Ահա և առաջին արևոտ օրերը։ Վերջապես փողոցների ցեխային գոյացությունները և, մեր դեպքում, «ցեխալճերը» մասամբ չորացել են և չեն խանգարի մեզ ազատ տեղաշարժվել ու, ինչպես Վահեն է ասում, «պարկուրի» էլեմենտներ կիռարել։ Գյուղում կարծես կյանքը անցած լիներ իր բնականոն ընթացքին։ Փողոցները լեփ-լեցուն էին մարդկանցով, բոլորի դեմքից կարծես թե վերացել էր այն սառած հայացքը, որը 15 աստիճան ցրտից էր առաջացել։ Մայրիկների ուրախությանը չափ ու սահման չկա։ Դե երևի կռահեցիք, որ այդ ցեխային գոյացությունների մասին է խոսքը։ Կյանքը եռում էր։ Կենդանիները ավելի շատ էին ուրախացել։ Հավերին հավանոցից բաց էին թողել, նրանք վայելում էին կյանքի ազատությունը։

Փողոցով քայլելիս չէի կարող անտարբեր անցնել մի կատվի կողքով։ Նա փռվել էր արևի շողերի տակ ու նայում էր հեռուներ, կամ էլ ինչ որ մի հետաքրքիր բան էր տեսել․ ո՞վ գիտի։ Ես այդ կատվին ինչ որ չափով նմանեցրի ինձ։ Ամռանը, երբ որ արևի ջերմ շողերը շոյում են գլուխս, ես համարյա թե այդպիսի տեսք եմ ունենում։ Բայց իհարկե գետնին չէ։

Բոլորը ուրախ էին, բայց․․․

Բայց այդ ուրախությունը կարճ տևեց։

Ես դպրոցից եկա, ուրախանում էի, որ այլևս պետք չէ կոշիկները մաքրել կեղտից, մտա տուն ու տատիկիս միանգամից ասացի․

- Տատ, բայց ինչ լավ ֆուտբոլ խաղալու եղանակ ա։

- Հա, տղաս, խաղը, կանոխ անձրև ի տվե։

- Ո՞նց, ո՞վ ասաց տատի, որ անձրև է գալու։

- Ի՞նչ էր է դար անունը, հա, Լիլի Հովերը։

Երևի բոլորն էլ ունեն ընկերներ, ավելին` լավ ընկերներ, և ես այդ մարդկանց ցանկի մեջ եմ մտնում, որովհետև ունեմ լավ ընկեր, լավագույն ընկեր։ Ընկերս Մալիշկայի թղթակիցներից է՝ Բորիսը։ Ես նրան առաջին անգամ հանդիպեցի 2006 թվականի սեպտեմբերի մեկին, ժամը չեմ հիշում։ Ու այնտեղից էլ սկսվեց մեր ընկերությունը։ Մենք միշտ իրար հետ ենք ամենակարևոր և հետաքրքիր պահերին։ 

Ժողովրդի մեջ կա այսպիսի խոսք` «Լավ ընկերները չեն կռվում», ես համաձայն չեմ դրա հետ, որովհետև այդ կռիվները և վեճերը թույլ են տալիս մարդկանց ավելի լավ ճանաչել միմյանց, չնայած մենք իրար հետ չենք կռվում։ Մեր վեճերը տևում են մեկ-երկու րոպե և շատ չանցած հաշտվում ենք։ Իմ և Բորիսի մտքերը համարյա թե միշտ համընկնում են։ Ինչպես բոլոր ընկերները, այնպես էլ մենք, անհաջողությունների մեջ ենք ընկնում իրար հետ, կարճ ասած, մենք անհաջողությունների կենտրոնում ենք։ Մենք ուսուցիչների կողմից պատժվում ենք միասին, խրախուսվում ենք միասին ու ջարդում-փշրում ենք միասին։

Արկածները մեզանից անպակաս են, ավելի ճիշտ մենք ենք գնում դեպի այդ արկածները։ Մի անգամ ես ու Բորիսը պայթուցիկ կամ ինչպես ասում են, «բոմբ» էինք վառել ու գցել դպրոցի միջանցքներից մեկում, այս անգամ ֆիզիկան մեզ դավաճանեց և ձայնի արձագանքման պատճառով այդ պայթուցիկի ձայնը եռակի բարձր լսվեց: Դա մեր առաջին անխելքությունն էր։ Այդ օրը դպրոցի տնօրենի կողմից ստացանք «դպրոցի ահաբեկիչներ» կոչումը։ Այդ ոչ խրախուսական կոչումը շատ երկար չմնաց մեզ վրա, իսկ թե ինչու, այ, դա չեմ կարող ասել։

Դպրոցում միշտ ուսուցիչները շփոթում են իմ ու Բորիսի անունները, ինձ ասում են Բորիս, Բորիսին՝ Սերյոժա։ Այդ նույն ուսուցիչները մեզ ճանաչում են արդեն տասը տարի։ Ու մի բան էլ, Բորի՛ս, եթե կարդում ես նյութս, շուտ իջիր մեր թաղ։

Մանկությանս ամենավառ հիշողությունների ցանկում չեմ կարող չառանձնացնել այս դեպքը։ Փոքր տարիքում մենք մեր փողոցի երեխաներով, ավելի ճիշտ տղաներով, միշտ սիրում էինք «Դըշ-դըշ» խաղալ։ Իսկ ինչո՞ւ տղաներով, որովհետև այդ խաղը խաղում էին տղաները, չնայած որ մյուս բոլոր խաղերն էլ մենք տղաներով էինք խաղում։ Մենք աղջիկների հետ միշտ հակամարտության մեջ էինք։ Պայքարում էինք տարածքի համար, որովհետև այդ տարածքը շատ հարմար էր խաղեր կազմակերպելու համար։

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Բաբոյանի

«Դըշ-դըշ» խաղալը մեծ արարողություն էր մեր փողոցում։ Ում տանն ինչքան խաղալիք հրացան կար, հանում էին դուրս, և այստեղից էլ սկսվում էին մեր մանկական վեճերը։

-Էս հրացանը ես եմ ուզում։

-Յա, էդ իմն ա։

-Տո՛ւր ստեղ։

Ու գնաց վեճերի առաջին փուլը։ Վիճողներին հաշտեցնելուց հետո բաժանվում էինք թիմերի, դե այստեղ էլ առանց վեճերի հնարավոր չէր։

-Չէ, ձեր թիմը ուժեղ ա։

-Ի՞նչն ա ուժեղ, հլը մեզ նայի։

-Ուրեմն, չեմ խաղում։

-Չես խաղում` մի խաղա, պա՛հ։

Էլի կոնֆլիկտ ու էլի վիճողներին հաշտեցնելու բարդ գործընթացը։ Արդեն սկսում էինք խաղալ, որպեսզի ավելորդ վեճերից խուսափեինք, բայց խաղալն էլ առանց կռվի չէր անցնում։ Վեճը սկսվում էր այսպես․

-Ես քեզ խփել եմ, դու կրվեցիր։

-Չէ՛, չի կպել, կողքովս անցավ։

-Ե՛ս ասում եմ` կպել ա։

Ի՞նչ կպնել, եթե մենք խաղում էինք երևակայությամբ, այսինքն, խաղալիք փամփուշտներ չկային, ուղղակի մենք դրանք պատկերացնում էինք։ Ու սենց, էլի վեճ ու էլի հաշտեցում։ Մինչև խաղի ավարտն այսպիսի վեճեր էլի էին լինում ու, ինչպես կարգն էր, համարյա միշտ վիճում էին այն երկու հոգին, որոնք վիճում էին հենց խաղի սկզբից։ Ու այսպես, էլի խաղ ու էլի վեճ․․․

Մարդիկ ասում են, որ մենակությունից վատ բան չկա։ Ես համաձայն եմ դրա հետ։

Ես սիրում եմ տանը մենակ մնալ, վայելել այն ամենը, ինչն իմ շուրջն է, իհարկե չափի մեջ։ Բոլորը զարմանում են, որ ես սիրում եմ տանը մենակ մնալ։ Մի անգամ տանը նորից մենակ էի։ Մեր հարևան Քնար տոտան եկավ մեր տուն և հարցրեց․

-Սերոժ ջան, մամադ տուննի՞։

Ասաց, որ կարևոր բան է ասելու։ Ես պատասխանեցի, որ տանը չի ու նաև ասացի, որ մի քանի ժամից կգա, ծնունդի է հրավիրված։ Հետո հարցրեց ինձ․

-Բը, տատիդ ուրի՞։

-Նա էլ է մայրիկիս հետ։

-Լավ։

Գնաց, ուղիղ կես ժամ անց նորից եկավ։ Հարցրեց, չե՞ն եկել, ասացի` ոչ։ Գնաց, նորից կես ժամ անց եկավ, նորից նույն հարցը, նորից նույն պատասխանը։ Չորրորդ անգամ եկավ և ասաց հետևյալը․

-Տնաշենի տղը, տու չե՞ս վախենալ, բը որ իկյան քոնը տանե՞ն։

Ես չկարողացա պահել ծիծաղս, հինգ րոպե անդադար ծիծաղում էի։

-Քնար տոտա, ինձ տանում են` ի՞նչ անեն։

-Եսի՞մ, մեկ էլ տըսար։

-Քնար տոտա, ի՞նչ էիր հարցնում, ասացիր` կարևոր բան ես ասում։

-Խա, Սերոժ ջան, կոֆե եմ էր ուզել։

Դե արի ու մի ասա, այ Քնար տոտա, դրա ի՞նչն էր կարևոր։

Ես վատ եմ զգում, երբ լսում եմ, որ զավակները իրենց տարեց ծնողներին թողնում են մենակության մեջ և գնում առանձին ապրելու։ Այո՛, մենակությունը տհաճ երևույթ է, և ոչ մեկին չեմ ցանկանա, որ հայտնվի այդ իրավիճակում։ Բաց երբ այդ մենակությունը տևում է մի քանի ժամ, այն էլ իմ նման մարդու մոտ, այդ դեպքում դա ընդամենը երազելու, մտքերը հավաքելու և լռելու լավ առիթ է:

Չնայած, Քնար տոտան էլի կես ժամը մեկ կգա ու չի թողնի…