Մեդիա ճամբարներ խորագրի արխիվներ

ՀԱՅ-ԲԵԼԳԻԱԿԱՆ “EXPLORING THE WORLD THROUGH THE LENS OF A CAMERA” ԾՐԱԳԻՐ. Օր երկրորդ

Լուսանկարը` Էլզա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը` Էլզա Զոհրաբյանի

-Այսօր դուք նստելու եք «մարշրուտկա»

Մոտավորապես էսպիսի բառերով սկսվեց ծրագրի մեր երկրորդ օրը:

Նախաճաշից հետո ուղևորվում ենք դեպի «Մանանա»:  Էստեղ մեզ նոր  արկածներ էին սպասվում:  Բաժանվում ենք 4 խմբի, մեզ տրվում է 4 ժամ, 7 առաջադրանք ու ողջ Երևանը, որ պիտի բացահայտեինք բելգիացի մեր ընկերների հետ:

Մենք պետք է գտնեինք թանգարաններ, եկեղեցիներ, ցայտաղբյուրներ, լուսանկարեինք ու լուսանկարվեինք նրանց հետ, հագնեինք հայկական  տարազ, և, իհարկե, երթևեկեինք մեր երթուղային տրանսպորտով` ճանաչելով Երևանը այլ անկյուններից:

Երևանի, մեր` մասնակիցների ու ճամփորդությունների խառնված մայրուղիներում արկածներն ու զվարճալի պատմությունները անխուսափելի էին` ճանապարհը կորցնելուց մինչև անգլերենին տիպիկ ռուսերենով պատասխանող մարդիկ:

Բայց ամենաէքստրեմալը  Բելգիայի մասնակիցների հետ երթուղային նստելն էր: Իրենք զարմացած ու հետաքրքրված էին մեր փոքրիկ ու հին փոխադրամիջոցներով ու մի քիչ էլ բարկացած էին երևանյան շոգից:

Բացահայտելով Երևանը` մենք հասցրինք բացահայտել իրար, շփվել և ավելի մտերմանալ միմյսնց հետ:

Ճաշից հետո ֆոտոյի որքշոփն էր: Սովորեցինք լուսանկարելու հիմնական կանոնների, լուսանկարում կարևոր տարրերի մասին:IMG_9793

Քննարկեցինք մի շարք հարցեր, խոսեցինք դոկումենտալ լուսանկարչության մասին, դիտեցինք մի քանի ֆոտոշարքեր արված թղթակիցների կողմից և հետո փորձեցինք մեր սովորածը օգտագործել գործնականում: Սկսեցինք լուսանկարներ անել՝ շրջելով Երևանով:

Ընթրիքից հետո մեզ մոտ հայկական մշակույթի երեկո էր: Մեր ընկերներին հյուրասիրեցինք հայկակսն խոհանոցին բնորոշ ուտեստներ, պարեցինք հայկական ժողովրդական պարեր ու փորձեցինք սովորեցնել բելգիացի մեր ընկերներին:

Օրն ավարտեցինք միասին երգելով,  խոսելով, անցկացնելով հետաքրքիր և ուսուցողական ժամանակ:

Հա, ի դեպ, լուսանկարներ անելու ընթացքում Բելգիայի մասնակիցների հետ զրուցելով քայլում էինք: Ամեն մեկը պատմում էր իր երկրից ու բացատրում իրենց լեզվից հետաքրքիր տարրեր: Չէի հասցրել Սոնային դիմել՝ ասելով. «Սոն, լսի»,  Ռևդուանը հարցրեց,  »Is it mean listen?»:

Վստահ եմ` ծրագրի ավարտին բելգիացիները մեզ հետ հայերենով են  հաղորդակցվելու:

Ամալյա Հարությունյան

***

Ներկայացնում ենք ծրագրի մասնակիցներին

Հարցազրույց Վալերիա Կորոլյովայի հետ 

Լուսանկարը` Զառա Թորոսյանի

Լուսանկարը` Զառա Թորոսյանի

-Որտեղի՞ց ես իմացել ծրագրի մասին և ո՞րն էր նպատակը ծրագրին մասնակցելու:

-Ես միշտ երազել եմ ճանապարհորդել, ծանոթանալ նոր մարդկանց հետ, ուսումնասիրել այլ երկրների մշակույթը և այդ ամենի մասին ֆիլմեր նկարել: «Թումուլտը» ժամանել էր մեր դպրոց և ֆիլմմեյքինգով զբաղվող երեխաներին ներկայացրել էր այս ծրագիրը:

Ես նայեցի մանրամասները «Թումուլտի» էջում, խոսեցի ծնողներիս հետ և ահա ես այստեղ եմ:

-Արդեն երկու օր է՝ Երևանում ես, ի՞նչ տպավորություն ունես ծրագրից:

-Մինչ գալս ես համարյա ոչ մի բան չգիտեի «Թումուլտի» և «Մանանայի» մասին, բայց հիմա ես ունեմ բավական շատ տեղեկություն և կարող եմ ասել, որ տպավորություններս առավել քան լավն են:

-Ինչպիսի՞ն էին քո ակնկալիքները մինչ ծրագիրը և ինչպիսի՞ն են դրանք հիմա:

-Մինչ գալս ես ցանկանում էի իմանալ ամեն ինչ ֆիլմերի մասին և հիմա նույնպես անհամբեր սպասում եմ դասընթացներին, նաև մտածում էի, որ շփումը երկու ազգերի միջև այդքան էլ չի ստացվի, բայց հիմա տեսնում եմ, որ դա այդպես չէ:

-Բավարա՞ր էր քեզ համար այս երկու օրը Երևանի մասին կարծիք կազմելու:

-Այո: Ճիշտն ասած, ես չէի կարող պատկերացնել, թե ինչպիսին են այստեղ մարդիկ: Ես մտածում էի, որ այստեղ մարդիկ լցված են չարությամբ, բայց հիմա տեսնում եմ, որ չկա ոչ մի չարություն, հայ ժողովրդի կողքին ես ինձ ապահով եմ զգում:

Նաև շատ է դուրս եկել քաղաքի ճարտարապետությունը:

-Ի՞նչն է քեզ ամենաշատը դուր եկել Երևանում:

-Ցայտաղբյուրները: Կյանքումս առաջին անգամ էի տեսնում ցայտաղբյուր: Եվ շենքերը: Ամեն ինչ հին ոճի մեջ է, ու հենց այդ հնությունն է գեղեցկացնոյմ քաղաքը:

-Եթե լիներ հնարավորություն Հայաստանում բնակություն հաստատելու,արդյո՞ք կցանկանայիր:

-Ես հաստատ կապրեի այստեղ մեկ տարի, բայց ոչ ընդմիշտ, որովհետև ես ծնվել եմ Բելգիայում և չեմ կարող հենց այնպես թողնել իմ երկիրը և տեղափոխվել Հայաստան:

-Ի՞նչ բացահայտեցիր Հայաստանում, որ չկար Բելգիայում:

-Վարորդներն են այստեղ տարօրինակ: Այնպիսի տպավորություն է, ասես նրանք չեն ենթարկվում կանոններին:

-Նկարագրիր երկու բառով Հայաստանը:

-Անտիկվար, պատրիոտիկ:

-Նկարագրիր երկու բառով «Մանանան»:

-Կրեատիվ, հյուրընկալ:

Հարցազրույց Աննա Անդրեասյանի հետ

-Ինչպե՞ս ես իմացել «Մանանայի» մասին:

-Երեք տարի առաջ «Մանանայի» թիմը եկել էր մեր դպրոց, և երբ ես իմացա, թե ինչով են նրանք զբաղվում, հասկացա, որ ուզում եմ դառնալ «Մանանա» թիմի անդամ:

Լուսանկարը` Էլզա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը` Էլզա Զոհրաբյանի

-Ւ՞նչ ակնկալիքներ ունես առաջիկա երկու շաբաթներից:

-Ակնկալիքներս շատ են, բայց ամենաշատը ուզում եմ ներկայացնել իրենց մեր մշակույթը և ամեն ինչ իմանալ Բելգիայի մշակույթի մասին:

-Ի՞նչն է ամենաշատը քո դուրը եկել այս երկու օրվա ընթացքում:

-Ինձ շատ դուր եկավ մեր շրջագայությունը Երևանով: Ես նրանց պատմում էի ամեն շենքի մասին, ամեն փողոցի մասին:

-Քո տպավորությունները բելգիացի քո հասակակիցներից:

-Նրանք շատ հետաքրքրասեր են, հետաքրքրվում են հայկական մշակույթով, և մենք ունենք շատ ընդհանուր բաներ, որոնց շնորհիվ մեր մտերմությունն ավելի է ամրապնդվում:

-Ի՞նչ կցանկանայիր ավելացնել:

-Հուսով եմ, մենք կանցկացնենք լավ ժամանակ այս երկու շաբաթվա ընթացքում, կսովորենք նոր բաներ, կփոխանակվենք գիտելիքներով: Հուսով եմ, որ նրանք կգնան այստեղից միայն լավ հուշերով:

Հարցազրույցները վարեց՝ Արման Բաղդասարյանը

***

Today was quite a day.

It started off being kind of mellow for the ones who woke up early. They had a delicious and varied breakfast, had time to shower and get ready on their own tempo.
For the ones who didn’t, well they just had to hurry up.

When everyone was out the door, the rumor was spreading that this morning, we would walk in groups of 4-5-6 through Yerevan and they had to reach the most destinations as possible. And like they tend to say, rumor has it.
After a very interesting, beautiful and most definitely tiring walk of four hours, we all met at the lunch place. The music was good, but the lighting and music could use some help.

Լուսանկարը` Էլզա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը` Էլզա Զոհրաբյանի

After that, we arrived at Manana Center to have our afternoon photography workshop. We were very exhausted of our four-hour walk so many of our brains were not able to function as they should. Then off course we had our 4 o’clock coffee break and got the assignment to go to take photo’s with what we just learned.

At around 7:30 we all met in front of the hostel so we could go to dinner. I’m sure nobody excepted dinner to be such a luxury, it was the first real Armenian cuisine of our trip. We had the opportunity to try all kind of Armenian meals, not all were a success but most of them were delicious.
After diner we had regained the strength that we had lost during the day and we returned to the hostel where we were able to get to know the Armenian culture in a very nice way.
Food, general information and a large amount of dance were all to be admired. After a while, the tired people went to bed and the evening slowly came to an end.

 Rédouan Muyldermans

Մեկնարկել է հայ-բելգիական “Exploring the world through the lens of a camera” ծրագիրը

Օր առաջին

-Իսկ դու հայերեն բառեր գիտե՞ս։ Օրինակ, դամբուլ։

Երեկ մեկնարկեց հայ-բելգիական երիտասարդական փոխանակման ծրագիրը։ Այն կրում է “Exploring the world through the lens of a camera” անունը։ Հայաստանից ծրագիրն իրականացնում է «Մանանա» կենտրոնը, Բելգիայից՝ «Թումուլտ» կազմակերպությունը։ Երկու շաբաթ շարունակ մենք՝ տասնչորս հայ ներկայացուցիչներս ութ բելգիացի պատանիների հետ անցնելու ենք լուսանկարչության, կինոյի ու լրագրության, կոնֆիլկտների տարբեր տեսակների, դրանց հաղթահարման մասին դասընթացներ։ Գրելու ենք հոդվածներ, պատրաստելու ֆոտո և վիդեո ռեպորտաժներ, համատեղ հետազոտելու ենք Հայաստանը:

Երկշաբաթյա ծրագրի առաջին օրը հիմնականում ծանոթություն էր միմյանց ու երկու կազմակերպությունների հետ։ Երկու տարբեր երկրներ ու մշակույթներ ներկայացնող երիտասարդները միմյանց տալու և իրարից վերցնելու բաներ հաստատ կունենան։

Մինչ այդ պետք է ծանոթանալ։ Միմյանց անուններն իմանալուց ու ինքներս մեզ ներկայացնելուց հետո սկսվեց իրական ծանոթությունը։ Teambuilding, սուրճի ընդմիջում, և արդեն երևում է, որ մեր օտարերկրացի ընկերները եկել են հսկայական սփյուռք ունեցող երկիր։ Նրանցից ոմանք նույնիսկ հայ ընկերներ ունեն։ Օրիենն, օրինակ, ասում էր, որ լավ կլինի տեսնել՝ ինչպես են բոլոր հայերը վերադառնում իրենց հայրենիք։

Մինչ Հայաստան գալը ծրագրի մասնակիցները որոշակիորեն ծանոթացել էին Հայաստանին, հայկական մշակույթին ու խոհանոցին։

Հաջորդող մի քանի ժամերին արդեն հայ մասնակիցները հասցրել էին նրանց հայերեն բառեր էլ սովորեցնել, դե, դամբուլից բացի։

Հետո ծանություն էր երկու կազմակերպությունների հետ։ Առաջինը ներկայացվեց բելգիական «Թումուլտ»-ը։ Այն ունի գործունեության մի քանի հիմնական ուղղություններ։ Իրենից ներկայացնում է կամավորների կազմակերպություն, որն իրականացնում է ճամբարներ ու տարատեսակ դասընթացներ երեխաների, երիտասարդների համար, կազմակերպում է երիտասարդական փոխանակման ծրագրեր։ Կազմակերպության գործունեության շեշտը հիմնականում դրված է կոնֆլիկտների, դրանց հաղթահարման վրա։

Մասնակիցների հետ դիտեցինք «Մանանա» կենտրոնի սաների նկարահանած ֆիլմերից ու անիմացիաներից, փորձեցինք քննարկել, վերլուծել դրանք։

Օրն ավարտելուց առաջ հասցրինք զբոսնել գիշերային Երևանի փողոցներով։

Առջևում երկրորդ օրն է․ սպասվում են նոր գաղափարներ ու ծրագրեր։

Հետևեք ծրագրի օրագրին 17-ի էջերում:

Անի Ավետիսյան

***

Հարցազրույց «Թումուլտ» կազմակերպության անդամ Լիո Կաեբլենի հետ:Lio

-Կպատմե՞ք «Թումուլտի» մասին։

-«Թումուլտը» երիտասարդական կազմակերպություն է Բելգիայում։ Այն իր գործունեությունը սկսել է մոտ 14 տարի առաջ։ Աշխատանքը միտված է կոնֆլիկտների, ինչպես նաև ծաղրանքի, խտրականության, նախապաշարմունքների հաղթահարմանը։

-Ինչպե՞ս որոշեցիք համագործակցել «Մանանայի» հետ։ 

-Անցյալ տարի մենք փնտրում էինք կազմակերպություն, որի հետ պետք է համագործակցեինք։ Եվ մենք գտանք «Մանանան», որը բավական հայտնի է, զբաղվում է լրագրությամբ, ֆիլմերի ստեղծմամբ և լուսանկարչությամբ։ Դա շատ հետաքրքիր էր, և մենք որոշեցինք կապվել իրենց հետ։ Մայիսին մենք նախապատրաստական այցով Երևանում էինք և ավելի լավ ծանոթացանք կազմակերպությանը։

-Ինչպե՞ս եք կատարում երկրի ընտրությունը։ Ինչո՞ւ այս տարի ընտրեցիք հենց Հայաստանը։ 

-Մենք կարևորում ենք ծրագիրը։ «Մանանան» զբաղվում է պատանեկան մեդիայով և ֆիլմերի ստեղծմամբ, ինչն էլ մեզ հետաքրքրում էր, և մենք էլ սովորելու բան կունենանք: Բացի այդ Հայաստանը կոնֆլիկտ ունի Ադրբեջանի հետ և Թուրքիայի հետ դիվանագիտական կապեր չունի։ Եվ այս ամենի մասին իմանալը և ծանոթանալը իսկապես հետաքրքիր է։ Սա երկիր է, որի մասին շատ քիչ գիտենք։ Շատ կարևոր է մեզ համար նոր բան բացահայտելը։ 

-Արդեն մեկ օր անցկացրել եք Հայաստանում։ Ինչպիսի՞ն են օրվա տպավորությունները և ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք:

-Մենք առայժմ Երևանի կենտրոնում ենք եղել։ Իսկապես գեղեցիկ է։ Շատ եմ ցանկանում քաղաքից հեռու վայրերում ևս լինել։ Իսկապես հետաքրքիր է, թե ինչով են դրանք տարբերվում մայրաքաղաքից։ Սա հիանալի ծրագիր է՝ միմյանց մշակույթներին ծանոթանալու և միջմշակութային հաղորդակցությունը զարգացնելու համար։

Հարցազրույցը վարեց Մարիամ Պապոյանը

***

Our experience started one day earlier because of the flight we had to take to Armenia. We gathered at Zaventem at 16:30 and we said our final goodbyes to our families. When we went to check-in, the flight was overbooked and Lio wasn’t sure of her place on the plane. Luckily we could get her on the flight because we’re travelling as a group.

It was a long flight but it was very smooth and there were no further complications. As we went to the hostel we had two taxi buses to drive us. One taxi had a small TV where the music videos of songs were played on, we were all stunned to see it. When we arrived safely at the hostel the rooms we went to sleep as fast as possible because we were all tired of the long flight.

After a goodnight rest we woke up around 10 o’clock to have a nice breakfast and get ready for the day. At 11 o’ clock we went to the supermarket and exchanged our euros for drams. When we were back at the hostel we waited for the Armenian participants to arrive. At first it was a little awkward to meet them but when we walked to Manana Center we started to talk very fast and we started to get to know each other. At Manana we did some team-building games to remember the names and to know each others’ interests. After the games we had a lunch we ate shaurma. During lunch we exchanged Instagram accounts and we took some selfies. When lunch was done we had two presentations, one about Tumult, the Belgian organisation and one about Manana Youth Center, the Armenian organisation. A long coffee break followed with a lot of cookies, coffee, tea and soda. During the coffee break we had to write down our expectations and fears. The most common expectation was meeting new friends and the most common fear was getting lost. After we discussed them we made the rules and went to the hostel to settle. Around twenty minutes to eight we started walking to the restaurant, furshet-bufet . After dinner we went to the Yerevan cascade, then we got to decide whether we went back to the hostel or we went on a city tour. After that we went to sleep.

Jitse Van Nueten

 

Աղվերանի մեդիա ճամբար. Սև թիթեռը

Լուսանկարը՝ Եվա Խեչոյանի

Լուսանկարը՝ Եվա Խեչոյանի

-Էրեխե՛ք, իմ հոգում երեք հատ թիթեռ են ապրում՝ կանաչ, կարմիր, մեկ էլ…

-Մեկ էլ սև,- ենթադրեցի ես:

-Չէ, մեկ էլ կապույտ, ու գիտե՞ք ինչն ա հետաքրքիր. իրանց թևերը ապակուց են: Էս վերջերս կապույտի թևը կոտրվել էր, մի կերպ կպցրի։

«Կոտրված թևով թիթեռնիկը,- մտածեցի,- տեսնես ո՞վ ա կոտրել»։ Բայց հետո հասկացա, որ կոտրված թևի մասին հարցնելով՝ կապույտ թիթեռին չեմ օգնի, ու լռեցի:

Կարինեի հոգում ապրում են երեք թիթեռներ, որոնց գոյության մասին իմացա ընդամենը երկու օր առաջ: Բուռն երևակայությունս նույն վայրկյանին նկարեց թիթեռներին՝ արծաթափայլ փոշով պատված, թափանցիկ, ապակե թևերով:

Անպատասխան մնացած հարցերի մի ամբողջ պաշարով վերադարձա տուն ու սկսեցի մտածել: Մտածմունքներիս գլխավոր առարկան սև թիթեռն էր, որին փորձել էի բնակեցնել Կարինեի հոգում: Անսովոր հանգստությամբ էի մտածում սև թիթեռի մասին, ինչպես մտածում են հին օրերի լավ ընկերոջ մասին: Սև թիթեռի հանդեպ հետաքրքրությունս գնալով մեծանում էր, ու ինձ տանում այն համոզմունքին, որ նրա բնակության վայրը հենց իմ հոգին էր:

Որոշեցի ուշադիր զննել թևերը, վերջիվերջո հանդիպել էի հոգուս թիթեռին, այն էլ՝ պատահական, մտածմունքների ճանապարհին: Քանի որ փոքր տարիքից սովորել էի, որ թիթեռների թևերին ձեռք տալ չի կարելի, սպասեցի, մինչև կանգ առնի հոգուս մի անկյունում: Թևը կոտրված էր: Վերջերս էր կոտրվել, բայց, չգիտես ինչու, չէի նկատել: Ուզում էի զանգել Կարինեին, հարցնել հոգու թիթեռներին բուժելու մեթոդները, բայց, ախր, Կարինեինը կապույտ էր։

Ի՞նչ լցնեմ թևին։ Ինչո՞վ կպցնեմ…

-Կար, կներես տարօրինակ հարցի համար, թիթեռիդ թևն ինչո՞վ ես կպցրել:

-Կախարդական սոսինձով:

-Բաղադրատոմսն ունե՞ս:

-Հա, սերը խառնում ես հոգատարության հետ:

Կարինեի բաղադրատոմսը արդարացրեց սպասումներս: Սերը խառնում ես հոգատարության հետ, ստանում ես երջանկության համասեռ զանգված, լցնում ես թիթեռի թևի վրա ու շշնջում, որ ամեն ինչ լավ կլինի: Ճիշտ է՝ սոսինձը ստանալու համար երկար ժամանակ կպահանջվի, բայց կարևորը՝ սև թիթեռս արդեն հույսի կաթիլներ է սփռում հոգուս մութ անկյուններում:

diana hovsepyan

Սևան մեդիա ճամբար. Վերջին խաղը

Բոլորը փակում են աչքերը, բացում են սևերը, ծանոթանում են, ընտրում են, թե ում են հանելու առաջին գիշերը, երկրորդ գիշերը, երրորդ գիշերը… Փակում են սևերը, բացում է շերիֆը, գտնում է սև խաղացող, փակում է շերիֆը։ Առավոտ…

Առավոտը բարի էր բոլորի համար, բացի լճափցիների, լճափցիները լքում են ճամբարը։

Անգելինա.

-Կկարոտեմ ձեզ շատ։

Հասմիկ.

-Չմոռանաք մեզ, երեխեք…

Գիշեր։ Մաֆիան անցնում է Սոֆիայի կողքով, Արտյոմի, Անիի, Նարեի, Նինայի, Սեյրանի, Անուշի, Հասմիկի, Սուրենի, Դավիթի, Թամարայի, Նվերի, Անգելինայի, Լուսինեի տան մոտով և հեռանում։ Առավոտ։ Մաֆիայի համատեղ գործակցության շնորհիվ ճամբարը լքում են Բելլան ու Կարենը` Ծովազարդից։

Լուսինե.

-Լավ մնացեք, երեխեք։

Սոֆիա.

-Ես կասկածում եմ, որ Նվերը սև խաղացող է։

Անի.

-Համաձայն եմ Սոֆիայի հետ:

-Ո՞վ է համաձայն, որ ճամբարը լքի Նվերը։

Մեկ ձայն, երկու, երեք… Այսպիսով ճամբարը լքում է Նվերը։ Հաջողություն, Նվեր ջան։

Գիշեր, սևերը պարզում են իրենց զենքերը։ Մաֆիան անցնում է Հեղինեի կողքով, Ալբինայի, Անուշի, Շուշանի, Էրիկի, Մայայի, Մանեի, Լաուրայի, Հակոբի, Ռաֆոյի տան մոտով և հեռանում։ Առավոտ…

Առավոտը բարի էր հյուրանոցի աշխատակազմի համար և բարի չէր մեր՝ ճամբարականներիս համար:

Բոլորս վերցնում ենք մեր իրերը և մոտենում ենք ավտոբուսին։ Մաֆիայի՝ ժամանակի, համատեղ գործակցության պատճառով, հետ ենք վերադառնում տուն։ Մի քիչ տխուր, մի քիչ հուզված, բայց գիտակցելով, որ ունենք նոր, հարազատ դարձած քույրեր ու եղբայրներ։ Չնայած ճամբարն ավարտվեց, բայց մենք միշտ միասին ենք լինելու, սրանով ոչինչ չի վերջանում՝ սա դեռ սկիզբն է։

Կարոտել եմ…

Anush Jilavyan

Սևան մեդիա ճամբար. Երազանքի մարտիկները

Ավարտվեց մեր ստեղծած հեքիաթը, հեռու` իրական աշխարհից, կտրված այն իրականությունից, որտեղ քչերն են հավատում հրաշքների, որտեղ քչերն են հավատում իրենք իրենց: Մենք ապրեցինք 7 օր մեր իսկ երազանքների աշխարհում, ապրեցինք, ստեղծագործեցինք, վայելեցինք յուրաքանչյուր պահը: Մենք մեծ քայլերով գնում էինք մեր երազանքներին ընդառաջ, մենք` պատանի լրագրողներ, լուսանկարիչներ, ռեժիսորներ, օպերատորներ էինք, մենք երազանքի մարտիկներ էինք: Մենք մեզ կարևոր էինք զգում, մարդիկ, ում աշխատելը, ստեղծագործելը կարևոր էր: Մարդիկ, ովքեր մի մեծ ընտանիքի անդամ են, ու այդ ընտանիքը կոչվում է «Մանանա»: Մենք ինքներս էինք աշխատում, զգում էինք պատասխանատվություն` կատարելու ստանձնած պարտականությունը, ու հաճույք, որ ունենք ստեղծագործելու հնարավորություն:

Ամեն ինչ հեքիաթային էր, որովհետև մերն էր. մերն էր Սևանը, մերն էր նրա միայնակ ափը իր վայրի գեղեցկությամբ, մերն էր այն դահլիճը, որտեղ ստեղծագործում էինք, որի պատերը ներծծվել էին ներշնչանքով, երազանքներով: Սենյակը այնքան յուրահատուկ էր երեկոյան, երբ մենք օրը ամփոփում էինք. մի խումբ սեղանի շուրջ նստած աշխատում էր օրագրի վերջնական տեսքի վրա, մյուսները միայնակ նստած հոդվածներ էին գրում… Աչքիս առաջ նրանց մտածկոտ դեմքերն են: Դուք տեսե՞լ եք պատանու, ով պայքարում է մտքերի քաոսի դեմ, փորձում ընտրել ամենահարմար բառը, գրում, հետո արագ մռայլվում ու ջնջում, հետո պայծառանում, երբ գտնում է փնտրած բառը կամ միտքը, ոգևորվում հեծանիվ հայտնագործելու չափ կարևոր գյուտից, որն իրենն է ու պակաս կարևոր չէ:

Ես տեսել եմ այս ամենը 7 օր, ապրել եմ նրանց հետ նույն զգացողությունները: Այդ սենյակում մենք ՄԵԾ մարդիկ էինք, մենք մեր իրականության հերոսներն էինք, մեր յուրաքանչյուրի գաղափարը, առաջարկը կարևոր էր: Մենք սովորեցինք լինել պատասխանատու նախ ինքներս մեր առաջ: Մենք թիմ էինք ու ամբողջություն, որտեղ յուրաքանչյուրը իր դերն ու պարտականությունը ուներ:

Հուշերը շատ են, դրանք կփայփայեմ, որ կարոտի պահերին գան մխիթարելու ու ժպիտ պատճառելու: Այս ամենը դարձել է իմ մասնիկը:

Ես ինձ հետ բերել եմ Անուշի նրբությունը, նրա երազանքը ծաղրածու դառնալու, ես նրա իսկ ջերմությամբ ու նրբությամբ կպահեմ այն, հույսով, որ կհասնի ու կգտնի իր երազը:

Կգրկեմ ու կպահեմ Շուշանին, նրա հետ անցկացրած ամեն պահը, նրա հետ «Քո աչքերը» երգելը ու երազելը:

Իմն է դարձել Արտյոմի ժպիտը ու Սուրենի աչքերի փայլը ու էլի շատ ու շատ հուշեր ու պահեր, որոնք խտացած կարոտ են դարձել ու արցունքերի տեսքով ուզում են դուրս գալ:

Ես 7 օր վայելեցի անկեղծություն ու մաքրություն, կարծես ինչ որ պահի նյութական աշխարհ չկար: Կար միայն այն մաքրությունը, որ երեխաները բերել էին իրենց հետ այն միջավայրից, որտեղ սովորական է մարդկայինը, ջերմը, իսկ ես անհագ շնչում էի այդ, որովհետև մեծ քաղաքում ես վաղուց մոռացել էի պարզությունը:

Ես ուզում եմ նորից գրկել յուրաքանչյուրին ու ասել, որ մենք կհանդիպենք նորից, ու դուք հասած կլինեք ձեր երազանքներին կամ գուցե գտած լինեք նորերը:

Կուզեի ասել, որ երազեն անվերջ ու չվախենան իրենց երազներից: Կասեի, որ ամեն ինչ նոր միայն սկսում է, ոչինչ չի ավարտվել…

Նրանցից ոչ ոք չգիտի, թե ինչքան կարևոր դասեր են տվել ինձ, դասեր, որոնք ես երբեք չէի ստանա ուրիշ միջավայրում և ուրիշ մարդկանցից…

Առաջին անգամ կյանքում ես հասկանում եմ, որ «կարոտ» բառը չի կարողանում արտահայտել զգացածս, քիչ է, շատ քիչ…

mariam tonoyan

Սևան մեդիա ճամբար. Փոփոխություններ

Գիշերային լռության մեջ հանկարծ` «թը՛խկ»: Վախեցած վեր թռա, շուրջս նայեցի: Գիրքս էր, որ բարձիս տակից սահելով ցած էր ընկել: Գետնից վեր բարձրացրի ու սկսեցի բնազդաբար թերթել էջերը` քնաթաթախ ու կիսախուփ աչքերս ծուլորեն թարթելով: Հետո համարձակորեն բացեցի աչքերս, նստեցի մահճակալիս, փաթաթվելով տաք վերմակիս մեջ, սկսեցի դողալ ու ամբողջ մարմնով ցնցվել: Բացեցի գիրքս ու սկսեցի ընթերցել հեռախոսի լույսի ներքո, չէ՞ որ մրսում էի, և դժվար էր մինչև լույսի անջատիչը հասնելը: Գիրքն օգնեց: Հանգստացած` կարծես նոր էի քուն մտել, երբ էլի` «շը՛խկ»: Այս անգա՞մ ինչ էր: «Հա՜,- մտածեցի,- վերևում էրեխեքը հլը քնած չեն: Երևի «Մաֆիա» են խաղում»:

Ափսոս… Հուսահատված հիշեցի, որ էլ ճամբարում չեմ: Հայացքս մի կետի հառած սկսեցի մտածել ճամբարային օրերի, հետաքրքիր դեպքերի մասին: Հիշեցի, որ առաջին օրը, անծանոթ միջավայր մտնելով, բոլորս անհամարձակ ու կաշկանդված էինք, բայց աստիճանաբար սկսեցինք սովորել նոր մթնոլորտին ու քիչ-քիչ հետաքրքիր դարձող ընկերական շրջապատին: Հիշում էի ճաշարանի ցուրտ ու միաժամանակ հաճելի ճամփան, ճաշարանում թեյին սպասող ընկերներիս, հիշողությանս մեջ հետք թողած ցանկալի դիմագծեր, աշխատանքային լարվածություն, օրվա վերջին հոգնած, բայց աշխույժ խաղեր կազմակերպող «Մանանայի» անձնակազմին, միմյանց ժպտացող դեմքեր… Ամեն ինչ ոգեշնչող էր, հուսալի, ընկերական:

Գիշերային մթության մեջ իմ առջև կարծես պատկերվում էին դեմքեր ու դեպքեր, որոնք ստիպում էին ինձ ժպտալ, ինչպես ես եմ սովորաբար ասում` ապրել:

Հիշարժան էր ամեն օրվա մաս կազմող «Մաֆիա» խաղը: Չնայած նրան, որ խաղալ չգիտեի և այդպես էլ չսովորեցի, բայց այնուամենայնիվ լրջորեն ու սևեռված հետևում էի խաղի ընթացքին: Աչքերիս առաջ սկսեցին պատկերվել վերջին երեք օրերը` ամենատպավորիչ ու հուզական պատկերներով:

Տեսնում էի երեկոյան մի սենյակում հավաքված, մինչև կեսգիշեր հաղթանակի համար պայքարող ընկերներիս, Թամարայի, Արտյոմի, Անգելինայի ու Էրիկի անկեղծ արցունքները, որոնք չնայած թաքուն էին, բայց նկատելի, առաջին օրվա հետ համեմատած ավելի մտերիմ շփումը, Անիի տպավորիչ պատմության ու տարեթվերի իմացությունը, որն ինձ հիացրել էր:

Ճամբարը սովորեցրեց լինել միասնական, մտածել ոչ միայն քո, այլև շրջապատի մասին, լինել հոգատար, կազմակերպված, ընկերասեր, օգնության ձեռք մեկնող, տեղեկացված… Անկասկած փոփոխությունը մեր մեջ մեծ էր: Ես լինելով ինքնամփոփ ու կաշկանդվող բնավորությամբ մարդ, գտա վերջապես մարդկանց մի խումբ, ովքեր դրդեցին զերծ մնալ բարդույթներից, հարթել խոչընդոտները ինքս ինձ հետ:

Ո՛չ, միայն ես չեմ, որ փոխվեցի: Առաջին օրերին օրակարգի մեզ համար ծիծաղելի թվացող հատվածը` «Հրաժեշտ, լացուկոծ, հեռացող ավտոբուս», ի զարմանս մեզ, իրականացավ: Մենք կապվեցինք միմյանց անտեսանելի շղթաներով, սակայն հրաժեշտն ու արցունքներն անխուսափելի էին: