Հունվարի 26-ին և 27-ին Աշոցքս մարդաշատ էր: Հայաստանի հյուսիսային, ցրտաշունչ բնակավայրում էին հավաքվել Հայաստանի մարզերից և Երևանից եկած մեծեր և փոքրեր: Այնքան հաճելի զգացողություն էր, երբ զգացի, որ գյուղս ճանաչեցին ոչ միայն -35° ջերմաստիճանով, այլ դահուկորդներով:

Աշոցքը տարիներ շարունակ սպորտի պատմության մեջ ոսկե տառերով է գրում մարզիկների անուններ, ովքեր մեծ հաջողություն ու անուն են բերում ոչ միայն իրենց հայրենիքին, այլ նաև ծննդավայրին: Միքայելյանների ընտանիքը ջանք ու եռանդ ներդրեց, պայքարեց ու հասավ ցանկալի արդյունքի: Պատրաստեց ու շարունակում է պատրաստել նոր դահուկորդներ, ովքեր օտար ափերում դահուկային սպորտի առաջավորներից են: Միքայելյանների ընտանիքի երկու զավակները՝ Սերգեյը և Միքայելը, Հայաստանը ներկայացրել են օլիմպիական խաղերում, իսկ վերջերս Միքայելը Ֆինլանդիայի Լահթի քաղաքում տեղի ունեցող դահուկավազքի մինչև 20 տարեկանների աշխարհի առաջնության 30 կմ դասական ոճի մրցատարածությունում 21 պետությունների 70 ուժեղագույն մարզիկների հետ պայքարում զբաղեցրեց 37-րդ հորիզոնականը: Պողոսյան Թադևոսը, որը նույնպես այս սպորտաձևում հզորներից է, բազմաթիվ մեդալներ է նվաճել: Նա հունվարի սկզբին կայացած Հայաստանի դահուկավազքի առաջնությունից անմիջապես հետո Լիբանանում մասնակցեց տարվա առաջին միջազգային մեկնարկին: Ուրախալի է, որ հայ մարզիկը հաջող հանդես եկավ` դառնալով զարգացող պետությունների գավաթի խաղարկության ազատ ոճի մրցատարածությունների (10 կմ, 5 կմ) կրկնակի հաղթող: Հպարտությամբ կնշեմ, որ մենք համագյուղացիներ ենք: Ինչևէ, եթե շարունակեմ ներկայացնել, կմոռանամ գլխավոր նյութի մասին:

Աշոցքը դարձավ ձմեռային կենտրոն: Հիմա արդեն զբոսաշրջիկները, կամ ինչու չէ, Հայաստանի բնակիչները Ծաղկաձորից բացի կայցելեն նաև Աշոցք: Կվայելեն ձմեռային օրերը: Հունվարի 27-ին անցկացվեց դահուկավազքի սիրողական մրցաշար, որին մասնակցեցին ԵՄ դեսպան Պյոտր Սվիտալսկին, համայնքապետը, մարզիկներ Հայաստանի տարբեր շրջաններից: Իր խոսքում Եվրոպական միության դեսպան Պյոտր Սվիտալսկին փաստեց, որ կենտրոնը հիմնադրվել է «Քաղաքացիների ձայնն ու գործողությունները Հայաստանի խոշորացված համայնքներում» ծրագրի շրջանակներում, որը զբաղվում է վերջերս խոշորացված 52 համայնքների հզորացմամբ:

Կենտրոնի ստեղծման նպատակն է` աջակցել Աշոցք համայնքին զարգացնել դահուկավազքը, խթանել ձմեռային զբոսաշրջությունը հայաստանցիների և հյուրերի շրջանում, ինչպես նաև ներգրավել դահուկորդների՝ մասնակցելու վերապատրաստումների և մրցույթների: Սիրողական մրցաշարին մասնակցում էին անգամ մանուկները, առավել աչքի էր ընկնում 3-ամյա Արտակը, որն իր փոքրիկ մարմնում մե՜ծ ջերմություն տեղավորելով՝ բոլոր լրագրողներին հավաքել էր շուրջը: Հարցազրույցի ժամանակ հետևում էի նրա քայլերին, նրա փոխարեն խոսում էր հայրիկը, որը նախկինում նույնպես դահուկորդ էր եղել, իսկ Արտակը խոսափողը իրեն ձգելով փորձում էր խոսել, ինքնուրույն պատմել: Այդ օրը Աշոցք էին այցելել երգչուհի Սոֆի Մխեյանը, սպորտային մակնաբան Կարեն Գիլոյանը:

Տարվա եղանակների հետ գյուղում փոխվում է օդում ծանրացած հոտը: Գարունը բերում է ծաղկած ծառերի, տաք արևից գոլորշիացող ձմռան ցրտի ու թռչունների ծլվլոցի հոտը: Ամառը մեքենաների անիվներից, կովերի ու տնային կենդանիների քայլքից բարձրացող փոշու ժամանակահատվածն է, որովհետև ասֆալտի իշխանությունը դեռ ամբողջությամբ չի հաստատվել գյուղում: Աշուն, հասած մրգեր, ծաղիկներ, թափվող տերևներ ու անձրևներ. խոնավության ու թարմության, արդեն զգացվող սառնության հոտն է թափառում օդում:

Ձմռանը գյուղը դանդաղ ծխում է, վառարանները կարմրած վառվում են, ու ծխի հոտը նստում է մարդկանց ուսերին, հագուստին, պարաններից կախված լվացքին: Կախված լվացքին, էն լվացքին, որ մաման խնամքով առանձնացրել ու գույներով դասավորել էր, հերթով, ամեն գույնը իր հասանելիք ժամանակով լվացել, նույն հոգատարությամբ հանել ու թափ էր տվել, տարել դուրս, լվացքի պարանը սրբել ու կախել: Ձմռան խոնավությունից բավականին երկար չորացող լվացքը հավաքելիս ու տուն բերելիս մաման քթի տակ խոսում է։ Լսողությունս լարում եմ, որ լսեմ, որովհետև երբ մաման քթի տակ խոսում է, ուրեմն բողոքելիքը բարեբախտաբար ինձ ու առհասարակ կոնկրետ ինչ-որ մեկին հասցեագրված չէ: Կռիվը ծխի հետ է, որ չի հասկանում` էդ լվացքը դեռ մաքուր է, տեղ գնալու շորեր են, ախր, անտարբեր անցիր, կողքով անցիր, հո դժվա՞ր չի: Անկախ մամայի բողոքներից՝ գյուղն ինձ համար ձմռան ծխի հոտով է գյուղ ու էդ ծխից տուժող լվացքով: Ու ծուխը որքան թանձր է, այնքան գյուղը ապրում է, գյուղում ապրում են, տաքանում են, տները կան, լվացքների պարանները դատարկ չեն մնում:

Ընդհանրապես հաճախ եմ լվացքի պարաններին ուշադրություն դարձնում, երբ գյուղի մյուս ծայրի փողոցներում եմ լինում, որ զգամ, որ գյուղը ամբողջությամբ է շնչում: Սովորականի նման լվացքը չեմ գտնում հեռու փողոցի առաջին տան պարանին: Մտածում եմ` երևի էսօր լվացք չի եղել: Մի քանի օր անց նորից դատարկ, այս ամիս արդեն անընդհատ դատարկ: Մի օր էլ ասում են` հեռու փողոցի սկզբի տան Գևորգը ընտանիքին էլ է տարել Ռուսաստան: Լվացքն էլ են տարել: Իսկ մի ուրիշ փողոցում փոշոտված պարանին լվացք է ավելացել. պարզվում է` գյուղ նաև վերադառնում են: Գյուղում նաև փոքրիկներ են ծնվում. որոշ պարաններ նախկինից ավելի ծանրացած ու կռացած են, որովհետև նոր ծնվածների ու երեխեքի անընդհատ ցեխոտվող, կեղտոտվող շորերը պարաններից անպակաս են:

Թող գյուղում ծուխն ու լվացքը շատ լինեն, թող մաման ամեն անգամ քթի տակ կամաց խոսի ու կռվի, ոչինչ, թող իմ տեղ գնալու շորերը ծխոտվեն, էլի ոչինչ, բայց լինեն լվացքները, շատանան ու չպակասեն:

Գիտե՞ս` ինչքան հաճելի է երկու տարվա դադարից հետ գրկել փոքրիկ, երկու տարեկան քրոջդ, հատկապես երբ այդ երկու տարիներդ անցել են բանակում: Աննկարագրելի մի բան է կատարվում հետդ, և՛ ուրախությունն է պատում սիրտդ, որ այլևս չես բաժանվելու նրանից, և՛ վախը, որ մի արագ ու անփույթ շարժում, ու կվնասես նրան: Դա մի աննկարագրելի ու հաճելի պահ է:

Հայոց բանակի շարքերը համալրած սիրելի համածառայակից, այո, այո, ճիշտ կարդացիր  համածառայակից, կապ չունի, որ ես արդեն մի քանի օր է` զորացրվել եմ, Հայաստան աշխարհում բոլորս համածառայակից ենք, քանի որ մեր երկրի վիճակը այնպիսին է, որ բոլորս մեկ մարդու պես  մեկնարկի  գծին կանգնած սպասում ենք հակառակորդի մեկ միլիմետրի շարժմանը, որպեսզի օգնության հասնենք սահմանին կանգնած հայ զինվորին: Դու և քո ընկերները երբեք չպետք է թերագնահատեք ձեզ, մի նայեք հակառակորդի ահռելի գումարներ արժեցող սպառազինությանը: Մենք՝ հայերս, ունենք ավելի հզոր զենք. դա մեր՝ օրհասական պահին մեկ բռունցք դառնալու և հակառակորդին ջախջախիչ հարված հասցնելու ունակությունն է: Հիշի՛ր, որ կապ չունի` դու հրետանավոր ես, սակրավոր, տանկիստ, օդաչու թե հրաձգային գումարտակի զինվոր, պետք է սիրես ու հպարտանաս քո փոքրիկ, սակայն արյան գնով ձեռք բերած հայրենիքով:

Շնորհավորում եմ բոլորիս Հայոց բանակի կազմավորման օրվա կապակցությամբ: Այսքան տարիների ընթացքում մեր զինվորները երբեք հուսախաբ չեն արել,  և դա պետք է շարունակվի դարեդար:

Ցանկանում եմ անամպ ու արևոտ երկինք: Թող հայրական տնից դուրս եկած զավակը ողջ առողջ վերադառնա տուն, և ոչ մի մոր աչքեր արցունք չտեսնեն:

Շնորհավոր մեր տոնը սիրելի զինվոր:

Ուրույն մեթոդ

Առաջ քիմիա չէի սովորում, քանի որ ուսուցչուհիս երբեք չէր պահանջում սովորել: Դասարանում 30 հոգի ենք, և ես մտածում էի, որ նա ինձ 30-ի մեջ չի նկատում, դրա համար էլ չի կանչում դաս պատմելու: Եկավ քառորդի վերջին օրը, և քիմիայի ժամին ութ աշակերտ էր դասարանում:

-Նարե՛կ, արի՛ դասը պատմելու, իսկ Սիլվիան, Էլիզան և Հովիկը թո՛ղ խնդիրները գրատախտակին գրեն: Հաջորդը Մարիամին եմ դասը հարցնելու, և, Սարգի՛ս, դու էլ պատրաստվի՛ր, որ գաս պատմելու,- ասում էր ուսուցչուհիս` նայելով բոլորի դեմքին` ինձ կարծես ամենևին չնկատելով:

Հանկարծ շրջվեց դեպի իմ կողմը, բայց երբ տեսավ, որ այդտեղ ես եմ նստած, ասաց.

-Մա… Սարգի՛ս, արի՛ գրատախտակը մաքրիր:

Կյանքումս առաջին անգամ էի արհամարհանք զգում ուսուցչուհու կողմից: Դասերի վերջում մոտեցա նրան և խոստացա, որ արձակուրդներին կպարապեմ, և նա ժպտալով շոյեց գլուխս: Ուսուցչուհիս երևի ուրախ էր, որ պատժի իր մեթոդը վերջապես ազդեց վրաս:

Մանե Ենգիբարյան, 13 տարեկան

***

Թե ինչ է լինում, երբ արդուկում են գորգը

Երբ ես հինգ տարեկան էի, մի օր մայրիկս ինձ և եղբորս տանը մենակ թողեց, գնաց տատիկենց տուն: Գնալուց առաջ եղբորս պատվիրեց, որ ուղիղ ժամը մեկին ինձ քնեցնի: Եղբայրս էլ քնելու հետ սեր ունի: Ժամը մեկին նա ինձ տարավ սենյակ, որպեսզի քնեցնի, սակայն պառկելուն պես ինքը քնեց, իսկ ես մնացի արթուն: Չիմանալով ինչով զբաղվել` միացրեցի արդուկը և դրեցի գորգի վրա` փորձելով այն արդուկել: Երբ լսեցի դռան ճռռոցը, վազեցի սենյակ և պառկեցի մահճակալին: Մայրս զգաց ծխի հոտը և գնաց այն սենյակ, որտեղ միացված էր արդուկը: Արդեն ուշ էր: Գորգի կեսը հալվել էր: Մայրս շատ էր բարկացել երկուսիս վրա էլ: Այդ օրվանից, երբ տանը մենակ էինք մնում, առաջինը ես էի քնում:

Վարդան Համբարձումյան, 13 տարեկան

***

Սուտ խոսելու հետևանքը

Մայիսի 9-ն էր: Այդ օրը ո՛չ դպրոցում դաս կար, ո՛չ էլ Պիոներ պալատում, ուր ես հաճախում էի բատիկայի խմբակ: Հայրս և մայրս Թբիլիսիում էին: Նրանք միայն հաջորդ առավոտյան քաղաքում կլինեին: Տանը միայն ես և տատիկս էինք: Ինձ հյուր եկավ ընկերուհիս, մի փոքր նստեց և առաջարկեց.

-Մե՛ր, արի՛ գնանք Գայանեենց տուն, խեղճ դասարանցիս ամեն օր խնդրում ա, որ ես ու դու գնանք իրենց տուն հյուր:

-Ռի՛փ, լավ, էլի, ո՛չ մաման ա տանը, որ թողնի, ո՛չ էլ պապան: Տատիկս էլ հաստատ չի թողնի:

-Մե՛ր, մենք էսօր Պիոներ պալատում պիտի դաս ունենայինք, դու էլ տատիկիդ ասա՛, որ զանգեցին ու պալատ կանչեցին:

Ես համաձայնվեցի: Տատիկիս ասացի, որ գնում ենք Պիոներ պալատ, փոխարենը Հռիփսիմեի հետ գնացինք դասարանցուս տուն և երկու ժամից նոր վերադարձանք: Թվում էր, թե ամեն ինչ լավ ստացվեց…

Երբ հաջորդ օրը դասից տուն եկա, մայրիկս արդեն տուն էր վերադարձել: Երբ ես ներս մտա, նա բարևի փոխարեն հարցրեց.

-Ո՞ւր էիր երեկ:

-Պալատում, մա՛մ, համ էլ բարև:

-Մերի՛, մի անգամ էլ եմ հարցնում` ո՞ւր էիր, երեկ ոչ մի դաս էլ չկար:

Մի պահ լռեցի, հետո ասացի.

-Ես ու Ռիփոն գնացել էինք Գայանեենց տուն:

-Ես քեզ էլ Ռիփոյի հետ չտեսնեմ,- ասաց մայրս և դրանով վերջ դրեց իմ ու Հռիփսիմեի ընկերությանը:

Մերի Սիմոնյան, 14 տարեկան

***

Մի՛ բարկացրեք դասղեկին

-Կիրակի օրը դասարանով գնում ենք թատրոն,- հայտարարեց մեր դասղեկը:

-Ինչ լավ է, վերջապես դասարանով մի տեղ կգնանք,- ուրախացել էին դասարանիս երեխաները:

Մոտենում էր կիրակին, արդեն ուրբաթ օր էր և հանկարծ… Նախավերջին ժամից ոչ մի տղա չկար դասարանում, բոլորը փախել էին: Արդեն վերջին ժամն էր, դասարան մտավ ռազմագիտության ուսուցիչը: Տեսնելով, որ միայն աղջիկներ են դասարանում, նա առանձնապես չզայրացավ: Հետո դասարան մտավ դասղեկս…

-Ընկե՛ր Կարապետյան,- դիմեց դասղեկը մեր ռազմագիտության ուսուցչին,- Սևակը նոր եկավ ինձ մոտ և ասաց` քանի որ բոլոր տղաները նախորդ ժամից փախել են, նա էլ է գնում տուն:

-Ոչինչ, մենք աղջիկներով այսօր դաս կանենք,- ժպտալով ասաց ուսուցիչը:

Բայց մեր դասղեկը բարկացած ավելացրեց.

-Կիրակի օրը ոչ մի տեղ էլ չեմ տանելու ձեզ:

Ով դասից փախնի, ով պատժվի:

Եվա Հախվերդյան, 14 տարեկան

***

Համարժեք պատասխան

Դասերս վերջացան, ես տուն էի գնում, ճանապարհին հանդիպեցի ընկերներիցս մեկին:

-Բարև, Էդգա՛ր:

-Բարև: Էս վեց ժամ ունեի՞ր:

-Հա՛:

-Իսկ կիջնե՞ս դուրս:

-Հիմա գնամ տուն, հետո կիջնեմ,- ասացի ես:

Մտա տուն, և մայրիկս ասաց.

-Հաց կե՛ր և անցի՛ր դասերիդ:

-Մա՛մ, բայց ես ուզում եմ գնամ դուրս խաղամ:

-Չէ՛, ասացի, հիմա ես տեղ եմ գնում, քիչ հետո կգամ, իսկ դու նստի՛ր արագ դասերոդ արա, որ հետո էլ գնանք տատիկի տուն:

Մայրիկիս գնալուց հետո ես անմիջապես դուրս գնացի: Միլավ խաղացի բակում: Երբ տուն եկա, մայրիկս արդեն վերադարձել էր: Նա հեռախոսով էր խոսում: Ես ասացի.

-Մա՛մ, սոված եմ:

Տասնհինգ րոպե անցավ, մայրիկս դեռ պառկած հեռախոսով էր խոսում: Նա կարծես չէր էլ նկատում ինձ: Ես հասկացա, որ մայրիկիս նեղացրել եմ: Ես նրանից ներողություն խնդրեցի, և նա ինձ ներեց:

Սևակ Կարապետյան, 11 տարեկան

***

Օգտակար պատիժ

Ես չեմ սիրում գյուղի կյանքը: Ինձ դուր չի գալիս այնտեղի անդորրը: Ես նախընտրում եմ քաղաքի աշխուժությունը, և դրա մասին գիտեն իմ ընտանիքի անդամները…

Արձակուրդները նոր էին սկսվել: Ես վայելում էի անհոգ և ուրախ օրերը` մեկ վայրկյան անգամ չհիշելով դպրոցում հանձնարարված գրքերի մասին, որոնք արձակուրդների ընթացքում պետք է կարդայի: Մայրս, նկատելով, որ ես չեմ կարդում իմ գրքերը, որոշեցի ինձ պատժել: Մի օր վաղ առավոտյան նա մտավ իմ սենյակ և ասաց.

-Սե՛դ, հավաքի՛ր իրերդ և անպայման վերցրո՛ւ գրքերդ, որովհետև այնտեղ, ուր պետք է գնաս, դրանց կարիքը հաստատ շատ կզգաս:

Ես զարմացած հարցրեցի մայրիկիս.

-Մա՛մ, ի՞նչ է պատահել, ո՞ւր ենք գնում:

-Մենք չենք գնում, դու ես գնում… գյուղ:

-Մա՛մ, ախր, գյուղում օրերը շատ տխուր ու ձանձրալի են անցնում, ես չեմ ուզում գյուղ գնալ:

-Քեզ համար ձանձրալի չի անցնի, դու շատ գրքեր ունես կարդալու:

-Մա՛մ, շա՜տ եմ խնդրում, մնամ քաղաքում, խոստանում եմ, ամեն օր կկարդամ:

-Դրա մասին պետք է շուտ մտածեիր, իսկ հիմա արագ հավաքվի՛ր:

Ես մեկնեցի գյուղ: Իսկապես, գրքերն ինձ շատ պետք եկան այնտեղ:

Սեդա Խուբլարյան, 13 տարեկան

***

Մտորումներ

Ես նորից պատժված եմ և փակվել եմ իմ սենյակում, որտեղից չեմ ուզում դուրս գալ և չեմ ուզում ոչ մեկին տեսնել: Ես սկսում եմ երևակայել և մտածում եմ, թե ինչպես պիտի ես ինքս դաստիարակեմ իմ երեխաներին: Շատ չեմ զրկելու նրան իր հաճույքներից, որովհետև դա անելով` ես կարծես թե ավիրում եմ ինչ-որ բան: Շատ խիստ պատիժների օգնության չեմ դիմի, որովհետև ամեն բան անելիս կհիշեմ իմ մանկությունը և կպատկերացնեմ, թե ինչպես ինձ կզգայի նույն իրավիճակում: Ինձ համար ծնողներիս բարկությունը և բղավոցներն արդեն պատիժ են: Ես կխոսեմ երեխայիս հետ, իր սխալն այնպես կբացատրեմ, որ ինքը հուզվի և հուզվելուց լաց լինի, ոչ թե վիրավորանքից կամ իր համար ինչ-որ հաճելի բանից զրկվելուց: Ես իմ սենյակում նստած երևակայում եմ, որ ես մայր եմ և խոսում եմ երեխայիս հետ.

-Դու դաս չես անում, դրա փոխարեն ուրիշ բաներով ես զբաղված, բայց հետո ինքդ ես զղջալու… Տարվա վերջում դու կկանգնես գնահատականն ուղղելու խնդրի առաջ, ու քեզ դժվար կլինի: Բա քննությունները… Իսկ դպրոցն ավարտելուց հետո… Դու շատ կցանկանաս հետ տալ ժամանակը, բայց դա անելն անհնարին կլինի… Ես չեմ ուզում, որ դու ափսոսես այն բանի համար, որ հիմա ես անում: Բայց չէ՞ որ հիմա կարող ես ամեն ինչ ուղղել և ճիշտ ճանապարհով գնալ…

Սակայն սենյակ է մտնում քույրս, և ես այլևս ոչ թե հոգատար մայր եմ, այլ պարզապես պատժված և երազկոտ աղջիկ…

Իննա Ազնաուրյան, 13 տարեկան

***

Իմ եղբոր սահմանած կարգը

Ես պատիժ երբեք չէի տեսել: Անգամ անկյուն ինձ չէին կանգնացրել: Այս մասին էի մտածում ես, մինչ կանգնած էի տատիկիս տան հյուրասենյակի անկյունում, իսկ աչքերիցս արցունքներ էին գլորվում…

Վեց տարեկան էի: Տատիկիս տանը միայն ես էի և քեռուս տղան: Ես նստած խաղում էի: Հեռուստացույցը միացրած էր, սերիալ էին ցույց տալիս: Սենյակ մտավ եղբայրս:

-Շուտ վե՛ր կաց ու գնա՛ անկյուն կանգնիր,- ասաց նա` անջատելով հեռուստացույցը:

Ես մի պահ մտածեցի` կատակ է անում, բայց հետո գնաց, վարագույրը բացելու համար նախատեսված երկար փայտիկը վերցրեց ու կանգնեց առաջս: Ես շատ վախեցա ու գնացի կանգնեցի անկյունում:

Հետո եղբայրս սկսեց.

-1.Սրանից հետո սերիալ չես նայելու:

2. Ընդհանրապես հայերեն ոչ մի բան չնայես, կնայես միայն ռուսերենով:

3.Այսօր ես եմ ասելու, թե դու ինչ կարող ես անել:

4.Ամբողջ օրն անկյունում ես կանգնելու:

5.Չհամարձակվե՛ս գլուխդ թեքել:

6.Ամբողջ օրը սոված ես մնալու:

Նա, 15 տարեկան լինելով, զգում էր իրեն ինչպես տան տիրակալը: Ես հասկանում էի, որ կատակ է անում, բայց հենց ուզում էի շրջվել, այնպես էր բղավում, որ վախից քարանում էի:

Վերջապես եկավ մայրս, գրկեց ինձ ու հարցրեց, թե ինչ է պատահել: Ես էլ այնքան էի հուզվել, որ չկարողացա որևէ բառ ասել: Երբ ուզեցի ասել, որ Ալբերտն է մեղավորը, նա արդեն ծլկել էր:

Լուսինե Սարիբեկյան, 15 տարեկան

***

Ինչո՞ւ չսիրեցի դաշնամուրը

Ես չէի սիրում դաշնամուրի ուսուցչուհուս, հետևաբար և գործիքը: Մի անգամ, երբ դասի էի գնացել, ուսուցչուհին բարևեց և ասաց.

-Դե, լավ, նվագի՛ր, տեսնեմ` ինչ ես արել:

Դեռ չէի էլ սկսել, երբ ուսուցչուհին պայուսակից հանեց ծխախոտը ու սկսեց դրա հոտը տարածել սենյակում: Իմ նվագի ընթացքում էլ հեռախոսով իր մայրիկի հետ բամբասում էր իր ամուսնուց: Երբ վերջացրեցի, ասաց.

-Ապրե՛ս, շատ լավ է, բայց պնդրում եմ, ձեռքերդ նվագելու ժամանալ թող խնձորի կառուցվածք ունենան,- խնդրեմ` ուսուցչուհուս սիրած արտահայտությունը:

«Դեռ հերիք չի անուշադիր եք, մի հատ էլ դժգոհում եք»,- մտածեցի ես, ինչպես միշտ:

Հաջորդ դասին ես անպատրաստ գնացի` մտածելով, որ ուսուցչուհին ինձ էլի անուշադրության կմատնի և չի հարցնի նոր դասը: Սակայն նա ինձ «երկուս» նշանակեց: Բայց երբ որ պատրաստ էի լինում, ոչ մի թվանշան էլ չէր դնում:

Երրորդ դասարանից էլ չգնացի դաշնամուրի:

Շանթ Հակոբյան, 13 տարեկան

***

Այրում ենք, բայց չենք փախչում

Ամառ էր: Ես և եղբայրներս բարձրացել էինք Կոնդի այգիները: Այդ ժամանակ մայրս և Սլավա պապիկս, իրենց ասելով, իրար «բմբուլներն էին քամուն տալիս»:

-Իքիբիր տո՛ւր, զա՛ռ,- գոռում էր պապիկս:

-Ձին ձիավորի տակ է խաղում,- պատասխանում էր մայրս:

Բայց արի ու հասկացիր` ով է ձին, ով` ձիավորը:

Մինչև նրանք նարդի էին խաղում, ես և եղբայրներս որոշեցինք այգու չորացած խոտն այրել: Սակայն կրակը շատ ուժեղացավ: Մենք վախեցանք: Փախչելով պապիկիս տուն` լուցկին պահեցինք և սկսեցինք որոշել` ով պետք է պատժվի:

-Գևո՛ր, քանի որ դու մեծն ես, դու էլ պատժվի՛ր,- առաջարկեց Կարապետը:

-Երազի՛… դու պատժվի, էլի,- վրդովվեց Գևորգը:

-Չէ՛, դո՛ւ,- ասաց Կարապետը:

-Եկե՛ք տնից փախչենք,- առաջարկեցի ես:

Պապիկիս տունն առաջին հարկում էր, պատուհանը բացելով` երեքով փախանք:

Երեկո էր, հոգնեցինք թաքնվելուց և գնացինք տուն: Դուռը բացեց հայրս և նայեց մեզ. կարողացավ հանգիստ շունչ քաշել:

-Ներս անցե՛ք,- ասաց նա:

Մեկ ամիս մեզ հետ չէին խոսում:

Կոնդը դեռ հրդեհում ենք, բայց տնից էլ չենք փախչում:

Լուսինե Համբարձումյան, 13 տարեկան

 2009թ.