Ժամը չգիտեմ էլ քանիսն է. դրսում մութ է, իսկ սենյակիս լույսն ինչպես միշտ վառ է: Աչքս գցում եմ ժամացույցին. ուշ է, պետք է գոնե մի քիչ քնել: Անջատում եմ լույսն ու պառկում: Խավարի մեջ մի լույս էլի վառ է մնում: Հեռախոսս է: Արդեն կարծես մեխանիկորեն վերցնում եմ, հավաքում կոդը, բացում նկարներն ու երկա՜ր նայում, հիշում, կարոտում, ժպտում ու տխրում… Համատարած խավարի մեջ հազիվ նշմարելի լույսը դեռ երկար վառ է մնում:

Դուռը թակում են, համոզված եմ՝ էլի նա է: Ամեն անգամ անկոչ հյուրի նման գալիս է, թակում սենյակիս դուռը ու բացվելուն պես ինքն իրեն ներս է գցում, անգամ առանց հարցնելու կարելի է, թե՞ ոչ: Նստում է մահճակալիս մի անկյունում, հետևում, թե ինչպես եմ շարունակում նայել նկարին: Հետո մի արհամարհական հայացք է գցում վրաս ու քմծիծաղ տալիս, առաջ է գալիս, թուլացած ձեռքերիս միջից հեշտութամբ վերցնում հեռախոսս ու մի կողմ գցում: Հետո բռնում է ձեռքս ու տանում իր հետևից: Չեմ էլ հասկանում, թե ինչպես, առանց առարկելու գնում եմ նրա հետ: Իսկ նա ստիպում է հիշել այսօրը, երեկը, մի քանի օր, մի քանի շաբաթ ու մի քանի ամիս առաջը: Հետո էլի նույն արհամարհական ժպիտով ինձ է նայում, երևի ուզում է ասել, որ ինքն այս անգամ էլ ինձնից ուժեղ գտնվեց ու ինձ կարողացավ գցել հիշողութունների գիրկը: Կարծես անզգայացած, լուռ ենթարկվում եմ նրան, իսկ նա շարունակում է ձեռքս բռնած ինձ իր հետևից տանել, խճճելով ինձ հիշողություններիս անեզր ծովում: Դեռ երկար քայլում ենք: Շուտով կլուսանա: Նստում ենք մի նստարանի՝ մի փոքր շունչ քաշելու: Շատ եմ հոգնել, գլուխս հենում եմ նրա ուսին ու անմիջապես քնում: Զգում եմ, ինչպես է գրկում ինձ, տանում տուն, մի կերպ բացում սենյակիս դուռն ու ինձ պարկեցնում մահճակալիս վրա: Հետո, էլի լուռ նստում է կողքիս ու էլի, ինքն իրենից գոհացած երկա՜ր նայում ինձ:

Արևի լուսավոր շողերն աչքերիս են ընկնում, ձեռքս տանում եմ դեպի աչքերս, ու էլի դժգոհում, որ ինչ-որ մեկը հերթական անգամ հետ է քաշել սենյակիս վարագույրը: Վեր եմ կենում տեղիցս, գնում դեպի դուռը: Ինչ-որ անծանոթ, թրջած թաշկինակ է ընկած: Արդեն պարզ է, էլի նա է եկել` կարոտս, էլի ստիպել կարոտել, լացել: Հետո մաքրել արցունքներս ու լուռ հեռացել: Թաշկինակն էլ երևի պատահական է գրպանից ընկել, չնայած, ի՞նչ իմանաս, գուցե կրկին անգամ ինձ այցի գալու առիթ ունենալու համար է:
Կարոտս` էլի նա էր եկել: Երևի էլի կգա, կարոտս…

Դեռ փոքր տարիքից ես մեծացել եմ մի ընտանիքում, որը մի մեծ շրջապատի մասն է կազմում: Ես էլ իմ կամքից անկախ դարձել եմ այդ շրջապատի բաղկացուցիչ մասը: Այնպես է ստացվել, որ մայրիկիս մորաքրոջ ու հորաքրոջ աղջիկները և հայրիկիս ընկերները իրար հետ են ամուսնացել, ու այս մեծ շրջապատի մեջ շփումը հիմնված է ոչ միայն ընկերական, այլև բարեկամական կապերի վրա:

Ես այդ շրջապատի ամենամեծ երեխան եմ, մնացածները ինձնից ամենաքիչը՝ երեք տարով փոքր են, ու ես շատ հաճախ ինձ իրավունք եմ վերապահում նրանց վրա բարկանալու: Նաև խորհուրդներ եմ տալիս, մի խոսքով՝ ավագ ընկեր եմ:
Ինձ միշտ հիացրել է հայրիկիս ընկերական շրջապատի պարտաստակամությունը ու կազմակերպվածությունը: Ամեն տարի պարտադիր նրանք, այսպես կոչված, «քեֆ» են անում Ամանորին, մարտի ութին, ապրիլի յոթին, մայիսի իննին, հունիսի մեկին: Ավելացված նաև ամռան ընթացքում հանդը (բնության գիրկը) կամ գետ գնալը:

Ամառային մի արևոտ օր, զանգահարում է հայրիկիս ընկերներից մեկը.
-էսօր մի կողմի վրա չգնա՞նք:
-Գնա՛նք:
Այս գնանքից ամենաքիչը երեսուն րոպե հետո ամեն ինչ պատրաստ է, ու մենք` մեքենաների մեջ տեղավորված: Հիմնականում երեխաների հորդորով, գնում ենք Դեբեդ գետի մաս կազմող և մեր գյուղին մոտ գտնվող Մարց գետը:
Ընտանիքիս անդամների ծննդյան օրերին մեր տունը սովորաբար մարդաշատ է լինում, կեսօրին երեխաներն են գալիս, երեկոյան՝ մեծահասակները: Դե, քանի որ մեր տանը մեծահասակներ (տատիկներ, պապիկներ) չկան, ավելի հարմար է «քեֆ» անելը, չէ որ բարձր ձայներով ոչ ոքի չենք խանգարում: Չգիտեմ՝ ինչի՞ց է, որ վերջերս այդ «շախ» ասվածը փոքր ինչ պակասել է: Առաջ, ավելի շատ էին պարում: Ինչևէ: Միշտ, նայելով այս ամենին, մտածել եմ, որ երբ մեծանամ, ես էլ պիտի այսպիսի շրջապատ ստեղծեմ. մի վստահության շրջանակ, որտեղ մեկը մյուսին մինչև վերջ նվիրված կլինի:
Ամեն տարի իմ ծննդյան օրը, երբ ընկերներս գալիս են (նրանք էլ իմ փոքր շրջապատն են), ծնողներս հորդորում են.
-Միշտ էսպես հավեսով լինեք, շուտ-շուտ հավաքվեք, դպրոցն ավարտելուց հետո էլ ձեր ընկերությունը պահեք: Թե չէ, առանց ընկերների, առանց շրջապատի՝ մարդն ո՞ւմ է պետք:

Երեկ ինձ առաջարկեցին Ձյունանուշի դերը տանել նախակրթարանի երեխաների ամանորյա միջոցառման ժամանակ: Ակամայից հիշեցի ինձ այն տարիքում, երբ ինքս էի անհամբեր սպասում Ձմեռ պապին ու Ձյունանուշին: Այնքան հաճելի էին այդ սպասումները` լցված մանկական միամտությամբ: Հիշում եմ, թե ինչպես էի նամակ գրում Ձմեռ պապին, հետո նկարազարդում ու ձևավորում և լցնում այն իմ մանուկ հավատով: Որքա՜ն երկար էի նախապատրաստվում Նոր տարվան:

Բայց տարեցտարի ամեն ինչ փոխվում է, կարծես թե ժամանակ չի մնում  հավատալու ամանորյա հրաշքին: Ավելի մեծանալով ես զգում եմ, որ ամեն անգամ Ամանորն ուրիշ գույն ունի, ձյունն ու ձմեռը`ուրիշ: Ու թվում է` եթե այդպես շարունակվի, միգուցե այն ամբողջովին խամրի: Վերջերս կարդացի ընկերներիցս մեկի նյութը, աչքս ընկավ մի արտահայտություն. «ինչ լավ է մնալ երեխա»: Եվ ես հասկացա, որ իսկապես մեր սրտերում մանկական պարզությունն ու անհոգությունն է պակասում: Իսկ ինչո՞ւ չլինել երեխա, ինչո՞ւ չլինել պարզ ու հասարակ, և վերջապես, ինչո՞ւ չհավատալ Ձմեռ պապին:

Ես արագորեն վազեցի սենյակ ու սկսեցի  փորփրել դարակս և գտա իմ պատրաստած ձնեմարդն ու ծայրերը սպիտակ ներկած կոները, որոնք անտառից ինքս էի բերել: Սկսեցի թղթե փաթիլներ, հրեշտակներ ու ծաղկեշղթաներ պատրաստել:

Մարդիկ կարիք ունեն ամանորյա հրաշքների: Այդժամ աշխարհն  ավելի գունեղ է, իսկ ձմեռային սառն օդը` լի ամանորյա կախարդանքի բույրով:

Մի քանի օրից մեծ ու պայծառ երազանքներով լցված Ձյունանուշը գնալու է նախակրթարանի երեխաների ամանորյա հանդեսին:

Այսօր կդառնամ տասնհինգ տարեկան: Տասնհի՞նգ, հա, էլի՝ տասնհինգ. ինչ շուտ անցան տարիները. ասելը հեշտ է, բայց ի՜նչ կյանք մնաց հետևում:

Ինչքա՜ն ապրած ու չապրած րոպեներ մնացին, ինչքա՜ն ասված ու չասված բառեր մնացին օդում կախված, ինչքա՜ն ու ինչքա՜ն:

Հետ եմ նայում ու մտածում, թե տասնհինգ տարի օդից թթվածին շնչող այս մարդն ինչ տվեց աշխարհին, բացի վերցնելուց:

Մեկ-մեկ մտածում եմ, թե ինչ եմ փոխում իմ ներկայությամբ, ու ի՞նչ կլինի բացակայությանս դեպքում:

Ո՞վ եմ ես: Մի գյուղացի աղջնակ, ով ամեն օր արթնանում է, խառնվում դպրոց շտապողների խմբին, ու թվում է, թե առանց ինձ էլ ամեն ինչ կարգին կլիներ, բայց… Բայց չէ: Իմ պակասը կզգային, երևի, եթե մարդիկ էլ չզգային, թաղի շները հաստատ կզգային, որովհետև… Ուղղակի կզգային:

Խանութի վաճառողուհին արկղի մեջ մնացած ու չվաճառված երկու բուլկուց կզգար, որ մեկը խանութ չի եկել, ու որ այդ մեկը ես էի: Կամ էլ այդ օրը, մեկը իմ բաժինն էլ կգներ, ու վաճառողուհին էլ չէր զգա, որ ես չեկա:

Չէ, բայց ուսուցիչներս հաստատ կզգային: Ներկա-բացակայի ժամանակ, կիմանային, որ չկամ: Գուցե այդ օրը «միամիտ» որոշեն, որ ներկա-բացակա անել պետք չէ, ու չեն էլ զգա, որ հինգերորդ վանդակը դատարկ մնաց:

Հա՛, լավ, ինձնից անվերջ դասի րոպեները հարցնող Արմենը կզգա. երբ ոտքով խփի աթոռիս, ու ես չպատասխանեմ, նա հաստատ կզգա: Բայց չէ, Արմենը դասի եկած չի լինի, և իմ ու ժամացույցի բացակայությունը ոչ մեկը չի զգա:

Չէ, բայց տանը հո՞ կզգան: Երբ մայրս բացի սենյակիս դուռն ու այն հավաքած տեսնի, կզգա, որ չկամ (մեր մեջ ասած, սենյակս միշտ թափած եմ թողնում): Մայրս կզգա՝ հաստատ կամ երևի:

Բայց ես կամ, ու արդեն տասնհինգ տարի: Թե ինչ ես տվի ու վերցրի աշխարհից այս տարիներին, գիտեմ միայն ես:

Վերջում կավարտեմ սիրելի գրքիս, սիրելի տողերով.

Արա այն լավը, որ կարող ես,
Այն ամենով, ինչով կարող ես,
Ամեն գնով, որ կարող ես,
Ամենուրեք, ուր կարող ես,
Ամեն վայրկյան, երբ կարող ես,
Ամեն մեկին, ում կարող ես,
Այնքան, որքան դեռ կարող ես:

Ինչպես բոլորը, այնպես էլ ես, սպասում եմ առաջին ձյանը: Եղանակի տեսությունը շատերի համար անհրաժեշտություն է, ոմանց համար բոթաբեր լուր, իսկ մյուսներին` միևնույն է, դրսում վաղը տաք է, թե` ցուրտ:

Առավոտյան, ինչպես միշտ, ուշացած հազիվ նստեցի երթուղային ու երջանիկ էի, որ կա նստելու ազատ աթոռ: Մի քանի կանգառ անցնելուց հետո երթուղային բարձրացավ մի տատիկ, և ես տեղս զիջեցի նրան: Այնքան գոհունակություն կար այդ պահին նրա դեմքին: Ես կանգնած էի նրա կողքին և նկատում էի, թե ինչպես է զննող հայացքով ինձ նայում: Նայեցի տատիկին ու ժպտացի: Միանգամից նկատեցի, թե ինչպես լուսավորվեց այդ ծեր ու հոգսերից կնճռոտված աչքերը:

-Լսե՞լ ես, էսօր ձուն բդի գա,- նա սպասում էր իմ պատասխանին:

-Հա, երևի,- չգիտեի` ինչ ասեի այդ պահին, չէի հասկանում այդ լուրը նրան կուրախացնե՞ր, թե՞`ոչ:

-Վա~յ, բալես, սունկեդ տուր` պահեմ:

-Շնորհակալություն,- ասացի ես ու փոխանցեցի նրան:

-Վա~յ, բայց խեղճ պոստերի երեխեքը կմրսին: Ամերիկացոնց էլ չի հետաքրքրե Քլինթ, Թրանթ, թե Փրամթ, անունն էլ չեմ հիշե:

Ծիծաղս չկարողացա զսպել:

-Ես մենակությունն էլ ըսպես բան է, մե մարդմ չկա, որ սխալդ ուղղե: Հմի ի՞նչ էր:

-Թրամբ, Դոնալդ Թրամբ:

-Տեսնիս` ամերիկացիք մենա՞կ կապրին:

-Հա,-ասացի ես ու սկսեցի պատմել, որ նրանք ապրում են ինքնուրույն, իրենք են որոշում` երբ արթնանան, ինչ ուտեն, ում հետ զբոսնեն:

Տատիկը երջանիկ էր այդ պահին: Ինձ այդպես թվաց: Նա ուրախ էր, որ կան մարդիկ, ովքեր իր պես միայնակ են ապրում:

Վերջապես հասա իմ կանգառ: Տոմս վերցրեցի և փոխանցեցի տատիկին: Ինչ տխուր էր այդ պահին: Երախտագետ հայացքով ինձ էր նայում ու հավանաբար մտածում, որ էլի մենակ մնաց: Տատիկը քնքշորեն բռնեց ձեռքս և ասաց:

-Փրամթը կանցնի, կտեսնիս:

-Ազիզ ջան, բդի իջնի՞ս, թե չէ,- առավոտվա մռայլ եղանակից մռայլված հարցրեց վարորդը:

-Ցտեսություն, կանցնի, հաստատ կանցնի,- ասացի ես և իջա երթուղայինից:

Ճանապարհին մտածում էի, որ բոլորն ունեն խոսելու կարիք:

Թու´յլ տվեք մարդկանց խոսել և լսե´ք նրանց: Դա ամենագեղեցիկ շնորհն է մարդուն տրված:

Հ.Գ. Այս ամենը տեղի է ունեցել մեկ ամիս առաջ. հիմա նախագահը Թրամփն է, ձյունն էլ կա, մնում է` մեկ անգամ ևս հանդիպեմ տատիկին:

Արդեն բավականին ժամանակ է, ինչ չեմ գրել: Անսովոր զգացում էր կուտակվել ներսումս: Անընդհատ ինձ թվում էր, թե տնային ինչ որ հանձնարարություն չեմ կատարել: Եվ այսօր հավաքվեցի և որոշեցի մի փոքր կիսվել իմ առօրյա անցուդարձով:

Հերթական խոսակցություններից մեկի ժամանակ, ինչպես միշտ, շոշափվեց իմ մասնագիտության ընտրության հարցը (ընթերցողներից ոչ մեկին չեմ ցանկանա այդ պահին տեսնել իմ դեմքի արտահայտությունը): Բայց այս անգամ որոշեցի՝ նստում եմ համակարգչի դիմաց, բացում արդեն հարազատ դարձած atc-ին, ընտրում մասնագիտություն և երբ վեր կենամ համակարգչի դիմացից, ես ընտրած կլինեմ մասնագիտությունս:

Դե ինչ, փորձը փորձանք չէ: Նստում եմ համակարգչի դիմաց, միացնում իմ սիրելի երգը, բացում կայքը, որով պետք է նայեմ ֆակուլտետները և սուզվում մտածմունքների մեջ: Սա չէ, սա չէ, սա էլ չէ: Բայց այս անգամ կանգ առա մեկ, այլ ոչ թե մի քանիսի վրա, ինչը շատ զարմանալի էր: Չգիտեմ, տեսա ինձ այս մասնագիտության մեջ, թե արդեն հոգնել էի այդքան փնտրտուքներից, բայց ես արեցի դա: Ես արեցի դա:

Երբ ինձ հարցնում են, թե ինչ եմ ուզում դառնալ, ես պատասխանում եմ, որ դեռ չեմ կողմնորոշվել: Հետո հարցնում են` ի՞նչ եմ սիրում, ո՞ր ոլորտում եմ ինձ տեսնում:

Որքան էլ զարմանալի լինի, ես սիրում եմ խոսել, շփվել տարբեր մարդկանց հետ: Արդեն մի քանի տարի է, հետաքրքրված էի էքսկուրսավարի մասնագիտությամբ: Բայց քանի որ կային նաև շատ այլ տարբերակներ, սրանք միշտ հետին պլան էին մղվում: Միշտ ցանկացել եմ օտար լեզուներ ուսումնասիրել, և այսօր ես կայացրեցի որոշում, որը հուսով եմ փոփոխությունների չի ենթարկվի:

Ես որոշեցի միացնել ցանկություններս ու պատկերացումներս և դառնալ լեզվաբան: Հույս ունեմ, կհասնեմ նպատակիս և լավ մասնագետ կդառնամ:

Արդեն իմ մի մասնիկը դարձած ճանապարհը գլորում է մտքերս դեպի վերջնակետը. մեր տունը, իմ սենյակը: Կարոտել եմ սենյակիս լռությունը, ու ամբողջ սենյակում արձագանքող մտքերս: Սենյակս ավելի շատ մտածելու համար է, քան քնելու: Ինչքան են փոխվել մտքերս ժամանակի ընթացքում և ներարկված են սենյակիս մեջ ու բացվում են իմ առաջ: Սենյակս ինձ բոլորից լավ է ճանաչում…

Բայց դեռ այդ ամենը վայելելու ժամանակը չէ, դեռ պետք է տուրք տալ այլ կարոտների, նույնքան փափուկ ու քաղցր: Պետք է տատիկիս տեսնել: Մտնում եմ տուն, ամեն անգամ զգացողությամբ, որ դեռ աշակերտ եմ, որ ամեն օր դասերից հետո կարող եմ գնալ, ու տատիկս նորից կհարցնի բոլոր տատիկներին հուզող ամենակարևոր հարցը. «Հաց կերե՞լ ես»: Ոչինչ օտար չի դարձել տանը: Գրկում եմ տատիկիս, ու նա արտասվում է ինչպես անցած, ու դրան նախորդող մյուս անգամները:

Ես հայացքով փոփոխություն եմ փնտրում, տունը նույն է, այն ինձնից ավելի դանդաղ է փոփոխվում, բայց պակասել է հարազատ մի շունչ: Ես մեկ տարուց ավելի ժամանակ ունեի հաշտվելու համար մտքի հետ, որ մեր ընտանիքում այլևս 9 անդամ չէ, այլ 8, բայց չի ստացվում. ես շարունակում եմ տանը հայացքով փնտրել պապիկիս, շարունակում եմ սպասքը առանձնացնել 9 տեղի համար ու հետո նորից հաշվել ու հետ վերցնել մեկը: Ես նորից ու նորից ապրում եմ այն օրը, երբ գնալու էի Երևան: Դասերը սկսվում էին, և ես արդեն առաջին կուրսի ուսանող էի: Այդ հրաժեշտը հետո կդառնա ոչ թե սովորական, հետո տեսնելու հույսով հրաժեշտ, այլ վերջինը: Ես գիտեմ, որ նրա մաղթանքը կատարում եմ, գիտեմ, որ հավատում էր ինձ, բայց ընդամենը այդքանը ասելը, նույնն է, թե ոչինչ չասել: Հիշողությունները շատ են, դրանք գունավոր նկարների նման աչքերիս առաջ են գալիս ու պայծառացնում: Ես ուզում եմ արթնանալ, ու պապիկս յասամաններ ու վարդակակաչներ բերի ինձ համար: Ուզում եմ մեր տունը նորից լցվի դրանց գեղեցկությամբ, ու ես մխրճվելով դրանց մեջ, նորից զգամ նրբությունը ու բույրը:

Ուզում եմ նորից ուրախացած վերցնել նրա ափի միջից հատապտուղները, որոնք այնքան փոքր էին նրա մեծ ձեռքերի մեջ:

Ուզում եմ հետ բերել ժամանակը ու հավերժ ապրել մանկության մեջ, որից այդ նույն յասամանի բույրն է գալիս:

Արդեն սենյակում նստած, մտքերս բարձր արձագանքում են և պահանջում, որ գրի առնեմ, գիտեմ, զգացածս տպատառերի սև ու սպիտակի մեջ չեմ տեղավորի, բայց չգրել էլ չեմ կարող: Գրելը օգնում է: Յուրահատուկ թեթևություն ես զգում, կարծես հանդիպել ես այն մարդկանց, ում կարոտել ես, կամ ասել ես նրանց այն, ինչ ուզում ես ասել արդեն շատ երկար …Կամ էլ իմ նման մի պահ սենյակում զգալ յասամանների բույրը…

Աչքերի համար որքա՜ն հաճելի է տարածությունը, հեռավորությունը սիրելի վայրերից, դիմացդ փռված անծայրածիր ու անվերջ ձգվող հորիզոնը, որ թվում է, թե ձուլվել է երկնքի մովին, ձյունապատ լեռների անհաս կատարները, երկնակամարում հալվող արևը, ծառերի զմրուխտ սաղարթները, կապուտակ երկինքը, բարձրահարկ շենքերն ու անշուք խրճիթները:

Տարածությունն անսահմանափակ է, անարգել` թափառող հայածքների համար: Այո՛, հանդիպում են հայացքներ, որոնց չի հերիքում տարածությունը, որոնք անվերջ թափառում են այնքան ժամանակ, մինչ կգտնեն մեկ այլ անհուն աչքեր, որոնք կկլանեն հայացքը, իր խորքերը կտանեն ու վերջ կդնեն որոնումներին:

Կիրակնօրյա դպրոցում գործող ազգային երգի դասերի ժամանակ հայացքս անընդհատ պատուհանից դուրս` դեպի աշխույժ փողոցն էի ուղղում, ինչի համար հաճախ նկատողություն էի ստանում: Բայց ինչպե՞ս դուրս չնայեի: Ճնշող ու կարծես աստիճանաբար նեղացող չորս պատեր, բարձր ձայն, դաշնամուրի ստեղներից ծնվող երաժշտության տարբեր տոնայնություններ, տոթ սենյակ, պատերին փակցված գույնզգույն նկարներ` երեխաների նկարած, որոնք ամեն դասի մանրակրկիտ զննելուց ու հաճույք ստանալուց հետո արդեն ձանձրալի էին դարձել: Օդը կարծես ծանրանում, իսկ աչքերս զույգ ածուխների նման այրվում էին լարվածությունից: Կենտրոնանալ, լինելով չորս պատերով շրջապատված, ինձ համար անհնար էր: Գնանք, նստենք քչքչան գետի ափին, և ինչքան ուզեք, պատմեմ Նապոլեոնի, Հիտլերի, Տիգրան Մեծի և ուրիշ շատերի մասին, վերհիշելով պատմության տարբեր անցքերն ու մանրագույն դրվագները, բայց բավական է պատմության դասաժամերին գրատախտակի մոտ անցնեմ, տեսնեմ ինձ նայող դասընկերներիս ուշադիր հայացքները, նույն դասասենյակի դատարկ պատերն ու պատասխանի սպասող ուսուցչուհուս, պապանձվում եմ, լարվում և սկսում արտասանել կցկտուր ու անհաստատ տողեր, այն էլ ոչ թե իմ իմացածը, այլ գրքային բառերով անհասկանալի, քարացած բառեր: Լարվածությունից սկսում եմ հոգնածություն զգալ: Եթե գրիչ ունենայի ձեռքումս, հավանաբար կկոտրեի այդ անտանելի լարվածությունը: Աչքերս ակամա սկսում են ելք փնտրել անբնական տեսարանից փախչելու համար և կրկին հանգում պատուհանին: Բայց ո՛չ, ոչ թե հանգում, այլ սավառնում պատուհանից այն կողմ բացվող հաճելի ու անշուք տեսարանի խորքերում: Այ սա ուրիշ բան է ` իմ սիրելի, համեստ տեսարանը: Գեղամա լեռները` հպարտ ու վեհ, սեփական և բարձրահարկ շենքերի թիկունքում վեր են խոյանում, իսկ տեսարանի կենտրոնում` լքված տնակի փոքրիկ պատշգամբում` խունացած ու հինավուրց բազմոց է, որ ձմռանը ձյունով է պատվում, աշնանը` տերևներով, գարնանը թրջվում է անձրևից, ամռանը` չորանում: Հավանաբար ոչ բոլորը այդքան կարևորություն կտային մի բազմոցի, որն արդեն վաղուց ոչ ոքի պետք չէ : Սկզբում նկատելով տեսարանը` ինքնաբերաբար մոռանում էի դասի մասին, մտածում տան նախկին բնակիչների մասին, մտքում հաշվում էի, թե որքան կարող է արժենալ նոր բազմոց գնելը: Այժմ այդ պատկերին նայելով խաղաղվում եմ, մտքերս համախմբվում ու պայծառանում են, բառերն ակամա հաջորդում են իրար, սակայն հայացքս չի դադարում ուվականի նման հեռուներում անվերջ թափառելուց, փնտրելուց ու գտնելուց այն հետաքրքրականը, այն յուրօրինակն ու թաքնվածը, ինչպիսին փոքրիկ պատշգամբի հնացած բազմոցն էր: