառերին ուշադիր նայելով, ընտանիքով լուսանկարվելով, բայց դեռ չգիտեի, թե սարի գլխին ինչ կար:

Ճանապարհը երկար էր, բայց հոգնածություն չէի զգում: Հանկարծ կանգ առանք, և մայրիկը ասաց.

-Ահա՛, վերջապես տեղ հասանք:

Եկեղեցի էր, խոնարհված, սակայն նախշաքանդակներով պատված սյուները, կլոր կամարները, վեհ գավիթը հպարտ պատմում էին, թե որքան գեղեցիկ է եղել Կարմիր եղցի եկեղեցին:

Մայրիկը պատմեց, որ մեր առջև Կարմիր եղցի կամ Գետկավանք վանական համալիրն է: Կառուցել է Մխիթար Գոշը` 9-12-րդ դարերում: Ըստ պատմական վկայությունների, շրջակայքում գյուղեր են եղել: Եկեղեցին ավերվել է երկրաշարժից, այնուհետև թալանել և քանդել են մոտակայքում ապրող ազերիները: Այն գետնախորշով կապ է ունեցել դիմացի լեռան վրա կանգնած բերդի հետ, հիմա միայն բերդի ավերակներն են երևում: Սիրտս լցվեց տեսնելով այդ հրաշքը ամայի. լքված, պատված տատասկներով և փշերով: Ներս մտնելով ես կարծես լսեցի զանգերի ղողանջը, վանահոր աղոթքը իր փոքրիկ խցում, սակայն սարսռացի, տեսնելով, թե ոսկի որոնողները ինչպես էին քանդել խցի հատակը, քարերը ջարդել: Մայրս նկատեց,որ մի երկու ասեղնագործ խաչքարեր էլ չկան: Չնայած դրան քարերը լուռ խոսում էին, թե որքան գեղեցիկ են եղել իրենք, որքան մարդկանց աղոթք են լսել, որքան հայի շուրթեր են համբուրել իրենց: Դարերից եկած ամուր պատերը մեր պատմության խոսուն վկաներն էին, որքան ամուր են նրանք, որ դիմացել են այդքան արհավիրքներին:

Քիչ հետո ողջ ընտանիքով մաքրում էինք համալիրի շուրջ կուտակված աղբը: Այդքանը կարող էինք անել Աստծո տան համար: Շատ եմ ցավում, որ զբոսաշրջիկները փոխանակ խնամքով վերաբերվեն, աղտոտում են շրջակայքը, տեղահան անում քարերը: Քույրս հիշեց, որ այստեղ պահած իր երազանքը կատարվել է, իրոք հրաշք: Վերադառնում էինք լուռ ու տխուր, բայց և հպարտ մեր նախնիների թողած ժառանգությամբ: Հուսամ գոնե մեր սերունդը մի օր ամեն ինչ կանի, որպեսզի վերականգնի Գետկավանքը, և գուցե մի օր նրա զանգերը կրկին ղողանջեն: