Հարցազրույց խորագրի արխիվներ

Anush abrahamyan

Մեր նորընտիր տնօրենը

Հարցազրույց Գեղարքունիքի մարզի Ներքին Գետաշենի թիվ 1 միջն դպրոցի նորընտիր տնօրեն`Հովհաննես Հովհաննիսյանի հետ:

-Պարոն Հովհաննիսյան, նախքան Ներքին Գետաշենի թիվ 1 միջնակարգ դպրոցի տնօրեն դառնալը որտե՞ղ եք աշխատել և քանի՞ տարի:

-1993 տվականից աշխատել եմ Ներքին Գետաշենի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, որպես աշխարհագրության ուսուցիչ: 1997 թվականի նոյեմբերի 2-ից ուսումնական գծով փոխտնօրեն միչև 2017-ի օգոստոսի 24-ը: Այսպիսով, շուրջ 20 տարի փոխտնօրեն եմ աշխատել:

 -Երկար ժամանակ աշխատել եք աշակերտների հետ, տարեցտարի ինչպիսի՞ն է դառնում սերունդը: Ինչո՞վ են գերազանցում կամ զիջում միմյանց:

-Այժմյան սերունդը շատ աչքաբաց է ու շուտ կողմնորոշվող, քան նախկինը, բայց նախկին սերունդը ավելի հարգալից էր ավագի նկատմամբ: Դրանով է միայն այս սերունդը զիջում նախորդին:

-Ըստ ձեզ ինչպիսի՞ն էր կրթական մակարդակը նախորդ կրթօջախում ու ինչպիսի՞ն է այստեղ, ի՞նչ փոփոխություններ եք նկատել աշակերտների սովորույթների մեջ:

-Կրթական մակարդակը երկու դպրոցներում էլ գրեթե նույնն է: Նախորդ դպրոցի աշակերտների սովորույթներից լիովին տեղյակ էի, բոլորին ճանաչում էի, ուսուցչական կոլեկտիվին նույնպես: Այս դպրոցում դեռ լավ տեղյակ չեմ, բայց մի բան ևս նկատել եմ. այս դպրոցի աշակերտների ծնողները ավելի ուշադիր են, ավելի շահագրգռված ուսման հարցում:

-Կարո՞ղ եք որևէ հետաքրքիր դեպք հիշել կապված աշակերտների հետ:

-Այո: Դպրոցում մի առաջատար մասնագետ կար` պարոն Շառոյանը, և մեծ հեղինակություն ուներ աշակերտների շրջանում: Մի օր հերթական աշխարհագրության դասն էի անցկացնում, մի աշակերտ թույլտվություն խնդրեց ջուր խմելու: Թույլ տվեցի, մի քանի րոպե հետո շնչակտուր ներս մտավ, հարցրի` ի՞նչ է եղել, ասաց. «Պարոն Փորձանքյանը միջանցքում էր»…

-Այս դպրոցը տեխնիկական ի՞նչ հագեցվածություն ունի:

-Դպրոցը ժամանակակից ուսման պարագաներով բավականին հագեցված է: Դպրոցում կա շուրջ 50 նոր և թարմ վիճակում գտնվող համակարգիչներ: Կեսից ավելին այժմ օգտագործվում է աշակերտների կողմից ինֆորմատիկայի սենյակում, իսկ մյուսները նախատեսում ենք նոր ինֆորմատիկայի սենյակ բացելուց հետո օգտագործել:

-Ի՞նչ եք կարծում, աշակերտը իր ունակությունները լիովին կարո՞ղ է դրսևորել այս կրթօջախում: Եթե՝ այո, ապա ի՞նչ հնարավորություններ ունի, եթե՝ ոչ, ապա ինչո՞ւ:

-Թե տնօրինությունը, թե ուսուցչական կազմը հակված է աշակերտի ունակությունները լիովին դրսևորելուն, ու բոլոր հնարավոր միջոցները տրամադրելուն: Դպրոցում գործում են ն տարբեր խմբակներ, և մշակութային, և մարզային, և տեխնիկական, ուստի աշակերտը կարող է դրսևորել իր ունակությունները այս դպրոցում:

-Ի՞նչ ծրագրեր եք պատրաստվում իրագործել դպրոցում կրթական մակարդակը բարձր պահելու համար:

-Կրթական մակարդակի բարձրացմանը առաջին հերթին նպաստելու է առարկայական մեթոդ միավորման ընդլայնումը: Հատուկ ուշադրություն է դարձվելու դրանց հստակ գործունեությանը: Ուշադրության կենտրոնում է լինելու նաև դասապրոցեսին համակարգչային տեխնիկայի ներգրավմանը, նոր տեխնիկակակն միջոցների ավելացմանը և այլն:

-Ինչպիսի՞ն կուզենայիք տեսնել նոր սերնդին:

-Կուզենայի յուրաքանչյուրը գնահատեր հայրենիքի նշանակությունը: Այս երկրից այն կողմ ես ապագա չեմ պատկերացնում, ուստի թող շենացնեն Հայոց երկիրը: Կցանկանայի նաև, որ Գարեգնի Նժդեհի, Արամ Մանուկյանի արժանի հետնորդները լինենք:

iza Astsatryan

Ալլան

Լուսանկարը՝ Դավիթ Մարգարյանի

Լուսանկարը՝ Դավիթ Մարգարյանի

Ես ու Ալլան ծանոթացել ենք կիրակնօրյա դասընթացների շրջանակներում` էքսկուրսիաների գնալու ժամանակ: Ալլան Տաթևից է, այժմ գտնվում է ԱՄՆ-ում, «FLEX» ծրագրի հաղթողներից է: Որոշեցի զրուցել նրա հետ՝ իր նախասիրությունների ու հատկապես՝ «FLEX»-ի մասին:

-Խոսելով հետաքրքրություններիս մասին՝ նշեմ, որ սիրում եմ ուսումնասիրել տարբեր լեզուներ, ամենասիրելի լեզուներից մեկը ֆրանսերենն է, որը շատ կցանկանայի սովորել: Հետաքրքրված եմ նաև լուսանկարչությամբ, հատկապես՝ սիրում եմ լուսանկարել բնությունը: Սիրում եմ կարդալ գրքեր, դիտել բազմաժանր ֆիլմեր:

«FLEX» ծրագրի մասին իմացել եմ մի քանի տարի առաջ՝ նախքան մասնակցելս, ու երբևէ չեմ մտածել դիմելու մասին: Մասնակցեցի միայն մեկ անգամ, բայց չգիտեմ՝ ինչու, զգում էի, որ պետք է անցնեմ: Երբ զանգ ստացա Ամերիկյան խորհուրդների գրասենյակից, քարացա: Հիմա արդեն ԱՄՆ-ում եմ և նույնիսկ հիմա դժվարանում եմ հավատալ, որ այս ամենն իրական է: Ես ապրում եմ Տաթևում և շատ ուրախ եմ դրա համար: Սիրում եմ իմ ծննդավայրը, շատ եմ կարոտում իմ հայրենիքն ու ընկերներիս, կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր մարդ պետք է ապրի իր հայրենիքում: Ինչպես ասում է Պարույր Սևակը՝ օտարության մեջ ազատ լինելն ուրիշ ծերություն է, հայրենիքում ծեր լինելը՝ ուրիշ ազատություն: Ես շատ եմ հավանում ինձ հյուրընկալող ընտանիքը, բնությունը, ամեն ինչ՝ բացի fast food-ից: Առաջին տպավորություններս շատ լավն էին:

-Իսկ ի՞նչ տարբերություններ կան Հայաստանի և Ամերիկայի դպրոցների միջև:

-Դասերի սկսվելուց հետո ամեն ինչ ավելի հետաքրքիր դարձավ: Ուսուցման ձևը շատ տարբեր է, անցնում ենք յոթ առարկա՝ ամեն օր նույն առարկաները: Կարծում եմ՝ դա շատ լավ է, որովհետև ավելի խորն ես ուսումնասիրում առարկաները:

-Իսկ ի՞նչն ես ամենաշատը կարոտում:

-Շատ եմ կարոտում մեր սարերը, իմ գյուղը, ընկերներիս, ամեն ինչը:

Ալլան նաև շատ լավ ձայն ունի, Տաթևի վանքի երգչախմբում է երգում: Վստահ եմ, որ երգի ասպարեզում ևս նորանոր հաջողություններ են նրան սպասում:

Mari Baghdasaryan malishka

Վայքից Միլան ձգվող ճանապարհը

Իտալիայի Միլան քաղաքում բնակվող դիզայներ Արման Ավետիքյանը մի քանի օրով Հայաստանում էր: Հարցազրույց երիտասարդ դիզայների հետ:

-Արման, պատմիր քո մասին, որտե՞ղ ես սովորել, ինչո՞ւ ես ընտրել դիզայների մասնագիտությունը, դրա մեջ ի՞նչն է քեզ դուր գալիս

-Ես ծնվել և ապրել եմ Վայք քաղաքում: 8 տարեկան էի, երբ ծնողներիս հետ տեղափոխվեցինք Ռուսաստան, որտեղ ապրեցինք տասնվեց տարի: Ռուսաստանում ավարտեցի միջնակարգ դպրոցը, որից հետո ընդունվեցի Սամարայի Ճարտարապետական համալսարանի դիզայնի ֆակուլտետը, այնտեղ սովորեցի երկու տարի: Չկարողանալով վճարել ուսմանս վարձը՝ դուրս եկա համալսարանից և մեկ տարի հետո տեղափոխվեցի Իտալիայի Միլան քաղաք: Սովորեցի իտալերեն և ընդունվեցի Միլանի տեխնիկական համալսարանի «Դիզայն և տրիկոտաժ» բաժինը: Հիմա արդեն ավարտել եմ և աշխատում եմ: Փոքր ժամանակ ինձ հետաքրքրում էր նկարելը, հետո այն ժամանակի ընթացքում փոխվեց և դարձավ հագուստի մոդելավորում:
Այս մասնագիտության մեջ ինձ դուր է գալիս ամեն մի տարրը: Ինձ դուր է գալիս այն, որ կարող եմ իրար միացնել ոճեր, որոնք ոչ մի կապ չունեն իրար հետ: Ինձ դուր է գալիս այն, որ մտքերս դառնում են նկար, իսկ հետո նկարածս դառնում է պատրաստի հագուստ:

-Ի՞նչ ոճի հագուստներ ես մոդելավորում

-Բոլոր ոճերի: Իրականում ես չէի ցանկանա, որ իմ մոդելավորած հագուստները համապատասխանեին ինչ-որ ոճի, կցանկանայի, որ դրանք տարբերվեին բոլոր ոճերից: Բայց դա շատ դժվար է: Ես մոդելավորում եմ հագուստ բոլորի համար՝ տղամարդկանց, կանանց, երեխաների, տարեց մարդկանց համար:

-Եղե՞լ են շոու-բիզնեսի աստղեր, որոնց համար հագուստ ես մոդելավորել

-Ո՛չ, հայտնիների համար դեռ հագուստ չեմ մոդելավորել:

-Ովքե՞ր են քո սիրած դիզայներները

-Ինձ շատ դիզայներների աշխատանքներ են դուր գալիս՝ Craig Green, Martin Margiela, Raf Simons: Նրանք ինձ գրավում են իրենց աշխատանքային մեթոդներով, ինձ դուր է գալիս, թե ինչպես են հեղինակները թեմաներ զարգացնում հագուստի միջոցով:

-Ի՞նչ կդառնայիր, եթե չընտրեիր դիզայների մասնագիտությունը

-Ես շատ կցանկանայի ճարտարապետ դառնալ, բայց դրա համար անհրաժեշտ է ֆիզիկա և մաթեմատիկա իմանալ, իսկ իմ ուղեղը դրա համար չէ:

-Կա՞ ինչ-որ մեկը, որի համար կցանկանայիր հագուստ մոդելավորել

-Այո, կցանկանայի հագուստ մոդելավորել 20-րդ դարի իտալացի գրող Գաբրիել դ’Աննունցիոյի համար: Ես կարդացել եմ նրա գրքերն ու շատ եմ տպավորվել: Նա ոչ միայն լավ էր գրում, այլ ուներ շատ էլեգանտ ոճ: Ցավոք, նա մահացել է և ես չեմ կարող երզանքս իրագործել:

-Ապրելով և աշխատելով Միլանում՝ երբևէ մտածե՞լ ես Հայաստանում ցուցադրություն կազմակերպելու մասին

-Այո, բայց հիմա շատ շուտ է դրա համար, որովհետև բավականաչափ փորձ չունեմ:

-Ո՞ր քաղաքներից մարդիկ հնարավորություն ունեն գնելու քո մոդելավորած հագուստը

-Իմ սեփական բրենդի հագուստը հիմա չեն կարող գնել, որովհետև ես աշխատում եմ այլ բրենդների համար, իսկ այն, ինչն իմ բրենդի համար եմ պատրաստում, դեռ վաճառքի համար չէ: Սեփական ոճս գտնելու և ինքնազարգացման համար է: Բայց շատ շուտով իմ բրենդային հագուստը նույնպես կլինի վաճառքում:

-Եթե Միլանում չապրեիր, որտե՞ղ կցանկանայիր ապրել

-Կցանկանայի ապրել այնտեղ, որտեղ կան հնարավորություններ իմ բոլոր երազանքներն իրականացնելու համար, այնտեղ, որտեղ կա աշխատանք և ազատություն:

-Վերջին անգամ ե՞րբ ես Վայքում եղել, ի՞նչ հիշողություններ ունես ծննդավայրիդ հետ կապված

-Շատ երկար ժամանակ է, ինչ Վայքում չեմ եղել: Ջերմ հիշողություններ ունեմ ծննդավայրիս հետ կապված: Վայքում անհոգ և ուրախ մանկության տարիներ եմ ապրել: Այս տարի՝ ուսումս ավարտելուց հետո, ընկերներիս հետ որոշեցի մի քանի օրով գալ Հայաստան՝ Վայքում բնակվող հարազատներիս տեսնելու: Նաև շատ էի ցանկանում ընկերներիս ցույց տալ Հայաստանի տեսարժան վայրերը:

Հաղթողը

Հարցազրույց «X-Factor 4» նախագծի հաղթող Էդգար Ղանդիլյանի հետ: 

 

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Հարությունյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Հարությունյանի

-Էդգար ջան, մի քիչ պատմիր քո մասին: 

-Ես Էդգարն եմ, 20 տարեկան: Ծնվել ու ապրում եմ Գյումրիում, սովորել եմ Գյումրու ակադեմիայի մասնաճյուղում, «Իմպրորիթմ» արվեստի դպրոցում: Բարձրագույն կրթություն չունեմ, աշխատում եմ ավտոտեխսպասարկման կետում՝ որպես զոդող:

-Ինչպե՞ս որոշեցիր մասնակցել «X-Factor» նախագծին: Մի քիչ պատմիր նախընտրական փուլի մասին:

-Նախագծին մասնակցել եմ ընկերուհուս խորհրդով, բայց ընդհանրապես հույս չեմ ունեցել, որ կանցնեմ: Չնայած դրան՝ ժյուրիի անդամները, լսելով իմ ձայնը, «այո» ասացին, ու անցա հաջորդ փուլ:

-Իսկ մինչ նախագծում հայտնվելը այլ տեղերում երգե՞լ ես:

-Մինչ այդ չեմ երգել, ծառայել եմ հայոց բանակում: Երգել սիրել եմ շատ փոքր հասակից, մայրիկս նույնպես երգում է, երևի հենց նրանից էլ ժառանգել եմ:

-Անցար նախընտրական փուլն ու հայտնվեցիր նախագծում: Ի՞նչ զգացողություններ ունեիր. արդյոք պատկերացում ունեի՞ր, որ կհաղթես եզրափակչում:

-Նախընտրական փուլն անցնելու օրն ինձ համար երևի ամենաերջանիկն էր: Ես կարողացա ապացուցել, որ ես էլ եմ կարողանում երգել ու նպատակ դրեցի հասնել եզրափակիչ: Չհաղթել, այլ ուղղակի հասնել եզրափակիչ՝ իմ թիմի հետ միասին, բայց, ափսոս, չկարողացանք: Դրանից հետո իմ նպատակն այն դարձավ, որ մեր թիմի «տեղը հանեմ» և հաղթեմ՝ ինչպես նշել էի հաղթանակի մասին իմանալու ժամանակ:

-Ի՞նչ ես հիշում մրցույթից. ի՞նչն էր դժվար քեզ համար, ինչպե՞ս էր նախագծի շրջանակներում անցնում ժամանակդ: 

-Դժվարություններ գրեթե չեմ ունեցել, որովհետև կողքիս միշտ հավատարիմ մարդիկ են կանգնած եղել, նրանց շնորհիվ ամեն ինչ հեշտ էր թվում: «X-Factor»-ի ժամանակ մենք չէինք հասկանում, թե ինչպես էին անցնում մեր օրերը: Ամեն մի օրն ուներ իր հետաքրքրությունը: Տխրում էինք, երբ մեզանից մեկը հեռանում էր նախագծից: Հիմա շատ եմ կարոտում այդ օրերը:

-Ի՞նչ տվեց մրցույթը քեզ: Հատկապես՝ ո՞ւմ հետ մտերմացար: 

-Շատ լավ ընկերներ, ճանաչում ձեռք բերեցի: Շատ մտերմացա մեր թիմից Յուրա Ադամյանի հետ, մինչ օրս էլ մենք մտերիմ ընկերներ ենք:

-Հիմա ինչո՞վ ես զբաղվում, արդյոք հրավերներ ունե՞ս տարբեր տեղերում երգելու: 

-Այժմ նույնպես աշխատում եմ ավտոտեխսպասարկման կետում՝ որպես զոդող, հրավերներ մի քանի տեղից ունեմ, երգիս ուղին շարունակում եմ:

-Ի՞նչ հետագա պլաններ, նոր երգեր, տեսահոլովակներ ունես:

-Մի երգ ունեմ՝ «Հայրիկ»-ը, որ պետք է ձայնագրվի: Երևի մի ամսից պատրաստ կլինի, իսկ տեսահոլովակ դեռ չունեմ:

valentinaChilingaryan

Լավագույններից մեկը

Հարցազրույց «Տարվա լավագույն ուսուցիչ» մրցույթի հաղթող Մարիամ Խաչատրյանի հետ:

Մարիամ Խաչատրյանը դասավանդում է պատմություն Ավշարի միջնակարգ դպրոցում: Չնայած իր երիտասարդ տարիքին՝ արդեն հասցրել է բազում հաջողություններ գրանցել կրթության ոլորտում: 

-Ի՞նչ մեթոդներով եք անցկացնում պատմության դասերը դպրոցում: 

-Ես նախընտրում եմ դասերն անցկացնել անկաշկանդ և ազատ մթնոլորտում: Սիրում եմ, երբ իմ դասերին աշակերտները կարողանում են ազատ արտահայտել իրենց կարծիքը և կաշկանդված չլինել: Դեմ եմ տարատեսակ խտրականություններին, քանի որ անգամ ամենաթույլ աշակերտը պիտի իրեն կարևոր մարդ զգա իմ դասաժամին:

-Որո՞նք են Ձեր ուժեղ և թույլ կողմերը՝ որպես ուսուցիչ:

-Ուժեղ կողմս այն է, որ կարողանում եմ ազդել մարդկանց վրա, իսկ թույլ կողմս՝ երբեմն բարությունս հասնում է այնպիսի չափի, որ թուլության նման է դիտվում:

-Ի՞նչ եք կարծում՝ ճի՞շտ է, որ լավ ու վատ սովորող աշակերտները դպրոցում կրթվում են նույն հարթակում:

-Հաճախ դպրոցում վատ սովորող աշակերտները հետագայում դառնում են լավ արհեստավորներ, դրա համար կարիք չկա տարբերակելու լավ ու վատ սովորող աշակերտներին: Ըստ իս՝ շատ ճիշտ է, երբ բոլորը սովորում են նույն հարթակում, ուղղակի հարկավոր է հատուկ աշխատանք տանել, որպեսզի բոլորի մոտ էլ հետաքրքրություն առաջանա նույն առարկայի նկատմամբ:

-Իսկ համալսարաններում տարբերակման խնդիր կա՞:

-Այո՛, բուհում կա տարբերակման խնդիր: Դպրոցում պետք է սովորեն բոլորը միասին, բայց բուհ գնան միայն արժանավորները: Պետք է փոխվի այն համակարգը, որը հիմա գործում է: Նախկինում բոլորը չէին կարող բուհ դիմել: Այսինքն՝ եթե ուսանողը ընտրում է համալսարանում որևէ բաժին, պիտի դիմի ընդունելության մեկ հայտով: Ու բուհ գնացողները պետք է լինեն ընտրյալները, ոչ թե պատահական մարդիկ:

-Ո՞րն է հանրային կրթության հիմնական խնդիրը: 

-Խնդիրն այն է, որ աշակերտները պետք է գիտակցեն, թե որքան կարևոր է իրենց համար սովորելու գործընթացը: Մենք կկարողանանք հասնել այն մակարդակին, որ աշակերտները սիրով կսովորեն բոլոր առարկաները և կյուրացնեն դրանք միասին:

-Ինչպիսի՞ որակներ կամ հատկություններ են պակասում ուսուցչական կազմում, որոնք կօգնեին հասնել այդ մակարդակին:

-Կոնկրետ մեր ուսուցչական կազմում նման խնդիր չկա, որովհետև բոլորը և՛ նվիրված, և՛ սրտացավ կատարում են անհնարինն ու հնարավորը, որպեսզի կարողանան աշակերտներին տալ այն գիտելիքների պաշարը, որը նրանց անհրաժեշտ է:

-Ո՞րն է եղել Ձեր ամենամեծ ձեռբերքումը Ավշարի միջնակարգ դպրոցում: 

-2016-2017 ուսումնական տարում մեր դպրոցում առաջադրվեցի «Տարվա լավագույն ուսուցիչ» մրցույթին: Անցա դպրոցական փուլը, ապա մարզում ճանաչվեցի լավագույն ուսուցիչ, այնուհետև հանրապետական փուլում արժանացա շնորհակալագրի ու դրամական պարգևի:

-Որո՞նք են Ձեր գլխավոր նպատակները՝ կապված կարիերայի հետ:

-Ես ինձ կայացած մասնագետ կհամարեմ այն դեպքում, երբ կվայելեմ իմ բոլոր աշակերտների սերն ու համակրանքը իմ առարկայի նկատմամբ:

-Կցանկանա՞ք Ձեր աշխատանքը հնարավորության դեպքում շարունակել Հայաստանից դուրս: 

-Եթե հնարավորություն լիներ արտերկրում իմ գիտելիքների պաշարը մեծացնելու, ինչը չեմ կարող այստեղ, միգուցե, կօգտվեի այս առիթից, բայց վերադառնալու պայմանով:

syuzanna kharatyan

Պարող Դսեղ

«Սմայլ» պարային համույթը Դսեղ գյուղի միակ պարային համույթն է, Տաթև Հովսեփյանն էլ գեղարվեստական ղեկավարն ու պարուսույցն է: Շատ համերգներ ենք ունեցել պարի խմբով և արդեն 2 տարի է, ինչ այն գործում է: Երկամյակի առիթով հուլիսի 27-ին Դսեղի Մշակույթի տան դահլիճում միջոցառում էր, պարում էին «սմայլիկները»: Միջոցառման ավարտից հետո զրուցեցի պարուսույց Տաթև Հովսեփյանի հետ:

-Պատմեք Ձեր մանկությունից, ինչպե՞ս սկսեցիք պարով զբաղվել, որտե՞ղ էիք պարի հաճախում:

-Դեռ շատ փոքր հասակից երազել եմ դառնալ պարուհի: Դպրոցական տարիներին Դսեղում հաճախել եմ հայկական ժողովրդական և վրացական պարերի, հետագայում նաև Վանաձորի «Գայաննա» կենտրոնի պարային ստուդիա, որտեղ նաև ուսուցանել եմ:

-Ինչպե՞ս որոշեցիք պարուհի դառնալ:

-Ինչպես արդեն նշեցի, դեռ մանկուց եմ երազել պարուհի դառնալու և մեծ բեմեր դուրս գալու մասին: Հիշում եմ, թե ինչքան մեծ էր ցանկությունս հայտնվել «Պարիր, թե կարող ես» նախագծում: Հասկանալով, թե դա ինչ լուրջ և ինչ մեծ պատրաստվածություն է պահանջում՝ ես մեկ է, ուզում էի իմ մասնակցությունն ունենալ: Համոզված էի, որ ի վերուստ տրված պարային ունակություններս կօգնեն ինձ անցնել մի քանի փուլ, սակայն այդ ցանկությունս այդպես էլ անկատար մնաց, քանի որ ընտանիքիս անդամները հավանություն չտվեցին այդ մտահղացմանը:

-Ինչպե՞ս արձագանքեց Ձեր ընտանիքը պարուհի կամ պարուսույց դառնալու որոշմանը: 

-Հայրս միշտ դեմ է եղել, որ ես դառնամ պարուհի՝ ասելով, որ դա ինձ ոչինչ չի տա, ավելի լավ է՝ մտածեմ այլ մասնագիտության մասին: Ինչ խոսք, այդ արգելքը «փշրեց» իմ բոլոր նվիրական երազանքները՝ կապված պարի հետ: Սերս դեպի օտար լեզուներն օգնեց ինձ մասնագիտություն ընտրելու հարցում, բայց ես շարունակում էի ապրել իմ ստեղծած պարային աշխարհում: Մինչև պարուսույցի աշխատանքին անցնելս՝ վերջին զանգերի և հարսի մենապարերի մի քանի բեմադրություններ եմ կատարել, նաև՝ քրոջս հարսանիքին, ինչը հաճելի անակնկալ էր բոլորի համար: Դրանից հետո արդեն հարազատներս էլ էին ցանկանում, որպեսզի ես դառնամ պարուսույց, և այդ փաստն ինձ միանշանակ շատ ուրախացրեց:

-Ձեր մասնագիտություններից առաջինը պա՞րն է: 

-Ոչ, Դսեղի միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվեցի Վանաձորի Ս. Թևոսյանի անվան պետական պոլիտեխնիկական քոլեջի «թարգմանություն և գործավարություն» բաժինը, որն ավարտելուց հետո ընդունվել եմ Վանաձորի Հ․Թումանյանի անվան պետական մանկավարժական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի «անգլերեն լեզու և գրականություն» բաժինը: Պարը իմ երրորդ մասնագիտությունն է:

-Պատմեք Ձեր համույթից, ինչպե՞ս ստեղծվեց այն: 

-«Սմայլ» պարային համույթն ստեղծվել է 2015 թ.-ի մարտ ամսին, Դսեղի Մշակույթի տան տնօրեն տիկին Սյուզաննա Խառատյանի աջակցության շնորհիվ: Նրա հետ միասին նաև գնացինք դպրոց և հայտարարեցինք, որ բացվելու է պարի խմբակ, ցանկացողները կարող են հաճախել և սովորել տարբեր ազգագրական, ինչպես նաև՝ ժամանակակից ոճի պարեր: Ի զարմանս ինձ՝ ցանկացողների թիվը շատ էր, մոտ 108 հոգի արդեն գրանցվել էին: Այժմ աշխատում եմ 4 տարբեր տարիքային խմբերի հետ:

-Ո՞րն է Ձեր նախընտրած պարի ոճը: 

-Ինձ համար չեմ կարող առանձնացնել որևէ պարի ոճ, պարը կյանքի իմ ոճն է:

-Պարով զբաղվելիս խանգարող հանգամանքները շատ են լինում: Ի՞նչն է օգնում հաղթահարել բոլոր դժվարությունները: 

-Յուրաքանչյուր բնագավառում էլ կարելի է հանդիպել շատ դժվարությունների, ինչու չէ՝ նաև հիասթափությունների, և միայն դրանք սիրով և համբերատարությամբ հաղթահարելով ես գնահատում այն ամենը, ինչով մարդը կարող է իրեն երջանիկ ու սիրված զգալ: Երբ շատ ու շատ փորձերից հետո տեսնում եմ իմ աշխատանքի արդյունքը և դրական արձագանքը հանդիսատեսի կողմից, դա իմ՝ դժվարին ուղին հաղթահարելու կողմնացույցն է: Ինձ օգնում են նաև իմ աշակերտները, որոնք միշտ իմ կողքին են: Ես զգում եմ նրանց սերն ու աջակցությունը, ինչի համար էլ շատ շնորհակալ եմ:

Արհեստն է մարդուն ոսկե բլազուկ

Հարցազրույց ժողվարպետ Անահիտ Ճաթեյանի հետ:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

-Որքա՞ն ժամանակ է, ինչ զբաղվում եք տիկնիկագործությամբ:

-Երկար տարիներ աշխատել եմ մանկատանը, երեխաներին ուսուցանել արհեստի տարբեր ճյուղեր՝ թաղիքագործություն, ասեղնագործություն, տիկնիկագործություն, հելյուն, կարպետ, ասեղնագործ ժանյակ: Արդեն հինգ տարի է՝ զբաղվում եմ նաև տիկնիկագործությամբ, բայց սերը դեպի տիկնիկագործությունն ունեցել եմ դեռ մանկության տարիներից:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

-Ինչպիսի՞ տիկնիկներ եք պատրաստում:

-Երբ սկսեցի զբաղվել տիկնիկագործությամբ, որոշեցի պատրաստել հատկապես հայկական տիկնիկներ, ու քանի որ մանկատանը արտասահմանցի հյուրեր շատ են լինում, որոշեցինք մեր պատրաստած հայկական տարազներով տիկնիկները նրանց նվիրել:
Սկզբում տիկնիկների հագուստները պատրաստում էինք հելյունով կամ շյուղերով գործած գործվածքներով, հետո արդեն նաև կարպետով՝ մեր հայկական զարդանախշերով զարդարելով: Տիկնիկները հաճախ պատրաստում ենք հեքիաթների, գերդաստանի թեմաներով՝ տատը թոռների հետ, գրկանոց նորածին երեխան՝ մոր գրկում:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

-Քանի՞ տարի եք աշխատում մանկատանը:

-Արդեն քսանհինգ տարի է՝ աշխատում եմ մանկատանը՝ շատ սիրելով իմ գործն ու երեխաների հետ շփումը:

-Նման ստեղծագործական աշխատանքների նշանակությունն արդյոք մե՞ծ է երեխաների կյանքում:

-Ձեռքի աշխատանքները երեխաների համար թերապիա են հանդիսանում, նյարդային համակարգը թուլացնում, լարվածությունը հանում են, քանի որ նրանք այդ պահին զբաղվում են հաշվարկով, չափելով, կտրելով, կարելով, ինչն էլ մարդուն հավասարակշռված, հանգիստ վիճակի է բերում: Ինչո՞ւ չէ, նաև ծանոթանում են հայկական ազգային զարդանախշերին ու հագուկապին, իրենց իսկ ձեռքով պատրաստում են ազգային տիկնիկներ:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

-Որտեղի՞ց եք սովորել տիկնիկագործություն:

-Տիկնիկագործության մասին հայկական շատ գրականություն կա հնագիտական թանգարանում: Վերցնելով, կարդալով, կարպետներն ուսումնասիրելով՝ գծապատկերներ եմ անում ու սկսում պատրաստել:
Տիկնիկագործության առումով ինքնուս եմ, իսկ ասեղնագործ ժանյակը սովորել եմ մորիցս ու հիմա սովորեցնում եմ երեխաներին:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

-Ինչ-որ արհեստի տիրապետող մարդը ինչպիսի՞ն պետք է լինի:

-Առաջնային է աշխատասիրությունը: Ես ինքս կարգախոս ունեմ, որով առաջնորդվում եմ ցանկացած գործ սկսելիս՝ «Աշխատել ցանկացողը ելք է փնտրում, աշխատել չցանկացողը՝ պատճառներ»:
Աշխատելիս միշտ ինքս ինձ կրկնում եմ ու երեխաներին էլ խրատում, որ արհեստը «ոսկե բլազուկ» է: Արհեստ իմացողը մինչև կեսօր է սոված մնում:

Անավարտ հարցազրույց

Հարցազրույց տատիկիս Վարդանուշ Մուրադյանի հետ

Լուսանկարը՝ Քրիստինե Սարգսյանի

Լուսանկարը՝ Քրիստինե Սարգսյանի

Վարդանուշը` հորական տատիկս, 88 տարեկան է: Քանաքեռցի է եղել, ամուսնացել է պապուս` Խաչիկ Թովմասյանի հետ և տեղափոխվել Արագածոտնի մարզի գյուղ Ագարակ: Ունեցել են 5 երեխա՝ 4 տղա և 1 աղջիկ: Ցավոք սրտի, միայն հայրս է ամուսնացել և ունի 7 զավակ: Տատս մեզ շատ է սիրում, միշտ պատմում է, որ իր գրկում է մեծացրել մեզ:

Տատիս պատմեցի, որ  լրագրողությամբ եմ զբաղվում, շատ ուրախացավ, ասաց.

-Բալի՛կ ջա՜ն, սովորի՛ր, սովորի՛ր, քանի կարող ես:

Եվ սրանից հետո սկսեցի հարցուփորձս:

-Տատ ջան, ինչպիսի՞ ընտանիքում ես մեծացել:

Տատս սկսեց հպարտորեն պատմել:

-Բալա ջան, հայրիկս՝ Վահանը, էղել ա գիտուն մարդ` տեխնիկումն ա սովորել, ավարտել ա հինգերով, իսկ մորս հետ պսակվելուց հետո դարձել ա Քանաքեռի եկեղեցու քահանա: Մամս` Սուսամբարը, անգրագետ կին ա եղել, դպրոցում չի սովորել, բայց շատ խելամիտ էր: Մամայենքս եղել են 5 ախպեր, 2 քուր: Իմ քեռիները բոլորը վանական են էղել: Թուրքերը սաղին սպանել են, մնացել են 2 քուր` մերս ու մորքուրս: Փախել, էկել են Քանաքեռ, էնտեղ էլ հանդիպել ա հորս:

Ախպերս՝ Եփրեմը, իրա նման ախպեր ոչ մեկ չի ունեցել: Իմ ախպերը մեզ շատ էր սիրում, մենք էլ իրեն: Իմ հերը մի բուռ ոսկի տվեց, որ գնա Էրեվան սովորի ,- հուշերի գիրկն ընկավ տատս,- իսկ քուրս՝ Շողիկը, բարի, խելամիտ մարդ էր, շատ նման էր մորս:

-Տա՛տ, իսկ ինչպե՞ս եք ապրել:

-Բալա ջան, չեմ բողոքում, լավ էինք ապրում, բայց լուսամուտներին շուշա չկար, շորերով էինք փակում: Հետո հերս մի տեղից  2 կոպեկ ոսկի ճարեց, թազա տուն առանք:

-Դպրոցից հետո ինչո՞վ ես զբաղվել:

-Է՜հ. գնացի բուժքույրական սովորեցի, պրծնելուց հետո մեր Քանաքեռի բուժկետում էի աշխատում մինչև պապուդ հետ ամուսնանալս:
-Տա՛տ, պապուս հետ ո՞նց ես ծանոթացել:
-Իմ պապաս ու պապուդ պապը իրար ընկերներ են էղել, որոշել էին, որ իրանց թոռները իրար հետ պիտի պսակվեն, ու տենց էլ էղավ: Պապդ էկավ ձեռս խնդրեց, հերս ու ախպերս էլ համաձայն էին, էդպես ամուսնացանք:

-Ի՞նչ պայմաններում ես ապրել:

-Պապուդ տունը լավը չեր: Մկան բնից մի քիչ էր մեծ, անձրևների ժամանակ կաթում էր, բայց աշխատում էր, փող էր հավաքում` տուն սարքելու համար: Ես ու պապդ շատ տանջվեցինք: Ես, որ գյուղական կյանքին սովոր չէի, դժվարությամբ, բայց հարմարվեցի էդ կյանքին: Հող էի մշակում պապուդ հետ հավասար: Վերջը` մենք փող հավաքեցինք ու հորեղբայրներիդ ու հորդ հետ սկսեցինք նոր տուն սարքել:

-Իսկ ինչպիսի՞ն են եղել երեխաներդ փոքր տարիքում:

Այս հարցս այդպես էլ անպատասխան մնաց, տատս գլուխը խոնարհեց ու սկսեց լաց լինել՝ հիշելով իր16-ամյա մահացած որդուն ու զավակների դաժան մանկությունը:

Լրագրողի, նրա դերի, ազատության և էլի այլ հարցերի մասին

Հարցազրույց Զինուժ հեռուստածրագրի մեկնաբան և լրագրող Դավիթ Դավթյանի հետ

-Ի՞նչ եք կարծում՝ մեդիայի նպատակը հաղորդելն է այն, ինչը հետաքրքրում է լսարանին, թե՞ վերջինիս մտահորիզոնն ընդլայնելը։ 

-Մեդիայի նպատակն իրականում երկուսն է։ Առաջինը, իհարկե, մտահորիզոնն ընդլայնելը, որովհետև եթերում ներկայացվում են և՛ Հայաստանի, և՛ արտասահմանի այն բոլոր թրենդները, որոնք կարող են զարգացնել մարդկանց մտահորիզոնն ու ճաշակը, բայց իմ սուբյեկտիվ կարծիքով առաջին հերթին հանրության լրատվական պահանջը բավարարելն է։ Յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի իմանալ՝ ինչ է կատարվում իր շուրջը՝ Հայաստանում և աշխարհում։ Հենց այդ գործառույթն էլ իրենց վրա կրում են լրագրողները և պարտավոր են ու ստեղծված են նրա համար, որպեսզի պատրաստեն բավարար քանակով տեղեկություն հանրության լրատվական պահանջը լրացնելու համար։

-Ինչպիսի՞ն է, ըստ Ձեզ, լրագրողի աշխատանքը Հայաստանում։ Արդյո՞ք լրագրողն ազատ է արտահայտել իր միտքը։

-Կարծում եմ՝ բավականաչափ, այո։ Եթե հետևենք լրատվական հոսքին, ապա ըստ էության չկա մի տեղեկություն, որը կարող է թաքցվել։ Եթե տասը կամ քսան տարի առաջ կարողանում էին սահմանափակել լրագրողի ազատությունը, որպեսզի տվյալ ինֆորմացիան չհրապարակվի՝ հիմա արդեն բավարար միջոցներ կան։ Եթե լրագրողը լրատվամիջոցով չի կարողանում ներկայացնել ինֆորմացիան, ապա նա ունի իր սոցիալական ցանցի էջն ու այդ առումով ավելի անկախ է։ Ընդ որում՝ քանի որ մեդիա դաշտը չի սահմանափակվում միայն հեռուստատեսությամբ, ռադիոյով և մամուլով, այդ դեպքում բավականին մեծ խնդիր է իր վրա կրում համացանցը։ Համացանցային լրատվությունն անկառավարելի է, և հնարավոր չի սահմանափակել խոսքի ազատությունը։ Երբեմն բլոգերները նույնպես կատարում են լրագրողի պարտականություններ։ Այսինքն՝ ով ինչ ինֆորմացիա ցանկանում է, որտեղ և ինչպես ցանկանում է՝ հրապարակում է։ Հետևաբար այսօր խոսքի ազատության սահմանափակման մասին խոսելը, կարծում եմ՝ բավականին ժամանակավրեպ է։

-Ըստ Ձեզ՝ ինչպիսի՞ թերի կողմեր ունի հայաստանյան մեդիան։

-Իմ խորին համոզմամբ, գլխավոր խնդիրը պրոֆեսիոնալիզմի պակասն է։ Մենք բավական երկար ժամանակ աշխատում ենք լրագրության մեջ, փորձում ենք ինչ-որ նորամուծություններ անել՝  հետևելով արտասահմանյան մեդիա դաշտին, բայց իրականում բավականին թերի ենք աշխատում։ Եթե հետևենք լրատվական հոսքին, ուշադիր դիտենք, թե ինչպես են աշխատում լրագրողները, ինչ ձևակերպումներ են օգտագործում, հարցազրույցի ընթացքում հյուրերին ինչպես են վերաբերվում. իմ կարծիքով՝ այդ ամենը երբեմն չափազանց ոչ պրոֆեսիոնալ է։ Այդ առումով ունենք զարգանալու շատ մեծ խնդիր, որովհետև լրագրողը չպետք է սահմանափակվի միայն ռեպորտաժ պատրաստելով և կատարվածը ներկայացնելով։ Եթե նա ցանկանում է մի փոքր վերլուծական տեսքի բերել իր նյութը, ապա պետք է զբաղվի նաև ինքնազարգացմամբ։ Այդ առումով, առաջին հերթին, կարծում եմ՝ պետք է շատ ընթերցել, դիտել ֆիլմեր և տարբեր տեսանյութեր, որոնք ուղղորդող են, և իհարկե, հետևել միջազգային լրահոսին, որովհետև միջազգային լրագրողները շատ սրընթաց կերպով են լուսաբանում իրադարձությունները և կարողանում են ճիշտ տեղում ու ճիշտ ժամանակին դատողություններ անել և ընտրել ձևաչափ, որով կարելի է գրավել հեռուստադիտողին։ Մեզ մոտ մի նորություն լինում է ու հնարավոր է երկու ամիս չլինի, իսկ դա ձանձրացնում է. պետք է հեռուստադիտողին գրավելու բազմաթիվ մեխանիզմներ կիրառել։

 -Ճի՞շտ հասկացա՝ լավ լրատվություն տրամադրելու հիմնական ձևը տեսնում եք հենց գիտելիքի՞ մեջ։

-Իհարկե, առաջին հերթին գրագիտությունն է, հետո կրեատիվը։ Կարծում եմ՝ դասական լրագրության տարբերակով առաջնորդվելը սառը ազդեցություն կարող է թողնել։ Այդ պատճառով կրեատիվը ևս շատ կարևոր է։ Լրագրողը միշտ պետք է մտածի տարբեր ձևով իրադարձությունը ներկայացնելու մասին։ Պատկերացրեք՝ միջոցառում է, ներկա են քառասուն լրագրող և պետք է էնպես անես, որ դու մնացած 39-ից տարբերվես քո նյութերով։

-Եվ վերջին հարցը, որն իսկապես կարևոր է հատկապես Հայաստանի պարագայում. ի՞նչ եք կարծում, հայաստանյան մեդիան ունի՞ բավարար միջոցներ՝ լրագրողներին պատերազմական գոտիներ ուղարկելիս՝ նրանց կյանքի ապահովագրման համար. չէ՞ որ ապրում ենք պատերազմական երկրում, և այս խնդիրը շատ կարևոր է։

-Լրագրողի կյանքը սահմանին ապահովագրել որևէ մեկը չի կարող։ Եթե հնարավոր լիներ ապահովագրել լրագրողի կյանքը՝ նույն ձևով կապահովագրվեր նաև զինվորինը։ Էստեղ ոչ թե կյանքի և գոյության խնդիրն է, այլ անվրեպ աշխատանքը։ Լրագրողները մինչև առաջին գիծ մեկնելը պետք է տիրապետեն բավականին շատ գիտելիքների, որպեսզի չպատրաստեն էնպիսի նյութեր, որոնք թիրախ կհանդիսանան հակառակորդի համար։ Եթե մարտական հենակետում ռեպորտաժ է պատրաստվում, չպետք է տվյալ նյութի պատճառով հաջորդ օրն այդ դիրքը տուժի։ Այսինքն, չպետք է ներկայացվի տարածքը, տեղանքը, այդ դիրքի սպառազինությունը։ Լրագրության մեջ հիմա ունիվերսալիզմն է ընդունված, այսինքն՝ լրագրողները նյութեր պատրաստում են բոլոր ոլորտներով, բայց ռազմական լրագրությունն, իմ կարծիքով, շատ առանձնահատուկ ոլորտ է և պետք է դրան առանձին անդրադառնալ՝ հատուկ մասնագետներ պետք է աշխատեն այդ ուղղությամբ, որովհետև ոչ միայն պատերազմական, այլև խաղաղ պայմաններում շատ կարևոր է առաջնագծի ռեպորտաժը։ Պետք է գիտակցել գոնե ամենապարզ պատճառը. տրամադրվող ինֆորմացիան և կադրերը տեսնում է ոչ միայն մեր հանրությունը, այլ նաև հակառակորդը։ Եվ շատ դեպքերում դրանք հատուկ վերլուծությունների են ենթարկվում, հնարավոր են նաև պատասխան գործողություններ, որոնց մասին գուցե չիմանանք։ Գուցե չպատկերացնենք, որ դա մեր նյութի հետևանքով է, բայց անուղղակի կերպով մենք ազդեցություն կունենանք ինչ-որ դժբախտության գործում։

vahe baghdasaryan

ԻՄՓԱՔԹ ակումբ Կաքավաձորում

Արագածոտնի մարզի Կաքավաձորի Մ.Մխիթարյանի անվան միջնակարգ դպրոցում գործում է ԻՄՓԱՔԹ ակումբը: Ակումբի գործունեությունը սկսել է սույն թվականի փետրվար ամսից, որն ունի երեք առաջնորդ` Զվարթ Խաչատրյանը, Խանում Խաչատրյանը և Սասուն Ասատրյանը: Ակումբ հաճախում են 12-15 տարեկան երեխաները: Ակումբն իրականացնում է ոչ ֆորմալ կրթություն, և երեք ամիսը մեկ ակումբակաները փորձում են լուծել համայնքային որևէ խնդիր:

Ավելի մանրամասն ակումբի գործունեությանը ծանոթանալու համար զրուցեցինք ակումբի առաջնորդ Զվարթ Խաչատրյանի հետ:

-Ինչպե՞ս որոշեցիք գյուղում ԻՄՓԱՔԹ ակումբ բացել:

-Անկեղծ, երբևէ չէի լսել ԻՄՓԱՔԹ ակումբի մասին: Դպրոցի տնօրեն ընկեր Մինասյանը առաջարկեց և նշեց, որ առաջարկել է «Վորլդ Վիժոնին» ԻՄՓԱՔԹ ակումբ բացել մեր դպրոցում և առաջնորդի դերում էլ ինձ է տեսնում: Հետաքրքրեց ու անմիջապես համաձայնեցի: Արդեն ինքս ընտրեցի իմ գործընկերներին՝ Խանումին ու Սասունին:

-Իսկ ինչպե՞ս տեղի ունեցավ ակումբի անդամների ընտրությունը:

-Ակումբի ֆորմատը թույլ է տալիս տարբեր տարիքային երեխաների հետ աշխատել: Ես ընտրեցի այն տարիքային խումբը, որի հետ հետաքրքիր է աշխատել, բացի դրանից այն տարիքն է, երբ երեխայի մոտ սկսում է տեսակետ ձևավորվել:

-Ի՞նչ ծրագրեր է իրականացրել ակումբը:

-Ակումբականները իրենց առաջին ծրագրով «Էյ Թի Փի» կազմակերպության աջակցությամբ իրականացրեցին ծառատունկ դպրոցի այգում, ինչն էլ մեծ ոգևորություն առաջացրեց թե’ ակումբ հաճախող երեխաների, թե’ դպրոցի աշակերտների, և թե’ համագյուղացիների շրջանում: Իսկ օրեր առաջ ԻՄՓԱՔԹ ակումբի «Առաջնորդություն» մոդուլն ուսանելուց հետո ակումբականները եւ ակումբի առաջնորդները մշակեցին երկրորդ համայնքային ծրագիրը՝ «Դիմավորենք նոր ուսումնական տարին ավելի բարեկարգ դպրոցի բակում)» անվամբ, որի նպատակն էր դպրոցի բակի ցանկապատները հանել և տեղադրել աղբամաններ ու նստարաններ: Երեխաները շատ ոգևորված էին իրենց կատարած աշխատանքով: Դպրոցում նման ծրագիր և նախագիծ առաջին անգամն էր իրականացվում, ինչի համար շնորհակալություն ենք հայտնում «Վորլդ Վիժն» կազմակերպությանը, համայնի ղեկավար` Հ.Բաղդասարյանին, դպրոցի տնօրեն` Է.Մինասյանին, ինչպես նաև դպրոցի աշխատակիցներ` Զաքար Խաչատրյանին, Տոնական Խաչատրյանին՝ աջակցության համար: Առանց նման աջակցության մենք չէինք ունենա նման արդյունք։

-Ի՞նչ ծրագրեր եք պատրաստվում իրականացնել առաջիկայում:

-Սեպտեմբերին նախատեսվում է ԻՄՓԱՔԹ ակումբի դասարանի բացումը, իսկ համայնքային երկու ծրագրեր ունենք աշնանը, որի մասին կխոսենք իրականացնելուց հետո: Չեմ ուզում ասել՝ ինչ ենք անելու: