Ռաֆոն 18 տարեկան է: Ավարտել է տնտեսագիտական քոլեջը, սովորում է տնտեսագիտական համալսարանի 2-րդ կուրսում, ինքնուրույն սովորել է ծրագրավորման լեզուն և աշխատում է որպես ծրագրավորող:

-Որ պիտի ծրագրավորող աշխատեիր, ինչի՞ ավագ դպրոցից դուրս եկար ու ընդունվեցիր քոլեջ:

-Էդ իմ կյանքի ամենամեծ սխալներից է,- միշտ ժպիտով պատասխանում է նա:

Ռաֆոն Արարատի մարզի ամենաավանդապաշտ գյուղից է՝ Դավալուից, որտեղ վխտում են կնոջ և տղամարդու մասին ծեծված, բայց չկոտրված կարծրատիպերը: Այստեղ տղային արգելված է շատ լավ սովորել, հագնել պատռված ջինս, խոսել և մտածել ստանդարտներից դուրս: Ի դեպ, եթե Աստված չանի, գյուղի «լավ» տղաները իմանում են, որ այս պապական օրենքներից մեկը խախտվել է գյուղացիների կողմից, մեղմ ասած, սկսվում է իրական շիլաշփոթ: Նրանց կանոնադրությամբ՝ լավ տղան օրական ավելի շատ հարց լուծող տղան է: Հա, չմտածեք, թե այստեղ աղջիկներին շնորհված է ազատության մեծ չափաբաժին, ուղղակի կադրերի դաժանության պատճառով չեմ անցնի լավ աղջիկների մասին նրանց պատկերացումներին, որովհետև պատմում եմ Ռաֆոյի անհատականության մասին: Դավալուում Ռաֆոյին մեղմ ասած չեն սիրում, որովհետև նա իրենց դպրոցի պատմության մեջ եղել է լավագույն աշակերտը, որը համալսարանը չավարտած՝ արդեն ունի աշխատանք, ազատ ժամանակ հարց չի լուծում, որովհետև գիրք է կարդում կամ նոր ծրագիր մտածում, և որ ամենավատն է, նա մտածում է տարբեր, ունի սեփական կարծիքը պաշտպանելու հատկություն, առողջ քննադատելու կարողություն և կարծրատիպեր կոտրելու համարձակություն:

Ռաֆոն չի լսում Թաթուլ կամ Սպիտակցի Հայկո, լսում է Pink Floyd ու Led Zeppelin: Դե հա, երևի արդեն հասկացաք, որ Ռաֆոն գյուղում ընկերներ չունի, բայց նա շարունակում է հարգել յուրաքանչյուրին` անկախ տարբեր մտածելակերպից: Ռաֆոյի միակ «խնդիրը» նրա տարբերվող մտածելակերպի մեջ է, որը հարիր չէ գյուղի «լավ» տղաներին: Հա, ի դեպ, Ռաֆոն արտաքնապես ցույց չի տալիս, որ տարբերվում է, ինչպես այժմյան տարբերվողները. նա չի ներկում մազերը, չի կրում զանազան դաջվածքներ և վեհ մտքեր չի արտահայտում աթեիզմի մասին:

-Ռաֆ, ես հավատում եմ Աստծուն, իսկ դու՝ ոչ: Փորձի՛ր համակերպվել:

-Բոլորն էլ հավատում են, չկա մոլորակի վրա մեկը, ով հավատ չունի, ուղղակի դու քո հավատին Աստված ես անվանում, մեկ ուրիշը` Բուդդա: Դրանք տարբեր են։

Այժմ նա պատրաստվում է մեկնել զինվորական ծառայության, ճիշտ է, դեմ է տարկետման իրավունքի բացակայությանը, բայց գոնե որոշել է, որ իր համար, այսպես կոչված, անիմաստ ժամանակը կլցնի գերմաներեն լեզվի ուսումնասիրությամբ: Պատրաստել է գերմաներեն գրքերի մեծ կապոց, որ հետը տանի բանակ: Երբ նրա գլուխը դեռ չէին սափրել, ես Ռաֆոյին անվանում էի Իլոն Մասկ, իսկ հիմա, երբ սափրագլուխ է, նրան կանվանեմ Գեշո:

-Վալ, լսի, դու էս տարվա իմ երկրորդ ամենամեծ ձեռքբերումն ես:

-Բա առաջինն ո՞վ ա, ա՜յ տղա:

-Մարիամը:

Մարիամը ներկայացնում է Տավուշի մարզը, նրա մասին էլ հաստատ պատմելու բան կունենամ մի քանի տարի հետո, ուղղակի եկեք չխառնենք ու չմոռանանք, որ այս նյութը Ռաֆոյի մասին է:

-Լավ, հերիք է տրտնջաս, չես մեռնում, ընդամենը բանակ ես գնում, 2 տարի մնաց, կզորացրվես կգաս:

-Ես չեմ գնում, ախր, ինձ տանում են:

Ռաֆոն չի սիրում Պաուլո Կոելյոյի «Ալքիմիկոս»-ը ու Բլաժե Մինևսկու «Նշանը»: Ասում է` ի՜նչ տիեզերք, ի՜նչ երազանք, վառե՛ք էս գրքերը: Այո, Ռաֆոն աննորմալ է: Եղեք Ռաֆոյի պես:

Մի փոքրիկ գյուղ՝ Եղնաջուր, երկու հերթափոխ, վաթսունհինգ անծանոթ երեխա, ու քսան օր ժամանակ, որ էս ամեն ինչը մարսես։

Երբ դեռ չէի գնացել ճամբար, մեծ հույսեր ու սպասելիքներ ունեի։ Դողում էի, չգիտեի՝ ինչ կկարողանամ տալ էդ երեխեքին, ինչ պիտի սովորեցնեմ իրենց։ Մտածում էի, որ ոչ մի հետաքրքիր բան չգիտեմ, ճամբար եկող երեխու համար ոչ մի անհրաժեշտ բան։ Ու էդպես անընդհատ մտածում էի, թե ինչ պիտի տամ էդ երեխեքին, ինչ են հասկանալու ինձ հետ անցկացրած 20 օրերից։

Բայց հետո սկսվեց ճամբարը, գիժ օրերը եկան։ Առաջին օրվանից սկսած՝ ամեն ինչ էնպես իրար խառնվեց, էնպես արագ զարգացավ, որ հազիվ էի հասցնում հետևից։ Նախ պարզվեց, որ հիմիկվա երեխեքին համարյա ոչ մի բան չի հետաքրքրում։ Ոչնչով չես գրավի իրենց ուշադրությունը։ Ու իրոք, պայքար էր գնում էն բանի համար, որ ուղղակի իրենց ուշքն ու միտքը պահենք մի տեղում, ցրված չլինեն, կենտրոնանան։ Իսկ էդ հնարավոր էր միայն ընդամենը 10 րոպեով։

Իրենց հետաքրքրող բաներից էր մեկ գնդակը (էն էլ ոչ միշտ), մեկ էլ «Uno» կոչվող խաղը։ Իսկ դրանով ամբողջ օրը չէր կարելի զբաղվել։

Ինչքան էլ որ տարօրինակ թվար ինձ, բայց հոդվածներ, պատմվածքներ գրելու ու հարցազրույց վերցնելու թեման բոլորին հետաքրքրել էր։ Անկախ նրանից, թե ինչ մակարդակի էին հայոց լեզվից էդ երեխեքի գիտելիքները, իրենք գրում էին ու գրում էին անկաշկանդ։ Մոտ հինգ րոպե էր պետք, որ 10-12-հոգանոց խմբին համոզես, որ իրենց ցանկացած միտք հետաքրքրում է ինձ։ Ու վերջ։ Ու գնաց։ Թուղթը թղթի հետևից հանձնում էին՝ լինի կարճ երկտող, լինի կես էջ գրված պատմվածք։ Ու նույն բանը հարցազրույցի ժամանակ էր։ Անգամ որ թեման ամենաանհետաքրքիրն էր թվում, անգամ, որ թեմա էլ չկար նորմալ, իրենք հարցեր էին շարադրում, մարդ էին գտնում, որ տան էդ հարցերը։ Հետո վազում էին մոտս, որ պատասխանները ցույց տան։ Քանի որ բոլորից հավաքել էին հեռախոսները, չէին կարող ձայնագրել, ասել էի՝ գրեն պատասխանները, որ իմանամ՝ ոնց է անցել հարցազրույցը։

Էս ամենից բացի՝ նույնքան հետաքրքիր էր արշավների գնալը։ Ավելի կոնկրետ՝ էն ցանկությունը, որով իրենք դուրս էին թռնում ճամբարի շենքից, որ գնան սար (հիմնականում հենց սար էինք գնում)։ Բնական էր, որովհետև էդ գյուղում ոչ ծառ կար, ոչ նորմալ ծաղիկ, ճամբարի բակում առհասարակ ոչ մի բուսականություն չկար։ Ու բոլորս միասին անհամբեր սպասում էինք էդ ձևական արշավներին, որ հերթական սարը բարձրանանք, երեխեքը ծաղիկ հավաքեն։ Նման տեղերում կարոտ ես մնում բնությանը, ծառերի արանքից փչող ամենասովորական քամին էլ է դառնում արտասովոր ու երկար սպասված մի բան։ Էնքան, որ հետդարձին հենց «ցիվիլիզացիայի» հասանք, իրար կողքի աճած երկու ծառի վրա էնքա՜ն ուրախացանք։ Էն սպասումները, որ պիտի բարձրանանք ամենաբարձր սարը, հետներս ջուր ու ուտելիք տանենք, միգուցե հենց տեղում խարույկ անենք, ուրախանանք, լրիվ կորան հենց առաջին սար գնալիս։ Ոչ ջոկատավարների, ոչ էլ ճամբարական երեխեքի ֆիզիկական վիճակը, պարզվեց, պատրաստ չէր թեկուզ ցածր սար բարձրանալու համար։ Ճանապարհի կեսից արդեն հևոցով խնդրում էին, որ հետ գնանք կամ կեսից ավելի չբարձրանանք։ Սրանից բացի՝ ամեն առավոտ արվող մարզանքներին ոսկորների էնպիսի ճրթճրթոց էր լսվում, որ մտածում էի՝ հեսա կքանդվեն էս երեխեքը։ Մի անգամ մի ջոկատավար մոտեցավ ինձ, ասաց՝ լավ դե, հերիք է, մեղք են էս երեխեքը։ Իսկ ես դեռ կեսն էլ չէի արել էն ծրագրից, ինչ մենք ամեն շաբաթ անում էինք համալսարանում։

Էս քսան օրերից հետո արդեն ուրիշ աչքերով եմ նայում երեխեքին։ Էլ չեմ մտածում, որ ինձ հետ անհետաքրքիր կլինի, որովհետև ինձնից չի կախված։ Եթե թողնես, որ երեխան մի քիչ խոսի, մի քանի բան ասի իր մասին, հետո արդեն էնքան հարց կառաջանա, որոնց ինքը սիրով կպատասխանի, որ ժամանակը կթռնի, չես էլ նկատի։ Երևի պիտի փոխադարձ լինի էդ հետաքրքրությունը։

Ճամբարից հետո շատ բան է մնացել հիշելու ու մտածելու։ Ու ոնց ասում է մամաս․

-Էս հուշերը ամբողջ կյանքումդ հետդ են մնալու։

Ու թող մնան, ես դեմ չեմ։

Այժմ, երբ անցնում ես այս փողոցով, լռություն է: Միայն կարող ես լսել քամու կամ երգող թռչունների ձայնը, իսկ ավելի հաճախ` մեքենաներինը:

Ճիշտ է, այդքան էլ մեծ չեմ, բայց մանկությունս կարոտով եմ հիշում: Ամեն մի հիշողություն, մանավանդ՝ մանկությունից, քաղցր է ու գունավոր:
Գունավոր էր նաև մեր փողոցը (յուրաքանչյուրի համար «մեր»-ը ուրիշ է):
Բայց հիմա շատ բան է փոխվել առհասարակ: Մի քանի տարվա ընթացքում ամեն տեղ ամեն ինչ փոխվել է: Փոխվել է նաև մեր գունավոր, ուրախ փողոցը, ոչինչ չի մնացել այն հին փողոցից, դարձել է սև ու սպիտակ:

Սիրտս կծկվում է, երբ պատուհանից նայում եմ դուրս ու ոչինչ չեմ տեսնում՝ տներից բացի: Ու աչքիս առաջ երևում ենք մենք` յոթ քար, հալամուլա, պահմտոցի խաղալիս: Հիշում եմ, թե ինչպես էինք ավազի վրա ամրոցներ կառուցում, և մեզ համար դրանք ամենաշքեղ ու զարմանահրաշ կառույցներն էին: Իսկ մեր կառուցած փայտե «տան» մեջ ամենահարուստը նա էր, ով առաջինn էր վերցնում «պուլտը» (հեռակառավարման վահանակ, եթե կուզեք) և օգտագործում որպես հեռախոս:

Մի պահ թվում է, թե լսում եմ հայրիկիս ձայնը.

-Երեխեք, հերիք է, տո՛ւն եկեք, արդեն ուշ է:

-Լա՜վ, պա՜պ, մի քիչ էլ խաղանք, կգանք,- շարունակ նույն պատասխանն էինք տալիս ես ու քույրս:

Իսկ հիմա ամեն ինչ սև ու սպիտակ է թվում: Երեխաների համար միակ գունավոր բանը սմարթֆոնն է:

Հիմա եմ հասկանում, որ այդ մենք էինք գունավոր դարձնում այս փողոցը: Այժմ, երբ քայլես այս սև ու սպիտակ դարձած փողոցում, տներից մեկի պատի վրա կնկատես «котко» գրությունը: Ես լավ չեմ հիշում, բայց քույրս ասում է, որ խաղի անուն է, ու հաճախ էին խաղում այդ խաղը: Ինչ արած, ես ամենափոքրն էի ու շատ եմ ափսոսում, որ ավելի քիչ ժամանակ եմ անցկացրել այդ «մոլորակում», քան ինձանից մեծերը:
Ահա, այդ մոլորակն է ինձ պարգևել հրաշալի մանկություն: Իսկ միակ ցանկությունս այն է, որ գա այնպիսի սերունդ, որը ինչպես այս սև ու սպիտակ դարձած փողոցը, այնպես էլ ամբողջ Հայաստանը կդարձնի գունավոր:

Ինչպես միշտ, իմ ամառն սկսվել էր այն որոշումով, որ այս տարի այն պետք է տարբերվի և լինի ուղղակի անկրկնելի: Բայց քանի որ իմ ամառը քննությունների պատճառով սկսվեց մեկ ամիս ուշ, այն յուրահատուկ դարձնելը ավելի դժվար էր։

Ամեն օրս պլանավորած էր. առավոտյան արթնանալով ժամը 7-ին՝ անպայման պետք է մարզանք անեի, բայց, իհարկե, ես արթնանում էի ժամը 11-ին, և արդեն մարզանք անելու ցանկությունը փոխարինվում էր ժամերով հեռախոսով սոցկայքերում ուրիշների կյանքին հետևելու ցանկությամբ։

Ի վերջո իմացա, որ այս տարի հանգստանալու ենք Բարսելոնայում, և այդ ժամանակ ամեն ինչ փոխվեց: Նկատի ունեմ, դա իմանալուց հետո պարապությունս արդարացնում էի Բարսելոնայով՝ ասելով, որ ուղղակի շատ եմ սպասում, և որ վերադառնամ, ամեն ինչ լավ կլինի։ Օրերն էի հաշվում, թե երբ ենք գնալու, և ահա եկավ այդ օրը (հանգստի արկածային դեպքերի մասին նյութը արդեն գրում եմ)։ Իհարկե, այնտեղ ամեն ինչ լավ էր, և վերադառնալու ցանկություն չկար, բայց ստիպված էի։ Ինձ անընդատ կրկնում էի, որ Երևանում էլ կարող եմ լավ ամառ անցկացնել։

Ինձ թվում է, որ իրոք լավ ամառ կարող եմ այստեղ անցկացնել և այս մեկ ամսում կփորձեմ հասկանալ, թե ինչպես։

Բարև: Քեզ հետ հիմա խոսում են կարոտիս՝ դատարկ օդով լցված նոտաները, ես կարոտել եմ:

Մտել եմ սենյակ, ժամը երկուսն անց է, ու ինձ թվում է, թե պիտի ջղային ձայնով զանգեմ ու ասեմ. «Դավո՛, ի՞նչ եղար, արի տուն, գիշերվա հազարն ա»: Սպասում եմ, որ կամաց դուռը պիտի ծեծի, ու ես սենյակից վազելով գնամ բացեմ, սպասում եմ, որ լսեմ «բարի գիշեր»-իս պատասխանն ու քնեմ, բայց արի ու տես, որ այս պահից սկսած երկու տարի միայն կարոտելու եմ, ինչ ջղայնանալ, ինչ դռան թակոց:

Անասելի անսովոր է, երբ եղբայրս արդեն զինվոր է, երբ արդեն մենակ եմ: Անկեղծ կլինեմ ու կասեմ, որ երբևէ չէի պատկերացնի, որ այս տեսակ կկարոտեմ: Դժվար է:

Տանել չեմ կարողանում բաժանումներն ու հրաժեշտի պահերը: Գուցե նրանից է, որ ուժեղ եմ կապվում, հոգուս ու սրտիս ամուր թելերով, առանց որևէ ակնկալիքի, որ մի օր պիտի կարոտեմ նաև, որ թելերից մեկը մի օր պիտի երկարի, սրտիցս հեռանա:

Ճամփելու հաջորդ առավոտն է. աչքերս բացել եմ, ինձ թվում է, որ պիտի ասի. «Շուշա՛ն, քիչ խոսա, էլի, թող քնեմ: Էլի ժամը ութից ինձ քնից հանեցիր: Վերջին անգամ եմ ասում»: Խոսում եմ, խոսում, բայց արձագանք չկա: Գոնե էլի արթնացնեի քնից, կռվեինք, բայց մենակ չլինեի:

Մի քանի օր է, ու կոնֆետներս հետս կիսող չկա, թաքուն իմ բաժինը ուտող չկա. ես մենակ եմ, կարոտում եմ…

Ինչ ինձ հիշում եմ, գիտակցել եմ, որ հեռու, շա՜տ հեռու ապագայում գալու է մի օր, որ եղբայրս զինվոր է դառնալու, որ ծառայելու է: Այդ ընկալումներն այնքան երեկ էին թվում, որ ինչ-որ պահի անգամ մտածում եմ, որ հիմա երազի մեջ եմ: Ինքս ինձ համոզում եմ, որ երկու տարին կարճ ժամանակահատված է, աչքերս փակեմ-բացեմ, ու վերջ: Գուցե երբ ապրում ես առանց սպասման, առանց ժամերն ու օրերը հաշվելու, երկու տարին ակնթարթ է թվում, բայց երբ սպասում ես անհամբեր ու հաշվում դեռ մնացած օրերը, ձգվում է տարին, երկարում ինչ-որ տեղ էլ: Բայց ոչինչ, շուտ կանցնի:

Մենք շատ-շատ ենք կռվել, ու հիմա ականջներումս մամայիս ձայնն է, որ ասում էր. «Տեսնաս էս աշխարհում էլի երեխեք կա՞ն ձեզ պես կռվող, թե մենակ դուք եք: Ոչինչ, բան չեք հասկանում, հեսա Դավոն գնալու ա բանակ, զղջալու ես, Շուշան, կարոտես»: Իմ պատասխանը միշտ էլ անգիտակցորեն էր արտաբերվում. «Չեմ փոշմանելու, ո՜ւֆ, թող գնա, պրծնեմ իրանից, կյանքս կերավ»: Դե հա, չէի գիտակցում: Ու միշտ ընկերներիս հարցնում էի, թե իրանց մամաներն է՞լ են էդպիսի բաներ ասում, պարզվում էր, որ հա, ամեն կռվի ժամանակ նույն նախադասությունն է գրեթե բոլորի տներում. «Տեսնաս էս աշխարհում էլի երեխեք կա՞ն ձեզ պես կռվող, թե մենակ դուք եք»:

Վերջին օրն էր նախքան գնալը, չեմ կարողանում քնել, ժամը արդեն հինգն է, միացրել եմ հեռախոսիս լույսը, պահել խաղաղ ննջող դեմքին, նայում եմ ու չեմ կշտանում: Մի պահ, երբ կոկորդդ խեղդվում է արցունքներիդ՝ աչքերիցդ դուրս թափվելու ցանկությունից, դու էլ ուժեղ չես լինում, մոռանում ես քեզ զսպել: Հասկանո՞ւմ եք, այս մեծ ու փոքր աշխարհում ես իրեն ունեմ, իրեն, որ ամեն պահի կողքիս է եղել, որ ինչքան նեղված, հիասթափված եմ եղել ինչ-որ բաներից կամ մարդկանցից, նստել է կողքիս ու ասել, ցույց տվել, որ կողքիս է: Անասելի ուժեղ եմ ինձ զգացել ու հաղթահարել շատ բաներ:

Մայիս ամսից որոշել էր, որ պիտի դիմում գրի, թեև անվճար համակարգում է սովորում, ու կամավոր գնա բանակ: Ու ես արդեն մտքերի մեջ էի, տխուր: Ընկերներս զարմանում էին, որ ինձ նման չեմ, որ իմ «տափակ» հումորները պակասել են. ես մտքերով էի, նեղված, դեռ պատրաստ չէի զինվորի քրոջ կերպար ընդունել: Անընդհատ մտածում էի՝ բա էլ ում հետ եմ կռվելու, ում մոտ եմ անվախ լացելու, սրտինս ասելու: Ես կարոտում եմ..․

Տան փոքրն ինքն է, բայց ես երբեք դա չեմ զգացել: Նախ, ես շատ երեխայական բաներ էի անում, որ հեչ իր սրտով չէր, հետո էլ ինքը ինձնից ավելի ճիշտ է դատում ու ավելի հասուն է: Երբ հեռախոսով խոսում էր, բարձր երգում էի (դե, կռվելու ուրիշ պատճառ չկար այդ պահին), ու խեղճը ստիպված ասում էր. «Ախպեր, կներես, էլի, փոքր քուրս ա, հեսա կզանգեմ»: Ես սկսեցի հարմարվել, որ ես եմ տան փոքրը: Բայց հոգուս խորքում, սրտիս մեջ ինքն ինձ համար ընկալվում էր որպես իմ փոքր Դավո, իմ փոքր կես, որի հետ կյանքիս ամեն մի պահը կիսել եմ հավասար, որի հետ նեղվել եմ, ծիծաղել:

Գիշերվա մեկն անց է, ու մի քիչ առաջ զանգ եկավ մամային: Քնած էր, բայց հենց զանգի ձայնը լսեց, խաղաղ ժպիտը դեմքին՝ պատասխանեց. Դավոս էր: Սենյակիցս վազում եմ մամայի մոտ, որ գոնե մի րոպե էլ ես խոսեմ, կարոտս առնեմ: Հեռախոսի բարձրախոսն ենք միացրել, երեքով նստել հեռախոսի կողքին ու խոսում ենք: Նոր սիրահարվածներ են է լինում, որ անընդհատ իրար զանգի են սպասում, որ խոսելիս աչքերները փայլում են, հիմա մենք ենք՝ ես, պապաս, մամաս: Մենք նոր ենք սիրահարվել, հա, մեր զինվորին:

Բոլոր-բոլոր զինվորներին բարի, խաղաղ, թեթև, անհոգ ծառայություն, իրենց սպասողներին էլ՝ համբերություն: Թող միայն խաղաղություն լինի մեր երկրում ու միայն սեր՝ մեր սրտերում:

Ինչ Ամերիկայից եկել եմ, հաճախ եմ այցելում ԱԶԿ (Արմավիրի զարգացման կենտրոն): Մասնակցում եմ տարբեր սեմինարների, որոնք այնտեղ անցկացվում են: Բացի սեմինարներից այնտեղ նաև անցկացվում են ճամբարներ՝ տարատեսակ թեմաներով: Ճամբարներից առաջինը, որին մասնակցեցի արդեն որպես դասընթացավար, «Grow» բնապահպանական ճամբարն էր: Այն տևեց 4 օր՝ բավականին հագեցած օրակարգով:

Իրականում այս ամենը պատմում եմ ցույց տալու համար, որ այդ ճամբարով սկսվեց կյանքիս այն փուլը, երբ արդեն ես էլ եմ դաս վարում: Իհարկե, ես չէի սկսի դաս վարել, եթե Ֆլեքսի այն մեկ տարին չլիներ, որ ամեն ինչ փոխեց ու ավելի հասուն դարձրեց ինձ:

Հետաքրքիր է տեսնել, թե ինչպես է մտածելակերպդ փոխվում, երբ արդեն հասկանում ես, որ միայն սպասելով, թե ինչ-որ բան կփոխվի, կամ այս խնդիրը կլուծվի, ոչինչ էլ չի փոխվում: Հասկանում ես, որ հենց դու կարող ես լինել մեկը այն մարդկանցից, ովքեր ինչ-որ բան են փոխում: Հիմա ավելի ամուր կապ եմ զգում իմ ու համայնքիս միջև: Մի տեսակ մեծ ցանկություն կա մի բան փոխելու, այն ավելի լավը դարձնելու համար: Այդ ցանկությունը ասես պարտականություն լինի, որ ինքս եմ ինձ վրա դրել սեփական կամքով:

Սա այն օգտակար ու շատ կարևոր բաներից մեկն է, որ սովորել եմ Ֆլեքսից: Այնպես որ, մոտ ապագայում սպասեք իմ ծրագրերին:

Բարև, սիրելի ընթերցող։ Հուսամ` լավ ես։ Երկար դադարից հետո ես վերադարձա։ Վերադաձա, որ մի քիչ պատմեմ իմ երկու տարվա պատմությունը` անքուն գիշերների մասին, նպատակիս հասնելու ու դրան խանգարող տարբեր հանգամանքների մասին։ Լավ, իսկ հիմա ամեն ինչ հերթով։

Երկու տարի առաջ սեպտեմբերի մեկից սկսեցի պարապել երկու վեհ ու հետաքրքիր առարկա` կենսաբանություն ու քիմիա։ Արդեն հասկացաք, որ բժշկական համալսարանի ապագա ուսանող պետք է լինեի։ Առաջին տարին համեմատաբար թեթև անցավ, իսկ երկրորդ տարին… Երկրորդ տարին ամենատաժանակիր, միևնույն ժամանակ, ամենահաճելի տարին էր։ Օրս սկսվում էր ուսուցչուհուս տանը և ավարտվում էր նորից այնտեղ։ Օրական պարապում էի 12 ժամ և ավելի։ Գնում էի պարապմունքի առավոտյան ժամը 9-ին ու վերադառնում էի երեկոյան 10-12-ի սահմաններում։ Պատկերացնո՞ւմ եք, ես նույնիսկ իմ վերջին զանգի օրը այնտեղ եմ եղել, վերադարձել եմ դպրոց, երբ բոլոր հյուրերը արդեն հավաքվել էին։ Վերջին զանգին նախորդող օրերին էլ, պարապմունքս վերջացնում էի հնարավորինս շուտ ու արագ իջնում էի դպրոց, որ կարողանայի հասցնել բեմը ձևավորել։ Ինչ խոսք, հետաքրքիր օրեր էին։

Հիմա անցնենք բուն թեմային։ Ինձ ու ինձ հետ պարապող ուսուցչուհու՝ Աղաջանյանի համատեղ աշխատանքի շնորհիվ ես հասա նպատակիս։ Անվճար ընդունվեցի ԵՊԲՀ-ի ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետ։ Կարող եք շնորհավորել։

Կողքից նայողին թվում է, թե այնքան հեշտ է։ Բայց մինչև չանցնես այդ ճանապարհը, չես կարող պատկերացնել այնտեղ հանդիպող դժվարությունները: Ամեն անգամ, երբ հոգնում էի, երբ հավեսս կորցնում էի, Աղաջանյանս թափ էր տալիս ինձ, այնպիսի հոգեբանական դրական ազդեցություն էր թողնում վրաս, որ ուղղակի չպայքարել չէի կարող։ Ոչ մի պայքար անարդյունք չի մնում։ Իմ օրինակը` վառ ապացույց։

Աշխատեք ձեր երազանքը դարձնել նպատակ, իսկ նպատակին հասնելու համար դիմել ամեն մի քայլի՝ հնարավոր ու անհնար։ Այս կյանքում ինչ-որ բանի հասնում է միայն պայքարողը, միայն մեծ ներուժ ունեցողը։ Այն մարդը, ով ճանապարհի կեսից հուսախաբ է լինում, ամենաթույլ մարդն է։

Դե ինչ, ձեր կյանքի հետագա ընթացքի համար ցանկանում եմ կանաչ ճանապարհ, բայց հիշեք, որ կանաչ ճանապարհին լինում են նաև ծակող փշեր։ Մի հուսախաբվեք…

Նախքան սկսեմ իմ սենյակը բնութագրել, հիշեմ իմ մանկության սենյակը, երբ քնում էի մայրիկի ու տատիկի մահճակալների մեջտեղում։ Մահճակալների մեջտեղում, այսինքն՝ դրանք միացրած էին իրար, իսկ ես էլ վախելանով այն բանից, որ եթե քնեմ ծայրում, ապա մի օր կընկնեմ գետնին, քնում էի մեջտեղում։ Դե, տարիքի հետ միասին փոխվեց սենյակս ու ինքնըստինքյան էլ՝ մահճակալս։ Այժմ նախկին սենյակի տերն ունի նոր սենյակ, որն էլ գրանցված է իր անունով՝ Էլենի հարազատ սենյակ։

Դե, սենյակ անվանելը մի փոքր սխալ կհնչի, քանի որ այնտեղ ունեմ ամեն ինչ։ Չէ, այս բառի տակ չհասկանաք, թե աշխարհի եղած-չեղածն իմ սենյակում եմ պահում, ուղղակի այստեղ ունեմ այն ամենը, ինչն ինձ է պատկանել ու մինչ օրս էլ պատկանում է։

Այդ «ամեն ինչ» բառի տակ թաքնվող ամենակարևոր իրերից մեկը հենց իմ նկարներն են, որոնց էլ վեր եմ դասում ամեն ինչից։ Ի՞նչն է ամենից լավ տպավորվում մարդու մեջ․ միանշանակ, նկարները, այն նկարները, որոնք դարակիս մեջ իրենց տեղն են գտել դեռ մանկուց։ Բացի դրանցից՝ շատ լավ եմ հիշում բոլոր տիկնիկներս ու խաղալիքներս։

Անցում կատարեմ հագուստներին. նույնիսկ 2 պահարանն է քիչ դրանք տեղավորելու համար։

Պատուհանի տակ՝ աջ կողմում, դարակի մեջ են գրքերս, տետրերս, պատվոգրերս, իսկ դրա կողքին իմ ամենասիրելի մասն է՝ հայելիս ու դրա առջև դրված կարևոր իրերս։

-Սենյակդ ինչո՞ւ չես հավաքել,- այս խոսքերը կարելի է լսել գրեթե շաբաթական մեկ անգամ, ոչ թե օրեկան 2-3 անգամ։

Ուղղակի ունեմ սենյակս հավաքելու, ամեն ինչ ճիշտ ձևով կարգավորելու ու դնելու սովորություն։ Չեմ կարծում, որ մայրիկին ամեն օր բարկացնելը լավ բան է, քանի որ դա էլ իմ պարտականությունն է՝ սենյակս միշտ պահել իր տիրոջ՝ Էլենի կարգադրած օրենքներով՝ մաքուր, հավաքված, առանց ավելորդ իրերի։

Բոլորի համար էլ կարևոր տեղ ու նշանակություն ունի իր սենյակը, սակայն ինձ համար իմ սենյակն ամենից կարևորն է, ես այն համարում իմ ամենահարազատներից։