Վերջերս հաճախ եմ լսում, որ մարդիկ ասում են, թե կյանքից ոչինչ չհասկացան, այն շատ արագ անցավ, և իրենք չհասցրին անել մի բան, որով կհպարտանային: Դե, իհարկե, նրանք դրանում մեղադրում են Աստծուն, իրենց ընկերներին կամ հարազատներին, բայց երբեք ոչ իրենց:

Արդյոք մեղավո՞ր են այս մարդիկ, որ իրենք առավոտյան շուտ չեն արթնացել, չեն զբաղվել մարմնամարզությամբ, չեն կարդացել գրքեր կամ կարդալիս դրանց վերաբերվել են զուտ որպես հաճելի պատմությունների կամ հեքիաթների, և ոչ մի դաս չեն քաղել, չեն հասկացել այն խորը մտքերը, որոնք թաքնված են եղել այդ պատմությունների հետևում: Երբեք չեն մտածել, որ կարելի է փորձել փոխել ինչ-որ բան աշխարհում, կամ թեկուզ` Հայաստանում, չեն փորձել ստեղծել ինչ-որ նոր բան: Իսկ, երբ նրանց մտքում ծագել է այն միտքը, որ կարելի է փորձել, նրանց խանգարել են անհեռատես և սահմանափակ մտածողության տեր մարդիկ` հորդորելով, որ երազանքներով չապրեն: Եվ այդ մարդիկ, վստահելով իրենց «ընկերներին», հանել են այդ մտքերը իրենց գլխից: Նրանք սովորել են դիպլոմ ստանալու համար, հաճախ չեն մասնակցել դասընթացներին, հնարավորության դեպքում՝ քննությունների ժամանակ արտագրել են: Այնինչ համալսարանում ստացած գիտելիքները այնքա՜ն քիչ են: Ոչ միայն պետք է համալսարանում լավ սովորել՝ դասախոսներին հարցախեղդ անելով, այլ պետք է կարդալ շատ ու շատ մասնագիտական գրքեր: Ավարտելուց հետո պետք է գտնել լավ կարճաժամկետ ծրագրեր, ինչպիսիք են մասնագիտական թեմաներով կոնֆերանսները, սեմինարները կամ ֆորումները, որոնք ձեզ կդարձնեն ավելի լավ մասնագետ:

Իհարկե, համալսարանում կրթություն ստանալը շատ լավ է, բայց եթե չկա այդ հնարավորությունը, պետք չէ մտածել, որ վերջ, այլևս հնարավոր չէ ունենալ լավ կյանք: Դրա փոխարեն կարելի է պարզապես կարդալ լավ մասնագիտական գրքեր, մասնակցել ինչ-որ ֆորումի՝ գիտելիքների փոխանակման համար: Բոլորս էլ գիտենք Սթիվ Ջոբսին: Նա չունի բարձրագույն կրթություն, բայց հիմնել է «Էյփլ» ընկերությունը: Այդ մարդիկ չեն փորձել աշխատել ինչ-որ ընկերությունում, թեկուզ որպես կամավոր, մինչև համալսարանն ավարտելը: Իսկ, երբ ավարտել են, նրանց ոչ ոք աշխատանքի չի ընդունել, որովհետև չեն ունեցել աշխատանքային փորձ: Տարիներ հետո գտել են մի աշխատանք, այն էլ ծանոթի միջոցով, որը բացարձակ կապ չի ունեցել իրենց մասնագիտության հետ: Երկար ժամանակ աշխատել են այդտեղ ու այդպես էլ չեն կարողացել դուրս գալ աշխատանքից, վախեցել են ռիսկի դիմել, որովհետև արդեն ընտանիք են ունեցել:

Ո՞վ է մեղավոր այս սխալների համար, որ գործել են. միայն իրենք: Մենք պետք է հավատանք մեր ուժերին, հարկ եղած դեպքում՝ ռիսկի դիմենք, ախր, այնքան բանի է ընդունակ մարդ արարածը: Չպետք է մտածենք, որ ուրիշներից տարբեր լինելը սխալ է: Ոչ ոք չի տա մեզ լավ կյանքի հնարավորություն: Մենք պետք է աշխատենք ինքներս մեզ վրա և ստեղծենք մերը: Ինչպես ասել է Քրիստոֆոր Ռիվը. «Հնարավորություններ չեն լինում, դուք եք ստեղծում դրանք»:

Այս կարգախոսի հիման վրա սկսվեց մեծ և ծավալուն աշխատանքը: Մեզ աջակցում է World Vision կազմակերպությունը: Նելլի  Թաթոսյանի և Վրեժ Կարապետյանի տքնաջան աշխատանքի շնորհիվ  հավաքագրվեց մի խումբ՝ IMPACT, որտեղ ընդգրկված էին 13-18 տարեկան պատանիներ: Պատանիների համար առաջնային խնդիր էր հանդիսանում գյուղի զարգացումը: Նելլին և Վրեժը, կարելի է ասել  հանդիսանում են խմբի  «հենքը»: Նրանք մեր մեջ տեսան այն փայլը, որը ժամանակին  կար իրենց մեջ: Այսօր մեզ համար  հիմնական խնդիր է հանդիսանում Դարբաս գյուղի գրադարանի վերանորոգումը և գրքերին խնամված տեսք հաղորդելը: Աշխատանքային  3-րդ  օրն էր: Աշխատեցինք ակտիվ, ծանրաբեռնված և, ամենակարևորը, բարձր տրամադրությամբ: Վրեժը օգնելուց բացի նաև կատակներ էր անում՝ ապահովելով անհրաժեշտ բարձր տրամադրություն: Սիրեցինք այս աշխատանքը և սիրով պատրաստվում ենք աշխատել մի քանի օր ևս: Կատակներ, երաժշտություն, բանաստեղծություններ: Հեղինակների անունները ընթերցելիս յուրաքանչյուրիս միտքը փայլատակում էր, վեր էին հառնում այն բանաստեղծությունները, որոնք ժամանակին սովորել և սերտել էինք: Սկսում էինք Սևակից ավարտում Լենին պապիկով: Եվ այս ամբողջը  ջերմության պաշար էր, որը ցանկացանք թողնել այդ հնամաշ գրքերի էջերում: Այդ գրքերին ջերմություն էր պետք, իսկ մենք՝ ներկայիս սերունդը, կարողացանք այդ ջերմությունը մեզնից զատել և նվիրել նրանց: Դե, չէինք կարող մոռանալ 21-րդ դարի հեղափոխություն կատարողին՝ Իչային: Ամենքս «Մերժվածը» սերիալից մի դրվագ էինք մեջբերում:

-Դերենա-դերենա-դերենա՜, տու դե հի-ի՜ ուտըրը՜ն:

Երգում էինք և ծիծաղում: Աշխատանք, որը դարձել էր մեր օրվա մի մասնիկը: Յուրաքանչյուր աշխատանք պետք է դառնա սիրելի: Եթե չսիրենք կատարվելիք գործը, երբեք լավ արդյունքի չենք հասնի:

Յուրաքանչյուր տարածքում պետք է լինի գրադարան, որը կլինի բարեկարգ վիճակում և իր մեջ կպահպանի մշակութային ժառանգությունը, որը զետեղված է մի աշխարհում՝ գրքերի աշխարհում:

Բազմաթիվ թևավոր խոսքերի մեջ «Այսօրվա գործը վաղվան մի թող»-ը մեծերն ամենաշատն են սիրում: Դե մենք էլ, ինչպես միշտ ձգտելով հակառակվել նրանց, ցույց ենք տալիս, որ տարբերություն չկա ծրագրած գործը այսօր կամ վաղը կատարելու մեջ:
Ինձ հետ վերջերս մի դեպք պատահեց: Այն ճանապարհի եզրով, որով ամեն օր դպրոց եմ գնում, տների շարասյուն կա: Արևը դուրս է գալիս տների հակառակ կողմից, ստվեր գցելով այն ճանապարհի վրա, որով անցնում եմ: Բայց մի տեղ ցերեկային լուսատուի համառ շողերը ճեղքում են տների շարքը ու մի ծառի արանքից թափանցում դեպի ճանապարհ: Մինչև այս անհայտ տեսարանը ես նկատեցի հոկտեմբերյան մի օր, երբ դասի զանգից 2 րոպե էր մնացել: Դեռևս աշխատող տեսախցիկս էլ մոտս էր, մարտկոցը մինչև վերջին բիծը լցված: Բոլոր նպաստավոր պայմանները կային հաջողված լուսանկար անելու համար: Իսկ ես առանց ոչինչ անելու թողեցի ու հեռացա, պատճառաբանելով, որ դասից եմ ուշանում, բայց իրականում տեսախցիկը պայուսակից հանելու, մի քանի քայլ առաջ գնալու, նկարելու համար հարմար դիրք ընտրելու գիտակցումն էր, որ թռավ-հասավ մինչև հոգուս խորքերը, ուր ապրում է իմ ալարկոտ բնավորությունը: Բնավորություն, որը ես միշտ փորձում եմ խեղդել, ու ասեմ ստացվում է, բայց հենց զգոնությունս թուլացնում եմ, այն թափանցում է իմ բոլոր հյուսվածքների մեջ ու խանգարում է ուզածս բաները կատարել:
Դպրոցի ճանապարհին, իր ալարկոտությունը արդարացնել փորձող մարդու բնավորությամբ մտածում էի, որ վաղը կնկարեմ, որ վաղը նույնիսկ կարող է ավելի գեղեցիկ լինել, քան այսօր է: Հաջորդ օրը մոռացա տեսախցիկս, մյուս օրը մարտկոցն էր նստել, այնուհետև՝ շաբաթ-կիրակի, անձրև եկավ, ու հինգ օր արևածագը իննից հետո էր լինում, հետո ձյուն եկավ, իսկ իմ պատկերաացրած նկարում ձյուն չպիտի լիներ, հետո արձակուրդներ: Այս ընթացքում ձնագնդիկի հետ շփումից փչացավ տեսախցիկս: Էկրանի միայն մի մասն է երևում, պատկերն էլ աղավաղում է: Այս նկարի հետ կապված բոլոր հնարավոր անհաջողությունները եղան, որ ես համոզվեմ այդքան լսած, բայց երբեք բանի տեղ չդրած խոսքի իրավացիության մեջ` այսօրվա գործը վաղվան չեն թողնում:

Սովորաբար մարդիկ ամենից շատ սիրում են իրենց ծննդավայրը՝ լինի դա գյուղ, թե քաղաք: Բայց երբեմն մտածում ես քաղաքի՝ գյուղի նկատմամբ առավելությունների մասին: Դե, քաղաքի կյանքն ամեն դեպքում ավելի բարեկեցիկ է: Երևի այդ պատճառով է, որ շատերը առաջին իսկ հնարավորության դեպքում լքում են գյուղը: Իսկ ահա, կանգառում ինձ հանդիպած պապիկը չէր ուզում ոչ մի դեպքում քաղաքում ապրել: Նա մեր կողքի գյուղից էր: Մենք Մարտունի քաղաքից հետ էինք գնում. ամեն մեկս՝ մեր գյուղ:

-Մենակ ա կաբրիմ: Ես ու ես ինք իմ տունը,- ասում էր նա:

Ես չհարցրի՝ ինչո՞ւ, որովհետև մտածեցի, որ այդ հարցով կարող եմ նրան ցավ պատճառել: Չնայած պապիկը շատ ուրախ ու առույգ էր երևում: Հետո նա շարունակեց.

-Տղես Երևան ա կաբրի, գնացել ա գյուղից, կնիգ, երեխա ունի: Կաշխատին, չկռնան գան գեղ:

Իմ հարցին, թե ինչո՞ւ նա իր որդու հետ չի ապրում, պատասխանեց.

-Բալա ջան, գյուղն ուրիշ ա, էլի: Քաղքի մեջ դու քու բոստանը չունիս, քու հայաթը չունիս, օր ելնիս ֆռռաս, աբրիս: Էնտեղ կվարտիրի մեջ շունչս կդրի, չկռնամ: Մերն ուրիշ ա: Էն ա, տղես ըմնօր կսա, թե՝ արի մնա: Բայց, դե, չերտամ:

Ես լսում էի նրան ու ժպտում: Մտածում էի, որ միշտ մենակ է, Ամանո՞րն էլ է մենակ անցկացնում: Ես հարցրի, և նա սկսեց մի դեպք պատմել.

-Նոր տարուն նախորդող օրը՝ ամսի 31-ին, տղես եկավ, զոռով տարավ: Բան չկրցա էնեմ: 1-ին մնացի, ամսի 2-ին ասի, թե՝ ընձի տարեք իմ գեղ: Բանի տեղ չդրին: Հաջորդ առավոտ հելա հագա, թե՝ ես կերտամ ման գալու՝ չկարամ տուն նստիմ: Ու գացի:

-Հետո՞,- հարցրի ես:

-Հետո տղես տեսել, օր երկար վախտ չկամ, զանգեց, թե՝ պապ, ո՞ւր իս: Ասի՝ հասել եմ Գագարին, արի տար:

Գագարինը Երևան-Մարտունի ճանապարհին ընկած բնակավայր է: Փաստորեն պապին տեսել էր, որ իրեն գյուղ բերող չկա, ինքն էր գնացել ավտոկայան և գյուղ ուղևորվել: Կամ, ինչպես ինքն էր ասում՝ «փախել բանտից»: Մենք երկար ծիծաղեցինք, հատկապես՝ պապին:

Ավտոբուսն եկավ, և մենք շարժվեցինք: Մեր գյուղի մոտ ես իջա, և միայն հետո հիշեցի, որ ամբողջ զրույցի ընթացքում այդպես էլ չհարցրի պապիկի անունը, ով չէր ուզում գյուղից թեկուզ երկու օրով բացակայել: