vahe stepanyan

«Լավագույն ակնարկագիր»

Մի աչքս բացեցի: Ձեռքս տարա մահճակալիս կողքին դրված դարակի գլխին՝ հեռախոսս շոշափելու հույսով: Մի բան վերցրեցի դարակի վրայից ու բերեցի դեմքիս մոտ: Ժամացույցներիցս մեկն էր: Ժամն էլ 1անց կես էր: Ո՞նց մեկ անց: Հը՞: Ես պիտի 11-ին «Մանանայում» լինեի: Պանիկայի մեջ թռա նստեցի: Մի անգամ էլ նայեցի ժամին: Ֆուհ: Թարս էի բռնել: Ժամը յոթն է: Վրայիցս հանում եմ շալվարիս մի փողքը, որը հագել էի միլիվայրկյանների ընթացքում ու նորից հետ ընկնում մահճակալիս: Հետո, ինչպես միշտ, համարյա ուշանում եմ: Մի բաժակ սուրճը քաշում եմ գլուխս, նստում վերելակը, իջնում: Հետո նստում ու վերադառնում ականջակալներիս հետևից: Վազելով հասնում եմ մետրո: Բոլորին հրմշտելով իջնում եմ շարժասանդուղքներով՝ դե, «յանիմ, վռազ եմ», հետո այդ նույն մարդիկ գալիս են ու իրար հետ նստում ենք նույն վագոնը: Իջնում եմ հրապարակ, վերցնում Նարեկին ու դեպի «Մանանա»: Չգիտեմ՝ օգնում էինք, թե խանգարում: Է, այսինքն, ո՞նց չգիտեմ: «Մանանայից» հանեցին, ասացին՝ զբոսնելով գնացեք Կամերային տուն: Դե իրոք, արդեն խանգարում էինք: Դե, ես երեկ այդպես էլ ոչ մի պահի իսկապես չէի հասկանում, թե ինչ կարևոր բանի եմ մասնակից: Հայաստանի պատանի թղթակիցների առաջին մրցանակաբաշխություն: Ոնց նկատեցիք, ես չեմ կարողանում նորմալ խոսել ինչ-որ բանի մասին՝ ներկայացնելով այդ բանի գաղափարը: Դրա համար էլ ես ոնց սկսեցի պատմել՝ ուղղակի ներկայացնելով իմ օրը ժամանակագրական հաջորդականությամբ դասավորված, էդպես էլ կշարունակեմ: Դե «Մանանա» կենտրոնի ու Կամերային տան ճանապարհին ես տեսա այն վաղուց սպասված դեմքերից մի քանիսին, ունեցա նոր անսպասելի ընկերներ ու շատ գոհ եմ դրա համար:

Կամերային տան դիմաց հին ընկերներս էին հավաքվել: Ու ամենակարևորը: Ծյոմը: Շատ էի, է, կարոտել: Ծյոմը մեր թղթակից Արտյոմ Սաֆարյանն է ու իմ լավ ընկերը: Մի օրով «փախել էր» հոսպիտալից ու եկել մեզ տեսնելու: Ու էսպես մի կերպ ժամանակը սպանեցինք, մինչև եկավ բաղձալի «սկսում ենք»-ի պահը: Ինչ-ինչ, բայց հաղորդավարները շատ ճիշտ էին ընտրված. շլացուցիչ, տիեզերական գեղեցկությամբ օժտված, սլացիկ ու վայելչակազմ Նարեկը ու Սիրանը: Հա, լավ, ես ուղղակի Սիրանին չեմ ճանաչում: Ինչևէ շատ լավ վարեցին: Ժյուրին էլ «Մանանայի» ընկերներից էր կազմված: Ես շատ գոհ մնացի նրանց որոշումներից: Չէ , չէ: Դրա համար չէ, որ ես արժանացա դիպլոմի (ու մեկ էլ նոթբուքի)՝ լավագույն ակնարկների համար: Ուղղակի իմ 17-ի ամենասիրելի համարյա բոլոր թղթակիցները ստացան այն մրցանակները, որոնց արժանի էին: Չեմ ասի՝ ովքեր:

Հետո եկավ ինձ համար այդ օրվա ամենահիշարժան պահը: Ծյոմը երկու խոսք ուներ ասելու: Անկեղծ, շատ հուզվեցի: Թող նրա մնացած ասածները մնան այնտեղ, որովհետև ես դա խիստ անձնական եմ համարում: Բայց էս մի կտորը պիտի ասեմ:
Ասաց. «Որ էնտեղ՝ դիրքերում կանգնած եմ լինում ու մտածում եմ, թե ում համար եմ էստեղ կանգնած, ես իմ ընտանիքից ու հարազատներից զատ, նաև ձեր մասին եմ մտածում»: Էհ: Էլ ի՞նչ ասեմ էսքանից հետո: Ու էսպես էլ անցավ երևի կյանքիս ամենալավ օրերից մեկը: Ի՞նչ ասեմ: Շնորհակալ եմ բոլորիցդ: Ամեն կարդացողից: Ձեզ շատ սիրող ՝ Վահե:

Հ.Գ. Իմ այս հաղթանակի համար վերջին երկու տարվա ընթացքում առաջին անգամ մայրս ասաց՝ ապրես:

seroja baboyan

«Լավագույն թիմային աշխատանք»

«Լավագույն թիմային աշխատանք»

Ես էլ նույն ձևով եմ սկսել: Մեկուկես տարի առաջ դպրոցի տնօրենն ասաց, թե ժուռնալիստներ են գալիս հարցազրույց վերցնելու: Վահեն երկար ժամանակ թղթակցում էր 17-ին ու ոչ մի անգամ չէր ասել. «Երեխեք, սենց բան կա, կարաք դուք էլ մասնակցեք»: Ինչևէ, հիմա արդեն «Մանանայի» սան եմ: Ես ու Նարեկը այնքան աչքի չենք ընկնում նյութեր գրելով, ավելի շատ մենք անում ենք ֆոտոներ ու նկարում ֆիլմեր: Երևի ծիծաղելի կհնչի, բայց մեր առաջին լուրջ վավերագրական ֆիլմը մենք նկարել ենք հեռախոսներով: Հա, հա, հենց հեռախոսներով: Իմ կարծիքով, դա շատ հաջողված ֆիլմ էր: «Մանանայի» շնորհիվ էլ սկսվեց մեր երազանքների իրականացումը: Ես երկար երազելուց հետո ունեցա պրոֆեսիոնալ ֆոտոխցիկ, որով կկարողանայի ավելի լավացնել ֆիլմի որակը, իսկ հիմա արդեն «Մանանայի» ջանքերով ես ու Նարեկը, հա, ավելացնեմ, մեզ միշտ ասում են եղբայրներ ենք, բայց չէ, ընկերներ ենք: Ես ու Նարեկը որպես լավագույն թիմ ստացանք  GoPro տեսախցիկ, էքստրեմալ վիդեոներ են սպասվում: Սրանից հետո մենք արդեն պարտավորված ենք անել ամեն ինչ մեր պատանի թղթակիցների ցանցի համար: Հա, մոռացա ավելացնեմ, որ կարող է շատերիդ համար երկրորդ տունը դպրոցը լինի, բայց ինձ համար իմ երկրորդ տունը «Մանանայի» գրասենյակն է, որտեղ բոլորն ինձ հարազատ են: Եվ այսպես, լավագույն թի՞մ: Ուրեմն սպասեք լավագույն թիմից լավագույն ֆիլմերը: Նարեկի հետ՝ ի գործ:

 

narek babayan

Մի թղթակցի կարճ պատմություն

«Ստեղծագործական մոտեցում և թիմային աշխատանք»

Ինձ համար հանգիստ, տխուր ու ձանձրույթը մեջս նստած էի ՀԵՊ դասի։ Դասից ազատեցին, ասացին՝ ինչ որ սեմինարների են գալիս։ Ասացի՝ լավ, ավելի ձանձրալի էլ չի լինի։ Եկան մարդիկ, հարցրեցին, ուզու՞մ եմ արդյոք ունենալ հնարավորինս հետաքրքիր կյանք, որ կարող է ապրել հայ պատանին ու դառնալ ահագին ճանաչված։ Դե, ես համաձայնվեցի, հետո նրանք ինձ տարան սեմինարների, դասերի, ճամբար, հանդիպումներ։

Այսպես, մի տարվա ընթացքում ես դարձա պատանի թղթակից ու արժանացա «Ստեղծագործական մոտեցում և թիմային աշխատանք»  անվանակարգի հաղթողի կոչմանը: Անվանումից երևի կկռահեք, որ ես մենակ չեմ այդ անվանակարգում, այլ ընկերոջս հետ, ում հետ ընկերությունս սկսվեց այդ նույն օրվանից, երբ իմացա 17-ի մասին։ Հա, 17-ի շնորհիվ ես ունեմ մտերիմ ընկեր, ում հետ, անկեղծ ասած, ոչ միշտ ենք յոլա գնում։ Բայց դա էական չի, մենք ամենալավ թի՜մն ենք։

Եվ այսպես, ես դարձա պատանի թղթակից (վկայականն ունեմ, կգաք՝ ցույց կտամ)։ Կազմեցի լավագույն թիմի մի մասնիկը, ունեցա առաջին հաղորդավարական փորձս, բավականին մեծ բեմում։ Ի դեպ, ասեմ, որ կար ժամանակ, երբ ոտքերս դաս պատմելուց դողում էին, լեզուս կապ էր ընկնում։ Իսկ մրցանակաբաշխության ժամանակ, մոտս մոտավորապես այսպիսի իրավիճակ էր․

2 ժամ մինչև ելույթը: Հիմա վեր-վեր եմ թռնում, հեսա ժամը գա, ոտքես էլի կսկսեն իրենց գործառույթը լավ չկատարել։

30 րոպե մինչև ելույթը: Գնում ենք կամերային, բայց ինչ-որ վախս ուշանում ա, լավ, բեմը տեսնեմ՝ կսկսվի։

Բեմի վրա կանգնած եմ: Լավ, հեսա մարդիկ հավաքվեն ու սկսեմ վախենալ։

Ելույթը սկսվեց, ու, այսպես ասեմ, պետքս չէր։ Ես ուրախ-ուրախ խոսում էի հանդիսատեսի հետ։ Չգիտեմ, հանիսատեսից էր, ինձնից, թե ումից։ Բայց ինչ կա՝ կա։ Ինձնից լիարժեք գոհ չեմ, ինչքան էլ բոլորն ասեն, որ լավ էր։ Որովհետև բոլորը տեսան այն, ինչ եղավ։ Իսկ ես, գիտեի այն, ինչ կարող էր լինել, բայց չեղավ։ Բայց դե, էլի ոչինչ։

Մի քիչ էլ նյութական ձեռքբերումիցս գլուխ գովեմ, ու վերջ։ Ես ու ընկերս Սան Ֆրանցիսկոյի AIWA կազմակերպության և GoPro ընկերության կողմից ստացանք ներկայիս ժամանակների ամենալավ էքշըն տեսախցիկներից մեկը, ու ասեմ, որ ես մինչև ստանալուս րոպեն էլ չգիտեի, որ մրցանակակիր եմ, թեև ես էի հաղթողներին հայտարարում։ Տեքստի այդ հատվածը հաղորդավարուհու ձեռքում էր։

Այսքանը մի պատանի թղթակցի կարճ պատմությունն էր «Մանանա» կենտրոնում, առանց էմոցիաների։ Որովհետև իմ բառապաշարը չունի այդքան պաշար, որ ես ազատ կարողանամ ընթերցողին հասցնել ուզածս։ Բայց դուք պատկերացրեք մոտավորապես՝ ամենալավից էլ բարձր։

Շնորհակալ եմ։

Աչ, էլը կյարունը էկավ

Լուսանկարը` Սոնա Թումանյանի

Լուսանկարը` Սոնա Թումանյանի

Արդեն գարուն է, թեև իմ սիրելի եղանակը չէ,  բայց միևնույն է, սպասում էի նրան: Սկսվել են գարնանային աշխատանքները, ամենուրեք տեսնում ես մարդկանց, ովքեր զբաղված են հողագործությամբ: Դե, դա մալիշկեցիների հիմնական զբաղմունքն է:
Երեխաները  դրսում վազվզում, վայելում են արևի տաք շողերի ջերմությունը: Քայլում էի փողոցով ու վեր թռա տղաների ուրախ ճիչերից: Հավաքվել էին ու բարձր-բարձր խոսում էին, երբ գոռալով եկավ երևի նրանցից ամենամեծը ու ասաց.
-Տղերք, գտա գնդակը, էկեք ստեղ…
Անտանելի է լսել նրանց գոռգոռոցները, բայց մեկ է, դու քեզ այդ պահին զգում ես արդեն մեծ մարդ, ում չի հետաքրքրում նրանց մանկական խաղերը:

Լուսանկարը` Սոնա Թումանյանի

Լուսանկարը` Սոնա Թումանյանի

Դեռ չէի հասել տուն: Ճանապարհն այնքան երկար ու ձանձրալի էր, քանի որ ես մենակ էի, ինքս ինձ հետ խոսելով քայլում էի:
Մտքերով էի, մեկ էլ տեսա երկու տատիկների, ովքեր խոսում էին իրար հետ, դե մեծերով, իրենց խոսքով, «գյալաջի» էին անում:
-Աչ, էլը կյարունը էկավ, նորեն դը յար՝ քյադը-քյուլը ար,- ասաց նրանցից մեկը:
-Խա, էլ մի աս, գո արթեն բիբարի սածիլ եմ տնգել – պատասխանեց մյուսը:
Երևի շատերի համար դժվար է հասկանալ մեր` իհարկե կոպիտ, բայց այնուամենայնիվ հարազատ բարբառը: Անկեղծ ասած, տատիկներն այնքան գեղեցիկ էին, որ անընդհատ ուզում էի նայել ու հիանալ նրանցով: Ինձ միշտ հիացնում եմ բոլոր տատիկներն ու պապիկները: Նրանցից յուրաքանչյուրի հայացքը մի պատմություն ունի, որին ուզում եմ ծանոթանալ:

Լուսանկարը` Սոնա Թումանյանի

Լուսանկարը` Սոնա Թումանյանի

Գարնան մեջ միայն սիրում եմ այն պահը, երբ լսում եմ թռչունների դայլայլը: Մտքերով արդեն հասել էի թռչուններին, երբ տան կտուրի ծխնելույզին տեսա մի արագիլ, չնայած այդքան էլ չեմ սիրում նրանց, բայց միևնույն է, դուրս եկա ու նկարեցի:

Լուսանկարը` Սոնա Թումանյանի

Լուսանկարը` Սոնա Թումանյանի

Մեկ-մեկ ձյուն էլ է գալիս, բայց հասցնում է կարճ ժամանակահատվածում հալվել: Դե, ով էլ լսի այդքան վատ խոսքեր իր մասին, նույն կերպ կվարվի: Եկած-չեկած  վատաբանում ենք, պահանջելով տաք եղանակ: Իրոք, ես էլ եմ կարոտել ամռանը, բոլորի նման:

mushegh kurekhyan

Ջնջվող օրացույցի հերթական օրերից

«Ես՝ ծառայության անցնելով ՀՀ ԶՈՒ-ում, հանդիսավոր երդվում եմ…» 

Այս խոսքերը հազարավոր անգամ հնչել են հպարտ նորակոչիկների շուրթերից։ Այս խոսքերը արտասանող յուրաքանչյուր նորակոչիկի մեջ ապրում է հայրենի պաշտպանի անվախ ոգին։ Ոգի, որը պատրաստ է ենթարկվել ՀՀ Սահմանադրությանը և օրենքներին, կատարել հրամանատարների հրամանը և, որ ամենակարևորն է, պահել ռազմական գաղտնիքը։ …Ողջո՛ւյն, ինչպես միշտ դադարս երկար էր, բայց այս անգամ ներելի էր, քանի որ ծառայության եմ անցել ՀՀ ԶՈՒ-ում։ Դադարը շատ երկար էր, պատմելու շատ բան կա։ Այդ պատճառով որոշեցի բանակում գտնվելու օրերս ներկայացնեմ ըստ հաջորդականության։

Օր 1

Գտնվում եմ Երևանի գլխավոր հավաքակայանում։ Սպասում եմ վիճակահանության իմ հերթին, որպեսզի իմանամ Հայաստանի որ հատվածում պետք է ծառայությունս կատարեմ։ Հերթը հասավ ինձ, քաշեցի թղթերից մեկը, ու․․․

Արդեն երեկո է, ուղևորվում ենք Տավուշի մարզի զորամասերից մեկը։ Հաջորդ առավոտ արդեն մեկը գոռում էր․

-Վաշտ, վե՛ր կաց։

Զարթնում եմ ու անցում սովորական, էհ, զինվորական առօրյային։ Կեսօրին ծանոթացրին զորամասի պատմությանը, ներկայացրին ներկա ու նախկին հրամանատարական կազմին։

Անցնում է ևս մի քանի օր

Մեզ ասում են , որ մեր զորամասը որպես մարտական հերթապահություն իրականացնող զորամաս լավագույնն է ճանաչվել ՀՀ ԶՈՒ-ում, ու այդ պատճառով Պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանը պետք է գա։ Հաջորդ օրը ինձ կանչում են ու ասում, որ պետք է ելույթ ունենամ, և ինքս էլ պիտի գրեմ ելույթս։ Երկու-երեք ժամ հետո ելույթը պատրաստ տանում հանձնում եմ, հետո առանց փոփոխության հետ են վերադարձնում ինձ ու ասում, որ այսքան կարճ ժամանակում ելույթի խոսք դեռ չէին գրել։ Դե, ահա և 17-ի թղթակից լինելու առավելություններից մեկը:

Վրա հասավ նախարարի գալու օրը։

-Հավսար, զգաստ, հավասարությունը՝ ձախ։ Պարոն նախարար, զորամասի անձնակազմը շարված է ձեր գալստյան կապակցությամբ։

Նախարարին ողջունելուց հետո հրամանատարի տեղակալը ասում է․ «Ելույթ ունեցողները դեպի առաջնագիծ»։ Քայլում եմ առաջ․ խոսում եմ զորամասի անցած ուղու, անվախ զինվորների ու սպաների մասին։ Ամբիոնի մոտից իջնելուց հետո, մի քանի հեռուստաընկերություններից ինձ շրջապատում են ու սկսում հարցեր տալ, թե ինչու հենց ես խոսեցի այս կարևոր իրադարձության մասին։ «Շանթ» ՀԸ լրագրողի այն հարցին, թե որն է գաղտնիքը, որ մեր զորամասը դարձավ լավագույնը։ Երկար մտածելուց հետո պատասխանում եմ․

-Պատրաստված հրամանատարը և արհեստավարժ ու մարտունակ զինվորը։

Այս խոսքերը նրանք դաձրին իրենց ռեպորտաժի հիմքը։

Օր 30

Ուղիղ մեկ ամիս է անցել, ինչ ես ծառայում եմ։ Մեկ ամսվա ընթացքում այնքան բան սովորեցի, բայց դա կարևոր չէ։ Կարևորն այն է, որ այսօր զինվորական երդմանս օրն է, այսօր կդառնամ հայոց բանակի լիիրավ զինվոր։ Վերջապես կտեսեմ այնքան կարևոր մարդկանց՝ ընտանիքիս, կգրկեմ փոքրիկ քույրիկիս։

Շարված ենք շարահրապարակում։ Բացվում են զորամասի դարպասները և ներս են մտնում նորակոչիկների ծնողները․ ոմանք ձեռքով են անում, ոմանք հայացքով փնտրում իրենց զավակներին ու հանկարծ լսում եմ մի հարազատ ձայն․

-Մուշը, հենա, Մուշը։

Բայց դե չեմ շարժվում, որ արարողակարգը գեղեցիկ անցնի։ Սկսվեց զինվորական երդման արարողակարգը, լսում եմ հրամանատարի ձայնը.

-Մուշեղ Կուրեխյան, զինվորական երդում ընդունելու համար՝ ինձ մոտ։

-Լսում եմ,-ասում եմ ու գնում եմ առաջ։

-Պարոն ավագ լեյտենանտ, շարքային Կուրեխյանը ներկայացել է զինվորական երդումը ընդունելու կապակցությամբ։

Երդումը իրականացնում եմ, տեսնում եմ, որ զորամասի հրամանատարներից երկուսը գալիս են այն սեղանի ուղղությամբ, որտեղ կանգնած եմ ես։ Պաշտոնով ավելի բարձր տեղակալը ասում է․

-Կուրեխյան, հաստատ համոզված եմ, որ դու չես խախտի երդումը,- ասում է, ձեռքը մեկնում է, շնորհավորում ու նորից գնում, կանգնում տեղում։

-Դեպի ձեր ծնողները, վազքով մա՛րշ։

Վայրկյաններ չանցած շարքերում մարդ չկար։ Վազում եմ, գրկում ընտանիքիս անդամներին, փոքրիկ քույրիկիս, քույրիկս սկսում է լացել, տալիս եմ տատիկիս ու գրկում մայրիկին։ Եկավ ժամը նորից զորամաս վերադառնալու, դժվարությամբ բաժանվում եմ ընտանիքիցս ու անցնում զինվորական ծառայությանս։

Անցել է ևս մի քանի ամսիս։ Արդեն բոլորին ճանաչում եմ զորամասում։

Մեկ-մեկ զինվորները գալիս են ու հարցնում՝

-Դու էն տղեն չե՞ս, որ նախարարի գալու օրը ելույթ ունեցար։ Դու էիր, չէ՞, որ ապրիլի 2–ին ելույթ ունեցար։ Քեզ տելեվիզրով տեսանք։ Ապրե՛ս, լավ ես գրում։

