vahe

17

17: Հա, ես 17 տարեկան եմ: Մի շաբաթ առաջ դարձա, ավելի ճիշտ: Դե, էլ ի՞նչ 17.am-ի թղթակից, որ էլ 17 տարեկան դառնալու մասին չգրի: Ասի` ի՞նչ ա եղել որ. ես էլ գրեմ: Էնպես ստացվեց, որ ես 17 տարեկան դարձա ճամբարում: «Սիրանույշ» ճամբարում: Դե, էլ ի՞նչ երկար-բարակ ճառեմ, եկեք պատմեմ:
Իմ պատմությունը սկսվում ա հուլիսի 28-ին: Ավելի ճիշտ, հուլիսի 28-ի առավոտ ժամը 8-ին: Ու սկսում ա` ոնց որ ամեն օրը ճամբարում:
-Լավ էլի, արա, արդեն 8-ն ա՞:
-Ութն ա էլի, որ ես «մուզիկան» միացրին:
Ու բոլորս միասին գլուխներս մտցրեցինք բարձերի տակ, պտտվեցինք պատի կողմը ու էլի քնեցինք: Քնեցինք մինչև.
-Տղեք, հելեք, պադյոմ ա, տղե՜ք,- մեր ջոկատավարն ա՝ Հովոն, դուռը դխկացնելով գոռումա,- հելեք պրծեք, սաղ արդեն զավտրիկ են անում, դուք քնած եք:
Ու դուռը ծեծում ա էնքան, մինչև ես հելնում, բացում ու ասում եմ.
-Հա, Հով, հելել ենք:
-Հլը, է: Արա, ո՞ւր էիք նախավարժանքին:
-Ուր պըտի ըլնեինք՝ քնած:
-Տղեք, հագնվեք, լվացվեք, հելեք ճաշարան:
Ու մինչև մեր ամբողջ սենյակը՝  5 հոգի, հերթի էր նստել լվացվելու, էլի մի 20 րոպե անցավ: Մինչև էդ արդեն մի քանի անգամ տարբեր ջոկատավարներ հերթով մտան մեր սենյակ ու հասցրին «թքել-մրել» մեզ:
-Էս թափթփած սենյակում ո՞նց եք ապրում: Էսօր մաքրում եք: Գամ տեսնեմ` սենյակը մաքուր հավաքել եք:
-Հա, Հեղին ջան, ոնց ասես:

Վերջը, չգիտեմ ոնց ստացվեց, դուրս եկանք սենյակից: Դուրս եկանք ու տեսանք, որ մենակ մենք չէինք քնած մնացել: Էս մեր վրացի հարևաններն էլ են մեր պես կարմրած աչքերով դուրս են եկել միջանցք ու մեր պես տանջվում են դուռը փակելու վրա: Հա, մոռացա ասեմ` մեր ճամբարին 35 հայ ու նույնքան էլ վրացի մասնակից կար: Հելանք ճաշարան  ու հանգիստ նստեցինք հաց ուտելու: Չէ, է : Հանգիստ նստարանի մեջքի վրայով թռա տեղս, որովհետև, եթե քաղաքավարի նստեի, սեղանը պիտի դուրս գար իր տեղից: Նստեցի: Թեյիցս մի կում փորձեցի, որ տեսնեմ` հո էլի աղ չե՞ն լցրել մեջը: Չէ, չեն լցրել: Հե-հե: Տարօրինակ ա: Ձեռքս տարա, որ շաքարամանը վերցնեմ, մեկ էլ կողքիս նստող վրացի աղջիկը՝  Սալոմեն,  ինձ այդքան հարազատ դարձած նախադասությունն ասաց, որն ընդամենը երկու բառից ա:
-Վուակե, լավաշի,- ասաց, թախանձող հայացք ընդունեց, ու մատով ցույց տվեց հացի ամանը:
- Лаваш передать что ли?
-Да, да,- ասաց, ուրախ ժպտաց ու շարունակեց ցույց տալ լավաշը:
-Աղջի, сколько раз повторять. Վահե, а не Վուակե, Վ Ա Հ Ե,- համ ասում եմ, համ էլ հացի ամանն եմ վերցնում, որ տամ:
-Վ Ա Հ Ե,- կրկնում ա հետևիցս Սալոմեն:
-Вот правильно,- ասում եմ ես ու ինձնից գոհ լավաշը տալիս Սալոմեին:
-Спасибо, Վուակե,- ասաց Սալոմեն իրենից գոհ ժպտաց ու պտտվեց վրացիների կողմը:
-Էս Սալոմեն ձեռ ա առնում,- ես էլ ֆռռացի հայերի կողմը ու միացա խոսակցությանը:

Օրվա ընթացքում ոչ մի հետաքրքիր բան չհասցրեց կատարվել: Գնացինք ատամնաբույժի մոտ, որտեղ մինչ պառկած էի ստոմատոլոգիական աթոռին, բերանս բաց` պլոմբելու գործընթացի համար, հասցրեցի քնել: Դասեր՝ կոնֆլիկտոլոգիա, վրացերեն, ռուսերեն: Խաղեր, որոնց շնորհիվ մեր ճամբարի տղաները վաստակեցին բազմաթիվ օստեոխոնդրոզներ ու «գրիժաներ»: Հետո աշխատանք խմբերում՝ պարի, դրամայի ու ձեռքի աշխատանքի: Հա, ու մեկ էլ մեր սիրելի ֆլեշմոբի փորձը, որի շնորհիվ ես ամեն գիշեր վեր եմ թռնում Կարիբյան ծովի ծովահենների սաունդթրեքից (ճամբարականները կհասկանան): Հա, քանի հիշում եմ, ասեմ` ամսի 28-ին մեր ջոկատավարներից մեկի՝ Ռուզանի ծնունդն էր , ում ես շա՜տ սիրեցի: Հա, ամսի 28-ին, իմ հիշելով,  ճամբարում «ինտելեկտուալների օրն էր»: Ուրեմն, երեկոյան միջոցառումը դրա հետ պիտի կապված լիներ: Մենք էլ որոշեցինք «Ի՞նչ, Որտե՞ղ, Ե՞րբ» խաղալ : Խաղացինք, հաղթեցինք (ասի գլուխ ա` գովամ, էլի): Դե, հետո, ինչպես ամեն գիշեր, դիսկոտեկա՜ … Լավ է, հավես չկա՝ չեմ պարում: Հենա` Սոսոն, Լաշան, Անին, Թամոնան, Նանան լռված են ընդե, էթամ հետները նստեմ: Արա, դե էս վրացիք շատ լավն են, է: Մինչև երեխեքին բացատրեցի ծիրանը ինչ ա, ծիծաղից մեռանք: Հայերեն ասում եմ` չկան, ռուսերեն ասում եմ` չկան, անգլերեն ասում եմ` չկան: Անին ասում ա.
-Персик что ли?
-Да какой персик. Абрикос ребята, А Б Р И К О С,- ու սկսում եմ նկարագրել ծիրանը:
Իրար մեջ վրացերեն խորհրդակցեցին ու մեկ էլ.
-Аааа… арбуз ?
-Վաաախ,- ասում եմ ես ու երկու ձեռքով գլուխս բռնում, հետո տեսնում եմ էն կողմից մոտեցող Հովոյին,- Հով, սրանց կարա՞ս բացատրես` ծիրանն ինչ ա:
-Հա, խի չեմ կարա,- ասաց Հովոն ու ֆռռաց վրացիքի կողմը,- Ребята, ծիրան это абрикос:
- А что такое абрикос, Ово?- հարցրեց Անին, ու բոլորս ծիծաղից մեռանք:
Հա, արդեն պատմում էի , որ ծիրանը հայկական միրգ ա, որ բնօրրանը Հայաստանում ա ու սաղ աշխարհում Հայաստանից ա տարածվել, մեկ էլ Լաշան հելավ ու ասաց
-Давай за мной.
-Куда?
Ու չստացա պատասխան: Լաշան ինձ քաշեց տարավ, տեսա, որ էն կողմից էլ Հեղինեն Նաթիային ա քաշելով բերում:
-Էս ու՞ր, Հեղուշ:
-Իջեք ցած: Իջի, իջի ,- ու հրեց աստիճանների վրայով ցած:
-Ցած` ո՞ւր, է,- ասացի ես ու միանգամից հասկացա` ուր,- արյաա… Ես էլ ասեմ` ուր եք տանում:
Ամսի 29-ին իմ ու Նաթիայի ծնունդն էր:
-Էս իջնում եք ցած, որ սյուրպրիզ անեք, հա՞,-ասում եմ ես, ու Հեղինեն շարունակում է ինձ հրելով իջեցնել:
-Ի՞նչ սյուրպրիզ, է, արագ իջի:
-Հա լավ, արդեն հարամ եմ արե, Հեղուշ, էլ ո՞ւր,- ասում եմ, բայց արդեն հաճույքով եմ իջնում:
-Հեղո՞ւշ:
-Ասա:
-Բա տորթ լինելո՞ւ ա:
-Շատ կերազես:
-Հա, մի տորթ էլ չարժե՞նք:
-Մի երկարացրու, այ տղա:
-Հա, բայց…

Իջանք, կանգնեցինք դրսում ես, Նաթիան ու մեր ջոկատավարներից՝ Նաթիան, Նոդարը ու Հեղինեն:
-Հա, չի՞ լինի` ներսը սպասենք, Հեղուշ, ստեղ ցուրտ ա,- ասացի ես, բաճկոնս հանեցի ու գցեցի Նաթիայի ուսերին՝ խեղճ աղջիկը ցրտից սրթսրթում էր:
-Չէ, չի լինի: Արի` բան եմ ասում:
Քաշեց կանգնեցրեց 2 Նաթիաներին, կանգնեց նրանց մեջտեղում ու ասաց.
-А теперь загадываем желание.
Քաշեց, կանգնեցրեց Նաթիաների արանքում ու ասաց.
-Դե, երազանք պահի:
Աչքերս փակեցի: Մեկ, երկու, երեք…
-Ֆսյո, պահեցի:
-Ըհը, հիմա ես եմ:
Հեղինեն էլ պահեց: Հետո էլ Նոդարը:
-Всё, наверх.
Համարյա թռնելով հասանք 4-րդ հարկ: Ուիի՜…
Ամբողջ ճամբարը շնորհավորում ա ինձ ու Նաթիային: Ինչ կայֆ ա: Հետո ամբողջ ճամբարը հերթով շնորհավորեց: Ռուզանն էր շնորհավորում, եկավ գրկեց, ականջին ասացի.
-Ռուզան բայց ամսի 29-ին հլը 1 րոպե կա, հլը որ քո ծնունդն ա:
-Գիտեմ, գիտեմ,- ծիծաղելով ասաց Ռուզանը:

Հետո դիսկոտեկը վերջացավ: Գնացինք սենյակներով: Հյութով ու հաց-պանիրով ծնունդ արեցինք: Հետո բոլորը քնեցին: Դե բոլորը, բացի ինձնից ու Էրիկից: Մենք էլ «պաստա» լցրեցինք բաց բերանով քնած Կարենի բերանը, օճառի փրփուր լցրեցինք Տիկոյի գլխին, Արմենի ոտքի մատներից մեկի եղունգը մարկերով սև ներկեցինք ու …  Ու վերջ: Մենք էլ պառկեցինք քնելու: Չէ, Կարենը արթնացավ, գնաց բերանը լվաց, նոր քնեցինք:
Ծնունդիս օրը՝ ամսի 29-ը շատ անհետաքրքիր անցավ: Դե, անհետաքրքիր որպես ծնունդ, էլի: Մի շատ թանկ նվեր ստացա Աղվերանում գտնվող 17.am-ի թղթակիցներից, որի համար բոլորիդ անչափ շնորհակալ եմ : Իմ կյանքի ամենալավ նվերն էր: Դե, վերջ էլի, երևի:
Ի՞նչ ասեմ: Դե 17 տարեկան լինելը ահագին հեշտ ա: Համարյա 16-ն ա նույն: Բայց մի տեսակ ուրիշ ա: Ոնց որ… Կդառնաք 17, կհասկանաք: Դե, էլ բան չունեմ ասելու:

Ձեզ հետ 17.am-ի թղթակից, 17 տարեկան ես էի՝ Վահեն:

P.S. Հա, ու իմ երազանքը կատարվել ա՜…

lida armenakyan-2

Մի անգամ «Մանանայում»

04.07.2016թ.
Զանգ եմ ստանում, բոլոր հարցերին ժպիտով ու լիքը ուրախությամբ պատասխանում` հա, լավ, բարի, եղավ, ըըը…. Քաղաքապետարանի մոտ:

05.07.2016թ.
Քաղաքապետարանի մոտ եմ, նստում եմ տաքսին ու մեկ էլ իջնելս եմ հիշում… Իջնում եմ բակ, ինձ դիմավորում են մի կին ու մի տղա: Ուշադիր, բայց աննկատ ուսումնասիրում եմ իրենց, ու մինչ ես կուսումնասիրեի, էդ տղան մոտենում է ինձ.

-Արի` քեզ տեղը ցույց տամ: Դու բարձրացիր վերև, 40-րդ համարի դուռը բացի, դուխով մտի ներս ու ասա, որ էկել ես:

Ժպիտով ասում եմ` լավ, որովհետև էդ «դուխով» բառը իրոք «դուխ» էր տվել, ու բացի դա էլ մի շատ սիրուն անմիջականություն էր նկատվել:
Բարձրանում եմ վերև ու իր ասածի պես անում: Մտնում եմ ներս, հետո բոլորի հետ ծանոթանում: Բոլորի անուններն իմանում եմ, բացի ինձ դիմավորած հենց էն տղայից:
Տուն եմ գալիս ու ընկերուհուս պատմում եմ օրվա մասին, ոնց անցավ ու ինչ արեցինք: Օրվա մեջ արած կատակներից էլ եմ անում ու էլի ծիծաղում ենք: Չհնացող կատակներից էին:
Հաջորդ օրը նորից եմ գնում ու էդպես մինչև ամսի ութը ինձ օգնում են, որ լրագրության ոլորտում ստացած գիտելիքներս տեղավորեմ ամռան շոգից «հալած» ուղեղումս: Ու շատ բան եմ ստացել էդ օրերին:
Օրինակ, դու Շուշանիկին էկրաններից այն կողմ գիտե՞ս, իսկ ես իր գրած նյութերը հենց իր ձայնով եմ պատկերացնում: «Խաբարբզիկ»-ի կազմերին ու էջերին Դիանայի արած լուսանկարների պատմությունները գիտե՞ս, իսկ այ, ես տեսել եմ, թե ոնց է կադրը որսում: Իսկ Լիլիթը քեզ սովորեցրե՞լ է` ինչպես գրագետ նկար ստանաս, հա, իսկ ինձ` սովորեցրել է: Վաա՜յ, բա դու գիտե՞ս, թե ոնց է տիկին Ռուզաննան պարոն Արային կանչում, որ մեզ կինոյից էլի բաներ սովորեցնի, չգիտե՞ս, դե տես.

-Պարոն Արա, ականջ արա…

Ի դեպ, ինձ դիմավորած կինն էլ տիկին Ռուզաննան էր, ու իր մասին էլ ոչինչ չեմ ասում, դե իրեն հաստատ ճանաչում ես:
Լավ, իսկ քեզ Հովնանն ասե՞լ է` որ պատի կամ թփի մոտ կանգնես, որ Աշոտը նկարի քեզ ու հետաքրքիր նկար լինի: Ո՞նց, դու դեռ չե՞ս զարմացել Նարեի տարիքն իմանալիս, քեզ Մարիամն իր խորհուրդները չի՞ տվել, բա Սոսեն չի՞ ասել,  որ քեզ կկարոտի, Լյուսին էլ «դուխ»  չի՞ տվել, Միլենան էլ  չի՞ ասել,  որ քո մոտ ամեն ինչ կստացվի: Վա՜յ, էս ինչքան բան ես բաց թողել, բայց մի տխրիր, մի օր էս ամենը քեզ հետ էլ կպատահի, եթե շատ ուզես:

Էն տղայի անունն էլ Սիսակ էր: Դե, Սիսոն, ոնց իրեն էնտեղ դիմում էին, ինձ երևի չի էլ հիշում, բայց ես իր անջատված քայլվածքը լավ եմ հիշում:

Violeta Mkrtchyan

Դեռ շատ ամառներ կգան ու կգնան

-Ծ′ո, տեսնի՞ս գը: Էս տարի մե նորմալ եղանակ չերեց, հելնեինք մայլա` ֆռֆռայինք,-ասում է գյումրեցի եղբայրս`հորաքրոջս տղան: Ասեմ, որ նա շատ հումորով է, և կոպիտ:

Անցյալ տարի` ամռանը, ես էի գնացել իրենց տուն մեկ շաբաթով` «մըթոմ թե» հանգստանալու: Ամեն Աստծո առավոտ հայտնվում էր  ու սկսում իր դաժան մեթոդներով, «զոռով», ինձ քնից  հանել: Անգամ ջուր էր լցնում գլխիս, այն էլ`սառը: Այսպես, յոթ «անմոռանալի» օր  անցկացրի նրանց տանը, չհաշված  «վատ» օրերը: Այս տարի նրա հերթն էր:

Եղբայրս  եկավ մեր տուն, բայց ոչ թե յոթ օրով, այլ մեկ ամսով: Ու ամեն Աստծո առավոտ սկսվեց նույնը` մի խոսքով «կյանքս ուտում» է: Ամբողջ օրը` ոտքը ոտքին գցած, փնթփնթում է  ծերունու պես.

-Թե խի՞ գուքամ ըստե: Ըսա` մեր մոտ հըմի արև կեներ, թե չէ` ըսիգ ի՞նչ է, անձրև, արև, նորից անձրև, կայծակ, ու ըդպես շարունակ: Նորմալ պագոդա չի էնե: Շատ չեմ ուզե բողոքվիմ, մաման, օր իմացավ, ընձի պրյամո մարշրուտկով տուն կկանչե:

«Ըսոնք ընձի կըսե»… է,  շեղվեցինք: Այս ամենն ինձ ասում է` մտածելով, որ ոչ մեկին չեմ ասի, բայց տեղյակ չէ, որ արդեն նյութ եմ գրում իր մասին:

Ի դեպ, ասեմ, որ ես էլ եմ արմատներով Գյումրիից և  շատ ուրախ եմ դրա համար: Ուրախ եմ, որովհետև գյումրեցիները հումորով և զվարճասեր մարդիկ են, ինչպես ես:

Տեսնի՞ք գը, ոտքից գլուխ քաշել եմ Գյումրվա ջահելներին: Կարծես  բոլոր գաղտնիքներս բացահայտվում են: Դե որ պատմություններ գրեմ, հավանաբար, շատ գաղտնիքներ կբացահայտվեն:

Լավ… Բայց եթե ավելի լուրջ, այս տարի շատ ցուրտ ամառ էր: Հիմա էլ` սարսափելի շոգ: «Խառը-խուռը» եղանակ, ու չհասցրինք նորմալ վայելել ամառը:

Ոչինչ, դեռ շատ ամառներ կգան ու կգնան, և մենք կհասցնենք իսկապես վայելել արձակուրդը թե Երևանում, թե Գյումրիում, թե Արագածոտնում:

davit aleqsanyan

Վերջապես

Պատանի թղթակիցների ցանցի յոթօրյա մեդիա ճամբարն ավարտելուց հետո վերջապես վերադարձա իմ հայրենի գյուղը` Բաղանիս: Չնայած որ, ճիշտն ասեմ, ոչ մի բան և ոչ ոքի չէի հասցրել կարոտել: Երբ հասա տուն, դե գիտեք, հարց ու փորձը հաստատ կար: Տատիկս մի կողմից, պապիկս` մյուս:

-Դավիթ ջան, լա պատմի տենունք` ո՞նց անցավ, ի՞նչ արիք, ի՞նչ չարիք:

Իսկ ես նեղվում եմ, որ ինձ շատ հարցեր են տալիս:

-Դե, տատի, համարյա ամեն ինչ էլ արինք, էլի: Հմի խու էդքանը պատմե՞լ  չտիմ:

Հետո դուրս եկա փողոց, ասի` մի քիչ գյուղով շրջեմ: Գյուղում գրեթե բոլորը գիտեին, որ ճամբարում եմ եղել և նոր եմ եկել: Տեսնողները շարունակ հարցեր էին տալիս: Քայլում էի մայթով և ընկերոջս տեսա.

-Բարլուս, ախպեր, ի՞նչ կա-չկա:

-Բան չէ, դու ասա` լա՞վ անցավ, տեղը լա՞վն իր, վերջըմը գոնե մի լավ բան տվի՞ն:

Դե գյուղացուն էլ գիտեք, էլի, ուշք ու միտքը փողն ա կամ ինչ-որ թանկարժեք նվեր:

-Ինձ նենց բան են տվել, որ էս գյուղում ոչ մինը չունի:

-Էտ ի՞նչ ին տվիլ, որ ոչ մինը չունի:

-Գիտելիք:

-Էհ, ես էլ գիդիմ, թե մի նորմալ բան ին տվիլ:

Եվ գյուղում ամեն տեսնող հարցնում էր նույն բանը և ստանում նույն պատասխանը: Մեկը չկար, որ հարցներ` ի՞նչ էիք անում կամ ինչո՞վ էիք զբաղվում: Չնայած ես ամեն բան պատմում էի:

Արդեն երկու օր էր, ինչ գյուղում էի և հասցրել էի տեսնել բոլոր բարեկամներիս, գնալ գետ լողալու և ֆուտբոլ խաղալ: Բայց ափսոս, էս նյութս «աշխատասենյակում»` մեր սարի գագաթին չեմ գրում, որովհետև խոզերս սարում են: Դե, մենակ ելնեմ սարի գլուխ, ի՞նչ անեմ: Վերջապես հասա հայրենի գյուղս:

norayr shoghikyan

Ես Նորայր Շողիկյանն եմ

1998 թվականի ապրիլի 19-ին ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետի ժուռնալիստիկայի բաժնում հերթական դասախոսությունն էր: Լսարանում դասախոսից ու ուսանողներից բացի ներկա էի նաև ես, բայց ինձ ոչ ոք չէր տեսնում:

Երևի հենց այդ դասախոսությունից էլ ծնվեց իմ մեծ սերը դեպի ժուռնալիստիկան, իսկ վեց ամիս անց ծնվեցի նաև ես: Այդ օրվանից շուրջ 18 տարի է անցել, իսկ սերս դեպի աշխարհի ամենահետաքրքիր մասնագիտությունը պակասելու փոխարեն, օրեցօր ավելանում է:

Չներկայացա, ես Նորայր Շողիկյանն եմ, ժուռնալիստիկայով սկսել եմ հետաքրքրվել 2004թ.-ից, երբ դեռ մանկապարտեզ էի հաճախում: 6 տարեկան երեխայի մոտ այդպիսի հետաքրքրության առաջացման «մեղավորները» ծնողներս էին. մանկապարտեզը գտնվում էր հեռուստաընկերության հարևանությամբ` այն հեռուստաընկերության, որտեղ աշխատում էին ծնողներս, և, երբ երեկոյան ժամը 17:00-ին հասակակիցներիս հետևից գալիս էին իրենց ծնողները, իմ հետևից գալիս էին հեռուստաընկերության լրագրողները, խմբագիրները, մոնտաժողները, օպերատորները, մի խոսքով` ծնողներիս գործընկերներից նրանք, ովքեր այդ պահին ազատ էին լինում: Անցնելով հեռուստաընկերությունը մանկապարտեզից բաժանող դարպասը և հայտնվելով տեսախցիկների ու միկրոֆոնների տիրույթում, սպասում էի մինչև աշխատանքային օրն ավարտվի, և ինձ վերջապես տանեն տուն: Հաճախ ստիպված էի լինում շատ երկար սպասել և, որպեսզի անգործ չնստեմ, սկսեցի ուսումնասիրել նյութի պատրաստման և հաղորդման նկարահանման գործընթացները:

Ուսումնասիրություններից հետո եկավ նաև սերը և ստացած գիտելիքներս գործնականում կիրառելու ժամանակը, երբ 2011թ.-ի դեպտեմբերի 31-ին «Երկիր Մեդիա» հեռուստաընկերությամբ առաջին անգամ հեռարձակվեց «Մանկական երկիր» լրատվական ծրագիրը, և ես ու գործընկերս ողջունեցինք հեռուստադիտողին` ասելով. «Բարև Ձեզ, «Երկիր Մեդիա»-ի եթերում «Մանկական երկիր» լրատվական ծրագրի առաջին թողարկումն է, իսկ տաղավարում Ձեզ համար կաշխատեն Նորայր Շողիկյանը և Էլեն Սարգսյանը»:

Այս խոսքերով հիմք դրվեց առաջին մանկական լրատվական ծրագրի պատմությանը, սակայն 2015թ.-ին ստիպված եղա կենտրոնանալ միայն պարապմունքներիս վրա, որովհետև եկել էր համալսարան ընդունվելու տարին:

Ընտրությունս միանշանակ պետք է կանգ առներ այնտեղ, որտեղից սկսվել էր կյանքս` ԵՊՀ ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետում: Ծնվելով և մեծանալով երկու լրագրողների ընտանիքում, զբաղվելով լրագրությամբ, այլևս ինձ չեմ պատկերացնում այս աշխարհից դուրս:

Այսօր արդեն հպարտորեն կարող եմ ասել, որ ընդունվել եմ մայր բուհի իմ նախընտրած ֆակուլտետը, ի դեպ, հակառակ ծնողներիս ցանկության. երևի մեկ տան մեջ 3 լրագրողն արդեն շատ է…

tamara galstyan

Ջրի կռիվ

Ես ապրում եմ Արարատի մարզի Մրգավետ գյուղում: Իմ գյուղում մի բան կա, որ ինձ շատ է անհանգստացնում: Առավոտյան քնից արթնանում եմ մարդկանց գոռգոռոցից, հասկանում եմ, որ նորից ջրի համար են վիճում: Կռվում են, թե ով պիտի առաջինը ջրի իր  հողամասը: Մարդիկ իրար ինչ ասես` ասում են, վիրավորում են, քիչ է մնում իրար հարվածեն, ու չեմ էլ կասկածում,  որ մի օր դա էլ կլինի:

Ինձ շատ է անհանգստացնում այդ ամենը, ես չեմ ուզում ամեն օր լսել այդ գոռգոռոցները: Պետք չի ջրի համար իրար վիրավորել: Ի վերջո նույն գյուղում ենք ապրում, պետք է հասկանալ իրար, ընդհանուր հայտարարի գալ առանց վիճելու:

Հիմա կասեն` մեծ-մեծ խոսում ես, իսկ ի՞նչ անենք, եթե ոռոգման ջուրը չի բավարարում, դրա համար էլ ամեն մեկը մոռանում է մարդկային ամենակարևոր հատկանիշները, քաղաքավարության կանոնները:

narek babayan

Կարգավիճակ. սպասում եմ ամռանը

Փետրվարի 6, 2016

Ահա և վերջացան մեր սիրելի արձակուրդները, մենք արդեն գրեթե հարմարվել ենք դպրոցական ռեժիմին։ Ճիշտն ասած՝ ես մտածում էի, որ երբեք չեմ ձանձրանա արձակուրդներից, բայց սա իրոք չափից մեծ ընմիջում էր։ Արձակուրդների հետ մեկտեղ անցավ ձմռան այն հատվածը, որը ես սիրում էի։ Ընդհանրապես, տարվա մեջ ես սիրում եմ ամառային արձակուրդներ ու նոր տարի։ Ինչպես հասկացաք՝ արդեն սպասում եմ ամռանը։

Ամռան միակ ոչ այդքան հաճելի բանը քննություններն են, բայց դե, ինչ արած։ Ինչպես ասում են՝ չկա չարիք առանց բարիքի։

Ամառ։ Ընկերներ, գետ, լողավազան, դուրս գալ տանից առավոտյան ու մինչև գիշեր չվերադառնալ։ Ինչպե՞ս կարելի է չսիրել այս ամենը։ Էհ, լավ։ Գնամ ընկնեմ մտքերով ու հիշեմ ամռան հետ կապված բոլոր լավ հիշողություններս։ Թե չէ` էս ցրտից էլ արդեն հոգնեցինք…

Հուլիսի 24, 2016

Էն որ ասում էի, է` ամառ եմ ուզում, ցրտից հոգնել եմ, բան։ Պրծավ էդ սաղ։ Հիմա միակ ուզածս բանը ցուրտն ա, էլ չեմ դիմանում ես շոգին։ Քնում եմ գիշերը 1-2- ին, չնայած որ պառկում եմ 12-ին։ Արթնանում եմ քրտնքիս մեջ խեղդվելու պատճառով։ Շոգը մի կողմ, ամառիցս գոհ եմ։ Մի ամիս առաջ հանձնեցի վերջին քննությունս։ Ի զարմանս ինձ, էդքան էլ դժոխային պատիժ չէր։ Դե, ինչ ասեմ։ Ոչ մի արտասովոր բան չկա։ Սպասելիքներս լրիվ արդարացել են։ Գետերից տուն չեմ գալիս, ամբողջ օրը ընկերներիս հետ փողոցներն եմ։ Վիզս ու մեջքս գունային առումով խիստ տարբերվում են։ Էս միօրինակությունն արդեն սկսում ա հոգնացնել, գիտեմ, որ հետո զղջալու եմ, բայց արդեն դպրոցս ու Նոր տարի եմ ուզում։ Կարգավիճակս, կամ այսպես ասած «ստատուսս» փոխելու ժամանակն ա։
Եվ այսպես՝ կարգավիճա․ սպասում եմ Նոր տարուն:

laura sekoyan

Յոթ անգամ չափիր

Ես Լաուրան եմ: Իմ ազգանունը հաճախ շփոթում են Շեկոյան ազգանվան հետ, բայց ես Սեկոյան եմ: Ես մի քիչ գժուկ աղջիկ եմ: Այդպիսին եղել եմ փոքր ժամանակվանից: Պատմեմ մի երկու դեպք: Այս դեպքերը տեղի են ունեցել Լենինգրադում` ներկայիս Սանկտ Պետերբուրգում: Այդ ժամանակ ես եղել եմ երկու-երեք տարեկան:

Ամառվա մի շոգ առավոտ արթնացա ու տեսա, որ մայրս ու հայրս արդեն գնացել են աշխատանքի: Աշխատավայրը հեռու չէր` այն նույն շենքում, որտեղ ապրում էինք: Դեռ մանուկ հասակից սիրել եմ նայել,  թե ինչպես էր հայրս սափրվում: Ու այդ առավոտ որոշեցի փորձել ինձ վրա: Վերցրի սափրվելու փրփուրը ու սկսեցի քսել դեմքիս: Մեկ էլ, քեռին մտավ ներս:

-Լաուր, էդ ի՞նչ ես անում:

-Թրաշվում եմ, քեռ: Ինձ բեղեր սազո՞ւմ ա:

Ուշադիր վրաս նայելով քեռիս չկարողացավ զսպել ծիծաղը ու պատասխանեց.

-Հա շատ ա սազում, այ գժուկ:

Այդ անգամ հաջողվեց ինձ «փրկել», բայց երկրորդ անգամ խեղճ մայրիկիս չհաջողվեց փրկել իմ երկար թարթիչները:

Ուրեմն էսպես. նորից Պետերբուրգում ու նորից նույն տանը: Էլի մի լուսավոր օր էր, ու էլի ես տանը մենակ էի: Պետք էր նորից մի բան մտածել: Պտտվում էի ամբողջ տնով ու մտածում: Կանգնեցի հայելու առաջ ու նայեցի դեմքիս: Մտածում եմ` թարթիչներս շատ երկար են, պետք է կտրել: Վերցրի մկրատը ու կտրեցի թարթիչներս: Մի րոպե չանցած մայրս ներս մտավ: Թե ասա` մի քիչ շուտ գայիր, էդ երկար թարթիչներից չզրկվեի:

Հիմա, երբ մեծացել եմ, մի բան անելուց առաջ երկար մտածում եմ: Սխալներ կան, որ հետո չես կարող ուղղել, որքան էլ ցանկանաս:

arpi galstyan

Պատանեկություն` աճող ձգտումներով

Երեկ գրապահարանումս գիրք էի փնտրում, պատահական տեսա Անրի Վեռնոյի «Մայրիկը» ստեղծագործությունը:  Միանգամից վերադարձա մանկություն, կյանքիս ամենաերջանիկ հատվածը։ Քանի անգամ եմ այդ գիրքը վերցրել ու առաջին բառերից հիասթափված փակել, բայց մի անգամ որոշեցի, որ մինչև վերջ պիտի կարդամ, որից հետո այդ գիրքը դարձավ իմ հավատարիմ ուղեկիցը։

Չգիտես ինչու, սկսեցի ժպտալ, բայց արցունքներս այնքան արագ էին հոսում։ Արդեն 45 տարեկան եմ. ինչքա~ն եմ վախեցել մեծանալուց, փորձել եմ այնպես անել, որ մանկությանս նավակը ինձանից չհեռանա, բայց չեմ կարողացել այն պահել։ Բացեցի «Մայրիկից»  պատահական մի էջ. այնտեղ գրված էր. «Մանկություն` մեծանալու անհագ ցանկությամբ, պատանեկություն` աճող ձգտումներով»: Իրոք, 15 տարեկանում այնքա~ն երազանքներ ունեի, այնքան մանկական նպատակներ, որոնց մի մասին դեռ նոր եմ հասել։ Իրոք, արդեն հայտնի բժիշկ եմ, կատարել եմ ամենամեծ նպատակս՝ հայտնվել եմ «Ֆորբս» պարբերականում, ունեմ իմ հեղինակած գիրքը, որտեղ պատմում եմ իմ մանկության մասին։ Այնքա~ն եմ երազել, որ հասնեմ այս ամենին, բայց հիմա ուղղակի ցանկանում եմ կրկին վերադառնալ մանկություն։ Ցանկանում եմ կրկին լինել միամիտ, բարի, անհոգ, բայց հասկանում եմ, որ կյանքը ամենամեծ հարվածն է ինձ հասցրել. ես մեծացել եմ։ Ամբողջ աշխարհը տեսել եմ, ծանոթացել նոր մարդկանց հետ, ձեռք եմ բերել նոր ընկերներ, հասկացել եմ կյանքի իմաստը, և, ամենակարևորը, հասկացել եմ, որ մենք տարիների ընթացքում կորցնում ենք մեր անհոգությունը, ինչ-որ տեղ նաև մեր Ես-ը: Իսկ ամենավատն այն է, որ ընտելանում ենք ամեն ինչի հետ հարմարվելու մտքին, մինչդեռ մանուկ հասակում ստեղծագործում էինք, փորձում ինչ-որ բան փոխել. գուցե չէր ստացվում, բայց չէինք հիասթափվում, շարունակում էինք գործել, համառորեն որոնում մեր նպատակին հասնելու նոր ուղիներ: Իսկ հիմա արդեն շատ հաճախ ուղղակի լռում ենք, և, ինչպես Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերին է ասել. «Մեծահասակները շատ հաճախ մոռանում են, որ ժամանակին իրենք էլ են փոքր եղել»։

Չգիտես ինչու, գրեթե ակամա որոշեցի այս նամակը գրել: Այն գուցե կարելի է նաև կոչել ինքնախոստովանություն, ուղղակի մի պահ հիշեցի, որ մի օր ֆրանսերենիս ուսուցչուհին ասել էր. «Երբ թղթին փորձում ենք հանձնել մեր մտքերը, դրանք ավելի իրական են դառնում, և երբ տարիներ հետո կարդում ենք, հասկանում ենք, թե ինչքան նոր հատկանիշներ ենք ձեռք բերել, ինչպես նաև թե ինչքան հատկանիշներ ենք կորցրել: Հասկանում ենք, թե ժամանակի ընթացքում մեր ես- ը ինչպես է միաձուլվում մեր շրջապատի մարդկանց հետ, և հասկանում ենք, որ պետք է շատ համարձակ լինել, որ քո տեսակը պահես»։

Ինչքա~ն աներևակայելի հնարավորություններ, անմեկնելի ուղիներ, կեռմաններ, ոլորապտույտներ ունի մարդու ուղեղը: Ես սկսեցի իմ նվաճումների մասին խոսելուց, ապա վերադարձա մանկություն, իսկ հետո սկսեցի ուղղակի «փիլիսոփայել»…

Մանկությունը մեր կյանքի ամենաերջանիկ շրջանն է, որ լի է երազանքներով, կյանքի մասին հիասքանչ պատկերացումներով: Դա այն զմայլելի շրջանն է, երբ մենք ուղղակի հավատում ենք, որ կյանքը միշտ լինում է առատաձեռն: Սակայն հետո գալիս է մի ժամանակ, երբ Կյանքը մեզնից խլում է ամենաարժեքավորը, ամենալավը, նա ինչ-որ առումներով, ինչ-որ հարցերում «կոտրում» է մեզ, իսկ ամենասարսափելին այն է, որ նա ի զորու է «սպանել» մեր ներսում ապրող երեխային, որն, ի վերջո որևէ ձևով պարտադիր վերադառնալու է…

Ծնվում ենք ակամա, ապրում ենք զարմացած, մեռնում ենք կարոտով։

Պապիկիս սարքած խաղահրապարակը

Պապիկս շատ հետաքրքիր անձնավորություն է: Պապիկիս հմուտ ձեռքերը կարող են վերանորոգել, սարքել տանը փչացած կամ կոտրված յուրաքանչյուր իր: Մի օր առավոտյան արթնացա ու դուրս եկա բակ, աչքերիս չէի հավատում, փոքրիկ եղբայրներիս համար «խաղահրապարակ» էր սարքել: Ու ես էլ կատակով ասացի. «Փողով կաշխատացնեմ»:

Ծիծաղեց ու ասաց, որ էլի է բաներ ավելացնելու կիսատ «խաղահրապարակին»: Ու երևի հավեսը կորավ, որովհետև դեռ ոչինչ չի ավելացրել: Բայց երեխաները ամեն օր խաղում են մեր փոքրիկ կիսատ «խաղահրապարակում»:

Սա էլ պապիկիս փոքրիկ «գյուտը», բայց ես համոզված եմ, որ նա դեռ շատ «գյուտերի» հեղինակ կդառնա…