sona zaqaryan

Հավատացեք Ամանորյա հրաշքներին

«Մի քանի օր մնաց Ամանորին, բայց դեռ ոչ մի բան չենք հասցրել: Աղցանի համար «մատերիալ» չենք գնել, տավարի միսը չենք աղացել դոլմայի ու բլինչիկի համար, խմիչքների մասին էլ չենք խոսում, վա~յ, բա խոզի բուդը…»:
Նախատոնական օրերին այսպիսի իրավիճակ էր տիրում հայ ընտանիքներում: Կարծես մրցակցություն լինի, թե ում սեղանին ավելի շատ ուտելիք կլինի, կամ ով ավելի ճոխ կնշի Ամանորը: Մտածում եմ, որ մեր հայերը ուզում են հայտնվել Գինեսի ռեկորդների գրքում, որպես Ամանորը ամենաճոխ նշող ազգ: Ստացվում է, որ այս գեղեցիկ տոնը վերածվում է խնջույքի: Կարծես ամեն ինչ պետք է ուտելիքով և խմիչքով որոշվի: Իսկ երբևէ մտածե՞լ եք, թե ինչ գեղեցիկ ու հրաշքներով լի տոն է Ամանորը: Գուցե ձեզնից շատերը մտածել են: Դե, երեխաները հաստատ այդպես են մտածում: Արդյոք չի՞ կարելի Ամանորը անցկացնել ուրախ և հաճելի միջավայրում: Օրինակ, ես հավատում եմ Ամանորյա հրաշքներին, Ձմեռ պապիկին: Շատերը երևի կասեն. «Ի՞նչ է, դու երեխա՞ ես»: Իմ պատասխանը կլինի. «Այո, իմ մեջ միշտ էլ կապրի հեքիաթներ կարդացող, դրանց հավատացող և հրաշքների սպասող փոքրիկ աղջնակը»:
Հրաշքների աշխարհը շատ ավելի գեղեցիկ է և լուսավոր, քան հոգսերի աշխարհը: Հոգսերի աշխարհում ապրում են մեծահասակները և, չգիտես ինչու, չեն ուզում մի քանի րոպեով հայտնվել փոքրերի աշխարհում:
Կտրվեք այդ հոգսերից, նայեք ձեր բալիկներին, նայեք ձեր շուրջը: Չե՞ք տեսնում` ամեն ինչ կախարդական է և հեքիաթային: Դուք էլ մի պահ մանկացեք և հավատացեք հրաշքներին: Հրաշքներ լինում են:

Հ. Գ. Ձմեռ Պապիկ, եթե հիմա կարդում ես, խնդրում եմ, որ բոլոր երեխաներին նվերներ տաս: Գիտեմ, շատ զբաղված ես, բայց ոչ ոքի հանկարծ չմոռանաս:

Նամակ Ձմեռ Պապիկին

«Բարև, Ձմեռ Պապ։ Անկեղծ ասած կարոտել էի այս արտահայտությունը, որը վերջին անգամ 9 տարեկանում էի գործածել։ Անսովոր է։ Բայց այդքան տխրելու պատճառ չկա, քանի որ ես ունեմ փոքր քույրիկ ու իր հետ էլի 9 տարի կհավատամ հրաշքներին, քո գոյությանը ու հեքիաթային հերոսներին։ Սակայն ավելի ճիշտ կլինի ասել, որ ես ու ծնողներս իր համար հրաշքներ կստեղծենք, ինչպես օրինակ, նամակի անհետացումը տոնածառի տակից կամ նվերների հայտնվելը։
Հավատա, Ձմեռ Պապ, այնպես կանեմ, որ քրոջս հեքիաթը երկար տևի, զվարթ մանկությունը 1-2 տարի ավելի լինի, քանի որ ինչքան երկար ես հավատում Ձմեռ Պապին, այնքան ավելի արտասովոր է դեկտեմբերի 31-ը։ Հիշում եմ, թե ինչքան էի ուրախանում, երբ տան զանգն էի լսում Նոր Տարվա գիշերը, իսկ նամակ գրելը մի այլ արարողություն էր։
Ձմեռ Պապ, ես գիտեմ, թե ինչ եմ ուզում քեզնից։ Ուզում եմ, որ ես էլի հավատամ քո գոյությանը, ուզում եմ ծնողներիցս թաքուն նամակ գրել ու թաքցնել տոնածառի մոտ, որ իրենք չգտնեն, իսկ հետո զարմանամ` չգտնելով նամակն իր տեղում։
Այո՛, Ձմեռ Պապ, ես ուզում եմ երեխա դառնալ։ Բայց ի՞նչ վատ բան կա այդտեղ։ Երեխաները բարի են, անկեղծ, ուրախ, հավատում են քեզ ու ամեն ինչին նայում են իրենց մեծ, պսպղուն, անմեղ աչքերով։ Նրանք չգիտեն շատ բաներ, ուստի ամեն ինչ իրենց համար ավելի հեշտ է, և վերջ ի վերջո, նրանք ժամերով դաս չեն անում։
Գիտես, Ձմեռ Պապ, ես ուրախ կլինեմ քո յուրաքանչյուր նվերին, չէ՞ որ ուզած-չուզած քույրիկիս հետ ինչ-որ հեքիաթի հերոս կդառնամ»:

hasmik givargizyan

Ամանորի ամենամեծ նվերը

2015 թվականը ինձ համար բավական լավ տարի էր, բայց շուտով այն կավարտվի, շուտով Ամանոր է. նվերներ, փուչիկներ, նախապատրաստական աշխատանքներ: Բայց ինձ համար Ամանորը նվերներով ու պատրաստություններով չի արտահայտվում: Ամանորն իմ ամենասիրելի տոնն է, քանի որ Ամանորին հայրս տանն է, և իմ ընտանիքը ամբողջական է դառնում: Այ, հենց դրա համար եմ սիրում Նոր տարին: Ամեն տարի ես պայթուցիկներ եմ գնում (չմտածեք շենք պայթեցնելու), ու դրանք պայթեցնում եմ հայրիկիս հետ: Ամեն անգամ մայրս ասում է.
-Մեծ աղջիկ ես, ի՞նչ տղայական բաներ ես անում:
-Մամ, դե լավ էլի, ամեն տարի նույն պատմությունն ա:
-Դե սուս է, մեծացել ես, պատասխանում ես:
Մի կողմից համաձայն եմ մամայի հետ, տղայական բաներ են, բայց դե, ես ամեն կերպ փորձում եմ ժամանակս պապայի հետ անցկացնել, անգամ եթե պիտի պայթուցիկներ պայթեցնեմ: Ինչ ուզում է լինի` միայն թե հայրիկիս հետ լինեմ:
Մի տարի էնպես ստացվեց, որ հայրս չկարողացավ Նոր տարուն տանը լինել: Գործերը չափազանց շատ էին, գումարի անհրաժեշտությունը՝ մեծ: Ու նա որոշեց մնալ և աշխատել: Ես ամբողջ գիշեր լաց եղա, այնքա՜ն պլաններ ունեի այդ Նոր տարվա հետ կապված: Բացի այդ, ես փոքր ժամանակ նրան գրեթե չեմ հիշում, ու ամեն կերպ ուզում եմ լրացնել այդ բացը: Բայց չեմ կարողանում հասկանալ, ստացվո՞ւմ է դա, թե՞ ոչ:

Տուր ինձ ոչ թե այն, ինչ խնդրում եմ, այլ այն, ինչ իսկապես անհրաժեշտ է ինձ…

Բարև՜, ամենաանսպասելի, ամենապարտաճանաչ, բոլորից արագ ժամանող և ինքդ քեզնից երբեք չձանձրացող Նոր տարի: Գիտեմ՝ զարմանում ես, որ գրում եմ քեզ: Չէ՞ որ ես արդեն չեմ ուրախանում քո ոչ գնալով, ոչ էլ առավել ևս՝ գալով: Անկեղծ ասած՝ ես էլ եմ զարմանում: Ամեն դեպքում մի՛ նեղացիր ինձնից. ես արդեն մեծ եմ: Չնայած քո գործն է… Ինչևէ:
Գիտեմ՝ նորից նույնն ես լինելու: Անունդ Նոր է, գալիս ես իբր նորություններ բերելու, բայց ինքդ միշտ նույնն ես՝ առատ սեղաններով, հյուրերի անսպառ հոսքով…Մարդ ժամանակ էլ չի ունենալու հանգիստ պարապելու: Դե լավ, մի՛ բարկացիր, ի վերջո պիտի՞ ընդունվեմ, թե՞ չէ: Հա, ի դեպ, ընդունվելս քեզ վրա է, հանկարծ չմոռանաս: Հույս ունեմ՝ այս անգամ մեր հեռուստատեսությունը կլցնես հնարավորինս քիչ տափակ ու հումորային ծրագրերով: Հասկանում ենք՝ քեզ են դիմավորում, բայց դրան էլ ձև կա, չէ՞: Թե չէ տարվա սկզբից սկսում են կրկնել երեք-չորս տարվա հնություն ունեցող հաղորդումները, իբր եթեր են լցնում: Չնայած դու սրա հետ այնքան էլ կապ չունես, թողնենք:
Երևի զբաղված ես, իսկ ես խանգարում եմ, չէ՞: Հըմ: Բոլորի կողմից սիրված էն պապին՝ իր թոռան հետ, կբարևես իմ կողմից: Կամ էլ կարող ես չբարևել, դժվար թե ինձ հիշեն: Ես վաղուց նրանց նամակ չեմ գրել: Եթե հիշեն էլ, հաստատ քեզ պես նեղացած կլինեն, որովհետև նրանց էլ ինչ-որ չեմ հավատում արդեն: Լավ-լավ, չափազանցնում եմ: Անցյալ տարի եղբորս հետ նամակ գրեցի, ու եղբորս համառության շնորհիվ կամ պատճառով մեր նամակը հայտնվեց փոստում: Վերջը ինձ հայտնի չէ:
Երևի հարցնում ես, թե ինչ եմ ուզում, որ բերես: Նույն հարցը ես էլ տվեցի ընկերներիս.
-Էն ամենը, ինչ չի բերել նախորդ տարիներին,- պատասխանեց մեկը:
-Հասկացվածություն՝ իր բոլոր տողատակերով,- սա էլ մյուսը:
Իսկ երրորդը պարզապես ասաց.
-Նոր տարին չի բերում…Մենք ենք գտնում ու կորցնում:
Գիտեմ՝ գտնելով ու կորցնելով ենք հասունանում և սովորում ուրախանալ ամեն փոքրիկ բանից, նույն ճանապարհով ենք արժևորում մեր յուրաքանչյուր րոպեն և կարևորում ապրած ցանկացած օրը: Գիտեմ… Բայց ուզում եմ, որ ժամանակից շուտ ոչ գտնենք և ոչ էլ, առավել ևս, կորցնենք: Ուրիշ ոչինչ:
Հ. Գ. Ես զարդարում եմ իմ սենյակը տոնածառի լույսերով, և ամեն անգամ՝ տուն վերադառնալիս, իմ պատուհանը վերևից ժպտում է ինձ: Վերցնում եմ թուղթը և գրում եմ նամակ Ձմեռ պապին՝ չմոռանալով հիշել նաև Էքզյուպերիի մասին.
Տուր ինձ ոչ թե այն, ինչ խնդրում եմ, 
այլ այն, ինչ իսկապես անհրաժեշտ է ինձ…

Ձմռան խաղեր

Լուսանկարը՝ Մանե Մ. Սարգսյանի

Լուսանկարը՝ Մանե Մ. Սարգսյանի

Շատերին հետաքրքրում է, թե ինչպես է անցնում ձմեռը Ճամբարակում: Իմ կարծիքով ձմեռը Ճամբարակում նման չէ մնացած քաղաքների ձմռանը: Ինձ համար Ճամբարակի ձմեռը ավելի տաք է, քան մայրաքաղաքինը: Քաղաք Ճամբարակը զգեստափոխվել է, հագել է սպիտակ զգեստ: Ձմռանը Ճամբարակը ավելի գեղեցիկ է, քան տարվա մնացած եղանակներին:
Ճամբարակում ձմեռը ավելի հետաքրքիր է անցնում դպրոցում: Երբ այստեղ առաջին ձյունն է գալիս, աղջիկները վախենում են դպրոցից դուրս գալ, որովհետև գիտեն, որ տղաները «հորելու են»: Երբ դուրս են գալիս խանութ գնալու, վազելով են գնում, որպեսզի չհասցնեն իրենց հարվածել ձնագնդիկով: Շատ հետաքրքիր ձևերով են խաղում դասարանի աղջիկներն ու տղաները: Խաղի սկզբին աղջիկները մի թիմ են կազմում, իսկ տղանները` մեկ այլ, և սկսում են միմյանց ձնագնդերով հարվածել: Երբ աղջիկները տեսնում են, որ չեն կարողանում պայքարել տղաների դեմ, սկսում են ամեն տարի օգտագործված նախադասությունը ասել. «Վերջ, ես տղաների կողմից եմ…»: Մի խոսքով, ձմեռը Ճամբարակում շատ հետաքրքիր է անցնում:

sona zaqaryan

Ես եմ խոհանոցի տերը

Չգիտեմ, սիրո՞ւմ եք արդյոք խոհանոցում համեղ ուտեստներ պատրաստել, թե ոչ, բայց կարծում եմ, որ ձեզնից շատերը չեն սիրում, ավելի շուտ հոգնում են խոհանոցը մաքրել և ափսեները լվանալուց: Ես մտնում եմ հենց այդ շատերի մեջ: Արդեն մեկ շաբաթից ավելի կլինի, ինչ մայրիկիս ձեռքը վնասվել է, և նա չի կարողանում տան գործերը անել,առավել ևս խոհանոցինը, այդ պատճառով ես եմ փոխարինում նրան: Մայրիկս շատ է անհանգստանում ինձ համար, անընդհատ գալիս է խոհանոց և ասում. –Սոնա, չտեսնեմ սառը ջրով լվանաս ամանները, տաք ջուր բեր, նոր լվա:
Մինչև հավաքում եմ սեղանը և գնում վառարանի վրայից տաք ջուր բերելու,կրկին լսում եմ մայրիկի ձայնը. –Զգույշ մնա, ջուրը եռման ա, չթափես վրադ: -Մամ, մի անհանգստացիր, հո առաջին անգամ չե՞մ աման լվանում: …Կիրակի է: Ես պետք է ոչ մի տեղ չգնամ և մնամ տանը: Մեր տուն հյուրեր են գալու, և ես պետք է անպայման օգնեմ մայրիկին, ախր, նրա ձեռքը վնասված է: 85-ամյա տատս իր վրա է վերցնում դոլմա պատրաստելու գործը: Ես էլ հպարտորեն ասում եմ, որ կպատրաստեմ ուզբեկական փլավը (ինձ արդեն խոհանոցի տեր եմ զգում): Սկսվում է պատրաստման գործընթացը: Դե ինչ, սկսում եմ սոխը կտրատելուց: Ամեն ինչ լավ էր ընթանում, բայց երբ հերթը հասավ գազարին, իմ և մայրիկի միջև ծագեց մի փոքրիկ վեճ: -Սոնա, գազարը ծուռ ես կտրել ու շատ հաստ, մի քիչ բարակ կտրիր: -Լավ էլի, մամ, ի՞նչ կապ ունի հաստն ու բարակը, կարևորը համով լինի: Եվ այստեղ մայրիկը փորձում է ինձ բացատրել, որ ուտեստի տեսքն էլ է շատ կարևոր, և անպայման պետք է դրան ուշադրություն դարձնել: Ես համաձայնվում եմ մայրիկի հետ… Երկար տանջանքներից հետո պատրաստ էր և դոլման, և ուզբեկական փլավը: Հյուրերն էլ արդեն եկել էին: Չգիտեմ նրանց դուր եկա՞ն ուտեստները, թե ոչ, բայց ինձ համար դրանք շատ համեղ էին, քանի որ պատրաստվել էին 15-ամյա մի աղջնակի և 85-ամյա ծեր կնոջ երկար, բայց արդյունավետ և տքնաջան աշխատանքի շնորհիվ:

Ինձ հասկացողներ կլինեն

Առաջին Ամանորն է, որ մեր տանը չեմ դիմավորելու: Չգիտեմ` ուրախանամ, թե տխրեմ: Պապիկիս խնդրանքով այս տարի գյուղ պետք է գնամ եւ նրանց հետ Նոր տարին դիմավորեմ, առանց ծնողներիս: Մի խոսքով, տատիկապապիկային շրջապատում: Ես գյուղեր չեմ սիրում: Քանի որ քաղաքում եմ ծնվել ու ապրել, արդեն սովորել եմ քաղաքի ամեն ինչին: Այստեղ են ընկերներս, որոնց հետ անցկացնում եմ ժամանակիս մեծ մասը: Երբ առիթ է ստեղծվում գյուղ գնալու, այդ օրերին որոշում եմ հիվանդանալ և ծնողներիս համոզել, որ չգնանք: Սակայն նրանք ինձ լավ գիտեն, և իմ խորամանկությունը չի անցնում, հետևաբար մի կերպ ինձ տանում են գյող:
Ամբողջ ճանապարհին դժգոհ դեմքով եմ լինում, նրանց հարցերին չեմ պատասխանում, բայց հենց հասնում ենք գյուղ, տատիկիս ու պապիկիս տեսնելուն պես ամեն բան փոխվում է իմ մեջ, որովհետեւ շատ եմ սիրում նրանց: Նրանք մեղավոր չեն, որ ես չեմ սիրում գյուղը: Իսկ այ, երբ գնում ենք գյուղ մնալու, այլ ոչ թե հետ գալու նպատակով, վե~րջ, իմ և ծնողներիս մեջ սկսվում է երրորդ համաշխարհային պատերազմը, որտեղ հաղթող է դառնում մեծամասնություն կազմող կողմը, այսինքն, ծնողներս: Դե, էլ ինչ շարունակեմ, երևի ինձ հասկացողներ քչից-շատից կլինեն:
Ամանորից հետո կգրեմ, գուցե այս անգամ ամեն ինչ այլ կերպ լինի:

նարեկ բաբայան

Երեք սերունդ, երեք ավանդույթ

Կրկնությունը գիտության մայրն է։ Ես հաճախ եմ առաջնորդվել այս խոսքերով։ Որոշ դեպքերում անգամ դրանք դարձել են իմ կարգախոսը։ Բայց, մի ասացվածք էլ կա, ասում է՝ ամեն ինչ չափի մեջ է գեղեցիկ։ Հիմա շատերի մեջ հարց կառաջանա։ Էս տղան ինչի՞ համար է ասացվածքներից խոսում։ Ասեմ։ Ես ուզում եմ մի օրինակ բերել, որի ժամանակ անխտիր բոլորն առաջնորդվում են առաջին ասացվածքով, լիովին մոռանալով երկրորդը։ Շատերն արդեն հասկացան, որ խոսքս մեր՝ հայկական, ավանդական, «խոզի բդոտ» ու «ստալիչնիոտ» նոր տարիների մասին է։ Ախր, ինչքան էլ կատակեմ, դրա մեջ իրականություն կա։ Բոլորն էլ երևի նկատել են, որ ամեն տարի կրկնվում է նույնը։ …«Խոզի բուդ, ստալիչնի, չարազ, օղի, օղի, օղի, արաղ, արաղ․․․Ո՞վ եմ ես»։ Վայ, տեսեք է։ Քիչ էր մնում հազարավոր տան տնտեսուհիների վիրավորեի, «բլինչի՜կն» էի մոռացել։
Ես իրոք զարմանում եմ, երևի այդքան որ ասում են` հրաշք ա, հրաշք ա, սրա մասին են ասում։ Ամեն տարի նույնը, ու ոչ մեկը չի հոգնում։ Խոզի բուդն էլ, բլինչիկն ու էն մնացած ամանորյա եսիմինչիկները լավ ուտվում են։ Միակ բանը, որ չի ուտվում, բայց բոլորը գնում են, դա անձեռոցիկն ա։ Լավ, կատակեցի։ Էն որ ասում էի` օղի, օղի, օղի։ Հենց էդ ժամանակ էլ անձեռոցիկը հացի տեղ ուտվում ա։
Ամանոր տոնելը ես բաժանում եմ 3 տարիքային խմբերի։
Առաջինը՝ մանուկներ։ Ամանոր է, բոլոր երեխաներն ուրախ,զվարթ, մեծ հույսերով նամակ են գրում հեռավոր Լապլանդիայում ապրող Ձմեռ պապիկին, չիմանալով նույնիսկ, որ այդ նվերները իրենց ծնողներն են գնում։ Չնայած, հիմիկվա երեխաները այնքան են մեծերի, Հայաստանի վերաբերյալ բողոքները լսում, խելքները կտրում ա, որ հայկական փոստը նույնիսկ Մեղրիից Բագրատաշեն չի ձգվում, էլ ո՞ւր մնաց հասնի Լապլանդիա։ Ու դա այն դեպքում, որ Լապլանդիայի տեղը նույնիսկ Ձմեռ պապը կարգին չգիտի։ Ու մեկ էլ,էս երեխեքի մեջ մի զվարճալի բան էլ կա, որ ոչ-մեկին չեն թողում իրենց նամակը կարդա, ու իրենք էլ 4-5 տարեկան են, գրել չգիտեն։
-Կտա՞ս նամակդ կարդամ։
-Չէ՛, ոչ մեկին էլ չե՛մ տա։
-Բա ախր, դու գրել չգիտես, ո՞նց ես գրել։
-Մամային խնդրել եմ, ինքն ա գրել։
-Բա ասում ես` ոչ մեկին ցույց չես տվել։
-Հա՛, էլի որ։ Մաման փակ աչքերով ա գրել, չի կարդացել։
Լավ, ինչևէ։ Անցնեմ հաջորդ տարիքին։ Այս տարիքը ես անվանում եմ «բոմբասալյուտային» տարիք։ Էս տարիքի երեխեքը «Ամանոր նշել» ասելով, հասկանում են պայթուցիկներով մարդկանց շաքարը բարձրացնելն ու Նոր տարվա գիշերը հրավառություն անելը։ Տնաշեններ, հերիք ա էլի։ Մի օր էլ էնքան եք պայթեցնելու էդ «սալյուտները», որ Նոր տարին վախից Հայաստան չմտնի։ Շրջանցի ու գնա։ Առանց էդ էլ, մաքսատան գները տեսնելով էս խեղճ Նոր տարին մի եսիմ ինչքան էլ չի ուրախանում Հայաստան մտնելով։
Եվ վերջապես «ամենաողբերգական» տարիքը։ Այս տարիքում մարդիկ մոռանում են, որ աշխարհում լավ բաներ էլ գոյություն ունեն։ Միայն առաջնորդվում են` «Նոր տարին ինչպես դիմավորես, այնպես էլ կանցկացնես» կարգախոսով ու հասկանում, որ վերջ։ Այս տարին էլ, մնացածի պես անցկացնելու են պարտքերի մեջ լողալով։ Այս տարիքում մի սովորույթ էլ կա, որ ինձ համար մի-քիչ, չնայած մի-քիչը ո՞րն ա, լավ էլ տարօրինակ ա թվում։ Դա իրար հյուր գնալու ավանդույթն է։ Ախր, ինչո՞ւ: Ի՞նչ իմաստ ունի գնալ էն մարդու տուն, ով մի կես ժամ առաջ ձեր տանն էր, ու իր լյարդի հետ միասին շնորհավորում էր ձեր Նոր տարին։ Դե իհարկե, իրար սեղան գնահատելու պահն է էստեղ։ Մարդիկ մի բլոկնոտ վերցնում են ու սկսում են գնահատել բոլորի սեղանները։ Այս դեպքում հաղթում է նա, ով բոլորից շուտ էր շրջել տներով։ Նա պարզապես տեսնում է, թե իր սեղանը ումինից ինչով է պակաս, մահվան գնով էլ լինի, գնում ու լրացնում է, ու վերջ։ …Մե խինդ, մե ուրախություն… Նա դառնում է «տարվա սեղան» մրցանակաբաշխության հաղթողը։ Էհ…Մեկ ա, չեմ հասկանում էլի։
Դե լավ, էլ չշարունակեմ։ Ուղղակի առիթից օգտվելով ուզում եմ շնորհավորել Հայաստանում և Հայաստանից դուրս ապրող հայերի Ամանորն ու Սուրբ Ծնունդը։ Ցանկանում եմ մի պարկ առողջություն, այս նոր՝ 2016 թվականին շատ հաջողություններ, թող մեր պանդուխտները վերադառնան հայրենիք։ Եվ ամենակարևորը, շառից-պարտքից հեռու, ժողովուրդ ջան։
Հուսամ մեր սերունդը ամանորյա նոր ավանդույթ կստեղծի, և այս ամենը հիշելով, մի լավ կծիծաղեն:

seryoja baboyan

Էլի մակարոն

Սովորական օր էր, սովորական առավոտ, սովորական առօրյայով։ Արթնանում եմ ինչպես ամեն հանգստյան օրվա պես՝ աքլորի «կլկլացնող» ձայնից։ Ժամը ութն էր: Վեր կացա, լվացվեցի, ընթրեցի ու դուրս եկա փողոց։ Փողոցում կենդանի շունչ չկար, իհարկե ինձանից ու մեր հարևանի կատվից բացի, որը միշտ նստած է լինում հարևանի դարպասի դիմաց։ Մտա տուն, ուզում էի միացնել հեռուստացույցը ու հանկարծ․
-Սերո՜ժ,- ձայն տվեց ընկերս:
-Հը, արի ներս։
-Կգա՞ս` գնանք հոպարենց տուն, բան կա բերելու։
-Հա, գալիս եմ։
Իրականում հավես չունեի տնից դուրս գալու։ Արդեն հասնում էինք, մեկ էլ մի երեխայի լացի ձայն լսեցի․
-Էլի՞ մակարոն, լավ էլի, մամ։
-Տղաս, փող չկա ձեռքս, պապադ ե՞րբ ա փող ուղարկում, որ մենք էլ լավ բաներ ուտենք։
Երեխայի այդ խոսքերը և մոր պատասխանը ինձ մտածելու տեղիք տվեց։ Մի պահ ես մեղադրում էի երեխային, որ առանց հասկանալու իրավիճակի լրջությունը, պահանջներ էր ներկայացնում և տրտնջում։ Բայց չէ՞ որ երեխա է, չի հասկանում։ Մի կողմից մեղադրում եմ հորը, որ փող չի ուղարկում, բայց նրան էլ չես կարող մեղադրել, որովհետև արտագնա աշխատանքի մեկնողներին ժամանակին չեն վարձատրում։ Չգիտեմ, թե ինչ կատարվեց ինձ հետ այդ պահին, չեմ կարող նկարագրել. բարկություն, խիղճ, թե․․․։ Ընկերոջս հարցրեցի.
-Դու ճանաչո՞ւմ ես այդ մարդկանց:
Նա ինձ պատասխանեց․
-Ավելի լավ էր` չճանաչեի։
-Ինչի՞։
-Երկար պատմություն ա, հետո կպատմեմ։
Ես այդպես էլ չիմացա, թե ինչու նա ինձ չպատմեց նրանց մասին։ Խոստացավ, որ կպատմի, բայց դեռ հարմար պահ չի եղել, որպեսզի հարցնեմ։
Մոտ օրերս ես նորից անցնում էի այդ փողոցով։ Երեխայի ծիծաղի ձայնն էր լսվում, այդ նույն երեխայի, որը մի քանի օր առաջ լաց էր լինում։ Ըստ երևույթին նրա հայրն էր վերադարձել արտերկրից։ Այդ պահին սրտիցս կարծես մի մեծ քար ընկներ։ Ես մի պահ կանգնեցի և հանգիստ շունչ քաշեցի։ Ես նկատեցի նաև, որ տանը, որտեղ ապրում էր այդ ընտանիքը, շինարարություն էր ընթանում։ Ես ի սրտե ուրախացա և տուն հասնելուն պես այդ մասին պատմեցի մայրիկիս։ Ես ուրախ էի, որովհետև էլ չէի լսելու այդ երեխայի լացը, մոր պատասխանը և ամենակարևորը, նրանց կիսաքանդ տունը։

Կարևորի մասին

Բոլորս էլ կյանքի տարբեր ժամանակահատվածներում ինչ-որ բանի ենք սպասում. կապ չունի` մեծ-փոքր, տղա թե աղջիկ: Բայց որպես կանոն, ամենքիս ակնկալածը տարբեր է մյուսներից: Իմն էլ բացառություն չէ: Սպասելիքներս շատ են կյանքից, բայց հիմնականում ամենից առաջ սպասում եմ՝ խաղաղության: Իմ սպասած խաղաղությունը յուրահատուկ է: Յուրաքանչյուրն էլ սպասում է խաղաղության. կապ չունի` պետք է դա իրենց, թե ոչ: Բայց ինձ այս խաղաղությունն իրոք պետք է, մեզ բոլորիս է պետք:
Էլ չեմ ուզում պատերազմ, սպասում եմ այն օրվան, որ էլ չեմ լսի խլացնող զենքերի ձայնը, չեմ անհանգստանա մտերիմներիս համար, ովքեր ընդամենը գնացել էին դրսում զբոսնելու: Էլ չեմ ուզում լսել, որ հազիվ երեք-չորս տարեկան երեխան, ով պետք է խոսեր «վերջին մոդայի» ավտոմեքենաների կամ տիկնիկների մասին, զարմացած խոսում է, թե օրինակ՝ երեկ ինչպես է հակառակորդը «բենպեյով» խփել իրենց լուսամուտին:
Չմտածեք, թե ես այս խաղաղությանը սպասել եմ մեկ շաբաթ կամ ամիս առաջ: Ո՛չ, ես դրան սպասել եմ ծնվածս օրվանից կամ այն ժամանակ, երբ արդեն հասկացել եմ, որ դրսում լսվող հրավառության ձայները ամենևին էլ հրավառություն չէ, այլ…
Ի՞նչ եք կարծում, դեռ շարունակեմ սպասե՞լ: Հնարավոր է, որ մի օր արթնանամ ու ամեն ինչ լավ լինի:
Դե ինչ, սպասում եմ…