Իհարկե, նման խոսքերը հաճելի է լսելը ծառայակիցներից, առավել ևս նրանցից, ում չես ճանաչում։

Պատմելու շատ բան կա, բայց ցավոք այդքան ժամանակ չկա։ Զինվորի առօրյան հագեցած է: Խոստանում եմ նորից գրել օրացույցից անհետացող օրերից, որոնք հետագայում ավելի հետաքրքիր ու ավելի խոստումնալից կդառնան։ Մինչև նոր հանդիպումներ, սիրելի թղթակիցներ։

Հ․Գ․ Շնորհավում եմ «Մանանա» կենտրոնին պատանի թղթակիցների ցանցի փառատոնի կապակցությամբ։

vahe stepanyan

Ես էլ չգիտեմ

Չգիտեմ՝ ինչու եմ ուզում սրա մասին պատմել: Չնայած՝ չէ: Էս դեպքից մի քիչ հետո ուզում էի տղերքին պատմել, բայց մտածեցի՝ խոսելով չեմ կարող բացատրել այնպես, ինչպես ես տեսա: Հիմա կպատմեմ: Երևի մի շաբաթ էլ չի անցել: Դպրոցում էինք՝ վերջին զանգի փորձի: Դե, ի՞նչ փորձ: Ինչպես միշտ, ոչ մի բան չարեցինք ու ցրվեցինք: Դե, դպրոցից դուրս եկանք, տղերքով նստեցինք մեքենան: Չեմ հիշում՝ ուր պիտի գնայինք: Մի 50 մետր գնացինք, հետո մեքենայից իջա՝ մեր դասարանի աղջիկներից մի երկուսին ճանապարհելու, տղերքին էլ ասացի, որ գնան իրենց գործին ու արագ հետ գան: Դուռը բացեցի, իջա: Հետները քայլեցի մինչև խաչմերուկ: Մեկը քայլեց ուղիղ, մյուսն իջավ ներքև: Չեմ ասի՝ որ խաչմերուկն էր, որովհետև երևի պետք չի: Նստեցի խաչմերուկի անկյուններից մեկի պատի վրա՝ ծառի տակ: Այդ պատին շատ ենք նստել ու դեռ շատ էլ կնստենք:

Մութն արդեն ընկնում էր ու երկնքում մի քանի կտոր կարմիր ամպ էր թողել: Դրա համար էլ նա ինձ չտեսավ: Քայլում էր ինչպես միշտ՝ գլուխը կախ, արագ-արագ: Ես նրան տեսա, երբ նա փողոցի ծայրին էր: Երևի տնից էր գալիս: Քայլում էր արագ-արագ, ձեռքը մի քանի մետրը մեկ հետ տանելով: Շոյում էր գլուխը՝ կարծես մազերն ուղղելով: Ես չեմ ասի նրա անունը, որովհետև հաստատ պետք չի: Եկավ կանգնեց խաչմերուկի մեջտեղում: Հետո չորս կողմը նայեց: Ինձ թվաց, թե կտեսնի, բայց չտեսավ: Մի անգամ էլ խաչմերուկի բոլոր կողմերով նայեց: Նայեց ներքև գնացող ճամփին, հետո՝ վերև: Հետո կտրուկ շրջվեց ու քայլեց խաչմերուկի մոտի խանութի կողմը: Խանութը փակ էր: Քաշքշեց դուռը: Հետո նորից նայեց չորս կողմը: Հետո մոտեցավ խանութի դիմացի սյունից կախված մեծ տոպրակին, որը աղբաման էր ծառայում: Քրքրեց աղբամանը: Դես ու դեն գցեց մեջի տուփերն ու տոպրակները:
Փողոցի ծայրից մեքենայի ձայն լսվեց: Լույսերը տեսավ: Վազեց աղբամանից հեռու ու կանգնեց փողոցի մեջտեղում: Կանգնեց ու սկսեց արագ-արագ գլուխը շոյել: Մեքենան եկավ, խաչմերուկից թեքվեց ցած ու գնաց: Իսկ նա ամբողջ ժամանակ նայում էր գետնին ու գլուխը շոյում: Հենց փողոցի ծայրին մեքենան կորավ, արագ քայլեց աղբամանի կողմը: Ես խոսելու ունակությունս կորցրած նայում էի նրան: Նրա շարժումներին: Ձեռքս ինքն իրեն գնաց գրպանս: Մի քանի մետաղադրամ շոշափեցի: Ուզեցի մտնել խանութ, մի բանով օգնել գոնե: Վեր կացա: Նա շարժումս զգաց: Չտեսավ: Նորից հեռու քաշվեց աղբամանից ու կանգնեց փողոցի մեջտեղում: Գլուխը կախ: Ձեռքով արագ-արագ սկսեց գլուխը շոյել: Անունով կանչեցի: Ուզում էի ասել, որ սպասի՝ մտնեմ խանութ: Բայց չկարողացա: Մի անգամ էլ կանչեցի: Ձայն չհանեց: Փողոցով նայեց ցած, հետո վեր: Այնպես, որ միանգամից զգացվեց, որ աննպատակ է քայլում: Մեկ էլ կանչեցի: Նա արագ-արագ քայլում էր փողոցով վեր՝ անընդհատ գլուխը շոյելով: Նա նույնիսկ չպտտվեց: Մտքով երևի ուրիշ տեղ էր, ուղղակի ասաց.
-Հը՞:

Ասաց այնքան աննպատակ, որքան իր քայլելն էր: Չգիտեմ՝ քանի րոպե քարացած կանգնեցի մինչև տղերքն եկան: Մեքենայի դուռը բացեցին, քաշեցին ներս: Աշոտն ասաց.
-Հա, լավ, ի՞նչ ես ջիր արե: Կյնացիյ Ռաֆենց, եկայ:
Ես մտքիս մեջ որոշում էի՝ պատմեմ, թե չէ: Մեքենայում բարձր երաժշտություն էր միացված: Որոշեցի, որ չասեմ:
-Այ մարդ, ռադդ քյաշ է: Քշի դպրոց, շկայ ինչ կը:
Միգուցե սա ինձ չի էլ հուզում: Չգիտեմ՝ ուզում եմ ինքս ինձ հետ արդար լինել: Լավ կլիներ՝ չտեսնեի:

Մենք մեքենայում երգ լսելով գնում ենք: Իսկ նա գլուխը կախ քայլում է փողոցով վերև: Մեկ-մեկ էլ մազերն է շոյում:

Եղեգնաձորի երկրագիտական թանգարանը

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Որոշեցի գնալ Եղեգնաձորի երկրագիտական թանգարան: Ներս մտնելուն պես հանդիպեցի էքսկուրսավարին՝ Արտավազդին: Ասացի, որ առաջին անգամ եմ գտնվում թանգարանում և ուզում եմ ծանոթանալ թանգարանի պատմությանը: Արտավազդը սկսեց պատմել.

-Թանգարանը հիմնադրվել է 1968 թվականին: Այստեղ ամփոփված են Վայոց Ձորի մարզի տարածքից հայտնաբերված պատմական տարբեր ժամանակաշրջանների գտածոներ:

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Նկարները, որոնք փակցված են պատերին, հիմնականում ունեն ճանաչողական նպատակ՝ ցույց են տալիս, թե մեր տարածքում ինչ պատմաճարտարապետական հուշարձաններ կան: Թանգարանում կան նաև մեր ստեղծագործող նկարիչների, հիմնականում՝ Կամսարյանի աշխատանքներից:
Անցնելով թանգարանի բաժիններով՝ տեսնում էի հետաքրքիր գտածոներ: Արտավազդն ասաց, որ գտածոների մի մասը մշակված է, բայց կան նաև գտածոներ, որոնք զարմանալիորեն լավ են պահպանվել և մշակելու կարիք չի եղել:

Թանգարանում տեղ է հատկացվել նաև Ուրարտական ժամանակաշրջանի բրոնզե և արծաթե գոտիներին:
Գտնվել է խեցեղեն, որի վրա պատկերված են արևի պաշտամունքը խորհրդանշող, ջրի և առասպելական կենդանիներով զարդամոտիվներ: Հիմնականում ներկայացված է սև և գունավոր խեցեղեն: Այստեղ գտնվում են փոքր անոթներ, որոնք, ենթադրաբար, կարող էին ծառայել որպես խաղալիք երեխաների համար:

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

 

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Ինչպես գիտենք, հնում մարդկանց կյանքում մեծ դեր են խաղացել հմայիլները, որոնք պատրաստվում էին շաբաթվա կենտ օրերին: Պատրաստելու ժամանակ վարպետներն իրար հետ խոսելու իրավունք չունեին, որպեսզի թե՛ դրական, և թե՛ բացասական էներգիա չտարածվեր հմայիլի վրա: Հմայիլները նախատեսված էին չար աչքից պաշտպանվելու համար:
Մեր գտածոների մեջ առանձնահատուկ տեղ ունեն սափորները, որոնք օգտագործվել են սննդի և գինու պահպանման համար:
Այստեղ է նաև 19-20-րդ դարերում կնոջ առօրյայի մասը կազմող ճախարակը: Ինչպես նաև տախտակը, որը նախատեսված է եղել գուլպայի համար. գուլպան գործելուց հետո այն հագցրել են տախտակի վրա, որպեսզի չկորցնի իր տեսքը: Ահա և խնոցին, որն օգտագործվել է կարագ ստանալու համար:
Իհարկե, թանգարանում իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում խաչքարը, այն բաղկացած է երեք մասից՝ վերնամասից, միջնամասից և ստորին մասից: Վերնամասը խորհրդանշում է երկինքը, միջնամասը՝ երկիրը, իսկ խաչը օղակ է երկրի և երկնքի միջև: Խաչքարի վերևում քողարկված արձանագրություն կա: Խաչքարը պատվիրված է եղել Թամարա Խաթունի կողմից: Նա խաչքարը նվիրել է իր հանգուցյալ ամուսնուն՝ իշխան Էլիկումին և իրենց որդիների՝ Բուրթելի և Բուխտայի արևշատությանը:

Երբ գաք Եղեգնաձոր, անպայման այցելեք այս թանգարան, և ավելի շատ բան կիմանաք մեր մարզի մասին:

Sona Tumanyan

Անտեսանելի ուրվականը

Ես սարսափ ֆիլմերի սիրահար եմ: Քչերն են ինձ նման, որ բաց չեն թողնում անգամ ամենասարսափելի ֆիլմը: Չգիտեմ՝ միգուցե մեծ բավականություն եմ ստանում դիտելով դրանք: Դրա միակ պատճառն այն է, որ չեմ սիրում ռոմանտիկ ֆիլմեր, կատակերգություններ, ավելի հակված եմ ֆանտաստիկ ու սարսափ ֆիլմերի: Երբ սարսափ ֆիլմ եմ դիտում, ինձ պատկերացնում եմ բացասական կերպարի դերում, այլ ոչ թե դրականի: Դե, նրանք անընդհատ բղավում են, սարսափից փախչում: Վատ չէր լինի, որ ինձնից էլ վախենային մյուսները: Ես սիրում եմ ֆիլմերի բացասական հերոսներին: Ճիշտ է՝ նրանք չար են, բայց միևնույնն է, նրանք առաջինն են ինձ գրավում: Անկեղծ ասած՝ միշտ ցանկացել եմ տեսնել ուրվականներ:

Երևի արդեն մեկ տարի կլինի, ինչ դիտել եմ մի ֆիլմ, բայց այն դեռ մտքումս է: Ամիսների ընթացքում սկսեցի ուսումնասիրել այդ ֆիլմի պատմությունը, քանի որ այն իրական փաստերի վրա էր հիմնված: Ինձ դրեցի Շերլոկ Հոլմսի տեղն ու փորձեցի ամեն կերպ ուսումնասիրել պատմությունը: Դե, պատմությունը մի տան մասին էր, որտեղ կար ուրվական, իսկ տան անդամների մտքով անգամ չէր անցնում: Անցնում են տարիներ, և ուրվականը ներթափանցում է այնտեղ ապրող տղայի մեջ, ու նա անգիտակցաբար սպանում է տան բոլոր անդամներին: Այդ ընտանիքին հաջորդում են մյուսները, իսկ ուրվականը այդպես էլ մնում է տան մեջ: Տունը վաճառքի է հանված, բայց ոչ ոք չի գնում այն: Իմ ամենամեծ երազանքն է գնալ Նյու Յորք ու մտնել այդ տուն: Դե, վախեցնող է, բայց եթե ես գնամ այնտեղ, և ուրվականը մտնի իմ մեջ, ես չեմ կարողանա սպանել մարդկանց, քանի որ մենակ կլինեմ այնտեղ: Էհ, էլի ընկա երազանքներիս գիրկը, դե, շուտ վերադարձիր իրական կյանք ու կհասկանաս, որ հաստատ «էղըդայդամը» (հենց այս պահին) չգնացիր հասար Նյու Յորք: Խեղճ ուրվականը այդպես էլ մնաց այնտեղ: