Գիրք էի փնտրում ու հանկարծ ձեռքս ընկավ մի հին տետր: Բացեցի ու սկսեցի կարդալ: Տետրում քեռուս՝ Ռաֆիկ Բաղդասարյանի նյութն էր, որը նա գրել էր 1979 թվականին և վերնագրել էր. «Սուտլիկ Որսկանի մոտիվներով»:

«Որոշեցինք գնալ կինո: Ես էի, Հայկն էր, Սամվելն էր, Թաթուլն էր: Երբ տանից դուրս եկանք, մեր դիմաց տեսանք երեք ճանապարհ. երկուսը ցեխոտ էր, մեկով էլ հնարավոր չէր գնալ: Գնացինք հնարավորին չափով ցեխոտվելով: Որտեղ ուսուցիչ տեսանք, կուզեկուզ գնացինք, որտեղ ծանոթ տեսանք, սուսուփուս գնացինք: Հասանք մեր հին գյուղի երեք շենքի. երկուսը քանդված էր, մեկն էլ, եթե հրեիր, իսկույն կողքի կընկներ: Վերջը չհամբերեցի, դարձա տղաներին.
-Հա՛յկ, ո՞րն է մեզ պետք:
-Ի՞նչ իմանամ:
-Սամվե՛լ, Թաթո՛ւլ:
Նայեմ, տեսնեմ՝ թև են գցում, իրար նայում ու ծիծաղում, համբերությունս կորցրի: Մեկին՝ հրելով, մյուսին՝ ծեծելով, գնացինք հասանք տոմսավաճառին:
-Հա՛յկ, տոմս: Սամվե՛լ, Թաթո՛ւլ:
Նայեմ, տեսնեմ՝ մեկի տոմսին հսկիչ չկա, մյուսին՝ համար չկա, իսկ իմ մոտ էլ, զաթի, տոմս չկար:
Մենք՝ ուրիշին, ուրիշը՝ մեզ, ընկանք դահլիճ:
-Հայկ, տեղ ճարի:
-Որտեղի՞ց տեղ:
-Սամվե՛լ, Թաթո՛ւլ:
-Բա, որ լիներ…
Ես էլ խեղճ-խեղճ էստեղ նայեցի, էնտեղ նայեցի, վերջին շարքում տեսա երեք նստարան: Երկուսը ջարդված էին, մնացել էին միայն ոտքերը, իսկ մեկինն էլ՝ տակը չկար: Ասի՝ տղերք, եկեք այստեղ: Երեք նստարանն էլ միացրինք իրար, դարձրինք մեկտեղանոց:
-Հա՛յկ, նստիր: Սամվե՛լ, Թաթո՛ւլ, համարակալվեք, իրար կողքի հերթ պահեք:
Ես էլ այդպես նայում էի նստարանին:
-Հա՛յկ, կանգնիր, Սամվե՛լ, նստիր:
Ու այդպես էլ մեկս՝ կանգնում, մյուսս նստում էինք: Տեսա, որ էլ հալ չի մնացել, ասի՝ տղերք, եկեք գնանք: Դուրս եկանք՝ դողդողալով մեր տուն հասանք ու քնեցինք երեք օր: Իսկ երբ նորից հանդիպեցինք, որոշեցինք էլ չփորձել, միայն նստել, այդ մեկ օրվա մասին գրել»:
Եվ այսօր էլ՝ տարիներ անց, ես կարդում եմ պատմությունն այս, և թերթերը՝ արդեն մաշված փոխարինում եմ նորերով:

Ֆուտբոլ ասելիս տարբեր երևույթներ ենք պատկերացնում` հազարավոր երկրպագուներ, տարբեր երգեր՝ կապված ինչ-որ ակումբի հետ, գնդակ, միլիոններ… Լավ, շեղվեցի, հա, ֆուտբոլի կարևոր բաղկացուցիչ մասերից մեկը մեկնաբաններն են։ Նրանք կարևոր են հատկապես մարզադաշտերի պատերից այս կողմ գտնվող ու խաղերը հեռուստացույցով դիտող երկրպագուների համար։

Հայ ֆուտբոլասերների մեծ մասի քննարկման հիմնական առարկան մեկնաբաններն են. հերիք է մի սխալ կամ լեզվի սայթաքում, ու ամբողջ համացանցը կողողվի այդ սխալին վերաբերող ստատուսներով։ Իհարկե, եթե կոպիտ սխալներն ամեն խաղին կրկնվեն, այ, դա ուրիշ։ Բայց ես դեռ նման սխալներ չեմ լսել, ու կարելի է այդ ամենը մեծ խնդիր չդարձնել։

Նախ ասեմ, որ այդպես էլ չհասկացա այն մարդկանց, ովքեր իրենց սիրելի թիմի խաղերը դիտելիս ավելի շատ ուշադրություն են դարձնում մեկնաբանի խոսքին ու սխալներին։ Այդ ժամանակ ես ինքս այնքան լարված եմ լինում, որ հաճախ ինձ թվում է՝ ընդհանրապես չեմ լսում մեկնաբանին, միայն գոլի ժամանակ բացականչությունն է ստիպում «վերադառնալ»։

Սկսենք այնտեղից, որ գրեթե բոլոր ֆուտբոլասերները նախընտրում են ռուս մեկնաբաններին, բայց չեմ կարծում, որ բոլորն էլ այնքան լավ են տիրապետում ռուսերենին, որ հասկանում են նրանց խոսքն ամբողջությամբ, ու անսխալ մեկնաբանությունն է գրավում նրանց։ Նրանց գրավում է էմոցիան։

Իտալացի մեկնաբան Տիցիանո Կրուդելին, ով «Միլան» ֆուտբոլային ակումբի երկրպագու է, այդ թիմի խաղերը վարելիս ձայնը կտրվելու աստիճան գոռում է, բայց մենք միանշանակ չենք կարող փաստել նրա հիանալի մեկնաբան լինելը։ Էմո՞ցիա եք ուզում՝ Խաչիկ Չախոյան։ Մի քիչ սարկազմ, ոչ ստանդարտ մեկնաբանությո՞ւն եք ուզում՝ Էդուարդ Քալանթարյան։

Երիտասարդներ էլ ունենք, ովքեր ժամանակի ընթացքում փորձ ձեռք կբերեն, նրանց հնարավորություն է պետք տալ ու աջակցել․ աշխարհի առաջնության խաղերի մեկնաբանությունից ու պատասխանատվությունից Ռոբերտ Գասպարյանը չխուսափեց։ Ի դեպ, Կորեայի ու Ճապոնիայի հավաքականի մեկնարկային կազմերը ներկայացնելն իսկական տանջանք է թվում։

Իսկ Սուրեն Բաղդասարյանի ձայնի հետ տարիների փորձն է լսվում։ Չնայած հիմա նրա վրիպումները շատացել են, բայց պետք է հաշվի առնել նրա տարիքը, հարգել տարիների փորձը։ Բոլոր դեպքերում երիտասարդները նրանից սովորելու շատ բան ունեն (մի բան էլ, նրա անվան հետ կապված հումորները վաղուց ծիծաղելի չեն)։

Մեր բոլոր մեկնաբաններն էլ առանձնահատուկ են, ու կարելի է նախ լավ գծերը փնտրել ու տեսնել։

Իրոք, 90 րոպե անսխալ, առանց վրիպումների խոսելն այդքան էլ հեշտ չէ։

Հ.Գ. Ուրիշներին անընդհատ քննադատելու փոխարեն զբաղվենք ինքնաքննադատությամբ, որ ավելի լավը դառնանք։

Մի ժամանակ պապիկիս եղբայրները՝ Բաբկենն ու Վալերը, խմել շատ էին սիրում:

Մի օր էս Վալերը գալիս է մեր տուն ու Բաբկենին ասում.

-Բաբկե՛ն, արի մի բան անենք, մի զադ խմենք, հը՞:

Բաբկենն էլ մորն ասում է.

-Ա՛յ մամ, բա մի բան չունե՞ս խմելու:

-Չէ՛, ոչ մի բան էլ չունեմ, չկա՛:

-Ի՞նչ անեն, ի՞նչ անեն, բայց դե, Բաբկենն էլ հո՞ գիտի, որ մի զադ կա։ Որոշըմ են խորամանկություն անել,-պատմում է պապս,- Մի արաղի շշի մեջ ջուր են լցնըմ, Բաբկենս էլ ձեռն ա առնըմ, գալիս, Վալերն էլ, թե.

-Ա՛յ հոքիր, էս ո՞րդի էիր պահել։ Լա տես՝ ո՞նց քթանք:

Հոքիրն էլ բարկացած.

-Արա՛, չոռ ու ջհանդամ էի պըհել, էն անդեր ամբարմըն էի պըհել։ Էդ ո՞նց քթաք…

Տարիներ առաջ, երբ ես դեռ փոքր էի, գարունն ինձ համար ուրիշ տեսք ուներ: Այն ժամանակ ես բռնում էի եղբորս ձեռքը ու առավոտ վաղ արևի կարմիր շողերով ողողված փողոցը մեզ տանում էր այն տուն, որը զուրկ լինելով բնակիչներից, կրում էր իր մեջ եղանակների էությունը: Հաղթահարում էինք ցածր պատի դժվարությունը ու հայտնվում այդ տան անձեռակերտ այգում: Խնամքով հավաքում էինք կապույտ ու դեղին ծաղիները, լինում էր նաև այնպես, որ դրանց կեսը ճանապարհին թափվում էր՝ ամուր չբռնելու պատճառով: Այդ ծաղիկները մնացել և մնում են իմ մանկության ու գարնան առաջին ծաղիկներ ինձ համար: Այգում մնում էինք այնքան, մինչև լսվեր մայրիկի բարձր ձայնը, և մենք նորից ծաղիկները խնամքով դնում էինք պատին, իսկ իջնելուց հետո վերցնում: Ամբողջ ճանապարհին գրեթե վազում էինք այն նպատակով, թե ով առաջինը կնվիրի դրանք մայրիկին: Գրեթե միշտ ես էի առաջինը նվիրում, դրա համար ամբողջ օր վիճում էինք: Նվիրելուց հետո այդ ծաղիկները դնում էինք մի կանթ (բռնակ) չունեցող հին բաժակի մեջ ու, տեղավորելով հացատան լուսամուտին, ամբողջ օրը զմայլվում դրանով: Տարիներ հետո ես այդ այգի էի տանում նաև իմ երկու փոքր եղբայրներին այն ժամանակ, երբ նրանք ուզում էին մեծահասակների հետ շուկա գնալ, իհարկե, ես չէի խաբում նրանց, այլ ուղղակի շեղում էի նրանց ուշադրությունը: Կարող եմ ասել, ծաղիկ հավաքելը նրանց էլ շատ էր դուր գալիս: Նախորդ տարի այդ տան բնակիչները մի քանի օրով վերադարձան, ու դարձնելով այդ պատը ավելի բարձր, կրկին հեռացան: Կարծես ցանկանում էին ասել, թե այլևս գործ չունեք այստեղ: Ինչ էլ ուզում է լինի, ես երբեք չեմ կասկածի, որ այնտեղ ապրում են բնության եղանակները, ու այդ այգում աճած ծաղիկները կլինեն իմ մանկության ծաղիկները:

Գարնան առաջին օրը, երբ արթնացա, զգացի, որ արևի շողերը շուրջպար են բռել դեմքիս, ու դա այն առավոտներից մեկն էր, երբ բարձր տրամադրությամբ էի արթնանում: Այդ օրը դպրոցից տուն վերադառնալիս, երբ հրաժեշտ տվեցի ընկերուհուս, նկատեցի մի երիտասարդ աղջկա: Նա միանգամից ուշադրությունս գրավեց, նրա աչքերը երբևէ իմ տեսած աչքերից ամենապայծառ աչքերն էին: Նա ժպտում էր անգամ առանց շրթունքները շարժելու, նույնիսկ շրթներկն էր գարնանային, և ես միանգամից հիշեցի իմ ծաղիկերը: Ներքին մի համառ ուժի մղումով մոտեցա ու շնորհավորեցի նրան գարնան առաջին օրվա կապակցությամբ (թեև ինձ մի պահ թվաց, թե նա հենց այդ գարնանային օրն էր), նա էլ ինձ շնորհավորեց, և մենք ծանոթացանք: Ռուսաց լեզվի ֆակուլտետում սովորող այդ ուսանողուհու հետ զրույցը կարճ տևեց, և ես նրան այդպես էլ չասացի, որ նա այս գարնան առաջին մարդն էր, ով ինձ նվիրեց մի փունջ գարնան բույր: Հուսամ նրան մեկ անգամ էլ կհանդիեմ կյանքում և այդ անգամ հաստատ կասեմ:

Հաստատեք գարունը ձեզ համար, հավերժացրեք կապույտում շրջաններ գործող թռչնին ձեր մեջ: Չէ որ մենք հասկանալով, որ գարնանը ճանապարհների ձյունը կհալվի, ու ամբողջովին ցեխոտված կգանք տուն, որ հողի աշխատանքները կսկսվեն, այնուամենայնիվ սիրում ենք գարունը: Հենց դրա համար չեմ խախտի գարնան երեք կանոնները.

1.Ապրել կենսատու արևի հետ ու դառնալ նրա ներկայացուցիչը երկրի վրա:

2. Գտնել իսկական գարունը ու բոլորին առաջնորդել դեպի այդտեղ:

3. Եվ հաղթանակել առանց կեղծելու, հաղթել քո սրտի կործանարար հեղեղին:

Այս օրերին Բարսելոնայում շարունակում է ընթանալ MWC 2017-ը։ Նախորդ նյութումս խոսել էի այդ ցուցահանդեսի մասին: Ցուցահանդեսի ընթացքում հետաքրքիր նորարարություններով են հանդես եկել Sony, Huawei և մեր հին ու բարի Nokia ընկերությունները։ Դե, ինչպես խոստացել էի, սկսեմ պատմել դրանց մասին։
Ճապոնական Sony ընկերությունը ներկայացրեց միանգամից 4 նոր խելախոս, բայց դրանցից ամենալավը, իմ կարծիքով, Sony Xperia XZ Premium-ն էր։ Այն ուներ 4K HDR էկրան և առաջին սմարթֆոնն էր պատմության մեջ նման էկրանով։ Բացի այդ, այն զինվել էր նաև 19 Մպ-անոց ընտիր տեսախցիկով։ Տեսախցիկի առանձնահատկությունը նրանում է կայանում, որ «Slow Motion» (դանդաղ շարժում) ռեժիմում կարողանում է նկարահանել 960 կադր 1 վայրկյանի ընթացքում։ Կարծում եմ դա հիանալի ցուցանիշ է հեռախոսի համար։

Huawei-ը ներկայացրեց Huawei P10 և P10 Plus սմարթֆոնները, որոնք օժտված են Leica տեսախցիկներով։ Սմարթֆոնի հետևի մասում գտնվում են երկու տեսախցիկներ, որոնք օգնում են ավելի լավ կարգավորել լույսն ու գեր-գերազանց նկարներ ստանալ։

Իսկ Nokia-ն ներկայացրեց միանգամից 3 նոր հեռախոսներ։ Իրականում դրանք այնքան էլ արտասովոր տվյալներ չունեն, ուղղակի անցած-գնացած Nokia-ն հարություն է առնում։

Շարունակեք հետևել 17.am-ին։ Ցուցահանդեսը դեռ չի ավարտվել։