Բոլորն էլ սիրում են պարել և հաստատ լսած կլինեն հիփ-հոփ պարաոճի մասին: Հիփ-Հոփ ժանրի ամենահին պարաոճը՝ բրեյք դենսը, ծնվել է 1970-ականներին Նյու Յորքում: Հայաստան է հասել ավելի ուշ՝ 1999 թվականին: Այժմ Հայաստանում շատ են հիփ հոփի սիրահարները: Բացվել են պարի դպրոցներ և ստեղծվել են պարային խմբեր:

Իմ զրուցակիցը այս պարաոճի սիրահարներից մեկն է: Նա «Հայոց աշխարհ» պարային համույթի պարուհի Սյուզի Սարգսյանն է:

-Ե՞րբ է սկսվել պարարվեստով հետաքրքրել:
-Եթե անկեղծ լինեմ, երբևէ չէի պատկերացնի, որ պարարվեստով կհետաքրքրվեմ: Վեց տարեկանում եղել եմ մոդել և պարի գնալու մասին երբևէ չեմ էլ մտածել: Յոթ տարեկան էի, երբ մայրս որոշեց, որ ես պետք է հաճախեմ պարի:

-Քանի՞ տարի եք պարում և ո՞րն է Ձեր ամենասիրելի պարաոճը:
-Պարում եմ արդեն 13 տարի: Սիրածս պարաոճը հիփ-հոփն է, որովհետև այդ ոճում ինձ ավելի լավ և ազատ եմ զգում:

-Առաջին անգամ ե՞րբ եք պարել հանդիսատեսի առաջ:
-Առաջին անգամ բեմ եմ դուրս եկել 7 տարեկանում, քանի որ շատ լսող և ընդունակ երեխա եմ եղել: Իսկ 8 տարեկանում հանդես եմ եկել մենապարով:

-Եղե՞լ են պարի մրցույթներ, որոնց մասնակցել եք:
-Իմ կարծիքով, չկա այնպիսի խումբ, որ մրցույթների մասնակցած չլինի: Իհարկե մասնակցել եմ, ունեմ մեդալներ առաջին և երկրորդ տեղերի համար:

-Դուք ինքնե՞րդ եք ձեր պարերի բեմադրողը:
-Պար բեմադրելն այնքան էլ հեշտ չէ: Կողքից նայելով դժվար է պատկերացնել, թե ինչ մեծ աշխատանք է տարվում: Բայց այսքան տարիների պարապմունքները զուր չեն եղել: Ես հաղթահարել եմ այդ խոչընդոտը: Ունեմ բեմադրություններ, որոնք նույնիսկ բեմ են բարձրացել:

-Պարից բացի ինչո՞վ եք զբաղվում:
-Պարից բացի հաճախել եմ նաև բասկետբոլի, լողի, թենիսի, դաշնամուրի, յոգայի և ֆիթնեսի դասընթացների: Իսկ դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել եմ Երևանի թեթև արդյունաբերության պետական քոլեջ, սովորել եմ համակարգչային ծրագրավորում չորս տարի: Քոլեջն ավարտելուց հետո ընդունվել եմ Բլեյանի անվան քոլեջ՝ հագուստի մոդելավորում բաժին:

-Ի՞նչ եք կարծում, պարի միջոցով հնարավո՞ր է արտահայտել այն, ինչ կատարվում է մարդու հոգում, թե՞ պարի լեզուն քչերին է հասկանալի:
-Եթե կարողանայի բացատրել այն, ինչ զգում եմ, չէի պարի: Պարի միջոցով հնարավոր է արտահայտել այն, ինչ կատարվում է հոգում: Թե ուրախություն, թե տխրություն և թե ցավ: Վերջիվերջո, պարի միջոցով կարող ես արտահայտել ավելին, քան պատկերացնում ես: Օրինակ, արգենտինական տանգոյի միջոցով կարող ես արտահայտել սեր և նույնիսկ ատելություն: Պարի լեզուն քչերին է հասկանալի, պարը մի լեզու է, որը պետք չէ թարգմանել:

-Եթե պարը Ձեր կյանքում չլիներ, ինչ-որ բանի պակաս կզգայի՞ք:
-Չեմ էլ ուզում պատկերացնել, որ պարը կարող էր իմ կյանքում չլինել, որովհետև պարը իմ սրտում է: Իմ օրը սկսվում և ավարտվում է պարելով: Առանց պարի իմ կյանքը անիմաստ, ձանձրալի և անհետաքրքիր կլիներ:

Վայոց Ձորի տարածաշրջանային քոլեջի տնօրեն Արգամ Դովլաթյանի հետ հարցազրույցի միջոցով մենք ծանոթանում ենք քոլեջի գործունեությանը, առօրյային, քոլեջի խնդիրներին:

Լուսանկարը՝ Մարի Բաղդասարյանի

-Քանի՞ տարվա կենսագրություն ունի քոլեջը:

-Քոլեջը գործում է 1971 թվականից, բայց գործել է ոչ որպես քոլեջ, այլ տարբեր կառույցների մասնաճյուղ: Այն ժամանակ տեխնիկումներ կային: Տեխնիկումի մասնաճյուղ էր՝ էլեկտրատեխնիկում, ֆինանսատնտեսագիտական տեխնիկում, հետո՝ քոլեջ: 2000-ականներին նոր դարձավ առանձին կառույց, անջատվեց մայր տեխնիկումից, բոլոր մասնաճյուղերը փակվեցին Հայաստանում, միակ մասնաճյուղը մնաց Եղեգնաձորի տեխնիկումի մասնաճյուղը, որը դարձավ առանձին քոլեջ:

-Իսկ դուք քանի՞ տարի եք աշխատում Վայոց Ձորի տարածաշրջանային քոլեջում:

-Ես երկար եմ աշխատել այս քոլեջում, բայց որպես տնօրեն երրորդ տարին եմ աշխատում:

-Ի՞նչ մասնագիտություններ են դասավանդվում:

-Քոլեջն ունի տասներկուսից ավելի լիցենզիաներ: Կոնկրետ ներկա պահին դասավանդվում են միջին մասնագիտացումով՝ հաշվապահություն, ֆինանսներ, իրավագիտություն, ծրագրավորում, ավտոտեխսպասարկում-շահագործում, նախնական արհեստագործականով՝ խոհարարություն, փայտամշակում:

-Իսկ նոր մասնագիտություններ ավելանալո՞ւ են դասավանդվող մասնագիտությունների շարքում, թե՞ ոչ:

-Այո, այս տարի նոր մասնագիտություն է ավելացել: Մենք ստացել ենք տուրիզմ մասնագիտության լիցենզիա: Համագործակցելով որոշ միջազգային կառույցների հետ, փորձում ենք գերմանական մոդելը կիրառել քոլեջում:

-Քանի՞ ուսանող ունի քոլեջում, և մեծ մասը, որ բաժնում են սովորում:

-Քոլեջն ունի 320 ուսանող: Մեծ մասը սովորում է հաշվապահություն և ֆինանսներ մասնագիտությունները:

-Իսկ քոլեջում սովորելը ի՞նչ առավելություններ ունի:

-Քոլեջում, ի տարբերություն բուհի, շատ ավելի մատչելի է սովորելը: Մեծ ներդրում չի պահանջում մասնագետ դառնալու համար: Դա հանգեցնում է նրան, որ քոլեջում թողարկված մասնագետները ավելի մատչելի են գործատուների համար: Եվ այն մասնագիտությունները, որոնք դասավանդվում են, որոնք կան միջին մասնագիտական կրթական հաստատություններում, շատ կարևոր են և անհրաժեշտ: Օրինակ՝ եռակցող, խոհարար, գինեգործ, պատշար արհեստագործական մասնագիտությունները: Կամ ասենք, մարդը գնա չորս տարի սովորի բուհում, այդքան բարձր վճարով, խորացված ուսուցմամբ, և գա աշխատի որպես պատշա՞ր: Դա այնքան էլ ճիշտ չէ: Քոլեջը տալիս է հենց այն մասնագետները, որոնց պահանջարկը միշտ կա: Ցավոք, մեր հասարակությունը այդքան լավ չի պատկերացնում քոլեջի դերը, և շատերը նայում են քոլեջին որպես բուհ տանող ճանապարհ: Մեր քոլեջի շրջանավարտը կարող է բուհ գնալ և երկրորդ կուրսից շարունակել ուսումը իր ընտրած մասնագիտությամբ: Իհարկե, լավագույն ուսանողները:

Լուսանկարը՝ Մարի Բաղդասարյանի

-Որո՞նք են քոլեջի զարգացման հեռանկարները:

-Քոլեջը իր գոյության տարիների ընթացքում նոր ուղիներ է գտել, ինչ-որ պահի զուտ գոյատևելու՝ չփակվելու, զարգանալու, հետո տեխնիկապես զարգանալու համար: Հիմա ամենակարևոր հանգամանքը համագործակցությունն է միջազգային կառույցների հետ, որոնք բացի ֆինանսական ներդրումները, մեզ տալիս են նոր մոտեցումներ, նոր մեթոդներ, նոր տեխնոլոգիաներ:

-Ուսուցման արդիական մեթոդները, բնականաբար ենթադրում են ուսումնանյութական անհրաժեշտ բազա, մեթոդական գրականություն: Որքանո՞վ եք ապահովված դրանցով:

-Մենք ստանում ենք անհրաժեշտ գրականություն միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատությունների համար: Կա մի շատ լավ կառույց՝ Կրթության ազգային ինստիտուտում է գործում, կոչվում է՝ ՄԿՈՒԶԱԿ: Այն համակարգում է քոլեջների բովանդակային և ուսումնամեթոդական մասի ճիշտ ընթացքը: Եվ հենց ՄԿՈՒԶԱԿ-ի կողմից էլ կազմակերպվում է ձեռնարկների տպագրությունը:
Ամեն տարի ստանում ենք նոր ձեռնարկներ դասախոսների համար, ստանում ենք դասագրքեր:

-Ի՞նչ խնդիրներ կան քոլեջում, և ըստ Ձեզ, որո՞նք են առաջնահերթ լուծում պահանջող խնդիրները:

-Խնդիրները բազմաթիվ են: Միշտ էլ կարելի է առաջինը նշել մասնագետի խնդիրը, քանի որ մենք գտնվում ենք մայրաքաղաքից որոշ հեռավորության վրա, ունենք մասնագիտություններ, որոնց դասախոսները իրենց մասնագիտությամբ շատ բարձր են վարձատրվում: Օրինակ, ծրագրավորման դասախոսը կարող է ստանալ 400-500.000 դրամ աշխատավարձ: Իսկ քոլեջում մենք այդ մասնագետին չենք կարողանում պահել: Եվ մասնագետները, որոնք կարողանում են բարձր վարձատրվող աշխատանք գտնել այլ տեղերում, քոլեջում չեն մնում: Հետևաբար մեզ մոտ անընդհատ լավ մասնագետի պակաս է առաջանում որոշակի մասնագիտությունների առումով, ո՛չ բոլոր:

Զրուցակիցս Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի Եղեգնաձորի մասնաճյուղի մասնաճյուղի տնօրեն Սոս Խաչիկյանն է:

Լուսանկարը՝ Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի

-Պարոն Խաչիկյան, պատմեք Ձեր գործունեության մասին: Մինչ մասնաճյուղի տնօրեն աշխատելը ի՞նչ ոլորտում էիք աշխատում:

-Աշխատում եմ 2011 թվականից: Մինչ այդ աշխատել եմ Ազգային Ժողովում, ՄԱԿ-ի ազգային գրասենյակում, Եվրոպական կրթական տարածաշրջանային ակադեմիայում, որպես դոցենտ, որպես փորձագետ տարբեր աշխատանքներ եմ կատարել: Տեղափոխվել եմ այստեղ աշխատելու այն ժամանակ, երբ բուհը ընդամենը երեք տարվա գործունեություն ուներ: Դեռևս չկային շրջանավարտներ: 91 ուսանող կար: Այս պահին արդեն 280 ուսանող ունենք: Բացվել է մագիստրոսական կրթական ծրագիր, հեռակա կրթական համակարգ է ներդրվել, ու համագործակցում ենք տարբեր միջազգային կառույցների հետ, այդ թվում՝ Խաղաղության կորպուսի, նաև IT ոլորտի տարբեր միջազգային կազմակերպությունների հետ:

-Տնտեսագիտության ո՞ր ճյուղերն են դասավանդվում:

-Ֆինանսներ, հաշվապահական հաշվառում, զբոսաշրջության կառավարում:

-Իսկ այս տարի որքա՞ն շրջանավարտ եք ունենալու:

-Այս տարի ունենալու ենք 82 շրջանավարտ: Առկա բակալավր, հեռակա բակալավր և մագիստրատուրայի գծով վեց խումբ են ավարտելու:

-Իսկ ուսման մակարդակը բարձրացնելու համար ի՞նչ աշխատանքներ են տարվում:

-Հիմնականում միջազգայնացման հետ կապված գործընթացներ են: Օրինակ, արդեն ուսանող ունենք, որը սովորում է Եվրամիությունում, մայիսին հետ է գալու: Դասախոսներից արդեն երկու անգամ գործուղվել են Եվրոպական տարբեր առաջատար բուհեր: Համագործակցում ենք նմանատիպ տարբեր բուհերի հետ: Փորձում ենք միջազգային ծրագրերը ներդնել նաև մեր բուհում: Առայժմ միջազգայնացումը համարվում է հիմնական ուղղություն:

-Ի՞նչն եք կարևորում դասախոսների մեջ պրոֆեսիոնալիզմը, թե՞ մարդկային հատկանիշները:

-Դրանք դժվար է տարանջատել մեկը մյուսից, գերադասել կամ ավելի ցածր դասել, բայց բոլոր դեպքերում պրոֆեսիոնալիզմը իհարկե կրթական համակարգի առումով ունի էական նշանակություն:

-Արդյոք հնարավո՞ր է բոլոր ուսանողներին վերաբերվել նույն կերպ, թե՞ կան ուսանողներ, որոնք հատուկ վերաբերմունքի են արժանանում:

-Կան ուսանողներ, որոնց վրա ավելի շատ ենք աշխատում՝ գիտելիքը ըմբռնելու տեսանկյունից: Նրանց հետ աշխատատար գործընթացներ շատ են իրականացվում, այդ առումով հատուկ վերաբերմունքի արժանացող ուսանողներ կան: Բայց ընդհանուր ստանդարտները, չափանիշները բոլորի համար նույնն են, և փորձում ենք տեղավորվել այդ շրջանակների մեջ:

-Իսկ ի՞նչը կուզեիք փոխել համալսարանում:

-Եթե հնարավորություն լիներ, կցանկանայի մեծացնել հետազոտական բնույթի աշխատանքները:

-Ուսանողների մեծ մասը տնտեսագիտության ո՞ր ճյուղն են ավելի շատ նախընտրում:

-Ֆինանսները:

-Ինչո՞ւ:

-Չեմ կարող ասել, երևի հնչեղություն ունի, բոլոր դեպքերում, պարբերաբար ֆինանսներում մրցակցությունն ավելի բարձր է լինում:

-Իսկ մասնագիտական գրականությամբ որքա՞նով եք ապահովված:

-Մասնագիտական գրականություն կա, բայց հայերենով  քիչ է, օտար լեզուներով գրականությունը ուսանողներին այդքան էլ հասանելի չէ՝ լեզվի իմացության պատճառով: Հիմնականում ուսանողները օգտվում են օնլայն գրադարաններից, որոնք հասանելի են համացանցում: Ունենք նաև համակարգչային սրահ ինտերնետով ապահովված, ուսանողներն այնտեղ նստում և աշխատում են:

-Որո՞նք են մերօրյա երիտասարդության շրջանում առկա հիմնախնդիրները, ի՞նչ հիմնախնդիրների հետ են առնչվում ուսանողները:

-Ամենամեծ հիմնախնդիրը երիտասարդության շրջանում անտարբերությունն է, կյանքի նկատմամբ ոչ լիարժեք պատկերացումներ ունենալը, երևի տարիքայն առանձնահատկություն է, որ չեն կարողանում կողմնորոշվել կրթության առումով: Մի տեսակ մատների արանքով են նայում, բայց դա չէի ասի միայն երիտասարդության խնդիրն է, դա հասարակության խնդիրն էլ է: Իհարկե, նաև բուհի խնդիրն է: